Kolorowe profile z tworzyw sztucznych do okien i drzwi zewnętrznych: prawidłowe projektowanie i stosowanie

Transkrypt

1 Instrukcja techniczna Kolorowe profile z tworzyw sztucznych do okien i drzwi zewnętrznych: prawidłowe projektowanie i stosowanie RAL Gütegemeinschaft Kunststoff Fensterprofilsysteme e.v.

2 Kolorowe profile z tworzyw sztucznych do okien i drzwi zewnętrznych: prawidłowe projektowanie i stosowanie Instrukcje techniczne dla architektów, projektantów i producentów okien Bonn Frankfurt Luty Wybór koloru i miejsca stosowania Podczas projektowania realizacji z użyciem kolorowych okien z tworzyw sztucznych należy zawsze brać pod uwagę właściwości tworzywa i wpływ ukształtowania powierzchni. Dopuszczalna wielkość kolorowych elementów okiennych może być, na przykład, mniejsza w porównaniu z typowymi elementami białymi z uwagi na to, że ich rozszerzalność cieplna jest większa z powodu zwiększonego wchłaniania ciepła przez ciemne powierzchnie kolorowe. Ciemne powierzchni profili ulegają większej rozszerzalności niż białe. Kolorowe profile ulegają silniejszemu nagrzaniu w porównaniu z białymi. Może to prowadzić do powstawania dużych różnic temperatur między stroną wewnętrzną a zewnętrzną. 1. Cel instrukcji Profile okienne i drzwiowe z kolorowymi powierzchniami wpisują się idealnie w trendy panujące w nowoczesnej architekturze i stają się coraz popularniejsze. Proces obróbki profili białych i kolorowych niewiele by się od siebie różniły, gdyby nie występujące zjawiska fizyczne. Powierzchnie kolorowe w przeciwieństwie do białych nagrzewają się bowiem silniej pod wpływem promieniowania słonecznego. Nie stanowią przy tym rzadkości temperatury powyżej 70 C, co prowadzi do tego, że przy standardowych w dzisiejszych czasach wartościach izolacyjności cieplnej może dochodzić do większych różnic temperatur pomiędzy stroną zewnętrzną a wewnętrzną. To z kolei sprzyja powstawaniu niepożądanych odkształceń. W związku z powyższym, chcemy udzielić projektantom, producentom i innym zainteresowanym branżowych informacji o specyficznych właściwościach kolorowych profili okiennych. W tym celu specjalistyczne sekcje związku pro K ds. wypełnień drzwiowych i systemów okiennych z tworzyw sztucznych oraz Gütegemeinschaft Kunststoff Fensterprofilsysteme e.v. opracowały niniejszą instrukcję. Instrukcja stanowi uzupełnienie powszechnych w branży instrukcji montażu oraz zaleceń dostawców systemów i powinny towarzyszyć Państwu na wszystkich etapach obróbki okna lub drzwi począwszy od projektowania aż po zamontowanie w budynku. Inne informacje: dodatkową literaturę znajdą Państwo na stronie 7. Czeka tam na Państwa również poradnik organizacji Gütegemeinschaft Kunststoff Fensterprofilsysteme e.v. ze wskazówkami odnośnie czyszczenia okien. Ponadto należy również uwzględnić oznakowanie CE: okna i drzwi opatrzone tym znakiem muszą posiadać wymagane klasy i wartości właściwości użytkowych udokumentowane odpowiednimi badaniami. Dodatkowo zalecane jest uwzględnienie następujących wymagań: Należy stosować odpowiednie odcienie kolorów lub produkty, które uwzględniają wymagania zdeterminowane przez miejsce stosowania produktu oraz wielkość elementów. Należy kompensować obciążenia termiczne za pomocą odpowiednio zaprojektowanych dylatacji. Należy zapewnić prawidłowy montaż. W zależności od lokalizacji i obciążeń termicznych panujących w miejscu stosowania produktu określone kolory profili sprawdzają się w niektórych miejscach lepiej niż inne. W przypadku okien i drzwi w lokalizacjach południowych kolorem pierwszego wyboru jest zawsze biel. Jeżeli zastosowano ciemne barwy, należy pamiętać o konieczności stosowania produktów posiadających podwyższone właściwości redukcji ciepła. Powodują one, na przykład, odbicie promieniowania słonecznego, dzięki czemu profil nie ulega tak silnemu nagrzaniu. Nawet w przypadku silnego oddziaływania promieni słonecznych temperatura na powierzchniach kolorowych może pozostawać relatywnie stała, jeżeli naturalna konwekcja na elewacji budynku zapewnia efekt chłodzenia (Rys. 1). Taka konwekcja bywa jednak zakłócana przez krytyczne miejsca montażowe, takie jak głębokie ościeża zewnętrzne oraz cofnięte elementy w elewacji bądź występy z lica elewacji. W lokalizacjach południowych sprawdzają się profile w jasnych kolorach lub profile o podwyższonych właściwościach redukcji ciepła. Krytyczne miejsca montażowe, takie jak głębokie ościeża zewnętrzne i cofnięcia w elewacji, mogą zakłócić naturalną konwekcję. 2. Istotne informacje przy projektowaniu Jak już wspomniano, niniejsza instrukcja jest adresowana przede wszystkim do projektantów, zakładów produkcji okien i drzwi oraz firm montujących okna i drzwi zewnętrzne z tworzyw sztucznych. Nasze zalecenia dotyczą w szczególności stosowania następujących systemów profili okiennych z tworzyw sztucznych: Silne nagrzanie wskutek zakłócenia konwekcji z powodu głębokiego cofnięcia okna Kierownik projektu uwzględnia wszystkie parametry istotne dla wyrobu budowlanego i jego wykonania. kolorowe lakierowane i zadrukowane wykonane z PMMA, PVC lub innych tworzyw sztucznych metodą koekstruzji barwione w masie oklejane foliami dekoracyjnymi Za prawidłowy pod względem technicznym dobór okna odpowiedzialny jest z reguły kierownik projektu, któremu powierzono wykonanie projektu. Kierownik projektu uwzględnia w swojej dokumentacji przetargowej wszystkie parametry istotne dla wyrobu budowlanego i realizacji budowy. Dotyczy to również doboru koloru i rozmiarów stosowanych okien (elementów okiennych) oraz ich położenia i montażu. Kierownik projektu musi również umieć oszacować, jak będą się zachowywać kolorowe powierzchnie pod wpływem działania promieni słonecznych. Inne informacje: w razie jakichkolwiek zastrzeżeń wobec planowanego a nawet już zaprojektowanego wykonania kierownik projektu ma obowiązek zgodnie z 4 nr 3 VOB/B poinformować o tym Zleceniodawcę. Konwekcja powietrza: rosnący przepływ powietrza na ciepłej elewacji Dobre chłodzenie dzięki małemu cofnięciu Rys. 1: Naturalna konwekcja na ścianie zewnętrznej

3 Profile, które raz ulegną zniekształceniu, zachowują zdeformowany kształt. Może to prowadzić do sytuacji, w której dolne elementy ram ościeżnic i skrzydeł oraz wypełnień drzwiowych, w niezacienionych lokalizacjach południowych bądź zachodnich będą ulegać ekstremalnemu nagrzewaniu. Dotyczy to przede wszystkim profili położonych na styku z zewnętrznym parapetem okiennym. Odbijające promienie słoneczne parapety z aluminium lub płyt tarasowych dodatkowo wzmacniają ten efekt. W tej sytuacji lepiej sprawdzą się jasne parapety, np. wykonane z naturalnego kamienia. Jeżeli mają Państwo do czynienia z jednym ze wspomnianych powyżej miejsc montażu, zalecamy sporządzenie osobnego projektu dostosowanego do tego konkretnego krytycznego przypadku. 4. Szczególne zalecenia związane ze składowaniem i transportem Powierzchnie kolorowych profili z tworzyw sztucznych charakteryzują się wrażliwością na uszkodzenia mechaniczne. Usunięcie takich uszkodzeń jest bardzo trudne, a czasami wręcz niemożliwe. Profile z tworzyw sztucznych i wypełnienia drzwiowe, które ulegną odkształceniu podczas ich składowania lub transportu, zachowują trwale ten zdeformowany kształt. W związku z tym wiele zależy od prawidłowego postępowania z produktami: Zaleca się składowanie i transport profili w pozycji leżącej na całej powierzchni a wypełnień drzwiowych w pozycji stojącej produkty muszą być zabezpieczone przed bezpośrednim oddziaływaniem promieni słonecznych. Należy w miarę możliwości stosować jasne, mlecznobiałe folie do pakowania zamiast przezroczystych i ciemnych materiałów. Żeby uniknąć przegrzania, należy zapewnić dobrą wentylację i układać okna oraz drzwi w tzw. stosy z zachowaniem dostatecznych wolnych przestrzeni między nimi. 5. Podstawowe zasady obróbki kolorowych profili okiennych Ze względu na rozszerzalność cieplną podczas wybierania i późniejszej obróbki kolorowych profili należy uwzględniać kilka specyficznych aspektów. Zostały one wymienione poniżej: 5.2 Zgrzewanie i czyszczenie naroży Duży wpływ na stabilność połączeń zgrzewanych ma prawidłowe docięcie profili Ważne jest prawidłowe (prostopadłość). Większe zmiany długości profili kolorowych powodują wyższe obciążenia Docięcie. zgrzewów. Jeżeli dodatkowo zgrzew zostanie za bardzo pomniejszony lub ograniczony, rośnie ryzyko pęknięcia narożnego. W związku z tym należy chronić wrażliwe strefy narożnikowe już na etapie zgrzewania i czyszczenia poprzez unikanie ostrych karbów. Wskazówka: podczas produkcji okien należy regularnie kontrolować wytrzymałość naroży. Dodatkowe wskazówki można znaleźć w procedurze zapewnienia jakości RAL GZ 716. Instrukcje dotyczące zgrzewania są dostępne w internecie na stronie organizacji Gütegemeinschaft pod adresem: gkfp.de 5.3 Wybór okuć Jeżeli dostawca systemu oferuje Państwu możliwość wyboru spośród licznych okuć, zalecamy stosować okucie z możliwie jak najmniejszą odległością oraz największą ilością punktów Im mniejsza odległość ryglowania, ryglowania. Im więcej punktów ryglowania, tym lepiej zamocowane jest skrzydło. tym lepiej zamocowane jest skrzydło. Należy również bezwzględnie przestrzegać wymaganych wymiarów luzu wrębowego, tak żeby zapewnić dostatecznie dużo przestrzeni wymaganej ze względu na termiczną Rozszerzalność liniową należy rozszerzalność liniową. To, czy profile uległ odkształceniu, można poznać również po tym, że kompensować przy pomocy po dłuższym pozostawaniu skrzydła w pozycji uchylonej obsługa klamki będzie początkowo szczelin dylatacyjnych wymagać użycia większej siły. 5.4 Szprosy ozdobne W przypadku stosowania ozdobnych szprosów należy uważać, żeby nie były one ściśle wpasowane w ramę ościeżnicy lub skrzydła. Należy zapewnić efektywne kompensowanie rozszerzalności liniowej przy pomocy szczelin dylatacyjnych wielkości od 0,5 do 1,0 mm od ramy skrzydła wzgl. ościeżnicy lub rygla/słupka. Szprosy ozdobne z bocznymi uszczelkami wargowymi najlepiej podciąć w obszarze styku, a następnie przykleić uszczelki całą powierzchnią. 5.5 Wypełnienia drzwiowe Profile i wypełnienia muszą być dobrane odpowiednio do danego zastosowania zewnętrznego. Wszystkie szczeliny na połączeniu z budynkiem muszą być wykonane jako szczeliny dylatacyjne. W zależności od grubości warstwy nadającej kolor powstają różnice wymiarowe w stosunku do profili białych. Grubość warstwy w przypadku oklejania folią dekoracyjną zwiększa się o około 0,25 mm. powierzchnia wypełnienia drzwiowego od strony zewnętrznej powierzchnia wypełnienia drzwiowego od strony pomieszczeni 5.1 Wzmocnienie i wentylacja Profile z tworzyw sztucznych są wzmacniane ze względu na przenoszenie obciążeń oraz w celu uniknięcia odkształceń. W związku z tym ważne jest, żeby nie osłabić tego wzmocnienia dodawanymi na późniejszym etapie elementami. W przypadku skrzydeł drzwi zewnętrznych należy uważać na to, żeby wycięcia we wzmocnieniach stalowych (np. pod kasety zamków) były możliwie jak najmniejsze. izolacja klocek nośny Rys. 2: Cofnięte klockowanie Podczas montażu należy pamiętać, żeby zapewnić prawidłową wentylację komór. Dużą rolę podczas obróbki profili odgrywa również prawidłowa wentylacja komór: zamknięte w komorach profili powietrze pod wpływem promieni słonecznych może ulec nagrzaniu i rozszerzeniu. Sprzyja to powstawaniu niekontrolowanych odkształceń. Podczas oraz po zakończeniu montażu należy również uważać, aby zachowana została drożność otworów wentylacyjnych.

4 Pod względem rozszerzalności cieplnej drzwi z tworzyw sztucznych podlegają tym samym prawom co okna. W związku z tym już podczas montażu należy unikać wymuszonych naprężeń. Szczelina montażowa musi więc być na tyle duża, żeby mogła kompensować zmiany wymiarów. Kolorowe okna i drzwi mogą ulegać tymczasowemu lub trwałemu odkształceniu z powodu różnic temperatur pomiędzy stroną wewnętrzną a zewnętrzną. W najlżejszych przypadkach może to skutkować powstaniem wyłącznie wady optycznej, a w cięższych również pogorszeniem funkcjonalności. W przypadku ekstremalnego obciążenia termicznego zalecane jest cofnięte klockowanie (patrz rys. 2). Jeżeli spodziewamy się ekstremalnych obciążeń termicznych, zalecane jest stosowanie cofniętego klockowania (zob. rys. 2). Umożliwia ono swobodne ruchy zewnętrznej warstwy wypełnienia, zmniejszając tym samym ryzyko deformacji. Równie ważne jest w tym kontekście zapewnienie stabilnego posadowienia mostków i podkładek szklenia. Na koniec należy sprawdzić ich położenie, w szczególności pod kątem tego, czy zagwarantowane jest odprowadzanie wody ze skrzydeł. 6. Wskazówki montażowe kolorowych okien i drzwi W zapewnieniu bezproblemowego montażu kolorowych okien z tworzyw sztucznych mogą Państwu pomóc następujące wskazówki: Dopuszczalne są odkształcenia w granicach uzgodnionych właściwości eksploatacyjnych w zakresie przepuszczalności powietrza i szczelności na przenikanie wody opadowej. Należy również pamiętać o konieczności zapewnienia łatwości w obsłudze w taki sposób, żeby moment potrzebny do uruchomienia okucia uchylno rozwiernego (obrotu klamki) wynosił 10 Nm. Dopuszcza się regulację okuć, a w razie konieczności wymiana elementów zamykających na nowe. Testy praktyczne wykazały, że okna i drzwi zewnętrzne funkcjonują prawidłowo, jeżeli odkształcenia są 4 mm. W indywidualnych przypadkach odkształcenie może przekraczać 4 mm jeżeli nadal zagwarantowane jest prawidłowe funkcjonowanie elementu i nie stanowi wady produktu. Żeby zmierzyć wielkość odkształcenia, należy przyłożyć poziomicę do zewnętrznych punktów profilu po stronie wklęsłej. W celu określenia wielkości ugięcia należy się kierować największym odchyleniem elementu od prostej. W indywidualnych przypadkach odkształcenie może wynosić nawet powyżej 4 mm, jeżeli zachowane są właściwości eksploatacyjne tych produktów. W przypadku ciemnych kolorów okien, w celu uniknięcia dodatkowego nagrzewania, zaleca się stosować parapety zewnętrzne w kolorze białym, jasne galwanizowane lub wykonane z naturalnego kamienia. Przy łączeniu kilku elementów okiennych należy wykonać szczelinę dylatacyjną. W przypadku obróbki tynkarskiej okien kolorowych należy pamiętać o uwzględnieniu większej szczeliny dylatacyjnej. Jeżeli to możliwe, nie montować żadnych dodatkowych profili i akcesoriów. Stosować drzwi otwierane do wewnątrz zamiast drzwi otwieranych na zewnątrz. Należy pamiętać, że drzwi łukowe mogą wykazywać specyficzne zachowania w zakresie odkształceń. 7. Jakie odkształcenie jest dopuszczalne a jakie nie? 8. Dodatkowe informacje Instrukcje dostawcy systemów w zakresie produkcji i montażu przegląd: gkfp.de/wir ueber uns/mitglieder ral guetegemeinschaft/systemgeber Arkusze danych technicznych sekcji związku pro K pro kunststoff.de/info service Instrukcja planowania i realizacji montażu okien i drzwi zewnętrznych w nowym budownictwie i pracach remontowych (aktualne wydanie marzec 2014) window.de/der Leitfaden zur Montage html Instrukcje techniczne stowarzyszenia Gütegemeinschaft w sprawie zgrzewania gkfp.de/wir ueber uns/publikationen Odkształcone okno Instrukcja KU.01 Wizualna ocena powierzchni elementów okien i drzwi z tworzyw sztucznych stowarzyszenia Verband für Fenster und Fassadenhersteller e.v. Frankfurt window.de/publikationen Shop html Miejsce pomiaru odkształcenia Poziomica Odkształcenie może wynosić maksymalnie 4 mm Instrukcje IVD Instrukcja nr 9: Szczelina połączeniowa dla okien i drzwi zewnętrznych abdichten.de/ivd merkblaetter TRLV Wytyczne techniczne dotyczące zastosowania przeszkleń mocowanych liniowo przygotowane przez Niemiecki Instytut Technologii Budowlanych Deutsches Institut für Bautechnik (DIBt) dibt.de/de/service/data/etrlv.pdf Rys. 3: Odkształcenie należy mierzyć na profilu po stronie wklęsłej. VOB/B opracowane przez Niemiecką Komisję do Spraw Zleceń i Wykonawstwa Prac Budowlanych [Deutscher Vergabe und Vertragsausschuss für Bauleistungen]; Znormalizowane zasady zlecania i wykonawstwa robót budowlanych. Część B: Ogólne warunki umów o wykonanie robót budowlanych (wydanie z 2016 r.) bundesanzeiger.de

5 Wydana przez: RAL Gütegemeinschaft Kunststoff Fensterprofilsysteme e.v. Am Hofgarten Bonn Tel.: +49 (0) Faks: +49 (0) info@gkfp.d e gkfp.de pro K Fachgruppen Haustürfüllungen und Kunststofffenstersysteme Städelstraße Frankfurt am Main Tel.: +49 (0) Faks: +49 (0) info@pro kunststoff.de pro kunststoff.de