SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT

Transkrypt

1 UL. KORONOWSKA 44; BYDGOSZCZ TEL. (52) , (52) ; NAZWA OPRACOWANIA: SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT NAZWA INWESTYCJI : NAZWA CZĘŚCI : LOKALIZACJA : KOD CPV : BRANŻA : INWESTOR : OPRACOWANO W : PROJEKT WYKONAWCZY ETAPU I i II Centrum Medycyny Nieinwazyjnej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego Gdańsk ul. Smoluchowskiego, dz. nr: 1/1, 1/15, 1/16, 1/17, 1/18, 1/22, 1/23, 5/1, 5/2, obr. 066 oraz dz. nr 678/1 obr. 055 TOM II CZĘŚĆ III ST Gdańsk ul. Smoluchowskiego, dz. nr: 1/1, 1/15, 1/16, 1/17, 1/18, 1/22, 1/23, 5/1, 5/2, obr. 066 oraz dz. nr 678/1 obr Roboty budowlane BUDOWLANA GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY ul. M. Skłodowskiej-Curie 3a, tel NORMAN BARTŁOMIEJ SIEKIERKOWSKI UL. KORONOWSKA 44, BYDGOSZCZ, TEL. (52) , (52) ; DATA : Lipiec 2015

2 S P I S Z A W A R T O Ś C I O P R A C O W A N I A SPIS ZAWARTOŚCI OPRACOWANIA... 2 III ST 001 ROBOTY ROZBIÓRKOWE... 3 III ST 002 PALE CFA... 8 III ST 003 PALE JET GROUTING III ST 004 ŚCIANKA SZCZELNA III ST 005 ROBOTY ZIEMNE III ST 006 PODŁOŻA I PODKŁADY Z ZAPRAW I BETONU III ST 007 BETONOWANIE KONSTRUKCJI III ST 008 PRZYGOTOWANIE I MONTAŻ ZBROJENIA III ST 009 HYDROIZOLACJE III ST 010 IZOLACJE TERMICZNE III ST 011 PREFABRYKATY III ST 012 ROBOTY MUROWE - BLOCZKI BETONOWE III ST 013 KONSTRUKCJE STALOWE

3 III ST 001-ROBOTY ROZBIÓRKOWE SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT III ST 001 ROBOTY ROZBIÓRKOWE 1. WSTĘP 2. MATERIAŁY 3. SPRZĘT 4. TRANSPORT 5. WYKONANIE ROBÓT 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 7. OBMIAR ROBÓT 8. ODBIÓR ROBÓT 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI 10. PRZEPISY ZWIĄZANE SPIS TREŚCI Strona 3

4 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot ST III ST 001-ROBOTY ROZBIÓRKOWE W niniejszym rozdziale omówiono ogólne wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót budowlanych związanych z pracami rozbiórkowymi dla zadania pn. Projekt wykonawczy etapu I i II Centrum Medycyny Nieinwazyjnej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, Gdańsk ul. Smoluchowskiego, dz. nr: 1/1, 1/15, 1/16, 1/17, 1/18, 1/22, 1/23, 5/1, 5/2, obr. 066 oraz dz. nr 678/1 obr Klasyfikacja wg Wspólnego Słownika Zamówień (CPV) Grupa Klasa Kategoria Opis Przygotowanie terenu pod budowę Zakres stosowania ST Roboty w zakresie burzenia i rozbiórki obiektów budowlanych, roboty ziemne Roboty w zakresie burzenia, roboty ziemne Roboty w zakresie burzenia Roboty w zakresie usuwania gruzu. Specyfikacja techniczna jest dokumentem będącym podstawą do udzielenie zamówienia i zawarcia umowy na wykonanie robót zawartych w pkt Określenia podstawowe Określenia podane w niniejszej ST są zgodne z obowiązującymi odpowiednimi normami Zakres robót objętych ST Ustalenia zawarte w niniejszej ST dotyczą prowadzenia robót związanych z rozbiórką. Przewiduje się całość prac objętych dokumentacją projektową przy wykonaniu rozbiórek i późniejszego wywozu gruzu po zakończeniu prac. W zakres niniejszej inwestycji wchodzą następujące prace rozbiórkowe podziemnych kanałów instalacyjnych kolidujących z planowaną inwestycją: rozebranie stropów żelbetowych (płyty, belki, żebra, wieńce), rozebranie ścian żelbetowych, rozebranie podłoża z betonu żwirowego Ogólne wymagania dotyczące robót Ogólne wymagania dotyczące robót omówiono w części Wymagania ogólne pkt. 1.5 specyfikacji technicznej. Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jakość ich wykonania oraz za zgodność z dokumentacją projektową, ST i poleceniami Inspektora Nadzoru Inwestorskiego. 2. MATERIAŁY Ogólne wymagania dotyczące materiałów ich pozyskiwania i składowania podano w części Wymagania ogólne pkt 2 specyfikacji technicznej. 3. SPRZĘT Ogólne wymagania dotyczące sprzętu, jego użytkowania omówiono w części Wymagania ogólne pkt 3 specyfikacji technicznej. Roboty związane z rozbiórką będą wykonywane ręcznie i mechanicznie. Cały sprzęt potrzebny na placu budowy zostanie dostarczony przez Wykonawcę, włącznie z ewentualnymi rusztowaniami, podnośnikami i oświetleniem. Wykonawca powinien posługiwać się sprzętem zapewniającym spełnienie wymogów jakościowych, ilościowych i wymogów bezpieczeństwa. Zastosowany przy prowadzeniu robót sprzęt nie może powodować uszkodzeń pozostałych, nie rozbieranych elementów. Wykonawca jest zobowiązany do używania jedynie takiego sprzętu, który nie spowoduje niekorzystnego wpływu na środowisko i jakość wykonywanych robót. Przypomina się o ograniczeniach w stosowaniu urządzeń o wysokim poziomie hałasu. Urządzenia takie, jak hydrauliczne młoty do kruszenia, mogą być używane tylko przy spełnieniu określonych warunków. Potrzebny sprzęt: Samochód samowyładowczy, Samochód skrzyniowy, Kontener na odpady powstałe w wyniku prac rozbiórkowych. Strona 4

5 III ST 001-ROBOTY ROZBIÓRKOWE UWAGA! Prace rozbiórkowe należy prowadzić minimalizując zużycie sprzętu generującego duże drgania (młoty udarowe). Wskazane byłoby użycie w jak największym stopniu narzędzi wiercących i pił mechanicznych. 4. TRANSPORT Ogólne wymagania dotyczące transportu omówiono w części Wymagania ogólne pkt 4 specyfikacji technicznej. Załadunek, transport jak i wyładunek materiałów z rozbiórek musi odbywać się z zachowaniem wszelkich środków ostrożności i bezpieczeństwa ludzi pracujących przy robotach rozbiórkowych. Gruz będzie wywożony w miarę postępowania robót rozbiórkowych. Gruz będzie ładowany do kontenerów znajdujących się na terenie budowy lub na samochody ciężarowe dojeżdżające do obiektu i wywożony na autoryzowane wysypiska. Wybór środka transportu zależy od warunków lokalnych. Przy ruchu po drogach publicznych pojazdy powinny spełniać wymagania dotyczące przepisów ruchu drogowego w odniesieniu do dopuszczalnych obciążeń na osie, wymiarów ładunku i innych parametrów technicznych. Wykonawca będzie usuwał na bieżąco, na własny koszt, wszelkie zanieczyszczenia spowodowane jego pojazdami na drogach publicznych oraz dojazdach do terenu budowy. 5. WYKONANIE ROBÓT Ogólne wymagania dotyczące prowadzenia prac związanych z wykonaniem robót omówiono w części Wymagania ogólne pkt 5 specyfikacji technicznej Roboty przygotowawcze Przed przystąpieniem do robót rozbiórkowych należy: upewnić się, że wszystkie instalacje zostały odłączone od zasilania w sposób prawidłowy, miejsce prac oznakować zgodnie z wymogami BHP, zapoznać pracowników z programem rozbiórki i poinstruować o bezpiecznym sposobie jej wykonania, przygotować teren przy obiekcie na tymczasowe składowisko materiałów uzyskanych z rozbiórki z podziałem na cegły, elementy drewniane, gruz betonowy i ceglany, elementy stalowe Zabezpieczenie placu budowy Przed przystąpieniem do robót rozbiórkowych, Wykonawca winien ustawić niezbędne zabezpieczenia w miejscach przewidzianych w planie zagospodarowania placu budowy. Teren rozbiórki należy ogrodzić w sposób uniemożliwiający przedostanie się osób nieupoważnionych w obręb prac rozbiórkowych i oznakować tablicami ostrzegawczymi. Wykonawca odpowiada za bezpieczeństwo dóbr i osób. Odpowiada też za utrzymanie czystości oraz za pyły zanieczyszczające środowisko. Wszelkie inne postanowienia, które Wykonawca uzna za przydatne, będą podejmowane w uzgodnieniu ze służbami BHP, Architektem i Inwestorem Roboty rozbiórkowe W zakresie prac rozbiórkowych należy uwzględnić wszystkie roboty mające na celu wykonanie założeń określonych w dokumentacji projektowej dla niniejszej inwestycji. Przed przystąpieniem do prac rozbiórkowych należy powiadomić Zarządcę budynku, a teren objęty rozbiórkami należy zabezpieczyć i ogrodzić, w celu niedopuszczenia osób nieupoważnionych w obręb zagrożenia. Niedopuszczalne jest okresowe gromadzenie większych ilości materiałów i gruzu na stanowiskach roboczych. INFORMACJA O MATERIAŁACH ODPADOWYCH Z ROZBIÓRKI I SPOSOBIE ICH ZAGOSPODAROWANIA Wykonawca jest zobowiązany do prowadzenia gospodarki odpadami związanych z prowadzonymi pracami w tym także odpadów porozbiórkowych jako wytwórca tych odpadów w rozumieniu art.3 ust. 3 pkt. 22 Ustawy o odpadach. Wykonawca w zakresie budowy, rozbiórki i innych prac powiązanych z inwestycją jest, zgodnie z art. 3 ust. 3 pkt 22 ustawy o odpadach, wytwórcą odpadów powstających w wyniku świadczenia tych usług. Jeśli Wykonawca nie posiada na terenie danego powiatu prawa wytwarzania odpadów, winien on przed rozpoczęciem robót dopełnić obowiązków określonych w ustawie o odpadach. Wykonawca powinien zwrócić się do stosownych służb komunalnych o wskazanie miejsc wywozu poszczególnych elementów z rozbiórki. Podczas wykonywania prac rozbiórkowych powstaną odpady zakwalifikowane zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206) do grupy 17. Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych)": Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów Tworzywa sztuczne Miedź, brąz, mosiądz Strona 5

6 Żelazo i stal Odpady metali zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi. III ST 001-ROBOTY ROZBIÓRKOWE W czasie prowadzenia prac rozbiórkowych materiały należy segregować i oddzielać te, które mogą być wykorzystane jako surowce wtórne np. metal, szkło. W obiekcie nie są wbudowane ani nie były eksploatowane materiały szkodliwe (np. azbest) wymagające spełnienia szczególnych wymogów podczas rozbiórki i utylizacji. Po podjęciu decyzji o utylizacji materiałów lub o wtórnym ich przetworzeniu należy przekazać je uprawnionemu podmiotowi, który podda je procesowi recyklingu. Materiały, które nie mogą być wykorzystane jako surowce wtórne należy przetransportować na zorganizowane wysypisko śmieci wskazane przez firmę zatrudnioną do wywozu odpadów. Prace rozbiórkowe należy prowadzić pod stałym nadzorem osoby posiadającej odpowiednie uprawnienia budowlane. Pracownicy muszą być przeszkoleni w ramach bhp Doprowadzenie placu budowy do porządku Po zakończeniu robót rozbiórkowych, Wykonawca winien oczyścić całą strefę objętą robotami oraz miejsca w pobliżu wykonywania prac. Wykonawca odpowiada za wszelkie szkody powstałe z jego winy w budynkach i na okolicznych terenach. Z tego tytułu Wykonawca ma obowiązek dokonać natychmiastowej naprawy na własny koszt wszystkich szkód uznanych w momencie odbioru robót Wywóz gruzu Gruz będzie wywożony w miarę postępowania robót rozbiórkowych. Gruz będzie ładowany na samochody ciężarowe dojeżdżające do obiektu na terenie budowy i wywożony na autoryzowane wysypiska. Materiały, które nie mogą być wykorzystane jako surowce wtórne należy przetransportować na zorganizowane wysypisko śmieci wskazane przez firmę zatrudnioną do wywozu odpadów. Transport gruzu należy prowadzić na bieżąco w miarę postępu robót rozbiórkowych. Należy przewidzieć transport samochodami ciężarowymi samowyładowczymi, zabezpieczonymi plandekami przed pyleniem w czasie jazdy, czy też siatką przed odrywaniem się drobnych części lotnych. Elementy nadające się do odzysku w ramach inwestycji będą przechowywane w miejscu krytym. 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT Ogólne wymagania dotyczące prowadzenia kontroli jakości robót omówiono w części Wymagania ogólne pkt 6 specyfikacji technicznej. Jakość wykonywanych robót musi być zgodna z wymogami ogólnymi ST oraz dokumentacji projektowej. Kontrola jakości robót podlega na wizualnej ocenie kompletności wykonania robót rozbiórkowych. 7. OBMIAR ROBÓT Ogólne wymagania dotyczące obmiarów robót omówiono w części Wymagania ogólne pkt 7 specyfikacji technicznej. Obmiar robót określa ilość wykonanych robót zgodnie z postanowieniami umowy. Ilość robót oblicza się według sporządzonych z natury pomiarów z uwzględnieniem wymagań technicznych zawartych w niniejszej specyfikacji i projekcie wyburzeń. Jednostkami obmiaru są: dla robót rozbiórkowych i wyburzeniowych - [m 3 ], dla wywozu gruzu i złomu z rozbiórki - [m 3 ], dla utylizacji materiału z rozbiórki [t]. 8. ODBIÓR ROBÓT Ogólne wymagania dotyczące prowadzenia odbioru robót omówiono w części Wymagania ogólne pkt 8 specyfikacji technicznej. Wszystkie roboty podlegają zasadom odbioru robót zanikających. Celem odbioru jest protokolarne dokonanie finalnej oceny rzeczywistego wykonania robót w odniesieniu do ich ilości, jakości i wartości. Strona 6

7 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI III ST 001-ROBOTY ROZBIÓRKOWE Płatność za wykonane roboty odbywać się będzie na podstawie zapisów zawartych w umowie z Inwestorem. 10. PRZEPISY ZWIĄZANE Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia r. W sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. (Dz.U. Nr 129, poz 844) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 czerwca 2002 r w sprawie dziennika budowy, montażu i rozbiórki, tablicy informacyjnej oraz ogłoszenia zawierającego dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia. (Dz. U. Nr 108, poz. 953) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych. (Dz. U. Nr 47, poz. 401 z dnia 19 marca 2003r). Ustawa o odpadach. Umowa z Inwestorem. Dokumentacja Projektowa. Nie wymienienie tytułu jakiejkolwiek dziedziny, grupy, podgrupy czy normy nie zwalnia Wykonawcy od obowiązku stosowania wymogów określonych prawem polskim. Wykonawca będzie przestrzegał praw autorskich i patentowych. Jest zobowiązany do odpowiedzialności za spełnienie wszystkich wymagań prawnych w odniesieniu do używanych opatentowanych urządzeń lub metod. Strona 7

8 III ST 002- PALE CFA SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT III ST 002 PALE CFA 1. WSTĘP 2. MATERIAŁY 3. SPRZĘT 4. TRANSPORT 5. WYKONANIE ROBÓT 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 7. OBMIAR ROBÓT 8. ODBIÓR ROBÓT 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI 10. PRZEPISY ZWIĄZANE SPIS TREŚCI Strona 8

9 III ST 002- PALE CFA 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót związanych z palami wierconymi, wykonywanymi w technologii ciśnieniowego betonowania ciągłego, zwanych dalej palami CFA ( nazwa polska: pale FSC tj. Formowane Świdrem Ciągłym ), które zostaną wykonane w ramach dokumentacji projektowej dla zadania pn.: Projekt wykonawczy etapu I i II Centrum Medycyny Nieinwazyjnej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, Gdańsk ul. Smoluchowskiego, dz. nr: 1/1, 1/15, 1/16, 1/17, 1/18, 1/22, 1/23, 5/1, 5/2, obr. 066 oraz dz. nr 678/1 obr Klasyfikacja wg Wspólnego Słownika Zamówień (CPV) Grupa Klasa Kategoria Opis Roboty budowlane w zakresie wznoszenia kompletnych obiektów budowlanych lub ich części oraz roboty w zakresie inżynierii lądowej i wodnej Fundamentowanie i wiercenie studni wodnych Wbijanie pali 1.2. Zakres stosowania ST Specyfikacja techniczna jest dokumentem będącym podstawą do udzielenia zamówienia i zawarcia umowy na wykonanie robót fundamentowych zawartych w pkt. 1.1 powyższej ST Zakres robót objętych ST Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą robót wymienionych w p. 1.1., związanych z wykonywaniem pali CFA (Continous Flight Auger). Pale CFA są wykonywane świdrem ciągłym o długości co najmniej równej długości pala, wkręcanym na zamierzoną głębokość. Następnie przez rurowy przewód świdra, tłoczy się mieszankę betonową, z jednoczesnym podciąganiem świdra, co powoduje wypełnienie przestrzeni pod świdrem mieszanką betonową. Po wyciągnięciu świdra w świeżą mieszankę betonową wciskane jest uzbrojenie w postaci szkieletu z prętów lub profilu walcowanego. Pale wykonuje się pionowe, używając świdrów o średnicy odpowiadającej nominalnej średnicy pala. Specyfikacja techniczna (ST) dotyczy: wykonania pali do próbnych obciążeń, wykonania zaprojektowanej liczby pali, kontroli jakości i wykonania badań kontrolnych, sporządzenia dokumentacji powykonawczej. Zakres niniejszej ST obejmuje wykonanie: kanał technologiczny: o sekcja B i C: o o sekcja D: o zabezpieczenia wkopu w postaci palisady z pali wierconych CFA o średnicy fi 600 mm (długość 7-11m) w rozstawie co 70cm. zabezpieczenia wykopu od strony wschodniej i południowej (sekcja C) z palisady z pali wierconych CFA o średnicy fi 600 mm (długość 10,5-14m) w rozstawie co 70cm, kotwionej kotwami gruntowymi, od strony istniejącego budynku nr 27 należy wykonania palisady z pali wierconych CFA o średnicy fi 800 mm (długość 11-14,5m) w rozstawie co 90cm kotwionej kotwami gruntowymi, zabezpieczenie wykopu w postaci palisady z pali wierconych CFA o średnicy fi 500 mm (długość 9,5-11m) w rozstawie co 60cm kotwionej kotwami gruntowymi Ogólne wymagania dotyczące robót Dokumentacja Projektowa i Specyfikacje Techniczne (ST) oraz inne dodatkowe dokumenty przekazane przez Inspektora stanowią o zamówionym zakresie i są integralną częścią umowy, a wymagania w nich zawarte są zobowiązujące dla Wykonawcy. Roboty palowe powinny być realizowane na podstawie Dokumentacji Projektowej zawierającej projekt techniczny palowania, określający cechy materiałowe pali, wartości parametrów geotechnicznych (w dokumentacji geotechnicznej), zagłębienie pali, niezbędną nośność pali. Strona 9

10 III ST 002- PALE CFA W przypadku stwierdzenia istotnych niezgodności warunków geotechnicznych z podanymi w projekcie (dokumentacji geotechnicznej), należy odpowiednio dostosować liczbę i wymiary pali - w uzgodnieniu z Inspektorem Nadzoru Inwestorskiego. Analogicznie należy postępować w przypadku natrafienia w trakcie wykonywania otworu w gruncie na nieprzewidziane przeszkody (kamienie, kłody drewna, itp.). Wykonawca nie może wykorzystywać błędów w Dokumentacji Projektowej lub ich pomijać. O ich wykryciu powinien natychmiast powiadomić Inspektora, który w porozumieniu z projektantem dokona odpowiednich zmian lub poprawek. Dane określone w Dokumentacji Projektowej i w ST uważane są za wartości docelowe, od których dopuszczalne są odchylenia w ramach określonego przedziału tolerancji. Cechy materiałów muszą być jednorodne i wykazywać zgodność z określonymi wymogami, a rozrzuty tych cech nie mogą przekraczać dopuszczalnego przedziału tolerancji. W przypadku, gdy roboty lub materiały nie będą w pełni zgodne z Dokumentacji Projektowej lub ST i wpłynie to na zmianę parametrów wykonanych elementów budowli, to takie materiały winny być niezwłocznie zastąpione innymi, a roboty wykonane od nowa na koszt Wykonawcy. 2. MATERIAŁY 2.1. Ogólne wymagania dotyczące materiałów Wszystkie materiały i wyroby stosowane do wykonywania pali CFA muszą być zgodne z odpowiednimi normami oraz ze specyfikacjami dotyczącymi tych robót. Dostarczane materiały muszą mieć niezbędne atesty, a źródła dostawy tych materiałów muszą być dokumentowane Beton Właściwy skład mieszanki powinna określać receptura mieszanki betonowej, zaakceptowana przez Inspektora Nadzoru Inwestroskiego. Mieszanka betonowa do pali powinna spełniać następujące wymagania: a) być odporna na segregację, b) wykazywać wysoką plastyczność i zdolność do samozagęszczania, c) być dostatecznie urabialna przez czas trwania betonowania i pogrążania zbrojenia, d) beton klasy C30/37, klasa ekspozycji XD2, XC2, XA1, e) Beton z kruszywa żwirowego (okrągłego) frakcji do 16 mm, o konsystencji K5, Mieszanka betonowa powinna być tak zaprojektowana, aby w trakcie formowania pala nie doszło do oddzielania składników. Wymagania dla cementów, kruszyw i wody oraz dodatków do betonu powinny spełniać warunki podane w stosownych normach Zbrojenie Do zbrojenia pali należy używać spawanych koszów zbrojeniowych ze stali A-IIIN (RB500W). Zbrojenie powinno być wykonane zgodnie z projektem technicznym i ST. Stal kształtowa stosowana do zbrojenia pali CFA powinna być wyposażona w prowadnice zapewniające osiowe wciśnięcie pręta w mieszankę betonową trzonu pala. Zaleca się zbrojenie pala na głębokość uzasadnioną względami wytrzymałościowymi. Nie należy bez uzasadnienia nadmiernie zwiększać długości zbrojenia. 3. SPRZĘT Sprzęt używany do wykonywania pali podlega akceptacji Inspektora Nadzoru Inwestroskiego. Palownica, umożliwiająca wkręcenie świdra i podawanie betonu pod ciśnieniem, powinna być wyposażona w urządzenia do kontroli wizualnej ciśnienia betonu i rejestracji parametrów wiercenia (opory wkręcania świdra, prędkość obrotowa i liniowa świdra) i formowania pala (wydatek betonu, prędkość podciągania świdra). Wymiary świdra muszą umożliwiać wykonanie pali o średnicy nominalnej i długości określonej w Dokumentacji Projektowej. Sprzęt pomocniczy: pompa do betonu, betonowozy w ilości zapewniającej ciągłość betonowania pala bez potrzeby oczekiwania na dowóz mieszanki betonowej. 4. TRANSPORT Transport palownicy powinien być wykonywany specjalnymi pojazdami, umożliwiającymi przewóz ładunków ponadnormatywnych. Inny sprzęt i materiały na budowę dostarczać należy transportem samochodowym. Strona 10

11 III ST 002- PALE CFA Załadunek, przewóz, wyładunek i składowanie materiałów do pali powinny odbywać się tak, aby zachować ich parametry techniczne. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Wymagania ogólne Roboty palowe objęte niniejszą Specyfikacją wykonane mogą być tylko przez Wykonawcę posiadającego odpowiedni sprzęt do wykonania pali CFA oraz odpowiednie doświadczenie w prowadzeniu tego typu robót. Wykonawca na życzenie Zlecającego opracuje i przedłoży do zaakceptowania przez Inspektora Nadzoru Inwestroskiego projekt technologii i organizacji oraz PZJ dla robót palowych. Wykonanie pali składa się z następujących czynności: a) wytyczenie geodezyjne osi pala, b) ustawienie świdra palownicy nad wytyczoną osią pala, c) wiercenia otworu na głębokość projektową, d) betonowania pala z równoczesnym podciąganiem świdra, e) odsłonięcie świeżo uformowanego trzonu i oczyszczenie powierzchni betonu, f) wprowadzenie zbrojenia w świeżą mieszankę betonową, g) skucie głowic do rządnej projektowej. Ukończony pal powinien mieć kształt walca betonowego o średnicy co najmniej równej nominalnej średnicy pala. Proces formowania powinien zapewnić uzyskanie pala betonowego o jednolitej jakości, bez przerw i niejednorodności Wyznaczanie osi pali Przed przystąpieniem do robót należy zorganizować plac budowy i wytyczyć osie pali fundamentowych. Osie pali oraz poziomy ich głowic powinny być wyznaczone geodezyjnie i oznaczone na gruncie w sposób trwały. Szkic z podaniem oznaczeń i odległości pomiarowych należy włączyć do dokumentacji budowy Wykonywanie otworu Wiercenie otworu odbywa się świdrem ślimakowym, w którego centralnej części znajduje się przewód umożliwiający tłoczenie betonu w czasie formowania pala. Przed rozpoczęciem wkręcania świdra należy sprawdzić jego pionowość i ustawienie w osi pala. Wiercenie powinno się odbywać w sposób ciągły bez wyciągania świdra. Jeżeli jednak w trakcie wiercenia pala konieczne jest wykręcenie świdra i ponowne jego wkręcenie, to wymagana głębokość wkręcenia zostanie zwiększona o co najmniej 0,5 m, a fakt ten należy zarejestrować w dokumentacji pala. Podczas wiercenia posuw i prędkość obrotową świdra należy odpowiednio dostosować do warunków gruntowych, tak aby zminimalizować wynoszenie gruntu na powierzchnię terenu. Pale należy wykonywać w takiej kolejności i w taki sposób, aby nie powodować uszkodzenia wcześniej wykonanych pali Betonowanie pala Mieszankę betonową należy podawać pod odpowiednim ciśnieniem, centralną rurą rdzeniową świdra ślimakowego. Do podawania mieszanki betonowej należy stosować pompy przystosowane do podawania betonu na wysokość odpowiadającą poziomowi przewodu na górze świdra, po jego wyciągnięciu z gruntu. Pompowanie masy betonowej powinno odbywać się wg instrukcji opracowanej dla danego urządzenia. Mieszanka musi być podawany do pala z odpowiednim wydatkiem, do którego dostosowana jest prędkość podciągania świdra tak, aby powstał ciągły, monolityczny pal o nominalnym przekroju. Formowanie trzonu należy wykonać z pewnym naddatkiem, który usuwa się wraz z przykrywającym go urobkiem wyniesionym na zwojach świdra; zbieg służy przygotowaniu trzonu do wciśnięcia zbrojenia. Rzeczywista średnica pala nie może być mniejsza od średnicy nominalnej świdra. Próbki do badań betonu pobiera się w czasie wprowadzania mieszanki betonowej do pompy. Pobiera się co najmniej 6 szt. próbek z każdego dnia formowania pali, ale nie mniej niż liczba pali wykonanych w tym dniu. W przypadku dostawy mieszanki betonowej z wytwórni o jakości kontrolowanej przez producenta, dopuszcza się zmniejszenie liczby próbek o połowę. Próbki należy przygotowywać, przechowywać i badać zgodnie z PN-EN 206-1:2003/Ap1:2003. W czasie betonowania, na podstawie oceny urobku wynoszonego na zwojach świdra, należy wykonywać makroskopową ocenę rodzaju gruntów zalegających w podłożu i porównywać je z warunkami gruntowymi podanymi w Dokumentacji Projektowej. W przypadku istotnych niezgodności należy powiadomić o tym Inspektora Nadzoru Inwestroskiego i Projektanta. Strona 11

12 III ST 002- PALE CFA 5.5. Wykonanie i montaż zbrojenia Zbrojenie, wykonane zgodnie z Projektem Technicznym, wprowadza się w świeżą mieszankę betonową przy użyciu wyciągarki zamontowanej na palownicy lub oddzielnego urządzenia dźwigowego. W przypadku długiego zbrojenia, gdy opory są znaczne, stosuje się wspomaganie pogrążania zbrojenia wibratorem. Zbrojenie należy wkładać centrycznie i pionowo. Pogrążanie należy zakończyć na poziomie zgodnym projektem technicznym Tolerancje wykonawcze geometrii pala Dopuszczalne odchyłki położenia pala są następujące: e 4 cm, gdy fundament oparty jest na jednym palu e 4 cm, z płaszczyzny rzędu, gdy fundament oparty jest na jednym rzędzie pali, e 7cm, w płaszczyźnie rzędu, gdy fundament oparty jest na jednym rzędzie pali, e 7cm, gdy fundament oparty jest na wiązce pali lub kilku rzędach pali, Dopuszczalne odchyłki wymiarów pala zgodnie z PN EN 1536: KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 6.1. Zakres kontroli Sprawdzenie przygotowania terenu należy przeprowadzać na zgodność z odpowiednim punktem niniejszej Specyfikacji. W przypadku uzasadnionych przesłanek napotkania nie zinwentaryzowanych urządzeń lub instalacji, otwory do głębokości 1,2 m powinny być wykopane ręcznie. Kontroli podlegają: a) warunki gruntowe, b) materiały użyte do pali CFA, c) zakres robót palowych i ich zgodność z Dokumentacją Projektową, d) zgodność prowadzenia robót z wytycznymi technologicznymi określonymi w Projekcie Technologicznym, e) tolerancje wymiarów pali, f) ewentualne badania specjalne np. próbne obciążenia pala, badania ciągłości pali. Wykonawca w czasie robót rejestruje wszystkie niezbędne dane, dotyczące wykonania pali i umieszcza je w metrykach wykonania pali Sprawdzenie podłoża gruntowego Sprawdzenie podłoża gruntowego polega na ogólnym porównaniu rzeczywistych warunków gruntowych w miejscu wykonywania pala z warunkami podanymi w Dokumentacji Projektowej. Wykonuje się przez obserwację oporu wiercenia oraz sprawdzeniu zgodności rodzaju i miąższości warstw gruntu wyciąganego na świdrze. Należy wykonywać makroskopową ocenę rodzaju gruntów zalegających w podłożu gruntowym. Wykonuje się ją na podstawie oceny urobku wynoszonego na zwojach świdra Kontrola materiałów Kontrola jest przeprowadzana wg wymagań Projektu Technicznego i określonych w pkt.2 niniejszej ST Monitorowanie wykonania pali Przed rozpoczęciem robót Wykonawca na życzenie Zlecającego sporządza a Inspektora Nadzoru Inwestroskiego zatwierdza Plan zapewnienia jakości. Monitorowanie wykonuje się wg opracowanej przez Wykonawcę instrukcji technologicznej w zakresie zgodnym z PN- EN 1536:2001 i uzgodnionej z Inspektora Nadzoru Inwestroskiego. Badania, w trakcie formowania pala, polegają na sprawdzaniu zagłębienia świdra w grunt, ilości i ciśnienia mieszanki betonowej wtłaczanej do otworu oraz prędkości podciągania świdra. W czasie wbudowywania zbrojenia sprawdza się głębokość opuszczenia i współosiowość usytuowania w trzonie pala. Sprawdzenie zgodności z Dokumentacją Projektową polega na porównaniu wykonanych robót z Dokumentacją Projektową i niniejszą Specyfikacją Techniczną. Położenie głowicy pala i osi zbrojenia pali należy sprawdzać przez pomiary przymiarem z podziałką centymetrową i niwelatorem. Strona 12

13 III ST 002- PALE CFA 6.5. Metryka pali Wykonawca ma obowiązek sporządzenia metryk pali, które powinny obejmować: a) datę i czas wykonania pala, b) lokalizację pala, długość pala, c) klasę wbudowanego betonu, rodzaj zbrojenia. METRYKA PALI CFA Metoda: CFA (Wykonanego w technologii betonowania ciągłego) Wykonawca:.. Budowa: Data: Numer pala 1. Średnica pala (mm) 2. Długość pala (m) 4. Źródło betonu Klasa betonu 5. Początek betonow. (godz.) 6. Koniec betonow.(godz.) 7. Typ i długość zbrojenia (m) 8. Uwagi m.in. o gruntach 9. Nr wydruku komputerowego 10. Operator sprzętu Inspektor Nadzoru Kierownik Budowy Badania ciągłości trzonu pala W celu dokonania kontroli ciągłości trzonu pala należy wykonać specjalistyczne badania polegające na rejestracji i analizie fali naprężeń o niskiej wartości, wywołanej uderzeniem specjalnego młotka w głowicę pala. Pale przeznaczone do wykonania badań wyznacza Inspektor Nadzoru Inwestroskiego w ilości 20% łącznej liczby pali. Przy palach przeznaczonych do badań nie wolno wykonywać żadnych prac do czasu otrzymania rezultatów badań Badania nośności pali Liczba próbnych obciążeń, terminy badania, zasady pomiaru ustalane są zgodnie z PN-83/B Badania nośności pali powinny być wykonane na podstawie Projektu próbnych obciążeń, który stanowi integralną część projektu palowania. W projekcie określa się pale wybrane do badania nośności. Projekt i badania powinno być realizowane przez uprawnioną jednostkę badawczą działającą na zlecenie Inwestora. 7. OBMIAR ROBÓT Jednostką obmiaru jest 1 mb długości pala określonej średnicy. Do długości pala nie wlicza się wystającego zbrojenia, ani nadlewki betonu. Długość wykonanych pali oblicza się na podstawie Dokumentacji Projektowej. 8. ODBIÓR ROBÓT 8.1. Zasady ogólne Roboty objęte niniejszą ST polegają odbiorom. Pale należy uznać za wykonane zgodnie z wymaganiami jeżeli wszystkie badania opisane powyżej dały wyniki pozytywne i zostały dotrzymane warunki postanowień ogólnych. W przypadku stwierdzenia usterek nie nadających się do usunięcia, lecz nie zagrażających bezpieczeństwu budowli w okresie jej całej przewidywanej eksploatacji, można warunkowo przyjąć pal. W przypadku stwierdzenia negatywnych wyników badań Inspektor Nadzoru Inwestroskiego w porozumieniu z Projektantem winien stwierdzić: a) czy uzyskanie negatywnych wyników spowodowane jest błędem wykonania na skutek nie spełnienia wymogów niniejszej Specyfikacji lub nie zachowania zasad technologicznych, czy też wynika z innych powodów np. z innych niż w dokumentacji warunków gruntowych, b) czy zachodzi potrzeba wykonania dodatkowych pali. Strona 13

14 III ST 002- PALE CFA W przypadku jeśli potrzeba wykonania dodatkowych pali nie wynika z uchybień Wykonawcy, roboty te będą robotami dodatkowymi, za wykonanie których Wykonawcy przysługuje dodatkowe wynagrodzenie Odbiory robót zanikających Odbiory robót zanikających dokonywane są w oparciu o metryki pali i faktyczne ilości wykonywanych metrów bieżących pali. W miarę możliwości Wykonawca powinien sukcesywnie przekazywać atesty na zastosowane materiały Odbiory końcowe Dla odbioru końcowego wymagane są: - dokumentacja powykonawcza, - atesty na zastosowane materiały, - wyniki próbnych obciążeń zgodnie z PN-83/B-02482, - wyniki innych badań zarządzonych przez Inspektora Nadzoru Inwestroskiego. 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI Płatność za wykonane roboty odbywać się będzie na podstawie zapisów zawartych w umowie z Inwestorem. 10. PRZEPISY ZWIĄZANE PN-88/B Grunty budowlane. Badania próbek gruntu PN-86/B Grunty budowlane. Określenia, symbole, podział i opis gruntów PN-B 02481:1998 Geotechnika. Terminologia podstawowa, symbole literowe i jednostki miar PN-B 02479:1998 Geotechnika. Dokumentacja geotechniczna. Zasady ogólne PN-83/B Fundamenty budowlane. Nośność pali i fundamentów palowych PN-78/B Pale wielkośrednicowe wiercone. Wymagania i badania PN-B-04452:2002 Geotechnika. Badania polowe. PN-82/H Walcówka i pręty stalowe do zbrojenia betonu PN-89/H Stal określonego zastosowania. Stal do zbrojenia betonu. Gatunki PN-H /A1:1996 Stal określonego zastosowania. Stal do zbrojenia betonu. Gatunki (Zmiana A1) PN-ENV 10080:2004 Stal do zbrojenia betonu. Spajalna stal żebrowana B500 Warunki techniczne dostawy prętów, kręgów i siatek zgrzewanych PN-ISO :1998 Stal do zbrojenia betonu. Pręty gładkie PN-ISO /Ak:1998 Stal do zbrojenia betonu. Pręty gładkie. Dodatkowe wymagania stosowane w kraju PN-ISO :1998 Stal do zbrojenia betonu. Pręty żebrowane PN-ISO /Ak:1998 Stal do zbrojenia betonu. Pręty żebrowane. Dodatkowe wymagania stosowane w kraju PN-ISO /Ak:1998/Ap1:1999 Stal do zbrojenia betonu. Pręty żebrowane. Dodatkowe wymagania stosowane w kraju PN-EN 12620:2004 Kruszywa do betonu PN-EN 197-1: 2002 Cement. Część 1: Skład, wymagania i kryteria zgodności dotyczące cementów powszechnego użytku. PN-EN 197-2: 2002 Cement. Część 2: Ocena zgodności PN-EN 1008:2004 Woda zarobowa do betonu. Specyfikacja pobierania próbek, badania i oceny przydatności wody zarobowej do betonu PN-EN 206-1:2003 Beton. Część 1: Wymagania, właściwości, produkcja i zgodność; poprawki PN-EN 206-1:2003/Ap1:2003 PN-B-06265:2004 Krajowe uzupełnienie PN-EN 206-1:2003 Wymagania, właściwości, produkcja i zgodność PN-EN :2001 Badanie mieszanki betonowej. Część 1:Pobieranie próbek PN-EN :2001 Badanie mieszanki betonowej. Część 2: Badanie konsystencji metodą opadu stożka PN-EN 1536:2001 Wykonawstwo specjalnych robót geotechnicznych. Pale wiercone Nie wymienienie tytułu jakiejkolwiek dziedziny, grupy, podgrupy czy normy nie zwalnia Wykonawcy od obowiązku stosowania wymogów określonych prawem polskim. Wykonawca będzie przestrzegał praw autorskich i patentowych. Jest zobowiązany do odpowiedzialności za spełnienie wszystkich wymagań prawnych w odniesieniu do używanych opatentowanych urządzeń lub metod. Strona 14

15 III ST 003- PALE JET GROUTING SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT III ST 003 PALE JET GROUTING 1. WSTĘP 2. MATERIAŁY 3. SPRZĘT 4. TRANSPORT 5. WYKONANIE ROBÓT 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 7. OBMIAR ROBÓT 8. ODBIÓR ROBÓT 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI 10. PRZEPISY ZWIĄZANE SPIS TREŚCI Strona 15

16 III ST 003- PALE JET GROUTING 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej są wymagania dotyczące wykonania, odbioru robót i badań kontrolnych związanych z wykonywaniem kolumn iniekcyjnych techniką iniekcji strumieniowej jet grouting, które zostaną wykonane w ramach dokumentacji projektowej dla zadania pn.: Projekt wykonawczy etapu I i II Centrum Medycyny Nieinwazyjnej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, Gdańsk ul. Smoluchowskiego, dz. nr: 1/1, 1/15, 1/16, 1/17, 1/18, 1/22, 1/23, 5/1, 5/2, obr. 066 oraz dz. nr 678/1 obr Klasyfikacja wg Wspólnego Słownika Zamówień (CPV) Grupa Klasa Kategoria Opis Roboty budowlane w zakresie wznoszenia kompletnych obiektów budowlanych lub ich części oraz roboty w zakresie inżynierii lądowej i wodnej Fundamentowanie i wiercenie studni wodnych Wbijanie pali 1.2. Zakres stosowania ST Specyfikacja techniczna jest dokumentem będącym podstawą do udzielenia zamówienia i zawarcia umowy na wykonanie robót fundamentowych zawartych w pkt. 1.1 powyższej ST Zakres robót objętych ST Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą wykonania robót wymienionych w p. 1.1., związanych z iniekcyjnym kształtowaniem kolumn, przy zastosowaniu technologii jet grouting. Wykonanie kolumn iniekcyjnych ma na celu wzmocnienie podłoża gruntowego o niedostatecznej nośności pod fundamentami obiektów, nasypami drogowymi i przeniesienie projektowanych obciążeń na warstwy nośne podłoża. Zakres niniejszej ST obejmuje wykonanie: sekcja B i C: o w związku z koniecznością zapewnienia stateczności istniejącego budynku nr 27 należy wykonać podbicie fundamentów w postaci pali iniekcyjnych jet grouting, zasięg podbicia pokazano na rysunku K1.1 i K1.2 dokumentacji projektowej, zabezpieczenie istniejących fundamentów wynika ze znacznej różnicy posadowienia budynków (poziom posadowienia istniejącego budynku nr 27 w zależności od części wynosi 38,65m.n.p.m. oraz 39,45 m.n.p.m.; budynek projektowany - 31,75 m.n.p.m.) oraz możliwego przemieszczenia korony palisady po wykonaniu wykopu. o od strony istniejącego budynku nr 22 zabezpieczenie wykopu wykonać należy w postaci podbicia istniejących fundamentów w technologii jet grouting Określenia podstawowe Technologia jet grouting - sposób iniekcyjnego wzmacniania gruntu przy użyciu zaczynu wiążącego, w którym iniekt wyrzucany jest z dysz iniekcyjnych o średnicy od 1,5 do kilku mm w kierunku poziomym (po obwodzie zapuszczanego w grunt przewodu iniekcyjnego) strumieniem pod ciśnieniem mierzonym na króćcu tłocznym pompy, rzędu 10,0 100,0 MPa. Przewód iniekcyjny w trakcie wyrzucania iniektu podlega ruchowi posuwistemu i obrotowi. Prędkość wyciągania żerdzi powinna wynosić od cm/min, liczba obrotów od na minutę. Kolumna iniekcyjna (pal iniekcyjny) zainiekowana bryła gruntu o kształcie zbliżonym do walca i średnicy określonej w Dokumentacji Projektowej, powstała w wyniku bezpośredniego wymieszania wtłaczanego zaczynu wiążącego z cząsteczkami gruntu (bryła gruntu o zmodyfikowanych własnościach). Stopień wzmocnienia gruntu (Sw) stosunek objętości kolumn iniekcyjnych do ogólnej objętości bryły podłoża gruntowego podlegającej wzmocnieniu. Stopień ten zależny jest od średnicy kolumn, ich rozstawu i głębokości Ogólne wymagania dotyczące robót Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jakość ich wykonania oraz za zgodność z dokumentacją projektową, ST i poleceniami Inspektora Nadzoru Inwestorskiego. Wykonawca nie może wykorzystywać błędów w Dokumentacji Projektowej lub ich pomijać. O ich wykryciu powinien natychmiast powiadomić Inspektora, który w porozumieniu z projektantem dokona odpowiednich zmian lub poprawek. Strona 16

17 III ST 003- PALE JET GROUTING Dane określone w Dokumentacji Projektowej i w ST uważane są za wartości docelowe, od których dopuszczalne są odchylenia w ramach określonego przedziału tolerancji. Cechy materiałów muszą być jednorodne i wykazywać zgodność z określonymi wymogami, a rozrzuty tych cech nie mogą przekraczać dopuszczalnego przedziału tolerancji. W przypadku, gdy roboty lub materiały nie będą w pełni zgodne z Dokumentacji Projektowej lub ST i wpłynie to na zmianę parametrów wykonanych elementów budowli, to takie materiały winny być niezwłocznie zastąpione innymi, a roboty wykonane od nowa na koszt Wykonawcy. Dokumentacja techniczna na podstawie, której wykonuje wzmacnianie gruntu metodą iniekcji strumieniowej powinna zawierać: plan urządzeń i instalacji podziemnych w miejscu budowy, dostępne informacje o istniejących fundamentach lub innych przeszkodach oraz, w razie potrzeby, wymagania dotyczące zabezpieczeń i sprawdzania w czasie robót rzeczywistego położenia urządzeń, dokumentację badań podłoża, podającą budowę geologiczną, parametry geotechniczne warstw gruntu, poziomy występowania i poziomy piezometryczne wód gruntowych, dane o przepuszczalności warstw oraz składzie chemicznym wód i agresywności środowiska, projekt wykonawczy wzmocnienia, na życzenie zamawiającego Program Zapewnienia Jakości, wymagania BHP. Dokumentacja technologiczna powinna być opracowana przez specjalistyczne przedsiębiorstwo wykonujące iniekcyjne wzmocnienie gruntu albo przez nie uzgodniona. W czasie robót należy zapewnić dozór techniczny ze strony wykonawcy i nadzór ze strony zamawiającego. Niezbędna jest obecność odpowiedzialnego kierownika robót lub jego kompetentnego zastępcy. Przebieg robót powinien być bieżąco dokumentowany w dzienniku budowy oraz w metrykach kolumn iniekcyjnych. Kolumny należy wykonać zgodnie z wymaganiami Dokumentacji Projektowej. W przypadku stwierdzenia niezgodności warunków geotechnicznych z podanymi w dokumentacji lub w przypadku innych nieprzewidzianych okoliczności, należy powiadomić projektanta oraz przeanalizować potrzebę odpowiednich zmian konstrukcji i sposobu wykonania robót. W kwestiach nie będących przedmiotem specyfikacji, należy przestrzegać wymagań dla robót ogólnobudowlanych oraz norm, przepisów BHP i innych dokumentów dla odpowiednich rodzajów robót. 2. MATERIAŁY 2.1. Ogólne wymagania dotyczące materiałów Wszystkie materiały i wyroby stosowane do wykonywania pali iniekcyjnych muszą być zgodne z odpowiednimi normami oraz ze specyfikacjami dotyczącymi tych robót. Dostarczane materiały muszą mieć niezbędne atesty, a źródła dostawy tych materiałów muszą być dokumentowane. Najczęściej stosowanymi materiałami są cement, woda i ewentualnie dodatki modyfikujące własności technologiczne zaczynu iniekcyjnego oraz stal zbrojeniowa w odpowiednim, przewidzianym w projekcie gatunku. W uzasadnionych przypadkach dopuszcza się stosowanie zaczynów wiążących na bazie środków mineralnych i chemicznych, gwarantujących osiągnięcie celu założonego w Dokumentacji Projektowej. Dokładny skład zaczynu, jak i wszystkie parametry techniczne formowania kolumn iniekcyjnych określa Wykonawca wzmocnienia w opracowanym projekcie technologicznym Stal zbrojeniowa Do zbrojenia kolumn iniekcyjnych należy stosować stal zbrojeniową o parametrach zgodnych z wymaganiami zawartymi w Dokumentacji Projektowej. Zastosowana stal musi posiadać świadectwo jakości Cement Do iniekcyjnego formowania kolumn przy zastosowaniu technologii jet grouting wskazane jest stosowanie cementu portlandzkiego czystego tj. bez dodatków mineralnych o markach 32,5R, 42,5R lub 52,5R. Nie wyklucza się zastosowania innych rodzajów cementów, pozwalających uzyskać żądane parametry techniczne wzmocnienia zawarte w Dokumentacji Projektowej. Miejsca przechowywania cementu mogą być następujące: Dla cementu workowanego składy otwarte (wydzielone miejsca zadaszone na otwartym terenie, zabezpieczone z boków przed opadami) lub magazyny zamknięte (pomieszczenia o szczelnym dachu i ścianach), ofoliowane palety. Dla cementu luzem zbiorniki stalowe, żelbetowe lub betonowe przystosowane do pneumatycznego załadowania i wyładowania cementu luzem, zaopatrzone w otwory do przeprowadzania pomiarów poziomu cementu, włazy do czyszczenia oraz klamry na wewnętrznych ścianach. Strona 17

18 III ST 003- PALE JET GROUTING Dopuszczalny okres przechowywania cementu zależny jest od miejsca składowania. Cement nie może być użyty po okresie: 20 dni w przypadku przechowywania go w składach otwartych, po upływie terminu trwałości podanego przez wytwórnię, w przypadku przechowywania w składach zamkniętych. W przypadku zaczynów wykonanych na bazie innych środków wiążących, według indywidualnych receptur gwarantujących osiągnięcie celu projektowego, należy dołączyć instrukcje sporządzania oraz przechowywania poszczególnych składników i gotowego zaczynu Woda zarobowa Wodę zarobową do sporządzenia zaczynów cementowych należy pobierać wprost z wodociągów lub studni albo dowozić beczkowozami ze sprawdzonych źródeł. Woda zarobowa powinna odpowiadać wymaganiom normy PN-EN 1008:2004. Woda wodociągowa nie wymaga badań. Woda ze studni lub innych miejsc uzyskania powinna spełniać warunki w/w normy. 3. SPRZĘT Sprzęt używany do wykonywania pali podlega akceptacji Inspektora Nadzoru Inwestorskiego. Do wykonania robót iniekcyjnych według technologii przewidzianej w niniejszej ST należy użyć specjalistyczny sprzęt składający się z następujących podstawowych elementów: wiertnica wraz z osprzętem ( głowica iniekcyjna, przewód iniekcyjny, dysze), ultramikser ( wysokoobrotowa mieszarka), mieszalnik wolnoobrotowy, wysokociśnieniowa pompa iniekcyjna ( MPa), manometry zegarowe wraz z ochraniaczem, waga typu Baroid do pomiaru gęstości zaczynu cementowego. Doboru sprzętu dokonuje wykonawca i uzgadnia go z nadzorem inwestorskim. 4. TRANSPORT Transport materiałów i sprzętu wykonuje się ogólnodostępnymi środkami transportowymi dostosowanymi do przewozu określonych towarów. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Wymagania ogólne Roboty iniekcyjne objęte niniejszą Specyfikacją Techniczną wykonywane mogą być tylko przez Wykonawcę posiadającego odpowiedni sprzęt do wykonywania iniekcji techniką strumieniową jet grouting oraz odpowiednie doświadczenie w prowadzeniu tego typu robót. Wykonawca zobowiązany jest do sporządzenia we własnym zakresie i na własny koszt Projektu technologii i organizacji robót oraz na życzenie Zamawiającego dodatkowo opracuje Program Zapewnienia Jakości Zakres robót Roboty iniekcyjne gruntu obejmują następujące czynności: zainstalowanie sprzętu, wytyczenie w terenie miejsc otworów iniekcyjnych zgodnie z Dokumentacja Projektową, dokonanie przewiertów przez fundament i chudy beton, wykonanie iniekcyjnego formowania kolumny iniekcyjnej jet grouting, pobranie kontrolnych próbek mieszaniny iniekcyjnej i poddanie ich badaniu, celem stwierdzenia osiągnięcia wymaganych parametrów technicznych zawartych w Dokumentacji Projektowej, usunięcie z terenu budowy odpadów i pozostałości procesu technologicznego, wykonanie badań kontrolnych zleconych przez Inspektora Nadzoru Inwestorskiego. 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 6.1. Zakres kontroli Kontroli podlegają: materiały użyte do wykonania kolumn (pali) iniekcyjnych, roboty iniekcyjne i ich zgodność z Dokumentacją Projektową, wytrzymałość zmodyfikowanego gruntu (trzonu kolumn iniekcyjnych) na ściskanie, średnica kolumn, Strona 18

19 III ST 003- PALE JET GROUTING nośność kolumn o ile takie badanie jest przewidziane w projekcie Kontrola materiałów Kontrola jest przeprowadzana wg wymagań Projektu Technicznego i określonych w pkt.2 niniejszej ST Kontrola robót iniekcyjnych i ich zgodności z Dokumentacją Projektową Kontrolę należy prowadzić w trakcie robót iniekcyjnych, sprawdzając rozstaw otworów i ich głębokości, oraz rejestrując parametry techniczne formowania kolumn. Dla każdej kolumny iniekcyjnej należy prowadzić metrykę, zawierającą następujące dane: Numer kolumny, Średnica wiercenia i uformowanej kolumny iniekcyjnej, Rzędna głowicy kolumny, Rzędna podstawy kolumny, Głębokość przewiertu przez fundament, Głębokość otworu, Rodzaj zaczynu iniekcyjnego, Gęstość zaczynu iniekcyjnego, Ilość wtłoczonego zaczynu (dm3) lub ilość zużytego cementu (kg), Ciśnienie iniekcji w trakcie formowania kolumny. W/w parametry, jak również raporty dzienne z prowadzonych robót należy odnotowywać w prowadzonym na bieżąco Dzienniku Prac Wiertniczo-Iniekcyjnych Kontrola wytrzymałości gruntocementu a) Podczas formowania kolumn iniekcyjnych należy pobrać próbki wypływającej z otworu mieszaniny gruntocementowej. Próbki przechowywane w warunkach zbliżonych do naturalnych, po 28 dniach twardnienia należy poddać próbie wytrzymałościowej na ściskanie. Przyjmuje się, że wytrzymałość tak pobranych próbek stanowi 70% wytrzymałości projektowanej dla gruntobetonu w kolumnach iniekcyjnych, która powinna wynosić Rmin 5,0 MPa, a dla kolumn formowanych w gruntach pochodzenia organicznego (torfy, namuły) Rmin 1,0 MPa. b) Niezależnie od powyższych badań należy z kolumn iniekcyjnych po 28 dniach od daty iniekcji, pobrać metodą wiercenia rdzenie i poddać je badaniom wytrzymałościowym na ściskanie. Badania wytrzymałości na ściskanie należy wykonywać na próbkach o stosunku wysokości do średnicy 2,0. c) Ilość próbek i miejsce pobrania określi Inspektor Nadzoru Inwestorskiego Tolerancje wykonania a) rozstaw kolumn iniekcyjnych: ± 5 cm, b) głębokość formowania pali: - 10 cm (tolerancji plusowej nie ogranicza się), c) wytrzymałość gruntocementu na ściskanie: o dla próbek uformowanych z mieszaniny wypływającej z otworu: -10 % (tolerancji plusowej nie ogranicza się), o dla rdzeni z kolumn iniekcyjnych: - 5% (tolerancji plusowej nie ogranicza się). 7. OBMIAR ROBÓT Jednostką obmiaru jest jeden metr [1 m] uformowanej kolumny iniekcyjnej o określonej średnicy. 8. ODBIÓR ROBÓT 8.1. Zakres odbiorów Odbiorom podlegają: materiały wyjściowe, wykonane kolumny iniekcyjne. Końcowego odbioru dokonuje się na podstawie: stwierdzenia zgodności zakresu iniekcji z założonym w Dokumentacji Projektowej, stwierdzenia uzyskania parametrów założonych w Dokumentacji Projektowej na podstawie badań określonych w pkt 6 niniejszej ST. Strona 19

20 III ST 003- PALE JET GROUTING 8.2. Sposób postępowania w przypadku uzyskania negatywnych wyników badań W przypadku uzyskania negatywnych wyników badań Autor Dokumentacji Projektowej powinien stwierdzić: czy nie uzyskanie pozytywnych wyników badań jest skutkiem nie spełnienia wymogów niniejszej ST lub nie zachowania zasad technologicznych, czy też jest to wynik rozbieżności rzeczywistych warunków gruntowych od określonych w dokumentacji geologicznej, czy zachodzi potrzeba wykonania dodatkowych kolumn iniekcyjnych celem zwiększenia stopnia wzmocnienia gruntu. Jeśli potrzeba wykonania dodatkowych kolumn nie jest spowodowana winą Wykonawcy, roboty będą robotami dodatkowymi, za wykonanie których Wykonawcy przysługuje dodatkowe wynagrodzenie. 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI Płatność za wykonane roboty odbywać się będzie na podstawie zapisów zawartych w umowie z Inwestorem. 10. PRZEPISY ZWIĄZANE PN-86/B PN-B 02481:1998 PN-B-04452:2002 PN-88/B PN-EN PN-EN 1008:2004 PN-EN 196-3: PN-EN 196-6: PN-EN 197-1: 2002 PN-EN 197-2: 2002 PN-81/B PN-83/B Umowa z Inwestorem. Dokumentacja Projektowa. Grunty budowlane. Określenia, symbole, podział i opis gruntów. Geotechnika. Terminologia podstawowa, symbole literowe i jednostki miar Geotechnika. Badania polowe Grunty budowlane. Badania próbek gruntu Wykonawstwo specjalnych robót geotechnicznych. Iniekcja strumieniowa. Woda zarobowa do betonu. Specyfikacja pobierania próbek, badania i ocena przydatności wody zarobowej do betonu, w tym wody odzyskanej z procesu produkcji betonu. Metody badania cementu. Oznaczanie czasów wiązania i stałości objętości Metody badania cementu. Oznaczanie stopnia zmielenia Cement. Część 1: Skład, wymagania i kryteria zgodności dotyczące cementów powszechnego użytku. Cement. Część 2: Ocena zgodności Grunty budowlane. Posadowienie bezpośrednie budowli. Obliczenia statyczne i projektowanie. Fundamenty budowlane. Nośność pali i fundamentów palowych. Nie wymienienie tytułu jakiejkolwiek dziedziny, grupy, podgrupy czy normy nie zwalnia Wykonawcy od obowiązku stosowania wymogów określonych prawem polskim. Wykonawca będzie przestrzegał praw autorskich i patentowych. Jest zobowiązany do odpowiedzialności za spełnienie wszystkich wymagań prawnych w odniesieniu do używanych opatentowanych urządzeń lub metod. Strona 20

21 III ST ŚCIANKA SZCZELNA SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT III ST 004 ŚCIANKA SZCZELNA 1. WSTĘP 2. MATERIAŁY 3. SPRZĘT 4. TRANSPORT 5. WYKONANIE ROBÓT 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 7. OBMIAR ROBÓT 8. ODBIÓR ROBÓT 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI 10. PRZEPISY ZWIĄZANE SPIS TREŚCI Strona 21

22 III ST ŚCIANKA SZCZELNA 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej szczegółowej Specyfikacji Technicznej (ST) są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót związanych z wciskaniem/wyciąganiem ścianek szczelnych z grodzic stalowych metodą bezwibracyjną w ramach inwestycji pn. : Projekt wykonawczy etapu I i II Centrum Medycyny Nieinwazyjnej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, Gdańsk ul. Smoluchowskiego, dz. nr: 1/1, 1/15, 1/16, 1/17, 1/18, 1/22, 1/23, 5/1, 5/2, obr. 066 oraz dz. nr 678/1 obr Klasyfikacja wg Wspólnego Słownika Zamówień (CPV) Grupa Klasa Kategoria Opis Roboty budowlane w zakresie wznoszenia kompletnych obiektów budowlanych lub ich części oraz roboty w zakresie inżynierii lądowej i wodnej Fundamentowanie i wiercenie studni wodnych 1.2. Zakres stosowania ST Specyfikacja techniczna jest dokumentem będącym podstawą do udzielenia zamówienia i zawarcia umowy na wykonanie robót fundamentowych zawartych w pkt. 1.1 powyższej ST Zakres robót objętych ST Ustalenia zawarte w niniejszej ST dotyczą zasad wykonania i odbioru robót związanych z wciskaniem/wyciąganiem ścianek szczelnych z grodzic stalowych metodą bezwibracyjną zgodnie z Dokumentacja Projektową Zamawiającego lub/i Wykonawcy. ST swoim zakresem obejmuje: a) prace przygotowawcze, pomiarowe i porządkowe: zakup i transport grodzic stalowych w miejsce wbudowania; ewentualne parowanie grodzic na placu budowy; wytyczenie osi projektowanej ścianki w terenie; wykonanie i rozbiórkę niezbędnych zabezpieczeń; wykonanie platform roboczych i startowych; montaż i demontaż konstrukcji pomocniczych; uprzątnięcie terenu po zakończeniu robót; b) wciskanie/wyciąganie grodzic stalowych metodą bezwibracyjną. c) specyfikacja swoim zakresem nie obejmuje: wykonania dojazdów dla samochodów transportujących materiały i sprzęt; przygotowania miejsc placów rozładunkowych oraz składowych; usunięcia i zabezpieczenie na czas wykonywania robót wszelkich instalacji na powierzchni ziemi i urządzeń podziemnych; wykonania kotew gruntowych, rozpór i kleszczy; wykonania zabezpieczeń antykorozyjnych. d) Roboty nie objęte niniejszą ST należy realizować zgodnie z wymaganiami zawartymi w Dokumentacji Projektowej lub/i odrębnej ST. Zakres niniejszej ST obejmuje wykonanie: kanał technologiczny: o sekcja B i C: o o sekcja D: o tymczasowego zabezpieczenia w postaci ścianki szczelnej z profili stalowych, zabezpieczenie należy wykonać metodą statycznego wciskania, w górnej płaszczyźnie ścianki zastosować rozpory z profili stalowych, od strony zachodniej tymczasowe zabezpieczenie w postaci ścianki szczelnej z profili stalowych kotwionych kotwami gruntowymi, zabezpieczenie wykonać metodą statycznego wciskania, pomiędzy budynkami nr 22 i 26 ścianki szczelnej z profili stalowych (kotwiona kotwami gruntowymi), zabezpieczenie wykonać należy metodą statycznego wciskania i pozostawić do czasu planowanej rozbiórki budynków oraz wykonania wykopu pod II etap inwestycji, tymczasowe zabezpieczenie w postaci ścianki szczelnej z profili stalowych kotwionej kotwami gruntowymi, zabezpieczenie wykonać metodą statycznego wciskania. Strona 22

23 III ST ŚCIANKA SZCZELNA 1.4. Określenia podstawowe Określenia podane w niniejszej ST są zgodne z odpowiednimi Polskimi Normami i warunkami umowy oraz zgodne z ST Wymagania Ogólne. Konstrukcje pomocnicze - Wszystkie konstrukcje potrzebne do bezpiecznego wykonywania ścianek szczelnych. Kombinowana ścianka szczelna - Ścianka szczelna złożona z elementów nośnych i uzupełniających. Elementami nośnymi mogą być stalowe rury, belki lub pale skrzyniowe. Elementami uzupełniającymi są stalowe grodzice korytkowe lub zetowe. Doświadczenia porównywalne - Udokumentowane lub inne jasno określone informacje dotyczące warunków gruntowych oraz warunków wykonawstwa, odniesione do podobnych rodzajów gruntów i skał, dla których spodziewane są podobne oddziaływania. Doświadczenia miejscowe uważane są za szczególnie przydatne. Rozejście zamków - Rozerwanie się zamka podczas zagłębiania grodzicy. Wskaźnik rozejścia zamków - Urządzenie do określenia, czy połączenia zamków sąsiednich grodzic podczas zagłębiania są miedzy sobą szczepione całkowicie Zagłębianie - Działanie pozwalające na wprowadzenie brusa do wymaganej głębokości w grunt. Zagłębianie bardzo często jest też nazywane pogrążaniem. Metoda zagłębiania - Wszystkie metody zagłębiania, takie jak: pogrążanie ciągłe pojedynczych elementów od razu na projektowaną głębokość, pogrążanie panelowe lun naprzemienne, pogrążanie etapowe za pomocą wbijania, wibrowania, wciskania lub kombinacja tych metod. Wspomaganie zagłębiania - Metoda mająca na celu zmniejszenie oporu zagłębiania podczas zagłębiania, np. wpłukiwanie lub wstępne rozwiercanie. Nakładka - Płyta stalowa, która łączy razem dwa odcinki grodzic Rama prowadząca - Rama składająca się z jednej lub kilku sztywnych belek prowadnikowych, zwykle ze stali lub drewna, stosowana w celu pozycjonowania brusa podczas ustawiania i utrzymywania osiowości brusów w czasie łączenia i zagłębiania. Prowadnica - Dźwigar lub podobny element zamocowany do wieży w celu prowadzenia urządzenia do statycznego wciskania grodzic, które tego wymaga. Kierownica - Urządzenie kierujące łączące prowadnice z urządzeniem do statycznego wciskania grodzic, które tego wymaga. System prowadzący - Kompletny układ do prowadzenia brusów i urządzenia do statycznego wciskania grodzic podczas zagłębiania Bolec kotwiący - Pręt wystający z podstawy grodzicy używany do połączenia grodzicy z podłożem skalnym Szakla - Osprzęt do podnoszenia grodzic z podłoża i ustawiania ich w pozycji pionowej. Brus (grodzica) - Jednostkowy element ścianki szczelnej (pojedyncza, zespolona podwójna bądź wieloprofilowa). Ścianka szczelna - Ściana ciągła składająca się z brusów. W przypadku stalowych grodzic ciągłość ścianki zapewniona jest poprzez wzajemne połączenie zamków, spasowanie podłużnych wypustów lub poprzez specjalne łączniki. Konstrukcja ścianki szczelnej - Konstrukcja, do podtrzymania gruntu i wody, składająca się z brusów, gruntu i skały, zakotwień, podparć i kleszczy. Kontrola na placu budowy - Kontrola na placu budowy i w jego otoczeniu. Badanie terenowe - Badania geotechniczne na terenie budowy i w jego sąsiedztwie. Przesuw - Względne przemieszczenie między zamkami sąsiednich grodzic w kierunku podłużnym. Szablon - Specjalny rodzaj ram prowadzących używanych do ustawiania zakrzywionych lub załamanych w planie ścianek szczelnych. Często stanowią one platformę roboczą lub pomost dojściowy przy prowadzonych robotach kafarowych. Prasa hydrauliczna - Urządzenie służące do statycznego zagłębiania lub wyrywania brusów oraz elementów nośnych i uzupełniających kombinowanych ścianek szczelnych metodą bezwibracyjną przy wykorzystaniu siłowników hydraulicznych, a w przypadku gdy zastosowane urządzenie do statycznego zagłębiania brusów tego wymaga, przy wykorzystaniu zainstalowanych wcześniej brusów lub elementów startowych. Monitorowanie - Prowadzenie obserwacji w ramach kontroli jakości technicznej procesu zagłębiania. Nadzór - Aktywna funkcja w nadzorowaniu i kierowaniu wykonaniem konstrukcji ścianki szczelnej Ogólne wymagania dotyczące robót Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jakość ich wykonania oraz za zgodność z dokumentacją projektową, ST i poleceniami Inspektora Nadzoru Inwestorskiego. Wykonawca nie może wykorzystywać błędów w Dokumentacji Projektowej lub ich pomijać. O ich wykryciu powinien natychmiast powiadomić Inspektora, który w porozumieniu z projektantem dokona odpowiednich zmian lub poprawek. Dane określone w Dokumentacji Projektowej i w ST uważane są za wartości docelowe, od których dopuszczalne są odchylenia w ramach określonego przedziału tolerancji. Cechy materiałów muszą być jednorodne i wykazywać zgodność z określonymi wymogami, a rozrzuty tych cech nie mogą przekraczać dopuszczalnego przedziału tolerancji. W przypadku, gdy roboty lub materiały nie będą w Strona 23

24 III ST ŚCIANKA SZCZELNA pełni zgodne z Dokumentacji Projektowej lub ST i wpłynie to na zmianę parametrów wykonanych elementów budowli, to takie materiały winny być niezwłocznie zastąpione innymi, a roboty wykonane od nowa na koszt Wykonawcy. 2. MATERIAŁY 2.1. Ogólne wymagania dotyczące materiałów Wszystkie materiały i wyroby muszą być zgodne z odpowiednimi normami oraz ze specyfikacjami dotyczącymi tych robót. Dostarczane materiały muszą mieć niezbędne atesty, a źródła dostawy tych materiałów muszą być dokumentowane. Materiały stosowane do wykonania stalowych ścianek szczelnych to grodzice stalowe ze stali o gatunku zgodnym z Dokumentacją Projektową oraz Polskimi Normami. O ile w Dokumentacji Projektowej nie ustalono inaczej dopuszcza się do stosowania wszystkie typy grodzic, które w dniu rozpoczęcia robót mogą być wykorzystywane w budownictwie zgodnie z obowiązującymi przepisami (dopuszcza się do stosowania w budownictwie wszystkie wyroby budowlane, które zgodnie z ustawą z 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych Rozdział 2. Art (Dz. U. 2004, nr 92, poz. 881) posiadają znak budowlany B. Według Rozdziału 2. Art. 8.1 powyższej ustawy wystawienie przez producenta krajowej deklaracji zgodności upoważnia go do opatrzenia produktu znakiem budowlanym B. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 roku w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz. U. Nr 198, poz. 2041) Rozdział wytwórca wystawia na swoją wyłączną odpowiedzialność krajową deklarację zgodności z Polską Normą, w tym wypadku z PN-EN 10248:1999 części 1 i 2. Wzór takiej deklaracji, na której powinien być także umieszczony znak budowlany B znajduje się w Załączniku 2. wyżej wymienionego rozporządzenia. Producent grodzic dostarcza taką deklarację wraz z materiałem klientowi na jego żądanie) Grodzice stalowe Grodzice nowe O ile w Dokumentacji Projektowej nie ustalono inaczej do wykonania stalowej ścianki szczelnej należy użyć nowych grodzic stalowych typu U lub Z o parametrach zgodnych z wymaganiami Dokumentacji Projektowej oraz Polskimi Normami. Za zgodne z wymaganiami Dokumentacji Projektowej należy uznać wszystkie grodzice, które: mają nie mniejszą wytrzymałość na zginanie (iloczyn wskaźnika wytrzymałości grodzicy i granicy plastyczności stali) niż wymagany w Dokumentacji Projektowej; spełniają jednocześnie wszystkie inne szczegółowe wymagania Dokumentacji Projektowej, jeżeli zostały one podane w projekcie (np. w zakresie min. momentu bezwładności, grubości ścianki, lokalizacji zamka, szerokości modularnej grodzicy, pogrążalności itp.). Gatunki stali z której wytwarzane są grodzice zgodne z [PN-EN :1999] podano w tablicy 1. Tablica 1. Gatunki stali grodzic [N-EN :1999] Gatunek stali Granica plastyczności R eh [MPa] Wytrzymałość na rozciąganie R m [MPa] Maksymalne wydłużenie A [%] S240GP S270GP S320GP S355GP S390GP S430GP Grodzice używane Grodzice wcześniej używane mogą zostać ponownie użyte do wykonania robót pod warunkiem, że Dokumentacja Projektowa przewiduje taką możliwość oraz Wykonawca udokumentuje spełnienie wszystkim wymagań (np. w zakresie gatunku stali, wskaźnika wytrzymałości i innych) zawartych w Dokumentacji Projektowej Materiały uszczelniające Materiały uszczelniające powinny spełniać wymagania Dokumentacji Projektowej. Strona 24

25 III ST ŚCIANKA SZCZELNA 2.4. Inne materiały i wyroby Wszystkie materiały i wyroby nie wymienione w niniejszej ST, a przewidziane do wykorzystania w trakcie realizacji robót powinny posiadać deklarację zgodności z Polską Normą lub Aprobatą Techniczną oraz być zgodne z wymaganiami Dokumentacji Projektowej. 3. SPRZĘT Sprzęt używany do wykonywania pali podlega akceptacji Inspektora Nadzoru Inwestorskiego. Roboty należy wykonać wyłącznie urządzeniami hydraulicznymi do statycznego wciskania grodzic zgodnie z wymaganiami Dokumentacji Projektowej oraz zaakceptowanymi przez Inspektora Nadzoru Inwestorskiego. O ile w Dokumentacji Projektowej nie przewidziano inaczej dopuszcza się możliwość zainstalowania grodzic startowych dla urządzeń hydraulicznych, które tego wymagają, inną metodą. Wykonawca na życzenie Nadzoru przedstawi charakterystykę sprzętu przeznaczonego do wykonania robót. Roboty pomocnicze, w zależności od zakresu, warunków lokalnych i przyjętej technologii instalacji ścianki, mogą być wykonywane ręcznie lub/i mechanicznie przy użyciu koparek, dźwigów itp. Wykonawca zobowiązany jest do używania sprawnego sprzętu, który zapewni właściwą jakość prowadzonych robót, zgodność z normami BHP, ochrony środowiska oraz przepisami dotyczącymi użytkowania sprzętu. Liczba, jakość i wydajność sprzętu musi gwarantować prowadzenie robót z odpowiednią wydajnością zgodnie z zasadami określonymi w Dokumentacji Projektowej i ST. 4. TRANSPORT Materiały do wykonania stalowej ścianki szczelnej (grodzice, zamki) mogą być przewożone dowolnymi środkami transportu przystosowanymi do przewozu elementów o długościach przewidzianych w Dokumentacji Projektowej. Dobór środków transportu należy do Wykonawcy i zależy od wymagań konkretnego projektu. Przewożone materiały należy rozmieścić równomiernie na całej powierzchni ładunkowej i zabezpieczyć przed przesunięciem. Niewłaściwe przenoszenie i nieodpowiednie składowanie grodzic jest częstą przyczyną trudności podczas zagłębiania. Niewłaściwe podnoszenie, transport lub składowanie może być także przyczyną zniszczenia powłoki grodzic wstępnie zabezpieczonych. Podczas ustawiania grodzic zaleca się zapewnienie bezpiecznego dostępu robotnikom prowadzącym podstawę grodzicy podczas jej wstawiania w zamek grodzicy wcześniej zagłębionej. Przenoszenie oraz składowanie brusów na placu budowy należy wykonywać w sposób niepowodujący znacznych ugięć brusów, uszkodzeń zamków i ewentualnych powłok ochronnych. W przypadku poziomego ułożenia brusów podczas transportu należy zapewnić podparcie w co najmniej w dwóch punktach, a podczas ułożenia pionowego, dopuszcza się jeden punkt zaczepienia. Zaleca się przestrzeganie specjalnych wskazań, dotyczących przenoszenia i składowania określonych przez producenta grodzic. Zalecane jest składowanie brusów w sposób umożliwiający ich łatwe podnoszenie w kolejności ich wykorzystania. Grodzice różnych typów i różnych gatunków stali należy składować oddzielnie i prawidłowo oznakować. Gdy składowane są grodzice stalowe wstępnie powlekane, należy stosować przekładki między każdą grodzicą w stosie. W celu uniknięcia ugięć grodzic, które mogą powodować trwałe odkształcenia, należy przy przyjmowaniu liczby i miejsc podparć grodzic w stosie wziąć pod uwagę długość i sztywność pojedynczego brusa. Rysunek 1. Szakla zwalniane z powierzchni terenu Strona 25

26 III ST ŚCIANKA SZCZELNA Zaleca się używanie do podnoszenia i pozycjonowania grodzic specjalnego oprzyrządowania jak szakle, przyspawane haki i podobne, aby uniknąć zniszczenia grodzic, a w szczególności zamków. Ochrona zamków nie jest wymagana, jeżeli do przenoszenia grodzic wykorzystuje się niemetalowe zawiesia płaskie. W przypadku stosowania do przemieszczenia grodzic szakli zdalnie sterowanych (Rysunek 1), ich niezawodne działanie należy sprawdzić przed użyciem. Oprzyrządowanie wykorzystujące przyczepność cierną może ulec zwolnieniu w sposób nieoczekiwany, dlatego też nie należy go stosować do przemieszczania brusów jeżeli nie są zapewnione dodatkowe środki bezpieczeństwa. Szczegółowe wymagania dotyczące składowania oraz przenoszenia grodzic podane są w p oraz w Załączniku A normy PN-EN 12063: WYKONANIE ROBÓT 5.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące wykonania robót podano w warunkach umowy z Inwestorem i ST Wymagania Ogólne Etapowanie robót Poszczególne etapy realizacji robót powinny zostać ustalone w harmonogramie robót na podstawie informacji zawartych w Dokumentacji Projektowej. Przed przystąpieniem do realizacji robót jednoznacznie powinny zostać zdefiniowane kryteria przejścia z jednego etapu do następnego. Dla każdego etapu realizacji robót ważne są następujące dane dotyczące: poziomów zasypów i wykopów; poziomów i zmienności poziomów wody gruntowej i wód swobodnych w przypadku prowadzenia odwodnienia; charakterystyk materiału zasypowego i jego jakości po obu stronach ścianki szczelnej; przemieszczeń ścianki szczelnej na końcu poszczególnych etapów; ograniczeń dotyczących obciążeń naziomu za wykonywaną ścianką Wymagania szczegółowe Teren budowy należy tak przygotować, aby prace można było wykonywać w sposób zapewniający bezpieczeństwo i założoną wydajność prowadzonych robót. Przygotowanie i wykorzystanie konstrukcji pomocniczych powinno odbywać się zgodnie z Dokumentacją Projektową. Przygotowanie terenu budowy obejmuje: wytyczenie w sposób trwały osi ścianki w terenie; wykonanie ewentualnych wykopów wstępnych lub/i ewentualnych platform roboczych i startowych; ewentualne spawanie, cięcie i malowanie powierzchni grodzic zgodnie z Polską Normą oraz odpowiednią ST; Zaleca się, aby przed przystąpieniem do pogrążania grodzic wykonać niezbędne urządzenia pomocnicze: kleszcze drewniane lub kleszcze z belek stalowych. Kleszcze drewniane są rozparte wkładkami drewnianymi i ściągnięte śrubami. Zabiegi te wykonuje się w celu utrzymania należytego kierunku zgodnego z liniami wytyczonej osi ścianki. Podczas pogrążania grodzic w grunt żwirowaty zaleca się doczepiać od dołu sworznie ochronne, które zabezpieczają przed wtłaczaniem kamyków i zatykaniem zamka. Strona 26

27 III ST ŚCIANKA SZCZELNA 5.4. Ochrona instalacji naziemnych i podziemnych Wykonawca na terenie prowadzenia robót odpowiada za ochronę wszystkich instalacji na powierzchni ziemi i urządzeń podziemnych wykazanych w Dokumentacji Projektowej dostarczonej przez Zamawiającego. Wykonawca zapewni ich właściwe oznaczenie i zabezpieczenie. Zaleca się, aby Wykonawca uzyskał od odpowiednich władz potwierdzenie informacji dostarczonych mu przez Zamawiającego. W przypadku natrafienia w trakcie realizacji robót na niezinwentaryzowane urządzenie podziemne, należy niezwłocznie przerwać roboty, zabezpieczyć urządzenie, wezwać Kierownika Budowy, Nadzór, Projektanta oraz właściciela urządzenia w celu ustalenia dalszego trybu postępowania Pogrążanie grodzic Metody pogrążania Jeżeli w Dokumentacji Projektowej sprzęt i metoda wspomagania zagłębiania nie zostały jednoznacznie określone, należy je dobrać na podstawie doświadczeń uzyskanych w porównywalnych warunkach. Jeżeli nie istnieją porównywalne doświadczenia lub są one niewystarczające, zaleca się przeprowadzenie próbnego wciskania/wyciągania grodzic. Dane uzyskane z przeprowadzonego próbnego wciskania/wyciągania grodzic mogą być wykorzystane do zwiększenia efektywności zagłębiania grodzic oraz potwierdzenia poprawności wyboru profilu grodzicy. Próbne wciskania/wyciągania mogą także wskazać na konieczność wspomagania zagłębiania. W przypadku gruntów zagęszczonych, zwartych gruntów spoistych i gruntów, w których istnieją przeszkody, stosowanie metody ustawienie i pogrążenie może prowadzić przy swobodnym prowadzeniu do trudności związanych z rozejściem się zamków oraz czasami do znacznych odchyleń od wymaganego położenia. Gdy w trakcie pogrążania grodzic elementy napotkają na przeszkody to należy zastosować odpowiednią w warunków gruntowych metodę wspomagania wciskania. Jeżeli natomiast trudność w pogrążeniu wystającej grodzicy jest wynikiem odchylania się sąsiadujących grodzic w osi ścianki w przeciwnych kierunkach to należy rozważyć wyciągnięcie tej i sąsiadujących grodzic i ponowne ich wciśnięcie ze zwróceniem szczególnej uwagi na ich pionowość. Metoda instalacji grodzic jest ściśle związana z typem urządzenia do statycznego wciskania/wyciągania grodzic. Rozróżnia się dwa typy tego rodzaju urządzeń: samokroczące (Rysunek 2) oraz mocowana do masztu prowadzącego (Rysunek 3). W obydwu metodach głowica brusa podnoszona jest ponad powierzchnię gruntu na wysokość równą długości grodzicy. Grodzice można łatwo ręcznie wprowadzić w zamek grodzicy już zagłębionej Wykonanie robót W zależności od typu stosowanego urządzenia grodzice należy instalować w gruncie: w przypadku urządzenia samokroczącego - parami lub pojedynczo. Jeśli grodzice nie były dostarczone jako sparowane z zaciśniętymi zamkami przed wciskaniem łączy się je na terenie budowy przed instalacją (zwykle w pewnej odległości od miejsca pogrążania w gruncie). Zamek łączący dwa elementy należy wtedy zacisnąć lub zespawać, aby uniemożliwić ich rozłączenie w czasie wciskania/wyciągania. Nowe grodzice mogą być dostarczone przez producenta jako sparowane z zaciśniętymi zamkami. Sparowane grodzice przywożone są i podnoszone jako całość. w przypadku urządzenia mocowanego do masztu prowadzącego jako panel 4 grodzic. Grodzice łączy się w panel na terenie budowy przed instalacją (zwykle w pewnej odległości od miejsca pogrążania w gruncie). Zamków łączących elementy w panelu nie łączy się ze sobą, gdyż w trakcie wciskania przesuwają się one względem siebie. Tak przygotowany panel grodzic podnoszony jest jako całość. Ścianką stalową można przebić się przez kłody drewniane w gruncie, przez żwiry i pospółki, a nawet przez gruzowiska i słabe betony. Jeżeli spodziewamy się napotkania przeszkód w trakcie pogrążania zaleca się wzmocnić podstawę pala (pkt normy PN-EN 12063:2001). Jeżeli ścianka z grodzic typu U nie jest przewidziana do późniejszego wyciągnięcia oraz nie jest zwieńczona oczepem żelbetowym, po zainstalowaniu grodzic na projektowaną głębokość wskazane jest zespawanie zamków na górnym odcinku na długości 50-80cm, w celu polepszenia współpracy grodzic przy zginaniu. Ścianki szczelne stalowe przy napotkaniu podczas pogrążania w grunt na przeszkody w formie dużych głazów mogą ulec uszkodzeniu. Uszkodzenia te mogą mieć różne formy, np.: a) rozerwanie blachy ścianki między zamkami; b) zgniecenie dolnego końca ścianki. Można zmniejszyć prawdopodobieństwo ich wystąpienia przez wzmocnienie podstawy pala. Uszkodzenie te dadzą się łatwo zidentyfikować podczas wciskania. Strona 27

28 III ST ŚCIANKA SZCZELNA Tarcie w zamkach grodzic w trakcie ich wciskania/wyciągania W trakcie wciskania/wyciągania grodzic występuje pomiędzy grodzicami tarcie w zamkach. Jeżeli siły tarcia w zamkach są bardzo duże to w trakcie pogrążania może uwidocznić się jedno lub więcej wymienionych poniżej zjawisk. Pochylanie się grodzic w osi ścianki. Tarcie w zamku powoduje mimośrodowe działanie siły na grodzicę. Problem ten można rozwiązać w jeden z poniższych sposobów: zmniejszenie tarcia w prowadzącym zamku (zmniejszenie to może być osiągnięte różnymi środkami smarującymi; można też podjąć zabiegi utrudniające dostanie się gruntu do zamków), wciskanie grodzic z prowadzeniem, pogrążanie grodzic w jedno- lub dwupoziomowej sztywnej ramie prowadzącej. Jeżeli powyższe zabiegi nie przynoszą żądanego efektu to należy fragment ściany wyciągnąć i zainstalować ponownie. W celu zminimalizowania podłużnych odchyleń nie zaleca się stosować takich metod jak: ukosowanie, częściowe wycinanie podstaw stalowych grodzic lub dospawywanie do ich podstaw po stronie wolnego zamka stalowych elementów mających za zadanie zrównoważenie oporów powstających w zamku, ponieważ takie działania zwiększa to ryzyko rozejścia się zamków. Wciąganie w grunt poprzednio pogrążonej grodzicy. W trakcie pogrążania grodzic, w zamkach może występować tak duże tarcie, że wraz z pogrążanymi grodzicami wciągane są w głąb gruntu poprzednio wbite elementy. Przeciwdziałać temu można przez: zmniejszenie tarcia w prowadzącym zamku poprzez jego nasmarowanie lub/i zachowanie pionowości pogrążanych grodzic, spawanie ze sobą zamków już pogrążonych grodzic. Strona 28

29 III ST ŚCIANKA SZCZELNA Rysunek 2. Procedura wciskania grodzic urządzeniem samokroczącym Strona 29

30 III ST ŚCIANKA SZCZELNA Rysunek 3. Procedura wciskania grodzic urządzeniem mocowanym do masztu prowadzącego Strona 30

31 III ST ŚCIANKA SZCZELNA Ramy prowadzące Jeżeli bardzo ważnym aspektem jest estetyka i szczelność ścianki szczelnej z grodzic wymagana jest zwykle duża dokładność pogrążania. Dla jej uzyskania zaleca się, aby przed przystąpieniem do pogrążania grodzic wykonać urządzenia pomocnicze: ramy prowadzące jednopoziomowe (Rysunek 4) drewniane lub z belek stalowych. Drewniane ramy prowadzące są rozparte wkładkami drewnianymi i ściągnięte śrubami. Rysunek 4. Drewniane oraz stalowe ramy prowadzące jednopoziomowe Ramy prowadzące jednopoziomowe wykonuje się w celu utrzymania należytego kierunku zgodnego z liniami wytyczonej osi ścianki Metody wspomagające W przypadku występowania trudności w procesie pogrążania grodzic stosowane są zwykle następujące metody wspomagania: a) podpłukiwanie niskociśnieniowe z małą objętością wody: ciśnienie: 1,5 2.0 MPa wydajność: l/s na rurę średnica rur6: około 25 mm liczba rur: zaleca się nie rzadziej niż w załamaniach grodzic. b) podpłukiwanie wysokociśnieniowe: ciśnienie: MPa (na wylocie pompy) wydajność: l/s na rurę średnica rur : około 25 mm średnica dyszy: mm c) wstępne wiercenie z użyciem lub bez użycia mieszanki cementowo-bentonitowej; d) wysadzanie w wyjątkowych sytuacjach. Podpłukiwanie niskociśnieniowe z małą ilością wody stosowane jest głównie w zagęszczonych gruntach niespoistych. Podpłukiwanie niskociśnieniowe z małą ilością wody powoduje zwykle bardzo nieznaczne zmiany parametrów gruntów, nie wpływa znacząco na wzrost osiadań, chociaż należy zachować szczególną ostrożność w przypadkach, gdy grodzice mają przenosić obciążenia pionowe. Metoda nie daje dobrych efektów w połączeniu w urządzeniami do statycznego wciskania/wyciągania grodzic, natomiast jest czasem stosowana do wstępnego przygotowania gruntu przed wciskaniem/wyciąganiem grodzic. Strona 31

32 III ST ŚCIANKA SZCZELNA Podpłukiwanie wysokociśnieniowe może być bardzo skuteczne w bardzo zagęszczonych warstwach gruntu. Podczas podpłukiwania wysokociśnieniowego ograniczona objętość płuczki zostaje wprowadzona do gruntu poprzez dysze zamocowane do grodzicy w nieznacznej odległości ponad jej podstawą. Warunki gruntowe ulegają nieznacznemu pogorszeniu tylko w ograniczonym obszarze wokół grodzicy. Warunki gruntowe w odniesieniu do nośności nie ulegają znacznym zmianom. Wstępne wiercenie wykonuje się czasami przed wciskaniem grodzic w celu lokalnego rozluźnieniu gruntu. Zwykle używane są wiertła ślimakowe z rurą lub bez rury osłonowej. Wstępne wiercenie wykonywane może być wzdłuż całej linii pogrążania (bardzo ciężkie warunki gruntowe) lub tylko w miejscu zamków wolnych. Często w przypadku wciskania grodzic sparowanych rozwierca się grunt w miejscach połączenia zamków grodzicy podwójnej. Nie należy podpłukiwać grodzic wciskanych we wcześniej rozwiercony grunt, gdyż połączenie tych zabiegów znacznie pogarsza parametry gruntowe w otoczeniu grodzicy. Rozdrobnienie metodami wybuchowymi wykonuje się zwykle tam, gdzie grodzice powinny zostać pogrążone w podłoże skalne Wyciąganie grodzic W trakcie planowania wyciągania grodzic należy uwzględnić: pionowe i poziome odkształcenia otaczającego gruntu; możliwość połączenia różnych poziomów wodonośnych w gruncie. W przypadkach uzasadnionych dopuszcza się możliwość rezygnacji z wyciągania grodzic po uzgodnieniu tego z Projektantem. W trakcie wyciągania grodzic szczególnie grunty spoiste mogą przywierać do powierzchni brusów, tworząc w ten sposób puste przestrzenie w gruncie. W trakcie wyciągania brusów należy wziąć pod uwagę: pionowe i poziome odkształcenia otaczającego gruntu, możliwość połączenia różnych poziomów wodonośnych w gruncie. Tam, gdzie brusy znajdują się w pobliżu konstrukcji podatnych na uszkodzenie, zakładów chemicznych, podatnych na uszkodzenie instalacji miedzy konstrukcjami i w konstrukcjach, podziemnych linii kolejowych itd., wyciąganie brusów należy wykonywać ze szczególną ostrożnością Zwiększenie szczelności ścianek szczelnych Z reguły woda przepływając przez zamki grodzic niesie ze sobą cząsteczki gruntu i dochodzi do samouszczelnienia. Jeżeli wymagania Dokumentacji Projektowej w zakresie szczelności zamków są bardzo wysokie lub jeżeli istnieją uzasadnione obawy co możliwości wystąpienia samouszczelnienia można zastosować jedną z metod zmniejszenia wodoprzepuszczalności ścianek szczelnych. Metody te powinny być określone w Dokumentacji Projektowej lub zgodne z jej wymaganiami. Szczelność zamków można powiększyć przez wprowadzenie specjalnych płynów lub mas wypełniających do wnętrza zamków. Najczęściej środki takie jest w stanie dostarczyć producent grodzic. Inne metody zwiększenia wodoszczelności grodzic są wymienione w Załączniku E Polskiej Normy PN-EN 12063: Inne roboty Inne roboty takie jak: montaż kleszczy, zakotwień, rozpór i podparć; wykop, zasyp, drenaż i odwodnienie; montaż zakotwień ścianek; powinny być prowadzone zgodnie z wymaganiami Dokumentacji Projektowej i odpowiednią ST. Strona 32

33 III ST ŚCIANKA SZCZELNA 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 6.1. Wymagania ogólne Wymagania ogólne dotyczące kontroli jakości robót podano w warunkach umowy i ST Wymagania Ogólne Wymagania szczegółowe Przed przystąpieniem do instalacji ścianki należy sprawdzić: poprawność wytyczenia osi ścianki; ewentualne kolizje ścianki z istniejącym uzbrojeniem terenu; przygotowanie platformy roboczej; zgodność rzędnych terenu z podanymi w Dokumentacji Projektowej; sprzęt zgodnie z p. 3 ST; materiały zgodnie z p. 2 ST. Nadzór powinien obejmować również kontrole i obserwacje, w czasie których należy sprawdzić: zgodność warunków na placu budowy w zakresie danych dotyczących gruntu, wody gruntowej z założeniami przyjętymi w projekcie; zgodność z założeniami Dokumentacji Projektowej w zakresie kolejności i metody wykonania robót; zgodność z Dokumentacją Projektową w zakresie sposobu podparcia ściany, kleszczy i rozpór, ich klasy stali i wymiarów, długości, typu i nośności kotew na poszczególnych etapach robót; dokładność metod pomiarowych stosowanych przy instalacji grodzic; zakres ewentualnych uszkodzeń w sąsiadujących budynkach, urządzeniach lub podziemnych instalacjach przed i po instalacji ściany w celu identyfikacji tych uszkodzeń, które mogłyby być spowodowane wykonywanymi pracami; jeżeli poziomy wody gruntowej i wody swobodnej są według Dokumentacji Projektowej parametrami krytycznymi, to należy je kontrolować w odpowiednio krótkich odstępach czasu, aby otrzymać wiarygodne dane do ich odwzorowania; głębokość wciśnięcia ścianki. W przypadkach uzasadnionych zaleca się przeprowadzanie, z odpowiednią dokładnością, okresowych pomiarów przemieszczeń poziomych reperów na koronie ścianki szczelnej, w sposób pozwalający na ich porównanie z wartościami przemieszczeń przewidywanych w Dokumentacji Projektowej. Jeśli w sąsiedztwie konstrukcji ścianki szczelnej znajdują się budynki lub instalacje podatne na uszkodzenia, to oprócz pomiarów opisanych powyżej zaleca się uwzględnienie co najmniej: pomiarów przemieszczeń na wybranej głębokości; pomiarów osiadań budynków i instalacji Tolerancje wykonania O ile w Dokumentacji Projektowej nie ustalono inaczej, to tolerancje wykonania ścianki szczelnej z grodzic stalowych wynoszą (PN-EN 12063:2001): położenie głowic grodzic według planu wciskania (w kierunku prostopadłym do osi ścianki: o na lądzie: e 75mm; o na wodzie: e 100mm; pochylenie grodzic od pionu: o na lądzie: i imax = 1% (0,01m/m); o na wodzie: i imax = 1,5% (0,015m/m); Odchylenie grodzic od pionu może wynosić 2% w gruntach trudnych ze względu na pogrążanie, pod warunkiem, że żadne ścisłe kryteria nie zostały określone np. w odniesieniu do szczelności. Nie dopuszcza się natomiast możliwości rozejścia się zamków. Geometryczne odchyłki pogrążania są zwykle uwzględnione w projekcie. Jeżeli określone odchyłki zostaną przekroczone, to należy zbadać zakres możliwego przeciążenia jakiegokolwiek elementu konstrukcyjnego oraz w przypadku konieczności podjąć odpowiednie działania naprawcze. Decyzję w tym zakresie podejmuje Projektant. Strona 33

34 III ST ŚCIANKA SZCZELNA 7. OBMIAR ROBÓT Jednostka obmiarową jest metr kwadratowy (m2) wykonanej ścianki szczelnej. 8. ODBIÓR ROBÓT 8.1. Ogólne zasady odbioru robót Ogólne zasady odbioru robót podano w podano w warunkach umowy i ST Wymagania Ogólne Szczegółowe zasady odbioru ścianki szczelnej Odbioru robót dokonuje się na podstawie: obserwacji przebiegu wciskania/wyciągania grodzic, zgodności wykonanych robót z Dokumentacją Projektową, wymaganiami ST i uzgodnionym sposobem wykonania, deklaracji zgodności wbudowanych materiałów z Polską Normą; wyniki pomiarów geodezyjnych wykonywanych przez służbę geodezyjną Wykonawcy i sprawdzonych przez służbę geodezyjną Nadzoru, wyników innych badań rutynowych i dodatkowych wymaganych w Dokumentacji Projektowej lub zleconych przez Nadzór. Dokumentacji Projektowej z naniesionymi zmianami wprowadzonymi w trakcie realizacji robót; zapisów w Dzienniku Budowy, Wszystkie badania i próby powinny dać wynik pozytywny. Jeżeli którekolwiek badanie lub próba dała wynik negatywny należy usunąć zaistniałą wadę i przedstawić roboty do ponownego odbioru. 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI Płatność za wykonane roboty odbywać się będzie na podstawie zapisów zawartych w umowie z Inwestorem. 10. PRZEPISY ZWIĄZANE PN-EN 12063:2001 Wykonawstwo specjalnych robót geotechnicznych. Ścianki szczelne. PN-EN :1999 Grodzice walcowane na gorąco ze stali niestopowych. Techniczne warunki dostawy. PN-EN :1999 Grodzice walcowane na gorąco ze stali niestopowych. Tolerancje kształtu i wymiarów. PN-EN :2000 Grodzice kształtowane na zimno ze stali niestopowych. Techniczne warunki dostawy. PN-EN :2000 Grodzice kształtowane na zimno ze stali niestopowych. Tolerancje kształtu i wymiarów. PN-86/B Grunty budowlane. Określenia. Symbole. Podział i opis gruntów. PN-68/B Roboty ziemne budowlane. Wymagania w zakresie wykonywania i badania przy odbiorze. PN-88/B Grunty budowlane. Badania próbek gruntu. PN-60/B Grunty budowlane. Oznaczenie kapilarności biernej. PN-83/B Fundamenty budowlane. Nośność pali i fundamentów palowych. PN-81/B Posadowienie bezpośrednie budowli. Obliczenia statyczne i projektowanie. PN-83/B Ściany oporowe. Obliczenia statyczne i projektowanie. PN-90/B Konstrukcje stalowe. Obliczenia statyczne i projektowanie. PN-EN 996:1998 Sprzęt do palowania Wymagania bezpieczeństwa. PN-EN :2007 (U) Eurokod 3 Projektowanie konstrukcji stalowych Część 5: Palowanie i grodze PN-EN :2005 (U) Eurokod 7 Projektowanie geotechniczne Część 1: Zasady ogólne PN-EN :2005 (U) Eurokod 7 Projektowanie geotechniczne Część 2: Badania podłoża gruntowego Strona 34

35 III ST ŚCIANKA SZCZELNA Umowa z Inwestorem. Dokumentacja Projektowa. Nie wymienienie tytułu jakiejkolwiek dziedziny, grupy, podgrupy czy normy nie zwalnia Wykonawcy od obowiązku stosowania wymogów określonych prawem polskim. Wykonawca będzie przestrzegał praw autorskich i patentowych. Jest zobowiązany do odpowiedzialności za spełnienie wszystkich wymagań prawnych w odniesieniu do używanych opatentowanych urządzeń lub metod. Strona 35

36 III ST 005- ROBOTY ZIEMNE SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT III ST 005 ROBOTY ZIEMNE 1. WSTĘP 2. MATERIAŁY 3. SPRZĘT 4. TRANSPORT 5. WYKONANIE ROBÓT 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 7. OBMIAR ROBÓT 8. ODBIÓR ROBÓT 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI 10. PRZEPISY ZWIĄZANE SPIS TREŚCI Strona 36

37 III ST 005- ROBOTY ZIEMNE 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej ST są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót ziemnych, które zostaną wykonane w ramach dokumentacji projektowej dla zadania pn. Projekt wykonawczy etapu I i II Centrum Medycyny Nieinwazyjnej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, Gdańsk ul. Smoluchowskiego, dz. nr: 1/1, 1/15, 1/16, 1/17, 1/18, 1/22, 1/23, 5/1, 5/2, obr. 066 oraz dz. nr 678/1 obr Klasyfikacja wg Wspólnego Słownika Zamówień (CPV) Grupa Klasa Kategoria Opis Przygotowanie terenu pod budowę Roboty w zakresie burzenia i rozbiórki obiektów budowlanych, roboty ziemne Roboty w zakresie burzenia, roboty ziemne Zakres stosowania Specyfikacja techniczna jest dokumentem będącym podstawą do udzielenia zamówienia i zawarcia umowy na wykonanie robót ziemnych zawartych w pkt. 1.1 powyższej ST Określenia podstawowe Głębokość wykopu - różnica rzędnej terenu i rzędnej dna robot ziemnych po wykopaniu warstwy ziemi urodzajnej. Wykop płytki - wykop, którego głębokość jest mniejsza niż 1 m. Wykop średni - wykop, którego głębokość jest zawarta w granicach od 1 do 3 m. Wykop głęboki - wykop, którego głębokość przekracza 3 m. Ukop - miejsce pozyskania gruntu do wykonania zasypki lub nasypów, położony w obrębie obiektu kubaturowego. Dokop - miejsce pozyskania gruntu do wykonania zasypki wykopu fundamentowego lub wykonania nasypów, położone poza placem budowy. Odkład - miejsce wbudowania lub składowania (odwiezienia) gruntów pozyskanych w czasie wykonywania wykopów, a nie wykorzystanych do budowy obiektu oraz innych prac związanych z tym obiektem. Wskaźnik zagęszczenia gruntu - wielkość charakteryzująca stan zagęszczenia gruntu, określona według wzoru: Is = ρd/ρds, gdzie: ρd ρds gęstość objętościowa szkieletu zagęszczonego gruntu, [mg/m3] maksymalna gęstość objętościowa szkieletu gruntowego przy wilgotności optymalnej, określona w normalnej próbie Proctora, zgodnie z PN-B-04481:1988, służąca do oceny zagęszczenia gruntu w robotach ziemnych. Wskaźnik różnoziarnistości - wielkość charakteryzująca zagęszczalność gruntów niespoistych, określona wg wzoru: U= d60/d10, gdzie: d60 d10 średnica oczek sita, przez które przechodzi 60% gruntu, [mm] średnica oczek sita, przez które przechodzi 10% gruntu, [mm] Pozostałe określenia - zgodne z obowiązującymi, odpowiednimi polskimi normami Zakres robot objętych ST Ustalenia zawarte w niniejszej ST dotyczą zasad prowadzenia robot ziemnych w czasie budowy Ogólne wymagania dotyczące robót Przed przystąpieniem do wykonania robót ziemnych należy zakończyć wszelkie roboty przygotowawcze. Wykopów nie należy prowadzić ręcznie w okresie zimowym, a odsłonięte grunty należy chronić przed dopływem wody. W razie prowadzenia robót ziemnych w bezpośrednim sąsiedztwie instalacji wodociągowej, kanalizacyjnej, elektrycznej, gazowej, c.o., itp. należy określić bezpieczną odległość (w pionie i w poziomie) w jakiej mogą być wykonane te roboty oraz zapewnić fachowy nadzór techniczny. Strona 37

38 III ST 005- ROBOTY ZIEMNE 2. MATERIAŁY Do wykonania wykopów materiały nie występują. 3. SPRZĘT Wykonawca jest zobowiązany do używania sprzętu, który nie spowoduje niekorzystnego wpływu na właściwości gruntu zarówno w miejscu jego naturalnego zalegania, jak też w czasie odspajania. Do odspajania, wydobywania i usypywania gruntów Wykonawca powinien użyć narzędzi ręcznych. W celu przenoszenia gruntów i jego zagęszczania powinien być używany sprzęt określony przez Wykonawcę i zaakceptowany przez Inspektora np. ubijaki mechaniczne, małe walce wibracyjne. Transport mas ziemnych powinien odbywać się przy pomocy samochodów skrzyniowych i wywrotek, taczek. Szczegóły dotyczące transportu urobku przedstawiono w punkcie TRANSPORT Do transportu urobku stosować sprzęt ręczny np. taczki i w przypadku wywozu poza teren objęty opracowaniem - samochody samowyładowcze. Wykonawca ma obowiązek zorganizowania transportu z uwzględnieniem wymogów bezpieczeństwa, zarówno w obrębie pasa robót ziemnych, jak i poza nim. Jakiekolwiek skutki prawne, wynikające z niedotrzymania wymienionych powyżej warunków obciążają Wykonawcę. Zwiększenie odległości transportu ponad wartości zatwierdzone nie może być podstawą roszczeń Wykonawcy, dotyczących dodatkowej zapłaty za transport, o ile zwiększone odległości nie zostały wcześniej zaakceptowane na piśmie przez Inspektora. Przy ruchu po drogach publicznych pojazdy powinny spełniać wymagania dotyczące przepisów ruchu drogowego w odniesieniu do dopuszczalnych obciążeń na osie, wymiarów ładunku i innych parametrów technicznych. Wykonawca będzie usuwał na bieżąco, na własny koszt, wszelkie zanieczyszczenia spowodowane jego pojazdami na drogach publicznych oraz dojazdach do terenu budowy. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Wymagania ogólne Przed przystąpieniem do wykonywania robót ziemnych, Wykonawca ma obowiązek do zapoznania się z dokumentacją projektową. W przypadku stwierdzenia rozbieżności pomiędzy dokumentacją a stanem stwierdzonym w podłożu, należy bezzwłocznie powiadomić Inspektora nadzoru w celu uzgodnienia sposobu postępowania. Dodatkowo należy zapoznać się z dokumentacją określającą występowanie na terenie budowy urządzeń podziemnych i w miarę możliwości określić ich rzeczywiste położenie. Wykonanie wykopów może nastąpić po wykonaniu robót przygotowawczych i po wyrażeniu zgody przez Inspektora nadzoru. Wykonawca ponosi odpowiedzialność za dokładne wytyczenie w planie i wyznaczenie wysokości wszystkich elementów zgodnie z dokumentacją projektową lub dyspozycjami Inspektora nadzoru, przekazanymi na piśmie. Następstwa jakiegokolwiek błędu w wytyczeniu i wyznaczeniu robót zostaną poprawione przez Wykonawcę, jeżeli zażąda tego Inspektor nadzoru. Harmonogram i technologia prowadzenia robót ziemnych powinny zapewniać nienaruszenie struktury gruntu rodzimego i zachowanie jego parametrów technicznych. Prace ziemne i fundamentowe należy prowadzić tak, aby nie dopuścić do naruszenia naturalnej struktury gruntu. Grunty spoiste warstw geotechnicznych Ia i Ib są wrażliwe na dodatkowe zawilgocenie oraz przemarzanie, co może prowadzić do obniżenia ich własności mechanicznych, a co za tym idzie do obniżenia nośności podłoża. Z uwagi na możliwość uplastycznienia tych gruntów, należy chronić dno wykopu fundamentowego przed zalewaniem wodami opadowymi. W przypadku naruszenia naturalnej struktury lub uplastycznienia gruntów warstw geotechnicznych Ia i Ib, należy je usunąć i zastąpić podsypką piaszczysto - żwirową odpowiednio zagęszczoną lub chudym betonem. Aby nie dopuścić do naruszenia naturalnej struktury tych gruntów, ostatnią warstwę należy usunąć ręcznie bezpośrednio przed betonowaniem. Z uwagi na lokalne występowanie zwierciadła wody gruntowej w poziomie posadowienia fundamentów obiektu, na czas prowadzenia prac ziemnych i fundamentowych należy przewidzieć obniżenie zwierciadła wód gruntowych przy pomocy igłofiltrów i pomp powierzchniowych z odprowadzeniem wód poza obręb wykopów fundamentowych. Prowadzone prace budowlane i fundamentowe nie mogą naruszyć stateczności obiektów istniejących, tzn. budynków, dróg oraz instalacji podziemnych. Całość prac ziemnych i fundamentowych zaleca się prowadzić pod stałym nadzorem geotechnicznym. Proponuje się geotechniczne odbiory dna wykopu fundamentowego w celu stwierdzenia zgodności parametrów geotechnicznych z danymi przyjętymi do obliczeń. Strona 38

39 III ST 005- ROBOTY ZIEMNE 5.2. Wykonanie wykopu Wykopy pod fundament będą wykonywane przy użyciu narzędzi ręcznych. Należy ograniczyć szerokość wykopu do minimum niezbędnego dla wykonawstwa, wykonując skarpy wykopu o odpowiednim nachyleniu. Górna warstwa gruntu w dole fundamentowym powinna pozostać o strukturze nienaruszonej. Dopuszczalne odchyłki wymiarów wykopu wynoszą dla rzędnej dna wykopu: ± 5 cm. Inspektor nadzoru dokonuje odbioru gruntu w poziomie posadowienia. Nadmiar gruntu z wykopu należy odwieźć na miejsce odkładu. Wykonawca odwozi nadmiar gruntu na własny koszt, w miejsce pozyskane przez siebie i uzgodnione z Inspektorem. Należy bezwzględnie usunąć i całkowicie wybrać z dna wykopów fundamentowych grunty próchnicze i zastąpić je nasypem budowlanym. Roboty ziemne należy prowadzić zgodnie z wymaganiami normy PN 99/B i przepisami BHP Odkłady gruntu Lokalizacja odkładu powinna być wskazana przez Wykonawcę i zaakceptowana przez Inspektora. Wykonawca musi uzyskać zgodę właściciela terenu na składowanie mas ziemnych. Odkłady powinny być uformowane w pryzmę o wysokości 1,5 m, pochyleniu skarp 1:1,5 i spadku od 2 do 5%. Przyjmuje się wykorzystanie gruntu z odkładu do ponownego zasypania fundamentu. Nadmiar ziemi niewykorzystany do zasypania wykopu zostanie odtransportowany na składowisko Odwodnienia robót W przypadku, gdy wymagają tego warunki terenowe Wykonawca zobowiązany jest wykonać odwodnienia zapewniające sprawne odprowadzenie wód gruntowych i opadowych poza obszar robót ziemnych. Niepożądane jest przewilgocenie i nawodnienie gruntu. Wykonawca ma obowiązek takiego wykonywania wykopów, aby powierzchniom, gruntu nadawać w całym okresie trwania robót spadki, zapewniające prawidłowe odwodnienie. Jeżeli w skutek zaniedbania Wykonawcy, grunty ulegną nawodnieniu, które spowoduje ich długotrwałą nieprzydatność, Wykonawca ma obowiązek usunięcia tych gruntów i zastąpienia ich gruntami przydatnymi na własny koszt bez jakichkolwiek dodatkowych opłat ze strony Zamawiającego za te czynności, jak również za dowieziony grunt. Odprowadzenie wód do istniejących zbiorników naturalnych i urządzeń odwadniających musi być poprzedzone uzgodnieniem z odpowiednimi instytucjami. Wszelkie koszty związane z zabezpieczeniem wykopów przed zawilgoceniem ponosi Wykonawca. Koszty te należy oszacować na podstawie wizji w terenie, Dokumentacji Projektowej i przewidzieć w cenie ofertowej Zasypywanie wykopu Zasypanie wykopów możliwe jest jedynie po uprzednim zezwoleniu Inspektora nadzoru wraz z odpowiednim wpisem do dziennika budowy. Przed przystąpieniem do robót należy oczyścić wykop ze śmieci i odpadów budowlanych. Zasypywanie wykopu należy wykonywać warstwami o grubości dostosowanej do przyjętej metody zagęszczania gruntu, która to grubość nie powinna przekraczać: przy zagęszczaniu ręcznym - 20 cm, przy zagęszczaniu ubijakami mechanicznymi lub wibratorami - 40 cm. Zasypki wykopów instalacyjnych wykonać z miejscowych piasków zagęszczonych co najmniej tak jak grunty rodzime (lub nasypy budowlane) Zasady wykorzystania gruntów Grunty uzyskane przy wykonywaniu wykopów powinny być przez Wykonawcę wykorzystane w maksymalnym stopniu do budowy nasypów. Grunty przydatne do budowy nasypów mogą być wywiezione poza teren budowy tylko wówczas, gdy stanowią nadmiar objętości robót ziemnych i za zezwoleniem Inspektora Nadzoru Inwestorskiego. Jeżeli grunty przydatne, uzyskane przy wykonaniu wykopów, nie będąc nadmiarem objętości robót ziemnych, zostały za zgodą Inspektora Nadzoru Inwestorskiego wywiezione przez Wykonawcę poza teren budowy z przeznaczeniem innym niż budowa nasypów lub wykonanie prac objętych kontraktem, Wykonawca jest zobowiązany do dostarczenia równoważnej objętości gruntów przydatnych ze źródeł własnych, zaakceptowanych przez Inspektora Nadzoru Inwestorskiego. Grunty i materiały nieprzydatne do budowy nasypów, powinny być wywiezione przez Wykonawcę na odkład. Inspektora Nadzoru Inwestorskiego może nakazać pozostawienie na terenie budowy gruntów, których czasowa nieprzydatność wynika jedynie z powodu zamarznięcia lub nadmiernej wilgotności. Zapewnienie terenów na odkład leży w gestii Wykonawcy robót. Strona 39

40 III ST 005- ROBOTY ZIEMNE 5.7. Wymagania dotyczące zagęszczenia gruntu w wykopie Zagęszczenie gruntu w wykopach i miejscach zerowych robót ziemnych powinno spełniać wymagania: dla nasypów zagęszczanych partiami ok. 0,80 m miąższości Is 0,98, dla istniejących piasków średnich i pospółki Is = 0,96. Jeżeli grunty rodzime w wykopach i miejscach zerowych nie mają wymaganego wskaźnika zagęszczenia to przed wykonaniem konstrukcji fundamentów należy je dogęścić do ww. wartości Is. Jeżeli wartości wskaźnika zagęszczenia określone powyżej nie mogą być osiągnięte przez bezpośrednie zagęszczenie gruntów rodzimych, to należy podjąć środki w celu ulepszenia gruntów podłoża, umożliwiające uzyskanie wymaganych wartości wskaźnika zagęszczenia. Możliwe do zastosowania środki, zaproponuje Wykonawca i przedstawia do akceptacji Inspektorowi Nadzoru Inwestorskiego. Po zagęszczeniu gruntów pod fundamenty należy dokonać badań nośności podłoża (np. płytą statyczną). Prace przy wykonywaniu nasypów budowlanych prowadzić pod stałym nadzorem geologa. Dokonać odbioru zagęszczenia gruntów. 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 6.1. Zasady ogólne kontroli jakości robót Przed przystąpieniem do robót ziemnych Wykonawca powinien sprawdzić prawidłowość wykonania robót pomiarowych i przygotowawczych i prowadzić systematyczne badania kontrolne dostarczając kopie ich wyników do Inspektora. Badania kontrolne należy wykonać w zakresie i z częstotliwością gwarantującą zachowanie wymagań dotyczących jakości robót. Dokładność robót: odchylenie rzędnych dna wykopu od rzędnych projektowanych i szerokości wykopów nie powinny być większe od 5 cm, pochylenie skarp wykopów nie powinno się różnić od projektowanych pochyleń więcej niż 10%, powierzchnie skarp nie powinny mieć większych wklęśnięć niż 10 cm Badania i pomiary w czasie wykonywania robót ziemnych - dokumenty kontrolne Wyniki badań i pomiarów kontrolnych w czasie wykonywania robót ziemnych należy wpisywać do: protokołów odbiorów robót zanikających lub ulegających zakryciu, dziennika budowy Sprawdzenie jakości wykonania wykopów i koryt Sprawdzenie wykonania jakości wykopów polega na kontrolowaniu zgodności z wymaganiami określonymi w niniejszej specyfikacji oraz w dokumentacji projektowej. W czasie kontroli szczególną uwagę należy zwrócić na: odspajanie gruntów w sposób nie pogarszający ich właściwości, prawidłowość wytyczenia robót w terenie, przygotowanie terenu, rodzaj i stan gruntu w podłożu, wymiary wykopów, zabezpieczenie i odwodnienie wykopów Sprawdzenie zagęszczenia gruntów Sprawdzenie przeprowadza się na podstawie wyników podanych w dokumentach kontrolnych oraz przez przeprowadzenie wyrywkowych badań bezpośrednich. Badania zagęszczenia wykonywane w czasie odbioru przeprowadza się w górnych warstwach korpusu ziemnego do głębokości około 1,0 metra poniżej jego korony, a w dolnych warstwach, tylko w przypadku, gdy zachodzą wątpliwości, co do właściwego zagęszczenia gruntu w tych warstwach. 7. OBMIAR ROBÓT Jednostką obmiarową robót związanych z wykonaniem robót ziemnych jest metr sześcienny [m 3 ]. Ogólne zasady dotyczące podstaw płatności podano w części Wymagania ogólne pkt 6 specyfikacji technicznej. 8. ODBIÓR ROBÓT Ogólne zasady dotyczące odbioru robót podano w Wymaganiach ogólnych pkt 7. Odbiór powinien polegać na sprawdzeniu zgodności z rysunkami projektu wykonawczego i postanowieniami niniejszej specyfikacji technicznej. Strona 40

41 III ST 005- ROBOTY ZIEMNE Roboty ziemne uznaje się za wykonane zgodnie z dokumentacją projektową, jeżeli wszystkie wyniki badań przeprowadzonych przy odbiorach okazały się zgodne z wymaganiami. W przypadku, gdy wykonanie choć jednego elementu robót ziemnych okazało się niezgodne z wymaganiami, roboty ziemne uznaje się za niezgodne z dokumentacją projektową i Wykonawca robót zobowiązany jest doprowadzić roboty do zgodności z wymaganiami i przedstawić je do ponownego odbioru. Dodatkowe roboty w opisanej wyżej sytuacji nie podlegają zapłacie. 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI Płatność za wykonane roboty odbywać się będzie na podstawie zapisów zawartych w umowie z Inwestorem. 10. PRZEPISY ZWIĄZANE PN-B-06050:1999 PN-B-02481:1998 BN-77/ PN-B-10736:1999 PN-EN :2009 Geotechnika. Roboty ziemne. Wymagania ogólne. Geotechnika. Terminologia podstawowa, symbole literowe i jednostki miary. Oznaczanie wskaźnika zagęszczenia gruntów. Roboty ziemne - Wykopy otwarte dla przewodów wodociągowych i kanalizacyjnych - Warunki techniczne wykonania. Eurokod 7 - Projektowanie geotechniczne - Część 2: Rozpoznanie i badanie podłoża fundamentowego. Ustawa z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2002r. Nr 106 poz.1126) z późniejszymi zmianami (ostatnia zmiana z 2003r. Dz. U. Nr 80 poz. 718). Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia r. w sprawie dziennika budowy, montażu i rozbiórki tablicy informacyjnej oraz ogłoszenia zawierającego dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. z 2003 r. Nr 48 poz. 401). Umowa, warunki Kontraktu. Dokumentacja projektowa. Nie wymienienie tytułu jakiejkolwiek dziedziny, grupy, podgrupy czy normy nie zwalnia Wykonawcy od obowiązku stosowania wymogów określonych prawem polskim. Wykonawca będzie przestrzegał praw autorskich i patentowych. Jest zobowiązany do odpowiedzialności za spełnienie wszystkich wymagań prawnych w odniesieniu do używanych opatentowanych urządzeń lub metod. Strona 41

42 III ST PODŁOŻA I PODKŁADY Z ZAPRAW I BETONU SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT III ST 006 PODŁOŻA I PODKŁADY Z ZAPRAW I BETONU 1. WSTĘP 2. MATERIAŁY 3. SPRZĘT 4. TRANSPORT 5. WYKONANIE ROBÓT 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 7. OBMIAR ROBÓT 8. ODBIÓR ROBÓT 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI 10. PRZEPISY ZWIĄZANE SPIS TREŚCI Strona 42

43 III ST PODŁOŻA I PODKŁADY Z ZAPRAW I BETONU 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot ST W niniejszej ST omówiono wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót w zakresie podłoży i podkładów z zapraw i betonu, które zostaną wykonane w ramach dokumentacji projektowej dla zadania pn. Projekt wykonawczy etapu I i II Centrum Medycyny Nieinwazyjnej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, Gdańsk ul. Smoluchowskiego, dz. nr: 1/1, 1/15, 1/16, 1/17, 1/18, 1/22, 1/23, 5/1, 5/2, obr. 066 oraz dz. nr 678/1 obr Klasyfikacja wg Wspólnego Słownika Zamówień (CPV) Grupa Klasa Kategoria Opis Roboty budowlane w zakresie wznoszenia kompletnych obiektów budowlanych lub ich części oraz w zakresie inżynierii lądowej i wodnej. Roboty w zakresie wykonywania pokryć i konstrukcji dachowych i inne podobne roboty specjalistyczne Specjalne roboty budowlane, inne iż dachowe Betonowanie Betonowanie bez zbrojenia Zakres stosowania Szczegółowa specyfikacja techniczna jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót wymienionych w pkt Określenia podstawowe Określenia i nazewnictwo użyte w niniejszej specyfikacji technicznej ST są zgodne z obowiązującymi podanymi w normach PN i przepisach Prawa budowlanego. Użyte w ST wymienione poniżej określenia należy rozumieć w każdym przypadku następująco: Zaprawa - mieszanka cementu, wody, składników mineralnych i ewentualnych dodatków przechodzących przez sito kontrolne o boku oczka kwadratowego 2 mm. Podłoże warstwa zagęszczonych materiałów sypkich. Podkład warstwa wyrównująca lub spadkowa Zakres robót objętych ST Ustalenia zawarte w niniejszej ST dotyczą zasad prowadzenia wszelkich robót związanych z wykonaniem podkładów i podłoży z zapraw i betonu. Zakres niniejszej ST obejmuje wykonanie warstw chudego betonu C8/ Ogólne wymagania dotyczące robót Dokumentacja Projektowa i Specyfikacje Techniczne (ST) oraz inne dodatkowe dokumenty przekazane przez Inspektora stanowią o zamówionym zakresie i są integralną częścią umowy, a wymagania w nich zawarte są obowiązujące dla Wykonawcy. Wykonawca nie może wykorzystywać błędów w Dokumentacji Projektowej lub ich pomijać. O ich wykryciu powinien natychmiast powiadomić Inspektora, który w porozumieniu z projektantem dokona odpowiednich zmian lub poprawek. Wszystkie wykonane roboty i dostarczone materiały winny być zgodne z Dokumentacją Projektową i ST. Dane określone w Dokumentacji Projektowej i w ST uważane są za wartości docelowe, od których dopuszczalne są odchylenia w ramach określonego przedziału tolerancji. Cechy materiałów muszą być jednorodne i wykazywać zgodność z określonymi wymogami, a rozrzuty tych cech nie mogą przekraczać dopuszczalnego przedziału tolerancji. W przypadku, gdy roboty lub materiały nie będą w pełni zgodne z Dokumentacją Projektową lub ST i wpłynie to na zmianę parametrów wykonanych elementów budowli, to takie materiały winny być niezwłocznie zastąpione innymi, a roboty wykonane od nowa na koszt Wykonawcy. Strona 43

44 2. MATERIAŁY 2.1. Wymagania ogólne III ST PODŁOŻA I PODKŁADY Z ZAPRAW I BETONU Do wykonania podłoży i podkładów z zapraw i betonu mogą być stosowane wyroby producentów krajowych i zagranicznych. Wykonawca uzyska przed zastosowaniem wyrobu akceptację Inspektora Nadzoru. Zatwierdzenie jednego materiału z danego źródła nie oznacza automatycznego zatwierdzenia pozostałych materiałów z tego źródła. Jeżeli materiały z akceptowanego źródła są niejednorodne lub nie zadawalającej jakości, Wykonawca powinien zmienić źródło zaopatrywania w materiały. Odbiór techniczny materiałów powinien być dokonywany według wymagań i w sposób określony aktualnymi normami Materiały potrzebne do wykonania robót Kruszywo Kruszywo stanowi około 75-80% objętości betonu i ma znaczący wpływ na kształtowanie się cech technologicznych, m.in. konsystencji, skurczu, wiązania mieszanki betonowej i użytkowych zwłaszcza wytrzymałości na ściskanie, przewodności cieplnej, gęstości objętościowej, odporności na czynniki oddziałujące podczas eksploatacji, a także koszt wytwarzania. Przy doborze naturalnego kruszywa zwykłego należy kierować się postanowieniem ogólnym normy PN-EN 206: : Rodzaj kruszywa, jego uziarnienie i właściwości należy dobrać, biorąc pod uwagę: warunki realizacji robót, przeznaczenie betonu, warunki środowiska, na które będzie narażony beton, wszelkie wymagania wobec odsłoniętego kruszywa lub kruszywa przy maszynowym wykańczaniu powierzchni betonu. Kruszywo wykorzystywane podczas budowy powinno spełniać wszelkie wymagania normy PN-EN A1:2010. W kruszywie grubym nie dopuszcza się grudek gliny. W kruszywie grubszym zawartość podziarna nie powinna przekraczać 5%, a nadziarna 10%. Ziarna kruszywa nie powinny być większe niż: 1/3 najmniejszego wymiaru przekroju poprzecznego elementu, 3/4 odległości w świetle między prętami zbrojenia, leżącymi w jednej płaszczyźnie prostopadłej do kierunku betonowania. Kruszywem drobnym powinny być piaski o uziarnieniu do 2 mm pochodzenia rzecznego lub kompozycja piasku rzecznego i kopalnianego uszlachetnionego. Zawartość poszczególnych frakcji w stosie okruchowym piasku powinna się mieścić w granicach: do 0,25 mm 14 19%, do 0,50 mm 33 48%, do 1,00 mm 53 76%. Piasek powinien spełniać następujące wymagania: zawartość pyłów mineralnych - do 1,5%, zawartość zanieczyszczeń obcych - do 0,25%, reaktywność alkaliczna z cementem określona wg normy PN-B :1991 nie powinna wywoływać zwiększenia wymiarów liniowych ponad 0,1%, zawartość związków siarki - do 0,2%, zawartość zanieczyszczeń organicznych - nie dająca barwy ciemniejszej od wzorcowej wg normy PN-EN A1: , w kruszywie drobnym nie dopuszcza się grudek gliny. Piasek pochodzący z każdej dostawy musi być poddany badaniom niepełnym obejmującym: oznaczenie składu ziarnowego wg normy PN-EN 933-1:2012, oznaczenie zawartości zanieczyszczeń obcych wg normy PN-EN 933-1:2012, oznaczenie zawartości pyłów mineralnych wg normy PN-EN 933-1:2012, oznaczenie zawartości grudek gliny, które oznacza się podobnie, jak zawartość zanieczyszczeń obcych. Dostawca kruszywa jest zobowiązany do przekazania dla każdej partii kruszywa wyników jego pełnych badań wg normy PN-EN A1:2010 oraz wyników badania specjalnego dotyczące reaktywności alkalicznej w terminach przewidzianych przez Inspektora nadzoru. Strona 44

45 III ST PODŁOŻA I PODKŁADY Z ZAPRAW I BETONU Materiał powinien składać się z elementów niewrażliwych na przemarzanie, nie zawierać składników łamliwych, pylących czy o budowie warstwowej, gipsu, szkodliwych zanieczyszczeń, takich jak: ił, humus, margiel, glina, gips oraz kruszyw zawierających siarczany, chlorki i alkalia. Wykonawca powinien dostarczyć pisemne stwierdzenie, w oparciu o wykonane badania mineralogiczne, o braku obecności form krzemionki (opal, chalcedon, trydymit) i wapieni dolomitycznych reaktywnych w stosunku do alkaliów zawartych w cemencie, wykonując niezbędne badania laboratoryjne Woda zarobowa Woda zarobowa do zapraw powinna spełniać warunki normy PN-EN 1008:2004, która podaje wymagania dla wody stosowanej do wytwarzania mieszanki betonowej oraz podaje metody oceny przydatności wody. Wymieniona wyżej norma podaje następujące rodzaje wód: a) woda pitna - uznana za przydatną do stosowania w betonie, nie wymagając przy tym badań laboratoryjnych, b) woda odzyskana z procesów produkcji betonu - na ogół określana jako przydatna do betonu, po spełnieniu wymagań podanych w powyższej normie, c) naturalna woda powierzchniowa i woda ze ścieków przemysłowych - może być wykorzystywana, ale musi być dokładnie zbadana, d) woda morska i zasolona - może być używana do betonu niezbrojonego lecz nie betonu zbrojonego lub sprężonego; w przypadku betonu zbrojonego lub z wbudowanymi elementami metalowymi nie można przekroczyć dopuszczalnej ilości chlorków w betonie, e) woda z kanalizacji - nie nadaje się do stosowana w betonie. Woda odzyskana z procesów produkcji betonu, musi spełniać dodatkowe warunki, o których mowa była w podpunkcie b, takie jak: dodatkowa masa materiału stałego w betonie, powinna być mniejsza niż 1% całkowitej masy kruszywa zawartego w betonie, należy rozpatrzyć możliwy szkodliwy wpływ użycia tego rodzaju wody na konstrukcję, w przypadku stosowania betonu o specjalnych właściwościach, w przypadku wody o gęstości większej niż 1,01kg/l należy przedsięwziąć odpowiednie środki w celu zapewnienia jednorodności zawiesiny materiału stałego w odzyskanej wodzie; w przypadku wody o gęstości równej i mniejszej od 1,01kg/l można założyć, że zawiera ona pomijalne ilości materiału stałego. Badania wstępne wody zarobowej należy rozpocząć od badań: a) na ślady olejów i tłuszczu dopuszcza się nie więcej niż widoczne ślady, b) zawartości detergentów piana z wody powinna znikać w dwie minuty, c) barwy bladożółta lub jaśniejsza za wyjątkiem wody odzyskanej z produkcji betonu d) zawiesin nie więcej niż określona ilość j.w. nie dotyczy wody odzyskanej z produkcji betonu, e) zapachu dopuszczalny zapach jak wody pitnej, bez zapachu H 2S po dodaniu HCl, f) kwasowości odczyn ph 4, g) zawartości substancji humusowych jakościowa ocena barwy po dodaniu NaOH. Woda, która nie spełnia jednego lub kilku wymagań podanych w Tablicy 1 wyżej wymienionej normy, może być stosowana tylko wtedy kiedy spełnia podane niżej wymagania co do składu chemicznego a jej użycie nie ma negatywnego wpływu na czas wiązania i przyrost wytrzymałości (norma PN-EN 1008:2004 podaje metodykę badań) Cement Cement jest to spoiwo hydrauliczne, tj. zmielony materiał nieorganiczny, który po zmieszaniu z wodą daje zaczyn wiążący i twardniejący w wyniku reakcji hydratacji i innych procesów, a po stwardnieniu zachowuje wytrzymałość i trwałość także pod wodą. Cement pochodzący z każdej dostawy musi spełniać wymagania zawarte w normie PN-EN 197-1:2012. Do każdej partii dostarczonego cementu musi być dołączone potwierdzenie zgodności bądź też certyfikat zgodności z wymaganiami odpowiedniej normy lub specyfikacji (atest). Każda partia dostarczonego cementu przed jej użyciem do wytworzenia mieszanki betonowej musi uzyskać akceptację Inspektora nadzoru. Zakazuje się pobierania cementu ze stacji przesypowych (silosów), jeżeli nie ma pewności, że dostarczany jest tam, tylko jeden rodzaj cementu z tej samej cementowni. Jeśli nie przeprowadza się badań wytrzymałościowych cementu przed jego użyciem, to w przypadku podejrzenia, że rozpoczął się proces starzenia, należy skontrolować ewentualny jego stopień zwietrzenia, przejawiający się powstawaniem wyżej opisanych grudek. Zwietrzenie jest efektem higroskopijności cementów, tzn. reakcji łączenia się cementu z wilgocią zawartą w powietrzu. W celu oceny, czy dany materiał nadaje się jeszcze do użycia należy przeprowadzić następujące badania: Strona 45

46 III ST PODŁOŻA I PODKŁADY Z ZAPRAW I BETONU a) jeżeli cement zawiera grudki dające się łatwo rozgnieść w palcach lub rozpadające się w wodzie, można go używać do betonu pod warunkiem zwiększenia ilości cementu, aby wskaźnik cementowo-wodny c/w był wyższy o 10% w stosunku do pierwotnie przyjętego, b) jeśli cement zawiera grudki niedające się rozgnieść w palcach i jednocześnie nierozpuszczalnych w wodzie, to usuwamy grudki z cementu przez przesianie go na sicie o oczkach kwadratowych wielkości 2mm; jeżeli grudek jest nie więcej niż 30% w stosunku ciężarowym, to przesianego cementu można użyć po uprzednim sprawdzeniu wytrzymałości betonu Chudy beton Beton powinien być przygotowany na węźle betoniarskim i dostarczony z świadectwem zgodności z zatwierdzoną przez Inspektora nadzoru recepturą. Każda partia betonu winna posiadać atest producenta oraz świadectwo zgodności z recepturą. Wymagania co do szczelności i mrozoodporności wg PN-EN 206: , tj.: nasiąkliwość nie większa jak 4% mrozoodporność przy ubytku masy nie większym niż 5%, spadek wytrzymałości nie większy od 20% po 150 cyklach zamrażania i rozmrażania. 3. SPRZĘT 3.1. Wymagania ogólne Wykonawca jest zobowiązany do używania jedynie takiego sprzętu, który nie spowoduje niekorzystnego wpływu na jakość wykonywanych robót i będzie gwarantować przeprowadzenie robót, zgodnie z zasadami określonymi w Dokumentacji Projektowej i ST. W przypadku braku ustaleń w wymienionych dokumentach, zasady pracy sprzętu powinny być uzgodnione i zaakceptowane przez inspektora nadzoru inwestorskiego. Sprzęt należący do Wykonawcy lub wynajęty do wykonania robót musi być utrzymany w dobrym stanie technicznym i w gotowości do pracy. Wykonawca dostarczy, na żądanie, Inspektorowi nadzoru inwestorskiego kopie dokumentów potwierdzających dopuszczenie sprzętu do użytkowania, tam gdzie jest to wymagane przepisami. Jeżeli przewiduje się możliwość wariantowego użycia sprzętu przy wykonywanych robotach, Wykonawca powiadomi Inspektora nadzoru inwestorskiego o swoim zamiarze wyboru i uzyska jego akceptację. Wybrany sprzęt po akceptacji, nie może być później zmieniany bez zgody Inspektora. Jakikolwiek sprzęt, maszyny, urządzenia i narzędzia nie gwarantujące zachowania warunków technologicznych, nie zostaną przez Inspektora nadzoru inwestorskiego dopuszczone do robót. Wykonawca jest zobligowany do skalkulowania kosztów jednorazowych sprzętu w cenie jednostkowej robót, do których ten sprzęt jest przeznaczony. Koszty transportu sprzętu nie podlegają oddzielnej zapłacie Sprzęt do wykonania robót Wykonawca przystępujący do robót muszą korzystać z następującego sprzętu: mieszarki do zapraw, betoniarki wolnospadowej, przenośnych zbiorników na wodę, drobnego sprzętu do rozkładania mieszanki betonowej, polewaczek do pielęgnacji betonu, elektronarzędzi. 4. TRANSPORT 4.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w części Wymagania ogólne pkt 4 specyfikacji technicznej Transport materiałów Kruszywo Kruszywo może być dostarczane na teren budowy transportem kołowym, kolejowym lub wodnym. Niezależnie od wybranego środka transportu kruszywo na czas transportu należy zabezpieczyć przed działaniem czynników niepożądanych zanieczyszczeń oraz niekorzystnych warunków atmosferycznych. Strona 46

47 III ST PODŁOŻA I PODKŁADY Z ZAPRAW I BETONU Cement Cement może być transportowany luzem lub w 25-kilogramowych workach. Luźny materiał przewozić należy cementowozem, natomiast workowany w odpowiedni sposób zabezpieczony przed zawilgoceniem, na foliowanych paletach Mieszanka betonowa Masę betonową należy transportować środkami nienaruszającymi jednorodności masy, nie doprowadzając do segregacji masy. Czas trwania transportu i jego organizacja powinny zapewniać dostarczenie do miejsca układania masy betonowej o takim stopniu ciekłości, jaki został ustalony dla danego sposobu zagęszczenia i rodzaju konstrukcji. Do transportu należy stosować mieszalniki na podwoziach samochodowych. Podawanie i układanie mieszanki betonowej można wykonywać przy pomocy pompy do betonu lub innych środków zaakceptowanych przez Inspektora nadzoru. Stosowanie środków transportu bez mieszalnika jest niedopuszczalne. Czas transportu i wbudowania mieszanki nie powinien być dłuższy niż: 90 minut przy temperaturze otoczenia +15 C, 70 minut przy temperaturze otoczenia +20 C, 30 minut przy temperaturze otoczenia +30 C Przechowywanie i składowanie materiałów Wykonawca zapewni, aby tymczasowo składowane materiały, (do czasu, gdy będą one potrzebne do wbudowania) były zabezpieczone przed zniszczeniem, zachowały swoją jakość i właściwości oraz były dostępne do kontroli przez Inspektora nadzoru inwestorskiego. Przechowywanie materiałów musi się odbywać na zasadach i w warunkach odpowiednich dla danego materiału oraz w sposób skutecznie zabezpieczający przed dostępem osób trzecich. Wszystkie miejsca czasowego składowania materiałów powinny być po zakończeniu robót doprowadzone przez Wykonawcę do ich pierwotnego stanu. Możliwe jest składowanie płyt cementowych na wolnym powietrzu ze względu na ich mrozo- i wodoodporność. Z uwagi jednak na późniejsze wykańczanie powierzchni płyty powinny zostać osłonięte wodoszczelnym materiałem. Należy także wykluczyć ich ewentualne zabrudzenie w wyniku prac prowadzonych na budowie. 5. WYKONANIE ROBÓT Podkłady z betonu wykonywać zgodnie z ST - Betonowanie konstrukcji wg projektu konstrukcji. W miejscach określonych projektem wykonać podłoże ze spadkiem. Mieszankę chudego betonu o ściśle określonym uziarnieniu, zawartości cementu i wilgotności optymalnej należy wytwarzać w mieszarkach stacjonarnych, gwarantujących otrzymanie jednorodnej mieszanki. Mieszanka po wyprodukowaniu powinna być od razu transportowana na miejsce wbudowania, w sposób zabezpieczony przed segregacją i nadmiernym wysychaniem. Podbudowa z chudego betonu nie może być wykonywana wtedy, gdy temperatura powietrza spadła poniżej 5 C, gdy podłoże jest zamarznięte oraz podczas opadów deszczu. Wykonuje się ją w jednej warstwie o grubości od 10 do 20 cm po zagęszczeniu. Po rozłożeniu i wyprofilowaniu mieszanki należy rozpocząć jej zagęszczenie. Zagęszczenie podbudów o jednostronnym spadku poprzecznym powinno rozpocząć się od niżej położonej krawędzi i przesuwać się pasami podłużnymi, częściowo nakładającymi się w stronę wyżej położonej krawędzi podbudowy. Pojawiające się w czasie wałowania zaniżenia, ubytki, rozwarstwienia i podobne wady powinny być natychmiast naprawione przez zerwanie warstwy w miejscach wadliwie wykonanych na pełną głębokość i wbudowanie nowej mieszanki albo przez ścięcie nadmiaru, wyrównanie i zagęszczenie. Powierzchnia zagęszczonej warstwy powinna mieć prawidłowy przekrój poprzeczny i jednolity wygląd. 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 6.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące kontroli jakości robót podano w części Wymagania ogólne pkt 6 specyfikacji technicznej Badania w czasie robót Dostarczone na plac budowy materiały należy kontrolować pod względem ich jakości. Zasady dokonywania takiej kontroli powinien ustalić kierownik budowy w porozumieniu z Inspektorem nadzoru. Strona 47

48 III ST PODŁOŻA I PODKŁADY Z ZAPRAW I BETONU Kontrola jakości polega na sprawdzeniu, czy dostarczone materiały i wyroby posiadają: Certyfikat na znak bezpieczeństwa wykazujący, że zapewniono zgodność z kryteriami technicznymi określonymi na podstawie Polskich Norm, aprobat technicznych oraz właściwych przepisów i dokumentów technicznych. Deklarację zgodności lub certyfikat zgodności z Polską Normą lub aprobatą techniczną, w przypadku wyrobów, dla których nie ustanowiono Polskiej Normy, jeżeli nie są objęte certyfikacją określoną wyżej. Na sprawdzeniu właściwości technicznych dostarczonego wyrobu na podstawie tzw. badań doraźnych. Wyniki badań materiałów powinny być wpisywane do dziennika budowy akceptowane przez Inspektora budowy Badania w czasie odbioru Badania podkładów wyrównawczych i spadkowych powinny być przeprowadzane w sposób umożliwiający ocenę wszystkich wymagań a w szczególności: zgodności z dokumentacją projektową i zmianami w dokumentacji powykonawczej (przez oględziny i pomiary), stan podłoży na podstawie protokołów badań międzyoperacyjnych, jakości zastosowanych materiałów i wyrobów na podstawie deklaracji zgodności lub certyfikatów zgodności przedłożonych przez dostawców. Prawidłowości wykonania podkładów przez sprawdzenie: równości płaszczyzny poziomej lub pochylonej, zgodnie z ustalonym spadkiem przy użyciu dwumetrowej łaty, przykładanej w dowolnym miejscu nie powinna wykazywać prześwitów większych niż 2mm, odchylenia powierzchni podkładu od płaszczyzny poziomej lub pochylonej nie powinny przekraczać 2 mm długości łaty i 5 mm na całej długości lub szerokości pomieszczenia Ocena wyników badań Wszystkie materiały muszą spełniać określone w ST wymagania. Wszystkie elementy robót, które wykazują odstępstwa od postanowień ST powinny zostać rozebrane i ponownie wykonane na koszt Wykonawcy. 7. OBMIAR ROBÓT Ogólne zasady obmiaru robót podano w części Wymagania ogólne pkt 7 specyfikacji technicznej. Jednostką obmiarową podkładów betonowych i z materiałów sypkich jest m ODBIÓR ROBÓT Ogólne zasady odbioru robót podano w części Wymagania ogólne pkt 8. Odbiór następuje po stwierdzeniu zgodności ich wykonania z zamówieniem, którego przedmiot określa dokumentacja projektowa a także dokumentacja powykonawcza, w której podane są uzgodnione zmiany dokonane podczas prac. Zgodność wykonania podkładów stwierdza się na podstawie porównania wyników badań kontrolnych wymienionych w pkt 6 z wymaganiami i tolerancjami podanymi w pozostałych punktach. Podkłady powinny być odebrane, jeśli wszystkie wyniki badań kontrolnych są pozytywne. Odbiór powinien obejmować sprawdzenie: wytrzymałości podkładu na ściskanie i zginanie przez ocenę laboratoryjnie przeprowadzonych próbek kontrolnych pozostawionych w czasie wykonywania robót, równości podkładu, odchyleń od płaszczyzny poziomej lub określonej wyznaczonym spadkiem za pomocą dwu metrowej łaty i poziomicy, odchylenia mierzyć z dokładnością do 1 mm, wyglądu zewnętrznego przez ocenę wzrokową, prawidłowości ukształtowania powierzchni, prawidłowości wykonania szczelin dylatacyjnych i przeciwskurczowych, prawidłowości wykonania spadków. Odbiór gotowych podkładów powinien być potwierdzony protokołem, który zawiera: ocenę wyników badań, wykaz wad i usterek ze wskazaniem możliwości usunięcia, stwierdzenia zgodności lub niezgodności wykonania z zamówieniem. Strona 48

49 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI III ST PODŁOŻA I PODKŁADY Z ZAPRAW I BETONU Płatność za wykonane roboty odbywać się będzie na podstawie zapisów zawartych w umowie z Inwestorem. 10. PRZEPISY ZWIĄZANE PN-EN 206: Beton - Wymagania, właściwości, produkcja i zgodność. PN-EN A1:2010 Kruszywa do betonu. PN-EN 196-1:2006 Metody badania cementu Cześć 1: Oznaczenie wytrzymałości. PN-EN A1:2011 Metody badania cementu Część 3: Oznaczenie czasów wiązania i stałości objętości. PN-EN 196-6:2011 Metody badania cementu -- Część 6: Oznaczanie stopnia zmielenia. PN-EN 197-1:2012 Cement - Część 1: Skład, wymagania i kryteria zgodności dotyczące cementów powszechnego użytku. PN-EN 1008:2004 Woda zarobowa do betonu. Specyfikacja pobierania próbek. PN-EN 933-1:2012 Badania geometrycznych właściwości kruszyw - Część 1: Oznaczanie składu ziarnowego - Metoda przesiewania. PN-EN :2008 Eurokod 2 - Projektowanie konstrukcji z betonu - Część 1-1: Reguły ogólne i reguły dla budynków. PN-M-47850:1990 Deskowania dla budownictwa monolitycznego - Deskowania uniwersalne - Terminologia, podział i główne elementy składowe. Instrukcja ITB 156/87 Wytyczne wykonania robót budowlano-montażowych w okresie obniżonych temperatur. Umowa z Inwestorem. Dokumentacja projektowa. Nie wymienienie tytułu jakiejkolwiek dziedziny, grupy, podgrupy czy normy nie zwalnia Wykonawcy od obowiązku stosowania wymogów określonych prawem polskim. Wykonawca będzie przestrzegał praw autorskich i patentowych. Jest zobowiązany do odpowiedzialności za spełnienie wszystkich wymagań prawnych w odniesieniu do używanych opatentowanych urządzeń lub metod. Strona 49

50 III ST BETONOWANIE KONSTRUKCJI SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT III ST 007 BETONOWANIE KONSTRUKCJI 1. WSTĘP 2. MATERIAŁY 3. SPRZĘT 4. TRANSPORT 5. WYKONANIE ROBÓT 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 7. OBMIAR ROBÓT 8. ODBIÓR ROBÓT 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI 10. PRZEPISY ZWIĄZANE SPIS TREŚCI Strona 50

51 III ST BETONOWANIE KONSTRUKCJI 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot Specyfikacji Technicznej (ST) W niniejszym rozdziale ST omówiono wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót budowlanych polegających na robotach związanych z betonowaniem konstrukcji dla zadania pn. Wykonanie robót budowlanych polegających na instalacji serwerowni w części istniejącego budynku użyteczności publicznej w ramach projektu Projekt wykonawczy etapu I i II Centrum Medycyny Nieinwazyjnej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, Gdańsk ul. Smoluchowskiego, dz. nr: 1/1, 1/15, 1/16, 1/17, 1/18, 1/22, 1/23, 5/1, 5/2, obr. 066 oraz dz. nr 678/1 obr Klasyfikacja wg Wspólnego Słownika Zamówień (CPV) Grupa Klasa Kategoria Opis Roboty budowlane w zakresie wznoszenia kompletnych obiektów budowlanych lub ich części oraz w zakresie inżynierii lądowej i wodnej. Roboty w zakresie wykonywania pokryć i konstrukcji dachowych i inne podobne roboty specjalistyczne Specjalne roboty budowlane, inne iż dachowe Betonowanie Betonowanie bez zbrojenia Zakres stosowania Szczegółowa specyfikacja techniczna jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót wymienionych w pkt Określenia podstawowe Określenia i nazewnictwo użyte w niniejszej specyfikacji technicznej ST są zgodne z obowiązującymi podanymi w normach PN i przepisach Prawa budowlanego: Beton zwykły - beton o gęstości w stanie suchym większej niż 2000 kg/m 3 i nieprzekraczającej 2600 kg/m 3. wykonany z cementu, wody, kruszywa mineralnego o frakcjach piaskowych i grubszych oraz ewentualnych dodatków mineralnych i domieszek chemicznych. Beton Cxx/yy - beton o wytrzymałości charakterystycznej przy ściskaniu próbki walcowej (o średnicy 15cm i wysokości 30cm, określonej po 28 dniach) wynoszącej xx MPa oraz o wytrzymałości charakterystycznej przy ściskaniu próbki sześciennej (o wymiarach boków cm, określonej po 28 dniach) wynoszącej yy MPa. Mieszanka betonowa - mieszanka wszystkich składników przed związaniem betonu. Zaczyn cementowy - mieszanka cementu i wody. Zaprawa - mieszanka cementu, wody, składników mineralnych i ewentualnych dodatków przechodzących przez sito kontrolne o boku oczka kwadratowego 2 mm. Nasiąkliwość betonu - stosunek masy wody, którą zdolny jest wchłonąć beton, do jego masy w stanie suchym. Stopień wodoszczelności - symbol literowo-liczbowy (np. W8) klasyfikujący beton pod względem przepuszczalności wody. Liczba po literze W oznacza dziesięciokrotną wartość ciśnienia wody w MPa, działającego na próbki betonowe. Stopień mrozoodporności - symbol literowo-liczbowy (np. F150) klasyfikujący beton pod względem jego odporności na działania mrozu. Liczba po literze F oznacza wymaganą liczbę cykli zamrażania i odmrażania próbek betonowych, przy której ubytek masy jest mniejszy niż 2%. Klasa betonu - symbol literowo-liczbowy (np. B30) klasyfikujący beton pod względem jego wytrzymałości na ściskanie. Liczba po literze B oznacza wytrzymałość gwarantowaną RbG w MPa. Wytrzymałość gwarantowana betonu na ściskanie RbG - wytrzymałość (zapewniona z 95-proc. prawdopodobieństwem) uzyskania w wyniku badania na ściskanie kostek sześciennych o boku 150mm, wykonanych, przechowywanych i badanych zgodnie z normą PN-EN-206-1:2003. Podłoże warstwa zagęszczonych materiałów sypkich. Podkład warstwa wyrównująca lub spadkowa. Strona 51

52 III ST BETONOWANIE KONSTRUKCJI 1.4. Zakres robót objętych ST Ustalenia zawarte w niniejszej ST dotyczą zasad prowadzenia robót związanych z wykonywaniem konstrukcji betonowych i żelbetowych w obiektach kubaturowych oraz obiektach budownictwa inżynieryjnego. ST dotyczy wszystkich czynności mających na celu wykonanie zgodnie z Dokumentacją Projektową: Fundamentów bezpośrednich płyt fundamentowych żelbetowych, Kanałów technologicznych żelbetowych, Ścian żelbetowych monolitycznych, Stropów żelbetowych monolitycznych, Dylatacji półek żelbetowych monolitycznych, Słupów żelbetowych monolitycznych, Podciągów, uskoków stropów żelbetowych monolitycznych, Nadproży w ścianach żelbetowych żelbetowych monolitycznych, Schodów żelbetowych monolitycznych Ogólne wymagania dotyczące robót Dokumentacja Projektowa i Specyfikacje Techniczne (ST) oraz inne dodatkowe dokumenty przekazane przez Inspektora (np. protokoły konieczności na roboty dodatkowe, zamienne i zaniechania) stanowią o zamówionym zakresie i są integralną częścią umowy, a wymagania w nich zawarte są obowiązujące dla Wykonawcy. Wykonawca nie może wykorzystywać błędów w Dokumentacji Projektowej lub ich pomijać. O ich wykryciu powinien natychmiast powiadomić Inspektora, który w porozumieniu z projektantem dokona odpowiednich zmian lub poprawek. Wszystkie wykonane roboty i dostarczone materiały winny być zgodne z Dokumentacją Projektową i ST. Dane określone w Dokumentacji Projektowej i w ST uważane są za wartości docelowe, od których dopuszczalne są odchylenia w ramach określonego przedziału tolerancji. Cechy materiałów muszą być jednorodne i wykazywać zgodność z określonymi wymogami, a rozrzuty tych cech nie mogą przekraczać dopuszczalnego przedziału tolerancji. W przypadku, gdy roboty lub materiały nie będą w pełni zgodne z Dokumentacją Projektową lub ST i wpłynie to na zmianę parametrów wykonanych elementów budowli, to takie materiały winny być niezwłocznie zastąpione innymi, a roboty wykonane od nowa na koszt Wykonawcy. 2. MATERIAŁY 2.1. Wymagania ogólne Do wykonania elementów betonowych mogą być stosowane wyroby producentów krajowych i zagranicznych. Wszystkie materiały użyte do wykonania betonu muszą posiadać aktualne polskie aprobaty techniczne lub odpowiadać Polskim Normom (Dz. U. Nr 92 poz 881). Wykonawca uzyska przed zastosowaniem wyrobu akceptację Inspektora Nadzoru. Zatwierdzenie jednego materiału z danego źródła nie oznacza automatycznego zatwierdzenia pozostałych materiałów z tego źródła. Jeżeli materiały z akceptowanego źródła są niejednorodne lub nie zadawalającej jakości, Wykonawca powinien zmienić źródło zaopatrywania w materiały. Odbiór techniczny materiałów powinien być dokonywany według wymagań i w sposób określony aktualnymi normami Materiały potrzebne do wykonania robót Kruszywo Kruszywo stanowi około 75-80% objętości betonu i ma znaczący wpływ na kształtowanie się cech technologicznych, m.in. konsystencji, skurczu, wiązania mieszanki betonowej i użytkowych zwłaszcza wytrzymałości na ściskanie, przewodności cieplnej, gęstości objętościowej, odporności na czynniki oddziałujące podczas eksploatacji, a także koszt wytwarzania. Podczas ustalania składu betonu, przy doborze naturalnego kruszywa zwykłego należy kierować się postanowieniem ogólnym normy PN-EN 206: : Rodzaj kruszywa, jego uziarnienie i właściwości należy dobrać, biorąc pod uwagę: warunki realizacji robót, przeznaczenie betonu, warunki środowiska, na które będzie narażony beton, wszelkie wymagania wobec odsłoniętego kruszywa lub kruszywa przy maszynowym wykańczaniu powierzchni betonu. Kruszywo wykorzystywane podczas budowy powinno spełniać wszelkie wymagania normy PN-EN A1:2010. Kruszywo do betonu powinno charakteryzować się stałością cech fizycznych i jednorodnością uziarnienia pozwalającą na wykonanie partii betonu o stałej jakości. W kruszywie grubym nie dopuszcza się grudek gliny. W kruszywie grubszym zawartość podziarna nie powinna przekraczać 5%, a nadziarna 10%. Strona 52

53 III ST BETONOWANIE KONSTRUKCJI Ziarna kruszywa nie powinny być większe niż: 1/3 najmniejszego wymiaru przekroju poprzecznego elementu, 3/4 odległości w świetle między prętami zbrojenia, leżącymi w jednej płaszczyźnie prostopadłej do kierunku betonowania. Do betonów klas B30 i wyższych należy stosować wyłącznie grysy granitowe lub bazaltowe marki 50, o maksymalnym wymiarze ziarna 16 mm. Stosowanie grysów z innych skał dopuszcza się pod warunkiem, ze zostały one zbadane w placówce badawczej wskazanej przez zamawiającego, a wyniki badań spełniają wymagania dotyczące grysów granitowych i bazaltowych. Grysy powinny odpowiadać następującym wymaganiom: zawartość pyłów mineralnych - do 1 %, zawartość ziaren nieforemnych (to jest wydłużonych płaskich) - do 20%, wskaźnik rozkruszenia: dla grysów granitowych - do 16%, dla grysów bazaltowych i innych - do 8%, nasiąkliwość - do 1,2%, mrozoodporność według metody bezpośredniej - do 2%, mrozoodporność wg zmodyfikowanej metody bezpośredniej do 10%, reaktywność alkaliczna z cementem określona wg normy PN-B :1991 nie powinna wywoływać zwiększenia wymiarów liniowych ponad 0,1%, zawartość związków siarki - do 0,1 %, zawartość zanieczyszczeń obcych - do 0,25%, zawartość zanieczyszczeń organicznych, nie dających barwy ciemniejszej od wzorcowej wg normy PN-EN A1: , w kruszywie drobnym nie dopuszcza się grudek gliny. Kruszywem drobnym powinny być piaski o uziarnieniu do 2 mm pochodzenia rzecznego lub kompozycja piasku rzecznego i kopalnianego uszlachetnionego. Zawartość poszczególnych frakcji w stosie okruchowym piasku powinna się mieścić w granicach: do 0,25 mm 14 19%, do 0,50 mm 33 48%, do 1,00 mm 53 76%. Piasek powinien spełniać następujące wymagania: zawartość pyłów mineralnych - do 1,5%, zawartość zanieczyszczeń obcych - do 0,25%, reaktywność alkaliczna z cementem określona wg normy PN-B :1991 nie powinna wywoływać zwiększenia wymiarów liniowych ponad 0,1%, zawartość związków siarki - do 0,2%, zawartość zanieczyszczeń organicznych - nie dająca barwy ciemniejszej od wzorcowej wg normy PN-EN A1: , w kruszywie drobnym nie dopuszcza się grudek gliny. Piasek pochodzący z każdej dostawy musi być poddany badaniom niepełnym obejmującym: oznaczenie składu ziarnowego wg normy PN-EN 933-1:2012, oznaczenie zawartości zanieczyszczeń obcych wg normy PN-EN 933-1:2012, oznaczenie zawartości pyłów mineralnych wg normy PN-EN 933-1:2012, oznaczenie zawartości grudek gliny, które oznacza się podobnie, jak zawartość zanieczyszczeń obcych. Dostawca kruszywa jest zobowiązany do przekazania dla każdej partii kruszywa wyników jego pełnych badań wg normy PN-EN A1:2010 oraz wyników badania specjalnego dotyczące reaktywności alkalicznej w terminach przewidzianych przez Inspektora nadzoru. W przypadku, gdy kontrola wykaże niezgodność cech danego kruszywa z wymaganiami normy PN-EN A1:2010, użycie takiego kruszywa może nastąpić po jego uszlachetnieniu (np. przez płukanie lub dodanie odpowiednich frakcji kruszywa) i ponownym sprawdzeniu. Należy prowadzić bieżącą kontrolę wilgotności kruszywa wg normy PN-EN : dla korygowania receptury roboczej betonu. Materiał powinien składać się z elementów niewrażliwych na przemarzanie, nie zawierać składników łamliwych, pylących czy o budowie warstwowej, gipsu, szkodliwych zanieczyszczeń, takich jak: ił, humus, margiel, glina, gips oraz kruszyw zawierających siarczany, chlorki i alkalia. Wykonawca powinien dostarczyć pisemne stwierdzenie, w oparciu o wykonane badania mineralogiczne, o braku obecności form krzemionki (opal, chalcedon, trydymit) i wapieni dolomitycznych reaktywnych w stosunku do alkaliów zawartych w cemencie, wykonując niezbędne badania laboratoryjne. Kruszywo do betonu jest odpowiednie, jeżeli nie ma wpływu na twardnienie cementu, ma wystarczająco dobrą przyczepność do stwardniałego zaczynu cementowego i nie wystawia trwałości betonu na ryzyko. Sześcienne (kruszuwo naturalne), a także kuliste (kruszywo łamane) ziarna są sprawdzone jako lepsze niż ziarna wydłużone, które mogą wpływać niekorzystnie na konsystencję. Strona 53

54 III ST BETONOWANIE KONSTRUKCJI Woda zarobowa Woda zarobowa, jest to woda, którą dodaje się do mieszaniny cementu i kruszywa, aby uzyskać mieszaninę betonową o żądanej konsystencji, umożliwiającej proces wiązania cementu. Jakość użytej wody może mieć istotny wpływ na parametry stwardniałego betonu. Zanieczyszczenia w wodzie mogą oddziaływać na wiązanie cementu, mogą niekorzystnie wpływać na wytrzymałość betonu lub powodować zabarwienia na jego powierzchni, a także mogą prowadzić do korozji zbrojenia. Woda zarobowa do zapraw powinna spełniać warunki normy PN-EN 1008:2004, która podaje wymagania dla wody stosowanej do wytwarzania mieszanki betonowej oraz podaje metody oceny przydatności wody. Wymieniona wyżej norma podaje następujące rodzaje wód: a) woda pitna - uznana za przydatną do stosowania w betonie, nie wymagając przy tym badań laboratoryjnych, b) woda odzyskana z procesów produkcji betonu - na ogół określana jako przydatna do betonu, po spełnieniu wymagań podanych w powyższej normie, c) naturalna woda powierzchniowa i woda ze ścieków przemysłowych - może być wykorzystywana, ale musi być dokładnie zbadana, d) woda morska i zasolona - może być używana do betonu niezbrojonego lecz nie betonu zbrojonego lub sprężonego; w przypadku betonu zbrojonego lub z wbudowanymi elementami metalowymi nie można przekroczyć dopuszczalnej ilości chlorków w betonie, e) woda z kanalizacji - nie nadaje się do stosowana w betonie. Woda odzyskana z procesów produkcji betonu, musi spełniać dodatkowe warunki, o których mowa była w podpunkcie b, takie jak: - dodatkowa masa materiału stałego w betonie, powinna być mniejsza niż 1% całkowitej masy kruszywa zawartego w betonie, - należy rozpatrzyć możliwy szkodliwy wpływ użycia tego rodzaju wody na konstrukcję, w przypadku stosowania betonu o specjalnych właściwościach, - w przypadku wody o gęstości większej niż 1,01kg/l należy przedsięwziąć odpowiednie środki w celu zapewnienia jednorodności zawiesiny materiału stałego w odzyskanej wodzie; w przypadku wody o gęstości równej i mniejszej od 1,01kg/l można założyć, że zawiera ona pomijalne ilości materiału stałego. Badania wstępne wody zarobowej należy rozpocząć od badań: a) na ślady olejów i tłuszczu dopuszcza się nie więcej niż widoczne ślady, b) zawartości detergentów piana z wody powinna znikać w dwie minuty, c) barwy bladożółta lub jaśniejsza za wyjątkiem wody odzyskanej z produkcji betonu, d) zawiesin nie więcej niż określona ilość j.w. nie dotyczny wody odzyskanej z produkcji betonu, e) zapachu dopuszczalny zapach jak wody pitnej, bez zapachu H2S po dodaniu HCl, f) kwasowości odczyn ph 4, g) zawartości substancji humusowych jakościowa ocena barwy po dodaniu NaOH. Woda, która nie spełnia jednego lub kilku wymagań podanych w Tablicy 1 wyżej wymienionej normy, może być stosowana tylko wtedy kiedy spełnia podane niżej wymagania co do składu chemicznego a jej użycie nie ma negatywnego wpływu na czas wiązania i przyrost wytrzymałości (norma PN-EN 1008:2004 podaje metodykę badań). Kryteria składu chemicznego wody zarobowej: a) zawartość chlorków w wodzie nie może przekraczać wartości podanych poniżej: Zastosowanie Najwyższa zawartość chlorków w mg/l Beton sprężony lub zaprawa iniekcyjna 500 Beton zbrojony lub z wbudowanymi elementami metalowymi Beton bez zbrojenia lub metalowych elementów wbudowanych b) zawartość siarki w wodzie zarobowej nie może przekraczać 2000 mg/l, c) jeżeli do betonu jest stosowane kruszywo wrażliwe na alkalia, musi być sprawdzona zawartość alkaliów w wodzie zarobowej. Zawartość alkaliów (ekwiwalent Na2O) nie powinna być zwykle wyższa niż 1500 mg/l; jeżeli wartość ta jest przekroczona, woda taka może być użyta pod warunkiem upewnienia się, że nie dojdzie do szkodliwych reakcji wszelkich alkaliów w betonie z krzemianami, d) w przypadku szkodliwych zanieczyszczeń, należy wykonać przede wszystkim badania na obecność cukrów, fosforanów, azotanów, ołowiu i cynku; o ile wyniki są pozytywne, należy określić ich ilości Strona 54

55 III ST BETONOWANIE KONSTRUKCJI i porównać do dopuszczalnych limitów lub wykonać badania czasu wiązania mieszanki oraz wytrzymałości betonu na ściskanie; Granice analiz chemicznych: Składnik Najwyższa zawartość w mg/l Cukry 100 Fosforany, wyrażone jako P2O5 100 Azotany, wyrażone jako NO3 500 Ołów, wyrażony jako Pb Cynk, wyrażony jako Zn e) czas wiązania i wytrzymałość - początek wiązania, na próbkach z badaną wodą, nie może być krótszy niż 1 godzina i nie może różnić więcej niż 25% od czasu wiązania na próbkach wykonanych przy użyciu wody destylowanej lub dejonizowanej; koniec wiązania nie może być dłuższy niż 12 godzin i nie może różnić więcej niż 25% od czasu wiązania na próbkach wykonanych przy użyciu wody destylowanej lub dejonizowanej; średnia wytrzymałość na ściskanie po 7 dniach na próbach z badaną wodą musi wynosić co najmniej 90% wytrzymałości na ściskanie na próbkach wykonanych przy użyciu wody destylowanej lub dejonizowanej. Należy pamiętać, iż woda wlewana do betoniarki nie jest jedynym źródłem wody w mieszance pewną ilość wody zawiera zwykle kruszywo. Istotne jest, aby woda wprowadzona razem z kruszywem również była wolna od szkodliwych składników Cement Cement jest to spoiwo hydrauliczne, tj. zmielony materiał nieorganiczny, który po zmieszaniu z wodą daje zaczyn wiążący i twardniejący w wyniku reakcji hydratacji i innych procesów, a po stwardnieniu zachowuje wytrzymałość i trwałość także pod wodą. Cement pochodzący z każdej dostawy musi spełniać wymagania zawarte w normie PN-EN 197-1:2012. Dopuszczalne jest stosowanie jedynie cementu portlandzkiego (bez dodatków) klasy: a) dla betonu klasy B25 klasa cementu 32,5 NA, b) dla betonu klasy B30, B35 i B40 klasa cementu 42,5 NA, c) dla betonu klasy B45 i większej klasa cementu 52,5 NA. Do każdej partii dostarczonego cementu musi być dołączone potwierdzenie zgodności bądź też certyfikat zgodności z wymaganiami odpowiedniej normy lub specyfikacji (atest). Każda partia dostarczonego cementu przed jej użyciem do wytworzenia mieszanki betonowej musi uzyskać akceptację Inspektora nadzoru. Zakazuje się pobierania cementu ze stacji przesypowych (silosów), jeżeli nie ma pewności, że dostarczany jest tam, tylko jeden rodzaj cementu z tej samej cementowni. Przed użyciem cementu do wykonania mieszanki betonowej cement powinien podlegać następującym badaniom: a) oznaczanie czasu wiązania i zmiany objętości wg normy PN-EN 196-1:2006, PN-EN A1:2011, PN-EN 196-6:2011, b) sprawdzenie zawartości i grudek. Wyniki wyżej wymienionych badań dla cementu portlandzkiego normalnie twardniejącego musza spełniać następujące wymagania: a) przy oznaczeniu czasu wiązania w aparacie Vicata: początek wiązania najwcześniej po upływie 60 minut, koniec wiązania najpóźniej po upływie 10 godzin. b) przy oznaczaniu równomierności zmian objętości: wg próby Le Chateliera nie więcej niż 8 mm, wg próby na plackach normalna. Jeśli nie przeprowadza się badań wytrzymałościowych cementu przed jego użyciem, to w przypadku podejrzenia, że rozpoczął się proces starzenia, należy skontrolować ewentualny jego stopień zwietrzenia, przejawiający się powstawaniem wyżej opisanych grudek. Zwietrzenie jest efektem higroskopijności cementów, tzn. reakcji łączenia się cementu z wilgocią zawartą w powietrzu. Strona 55

56 III ST BETONOWANIE KONSTRUKCJI W celu oceny, czy dany materiał nadaje się jeszcze do użycia należy przeprowadzić następujące badania: a) jeżeli cement zawiera grudki dające się łatwo rozgnieść w palcach lub rozpadające się w wodzie, można go używać do betonu pod warunkiem zwiększenia ilości cementu, aby wskaźnik cementowo-wodny c/w był wyższy o 10% w stosunku do pierwotnie przyjętego, b) jeśli cement zawiera grudki niedające się rozgnieść w palcach i jednocześnie nierozpuszczalnych w wodzie, to usuwamy grudki z cementu przez przesianie go na sicie o oczkach kwadratowych wielkości 2mm; jeżeli grudek jest nie więcej niż 30% w stosunku ciężarowym, to przesianego cementu można użyć po uprzednim sprawdzeniu wytrzymałości betonu Domieszki i dodatki do betonu Zaleca się stosowanie do mieszanek betonowych domieszek chemicznych o działaniu: napowietrzającym, przyspieszającym lub opóźniającym wiązanie, uplastyczniającym. Dopuszcza się stosowanie domieszek kompleksowych: napowietrzająco - uplastyczniających, przyspieszająco - uplastyczniających. Domieszki do betonów muszą mieć aprobaty, wydane przez Instytut Techniki Budowlanej lub Instytut Dróg i Mostów oraz posiadać atest producenta Betony konstrukcyjne wymagania ogólne Beton do konstrukcji podmiotowego obiektu musi spełniać następujące wymagania: nasiąkliwość - do 5%; badanie wg normy PN-EN 206: , mrozoodporność - ubytek masy nie większy od 5%, spadek wytrzymałości na ściskanie nie większy niż 20% po 150 cyklach zamrażania i odmrażania (F150); badanie wg normy PN-EN 206: , wodoszczelność - większa 0,8MPa (W8) wskaźnik wodno-cementowy (w/c) - ma być mniejszy od 0,5. Skład mieszanki betonowej powinien być ustalony zgodnie z normą PN-EN 206: tak, aby przy najmniejszej ilości wody zapewnić szczelne ułożenie mieszanki w wyniku zagęszczania przez wibrowanie. Skład mieszanki betonowej ustala laboratorium Wykonawcy lub wytworni betonów i wymaga on zatwierdzenia przez Inspektora nadzoru. Stosunek poszczególnych frakcji kruszywa grubego ustalany doświadczalnie powinien odpowiadać najmniejszej jamistości. Zawartość piasku w stosie okruchowym powinna być jak najmniejsza i jednocześnie zapewniać niezbędną urabialność przy zagęszczeniu przez wibrowanie oraz nie powinna być większa niż 42% przy kruszywie grubym do 16 mm. Optymalną zawartość piasku w mieszance betonowej ustala się następująco: z ustalonym składem kruszywa grubego wykonuje się kilka (3 5) mieszanek betonowych o ustalonym teoretycznie stosunku w/c i o wymaganej konsystencji zawierających różną, ale nie większą od dopuszczalnej ilość piasku, za optymalną ilość piasku przyjmuje się taką, przy której mieszanka betonowa zagęszczona przez wibrowanie charakteryzuje się największą masą objętościową. Wartość parametru A do wzoru Bolomey'a stosowanego do wyznaczenia wskaźnika w/c charakteryzującego mieszankę betonową należy określić doświadczalnie. Współczynnik ten wyznacza się na podstawie uzyskanych wytrzymałości betonu z mieszanek o różnych wartościach w/c (mniejszych i większych od wartości przewidywanej teoretycznie) wykonanych ze stosowanych materiałów. Dla teoretycznego ustalenia wartości wskaźnika w/c w mieszance można skorzystać z wartości parametru A podawanego w literaturze fachowej. Maksymalne ilości cementu w zależności od klasy betonu są następujące: 400 kg/m 3 - dla betonu klas C20/25 i C25/30, 450 kg/m 3 - dla betonu klas C30/37 i wyższych. Przy projektowaniu składu mieszanki betonowej zagęszczanej przez wibrowanie i dojrzewającej w warunkach naturalnych (średnia temperatura dobowa nie niższa niż 10 C), średnią wymaganą wytrzymałość na ściskanie należy określić jako równą 1,3 RbG. Zawartość powietrza w mieszance betonowej badana metodą ciśnieniową wg normy PN-EN 206: nie powinna przekraczać: wartości 2% - w przypadku niestosowania domieszek napowietrzających, wartości 3,5 5,5% - dla betonu narażonego na czynniki atmosferyczne, przy uziarnieniu kruszywa do 16mm, wartości 4,5 6,5% - dla betonu narażonego na stały dostęp wody przed zamarznięciem przy uziarnieniu kruszywa do 16mm. Strona 56

57 III ST BETONOWANIE KONSTRUKCJI Konsystencja mieszanek betonowych powinna być nie rzadsza od plastycznej, oznaczonej w normie PN-EN 206: symbolem K-3. Sprawdzanie konsystencji mieszanki przeprowadza się podczas projektowania jej składu i następnie przy wytwarzaniu. Dopuszcza się dwie metody badania: metodą Ve-Be, metodą stożka opadowego. Różnice pomiędzy założoną konsystencją mieszanki a kontrolowaną metodami określonymi w normie PN-EN 206: nie mogą przekraczać: ±20% wartości wskaźnika Ve-Be, ±10 mm przy pomiarze stożkiem opadowym. Pomiaru konsystencji mieszanek K1 do K3 trzeba dokonać aparatem Ve-Be. Dla konsystencji plastycznej K3 dopuszcza się na budowie pomiar przy pomocy stożka opadowego Betony konstrukcyjne wymagania szczegółowe Fundamenty Typ: Bezpośrednie: płyty fundamentowe Materiał: Beton: C 30/37 (B37) Stal: kl. A-IIIN (RB500W) Klasa ekspozycji: XC4 Dopuszczalne rozwarcie rysy: 0,3 mm Grubość : Płyta fundamentowa poz (sekcje B,C) podstawowa grubość 60cm,80cm,100cm Płyta fundamentowa poz (sekcja D) podstawowa grubość 60cm,80cm,100cm Uwagi: Kanały technologiczne fundamenty wykonać na 10 cm warstwie chudego betonu (B10), z płyty fundamentowej wystawić startery do słupów i ścian żelbetowych pod płytą wykonać izolację zgodnie z wytycznymi architektonicznymi. płytę wykonywać polami (max. 30x30m) z pozostawieniem pomiędzy polami przerw do późniejszego zabetonowania (przerwę roboczą zabetonować po min. 2 tygodniach od betonowania sąsiednich pól). w przerwach roboczych stosować szalunki tracone z siatki cięto ciągnionej w przerwach roboczych oraz w połączeniu płyty fundamentowej ze ścianą zewnętrzną zastosować taśmy uszczelniające. Typ: żelbetowe Materiał: Beton: C 30/37 (B37) Stal: kl. A-IIIN (RB500W) Klasa ekspozycji: XC4 Dopuszczalne rozwarcie rysy: 0,3 mm Klasa odporności ogniowej: REI 120 Przekroje: Ściany - grubość 18cm, 25cm Przykrycia: prefabrykowane - sprężone płyty kanałowe HC150 Uwagi: przestrzeń pomiędzy kanałami wypełnić piaskiem i zagęścić warstwami do wskaźnika zagęszczenia Is>0,98. wszystkie elementy stykające się z gruntem należy zaizolować zgodnie z wytycznymi architektonicznymi Ściany Typ: żelbetowe monolityczne Materiał: Beton C 35/45 (B45) Stal: kl. A-IIIN (RB500W), A-0 (St0S) Klasa ekspozycji: XC3 Dopuszczalne rozwarcie rysy: 0.3 mm Nośność ogniowa: REI 120 Grubość: 18cm, 20cm, 22cm, 25cm Strona 57

58 III ST BETONOWANIE KONSTRUKCJI Uwagi: ściany betonować odcinkami o długości nie większej niż 30m, pomiędzy kolejnymi sekcjami betonowania stosować blachy do wykonywania kontrolowanych pęknięć z elementami uszczelniającymi. w połączeniu ścian zewnętrznych z płytą fundamentową oraz dylatacjach zastosować taśmy uszczelniające Stropy Typ: stropy żelbetowe monolityczne Materiał: Strop nad garażem: Beton C 30/37 (B37) Stal: kl. A-IIIN (RB500W), A-0 (St0S) Klasa ekspozycji: XC1 Dopuszczalne rozwarcie rysy: 0.3 mm Klasa odporności ogniowej: REI 120 Grubości: Strop nad garażem: Sekcja A (kanał technologiczny) strop w spadku gr cm, Sekcja B - gr. 25cm, 30cm, głowice 280x280x50cm, 280x880x45cm Sekcja C - gr. 18cm, 25cm, 28cm 30cm, głowice 280x280x50cm, 280x615x50cm Sekcja D - gr. 25cm, głowice 280x280x50cm Lokalnie stropy w spadku 25-18cm; 25-22cm Uwagi: Dylatacje w miejscach zaznaczonych na rzutach wykonać przerwy robocze do późniejszego zabetonowania (przerwa powinna obejmować również wszystkie belki żelbetowe w obrębie jej przebiegu). Przerwę zabetonować po min. 40 dniach od wykonania zasadniczych pól konstrukcji stropów. część podpór dla stropów stanowią ściany żelbetowe wyższych kondygnacji pracujące jako ustroje tarczowe. W obrębie powyższych ścian dopuszcza się rozszalowanie stropu nad poziomem -1 dopiero po wykonaniu ścian kondygnacji O. Typ: półki żelbetowe monolityczne Materiał: Beton C 30/37 (B37) Stal: kl. A-IIIN (RB500W), A-0 (St0S) Klasa ekspozycji: XC3 Dopuszczalne rozwarcie rysy: 0.3 mm Nośność ogniowa: R Słupy Typ: żelbetowe monolityczne Materiał: Beton C 35/45 (B45) Stal: kl. A-IIIN (RB500W), A-0 (St0S) Klasa ekspozycji: XC3 Dopuszczalne rozwarcie rysy: 0.3 mm Nośność ogniowa: R Podciągi, uskoki stropów Typ: żelbetowe monolityczne Materiał: Beton C 30/37 (B37) Stal: kl. A-IIIN (RB500W), A-0 (St0S) Klasa ekspozycji: XC3 Dopuszczalne rozwarcie rysy: 0.3 mm Nośność ogniowa: R120 Strona 58

59 III ST BETONOWANIE KONSTRUKCJI Nadproża w ścianach żelbetowych Typ: żelbetowe monolityczne Materiał: Beton C 35/45 (B45) Stal: kl. A-IIIN (RB500W), A-0 (St0S) Klasa ekspozycji: XC3 Dopuszczalne rozwarcie rysy: 0.3 mm Nośność ogniowa: R Schody Typ: żelbetowe monolityczne Materiał: Beton C 30/37 (B37) Stal: kl. A-IIIN (RB500W) Zwieńczenie palisady Kanał technologiczny - palisadę zwieńczyć oczepem o wymiarach 50x60cm zbrojonym z betonu C30/37 (B37). Górę oczepu wykonać 50cm poniżej projektowanego poziomu terenu. W miejscu styku palisady ze ścianą budynku, powierzchnię palisady wyrównać betonem natryskowym oraz wykonać izolację pionową zgodnie z wytycznymi architektonicznymi. Izolację ściany połączyć z izolacją płyty fundamentowej. Sekcja B i C - zabezpieczenie wykopu od strony wschodniej i południowej (sekcja C) - palisadę zwieńczyć oczepem o wymiarach 50x60cm zbrojonym z betonu C30/37 (B37). Górę oczepu wykonać 50cm poniżej projektowanego poziomu terenu. W miejscu styku palisady ze ścianą budynku, powierzchnię palisady wyrównać betonem natryskowym oraz wykonać izolację pionową zgodnie z wytycznymi architektonicznymi. Izolację ściany połączyć z izolacją płyty fundamentowej. Sekcja B i C - od strony istniejącego budynku nr 27 - palisadę zwieńczyć oczepem o wymiarach 50x80cm zbrojonym z betonu C30/37 (B37). Górę oczepu wykonać 50cm poniżej projektowanego poziomu terenu. W miejscu styku palisady ze ścianą budynku, powierzchnię palisady wyrównać betonem natryskowym oraz wykonać izolację pionową zgodnie z wytycznymi architektonicznymi. Izolację ściany połączyć z izolacją płyty fundamentowej. Sekcja D - palisadę zwieńczyć oczepem o wymiarach 50x50cm zbrojonym z betonu C30/37 (B37). Górę oczepu wykonać 50cm poniżej projektowanego poziomu terenu. W miejscu styku palisady ze ścianą budynku, powierzchnię palisady wyrównać betonem natryskowym oraz wykonać izolację pionową. Izolację ściany połączyć z izolacją płyty fundamentowej Otuliny prętów zbrojeniowych Elementy Otulina fundamenty spód: c = 5,0 cm góra, bok: c = 3,0 cm podciągi, uskoki - szerokość przekroju < 30 c = 3,0 cm podciągi, uskoki - szerokość przekroju >= 30 c = 2,0 cm nadproża w ścianach żelbetowych płyty stropowe słupy ściany żelbetowe schody c = 2,0 cm c = 2,0 cm c = 3,0 cm c = 2,0 cm c = 2,0 cm c Odpowiednią grubość otuliny należy zapewnić stosując podkładki dystansowe: stosowanie jako podkładek dystansowych prętów zbrojeniowych jest niedopuszczalne. Strona 59

60 III ST BETONOWANIE KONSTRUKCJI 3. SPRZĘT 3.1. Wymagania ogólne Wykonawca jest zobowiązany do używania jedynie takiego sprzętu, który nie spowoduje niekorzystnego wpływu na jakość wykonywanych robót i będzie gwarantować przeprowadzenie robót, zgodnie z zasadami określonymi w Dokumentacji Projektowej i ST. W przypadku braku ustaleń w wymienionych dokumentach, zasady pracy sprzętu powinny być uzgodnione i zaakceptowane przez inspektora nadzoru inwestorskiego. Sprzęt należący do Wykonawcy lub wynajęty do wykonania robót musi być utrzymany w dobrym stanie technicznym i w gotowości do pracy. Wykonawca dostarczy, na żądanie, Inspektorowi nadzoru inwestorskiego kopie dokumentów potwierdzających dopuszczenie sprzętu do użytkowania, tam gdzie jest to wymagane przepisami. Jeżeli przewiduje się możliwość wariantowego użycia sprzętu przy wykonywanych robotach, Wykonawca powiadomi Inspektora nadzoru inwestorskiego o swoim zamiarze wyboru i uzyska jego akceptację. Wybrany sprzęt po akceptacji, nie może być później zmieniany bez zgody Inspektora. Jakikolwiek sprzęt, maszyny, urządzenia i narzędzia nie gwarantujące zachowania warunków technologicznych, nie zostaną przez Inspektora nadzoru inwestorskiego dopuszczone do robót. Wykonawca jest zobligowany do skalkulowania kosztów jednorazowych sprzętu w cenie jednostkowej robót, do których ten sprzęt jest przeznaczony. Koszty transportu sprzętu nie podlegają oddzielnej zapłacie Sprzęt do wykonania robót Wykonawca przystępujący do robót korzystać z następującego sprzętu: mieszarki do zapraw, betoniarki wolnospadowej, przenośnych zbiorników na wodę, drobnego sprzętu do rozkładania mieszanki betonowej, polewaczek do pielęgnacji betonu, elektronarzędzi, innych alternatywnych zaakceptowanych przez Inspektora Nadzoru Inwestorskiego. Do wykonania robót związanych z impregnacją betonu jako narzędzia nadają się wszystkie urządzenia niskociśnieniowe, pompujące i natryskowe, pompy do płynów jak również wałek futrzany, pędzel angielski, gąbka i mop. Urządzenia muszą być suche i czyste. Po użyciu, jak również przy długich przerwach w pracy, należy je czyścić dokładnie wodą. 4. TRANSPORT 4.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w części Wymagania ogólne pkt 4 specyfikacji technicznej Transport materiałów Kruszywo Kruszywo może być dostarczane na teren budowy transportem kołowym, kolejowym lub wodnym. Niezależnie od wybranego środka transportu kruszywo na czas transportu należy zabezpieczyć przed działaniem czynników niepożądanych zanieczyszczeń oraz niekorzystnych warunków atmosferycznych Cement Cement może być transportowany luzem lub w 25-kilogramowych workach. Luźny materiał przewozić należy cementowozem, natomiast workowany w odpowiedni sposób zabezpieczony przed zawilgoceniem, na foliowanych paletach Przechowywanie i składowanie materiałów Wykonawca zapewni, aby tymczasowo składowane materiały (do czasu, gdy będą one potrzebne do wbudowania) były zabezpieczone przed zniszczeniem, zachowały swoją jakość i właściwości oraz były dostępne do kontroli przez Inspektora nadzoru inwestorskiego. Przechowywanie materiałów musi się odbywać na zasadach i w warunkach odpowiednich dla danego materiału oraz w sposób skutecznie zabezpieczający przed dostępem osób trzecich. Wszystkie miejsca czasowego składowania materiałów powinny być po zakończeniu robót doprowadzone przez Wykonawcę do ich pierwotnego stanu. Strona 60

61 III ST BETONOWANIE KONSTRUKCJI Kruszywo Podczas gromadzenia kruszywa grubego na składowisku należy nie dopuszczać do jego segregacji. Kruszywo powinno być podzielone na frakcje, np. 5-10mm, 10-20mm, 20-40mm. Frakcje te należy gromadzić oddzielnie, wymieszać dopiero podczas dozowania materiałów do mieszanki betonowej. Magazynowanie musi zapewniać ochronę przed zanieczyszczeniem, niekorzystnymi czynnikami atmosferycznymi i łączeniem ze sobą dwóch różnych kruszyw. Sposób składowania zależy od warunków jego zużywania: a) jeżeli kruszywo składuje się przez dłuższy okres czasu, jak np. składowanie na zimę układa się je w pryzmach lub usypiskach, b) jeżeli kruszywo zużywane ma być na bieżąco lub z niewielkim zapasem składować należy je w zasiekach bezpośrednio przy betonowni; wysokość usypisk nie powinna przekraczać 5m, c) jeżeli kruszywo dozowane jest w sposób mechaniczny, niezbędne staje się składowanie kruszywa w magazynach zamkniętych, zapewniających równomierną i niezmienną wilgotność materiału. Możliwe jest też składowanie kruszywa w wielokomorowych zbiornikach przeznaczonych specjalnie do tego celu Cement Cement przechowywać należy zależnie od formy transportu: - cement pakowany (workowany) przechowywanie w suchych, przewiewnych magazynach zamkniętych, dbając by cement składowany wcześniej nie został przypadkowo przykryty partiami materiału dostarczonymi w późniejszym terminie; w przypadku materiału, który przechowywać będziemy krócej niż 10 dni, dopuszcza się składowanie materiału na wolnym powietrzu, zapewniając jedynie odpowiednie zadaszenie i okrycie chroniące przed opadami i ściekami wody opadowej oraz zanieczyszczeniami, - cement luzem przechowywanie w magazynach specjalnych, takich jak zbiorniki stalowe lub żelbetonowe przystosowane do pneumatycznego załadunku i wyładunku cementu luzem, zaopatrzone w urządzenia do przeprowadzania kontroli objętości cementu znajdującego się w zbiorniku lub otwory do przeprowadzania kontroli objętości cementu, włazy do czyszczenia oraz klamry na wewnętrznych ścianach. Cement nie może być użyty do betonu po okresie: - 10 dni, w przypadku przechowywania go w składach otwartych, - po upływie terminu trwałości podanego przez wytwórnię, w przypadku przechowywania w składach zamkniętych. Każda partia cementu, dla której wydano oddzielne świadectwo jakości powinna być przechowywana w sposób umożliwiający jej łatwe rozróżnienie. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Wymagania ogólne Roboty betoniarskie muszą być wykonane zgodnie z wymaganiami norm PN-EN 206: Rozpoczęcie robót betoniarskich może nastąpić na podstawie dostarczonego przez Wykonawcę szczegółowego programu i dokumentacji technologicznej (zaakceptowanej przez Inspektora nadzoru) obejmującej: wybór składników betonu, sposób wytwarzania mieszanki betonowej, kolejność i sposób betonowania, wskazanie przerw roboczych i sposobu łączenia betonu w tych przerwach, warunki rozformowania konstrukcji (deskowania), sposób pielęgnacji betonu, zestawienie koniecznych badań. Przed przystąpieniem do betonowania powinna być stwierdzona przez Inspektora nadzoru prawidłowość wykonania wszystkich robót poprzedzających betonowanie, a w szczególności: prawidłowość wykonania deskowań, prawidłowość wykonania zbrojenia, zgodność rzędnych z projektem, czystość deskowania oraz obecność wkładek dystansowych zapewniających wymaganą wielkość otuliny, przygotowanie powierzchni betonu uprzednio ułożonego w miejscu przerwy roboczej, prawidłowość wykonania wszystkich robót zanikających, między innymi wykonania przerw dylatacyjnych, warstw izolacyjnych, itp, prawidłowość rozmieszczenia i niezmienność kształtu elementów wbudowanych w betonową konstrukcję (kanałów, wpustów, sączków, kotw, rur itp.), gotowość sprzętu i urządzeń do prowadzenia betonowania. Strona 61

62 III ST BETONOWANIE KONSTRUKCJI Roboty betoniarskie muszą być wykonane zgodnie z wymaganiami norm: PN-EN 206: i PN-B (norma wycofana bez zastąpienia). Betonowanie można rozpocząć po uzyskaniu zezwolenia Inspektora Nadzoru Inwestorskiego potwierdzonego wpisem do dziennika budowy. Wszystkie prace ogólnobudowlane oraz montażowe należy wykonać zgodnie z obowiązującymi normami i przepisami budowlanymi, pod właściwym kierownictwem osoby uprawnionej oraz z zachowaniem przepisów BHP. Do prac budowlanych należy używać wyłącznie materiałów i wyrobów posiadających odpowiednie dopuszczenia i atesty umożliwiających ich stosowanie w Polsce. Wszelkie zmiany zastosowanych rozwiązań i odstępstwa od niniejszego projektu powinny być bezwzględnie konsultowane i uzgadniane z jednostką projektową i upoważnionymi przez nią projektantami. Wszystkie zmiany muszą uzyskać pisemną aprobatę autorów projektu. Wszystkie wymiary podane w dokumentacji rysunkowej należy bezwzględnie każdorazowo przed rozpoczęciem prac sprawdzić na miejscu budowy i w przypadku różnic lub zmian wynikających z wymogów technologii dostawcy skontaktować się z projektantem. W przypadku stosowania do zbrojenia specjalistycznych wyrobów (łączników do zbrojenia, kotew, wkładów zbrojeniowych, wkładek dylatacyjnych itp.) powinny one posiadać aprobaty techniczne; powyższe wyroby stosować i układać zgodnie ze szczegółowymi specyfikacjami producenta Demontaż szalunków i stempli powinien być dokonany po uprzedniej akceptacji inspektora nadzoru. Obciążenie zabetonowanych konstrukcji obciążeniami montażowymi w żadnym przypadku nie może spowodować odkształceń, rys i uszkodzeń w zabetonowanej konstrukcji Deskowanie Wykonanie deskowań Deskowania dla podstawowych elementów konstrukcji obiektu (ustroju nośnego, podpór) należy wykonać według projektu technologicznego deskowania, opracowanego na podstawie obliczeń statyczno -wytrzymałościowych. Projekt opracuje Wykonawca w ramach ceny kontraktowej i uzgadnia z Projektantem. Konstrukcja deskowań powinna być sprawdzana na siły wywołane parciem świeżej masy betonowej oraz powinna uwzględniać: szybkość betonowania, sposób zagęszczania. Konstrukcja deskowania powinna spełniać następujące warunki: zapewniać odpowiednią sztywność i niezmienność kształtu konstrukcji, zapewniać jednorodną powierzchnię betonu, zapewniać odpowiednią szczelność, zapewniać łatwy ich montaż i demontaż oraz wielokrotność użycia, wykazywać odporność na deformację pod wpływem warunków atmosferycznych. Deskowania zaleca się wykonywać ze sklejki. W uzasadnionych przypadkach na część deskowań można użyć desek z drzew iglastych III lub IV klasy. Minimalna grubość desek wynosi 32 mm. Deski powinny być jednostronnie strugane i przygotowane do łączenia na wpust i pióro. Styki, gdzie nie można zastosować połączenia na pióro i wpust, należy uszczelnić taśmami z tworzyw sztucznych albo pianką. Należy zwrócić szczególną uwagę na uszczelnienie styków ścian z dnem deskowania oraz styków deskowań belek i poprzecznic. Sfazowania należy wykonywać zgodnie z dokumentacją projektową. Otwory w konstrukcji i osadzanie elementów typu odcinki rur, łączniki należy wykonać wg wymagań dokumentacji projektowej Usuwanie deskowań i rusztowań a) Usunięcie deskowania konstrukcji żelbetowej może nastąpić, gdy beton osiągnie wymaganą projektem wytrzymałość, stwierdzoną na próbkach przechowywanych w warunkach zbliżonych do warunków dojrzewania betonu w konstrukcji lub stwierdzoną nieniszczącymi metodami badań. b) Usuwanie deskowania powinno być przeprowadzone w sposób wykluczający uszkodzenie powierzchni rozdeskowanych konstrukcji oraz elementów deskowań. c) Przy usunięciu deskowań należy przestrzegać następujących zasad: usunięcie bocznych elementów deskowania nie przenoszących obciążenia od ciężaru konstrukcji dopuszcza się po osiągnięciu przez beton wytrzymałości zapewniającej nieuszkodzenie powierzchni oraz krawędzi elementów, jeżeli projekt nie zawiera innych wytycznych w tym zakresie, usunięcie nośnego deskowania konstrukcji żelbetowych dopuszcza się po osiągnięciu przez beton: o dla konstrukcji betonowych i żelbetowych wykonywanych w okresie letnim - 15 MPa w stropach i 2 MPa w ścianach, o dla konstrukcji betonowych i żelbetowych wykonywanych w okresie obniżonych temperatur: 17,5 MPa w stropach i 10 MPa w ścianach. Strona 62

63 III ST BETONOWANIE KONSTRUKCJI deskowania inwentaryzowane po zdemontowaniu należy oczyścić z resztek zaprawy, sprawdzić starannie, czy nie wymagają naprawy lub wymiany uszkodzonych elementów, pokryć środkami zmniejszającymi przyczepność betonu, ostateczny sposób rozdeskowania uzgodnić z projektantem Mieszanka betonowa Wytwarzanie mieszanki betonowej Z uwagi na charakter przebudowy mieszankę betonową wytwarzać na placu budowy Dozowanie składników Dozowanie składników do mieszanki betonowej powinno być dokonywane wyłącznie wagowo z dokładnością: ±2% - przy dozowaniu cementu i wody, ±3% - przy dozowaniu kruszywa. Dozatory muszą mieć aktualne świadectwo legalizacji. Wagi powinny być kontrolowane co najmniej raz w roku. Urządzenia dozujące wodę i płynne domieszki powinny być sprawdzane co najmniej raz w miesiącu. Przy dozowaniu składników powinno się uwzględniać korektę związaną ze zmiennym zawilgoceniem kruszywa. Czas mieszania należy ustalić doświadczalnie, nie powinien on być krótszy niż 2 minuty Roboty przygotowawcze Jeżeli jest to wymagane, przed rozpoczęciem robót betoniarskich należy udokumentować wstępne testowanie robót betoniarskich. Należy zakończyć, poddać kontroli i udokumentować wszelkie prace przygotowawcze przed rozpoczęciem budowy. Zaleca się oczyszczenie deskowań z wszelkich odpadów, śniegu, lodu oraz stojącej wody. Jeżeli mieszanka betonowa ułożona będzie bezpośrednio na podłożu gruntowym lub skalnym, należy zabezpieczyć mieszankę przed osypującym się gruntem, a także przed odsysaniem wody. Zaleca się odizolowanie podłoża gruntowego od elementów konstrukcyjnych za pomocą warstwy chudego betonu o grubości co najmniej 50mm, jeżeli otulina zbrojenia nie została odpowiednio zwiększona. Jeżeli podczas układania betonu lub w okresie jego dojrzewania prognozowana jest temperatura poniżej 0 C, należy zastosować środki ostrożności zabezpieczające beton przed uszkodzeniami związanymi z zamarzaniem. Analogicznie należy zachować się w przypadku prognozowanej wysokiej temperatury otoczenia należy przedsięwziąć środki zapobiegające uszkodzeniom betonu. Powierzchnie złączy powinny być oczyszczone, wolne od wykwitów mleczka cementowego i odpowiednio zwilżone. Temperatura złączy podczas betonowania powinna być wyższa niż 0 C. Przed przystąpieniem do układania betonu należy sprawdzić: położenie zbrojenia, zgodność rzędnych z projektem, czystość deskowania oraz obecność wkładek dystansowych zapewniających wymaganą wielkość otuliny Podawanie i układanie mieszanki betonowej Aby uniknąć rozsegregowania betonu należy zaplanować sposób jego układania. Plan powinien uwzględniać: geometrię betonowanego elementu, sposób dostarczania mieszanki do miejsca przeznaczenia (np. deskowania, wykopu), sposób formowania betonowanego elementu (rozprowadzenie mieszanki), usytuowanie miejsc przerw roboczych i sposób wykańczania powierzchni betonu na okres przerwy roboczej, kolejność betonowania poszczególnych elementów konstrukcji. Wysokość swobodnego zrzucania mieszanki betonowej nie powinna być wyższa niż 1,0m. Im mieszanka betonowa jest bardziej ciekła, tym wysokość swobodnego zrzucania mieszanki powinna być bardziej ograniczona, np. w przypadku konsystencji ciekłej mieszanki nie powinna być wyższa niż 50cm. Elementy konstrukcyjne o długości nie przekraczającej 20m betonować należy na ogół w sposób ciągły, bez przerw roboczych Zagęszczenie betonu Przy zagęszczeniu mieszanki betonowej należy spełniać następujące warunki: wibratory wgłębne stosować o częstotliwości min drgań/minutę, z buławami o średnicy nie większej niż 0,65 odległości między prętami zbrojenia leżącymi w płaszczyźnie poziomej, wibrowanie za pomoc wibratora wgłębnego lub powierzchniowego zaleca się stosować nieprzerwanie, po ułożeniu mieszanki, dopóki uwięzione powietrze nie zostanie usunięte, podczas zagęszczania wibratorami wgłębnymi nie wolno dotykać zbrojenia buławą wibratora, podczas zagęszczania wibratorami wgłębnymi należy zagłębiać buławę na głębokość 5 8 cm w warstwę poprzednią i przytrzymywać buławę w jednym miejscu w czasie 20 30s, po czym wyjmować powoli w stanie wibrującym, Strona 63

64 III ST BETONOWANIE KONSTRUKCJI kolejne miejsca zagłębienia buławy powinny być od siebie oddalone o 1,4 R, gdzie R jest promieniem skutecznego działania wibratora; odległość ta zwykle wynosi 0,3 0,5 m, czas zagęszczania wibratorem powierzchniowym w jednym miejscu powinien wynosić od 30 do 60 s, zasięg działania wibratorów przyczepnych wynosi zwykle od 20 do 50 cm w kierunku głębokości i od 1,0 do 1,5 m w kierunku długości elementu; rozstaw wibratorów należy ustalić doświadczalnie tak, aby nie powstawały martwe pola, należy unikać nadmiernej wibracji, prowadzącej do powstania słabej warstwy powierzchniowej lub do segregowania składników; im większa ciekłość mieszanki, tym prawdopodobieństwo segregacji jest większe, podczas betonowania i zagęszczania należy ochraniać beton przed szkodliwymi czynnikami atmosferycznymi, należy tak dobrać szybkość układania i zagęszczania mieszanki, aby unikać tworzenia się zimnych złączy oraz uniemożliwić nadmiernych osiadań lub przeciążeń deskowań i stemplowań Przerwy w betonowaniu Przerwy robocze powinno się umieszczać w miejscach niewielkiego wytężenia elementów dzielonych oraz wygodnego do wykonania. Przerwy robocze muszą być zaplanowane w projekcie i umieszczone na rysunkach wykonawczych. Niedopuszczalne jest przerywanie betonowania w przypadkowym miejscu wykonywanego elementu. Ukształtowanie powierzchni betonu w przerwie roboczej powinno być uzgodnione z Projektantem, a w prostszych przypadkach można się kierować zasadą, że powinna ona by prostopadła do powierzchni elementu. Powierzchnia betonu w miejscu przerwania betonowania powinna być starannie przygotowana do połączenia betonu stwardniałego ze świeżym przez zeskrobanie z powierzchni betonu stwardniałego szczotkami drucianymi luźnych okruchów betonu i warstwy szkliwa cementowego oraz zwilżenie wodą. Powyższe zabiegi należy wykonać bezpośrednio przed rozpoczęciem betonowania. W przypadku przerwy w układaniu betonu zagęszczanym przez wibrowanie wznowienie betonowania nie powinno się odbywać później niż w ciągu 3 godzin lub po całkowitym stwardnieniu betonu. Jeżeli temperatura powietrza jest wyższa niż 20 C, czas trwania przerwy nie powinien przekraczać 2 godzin. Po wznowieniu betonowania należy unikać dotykania wibratorem deskowania, zbrojenia i poprzednio ułożonego betonu Wymagania przy pracy w nocy W przypadku, gdy betonowanie konstrukcji wykonywane jest także w nocy, konieczne jest wcześniejsze przygotowanie odpowiedniego oświetlenia, zapewniającego prawidłowe wykonawstwo robot i dostateczne warunki bezpieczeństwa pracy Warunki atmosferyczne przy układaniu mieszanki betonowej i wiązaniu betonu Zabezpieczenie podczas opadów Przed przystąpieniem do betonowania należy przygotować sposób postępowania na wypadek wystąpienia ulewnego deszczu. Konieczne jest przygotowanie odpowiedniej ilości osłon wodoszczelnych dla zabezpieczenia odkrytych powierzchni świeżego betonu Warunki realizacji robót w obniżonych temperaturach Zaleca się, aby w okresie pielęgnacji, temperatura powierzchni betonu nie spadła poniżej 0 C dopóki powierzchnia betonu nie osiągnie wytrzymałości przy której odporna jest na zamarzanie bez uszkodzenia. Prowadzenie robót w warunkach zimowych, a szczególnie robót betonowych, jest kłopotliwe z wielu względów technologicznych i organizacyjnych. W niskich temperaturach otoczenia proces dojrzewania betonu ulega spowolnieniu, a przy odpowiednio niskiej temperaturze proces hydratacji cementu zostaje zatrzymany. Beton dojrzewający w okresie obniżonej temperatury ma często inne, gorsze niż zamierzone właściwości. Prowadzenie robót betonowych w warunkach zimowych wymaga uwzględnienia takich działań, które pozwolą, aby świeżo ułożony beton przed ewentualnym zamarznięciem uzyskał odpowiednią wytrzymałość. Wyróżnia się następujące metody prowadzenia robót w warunkach zimowych: metoda podgrzewania składników stosowanie mieszanek betonowych o wyższej temperaturze zapewnia szybsze rozpoczęcie wiązania betonu i wcześniejsze uzyskanie założonych wytrzymałości; wszelkie wymagania dotyczące sztucznego podgrzewania mieszanki Wykonawca powinien uzgodnić z producentem, metoda modyfikacji składu mieszanek betonowych polega na odpowiednim dobraniu składników mieszanki w celu zwiększenia wytrzymałości betonu: a) użycie cementu portlandzkiego zwykłego, charakteryzującego się wysokim ciepłem hydratacji, b) stosowanie cementów portlandzkich o wysokiej wytrzymałości w początkowym okresie twardnienia (CEM I 42,5 R zamiast CEM I 42,5), c) stosowanie cementów wysokiej wytrzymałości (CEM I 52,5 zamiast CEM I 42,5), Strona 64

65 III ST BETONOWANIE KONSTRUKCJI d) stosowanie mieszanek o wskaźniku w/c mniejszym niż 0,50 tj. stosowanie domieszek uplastyczniających lub upłynniających, e) stosowanie tzw. domieszek zimowych (przyspieszających wiązanie i twardnienie betonu). metoda zachowania ciepła polega na maksymalnym wykorzystaniu samoocieplenia mieszanki betonowej w wyniku hydratacji cementu oraz ciepła zakumulowanego w ewentualnie wcześniej podgrzanej mieszance, metoda tzw. cieplaków zamknięcie przestrzeni, w której dojrzewa beton, za pomocą osłony, dmuchanego namiotu itp., tak aby całkowicie odizolować go od czynników zewnętrznych Wybrana metoda prowadzenia prac w przypadku robót w temperaturze poniżej 0 C wymagają zatwierdzenia przez Inspektora budowy Warunki realizacji robót w wysokich temperaturach W przypadku robót prowadzonych w temperaturze wyższej niż 35 C, małą wilgotnością powietrza 40% oraz intensywnym promieniowaniem słonecznym należy przedsięwziąć specjalne metody, nie doprowadzające do uszkodzeń betonu. Wysoka temperatura przyspiesza wiązanie cementu i powoduje intensywne parowanie wody z mieszanki. Następstwem tych zjawisk mogą być rysy i pęknięcia od skurczu plastycznego i od naprężeń rozciągających. Cement stosowany podczas wysokich temperatur powinien charakteryzować się możliwie małym ciepłem hydratacji oraz jak najmniejszym skurczem warunki te spełniają cementy o niskiej zawartości krzemianu trójwapniowego C 2S oraz glinianu trójwapniowego C 3Al i równocześnie o małym stopniu rozdrobnienia. Wskazane jest używanie domieszek do betonu o charakterze upłynniającym i opóźniającym wiązanie wskazane jest używanie superplastyfikatorów nowej generacji, z grupy polikarboksylanów i polieterów Pielęgnacja betonu Materiały i sposoby pielęgnacji betonu Metody pielęgnacji betonu w warunkach naturalnych powinny zapewniać niskie tempo odparowania wody z powierzchni betonu lub utrzymywać powierzchnię cały czas w stanie wilgotnym. Wyróżniamy dwie podstawowe metody pielęgnacji betonu. Pierwsza z nich to metoda oparta na doprowadzeniu wody do elementu metoda mokra. Druga polega na zapobieganiu ubytkowi wody z powierzchni betonu bez wyprowadzenia wody zewnętrznej metoda zachowania wilgoci własnej. Obie metody, wraz z typowymi przykładami pielęgnacji dla każdej z nich przedstawiono na wykresie poniżej. PIELĘGNACJA BETONU METODA MOKRA METODA ZACHOWANIA WILGOCI WŁASNEJ NAWILŻANIE PRZEZ ZRASZANIE NAWILŻANIE PRZEZ PRZYKRYCIE MOKRĄ TKANINĄ NAWILŻANIE PRZEZ UTRZYMYWANIE ELEMENTU POD WODĄ POKRYCIE BETONU FOLIĄ POLIETYLE- NOWĄ POKRYCIE BETONU PREPARATEM POWŁOKO- TWÓRCZYM Wysoce wskazane jest, aby woda użyta do pielęgnacji betonu była taką samą wodą, jak ta, której użyto jako wody zarobowej. Woda ta powinna spełniać warunki określone w normie PN-EN 1008:2004. Temperatura wody nie powinna znacząco odbiegać od temperatury betonu. Maksymalna różnica temperatur nie powinna być wyższa niż 11. Betony narażone na działanie czynników zewnętrznych wg klas X0 i XC1(PN-EN 206-1:2003) pielęgnować należy minimalnie 12 godzin, przy założeniu, że wiązanie betonu trwa nie dłużej niż 5 godzin. Beton o innych klasach ekspozycji niż X0 oraz XC1 należy pielęgnować do osiągnięcia przez beton co najmniej 50% wymaganej wytrzymałości na ściskanie. Przy temperaturze otoczenia wyższej niż +5 C należy nie później niż po 12 godzinach od zakończenia betonowania rozpocząć pielęgnację wilgotnościową betonu i prowadzić ją co najmniej przez 7 dni (przez polewanie wodą co najmniej 3 razy na dobę). Strona 65

66 III ST BETONOWANIE KONSTRUKCJI Nanoszenie błon nieprzepuszczających wody jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy beton nie będzie się łączył z następną warstwą konstrukcji monolitycznej, a także, gdy nie są stawiane specjalne wymagania odnośnie jakości pielęgnowanej powierzchni. W czasie dojrzewania betonu elementy powinny być chronione przed uderzeniami i drganiami Okres pielęgnacji Ułożony beton należy utrzymywać w stałej wilgotności przez okres co najmniej 7 dni. Polewanie betonu normalnie twardniejącego należy rozpocząć po 24 godzinach od zabetonowania Usuwanie deskowań i stemplowań Rozformowanie konstrukcji może nastąpić po osiągnięciu przez beton wytrzymałości rozformowania dla konstrukcji monolitycznych lub wytrzymałości manipulacyjnej dla prefabrykatów. Polecenie całkowitej rozbiórki deskowania i stemplowania powinno być dokonane na podstawie wyników badania wytrzymałości betonu, określonej na próbkach przechowywanych w warunkach najbardziej zbliżonych do warunków dojrzewania betonu w konstrukcji Wykańczanie powierzchni betonu Równość powierzchni i tolerancja Dla powierzchni betonów w konstrukcji nośnej obowiązują następujące wymagania: wszystkie betonowe powierzchnie muszą być gładkie i równe, bez zagłębień między ziarnami kruszywa, przełomów i wybrzuszeń ponad powierzchnię, pęknięcia są niedopuszczalne, rysy powierzchniowe skurczowe są dopuszczalne pod warunkiem, że zostaje zachowana otulina zbrojenia betonu min. 2,5cm, pustki, raki i wykruszyny są dopuszczalne pod warunkiem, że otulenie zbrojenia betonu będzie nie mniejsze niż 2,5cm a powierzchnia, na której występują nie większa niż 0,5% powierzchni odpowiedniej ściany, równość gorszej powierzchni ustroju nośnego przeznaczonej pod izolacje powinna odpowiadać wymaganiom normy PN-69/B-10260, tj. wypukłości i wgłębienia nie powinny być większe niż 2 mm. Ostre krawędzie betonu po rozdeskowaniu powinny być oszlifowane. Jeżeli dokumentacja projektowa nie przewiduje specjalnego wykończenia powierzchni betonowych konstrukcji, to bezpośrednio po rozebraniu deskowań należy wszystkie wystające nierówności wyrównać za pomocą tarcz karborundowych i czystej wody. Wyklucza się szpachlowanie konstrukcji po rozdeskowaniu Faktura powierzchni i naprawa uszkodzeń Jeżeli projekt nie przewiduje specjalnego wykończenia powierzchni betonowych, to po rozdeskowaniu konstrukcji należy: wszystkie wystające nierówności wyrównać za pomocą tarcz karborundowych i czystej wody bezpośrednio po rozebraniu szalunków, braki i ubytki na eksponowanych powierzchniach uzupełnić betonem i następnie wygładzić i uklepać, aby otrzymać równą i jednorodną powierzchnię bez dołków i porów, Wyrównaną wg powyższych zaleceń powierzchnię należy obrzucić zaprawą i lekko wyszczotkować wilgotną szczotką, aby usunąć powierzchnie szkliste. 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 6.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące kontroli jakości robót podano w części Wymagania ogólne pkt 6 specyfikacji technicznej Kontrola deskowania Zalecana kontrola deskowania i stemplowania przed betonowaniem obejmuje sprawdzenie: geometrii deskowania, stateczności deskowania, poprawności usunięcia wszelkich zanieczyszczeń (odpady budowlane, czynniki wynikające z panujących warunków atmosferycznych), jakości obróbki powierzchni złączy konstrukcyjnych, usunięcia wody z dna deskowania. Dopuszcza się następujące odchyłki wymiarowe przy wykonywaniu deskowań: odchyłka płaszczyzny lub krawędzi od pionu na 1m - 2 mm, odchyłka płaszczyzny deskowania fundamentu lub ściany od pionu na 1 m wysokości - 1,5 mm, odchyłka płaszczyzny deskowania od pionu na całej wysokości - 15,0 mm. Strona 66

67 III ST BETONOWANIE KONSTRUKCJI Kontrola prac przygotowawczych i produkcji betonu Podane niżej tolerancje wymiarów należy traktować jako miarodajne tylko wtedy, gdy Dokumentacja Projektowa nie przewiduje inaczej. Dotyczą one konstrukcji monolitycznych: a) Dopuszczalne odchyłki wymiarowe elementów żelbetowych wynoszą: długość przęsła ±2cm, oś podłużna w planie ±3 cm, wymiary przekrojów elementów ±1 cm, grubość płyty stropów ±0,5cm, rzędne wysokościowe ±1 cm Kontrola sprzętu Sprzęt powinien być zgodny z postanowieniami niniejszej ST. Sprawdzenie polega na: kontroli miejsca przechowywania czynników produkcji, sprawdzeniu urządzeń do ważenia i mieszania, sprawdzeniu betoniarki, sprawdzeniu urządzeń do zagęszczania mieszanki betonowej, sprawdzeniu urządzeń do pielęgnacji i obróbki betonu. Wszystkie roboty ujęte w niniejszej ST podlegają odbiorowi, a ocena poszczególnych etapów robót potwierdzana jest wpisem do Dziennika Budowy Badania mieszanki betonowej Na Wykonawcy spoczywa obowiązek zapewnienia wykonania badań laboratoryjnych przewidzianych normami PN-S-10040:1999, PN-EN 206-1:2003 i niniejszą ST oraz gromadzenie, przechowywanie i okazywanie Inspektorowi Nadzoru wszystkich wyników badań dotyczących jakości betonu i stosowanych materiałów. Wykonawca musi posiadać własne laboratorium lub też za zgodą Inspektora Nadzoru, zleci nadzór laboratoryjny niezależnemu laboratorium. Wykonawca powinien umożliwić udział w badaniach Inspektorowi Nadzoru. Należy opracować Plan kontroli" jakości betonu dostosowany do wymagań technologii produkcji. W Planie kontroli" powinny być uwzględnione badania przewidziane normami PN-S-10040:1999, PN-EN 206: i niniejszą ST oraz ewentualne inne konieczne do potwierdzenia prawidłowości zastosowanych zabiegów technologicznych, a wymagane przez Inspektora Nadzoru. W celu wykonania badań betonu należy pobierać próbki. Ilość pobranych próbek powinna być określona w Planie kontroli" jakości betonu, który podlega zatwierdzeniu przez Inspektora Nadzoru. Beton powinien mieć właściwości zgodne postanowieniami normy PN-S-10040:1999 oraz niniejszej ST. Dla określenia wytrzymałości betonu wbudowanego w konstrukcję należy w trakcie betonowania pobierać próbki kontrolne w postaci kostek sześciennych o boku 15 cm w liczbie nie mniejszej niż: 1 próbka na 100 zarobów, 1 próbka na 50 m 3 betonu, 3 próbki na dobę, 6 próbek na partię betonu. Próbki pobiera się losowo po jednej, równomiernie w okresie betonowania, a następnie przechowuje się, przygotowuje i bada w okresie 28 dni zgodnie z normą PN-EN 206: Jeżeli próbki pobrane i badane jak wyżej wykażą wytrzymałość niższą od przewidzianej dla danej klasy betonu, należy przeprowadzić badania próbek wyciętych z konstrukcji. Jeżeli wyniki tych badań będą pozytywne, to beton należy uznać za odpowiadający wymaganej klasie betonu. W przypadku niespełnienia warunków wytrzymałości betonu na ściskanie po 28 dniach dojrzewania, dopuszcza się w uzasadnionych przypadkach, za zgodą Inspektora nadzoru, spełnienie tego warunku w okresie późniejszym, lecz nie dłuższym niż 90 dni. Dopuszcza się pobieranie dodatkowych próbek i badanie wytrzymałości betonu na ściskanie w okresie krótszym niż od 28 dni. Dla określenia nasiąkliwości betonu należy pobrać przy stanowisku betonowania co najmniej jeden raz w okresie betonowania obiektu oraz każdorazowo przy zmianie składników betonu, sposobu układania i zagęszczania po 3 próbki o kształcie regularnym lub po 5 próbek o kształcie nieregularnym, zgodnie z normą PN-EN 206: Próbki trzeba przechowywać w warunkach laboratoryjnych i badać w okresie 28 dni zgodnie z normą PN-EN 206: Nasiąkliwość zaleca się również badać na próbkach wyciętych z konstrukcji. Dla określenia mrozoodporności betonu należy pobrać przy stanowisku betonowania co najmniej jeden raz w okresie betonowania obiektu oraz każdorazowo przy zmianie składników i sposobu wykonywania betonu po 12 próbek regularnych o minimalnym wymiarze boku lub średnicy próbki 100 mm. Próbki należy przechowywać w warunkach laboratoryjnych i badać w okresie 90 dni zgodnie z normą PN-EN 206: Zaleca się badać mrozoodporność na próbkach wyciętych z konstrukcji. Przy stosowaniu metody przyspieszonej Strona 67

68 III ST BETONOWANIE KONSTRUKCJI wg normy PN-EN 206: liczba próbek reprezentujących daną partię betonu może być zmniejszona do 6, a badanie należy przeprowadzić w okresie 28 dni. Wymagany stopień wodoszczelności sprawdza się, pobierając co najmniej jeden raz w okresie betonowania obiektu oraz każdorazowo przy zmianie składników i sposobu wykonywania betonu po 6 próbek regularnych o grubości nie większej niż 160 mm i minimalnym wymiarze boku lub średnicy 100 mm. Próbki przechowywać należy w warunkach laboratoryjnych i badać w okresie 28 dni wg normy PN-EN 206: Dopuszcza się badanie wodoszczelności na próbkach wyciętych z konstrukcji. Na Wykonawcy spoczywa obowiązek zapewnienia wykonania badań laboratoryjnych (przez własne laboratoria lub inne uprawnione) przewidzianych normą PN-EN 206: , a także gromadzenie, przechowywanie i okazywanie Inspektorowi nadzoru wszystkich wyników badań dotyczących jakości betonu i stosowanych materiałów. Jeżeli beton poddany jest specjalnym zabiegom technologicznym, należy opracować plan kontroli jakości betonu dostosowany do wymagań technologii produkcji. W planie kontroli powinny być uwzględnione badania przewidziane aktualną normą i niniejszą ST oraz ewentualnie inne, konieczne do potwierdzenia prawidłowości zastosowanych zabiegów technologicznych. Badania powinny obejmować: badanie składników betonu, badanie mieszanki betonowej, badanie betonu. Zestawienie wymaganych badań wg PN-EN 206: : RODZAJ BADANIA METODA BADANIA WG TERMIN LUB CZĘSTOŚĆ BADANIA BADANIA SKŁADNIKÓW BETONU 1) Badanie cementu - czasu wiązania - stałość objętości - obecności grudek - wytrzymałości 2) Badanie kruszywa - składu ziarnowego - kształtu ziaren - zawartości pyłów - zawartości zanieczyszczeń - wilgotności PN-EN PN-EN PN-EN PN-EN PN-EN PN-EN PN-EN PN-B-06714/12 PN-EN ) Badanie wody PN-EN-1008:2004 4) Badanie dodatków i domieszek - beton wzorcowy - oznaczenie czasu wiązania PN-EN-934-2:2002 PN-EN-480-1:2006 PN-EN-480-2:2006 Bezpośrednio przed użyciem każdej dostarczonej partii Bezpośrednio przed użyciem każdej dostarczonej partii Przy rozpoczęciu robot i w przypadku stwierdzenia zanieczyszczenia BADANIE MIESZANKI BETONOWEJ Urabialność PN-EN 206: Przy rozpoczęciu robót Konsystencja PN-EN 206: Zawartość powietrza PN-EN 206: Przy projektowaniu recepty i 2 razy na zmianę roboczą Przy projektowaniu recepty i 2 razy na zmianę roboczą BADANI E BETONU 1) Wytrzymałość na ściskanie na próbkach PN-EN 206: Po ustaleniu recepty i po wykonaniu każdej partii betonu Strona 68

69 III ST BETONOWANIE KONSTRUKCJI 2) Wytrzymałość na ściskanie - badania nieniszczące PN-EN :2005 PN-EN :2002 W przypadkach technicznie uzasadnionych 3) Nasiąkliwość PN-EN-206-1:2003 Po ustaleniu recepty, 3 razy w okresie wykonywania konstrukcji i raz na 5000m 3 betonu 4) Mrozoodporność PN-EN-206-1:2003 Po ustaleniu recepty, 3 razy w okresie wykonywania konstrukcji i raz na 5000m 3 betonu 5) Przepuszczalność wody PN-EN-206-1:2003 Po ustaleniu recepty, 3 razy w okresie wykonywania konstrukcji i raz na 5000m 3 betonu Norma wymaga, aby próbki betonu do badań miały kształt sześcianu lub prostopadłościanu. Wymiary i tolerancje musza być zgodne z wymaganiami podanymi w EN Jeżeli tolerancje są przekroczone, próbki należy odrzucić, badać z zachowaniem specjalnej procedury podanej w załączniku do normy lub dostosować. Dostosowanie polega na wyrównaniu powierzchni przez szlifowanie lub nałożenie warstwy wyrównującej z zaprawy z cementem glinowym, albo warstwy z mieszanki siarkowej, albo nakładki piaskowej, co podano w Załączniku A do normy. Załącznik B określa sposób wykonywania pomiarów geometrycznych próbek. Formy do badań próbek muszą być wodoszczelne i nienasiąkliwe. Szczeliny mogą być uszczelniane odpowiednim materiałem. Powinny być wykonane ze stali lub żeliwa jako materiału odniesienia. Jeżeli stosowane są inne materiały, muszą być należy udowodnić w długotrwałych próbach ich porównywalność do form ze stali lub żeliwa Tolerancje robót Wymagania ogólne Rozróżnia się tolerancje normalne klasy N1 i N2 oraz specjalne. Odchylenia poziome usytuowania elementów powinny być mierzone w stosunku do osi podłużnych i poprzecznych osnowy geodezyjnej pokrywających się z osiami ścian. Odchylenia poziome wzdłuż wysokości budynku powinny przyjmować wartości różnoimienne w stosunku do układu rzeczywistego. W przypadku stwierdzenia odchyleń o charakterze systematycznym należy podjąć działania korygujące System odniesienia Przed przystąpieniem do robót na budowie należy ustalić punkty pomiarowe zgodne z przyjętą osnową geodezyjną stanowiące przestrzenny układ odniesienia do określania usytuowania elementów konstrukcji zgodnie z normami PN-87/N i PN-02/N Punkty pomiarowe powinny być zabezpieczone przed uszkodzeniem lub zniszczeniem Przekroje Dopuszczalne odchylenie wymiaru Ii przekroju poprzecznego elementu nie powinno być większe niż: ± 0,04 Ii lub 10 mm przy klasie tolerancji N1, ± 0,02 I; lub 5 mm przy klasie tolerancji N2. Dopuszczalne odchylenie szerokości przekroju elementu na poziomach górnym i dolnym oraz odchylenie płaszczyzny bocznej od pionu nie powinno być większe niż: ± 0,04 Ii lub 10 mm przy klasie tolerancji N1, ± 0,02 Ii lub 5 mm przy klasie tolerancji N2. Dopuszczalne odchylenie usytuowania strzemion nie powinno być większe niż: 10 mm przy klasie tolerancji N1, 5 mm przy klasie tolerancji N2. Dopuszczalne odchylenie usytuowania odgięć i połączeń prętów nie powinno być większe niż: 10 mm przy klasie tolerancji N1, 5 mm przy klasie tolerancji N2. Strona 69

70 III ST BETONOWANIE KONSTRUKCJI Powierzchnie i krawędzie Dopuszczalne odchylenia od płaskiej formowanej lub wygładzonej powierzchni na odcinku 2 m nie powinny być większe niż: 7 mm przy klasie tolerancji N1, 5 mm przy klasie tolerancji N2. Dopuszczalne odchylenia od płaskiej niewygładzonej powierzchni na odcinku 2 m nie powinny być większe niż: 15 mm przy klasie tolerancji N1, 10 mm przy klasie tolerancji N2. Dopuszczalne lokalne odchylenia od płaskiej formowanej lub wygładzonej powierzchni na odcinku 0,2 m nie powinny być większe niż: 5 mm przy klasie tolerancji N1, 2 mm przy klasie tolerancji N2. Dopuszczalne lokalne odchylenia od płaskiej niewygładzonej powierzchni na odcinku 0,2 m nie powinny być większe niż: 6 mm przy klasie tolerancji N1, 4 mm przy klasie tolerancji N2. Dopuszczalne odchylenia elementu o długości L (w mm) powodujące jego skośność (odchylenie od obrysu) w płaszczyźnie nie powinno być większe niż: L/100 < 20 mm przy klasie tolerancji N1, L/200 < 10 mm przy klasie tolerancji N2. Dopuszczalne odchylenia linii krawędzi elementu na odcinku 1,0 m nie powinno być większe niż: 4 mm przy klasie tolerancji N1, 2 mm przy klasie tolerancji N Ocena wyników badań Wszystkie materiały muszą spełniać określone w ST wymagania. Wszystkie elementy które wykazują odstępstwa od postanowień ST powinny zostać rozebrane i ponownie wykonane na koszt Wykonawcy. 7. OBMIAR ROBÓT Ogólne zasady obmiaru robót podano w części Wymagania ogólne pkt 7 specyfikacji technicznej. Jednostką obmiarową betonowania jest m 3. Wielkości obmiarowe powierzchni do impregnowania określa się na podstawie dokumentacji projektowej z uwzględnieniem zmian zaakceptowanych przez Inspektora nadzoru i sprawdzonych w naturze. 8. ODBIÓR ROBÓT Ogólne zasady odbioru robót podano w części Wymagania ogólne pkt 8. Roboty uznaje się za wykonane zgodnie z dokumentacją projektową, ST i wymaganiami Inspektora, jeżeli wszystkie pomiary i badania, z zachowaniem tolerancji ww. dały wyniki pozytywne. Jeżeli chociaż jeden wynik badania będzie niepozytywny, roboty nie powinny być odebrane. 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI Płatność za wykonane roboty odbywać się będzie na podstawie zapisów zawartych w umowie z Inwestorem. 10. PRZEPISY ZWIĄZANE Normy PN-EN :2010 Eurokod 5 - Projektowanie konstrukcji drewnianych - Część 1-1: Postanowienia ogólne - Reguły ogólne i reguły dotyczące budynków PN-S-10040:1999 Obiekty mostowe - Konstrukcje betonowe, żelbetowe i sprężone - Wymagania i badania. PN-EN :2010 Eurokod 2: Projektowanie konstrukcji z betonu - Część 2: Mosty z betonu - Obliczanie i reguły konstrukcyjne. PN-EN :2010 Eurokod 4 - Projektowanie konstrukcji zespolonych stalowo-betonowych - Część 2: Reguły ogólne i reguły dla mostów. PN-EN 197-1:2012 Cement - Część 1: Skład, wymagania i kryteria zgodności dotyczące cementów powszechnego użytku. PN-EN 196-1:2006 Metody badania cementu. Oznaczanie wytrzymałości. PN-EN 196-2: Metody badania cementu. Analiza chemiczna cementu. PN-EN A1:2011 Metody badania cementu - Część 3: Oznaczanie czasów wiązania i stałości objętości. Strona 70

71 III ST BETONOWANIE KONSTRUKCJI PN-EN 196-6:2011 Metody badania cementu - Część 6: Oznaczanie stopnia zmielenia. PN-EN 197-2: Cement - Część 2: Ocena zgodności. PN-EN A1:2012 Domieszki do betonu, zaprawy i zaczynu - Część 2: Domieszki do betonu - Definicje, wymagania, zgodność, oznakowanie i etykietowanie. PN-EN 480-1: Domieszki do betonu, zaprawy i zaczynu - Metody badań - Część 1: Beton wzorcowy i zaprawa wzorcowa do badania. PN-EN 480-2:2008 Domieszki do betonu, zaprawy i zaczynu. Metody badań. Oznaczanie czasu wiązania. PN-EN 480-4:2008 Domieszki do betonu, zaprawy i zaczynu - Metody badań - Część 4: Oznaczanie ilości cieczy wydzielającej się samoczynnie z mieszanki betonowej. PN-EN 480-5:2008 Domieszki do betonu, zaprawy i zaczynu - Metody badań - Część 5: Oznaczanie absorpcji kapilarnej. PN-EN 480-6:2008 Domieszki do betonu, zaprawy i zaczynu - Metody badań - Część 6: Analiza w podczerwieni. PN-EN 480-8:2012 Domieszki do betonu, zaprawy i zaczynu - Metody badań - Część 8: Oznaczanie umownej zawartości suchej substancji. PN-EN :2011 Domieszki do betonu, zaprawy i zaczynu - Metody badań - Część 10: Oznaczanie zawartości chlorków rozpuszczalnych w wodzie. PN-EN :2008 Domieszki do betonu, zaprawy i zaczynu - Metody badań - Część 12: Oznaczanie zawartości alkaliów w domieszkach. PN-EN 206: Beton - Wymagania, właściwości, produkcja i zgodność. PN-EN :2005 Badania betonu - Część 4: Oznaczanie prędkości fali ultradźwiękowej. PN-EN : Badania betonu w konstrukcjach - Część 2: Badanie nieniszczące - Oznaczanie liczby odbicia. PN-EN A1:2010 Kruszywa do betonu. PN-EN 933-1:2012 Badania geometrycznych właściwości kruszyw - Część 1: Oznaczanie składu ziarnowego - Metoda przesiewania. PN-EN 933-4:2008 Badania geometrycznych właściwości kruszyw - Część 4: Oznaczanie kształtu ziarn - Wskaźnik kształtu. PN-EN : Badania mechanicznych i fizycznych właściwości kruszyw - Część 6: Oznaczanie gęstości ziarn i nasiąkliwości. PN-EN 1008:2004 Woda zarobowa do betonu - Specyfikacja pobierania próbek, badanie i ocena przydatności wody zarobowej do betonu, w tym wody odzyskanej z procesów produkcji betonu. PN-N Geodezja. Osnowy geodezyjne. Terminologia. PN-N Geodezyjne wyznaczenie pomieszczeń. Podstawowe nazwy i określenia. PN-M Rusztowania stojące metalowe robocze. Określenia, podział i główne wymiary. PN-M Rusztowania stojące metalowe robocze. Rusztowania stojakowe z rur stalowych. Ogólne wymagania i badania oraz eksploatacja. PN-M Rusztowania stojące metalowe robocze. Rusztowania ramowe. Ogólne wymagania i badania. PN-M Rusztowania stojące metalowe robocze. Złącza. Ogólne wymagania i badania. PN-B Konstrukcje drewniane. Rusztowania. Terminologia. PN-B Konstrukcje drewniane. Rusztowania. Wymagania. PN-B PN-ISO-9000 Konstrukcje drewniane. Rusztowania. Badania. (seria 9000, 9001, 9002 i 9003). Normy dotyczące zarządzania jakością i zapewnienie jakości Inne opracowania 240/82 Instrukcja zabezpieczenia przed korozją konstrukcji betonowych i żelbetowych. 306/91 Zabezpieczenie korozji alkalicznej betonu przez zastosowanie dodatków mineralnych. Warunki wykonania i odbioru robót budowlanych. Zygmunt Orłowski, Podstawy technologii betonowego budownictwa monolitycznego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Umowa z Inwestorem. Dokumentacja projektowa. Nie wymienienie tytułu jakiejkolwiek dziedziny, grupy, podgrupy czy normy nie zwalnia Wykonawcy od obowiązku stosowania wymogów określonych prawem polskim. Wykonawca będzie przestrzegał praw autorskich i patentowych. Jest zobowiązany do odpowiedzialności za spełnienie wszystkich wymagań prawnych w odniesieniu do używanych opatentowanych urządzeń lub metod. Strona 71

72 III ST PRZYGOTOWANIE I MONTAŻ ZBROJENIA SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT III ST 008 PRZYGOTOWANIE I MONTAŻ ZBROJENIA 1. WSTĘP 2. MATERIAŁY 3. SPRZĘT 4. TRANSPORT 5. WYKONANIE ROBÓT 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 7. OBMIAR ROBÓT 8. ODBIÓR ROBÓT 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI 10. PRZEPISY ZWIĄZANE SPIS TREŚCI Strona 72

73 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot ST III ST PRZYGOTOWANIE I MONTAŻ ZBROJENIA Przedmiotem niniejszej specyfikacji technicznej (ST) są wymagania dotyczące wykonania i odbioru zbrojenia betonu w konstrukcjach żelbetowych, które zostaną wykonane w ramach dokumentacji projektowej dla zadania pn. Projekt wykonawczy etapu I i II Centrum Medycyny Nieinwazyjnej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, Gdańsk ul. Smoluchowskiego, dz. nr: 1/1, 1/15, 1/16, 1/17, 1/18, 1/22, 1/23, 5/1, 5/2, obr. 066 oraz dz. nr 678/1 obr Klasyfikacja wg Wspólnego Słownika Zamówień (CPV) Grupa Klasa Kategoria Opis Zakres stosowania Roboty budowlane w zakresie wznoszenia kompletnych obiektów budowlanych lub ich części oraz roboty w zakresie inżynierii lądowej i wodnej. Roboty w zakresie wykonywania pokryć i konstrukcji dachowych i inne roboty specjalistyczne Specjalistyczne roboty budowlane inne, niż dachowe Zbrojenie. Szczegółowa specyfikacja techniczna jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót wymienionych w pkt Odstępstwa od wymagań podanych w niniejszej specyfikacji mogą mieć miejsce tylko w przypadkach małych prostych robót i konstrukcji drugorzędnych o niewielkim znaczeniu, dla których istnieje pewność, że podstawowe wymagania będą spełnione przy zastosowaniu metod wykonania na podstawie doświadczenia i przy przestrzeganiu zasad sztuki budowlanej Określenia podstawowe Określenia i nazewnictwo użyte w niniejszej specyfikacji technicznej ST są zgodne z obowiązującymi podanymi w normach PN i przepisach Prawa budowlanego. Stal zbrojeniowa wyrób stalowy o kołowym lub zbliżonym do kołowego przekroju poprzecznym, przeznaczonym do zbrojenia betonu. Stal zbrojeniowa żebrowana stal do zbrojenia betonu posiadająca co najmniej dwa rzędy żeber poprzecznych, rozmieszczonych jednolicie na całej długości Stal zbrojeniowa gładka stal do zbrojenia betonu o gładkiej powierzchni Pręty stalowe wiotkie - pręty stalowe o przekroju kołowym żebrowane o średnicy do 40mm Zbrojenie niesprężające - zbrojenie konstrukcji betonowej nie wprowadzające do niej naprężeń w sposób czynny. Gatunek stali zbrojeniowej gatunek stali definiowany przez charakterystyczną granicę plastyczności oraz wymagania ciągliwości stali Zakres robót objętych ST Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji obejmują wszystkie czynności umożliwiające i mające na celu wykonanie robót związanych z: przygotowaniem zbrojenia konstrukcji, montażem, kontrolą jakości robot i materiałów Ogólne wymagania dotyczące robót Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jakość wykonania robót, ich zgodność z dokumentacją projektową, ST i poleceniami Inspektora Nadzoru Inwestorskiego. Ogólne wymagania dotyczące robót podano w części Wymagania ogólne pkt 1.5 specyfikacji technicznej. 2. MATERIAŁY 2.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące materiałów, ich pozyskiwania i składowania podano w części Wymagania ogólne pkt 2 specyfikacji technicznej. Prace przygotowawcze do układania zbrojenia powinny odbywać się w ściśle wyznaczonym do tego celu miejscu na budowie. Strona 73

74 III ST PRZYGOTOWANIE I MONTAŻ ZBROJENIA 2.2. Materiały potrzebne do wykonania robót Stal oraz pręty zbrojeniowe Do zbrojenia konstrukcji żelbetowych należy stosować wyłącznie materiały i wyroby zgodne z Normami Polskimi lub aprobatami technicznymi. Pręty, kręgi i wyroby odwinięte z kręgu powinny być oznaczone informacjami dotyczącymi: postaci wyrobu, numeru normy, nominalnego wymiaru wyrobu oraz klasy technicznej. Klasy i gatunki stali zbrojeniowej stosować wg dokumentacji technicznej i wg PN-H-93011:1996. Własności mechaniczne i technologiczne dla walcówki i prętów powinny odpowiadać wymaganiom podanym w PN-EN :2007. W celu skrócenia cyklu realizacji budowy, zapewnienia lepszej jakości produkowanych elementów, redukcji odpadów i zwiększenia bezpieczeństwa pracy zaleca się przeniesienie produkcji elementów zbrojenia do stałych zakładów wytwórczych. W niniejszej inwestycji wykorzystuje się zbrojenie ze stali: Fundamenty - stal: kl. A-IIIN (RB500W) Kanały technologiczne - stal: kl. A-IIIN (RB500W) Ściany - stal: kl. A-IIIN (RB500W), A-0 (St0S) Stropy - stal: kl. A-IIIN (RB500W), A-0 (St0S) Dylatacje - stal: kl. A-IIIN (RB500W), A-0 (St0S) Słupy - stal: kl. A-IIIN (RB500W), A-0 (St0S) Podciągi, uskoki stropów - stal: kl. A-IIIN (RB500W), A-0 (St0S) Nadproża w ścianach żelbetowych - stal: kl. A-IIIN (RB500W), A-0 (St0S) Schody - stal: kl. A-IIIN (RB500W) Szczegóły zbrojenia poszczególnych elementów żelbetowych według rysunków. Otulina zbrojenia zgodnie z wymaganiami minimalnego otulenia oraz uwzględniająca wymagania minimalnej otuliny z uwagi na warunki przeciwpożarowe. Otuliny prętów zbrojeniowych: Elementy Otulina fundamenty spód: c = 5,0 cm góra, bok: c = 3,0 cm podciągi, uskoki - szerokość przekroju < 30 c = 3,0 cm podciągi, uskoki - szerokość przekroju >= 30 c = 2,0 cm nadproża w ścianach żelbetowych płyty stropowe słupy ściany żelbetowe schody c = 2,0 cm c = 2,0 cm c = 3,0 cm c = 2,0 cm c = 2,0 cm Odpowiednią grubość otuliny należy zapewnić stosując podkładki dystansowe: stosowanie jako podkładek dystansowych prętów zbrojeniowych jest niedopuszczalne. c Wady powierzchniowe Pręty używane do zbrojenia powinny być czyste, pozbawione trwałych i pyłowych zabrudzeń powierzchni, pęknięć, pęcherzy, naderwań i rozwarstwień. Na powierzchni czołowej prętów niedopuszczalne są pozostałości jamy usadowej, rozwarstwienia i pęknięcia widoczne gołym okiem. Wady powierzchniowe takie jak rysy, drobne łuski i zawalcowania, wtrącenia niemetaliczne, wżery, wypukłości, wgniecenia, zgorzeliny i chropowatości są dopuszczalne: jeśli mieszczą się w granicach dopuszczalnych odchyłek dla walcówki i prętów gładkich, jeśli nie przekraczają 0,5mm dla walcówki i prętów żebrowanych o średnicy nominalnej do 25mm, zaś 0,7mm dla prętów o większych średnicach. Dopuszcza się stosowanie prętów pokrytych cienką zgorzeliną i zardzewiałych powierzchniowo. Czyszczenie prętów powinno odbywać się za pomocą metod nie powodujących zmian we właściwościach technicznych stali i gabarytów użebrowania. Z tego faktu zaleca się czyszczenie prętów następującymi metodami: ręcznie, mechanicznie, przy użyciu elektronarzędzi, itp. Zabronione jest czyszczenie stali metodami chemicznymi. Strona 74

75 Odbiór stali na budowie III ST PRZYGOTOWANIE I MONTAŻ ZBROJENIA Pręty zbrojeniowe należy dostarczyć na budowę w postaci kręgów lub prętów prostych w wiązkach. Pręty proste powinny mieć długość: 10-12m jeżeli w zamówieniu nie przedstawiono innej wymaganej długości, określoną w zamówieniu z dopuszczalną odchyłką ±100m. pręty dłuższe niż 12m mogą być dostarczone tylko po uzgodnieniu z wytwórcą. W każdej zamówionej partii dopuszcza się 6% masy prętów o długości mniejszej od zamawianych. Odbiór stali na budowie powinien być dokonany na podstawie atestu, w który powinien być zaopatrzony każdy krąg lub wiązka stali. Atest ten powinien zawierać: znak wytwórcy, średnicę nominalną, gatunek stali, numer wyrobu lub partii, znak obróbki cieplnej. Cechowanie wiązek i kręgów powinno być dokonane na przywieszkach metalowych po 2 sztuki dla każdej wiązki czy kręgu. Wygląd zewnętrzny prętów zbrojeniowych dostarczonej partii powinien być następujący: na powierzchni prętów nie powinno być zgorzeliny, odpadającej rdzy, tłuszczów, farb lub innych zanieczyszczeń, odchyłki wymiarów przekroju poprzecznego prętów i ożebrowania powinny się mieścić w granicach określonych dla danej klasy stali w normach państwowych, pręty dostarczone w wiązkach nie powinny wykazywać odchylenia od linii prostej większego niż 5 mm na 1 m długości pręta. Pręty dostarczone na budowę w postaci kręgów oraz szpul należy wyprostować przed rozpoczęciem zbrojenia Magazynowanie stali zbrojeniowej Stal zbrojeniowa powinna być magazynowana pod zadaszeniem w przegrodach lub stojakach z podziałem wg wymiarów i gatunków. Ich rozstaw nie powinien być większy niż 1,5m dla prętów o średnicy mniejszej niż 12mm oraz 2m dla prętów o średnicy większej niż 12mm. Składowanie innych materiałów wykorzystywanych do zbrojenia powinno być zgodne z zaleceniami ich producentów Badanie stali na budowie Dostarczoną na budowę partię stali do zbrojenia konstrukcji z betonu należy przed wbudowaniem zbadać laboratoryjnie w przypadku, gdy: nie ma zaświadczenia jakości (atestu), nasuwają się wątpliwości co do jej właściwości technicznych na podstawie oględzin zewnętrznych, stal pęka przy gięciu. W przypadku stosowania prętów prostowanych przez przeciąganie, niezbędne jest przeprowadzenie badań kontrolnych właściwości stali po wyprostowaniu. Decyzję o przekazaniu próbek do badań laboratoryjnych podejmuje Inspektor Nadzoru Inwestorskiego Kształtowniki stalowe Kształtowniki stalowe posiadające atest. Nie wolno stosować kształtowników o zmienionej geometrii. Nie wolno stosować elementów, które miały zmienioną geometrię. Kształtowniki przed zamontowaniem należy oczyścić z łuszczącej się rdzy, zabrudzeń z zaprawy, zatłuszczeń i innych zanieczyszczeń mogących powodować brak przyczepności lub korozję elementów stalowych. W przypadku stwierdzenia niezgodności materiału z wymaganiami normowymi Wykonawca ma obowiązek wymienić materiał na pełnowartościowy Materiały do spawania Do spawania konstrukcji ze stali zwykłej stosuje się spawanie elektryczne przy użyciu elektrod otulonych EA-146 wg PN-M-69430:1991. Zastępczo można stosować elektrody ER-346 lub ER-546. Elektrody EA-146 są to elektrody grubootulone przeznaczone do spawania konstrukcji stalowych narażonych na obciążenia statyczne i dynamiczne. Elektrody powinny mieć: zaświadczenie jakości, spełniać wymagania norm przedmiotowych, opakowanie, przechowywanie i transport winny być zgodne z wymaganiami obowiązujących norm i wymaganiami producenta. Strona 75

76 III ST PRZYGOTOWANIE I MONTAŻ ZBROJENIA Drut montażowy Do montażu prętów zbrojenia należy używać wyżarzonego drutu stalowego, tzw. wiązałkowego Stabilizacja konstrukcji podczas betonowania Marki, okucia, kotwy i stojaki stosowane w konstrukcjach żelbetowych powinny być wykonane zgodnie z wymaganiami dla konstrukcji stalowych i normami. Podkładki dystansowe, korki, zabezpieczenia końców prętów i inne wyroby przeznaczone do zabetonowania powinny być dopuszczone do stosowania. Wkładki tymczasowe, mające za zadanie podtrzymać deskowanie, pręty, przewody i inne elementy przewidziane do zabetonowania, powinny: być wystarczająco wytrzymałe i sztywne, aby mogły zachować kształt podczas betonowania, ułatwiać zamocowanie w sposób uniemożliwiający zmianę położenia podczas ich układania i betonowania. Elementy te nie powinny jednak: Zawierać składników, które mogą wpływać negatywnie na beton lub na zbrojenie, wprowadzać nieprzewidzianych oddziaływań na konstrukcję, pogarszać cech funkcjonalnych i trwałości konstrukcji, powodować zarysowań i uszkodzeń powierzchni, utrudniać układania i zagęszczania mieszanki betonowej. Dopuszcza się, stosowanie stabilizatorów i podkładek dystansowych z betonu i tworzyw sztucznych. Podkładki dystansowe muszą być przymocowane do prętów Zbrojenie na przebicie Typ: trzpienie systemowe Materiał: stal wg. producenta Elementy HDB, składające się z listwy montażowej z przyspawanymi trzpieniami dwugłówkowymi, są wykorzystywane jako elementy zbrojenia na ścinanie i zbrojenia na przebicie. Elementy standardowe są przeważnie montowane z góry po ułożeniu zbrojenia głównego płyty. System składa się z elementów dwu- i trzytrzpieniowych, które w odpowiedniej konfiguracji można łączyć w większe ciągi. Symetryczne rozmieszczenie kotew HDB na listwie gwarantuje prawidłowy montaż zbrojenia. Chronione patentem klemy montażowe gwarantują odpowiednie pokrycie otuliną betonową główek trzpieni. W niniejszej inwestycji należy zastosować następujące zbrojenie: 29 sztuk - HDB-12/235-3/ sztuk - HDB-12/235-2/340 7 sztuk - HDB-14/235-2/340 7 sztuk - HDB-14/235-3/ sztuk - HDB-12/205-3/450 (75/150/150/75) 3. SPRZĘT 3.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podano w części Wymagania ogólne pkt 3 specyfikacji technicznej. Sprzęt używany przy przygotowaniu i montażu zbrojenia wiotkiego w konstrukcjach budowlanych powinien spełniać wymagania obowiązujące w budownictwie ogólnym. W szczególności wszystkie rodzaje sprzętu, jak: giętarki, zgrzewarki, spawarki powinny być sprawne oraz posiadać fabryczną gwarancję i instrukcję obsługi. Sprzęt powinien spełniać wymagania BHP, jak przykładowo osłony zębatych i pasowych urządzeń mechanicznych. Miejsca lub elementy szczególnie niebezpieczne dla obsługi powinny być specjalnie oznaczone. Sprzęt ten powinien podlegać kontroli osoby odpowiedzialnej za BHP na budowie. Osoby obsługujące sprzęt powinny być odpowiednio przeszkolone Prostowanie stali zbrojeniowej Prostowanie stali zbrojeniowej można wykonywać ręcznie (pręty o niewielkich średnicach) lub też mechanicznie. Prostowanie mechaniczne odbywać się powinno przy pomocy przystosowanych do tego celu prościarek Cięcie stali zbrojeniowej Cięcia stali można dokonywać ręcznie (przy małej ilości stali) lub mechanicznie. Najczęściej używane urządzenia to: nożyce ręczne, nożyce mechaniczne, nożyce o napędzie hydraulicznym. Strona 76

77 3.4. Gięcie stali zbrojeniowej III ST PRZYGOTOWANIE I MONTAŻ ZBROJENIA Cięcia stali można dokonywać ręcznie (małe budowy lub prace remontowe) lub mechanicznie. Najczęściej używane urządzenia to: giętarka ręczna, giętarka mechaniczna, nożyce o napędzie hydraulicznym. 4. TRANSPORT 4.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w części Wymagania ogólne pkt 4 specyfikacji technicznej Transport materiałów Pręty do zbrojenia powinny być przewożone odpowiednimi środkami transportu, w sposób zapewniający uniknięcie trwałych odkształceń oraz zgodnie z przepisami BHP i ruchu drogowego. Na placu budowy zbrojenie może być transportowanie ręcznie, w poziomej pozycji. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące wykonania robót podano w części Wymagania ogólne pkt 5 specyfikacji technicznej Organizacja robot Wykonawca przedstawi Inspektorowi nadzoru do akceptacji projekt organizacji i harmonogram robot uwzględniający wszystkie warunki, w jakich będą wykonywane roboty zbrojarskie Przygotowanie zbrojenia Pręty stalowe użyte do wykonania wkładek zbrojeniowych powinny być wyprostowane. Haki, odgięcia i rozmieszczenie zbrojenia należy wykonać wg projektu z równoczesnym zachowaniem postanowień normy PN-EN :2008. Łączenie prętów należy wykonać zgodnie z postanowieniami normy PN-EN :2008. Skrzyżowania prętów należy wiązać drutem miękkim, spawać lub łączyć specjalnymi zaciskami. Przygotowanie, montaż i odbiór zbrojenia powinien odpowiadać wymaganiom normy PN-EN :2010, a klasy i gatunki stali winny być zgodne z dokumentacją projektową Czyszczenie prętów Pręty przed ich użyciem do zbrojenia konstrukcji należy oczyścić z zendry, luźnych płatków rdzy, kurzu i błota. Pręty zbrojenia zatłuszczone lub zabrudzone farbą olejną można opalać lampami benzynowymi lub czyścić preparatami rozpuszczającymi tłuszcze. Stal narażoną na choćby chwilowe działanie słonej wody należy zmyć wodą słodką. Stal zabłoconą i pokrytą łuszczącą się rdzą, oczyszcza się szczotkami drucianymi ręcznie lub mechanicznie bądź też przez piaskowanie. Po oczyszczeniu należy sprawdzić wymiary przekroju poprzecznego prętów. Stal tylko zabrudzoną można zmyć strumieniem wody. Pręty oblodzone odmraża się strumieniem ciepłej wody. Możliwe są również inne sposoby czyszczenia stali zbrojeniowej akceptowane przez Inspektora nadzoru Prostowanie prętów Prostowanie powinno być dozwolone tylko w przypadku gdy stosowane jest specjalne urządzenie ograniczające naprężenia lokalne lub gdy została zaaprobowana procedura prostowania. Podczas prostowania powinny być przestrzegane ograniczenia dotyczące granicznych temperatur oraz promieni prostowania. W wyniku tych zabiegów w odkształconym obszarze nie powinny wystąpić rysy i pęknięcia. Dopuszczalna wielkość miejscowego odchylenia od linii prostej wynosi 4mm. Dopuszcza się prostowanie prętów za pomocą kluczy, młotków, ścianek Cięcie prętów zbrojeniowych Cięcie prętów należy wykonywać przy maksymalnym wykorzystaniu materiału. Wskazane jest sporządzenie w tym celu planu cięcia. Brzegi po cięciu powinny być czyste, bez naderwań, gradu i zadziorów, żużla, nacieków i rozprysków metalu po cięciu. Miejscowe nierówności zaleca się wyszlifować Odgięcia prętów, haki Minimalne średnice trzpieni używanych przy wykonywaniu haków zbrojenia podaje tabela Nr 23 normy PN-EN :2010. Strona 77

78 III ST PRZYGOTOWANIE I MONTAŻ ZBROJENIA Na zimno na budowie można wykonywać odgięcia prętów o średnicy d 12mm. Pręty o średnicy d > 12mm powinny być odginane z kontrolowanym podgrzewaniem. Podczas zginania prętów należy pamiętać o minimalnych promieniach gięcia prętów. Promienie te nie powinny być mniejsze od wskazanych w poniższej tabeli, w celu uniknięcia uszkodzeń zbrojenia. Tabela 5.1 Minimalna średnica trzpienia giętarki Rodzaje prętów Haki, zagięcia, pętle Średnica pręta - Φ Φ < 20mm Φ 20mm Pręty zagięte lub inne pręty zakrzywione Grubość minimalnej otuliny betonowej, prostopadle do płaszczyzny zagięcia > 100m > 50m > 50m oraz > 7 Φ oraz > 3 Φ oraz 3 Φ Pręty gładkie 2,5 Φ 5 Φ 10 Φ 10 Φ 15 Φ Pręty żebrowane 4 Φ 7 Φ 10 Φ 15 Φ 20 Φ W miejscach zagięć i załamań elementów konstrukcji, w których zagięciu ulegają jednocześnie wszystkie pręty zbrojenia rozciąganego, należy stosować średnicę zagięcia równą co najmniej 20d. Wewnętrzna średnica odgięcia strzemion i partów montażowych powinna spełniać warunki podane dla haków. Przy odbiorze haków i odgięć prętów należy zwrócić szczególną uwagę na ich zewnętrzną stronę. Niedopuszczalne są tam pęknięcia powstałe podczas wyginania Montaż zbrojenia Wymagania ogólne Układanie prętów rozpocząć należy po ułożeniu i odbiorze deskowania. Zbrojenie należy umieścić w deskowaniu w taki sposób, aby zapewnić prawidłowe otulenie prętów przez mieszankę betonową. Zbrojenie należy wykonać w sposób trwały, niedopuszczalna jest zmiana lokalizacji zbrojenia w takcie montażu. Elementy takie jak: grubość otuliny, długość zakotwień, rozstaw prętów, lokalizacja odgięć i zagięć prętów muszą bezwzględnie zostać wykonane zgodnie z projektem wykonawczym obiektu. Nie dopuszcza się żadnych odstępstw od wyżej wymienionych elementów Należy pamiętać, iż elementy zbrojenia ułożonego wcześniej nie mogą kolidować z dalszym montażem zbrojenia. Do montażu prętów należy stosować drut wiązałkowy, dopuszcza się również łączenia prętów za pomocą spawania punktowego pod warunkiem, że w projekcie wykonawczym nie zakazano stosowania tej metody. W celu zastosowania wymaganej otuliny należy stosować podkładki dystansowe. Rozstaw podkładek, należy wykonać zgodnie z projektem wykonawczym. W konstrukcji można wbudować stal pokrytą co najwyżej nalotem nie łuszczącej się rdzy. Nie można wbudować stali zatłuszczonej smarami lub innymi środkami chemicznymi, zabrudzonej farbami, zabłoconej i oblodzonej, stali, która była wystawiona na działanie słonej wody. Układanie zbrojenia bezpośrednio na deskowaniu i podnoszenie na odpowiednią wysokość w trakcie betonowania jest niedopuszczalne. Niedopuszczalne jest chodzenie po wykonanym szkielecie zbrojeniowym Montowanie zbrojenia Montaż konstrukcji stalowych należy wykonywać zgodnie z PN-B-06200:2002. Elementy konstrukcyjne powinny być oznakowane w sposób trwały i widoczny. W każdym stadium montażu konstrukcja powinna mieć zdolność przenoszenia sił wywołanych wpływami atmosferycznymi oraz obciążeniami montażowymi, sprzętem i materiałami. Roboty należy tak wykonywać, aby żadna część konstrukcji nie została podczas montażu przeciążona lub trwale odkształcona. Stałe połączenia elementów konstrukcji powinny być wykonane dopiero po dopasowaniu styków i wyregulowaniu całej konstrukcji lub niezależnej jej części. Pręty zbrojenia należy łączyć w sposób określony w dokumentacji projektowej, przy zachowaniu n/w warunków: zbrojenie należy układać po sprawdzeniu i odbiorze deskowań, nie należy podwieszać i mocować do zbrojenia deskowań, pomostów transportowych, urządzeń wytwórczych i montażowych, montaż zbrojenia z pojedynczych prętów powinien być dokonywany bezpośrednio w deskowaniu, montaż zbrojenia bezpośrednio w deskowaniu zaleca się wykonywać przed ustawieniem szalowania bocznego, zbrojenie płyt prętami pojedynczymi powinno być układane według rozstawienia prętów oznaczonego w projekcie, dla zachowania właściwej otuliny należy układane w deskowaniu zbrojenie podpierać podkładami betonowymi lub z tworzyw sztucznych o grubości równej grubości otulenia. Strona 78

79 III ST PRZYGOTOWANIE I MONTAŻ ZBROJENIA Skrzyżowania prętów należy wiązać drutem wiązałkowym, zgrzewać lub łączyć tzw. słupkami dystansowymi. Drut wiązałkowy, wyżarzony o średnicy 1 mm, używa się do łączenia prętów o średnicy do 12 m, przy średnicach większych należy stosować drut o średnicy 1,5 mm. W szkieletach zbrojenia belek i słupów należy łączyć wszystkie skrzyżowania prętów narożnych ze strzemionami, a pozostałych prętów na przemian. Należy tak zorganizować pracę, aby elementy składowe były dostarczane w należytym porządku, a w szczególności w komplecie dla każdego odcinka - od części największych do najmniejszych elementów składowych. Wykonawca odpowiada za wyładunek, składowanie i zabezpieczenie sprzętu oraz materiałów niezbędnych do wykonania robót. Wszystkie kształtowniki i inne materiały powinny spoczywać na belkach drewnianych. Te wszystkie elementy konstrukcyjne należy przemieszczać z należytą ostrożnością. Wykonawcy przypada oczyszczanie ze zgorzeliny, skrobanie i piaskowanie w warsztacie wszystkich potrzebnych elementów konstrukcyjnych. Wykonawca winien bezwzględnie opracować obliczenia budowlane dotyczące wszystkich czynności montażowych, które udokumentują w szczególności: - wytrzymałość punktów podnośnikowych, - stateczność w czasie faz tymczasowych (z wiatrownicami lub specjalnymi usztywnieniami za pomocą odciągów, jeżeli okaże się to konieczne), - strzałki montażowe wewnętrzne związane z fazami montażu, itd. Przekładki stosowane do regulacji konstrukcji należy wykonywać ze stali o takich samych właściwościach plastycznych jak stal konstrukcji, a po osadzeniu zabezpieczyć przed wypadnięciem. W połączeniach śrubowych zakładkowych szczelina w styku niesprężanym nie powinna przekraczać 2 mm. Otwory na śruby zaleca się dopasowywać za pomocą przebijaków a w razie konieczności rozwiercać. Wykonawca winien posiadać wszelkie pozwolenia i wykonać wzmocnienia niezbędne do ustawienia i manewrowania dźwigów, jak również do manewrowania specjalnych konwojów na terenie obiektów budowlanych już ukończonych lub znajdujących się w pobliżu Połączenia spawane Połączenia prętów znajdować się powinny w miejscach dla których nośność pręta nie jest całkowicie wykorzystana, dlatego też połączenia prętów należy wykonywać zgodnie z projektem wykonawczym budynku. W przypadku czołowego spawania prętów zgodnie z normą PN-EN :2008 zaleca się elektryczne zgrzewanie iskrowe. Dopuszcza się spawanie tym sposobem dla wszystkich gatunków stali, jednak ograniczeniu podlega średnica zbrojenia zgodnie z tabelą 5.1. Tym samym ograniczeniom podlega spawanie pachwinowe. Grubość spoiny pachwinowej, o ile nie została określona w innym opracowaniu, zgodnie z normą PN-EN :2008 zaleca się przyjmować nie mniejszą niż 0,3Φ. Tabela 5.1. Dopuszczalne klasy, gatunki stali oraz średnice prętów łączonych przez spawanie łukiem elektrycznym Klasa stali Średnica pręta [mm] A-0 6,0 40 St3S 5,5 40 St3SX 5,5 12 St3SY 5, G2 6,0 32 A-III 6,0 32 A-IIIN 6,0 40 W przypadku połączenia nakładkowego, elementem łączącym może być płaskownik, jak również pręt zbrojeniowy. Zakres stosowania połączeń zakładkowych podano w tablicy 5.2. Tabela 5.2. Dopuszczalne klasy, gatunki stali oraz średnice prętów łączonych przez spawanie łukiem elektrycznym Klasa, gatunek stali Średnica pręta [mm] A-0, St0S-b 6,0 40 A-I, St3S-b 5,5 40 A-I, St3SX-b 5,5 12 A-I, St3SY-b 5,5 20 A-I, M8G2-b 6,0 32 A-II, 20G2Y-b 6,0 28 A-III, RB400W 6,0 32 A-IIIN, 20G2VY-b 6,0 20 A-IIIN, RB500W 6,0 40 Brzegi do spawania wraz z przyległymi pasami szerokości 15 mm powinny być oczyszczone z rdzy, farby i zanieczyszczeń oraz nie powinny wykazywać rozwarstwień i rzadzizn widocznych gołym okiem. Kąt Strona 79

80 III ST PRZYGOTOWANIE I MONTAŻ ZBROJENIA ukosowania, położenie i wielkość progu, wymiary rowka oraz dopuszczalne odchyłki przyjmuje się według właściwych norm spawalniczych. Szczelinę między elementami o nieukosowanych brzegach stosować nie większą od 1,5 mm. Wykonanie spoin Rzeczywista grubość spoin może być większa od nominalnej o 20%, a tylko miejscowo dopuszcza się grubość mniejszą: 5% dla spoin czołowych 10% dla pozostałych. Dopuszcza się miejscowe podtopienia oraz wady lica i grani jeśli wady te mieszczą się w granicach grubości spoiny. Niedopuszczalne są pęknięcia, braki przetopu, kratery i nawisy lica. Wymagania dodatkowe takie jak: obróbka spoin, przetopienie grani, wymaganą technologię spawania, może zalecić Inspektor Nadzoru Inwestorskiego wpisem do dziennika budowy. Zalecenia technologiczne spoiny szczepne powinny być wykonane tymi samymi elektrodami co spoiny konstrukcyjne, wady zewnętrzne spoin można naprawić uzupełniającym spawaniem, pęknięcia, nadmierną ospowatość, braki przetopu, pęcherze należy usunąć przez szlifowanie spoin i ponowne ich wykonanie. W przypadku trudności w wykonaniu połączeń spawanych dopuszcza się stosowanie połączeń mechanicznych. 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 6.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące kontroli jakości robót podano w części Wymagania ogólne pkt 6 specyfikacji technicznej. Kontrola jakości robót wykonania zbrojenia polega na sprawdzeniu zgodności z dokumentacją projektową oraz podanymi powyżej wymaganiami. Zbrojenie podlega odbiorowi przed betonowaniem Badania w czasie wykonywania robót Przy odbiorze stali dostarczonej na budowę, należy przeprowadzić następujące badania: sprawdzenie zgodności przywieszek z zamówieniem, sprawdzenie stanu powierzchni wg normy PN-H-93215, sprawdzenie wymiarów wg normy PN-H-93215, sprawdzenie masy wg normy PN-H-93215, próba rozciągania wg normy PN-EN AC1:1998, próba zginania na zimno wg normy PN-EN ISO 7438:2006. Do badania należy pobrać minimum 3 próbki z każdego kręgu lub wiązki. Próbki należy pobrać z różnych miejsc kręgu. Jakość prętów należy ocenić pozytywnie, jeżeli wszystkie badania odbiorcze dadzą wynik pozytywny. Niezależnie od tolerancji dla zbrojenia obowiązują następujące wymagania: liczba uszkodzonych skrzyżowań na jednym pręcie nie może przekraczać 25% ogólnej ich liczby na tym pręcie, różnica w rozstawie między prętami głównymi nie powinna przekraczać ±0,5 cm, Nie dopuszcza się większego odchylenia niż 0,5mm na 1m długości od linii prostej Tolerancje Tolerancje grubości otuliny zbrojenia betonem Odchyłki położenia zbrojenia c w stosunku do wysokości elementu h: dla h 150mm plus= +10mm minus= -10mm, dla h = 400mm plus= +15mm minus= -10mm, dla h 2500mm plus= +20mm minus= -10mm. Dopuszczalne odchyłki dla otuliny zbrojenia fundamentów i elementów betonowych w fundamentach można zwiększyć o 15mm, odchyłki ujemne pozostają bez zmian. Tolerancje odległości w świetle między prętami Odchyłki odległości w świetle między prętami s1 wynoszą: - 5mm < s1 < nie określa się przy s1 = 20mm, - 0,25Φ < s1 < nie określa się przy s1 > 20mm. Tolerancje długości prętów Strona 80

81 Tolerancje odchyłki ogólnej długości prętów zbrojeniowych l1 wynoszą: - 10mm < l1 < 10mm przy Φ 20mm, - 0,5Φ < l1 < 10mm przy Φ > 20mm. III ST PRZYGOTOWANIE I MONTAŻ ZBROJENIA Tolerancje odgięć, zagięć, połączeń spawanych i zgrzewanych doczołowo, zmian rozstawu prętów i zakładów prętów Tolerancje l2 wynoszą: - 12mm < l2 < 12mm przy l2 1000mm, - 30mm < l2 < 30mm przy l2 > 1000mm. Tolerancje długości zakładów i zakotwień Dopuszczalne odchyłki długości l1 zakładów i długości zakotwień prętów wynoszą: 0,00mm < ls < 5Φ. Tolerancje rozstawu strzemion i prętów w płytach Dopuszczalne odchyłki wynoszą: -10 mm < s < 10mm. Dopuszczalne odchyłki średnicy zagięć prętów Dopuszczalne odchyłki średnicy zagięć D wynoszą: 0,00 mm < D < 1Φ. Tolerancje średnicy prętów Tolerancje średnicy prętów zbrojeniowych powinny być zgodne z normami przedmiotowymi dla prętów do zbrojenia betonu z przedmiotową aprobatą techniczną Kontrola po betonowaniu Po zabetonowaniu konstrukcji należy sprawdzić czy wszelkie pręty łącznikowe w złączach konstrukcyjnych, śruby, wkładki i marki są właściwie rozmieszczone. Przy pomocy otulinomierza należy sprawdzić grubość otuliny. 7. OBMIAR ROBÓT Jednostką obmiarową jest 1 kilogram lub 1 tona. Do obliczania należności przyjmuje się teoretyczną ilość (kg) zmontowanego uzbrojenia, tj. łączną długość prętów poszczególnych średnic pomnożoną odpowiednio przez ich masę jednostkową (kg/m). Nie dolicza się stali użytej na zakłady przy łączeniu prętów, przekładek montażowych ani drutu wiązałkowego. Nie uwzględnia się tez zwiększonej ilości materiału w wyniku stosowania przez Wykonawcę prętów o średnicach większych od wymaganych w dokumentacji projektowej. 8. ODBIÓR ROBÓT 8.1. Ogólne zasady odbioru robót. Ogólne zasady odbioru robót podano w części Wymagania ogólne pkt 8 specyfikacji technicznej Odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu Dokumenty i dane Podstawą odbioru robot zanikających lub ulegających zakryciu są: pisemne stwierdzenie Inspektora nadzoru w dzienniku budowy o wykonaniu robót zgodnie z dokumentacją projektową i ST, inne pisemne stwierdzenia Inspektora nadzoru o wykonaniu robot Zakres robót Zakres robot zanikających lub ulegających zakryciu określają pisemne stwierdzenia Inspektora nadzoru lub inne potwierdzone przez niego dokumenty. Zgodność z dokumentacją. Roboty uznaje się za zgodne z dokumentacją projektową, ST i wymaganiami Inspektora nadzoru, jeżeli wszystkie pomiary i badania (z uwzględnieniem dopuszczalnych tolerancji) wg pkt. 6 ST dały pozytywny wynik Wymagania przy odbiorze Odbiór końcowy odbywa się po pisemnym stwierdzeniu przez Inspektora nadzoru w dzienniku budowy zakończenia robot zbrojarskich i pisemnego zezwolenia Inspektora nadzoru na rozpoczęcie betonowania elementów, których zbrojenie podlega odbiorowi. Odbiór powinien polegać na sprawdzeniu: zgodności wykonania zbrojenia z dokumentacją projektową, zgodności z dokumentacją projektową liczby prętów w poszczególnych przekrojach, rozstawu strzemion, Strona 81

82 III ST PRZYGOTOWANIE I MONTAŻ ZBROJENIA prawidłowości wykonania haków, złącz i długości zakotwień prętów, zachowania wymaganej projektem otuliny zbrojenia. Z odbioru zbrojenia należy sporządzić protokół, w którym powinny zostać podane numery rysunków roboczych zbrojenia, wszystkie odstępstwa od projektu, informacje o usunięciu ewentualnych wad i usterek zbrojenia oraz wniosek o dopuszczeniu do betonowania. Jeśli takowe występują do dokumentacji należy dołączyć odpisy lub wykazy dokumentów zezwalających na wprowadzenie zmian w projekcie roboczym. W przypadku odkrycia jakichkolwiek nieścisłości z wymaganiami należy podjąć działania mające na celu sprawdzenie nośności elementów konstrukcyjnych i spełnienia funkcji obiektu zgodnej z projektem. Należy też niezwłocznie zawiadomić Inspektora Nadzoru oraz Projektanta, odpowiadającego za konstrukcję obiektu. 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI Płatność za wykonane roboty odbywać się będzie na podstawie zapisów zawartych w umowie z Inwestorem. 10. PRZEPISY ZWIĄZANE PN-H-93011:1996 PN-EN :2008 PN-B-06200:2002 PN-EN :2007 PN-M-69430:1991 PN-M-69703:1975 Stal konstrukcyjna - Kęsy i pręty kwadratowe walcowane na gorąco na butle do gazów technicznych i ciśnieniowe zbiorniki stałe. Eurokod 2 - Projektowanie konstrukcji z betonu - Część 1-1: Reguły ogólne i reguły dla budynków. Konstrukcje stalowe budowlane. Warunki wykonania i odbioru. Wymagania podstawowe. Wyroby walcowane na gorąco ze stali konstrukcyjnych - Część 2: Warunki techniczne dostawy stali konstrukcyjnych niestopowych Elektrody stalowe otulone do spawania i napawania. Ogólne badania i wymagania. Spawalnictwo. Wady złączy spawanych. Nazwy i określenia. Nie wymienienie tytułu jakiejkolwiek dziedziny, grupy, podgrupy czy normy nie zwalnia Wykonawcy od obowiązku stosowania wymogów określonych prawem polskim. Wykonawca będzie przestrzegał praw autorskich i patentowych. Jest zobowiązany do odpowiedzialności za spełnienie wszystkich wymagań prawnych w odniesieniu do używanych opatentowanych urządzeń lub metod. Strona 82

83 III ST 009-HYDROIZOLACJE SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT III ST 009 HYDROIZOLACJE 1. WSTĘP 2. MATERIAŁY 3. SPRZĘT 4. TRANSPORT 5. WYKONANIE ROBÓT 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 7. OBMIAR ROBÓT 8. ODBIÓR ROBÓT 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI 10. PRZEPISY ZWIĄZANE SPIS TREŚCI Strona 83

84 III ST 009-HYDROIZOLACJE 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej (ST) są wymagania dotyczące wykonania i odbioru izolacji przeciwwilgociowych i przeciwwodnych, które zostaną wykonane w ramach dokumentacji projektowej dla zadania pn. Wykonanie robót budowlanych polegających na instalacji serwerowni w części istniejącego budynku użyteczności publicznej w ramach projektu Projekt wykonawczy etapu I i II Centrum Medycyny Nieinwazyjnej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, Gdańsk ul. Smoluchowskiego, dz. nr: 1/1, 1/15, 1/16, 1/17, 1/18, 1/22, 1/23, 5/1, 5/2, obr. 066 oraz dz. nr 678/1 obr Klasyfikacja wg Wspólnego Słownika Zamówień (CPV) Grupa Klasa Kategoria Opis Roboty w zakresie instalacji budowlanych Zakres stosowania Roboty izolacyjne. Specyfikacja techniczna (ST) jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót wymienionych w pkt Określenia podstawowe Określenia i nazewnictwo użyte w niniejszej specyfikacji technicznej (ST) są zgodne z obowiązującymi podanymi w normach PN i przepisach Prawa budowlanego. Podłoże element budynku, na powierzchni którego wykonana ma być izolacja. Materiał izolacyjny materiał zabezpieczający przed przepływem wody lub wilgoci. Warstwa wygładzająca cienka warstwa wykonana dla uzyskania gładkiej powierzchni. Izolacja przeciwwilgociowa hydroizolacja wykonywana w części podziemnej budynku, która ma za zadanie chronić obiekty przed działaniem wody, niewywierającej ciśnienia na rozpatrywany element. Stosowana w przypadku obiektów posadowionych powyżej poziomu wody gruntowej, na gruntach przepuszczalnych (żwiry, piaski). Izolacja przeciwwodna hydroizolacja chroniąca przed niekorzystnym działaniem wody wywierającej ciśnienie hydrostatyczne, w przypadku gdy konstrukcja posadowiona jest poniżej poziomu zwierciadła wody gruntowej lub gdy woda zalega w jej pobliżu. Niezbędna również w przypadku, gdy istnieje możliwość okresowego podnoszenia poziomu wód gruntowych ponad poziom posadzek Zakres robót objętych ST Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji obejmują wszystkie czynności umożliwiające i mające na celu wykonanie izolacji i uszczelnień przeciwwilgociowych wszystkich powierzchni obiektu narażonych na szkodliwe działanie wody, przy użyciu materiałów odpowiadających wymaganiom norm lub aprobat technicznych. W niniejszej inwestycji należy wykonać następujące hydroizolacje: o Izolacje przeciwwodne i przeciwwilgociowe części podziemnej budynku: za pomocą elastycznego, arkuszowego systemu izolacyjnego, układanego bezpośrednio przed pracami zbrojarskimi i betoniarskimi, o Izolacje przejść instalacyjnych: Wszystkie przejścia instalacji przez przegrody zewnętrzne wykonać jako szczelne za pomocą szczelnych przepustów systemowych - zgodnie z dokumentacja branżową, o Izolacje szczelin dylatacyjnych, konstrukcyjnych, przerw roboczych: Szczeliny dylatacyjne ścian i płyty fundamentowej uszczelnić za pomocą taśmy zewnętrznej oraz wewnętrznej Dylatacje stropów znajdujących się pod ziemią uszczelnić za pomocą systemu składającego się z elastycznej, wodoszczelnej taśmy z poliolefin (FPO) i kleju Przerwy robocze (w tym zakończenie etapu 0) uszczelnić za pomocą taśm dylatacyjnych zewnętrznych o Zabezpieczenie izolacji termicznej: Folia kubełkowa. Strona 84

85 III ST 009-HYDROIZOLACJE 1.5. Ogólne wymagania dotyczące robót Dokumentacja Projektowa i Specyfikacje Techniczne (ST) oraz inne dodatkowe dokumenty przekazane przez Inspektora stanowią o zamówionym zakresie i są integralną częścią umowy, a wymagania w nich zawarte są obowiązujące dla Wykonawcy. Wykonawca nie może wykorzystywać błędów w Dokumentacji Projektowej lub ich pomijać. O ich wykryciu powinien natychmiast powiadomić Inspektora, który w porozumieniu z projektantem dokona odpowiednich zmian lub poprawek. Wszystkie wykonane roboty i dostarczone materiały winny być zgodne z Dokumentacją Projektową i ST. Dane określone w Dokumentacji Projektowej i w ST uważane są za wartości docelowe, od których dopuszczalne są odchylenia w ramach określonego przedziału tolerancji. Cechy materiałów muszą być jednorodne i wykazywać zgodność z określonymi wymogami, a rozrzuty tych cech nie mogą przekraczać dopuszczalnego przedziału tolerancji. W przypadku, gdy roboty lub materiały nie będą w pełni zgodne z Dokumentacją Projektową lub ST i wpłynie to na zmianę parametrów wykonanych elementów budowli, to takie materiały winny być niezwłocznie zastąpione innymi, a roboty wykonane od nowa na koszt Wykonawcy. 2. MATERIAŁY 2.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące materiałów, ich pozyskiwania i składowania podano w części Wymagania ogólne pkt 2 specyfikacji technicznej Materiały potrzebne do wykonania robót Izolacje przeciwwodne i przeciwwilgociowe części podziemnej budynku Elastyczny, arkuszowy system izolacyjny, układany bezpośrednio przed pracami zbrojarskimi i betoniarskimi. W trakcie układania i twardnienia mieszanki betonowej system trwale łączący się z betonem w pełni przylegając do izolowanej konstrukcji i tworząc wodoodporną oraz wodoszczelną barierę, Głównym składnikiem systemu jest trzywarstwowa membrana izolacyjna wykonana na osnowie z poliolefiny (FPO) z ułożonymi w formie siatki ścieżkami specjalnego kleju i warstwą polipropylenowej włókniny. System odporny na zastoinową i zanieczyszczoną wodę gruntową w tym zawierającą chlorki lub/i siarczany oraz inne występujące naturalnie w wodzie i gruncie związki chemiczne. Pełne przyleganie sytemu do konstrukcji opiera się na mechanizmie przyklejenia kontaktowego betonu do ścieżek klejowych i poprzez przesycenie włókniny. Zapobiega to migracji wody i wilgoci pomiędzy betonem a izolacją i eliminuje przecieki do wnętrza konstrukcji. System nie wymaga zgrzewania, łączenie podłużne odbywa się na specjalnie przygotowane zakłady klejone, styki poprzeczne i związane z obróbkami łączy się za pomocą systemowych taśm samoprzylepnych. Składniki systemu Membrany powinny być łączone są za pomocą samoprzylepnych taśm będących jej integralną częścią. Membrana: np. SikaProof A -05 lub równoważna (ściany i płyta fundamentowa) oraz SikaProof P lub równoważna strop w części podziemnej. Taśmy: samoprzylepna taśma na bazie butylenu dla zakładów od strony wewnętrznej, szerokości 150 mm np: SikaProof Tape-150 lub równoważna samoprzylepna taśma na bazie butylenu dla zakładów od strony zewnętrznej, szerokości 150 mm - np: SikaProof ExTape-150 lub równoważna Akcesoria: arkusz obrzeżowy/narożnikowy szer. 1,0 m np: SikaProof A -08 /-12lub równoważny, taśma zewnętrzna- np: SikaProof Patch-200 lub równoważna, arkusze z blachy - np: SikaProof Metalsheet lub równoważna, taśma do mocowania detali - np: SikaProof FixTape-50 lub równoważna. Profil krawędziowy np: SikaProof A- Edge lub równoważny Dane techniczne Materiały. Osnowa Membrany FPO elastyczna poliolefina Klej ułożony we wzór siatki PO - poliolefina Włóknina PP - polipropylenowa Prostolinijność 50 mm / 10 EN Gęstość 0,8 kg/m2 EN (-5 /+10%) Grubość Całkowita grubość 1,10 mm EN Grubość membrany 0,5 mm Odchyłka (-5 /+10%) Wodoszczelność spełnia wg EN 1928 B (24h/60kPa) Odporność na uderzenia 150 mm EN Trwałość wodoszczelności spełnia wg EN 1847(28d/+23 C) Strona 85

86 III ST 009-HYDROIZOLACJE w agresywnym środowisku Odporność na starzenie spełnia wg EN 1928 B (24h/60kPa) Przyspieszone starzenie spełnia wg EN 1847(28d/+23 C) w środowisku alkaicznym Wytrzymałość na rozciąganie spełnia wg EN 1928 B (24h/60kPa) Wytrzymałość na rozerwanie 275 N EN N /50 mm EN Wytrzymałość złącza Wytrzymałość na rozciąganie 250 N /50 mm EN Wydłużenie 300 % EN Dyfuzja pary 0,75-0,95 g/m 2 x 24h EN 1931 (+23 C/75% r.h.) µ Wytrzymałość na obciążenie stat. 20 kg EN (Method B, 24h/20kg) Reakcja na ogień Klasa E EN ISO Izolacje przejść instalacyjnych Wszystkie przejścia instalacji przez przegrody zewnętrzne wykonać jako szczelne za pomocą szczelnych przepustów systemowych - zgodnie z dokumentacja branżową. Przejście instalacje od strony zewnętrznej zaizolować dodatkowo za pomocą systemu z modyfikowanej, elastycznej, wodoszczelnej taśmy z poliolefin (FPO) o zwiększonej przyczepności oraz kleju np: system Sikadur Combiflex SG lub równoważny. Izolacje szczelin dylatacyjnych, konstrukcyjnych, przerw roboczych Szczeliny dylatacyjne ścian i płyty fundamentowej uszczelnić za pomocą taśmy zewnętrznej np: Sika Waterbar DF24 lub równoważnej oraz wewnętrznej np: Sika waterbar D19 lub równoważnej. Dylatacje stropów znajdujących się pod ziemią uszczelnić za pomocą systemu składającego się z elastycznej, wodoszczelnej taśmy z poliolefin (FPO) i kleju np. Sikadur Combiflex System lub równoważnego. Przerwy robocze (w tym zakończenie etapu 0) uszczelnić za pomocą taśm dylatacyjnych zewnętrznych np: Sika Waterbar AF 24 lub równoważnej. Folia kubełkowa Folia kubełkowa to produkowana z polietylenu wysokiej gęstości membrana, o charakterystycznych tłoczeniach o wysokości 8 mm, 10 mm oraz 20 mm. Ich kształt jest tak dobrany, w celu ochrony folii przed zgnieceniem przez zalegający bezpośrednio przy niej grunt. Głównym zadaniem folii kubełkowej jest ochrona fundamentów. Wytłoczenia dają możliwość odparowania wilgoci na powierzchni zaizolowanych fundamentów. Folia kubełkowa eliminuje możliwość wystąpienia uszkodzeń mechanicznych zewnętrznej izolacji fundamentów w czasie zasypywania wykopów oraz zabezpiecza izolację przed osiadaniem ziemi. Folia kubełkowa jest też stosowana do wykonywania izolacji tarasów, stropów i podłóg. 3. SPRZĘT 3.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podano w części Wymagania ogólne pkt 3 specyfikacji technicznej Sprzęt do wykonywania robót Wykonywanie robót izolacyjnych należy wykonywać z odebranych i dopuszczonych do eksploatacji rusztowań systemowych przy użyciu palników do zgrzewania, drobnego sprzętu budowlanego i elektronarzędzi. Materiały, które mogą okazać się pomocne w wykonywaniu izolacji i które są często preferowane przez producentów podstawowych materiałów hydroizolacyjnych, to: a) do przygotowania podłoża młotki, szczotki druciane, odkurzacze przemysłowe, urządzenia do mycia hydrodynamicznego, urządzenia do czyszczenia strumieniowo-ściernego, termometry elektroniczne, wilgotnościomierze elektryczne, przyrządy do badania wytrzymałości podłoża, b) do nakładania izolacji z mas powłokowych pędzle, szczotki, wałki, pace, kielnie, mechaniczne natryskiwacze materiałów izolacyjnych, c) do cięcia taśm, wkładek zbrojących, materiałów rolowych i blach nożyczki, nożyce, noże, d) do układania materiałów rolowych urządzenia służące do odwijania materiałów izolacyjnych z rolek. Strona 86

87 III ST 009-HYDROIZOLACJE 4. TRANSPORT 4.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w części Wymagania ogólne pkt. 4 specyfikacji technicznej Transport materiałów Transport materiałów odbywa się przy w sposób zabezpieczający je przed przesuwaniem podczas jazdy, uszkodzeniem i zniszczeniem, określony w instrukcji przez Producenta i dostosowanej do polskich przepisów przewozowych. Przy załadunku i rozładunku zaleca się korzystanie z urządzeń mechanicznych typu wózek widłowy, dźwig, koparka. Dopuszcza się przewożenie i składowanie rolek maty bentonitowej maksymalnie w 5-ciu warstwach Przechowywanie i składowanie materiałów Materiały izolacyjne należy przechowywać w pomieszczeniach krytych, chroniących je przed zmiennymi warunkami atmosferycznymi, a przede wszystkim przed działaniem promieni słonecznych i zbyt mocnym nagrzewaniem, w odległości co najmniej 120 cm od grzejników. Instrukcja winna być dostarczona odbiorcom w języku polskim. Masy bitumiczne dostarczane są w pojemnikach typu kombi, które zawierają masę bitumiczną i proszek reaktywny. W suchym pomieszczeniu, w temperaturze dodatniej, w pojemniku oryginalnie zamkniętym można przechowywać co najmniej 6 miesięcy. Na każdym opakowaniu powinna znajdować się etykieta zawierająca: nazwę i adres producenta, nazwę wyrobu wg aprobaty technicznej jaką wyrób uzyskał, datę produkcji i nr partii, wymiary, numer aprobaty technicznej, nr certyfikatu na znak bezpieczeństwa, znak budowlany. Wszystkie materiały muszą być dostarczone w oryginalnym i nieotwartym opakowaniu z oznaczeniem producenta, nazwą, etykietami identyfikującymi produkt i numerami partii. Uszkodzony materiał lub opakowania muszą być bezzwłocznie usunięte z budowy. Materiały powinny być właściwie przechowywane na miejscu budowy, chronione przed deszczem, mrozem i zbyt wysoką temperaturą aż do czasu użycia. Materiały powinny być przechowywane w oryginalnych, nieotwartych, nieuszkodzonych opakowaniach, w pozycji poziomej, w suchych pomieszczeniach w temperaturze pomiędzy +5 C do +30 C. Nie mogą być narażane na bezpośredni kontakt ze światłem słonecznym, deszczem śniegiem, lodem, etc. Podczas magazynowania i transportu palety nie mogą być piętrowane. System hydroizolacji powinien być oznaczony znakiem CE zgodnie z normą EN Wykonawca powinien zapewniać wykwalifikowany personel, który będzie stosował się do zaleceń podanych przez producenta (doradców technicznych producenta). 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące wykonania robót podano w części Wymagania ogólne pkt 5 specyfikacji technicznej Przygotowanie podłoża Podłoże pod membranę musi posiadać wystarczającą stabilność, aby uniknąć przemieszczania podczas prowadzenia prac budowlanych. Gładka, jednolita i czysta powierzchnia podłoża jest niezbędna, aby zapobiec uszkodzeniom. Każda luka powyżej 13 mm, powinna być wypełniona materiałem o odpowiedniej wytrzymałości w celu wsparcia membrany. Podłoże powinno być niezabłocone i pozbawione nierównych ostrych krawędzi. Podłoże może być wilgotne słabo mokre lecz należy unikać zastoisk wody Ogólny sposób instalacji Prawidłowe przygotowanie podłoża zgodnie z zaleceniami producenta. a) Ułożenie profili krawędziowych po całym obwodzie. b) Uformowanie narożników również wykorzystując arkusze profili krawędziowych, sklejenie ich za pomocą zewnętrznych oraz wewnętrznych taśm systemowych. Strona 87

88 III ST 009-HYDROIZOLACJE c) Rozłożenie membrany na poziomych/pionowych powierzchniach używając 1,0 lub 2,0m arkuszy membrany, sklej połączenia wzdłużne za pomocą samoprzylepnych taśm wbudowanych w membranę, zakłady w połączeniach poprzecznych uzyskuje się poprzez sklejenie membrany z wykorzystaniem zewnętrznych oraz wewnętrznych taśm systemowych. d) Wykonanie obróbek, takie jak przejścia rur, połączenia szybów, obniżenia płyty, głowice pali, dylatacje i zakotwienia deskowań za pomocą odpowiednich akcesoriów systemu. e) Sprawdzenie wszystkich połączeń, zakładów, obróbek pod kątem ich prawidłowego sklejenia za pomocą taśm systemowych ( zewnętrznych i wewnętrznych). f) Po zakończeniu prac związanych z układaniem systemu, ułożenie zbrojenia i wylanie betonu. g) Po usunięciu szalunków uszczelnienie wszelkich uszkodzeń membrany oraz połączeń roboczych od strony zewnętrznej wykorzystując taśmy np. SikaProof Patch-200, Sikadur Combiflex SG lub równoważnych. h) Obsypanie ścian zabezpieczając membranę przed uszkodzeniem mechanicznym. Sposób sklejania połączeń Sprawdzenie czy podłoże oraz membrana są czyste i pozbawione zanieczyszczeń. Założenie samoprzylepnej taśmy na tak aby uzyskać zakład szerokości od 90 mm do 100 mm. Rozprostowanie końcówek i przycięcie ich przynajmniej 50mm. Zdjęcie folii zabezpieczającej samoprzylepnej taśmy, dociśnięcie membrany za pomocą wałka. Dla połączeń poprzecznych stosować wewnętrzne oraz zewnętrzne taśmy systemowe. Taśmy umieścić centralnie formując zakład membrany i mocno docisnąć za pomocą wałka, by stworzyć trwałe wodoszczelne połączenie. Folia kubełkowa Wykonanie izolacji przeciwwodnej pionowej ścian od zewnątrz należy wykonać poprzez wyłożenie ścian tłoczoną membraną z tworzywa osłaniającą izolację i zapewniającą przesychanie muru zgodnie z instrukcją podaną przez producenta membrany. Jeżeli producent nie zaleca inaczej folię należy mocować do ścian za pomocą gwoździ lub kołków z użyciem plastikowych podkładek uszczelniających. Przy mocowaniu folii na styropianie można użyć kołków szybkiego montażu. Gwoździe lub kołki należy wbijać w górny płaski pas folii lub płaską przestrzeń między wytłoczeniami (2 3 mocowania na metr bieżący). Należy uważać aby przy montażu nie uszkodzić wytłoczeń folii. Aby uzyskać szczelne połączenie między arkuszami folii należy użyć taśmy z kauczuku butylowego (zależnie od wymagań jedno- lub dwurzędowo). Zaleca się aby folia kubełkowa była przytwierdzana wytłoczeniami w stronę muru. 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 6.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące kontroli jakości robót podano w części Wymagania ogólne pkt 6 specyfikacji technicznej Badania w czasie wykonywania robót Częstotliwość oraz zakres badań materiałów do hydroizolacji powinna być zgodna z Aprobatami technicznymi ITB dla poszczególnego materiału. W trakcie prowadzenia robót izolacyjnych należy kontrolować: zgodność z dokumentacją techniczną, sprawdzić podłoże, zwłaszcza jego równość i spadki, sprawdzić materiały (jakość), badać prawidłowość i dokładność wykonania (szczelności pokrycia). Zasady kontroli powinien ustalić Kierownik budowy w porozumieniu z Inspektorem nadzoru. Wyniki badań powinny być wpisywane do dziennika budowy i akceptowane przez Inspektora nadzoru. 7. OBMIAR ROBÓT Ogólne zasady obmiaru robót podano w części Wymagania ogólne pkt 7 specyfikacji technicznej. Jednostką obmiarową powierzchni izolacji stanowią m ODBIÓR ROBÓT 8.1. Ogólne zasady odbioru robót Ogólne zasady odbioru robót podano w części Wymagania ogólne pkt 8 specyfikacji technicznej. Strona 88

89 III ST 009-HYDROIZOLACJE 8.2. Odbiór podłoży Odbiór podłoża należy przeprowadzić bezpośrednio przed przystąpieniem do izolacji. Jeżeli odbiór podłoża odbywa się po dłuższym czasie od jego wykonania, należy podłoże oczyścić Zgodność z dokumentacją Roboty uznaje się za zgodne z dokumentacją projektową, ST i wymaganiami Inspektora nadzoru, jeżeli wszystkie pomiary i badania (z uwzględnieniem dopuszczalnych tolerancji) wg pkt. 6 ST dały pozytywny wynik Wymagania przy odbiorze Sprawdzeniu przy odbiorze podlega: zgodność wykonania z dokumentacją techniczną, rodzaj zastosowanych materiałów, przygotowanie podłoża, prawidłowość wykonania izolacji, wykończenia na stykach, narożach i obrzeżach, szczelność. 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI Płatność za wykonane roboty odbywać się będzie na podstawie zapisów zawartych w umowie z Inwestorem. 10. PRZEPISY ZWIĄZANE PN-83/C Folie z tworzyw sztucznych. Oznaczenia wytrzymałości na rozdzieranie PN-EN ISO 527-3:1998 Tworzywa sztuczne. Oznaczanie właściwości mechanicznych przy statycznym rozciąganiu PN-ISO 4593:1999 Tworzywa sztuczne. Folie i płyty. Oznaczenia grubości metodą skaningu mechanicznego PN-83/N Statyczna kontrola jakości. Losowy wybór jednostek produktu do próbki ZUAT-15/IV.08 Wyroby do izolacji paroszczelnych. PN-B-02862:1993 Ochrona przeciwpożarowa budynków. Metoda badania nie palności materiałów budowlanych. PN-90/B Papy asfaltowe i smołowe. Metody badań. PN-EN-1008:2004 Woda zarobowa do betonów. Specyfikacja pobierania próbek, badania i ocena przydatności wody zarobowej do betonu, w tym wody odzyskanej z procesów produkcji betonu. PN-EN 13139:2003/ AC:2004 Kruszywa do zaprawy. Norma ISO Seria 9000, 9001, 9002, 9003, 9004 Normy dotyczące systemów zapewnienia jakości i zarządzania systemami zapewnienia jakości. Instrukcje montażu materiałów hydroizolacyjnych wydane przez poszczególnych producentów. Umowa z Inwestorem. Dokumentacja projektowa. Nie wymienienie tytułu jakiejkolwiek dziedziny, grupy, podgrupy czy normy nie zwalnia Wykonawcy od obowiązku stosowania wymogów określonych prawem polskim. Wykonawca będzie przestrzegał praw autorskich i patentowych. Jest zobowiązany do odpowiedzialności za spełnienie wszystkich wymagań prawnych w odniesieniu do używanych opatentowanych urządzeń lub metod. Strona 89

90 III ST 010 IZOLACJE TERMICZNE SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT III ST 010 IZOLACJE TERMICZNE 1. WSTĘP 2. MATERIAŁY 3. SPRZĘT 4. TRANSPORT 5. WYKONANIE ROBÓT 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 7. OBMIAR ROBÓT 8. ODBIÓR ROBÓT 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI 10. PRZEPISY ZWIĄZANE SPIS TREŚCI Strona 90

91 III ST 010 IZOLACJE TERMICZNE 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej specyfikacji technicznej (ST) są wymagania dotyczące wykonania i odbioru izolacji ciepłochronnych, które zostaną wykonane w ramach dokumentacji projektowej dla zadania pn. Wykonanie robót budowlanych polegających na instalacji serwerowni w części istniejącego budynku użyteczności publicznej w ramach projektu Projekt wykonawczy etapu I i II Centrum Medycyny Nieinwazyjnej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, Gdańsk ul. Smoluchowskiego, dz. nr: 1/1, 1/15, 1/16, 1/17, 1/18, 1/22, 1/23, 5/1, 5/2, obr. 066 oraz dz. nr 678/1 obr Klasyfikacja wg Wspólnego Słownika Zamówień (CPV) Grupa Klasa Kategoria Opis Roboty w zakresie instalacji budowlanych Roboty izolacyjne Izolacja cieplna i akustyczna Zakres stosowania Szczegółowa specyfikacja techniczna jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót wymienionych w pkt Określenia podstawowe Określenia i nazewnictwo użyte w niniejszej specyfikacji technicznej ST są zgodne z obowiązującymi podanymi w normach PN i przepisach Prawa budowlanego. roboty budowlane przy wykonywaniu termoizolacji wszystkie prace budowlane związane z wykonywaniem izolacji ciepłochronnych zgodnie z dokumentacją projektową. materiał izolacyjny materiał zmniejszający lub zabezpieczający przed przepływem ciepła Zakres robót objętych ST Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji obejmują izolacje ciepłochronne zaprojektowane i zawarte w dokumentacji projektowej do niniejszej inwestycji. Zakres robót niniejszej ST obejmuje wykonanie izolacji przegród zewnętrznych w części podziemnej budynku polistyrenem ekstrudowanym XPS Ogólne wymagania dotyczące robót Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jakość wykonania robót, ich zgodność z dokumentacją projektową, ST i poleceniami Inspektora Nadzoru Inwestorskiego. Ogólne wymagania dotyczące robót podano w części Wymagania ogólne pkt 2 specyfikacji technicznej. 2. MATERIAŁY 2.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące materiałów, ich pozyskiwania i składowania podano w części Wymagania ogólne pkt 2 specyfikacji technicznej. Wszystkie materiały do wykonania ociepleń powinny odpowiadać wymaganiom zawartym w dokumentach odniesienia (normach, aprobatach technicznych) Materiały potrzebne do wykonania robót Wszystkie materiały użyte do wykonania ocieplenia ścian muszą wchodzić w skład jednego systemu dociepleń i odpowiadać wymaganiom producenta systemu. Zaprawa (masa) klejąca gotowy lub wymagający zarobienia z wodą materiał (na bazie cementu modyfikowany polimerami, polimerowy/akrylowy mieszany z cementem, zbrojony włóknem szklanym) do klejenia płyt izolacji termicznej do podłoża, zróżnicowany zależnie od rodzaju izolacji (styropian, wełna mineralna). Wybór zaprawy ma wpływ na klasyfikację palności wyrobu. W niektórych systemach zaprawa klejąca stosowana jest także do wykonania warstwy zbrojonej. Wymagana konsystencja zaprawy (stożek pomiarowy): 10 ±1 cm. Strona 91

92 III ST 010 IZOLACJE TERMICZNE Płyty termoizolacyjne: Płyty ze styropianu ekstrudowanego ze względu na niższą w porównaniu ze styropianem ekspandowanym nasiąkliwość, mają zastosowanie w strefach o podwyższonym oddziaływaniu wilgoci (woda rozpryskowa, wilgoć gruntowa), np. na cokołach budynków. Szczegółowe wymagania dla płyt ze styropianu ekstradowanego określa norma PN-EN Wymagane minimalne właściwości płyt: deklarowany współczynnik przewodzenia ciepła λ D <0,03 W/(mK) moduł sprężystości E - zgodnie z PN-EN kpa odporność na przenikanie pary wodnej µ - zgodnie z PN-EN klasyfikacja ogniowa E Łączniki mechaniczne: kołki rozporowe wkręcane lub wbijane, wykonane z tworzywa sztucznego (nylon, polipropylen, poliamid, polietylen) lub z blachy stalowej, z rdzeniem metalowym lub z tworzywa, wyposażone są w talerzyki dociskowe, dodatkowo w krążki termoizolacyjne, zmniejszające efekt powstawania mostków termicznych; profile mocujące metalowe (ze stali nierdzewnej, aluminium) elementy, służące do mocowania płyt izolacji termicznej o frezowanych krawędziach. 3. SPRZĘT 3.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podano w części Wymagania ogólne pkt 3 specyfikacji technicznej Sprzęt do wykonania robót Wykonywanie robót termoizolacyjnych należy wykonywać z odebranych i dopuszczonych do eksploatacji rusztowań systemowych przy użyciu drobnego sprzętu budowlanego i elektronarzędzi. Wykonawca jest zobowiązany do używania jedynie takiego sprzętu, który nie spowoduje niekorzystnego wpływu na jakość wykonywanych robót i będzie gwarantować przeprowadzenie robót, zgodnie z zasadami określonymi w Dokumentacji Technicznej i ST. 4. TRANSPORT 4.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w części Wymagania ogólne pkt 4 specyfikacji technicznej Transport materiałów Transport materiałów odbywa się w sposób zabezpieczający je przed przesuwaniem podczas jazdy, uszkodzeniem i zniszczeniem, określony w instrukcji określonej przez Producenta i dostosowanej do polskich przepisów przewozowych. Paczki styropianu należy przewozić ułożone w stosy zabezpieczone przed przesuwaniem się i uszkodzeniem. Do transportu należy używać krytych środków transportu. Załadunek i wyładunek wyrobów w jednostkach ładunkowych (na paletach) należy prowadzić sprzętem mechanicznym, wyposażonym w osprzęt widłowy, kleszczowy lub chwytakowy. Załadunek i wyładunek wyrobów transportowanych luzem wykonuje się ręcznie. Ręczny załadunek zaleca się prowadzić przy maksymalnym wykorzystaniu sprzętu i narzędzi pomocniczych, takich jak: kleszcze, chwytaki, wciągniki, wózki Przechowywanie i składowanie materiałów Materiały termoizolacyjne powinny być pakowane w sposób zabezpieczający je przed uszkodzeniem i zniszczeniem, określony przez producenta. Instrukcja winna być dostarczona odbiorcom w języku polskim. Na każdym opakowaniu powinna znajdować się etykieta zawierająca: nazwę i adres producenta, nazwę wyrobu wg aprobaty technicznej jaką wyrób uzyskał, datę produkcji i nr partii, wymiary, liczbę sztuk w pakiecie, numer aprobaty technicznej, nr certyfikatu na znak bezpieczeństwa, znak budowlany. Wykonawca zapewni, aby tymczasowo składowane materiały, (do czasu, gdy będą one zużyte) były zabezpieczone przed zniszczeniem, zachowały swoją jakość i właściwości oraz były dostępne do kontroli przez Strona 92

93 III ST 010 IZOLACJE TERMICZNE Inspektora nadzoru inwestorskiego. Przechowywanie materiałów musi się odbywać na zasadach i w warunkach odpowiednich dla danego materiału oraz w sposób skutecznie zabezpieczający przed dostępem osób trzecich. Wszystkie miejsca czasowego składowania materiałów powinny być po zakończeniu robót doprowadzone przez Wykonawcę do ich pierwotnego stanu. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Wymagania ogólne Ogólne zasady wykonania robót podano w części Wymagania ogólne pkt 5 specyfikacji technicznej Warunki przystąpienia do robót Do wykonania robót termoizolacyjnych należy stosować materiały w stanie powietrzno-suchym. W czasie wbudowywania materiałów izolację należy chronić przed zawilgoceniem wodą deszczową, bądź zarobową. Układanie masy betonowej na materiałach izolacyjnych nieodpornych na zawilgocenie jest niedopuszczalne. Roboty termoizolacyjne powinny być wykonywane w temperaturze dodatniej. Dopuszczalne jest kontynuowanie robót w warunkach zimowych przy ograniczeniu do robót bez procesów mokrych. Warstwy ocieplające winny być wbudowane w sposób uniemożliwiający zawilgocenie parą wodną w czasie użytkowania budynku, bądź z innych źródeł. Warstwa izolacji powinna być ciągłą i mieć stałą grubość zgodnie z projektem. Płyty w warstwie pojedynczej powinny być układane na styk lub na zakład (frezowane), bądź mijankowo przy większej ilości warstw płyt. Wymogi fizyko - chemiczne Podłoże powinno być stabilne, nośne, suche, czyste i pozbawione elementów zmniejszających przyczepność materiałów mocujących warstwę izolacji termicznej (np. kurz, pył, oleje szalunkowe itp.). Podłoże nie może być wykonane lub zawierać materiału, którego wejście w reakcję chemiczną z dowolnym składnikiem zestawu wyrobów do wykonywania ociepleń spowoduje utratę jego funkcji lub skuteczności całego zestawu (np. w wyniku kontaktu gips/cement). Wymogi geometryczne Podłoże powinno spełniać normatywne lub umowne kryteria tolerancji odchyleń powierzchni i krawędzi, przedstawione w niektórych punktach ST. W przypadku niespełnienia wymogów geometrycznych, podłoże należy przygotować. Sposób przygotowania podłoża powinien być zgodny z aprobatami technicznymi przyjętego systemu Wykonywanie izolacji ze styropianu Przed przystąpieniem do robót należy przygotować zaprawę klejową. Zaleca się używania zapraw zalecanych przez producenta styropianu. Zaprawę wymieszać ręcznie lub za pomocą powszechnie dostępnych urządzeń (betoniarka). W przypadku mieszania ręcznego, zaprawę dokładnie wymieszać przy użyciu wolnoobrotowej wiertarki z mieszadłem śrubowym, aż do uzyskania jednorodnej masy bez grudek. Zaprawa nadaje się do użycia po ok. 5 minutowym okresie dojrzewania. Bezpośrednio przed nakładaniem ponownie przemieszać. Czas obróbki przy 20 C do około 2 godzin. W przypadku bardzo równego podłoża masę klejową nakładać na płyty izolacyjne metodą pełno płaszczyznową przy użyciu pacy zębatej 10x10mm. W przypadku gdy podłoże nie jest idealnie równe należy stosować metodę pasmowo-punktową. Nałożyć tyle zaprawy klejowej, żeby po przyłożeniu płyty około 60% (nie mniej niż 40%) powierzchni płyty zostało pokryte zaprawą klejową. Uwaga: zaprawa klejowa nie może się dostać w szczeliny pomiędzy płytami, jeśli jednak tak się stanie należy ją natychmiast usunąć. W przypadku równego podłoża klej można nakładać równomiernie na płyty izolacyjne za pomocą pacy zębatej (zęby 10x10x10mm). Każdą płytę termoizolacyjną z nałożoną zaprawą klejącą przyciskamy do ściany i lekko ją przesuwamy w celu skutecznego rozprowadzenia kleju. Ułożenie najniższego pasa następuje na wypoziomowanej listwie cokołowej. Płyty należy układać od dołu do góry rozmieszczając pasami poziomymi, z przewiązaniem na narożach na mijankę (minięcie krawędzi pionowych min. 15 cm). Nie dotyczy to wyklejania ościeży otworów. Płyty (lamele) należy dociskać równomiernie, np. drewnianą pacą o dużej powierzchni, sprawdzając na bieżąco przy pomocy poziomnicy równość powierzchni. Brzeg płyt musi być całkowicie przyklejony. Prawidłowość mocowania po zaschnięciu kleju można sprawdzić poprzez ucisk naroży przy prawidłowo zamocowanej płycie nie powinno następować jej ugięcie. Krawędzie płyt dociskać szczelnie do siebie. Po stwardnieniu kleju ewentualne szczeliny wynikające z dopuszczalnych tolerancji płyt termoizolacyjnych większe niż 4 mm należy wypełnić klinami z tej samej izolacji. W celu uniknięcia powstania otwartej spoiny pionowej należy po przyciśnięciu płyty, a przed przyklejeniem kolejnej płyty, usunąć nadmiar wypływającego spod niej kleju. Zabieg taki należy również wykonać na narożnikach zewnętrznych budynku. Klej nie może znaleźć się na bocznych krawędziach płyt. Każdorazowo należy używać pełnych płyt i ich połówek zachowując ich przewiązanie (nie dotyczy krawędzi ościeży). Nie należy używać płyt wyszczerbionych, wgniecionych czy połamanych. Przycinanie płyt wystających poza naroża ścian możliwe jest Strona 93

94 III ST 010 IZOLACJE TERMICZNE dopiero po związaniu kleju. Należy zachować przesunięcie styków płyt względem krawędzi ościeży na szerokość minimalnie 10cm. Niedopuszczalne jest pokrywanie się krawędzi płyt termoizolacyjnych z krawędziami naroży otworów w elewacjach. Płytę termoizolacyjną należy pozostawić lekko wysuniętą poza narożnik, w celu późniejszego, przycięcia jej wzdłuż prowadnicy. Narożnikowe krawędzie płyt termoizolacyjnych, zaleca się przeszlifować płasko, wzdłuż prowadnicy. 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 6.1. Wymagania ogólne Wymagania ogólne dotyczące kontroli jakości robót podano w części Wymagania ogólne pkt 6 specyfikacji technicznej Badania w czasie robót Częstotliwość oraz zakres badań materiałów do izolacji termicznej powinna być zgodna z normami oraz z Aprobatami technicznymi ITB dla poszczególnego materiału. Dostarczone na plac budowy materiały należy kontrolować pod względem ich jakości. Zasady kontroli powinien ustalić Kierownik budowy w porozumieniu z Inspektorem nadzoru. Kontrola jakości polega na sprawdzeniu, czy dostarczone materiały i wyroby mają zaświadczenia o jakości wystawione przez producenta oraz na sprawdzeniu właściwości technicznych na podstawie badań doraźnych. W szczególności powinna być oceniana: równość powierzchni płyt, narożniki i krawędzie (czy nie ma uszkodzeń), wymiary i kształt płyt (zgodnie z tolerancją), wilgotność i nasiąkliwość, naprężenia ściskające płyt, klasyfikacja ogniowa. Wyniki badań płyt termoizolacyjnych powinny być wpisywane do dziennika budowy i akceptowane przez Inspektora nadzoru. Ocena podłoża Wymagana jest kontrola przydatności podłoża pod kątem przyklejania płyt termoizolacyjnych i przyjęcia właściwych kroków zapewniających polepszenie przyczepności masy lub zaprawy klejowej do podłoża. Kontrolę wykonywać można przy pomocy poniższych metod oceny podłoża. Tabela 1. Metody oceny podłoża Otwartą dłonią lub przy pomocy czarnej i twardej Próba odporności na ścieranie tkaniny ocenić stopień zakurzenia, piaszczenia lub pozostałości wykwitów na podłożu. Stosując metodę siatki nacięć lub posługując się twardym i ostrym rylcem ocenić zwartość i nośność Próba odporności na skrobanie lub zadrapanie podłoża oraz stopień przyczepności istniejących powłok. Szczotką, pędzlem lub przy pomocy spryskiwacza Próba zwilżania określić stopień chłonności podłoża. Posługując się łatą (zwykle 2m), pionem i poziomicą określić odchyłki ściany od płaszczyzny i sprawdzić jej odchylenie od pionu, a następnie porównanie Test równości i gładkości otrzymanych wyników z wymaganiami odpowiednich norm (dotyczących np. konstrukcji murowych, tynków zewnętrznych, itp.). Powyższe próby należy przeprowadzić w kilku miejscach na podłożu, aby uzyskane wyniki były w pełni miarodajne i obiektywne dla całego obiektu (1 raz na 20 m 2 powierzchni ścian). Kontrola międzyoperacyjna powinna obejmować prawidłowość: przygotowania podłoża (oczyszczenie, zmycie, uzupełnienie ubytków, wzmocnienie, wyrównanie w zakresie koniecznym), przyklejenia płyt termoizolacyjnych, osadzenia łączników mechanicznych. Kontrola przyklejania płyt izolacyjnych polega na sprawdzeniu: równości i ciągłości powierzchni, układu i szerokości spoin. Kontrola osadzenia łączników mechanicznych polega na sprawdzeniu liczby i rozmieszczenia łączników mechanicznych. W przypadku podłoży o wątpliwej nośności, w szczególności zbudowanych z materiałów szczelinowych zalecane jest wykonanie prób wyrywania łączników). Strona 94

95 III ST 010 IZOLACJE TERMICZNE 7. OBMIAR ROBÓT Ogólne zasady obmiaru robót podano w części Wymagania ogólne pkt 7 specyfikacji technicznej. Jednostka obmiarowa: Powierzchnię ociepleń oblicza się w m 2, Mocowanie listwy cokołowej w m, Mocowanie izolacji za pomocą łączników w szt łączników, Ochrona narożników wypukłych kątownikiem metalowym przy ociepleniu ścian budynków - m. Wielkości obmiarowe ociepleń określa się na podstawie dokumentacji projektowej z uwzględnieniem zmian zaakceptowanych przez Inspektora nadzoru i sprawdzonych w naturze. 8. ODBIÓR ROBÓT 8.1. Wymagania ogólne Ogólne zasady odbioru robót podano w części Wymagania ogólne pkt 8 specyfikacji technicznej. Roboty uznaje się za wykonane zgodnie z dokumentacją projektową, ST i wymaganiami Inspektora, jeżeli wszystkie pomiary i badania, z zachowaniem tolerancji dały wyniki pozytywne Odbiór podłoży Odbiór podłoża należy przeprowadzić bezpośrednio przed przystąpieniem do ocieplenia. Jeżeli odbiór podłoża odbywa się po dłuższym czasie od jego wykonania, należy podłoże oczyścić z zanieczyszczeń Zgodność robót z dokumentacją Roboty uznaje się za zgodne z dokumentacją projektową, ST i wymaganiami Inspektora nadzoru, jeżeli wszystkie pomiary i badania (z uwzględnieniem dopuszczalnych tolerancji) wg pkt. 6 ST dały pozytywny wynik Wymagania przy odbiorze Sprawdzeniu przy odbiorze podlega: zgodność wykonania z dokumentacją techniczną, rodzaj zastosowanych materiałów, przygotowanie podłoża, prawidłowość zamocowania płyt, ich wykończenia na stykach, narożach i obrzeżach, wichrowatość powierzchni: powierzchnie ociepleń powinny stanowić płaszczyzny pionowe, poziome lub o kącie nachylenia przewidzianym w dokumentacji. 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI Płatność za wykonane roboty odbywać się będzie na podstawie zapisów zawartych w umowie z Inwestorem. 10. PRZEPISY ZWIĄZANE BN-84/ Instrukcje wybranych producentów. Umowa z Inwestorem. Dokumentacja projektowa. Materiały do izolacji termicznej i akustycznej. Wyroby z wełny mineralnej. Filce i płyty Nie wymienienie tytułu jakiejkolwiek dziedziny, grupy, podgrupy czy normy nie zwalnia Wykonawcy od obowiązku stosowania wymogów określonych prawem polskim. Wykonawca będzie przestrzegał praw autorskich i patentowych. Jest zobowiązany do odpowiedzialności za spełnienie wszystkich wymagań prawnych w odniesieniu do używanych opatentowanych urządzeń lub metod. Strona 95

96 III ST 011 -PREFABRYKATY SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT III ST 011 PREFABRYKATY 1. WSTĘP 2. MATERIAŁY 3. SPRZĘT 4. TRANSPORT 5. WYKONANIE ROBÓT 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 7. OBMIAR ROBÓT 8. ODBIÓR ROBÓT 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI 10. PRZEPISY ZWIĄZANE SPIS TREŚCI Strona 96

97 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot ST III ST 011 -PREFABRYKATY Przedmiotem niniejszej specyfikacji technicznej (ST) są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót związanych z wykonaniem i odbiorem konstrukcji prefabrykowanych, które zostaną wykonane w ramach dokumentacji projektowej dla zadania pn. Projekt wykonawczy etapu I i II Centrum Medycyny Nieinwazyjnej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, Gdańsk ul. Smoluchowskiego, dz. nr: 1/1, 1/15, 1/16, 1/17, 1/18, 1/22, 1/23, 5/1, 5/2, obr. 066 oraz dz. nr 678/1 obr Zakres stosowania Szczegółowa specyfikacja techniczna jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót wymienionych w pkt Określenia podstawowe Określenia i nazewnictwo użyte w niniejszej specyfikacji technicznej ST są zgodne z obowiązującymi podanymi w normach PN i przepisach Prawa budowlanego. prefabrykat półprodukt, element budowlany wykonywany w zakładzie prefabrykacji i służący do montażu na placu budowy Zakres robót objętych ST Ustalenia zawarte w niniejszej ST dotyczą zasad prowadzenia robót związanych z wykonywaniem konstrukcji prefabrykowanych w obiektach kubaturowych oraz obiektach budownictwa inżynieryjnego zgodnie z dokumentacją projektową obiektu. Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą zasad prowadzenia robót związanych z ułożeniem prefabrykowanych stropów sprężonych HC150 oraz HC Ogólne wymagania dotyczące robót Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jakość ich wykonania oraz za zgodność z dokumentacją projektową, ST i poleceniami Inspektora Nadzoru Inwestorskiego. Organizator przetargu zakłada, że Wykonawca jest profesjonalna, wykwalifikowana firma budowlana i dlatego jego obowiązkiem jest sprecyzować szczegółowo zakres prac poprzez przedmiary i szczegółowe omówienie całej dokumentacji. Wykonawcy nie usprawiedliwia brak wiedzy technicznej. Może się zdarzyć, że dokumentacja projektowa i przetargowa nie jest kompletna w każdym szczególe w związku z tym Wykonawca będzie musiał wykonać własne założenia dotyczące robót. Jeżeli podczas przetargu założenia te okażą się nieprawidłowe lub będą musiały zostać zmienione leży to w gestii Wykonawcy i ani organizator przetargu ani Inwestor nie są za to odpowiedzialni. Wykonawca zweryfikuje dostarczone informacje z własna wiedzą i doświadczeniem tak, aby mógł przygotować ofertę. Obowiązkiem Wykonawcy jest zabezpieczyć wszelkie informacje tak aby móc przedłożyć łączną cenę i zmodyfikowaną ofertę, zgodnie z którą ma on uzupełnić projekt wedle wymagań uzgodnionych z Inwestorem. Wymagane jest oświadczenie o spełnieniu parametrów opisanych w przedmiarze. 2. MATERIAŁY Ogólne wymagania dotyczące materiałów, ich pozyskiwania i składowania podano w części Wymagania ogólne pkt 2 specyfikacji technicznej. Wszystkie elementy prefabrykowane dostarczane na budowę powinny być trwale oznakowane. Poszczególne partie elementów tego samego typu powinny posiadać świadectwo jakoci (atest) Stropy HC150 oraz HC320 Dane materiałowe: Prefabrykowane sprężone płyty kanałowe. Górna powierzchnia gładka lub szorstka. Dolna powierzchnia gładka (szalunkowa) nie wymaga dodatkowych zabiegów. Powierzchnie boczne w kształcie zamków dyblowych. Beton prefabrykatu klasy C50/60. Beton nadbetonu klasy minimum C30/37. Strona 97

98 III ST 011 -PREFABRYKATY Stal aktywna: o cięgna sprężające 7-mio drutowe o średnicy 12,5 mm, nominalna wytrzymałość na rozciąganie 1860 MPa, o cięgna sprężające 7-mio drutowe o średnicy 9,3 mm, nominalna wytrzymałość na rozciąganie 1860 MPa. 1. Standardowa szerokość prefabrykatu 1,2 m. Rozpiętość efektywna stropu leff do 21,0 m. 2. W większości przypadków płyty mogą pracować bez warstwy nadbetonu, jednak dla zwiększenia sztywności, polepszenia efektu tarczy, zwiększenia nośności lub też zapewnienia dwugodzinnej odporności ogniowej projektant może przewidzieć warstwę nadbetonu. 3. Zaleca się stosowanie nadbetonu w przypadku występowania znacznych obciążeń skupionych, jak i przy dużym zróżnicowaniu obciążeń. Sugerujemy by beton ten nie był klasy niższej niż C30/37, przy czym minimalna grubość warstwy wynosi 5 cm. Jako zbrojenie przeciwskurczowe proponujemy zbrojenie siatką Q188 (1,88 cm2/mb) lub zbrojenie rozproszone. 4. Kanałowe płyty sprężone w naturalny sposób posiadają odwrotną strzałkę ugięcia, fakt ten należy uwzględnić ustalając poziomy poszczególnych warstw stropu. 5. Typowe płyty posiadają godzinną odporność ogniową R60, staranne wypełnienie styków między prefabrykatami pozwala przyjąć pełne parametry REI60. Przy zastosowaniu warstwy nadbetonu możliwe jest również zaprojektowanie stropu o odporności ogniowej do R SPRZĘT Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podano w części Wymagania ogólne pkt 3 specyfikacji technicznej. Wykonawca jest zobowiązany do używania jedynie takiego sprzętu, który nie spowoduje niekorzystnego wpływu na jakość wykonywanych robót i będzie gwarantować przeprowadzenie robót, zgodnie z zasadami określonymi w Dokumentacji Projektowej i ST. W przypadku braku ustaleń w wymienionych dokumentach, zasady pracy sprzętu powinny być uzgodnione i zaakceptowane przez inspektora nadzoru inwestorskiego. Sprzęt należący do Wykonawcy lub wynajęty do wykonania robót musi być utrzymany w dobrym stanie technicznym i w gotowości do pracy. Wykonawca dostarczy, na żądanie, Inspektorowi nadzoru inwestorskiego kopie dokumentów potwierdzających dopuszczenie sprzętu do użytkowania, tam gdzie jest to wymagane przepisami. Jeżeli przewiduje się możliwość wariantowego użycia sprzętu przy wykonywanych robotach, Wykonawca powiadomi Inspektora nadzoru inwestorskiego o swoim zamiarze wyboru i uzyska jego akceptację. Wybrany sprzęt po akceptacji, nie może być później zmieniany bez zgody Inspektora. Jakikolwiek sprzęt, maszyny, urządzenia i narzędzia nie gwarantujące zachowania warunków technologicznych, nie zostaną przez Inspektora nadzoru inwestorskiego dopuszczone do robót. Wykonawca jest zobligowany do skalkulowania kosztów jednorazowych sprzętu w cenie jednostkowej robót, do których ten sprzęt jest przeznaczony. Koszty transportu sprzętu nie podlegają oddzielnej zapłacie. 4. TRANSPORT Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w części Wymagania ogólne pkt 4 specyfikacji technicznej. Gotowe elementy powinny być przewożone odpowiednimi środkami transportu, w sposób zapewniający uniknięcie trwałych odkształceń oraz zgodnie z przepisami BHP i ruchu drogowego. Liczbę środków transportu należy dostosować tak by zapewnić prowadzenie robót zgodnie z ich technologią oraz zasadą ciągłości frontu robót. Transport powinien odbywać się zgodnie z przepisami BHP i ruchu drogowego. Materiały i elementy mogą być przewożone dowolnymi środkami transportu. Podczas transportu materiały i elementy konstrukcji powinny być zabezpieczone przed uszkodzeniami lub utratą stateczności. Strona 98