Wyrok Trybunału Konstytucyjnego dotyczący ustawy o związkach zawodowych

Transkrypt

1 VADEMECUM WIEDZY PRAWNICZEJ Przegląd Prawny Wyrok Trybunału Konstytucyjnego dotyczący ustawy o związkach zawodowych z dnia 2 czerwca 2015 r. sygn. akt K 1/13 (Dz. U. z dnia 12 czerwca 2015 r. poz. 791) Trybunał Konstytucyjny w składzie: ( ) po rozpoznaniu, z udziałem wnioskodawcy oraz Sejmu i Prokuratora Generalnego, na rozprawie w dniu 2 czerwca 2015 r., wniosku Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych o zbadanie zgodności art. 2 ust. 1, 2 i 5 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854, ze zm.) z art. 12 i art. 59 ust. 1 Konstytucji oraz art. 2 Konwencji (nr 87) dotyczącej wolności związkowej i ochrony praw związkowych, przyjętej w San Francisco dnia 9 lipca 1948 r. (Dz. U. z 1958 r. Nr 29, poz. 125), 1 / 7

2 orzeka: 1.Art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2014 r. poz. 167) w zakresie, w jakim ogranicza wolność tworzenia i wstępowania do związków zawodowych osobom wykonującym pracę zarobkową niewymienionym w tym przepisie, jest niezgodny z art. 59 ust. 1 w związku z art. 12 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. 2.Art. 2 ust. 2 ustawy powołanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 59 ust. 1 w związku z art. 12 Konstytucji. 3.Art. 2 ust. 5 ustawy powołanej w punkcie 1 jest zgodny z art. 59 ust. 1 w związku z art. 12 Konstytucji oraz z art. 2 Konwencji (nr 87) dotyczącej wolności związkowej i ochrony praw związkowych, przyjętej w San Francisco dnia 9 lipca 1948 r. (Dz. U. z 1958 r. Nr 29, poz. 125). Ponadto postanawia: na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, z 2000 r. Nr 48, poz. 552 i Nr 53, poz. 638, z 2001 r. Nr 98, poz. 1070, z 2005 r. Nr 169, poz. 1417, z 2009 r. Nr 56, poz. 459 i Nr 178, poz. 1375, z 2010 r. Nr 182, poz i Nr 197, poz oraz z 2011 r. Nr 112, poz. 654) umorzyć postępowanie w pozostałym zakresie. Krótkie omówienie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 2 czerwca 2015 r. sygn. akt K 1/13 Powyższy wyrok został wydany w związku z zakwestionowaniem jako niezgodnych z art. 12 i art. 59 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej przepisów art. 2 ust. 1, 2 i 5 Ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2014 r. poz. 167). 2 / 7

3 Art. 12 i 59 ust. 1 Konstytucji brzmią: Art. 12. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania związków zawodowych, organizacji społeczno-zawodowych rolników, stowarzyszeń, ruchów obywatelskich, innych dobrowolnych zrzeszeń oraz fundacji. Art Zapewnia się wolność zrzeszania się w związkach zawodowych, organizacjach społeczno-zawodowych rolników oraz w organizacjach pracodawców. Art. 2 ust. 1, 2 i 5 ustawy o związkach zawodowych stanowi: Art Prawo tworzenia i wstępowania do związków zawodowych mają pracownicy bez względu na podstawę stosunku pracy, członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych oraz osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, jeżeli nie są pracodawcami. 2. Osobom wykonującym pracę nakładczą przysługuje prawo wstępowania do związków zawodowych działających w zakładzie pracy, z którym nawiązały umowę o pracę nakładczą.*) 5. Prawo tworzenia i wstępowania do związków zawodowych w zakładach pracy przysługuje również osobom skierowanym do tych zakładów w celu odbycia służby zastępczej. Porównanie zamieszczonej wyżej sentencji wyroku Trybunału Konstytucyjnego z przedstawioną treścią przepisów Konstytucji RP oraz z treścią zakwestionowanych przepisów ustawy o związkach zawodowych pozwoli na łatwiejsze zrozumienie zakresu dokonania koniecznych zmian w ustawie o związkach zawodowych lub stosowania niektórych przepisów tej ustawy wynikających z omawianego wyroku. W obszernym uzasadnieniu (24 strony druku) Trybunał Konstytucyjny w 11 częściach, oznaczonych tytułami, odniósł się do poszczególnych aspektów dotyczących rozpatrywanych zagadnień prawnych. 3 / 7

4 W części 1, zatytułowanej Przedmiot wniosku, wzorce kontroli i stawiane zarzuty, TK podniósł, że wzorcami kwestionowanych przepisów muszą być najpierw unormowania wynikające z wiążących Polskę umów międzynarodowych, w tym poruszonym także przez wnioskodawcę (OPZZ) naruszeniem art. 2 Konwencji (nr 87) dotyczącej wolności związkowej i obrony praw związkowych, przyjętej w San Francisco 9 lipca 1948 r. (Dz. U. z 1958 r. Nr 29, poz. 125). Zgodnie z tym przepisem, pracownicy i pracodawcy bez jakiegokolwiek rozróżnienia mają prawo, bez uzyskania uprzedniego zezwolenia, tworzyć organizacje według swojego uznania, a także przystępować do tych organizacji, jednakże z obowiązkiem stosowania się do ich statutów. Oprócz tego, ( ) opracował Bogumił Soczyński Stanowisko Komisji Krajowej NSZZ Solidarność do powyższego wyroku Przewodniczący Solidarności po wyroku TK postuluje niezwłoczną zmianę ustawy o związkach zawodowych Rząd niezwłocznie powinien skierować do Sejmu projekt nowelizacji ustawy o związkach zawodowych tak szef NSZZ Solidarność Piotr Duda komentuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego dotyczący prawa do udziału w związkach zawodowych osób zatrudnionych na śmieciówkach. ( ) (cały art. obejmujący: tekst Wyroku TK, obszerne omówienie wyroku przez mec. B. Soczyńskiego 4 / 7

5 oraz Stanowisko KK NSZZ S w: PO nr 15, str. 9-12) Poczta do prawnika: Tygodniowy wymiar godzin zajęć pedagogów, psychologów i logopedów Przewodniczący KM POiW NSZZ Solidarność : Przesyłam projekt Uchwały Gminy Z., w którym dokonano zwiększenia ilości godzin pracy pedagogów, psychologów i logopedów pracujących w tej gminie. ( ) Organ prowadzący, powołując się na uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 21 marca 2012 r. ( ), zwiększył pensum do 20 godzin. Czy organ prowadzący podejmuje decyzję o pensum? Czy projekt Uchwały Gminy Z. jest zgodny z prawem? W sprawie ustalenia obowiązkowego tygodniowego wymiaru godzin zajęć pedagogów, psychologów i logopedów w Gminie Z., informujemy, że, zgodnie z art. 42 ust. 7 pkt 3 Ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2014 r. poz. 191), organ prowadzący szkołę, będący JST, jest upoważniony do ustalenia wymiaru zajęć dla tych stanowisk pracy, prowadzących zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu w celu wspomagania uczniów w podejmowaniu decyzji edukacyjnych i zawodowych, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 11 ustawy o systemie oświaty. W sprawie tej miały miejsce rozbieżności w orzecznictwie Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego, które zostały ostatecznie rozstrzygnięte w ( ) (odp. prawnika B. Soczyńskiego w: PO nr 14, str. 13) Akty prawne: Nowe ustawy i rozporządzenia * Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 stycznia 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zasadniczych wymagań dla zabawek (Dz. U. z 2015 r. poz. 198) 5 / 7

6 * Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 lutego 2015 r. sygn. akt SK 70/13 (dot. znieważenia funkcjonariusza publicznego) (Dz. U. z 2015 r. poz. 234) * Ustawa z dnia 14 czerwca 1991 r. o Krajowej Szkole Administracji Publicznej (tekst jednolity) (Dz. U. z 2015 r. poz. 248) * Ustawa z dnia 15 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy o zasadach finansowania nauki oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 249) * Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 19 lutego 2015 r. w sprawie sposobu podziału dotacji z budżetu państwa dla uczelni publicznych i niepublicznych oraz jednostek naukowych na pomoc materialną dla studentów i doktorantów (Dz. U. z 2015 r. poz. 260) * Rozporządzenie Ministra Pracy I Polityki Społecznej z dnia 11 lutego 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej Funduszu Pracy (Dz. U. z 2015 r. poz. 261) wybrała Barbara Ellwart Nasze rozmowy: W obronie praw nauczycieli akademickich 6 / 7

7 U wynagrodzeń dotyczących Ellwart. uczelniach. Solidarność zapisów wszyscy nawet Nauki ponadzakładowych Przed Rozumiem, progu czym ostatnie twórca nami roku nowelizacji mówią, polega Które szkolnictwa akademickiego dr. podejmowała że nowy jej w zmiany uczelniach, że pierwotnej mamy inż. problemy brak wymaga rok układów ustawy Bogusławem skutkują akademicki na stabilności wyższego myśli wersji, w pracowników o zbiorowych zastąpienia Prawo roku rekrutacji o rzeczywistym rok ograniczaniu profesor Dołęgą zatrudnienia ubiegłym? z akademicki. o czas przewodniczącym szkolnictwie pracowników nową; szkolnictwa ponieważ podsumowań Jerzy Politechniki pozbawieniem wpływu o nauczycieli Rok deregulacji Woźnicki. wyższym. ( ) ten naukowych wyższego związku Krajowej Rzeszowskiej i rozpoczynaliśmy planów akademickich? Przypomnę, nas i Ustawy, koniecznych zawodowego, Krajowa możliwości Sekcji i innych nowy o rozmawia Nauki której że Sekcja zagadnieniach wejściem rok zmianach dla zawierania o NSZZ pracy już Krajowej kształtowaniu Nauki Barbara chyba wmówi życie NSZZ Sekcji pracownika zatrudnienia. czas Pracownicy na pracowników ( ) (cała // Pomimo Jak umowach określony. rozmowa ocenia usilnych szkoły Pan okresowych. Odnotowujemy szkół w: Przewodniczący PO wyższej. wyższych? starań nr 15, Krajowej ( ) Poprzednie przez str. coraz 4-5) 80 realizację większą Sekcji procent zmiany Nauki rzeszę trzeciego okresu prawa, ciągle nauczycieli swojej etapu ma niestety, miejsce kariery poprawy akademickich zmniejszyły degradacja zawodowej wynagrodzenia stabilność zatrudnionych są warunków zatrudniani pracy na 7 / 7