Geologic. ul. B. Chrobrego Rybnik. Tomasz Miłowski. Data wykonania: styczeń 2016 r Rybnik, Strzelecka 78

Transkrypt

1 Rybnik, Strzelecka 78 Geologic Tel: PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO DLA CZĘŚCI MIASTA RYBNIKA OBEJMUJĄCEJ PIĘĆ TERENÓW W REJONIE ULIC KOWALCZYKA, NIEMCEWICZA, JESIENNEJ, BRZEZINY MIEJSKIE I SPOKOJNEJ (MPZP 24) Zleceniodawca: Autor: Urząd Miasta Rybnik ul. B. Chrobrego Rybnik Tomasz Miłowski Data wykonania: styczeń 2016 r. Geologic Tomasz Miłowski - ochrona środowiska, doradztwo prawne, konsulting; ul. Strzelecka 78, Rybnik; tel: , geologic1@wp.pl; nip: , REGON:

2 SPIS TREŚCI 1. WPROWADZENIE CEL, ZAKRES PRACY, POWIĄZANIA Z INNYMI DOKUMENTAMI METODY ZASTOSOWANE PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM, ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU, ORAZ SPOSOBY, W JAKICH TE CELE I INNE PROBLEMY ŚRODOWISKA ZOSTAŁY UWZGLĘDNIONE PODCZAS OPRACOWYWANIA DOKUMENTU USTALENIA I GŁÓWNE CELE PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA POŁOŻENIE FIZYCZNO-GEOGRAFICZNE BUDOWA GEOLOGICZNA WODY POWIERZCHNIOWE WODY PODZIEMNE KLIMAT POWIERZCHNIA ZIEMI UKSZTAŁTOWANIE TERENU, ZAGROŻENIE OSUWISKOWE GLEBY ZASOBY NATURALNE PRZYRODA OŻYWIONA OBSZARY CHRONIONE NA PODSTAWIE USTAWY Z 16 KWIETNIA KRAJOBRAZ ZABYTKI I OBIEKTY O WARTOŚCIACH KULTUROWYCH OCENA POTENCJALNYCH ZMIAN STANU ŚRODOWISKA PRZY BRAKU REALIZACJI USTALEŃ PLANU14 4. ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW PODLEGAJĄCYCH OCHRONIE NA PODSTAWIE USTAWY Z DNIA 16 KWIETNIA 2004 R. O OCHRONIE PRZYRODY SKUTKI DLA ŚRODOWISKA WYNIKAJĄCE Z REALIZACJI USTALEŃ PLANU WPŁYW NA WODY POWIERZCHNIOWE WPŁYW NA WODY PODZIEMNE WPŁYW NA KLIMAT POWIERZCHNIA ZIEMI WPŁYW NA UKSZTAŁTOWANIE TERENU WPŁYW NA GLEBY WPŁYW NA ZASOBY NATURALNE WPŁYW NA PRZYRODĘ OŻYWIONĄ WPŁYW NA OBSZARY CHRONIONE NA PODSTAWIE USTAWY Z 16 KWIETNIA Geologic Tomasz Miłowski - ochrona środowiska, doradztwo prawne, konsulting; ul. Strzelecka 78, Rybnik; tel: , geologic1@wp.pl; nip: , REGON:

3 5.9 WPŁYW NA KRAJOBRAZ WPŁYW NA ZABYTKI I OBIEKTY O WARTOŚCIACH KULTUROWYCH WPŁYW NA WARUNKI I JAKOŚĆ ŻYCIA MIESZKAŃCÓW JAKOŚĆ POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO KLIMAT AKUSTYCZNY POLA ELEKTROMAGNETYCZNE GOSPODARKA ODPADAMI ZAGROŻENIE POWODZIOWE ZAGROŻENIE OSUWISKOWE PRZEWIDYWANE MOŻLIWOŚCI TRANSGRANICZNEGO ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ROZWIĄZANIA MAJĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZANIE LUB KOMPENSACJE PRZYRODNICZĄ NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO MOŻLIWOŚCI ROZWIĄZAŃ ALTERNATYWNYCH DLA OBSZARU NATURA PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PROJEKTOWANEGO PLANU ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM LITERATURA DOKUMENTACJA FOTOGRAFICZNA Spis rysunków Rys. 1 Położenie geograficzne analizowanych terenów 3

4 1. WPROWADZENIE 1.1 CEL, ZAKRES PRACY, POWIĄZANIA Z INNYMI DOKUMENTAMI Przedmiotem opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Rybnik dla pięciu terenów: pierwszy i czwarty z nich położony jest w dzielnicy Meksyk, drugi w dzielnicy Popielów, zaś trzeci w dzielnicy Boguszowice Stare. Teren nr 5 położony jest na styku dzielnic: Ligota Ligocka Kuźnia, Gotartowice i Boguszowice Stare. Prognoza została wykonana na zlecenie Urzędu Miasta w Rybniku. Obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wynika z przepisu art. 51 ust 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz ze zm.). Podstawowym celem prognozy jest wykazanie, jak określone w planie kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy wpłyną na środowisko i czy, a jeśli tak to w jakim stopniu spowodują powstanie oddziaływań o charakterze znaczącym. Ze względu na dużą złożoność zjawisk przyrodniczych, ograniczony zakres rozpoznania środowiska oraz ogólny charakter dokumentów planistycznych, ocena potencjalnych przekształceń środowiska wynikających z projektowanego przeznaczenia terenu ma formę prognozy. Prognoza nie jest dokumentem rozstrzygającym o słuszności realizacji zamierzeń inwestycyjnych przewidzianych nowymi ustaleniami planu, a jedynie przedstawia prawdopodobne skutki jakie niesie za sobą realizacja ustaleń planu na poszczególne komponenty środowiska w ich wzajemnym powiązaniu, w szczególności na ekosystemy, krajobraz, a także na ludzi, dobra materialne oraz dobra kultury. Niniejsza prognoza została sporządzona w oparciu o wymogi wynikające z przepisu art. 51 ust 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz ze zm.). Zgodnie z wyżej wymienionym artykułem sporządzana prognoza: a) zawiera - ustalenia i główne cele projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego fragmentów miasta Rybnik oraz jego powiązania z innymi dokumentami, - informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy, - informacje na temat przewidywanych możliwości transgranicznego oddziaływania na środowisko, - propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego planu oraz częstotliwości jej przeprowadzania, - streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym, b) określa, analizuje i ocenia 4

5 - istniejący stan środowiska, - potencjalne zmiany stanu środowiska przy braku realizacji postanowień projektowanego dokumentu, - przewidywane znaczące oddziaływania na środowisko przy realizacji postanowień projektowanego dokumentu, - istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu, - cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu oraz sposoby w jakich te cele zostały uwzględnione, c) przedstawia - rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, - możliwości rozwiązań alternatywnych w odniesieniu do obszaru Natura Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego fragmentu miasta Rybnik powiązany jest z następującymi dokumentami: Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Śląskiego z 2004 r. z póź. zm. Tekst i rysunek Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego miasta Rybnika z 2002 r. z póź. zm. (Uchwała Nr 292/XXI/2012 Rady Miasta Rybnik z dnia 24 kwietnia 2012 r.); Obowiązujący na analizowanych terenach miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego: Uchwała Nr 706/XLVI/2014 Rady Miasta Rybnika z dnia 28 maja 2014 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Rybnika dla określonych terenów, w obszarze na wschód od ulicy Wodzisławskiej do ulicy Mikołowskiej MPZP 20 Opracowanie Ekofizjograficzne dla miasta Rybnika, Pracownia Urbanistyczna w Rybniku, 2003 r., 1.2 METODY ZASTOSOWANE PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY W celu sporządzenia prognozy przeprowadzono następujące prace: zaznajomiono się z projektem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, w tym z wnioskami do planu, zaznajomiono się z danymi fizjograficznymi oraz innymi dostępnymi opracowaniami sozologicznymi obejmującymi obszar objęty prognozą, 5

6 dokonano oceny projektu MPZP w odniesieniu do obowiązujących aktów prawnych, w tym przepisów gminnych, przeprowadzono wizję obszaru objętego prognozą w październiku 2015 r., dokonano analizy czynników potencjalnie mogących przynieść negatywne skutki dla środowiska, 1.3 CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM, ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU, ORAZ SPOSOBY, W JAKICH TE CELE I INNE PROBLEMY ŚRODOWISKA ZOSTAŁY UWZGLĘDNIONE PODCZAS OPRACOWYWANIA DOKUMENTU W projekcie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Rybnik powinny zostać uwzględnione priorytety w zakresie ochrony środowiska wynikające z dokumentów ustanowionych na szczeblu rządowym, samorządowym, porozumień międzynarodowych oraz projektów dokumentów i dyrektyw Unii Europejskiej. Poszczególne dyrektywy, międzynarodowe akty prawne zostały wdrożone do polskiego prawodawstwa i tym samym znalazły swoje odzwierciedlenie w projektowanym dokumencie. Projekt analizowanego dokumentu uwzględnia wytyczne i cele ochrony środowiska przyjęte w wyżej wymienionych dyrektywach i konwencjach, poprzez zamieszczenie zapisów dotyczących różnych aspektów środowiska, zwłaszcza w zakresie jego ochrony. Uzyskano w ten sposób wysoką zgodność z dokumentami planistycznymi różnego szczebla, co pozwala wnioskować, że związane z nimi cele będą osiągane również przez ustalenia funkcjonalne wynikające z projektu planu. Zostało utrzymane założenie strategiczne dokumentów wszystkich poziomów, że celem generalnym rozwoju jest rozwój zrównoważony, przez który należy rozumieć zrównoważony udział wszystkich istotnych czynników ekologicznych, gospodarczych i społecznych. 1.4 USTALENIA I GŁÓWNE CELE PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Na analizowanych terenach obecnie obowiązuje już miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego z 2014 r., jako, że miasto Rybnik posiada całkowite pokrycie obowiązującymi miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. Zdecydowana większość terenów na których ustala się w projekcie planu urbanizację, posiadała w obowiązującym mpzp podobne przeznaczenia co nadane im w obecnym projekcie planu, a zmiany dotyczą szczegółów i detali zabudowy jak np. przesunięcie linii zabudowy, korekta linii rozgraniczających tereny o różnym przeznaczeniu czy korekta układu drogowego. W niektórych przypadkach zmieniono również zasięg przeznaczeń terenu, dotyczy to terenów gdzie występowały w obowiązującym planie tereny ogrodów przydomowych (tereny nr 2 i 4). Na terenie nr 3 wprowadzono zamiast terenów usługowych tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Na obszarze nr 1 na terenach do zalesień wprowadzono przeznaczenie tereny usług i produkcji (obecnie występują tu tereny rolne i nieużytki), a tereny ekstensywnej zabudowy mieszkaniowej zmieniono na tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Na terenie nr 5 poszerzono teren usługowy na istniejący las, 6

7 gdyż takie było wskazanie obowiązującego studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta. Kierunki poszczególnych zmian wskazano w tabeli nr 1. W projekcie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego ustalono następujące przeznaczenia terenów: MN tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, MU tereny zabudowy mieszkaniowo-usługowej, U teren zabudowy usługowej, PU - teren zabudowy usługowej oraz obiektów produkcyjnych, składów i magazynów, ZNU teren zieleni nieurządzonej, ZL las, KDD tereny dróg publicznych klasy drogi dojazdowej, KDX tereny publicznych ciągów pieszo jezdnych, KDW teren drogi wewnętrznej. Tabela 1 Wskazanie kierunków przekształceń w projekcie mpzp l.p. Położenie Bieżące zagospodarowanie Ustalenie w obowiązujących mpzp Ustalenie w projekcie mpzp 2016 r. 1 Teren nr 1 położony jest Zabudowa mieszkaniowa Tereny ekstensywnej W zachodniej części w Rybniku, w dzielnicy jednorodzinna (kilka zabudowy terenu wskazano tereny Meksyk, pomiędzy ul. domów) oraz grunty orne, mieszkaniowej zabudowy Kowalczyka, ul. Kopalnianą i na wschód nieużytki i zadrzewienie śródpolne (głównie brzoza i Tereny do zalesień mieszkaniowousługowej, w części od ul. Świerklańskiej. czeremcha) wschodniej tereny Powierzchnia tego terenu zabudowy usługowej to ok. 13,54 ha. oraz tereny produkcyjne, składów i magazynów. Dodatkowo wydzielono drogi klasy dojazdowa dla obsługi tego terenu. 2 Teren nr 2 położony jest Zabudowa mieszkaniowa Tereny ekstensywnej Na całości terenu w dzielnicy Popielów, jednorodzinna oraz grunty zabudowy wskazano tereny pomiędzy ul. Lokalną i ul. orne ulokowane pomiędzy mieszkaniowej zabudowy Niemcewicza. Powierzchnia tego terenu to ok. 2,5 ha. istniejąca zabudową Tereny ogrodów przydomowych mieszkaniowej jednorodzinnej 3 Teren nr 3 położony jest Zabudowa mieszkaniowa Tereny ekstensywnej Na całości terenu w dzielnicy Boguszowice jednorodzinna oraz grunty zabudowy wskazano tereny Stare, w obrębie orne ulokowane pomiędzy zabudowy 7

8 zabudowy położonej istniejąca zabudową mieszkaniowej mieszkaniowej wzdłuż ul. Jesiennej, która w tym miejscu tworzy (użytkowane obecnie jako przydomowe place) Tereny usługowe jednorodzinnej, obsługi do terenu kilka mniejszych uliczek. wskazano w ramach Powierzchnia tego terenu istniejących dróg drogi to ok. 1,6 ha. wewnętrzne oraz ciągi pieszo-jezdne 4 Teren nr 4 położony jest Zabudowa mieszkaniowa Tereny ekstensywnej Na całości terenu w dzielnicy Meksyk, na jednorodzinna oraz grunty zabudowy wskazano tereny północ od ul. Brzeziny orne ulokowane głównie na mieszkaniowej zabudowy Miejskie. Powierzchnia tego terenu to ok. 5,2 ha. północ od zabudowy ulokowanej wzdłuż ulicy Tereny ogrodów przydomowych mieszkaniowej jednorodzinnej 5 Teren nr 5 położony jest Zabudowa mieszkaniowa Tereny ekstensywnej W stosunku do planu z na styku dzielnic: Ligota jednorodzinna (trzy zabudowy 2014 r. poszerzono Ligocka Kuźnia, budynki) oraz grunty orne. mieszkaniowej tereny usług na tereny Gotartowice i Boguszowice Stare. Obejmuje teren po obu W części wschodniej znajduje się niewielki las mieszany o charakterze Tereny usługowe Tereny do zalesień leśne (w części wschodniej terenu). Wskazane w mpzp z stronach ul. Spokojnej gospodarczym Tereny leśne 2014 r. tereny oraz niewielki las rosnący na wschód od ul. Spokojnej. Tereny zieleni łęgowej i niskiej ekstensywnej zabudowy mieszkaniowej zmieniono na tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Terenom zieleni niskiej i łęgowej zmieniono nazwę na tereny zieleni nieurządzonej. 8

9 2. CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA 2.1 POŁOŻENIE FIZYCZNO-GEOGRAFICZNE Projektem planu objęte są cztery tereny, które nie są ze sobą związane: Teren nr 1 położony jest w Rybniku, w dzielnicy Meksyk, pomiędzy ul. Kowalczyka, ul. Kopalnianą i na wschód od ul. Świerklańskiej. Powierzchnia tego terenu to ok. 13,54 ha. Teren nr 2 położony jest w dzielnicy Popielów, pomiędzy ul. Lokalną i ul. Niemcewicza. Powierzchnia tego terenu to ok. 2,5 ha. Teren nr 3 położony jest w dzielnicy Boguszowice Stare, w obrębie zabudowy położonej wzdłuż ul. Jesiennej, która w tym miejscu tworzy kilka mniejszych uliczek. Powierzchnia tego terenu to ok. 1,6 ha. Teren nr 4 położony jest w dzielnicy Meksyk, na północ od ul. Brzeziny Miejskie. Powierzchnia tego terenu to ok. 5,2 ha. Teren nr 5 położony jest na styku dzielnic: Ligota Ligocka Kuźnia, Gotartowice i Boguszowice Stare. Obejmuje teren po obu stronach ul. Spokojnej oraz niewielki las rosnący na wschód od ul. Spokojnej. Według podziału na jednostki fizyczno-geograficzne J. Kondrackiego wszystkie tereny znajdują się w prowincji Wyżyny Polskie (34), podprowincji Wyżyna Śląsko-Krakowska (341), makroregionie Wyżyna Śląska (341.1), w obrębie mezoregionu Płaskowyż Rybnicki (341.15). 2.2 BUDOWA GEOLOGICZNA Na terenie miasta Rybnika głęboko pod utworami trzeciorzędowymi zalegają węglonośne utwory karbonu, które były i są przedmiotem eksploatacji. Geologiczna klasyfikacja zasadniczej części podłoża, to trzeciorzędowe utwory starszego miocenu Ns tworzone przez iły piaszczyste i margliste, piaski, żwiry i łupki ilaste z gipsem i anhydrytem oraz sole kamienne. Na nich zalegają utwory związane głównie ze zlodowaceniem środkowopolskim i północnopolskim. Zgodnie ze Szczegółową Mapa Geologiczną Polski na terenie nr 1, 3-5 zalegają piaski i żwiry wodnolodowcowe górne fg2qp3 deponowane tu w trakcie zlodowacenia środkowopolskiego. Na terenie nr 2 zalegają zalegają lessy deponowane tu w trakcie zlodowacenia północnopolskiego Powierzchnia terenów 1-5 jest w dużej mierze przekształcona i zurbanizowana, więc w pierwszej przypowierzchniowej warstwie często występują głównie grunty antropogeniczne całkowicie przekształcone. 2.3 WODY POWIERZCHNIOWE Na wszystkich terenach objętych zmiana mpzp brak jest cieków powierzchniowych zarówno w postaci wód płynących, jak i stojących. Nie występują tu również zjawiska powodziowe. 9

10 2.4 WODY PODZIEMNE Według Mapy hydrogeologicznej w skali 1: ark. Gliwice tereny nr 1, 3-5 położone są w Regionie Przedkarpackim XXII, w podregionie Przedkarpacko-Śląskim XXII7, zaś teren nr 2 leży w podregionie Rybnickim XXII8. Główny poziom użytkowy stanowią tu utwory czwartorzędowe wykształcone jako piaski i żwiry, zalegające na głębokości do 30 m. Na terenach nr 1 i 3-5 nie wydzielono użytkowych poziomów wodonośnych 1,2. Na terenie nr 2 w podłożu występuje piętro wodonośne karbonu. Piętro wodonośne karbonu 3 budują piaskowce serii mułowcowej, górnośląskiej i paralicznej. Tworzą one odrębne poziomy wodonośne, pozostające ze sobą w więzi hydraulicznej w obszarach sedymentacyjnych wyklinowań utworów nieprzepuszczalnych, w strefach uskokowych i w zasięgu prowadzonych robót górniczych. Tworzą jeden zbiornik karboński o charakterze porowo-szczelinowym, przepływowy, zakryty i częściowo zakryty. Naturalne warunki hydrogeologiczne w wyznaczonym użytkowym poziomie wodonośnym zostały zakłócone na skutek prowadzonej eksploatacji węgla kamiennego w kopalniach Jankowice, Chwałowice, Rymer, Marcel i Rydułtowy-Anna. Górnicza eksploatacja złoża i prowadzone odwodnienie górotworu od przeszło 200 lat, spowodowały przeobrażenia warunków hydrogeologicznych do głębokości 1000 m, w tym obniżenie zwierciadła wody do głębokości m. Wody użytkowe z tych poziomów są wypompowywane na powierzchnię szybami kopalń. Maksymalne głębokości wypływu wód użytkowych, dokumentowane w kopalniach, wynoszą od 165 do 310 m. Mapa Hydrogeologiczna Polski wydziela na analizowanym terenie jednostkę hydrogeologiczną 5cC3I. Tabela 2 Charakterystyka wód podziemnych Nr terenu/jednostka hydrogeologiczna Średnia wydajność studni wierconej Stopień zagrożenia wód Izolacja Jakość wód 2/5bC3I <10 Średni obszar o średniej odporności głównego poziomu z ogniskami zanieczyszczeń Izolacja słaba III jakość zła, woda wymaga skomplikowanego uzdatnienia Tabela 3 Główne parametry jednostek hydrogeologicznych Symbol jednostki hydrogeologicznej i studni Piętro wodonośne Miąższość [m] Współczynnik filtracji [m/24h] Przewodność warstwy wodonośnej [m 2 /24h] Moduł zasobów odnawialnych [m 3 /24h/km 2 ] Moduł zasobów dyspozycyjnych [m 3 /24h/km 2 ] 5bC3I C , Według Mapy wstępnej waloryzacji głównych zbiorników wód podziemnych (Skrzypczak [red], 2003), materiałów Państwowej Służby Hydrogeologicznej oraz Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2006 r. w sprawie przebiegu granic 1 Chmura A., Mapa hydrogeologiczna Polski w skali 1:50000, ark. Rybnik, PIG, Warszawa 1998; 2 Chmura A., Wagner J., Mapa hydrogeologiczna Polski w skali 1:50000, ark. Rydułtowy, PIG, Warszawa 2002; 3 Chmura A., Wagner J., Mapa hydrogeologiczna Polski w skali 1:50000, ark. Rydułtowy, PIG, Warszawa 2002; 10

11 obszarów dorzeczy i regionów wodnych (Dz. U nr 126 poz. 878) na wszystkich analizowanych terenach nie wydzielono GZWP. Wyjątkiem jest tu jedynie fragment terenu nr 1. Południowo-zachodnia część tego terenu znajduje się w granicach GZWP nr 345 Zbiornik Rybnik. Według podziału Polski na jednolite części wód podziemnych wszystkie tereny położone są w JCWPd nr 140. Ujęcia wód powierzchniowych i podziemnych Na analizowanych terenach nie znajdują się ujęcia wód powierzchniowych lub podziemnych ani ich strefy ochronne. 2.5 KLIMAT Teren miasta Rybnik leży we wschodniej części dzielnicy klimatycznej podsudeckiej XVIII. Średnia roczna temperatura powietrza wynosi ok. 8,1 o C przy średniej dla stycznia 2,2 o C i średniej dla lipca 18,5 o C. Okres występowania średniej dobowej temperatury powietrza poniżej 0 o C około 65 dni; dla średniej dobowej powyżej 15 o C ponad 100 dni. Średnia roczna suma opadów atmosferycznych w roku przeciętnym wynosi ok. 744 mm (z wielolecia ). W roku wilgotnym z tego samego wielolecia zanotowano 1044 mm. Średnia liczba dni w roku z opadem powyżej 0,1 mm wynosi dni. Średnia liczba dni z opadem śnieżnym dni; średni czas zalegania szaty śnieżnej około 65 dni. Okres wegetacyjny trwa ok. 220 dni. 2.6 POWIERZCHNIA ZIEMI UKSZTAŁTOWANIE TERENU, ZAGROŻENIE OSUWISKOWE Tereny na których zmieniany jest plan to w zdecydowanej mierze obszary z już istniejącą zabudową, zainwestowane, położone na dogodnych terenach, przeważnie płaskie z brakiem stoków, skarp czy większych przewyższeń, wyjątkiem jest tu jedynie teren nr 5, gdzie na terenie leśnym ukształtowanie terenu jest dość zróżnicowane. Teren nr 1 jest w zasadzie płaski, rzędne terenu wynoszą tu ok. 270 m n.p.m. Teren nr 2 położony jest na zboczu lokalnej doliny. W najwyższym punkcie wysokość wynosi ok. 280 m n.p.m. (rejon ul. Niemcewicza), zaś w najniższym ok. 270 m n.p.m. (rejon ul. Lokalnej). Teren nr 3 położony jest na lokalnym wyniesieniu, rzędne terenu wynoszą tu ok. 280 m n.p.m. Powierzchnia terenu jest w zasadzie płaska. Teren nr 4 położony jest na zboczu lokalnej doliny Potoku Boguszowickiego, który przepływa ok. 800 metrów od granic analizowanego terenu. Powierzchnia terenu opada łagodnie wzdłuż ul. Brzeziny Miejskie z zachodu na wschód. W najwyższym punkcie wysokość wynosi ok. 280 m n.p.m. (zachodnia część terenu), zaś w najniższym ok. 270 m n.p.m. (część wschodnia). 11

12 Teren nr 5 cechuje się zróżnicowanym ukształtowaniem powierzchni. Generalny spadek terenu zaznacza się z kierunku południowo-zachodniego na północno-wschodni. Rzędne terenu w części południowo-zachodniej wynoszą ok. 280 m n.p.m., zaś w najniższej, północno-wschodniej ok. 260 m n.p.m. O ile w części zachodniej dominują tereny płaskie o tyle w części wschodniej, porośniętej lasem, zaznacza się dość mocne pofałdowanie terenu. Być może teren ten stanowi jakąś formę polodowcową n.p. niewielki kem. Na tym terenie w przeszłości (być może nawet przed XX Wojną Światową) prawdopodobnie prowadzona była eksploatacja żwirów i piasków. Z powodu zróżnicowanego ukształtowania terenu teren ten nie był również przekształcony dla celów rolniczych, lecz pozostawiono tu las GLEBY Na wszystkich analizowanych terenach nie stwierdza się występowania osuwisk. Na terenach 1 4 i częściowo na terenie nr 5 występują tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej wokół których dawniej prowadzone były uprawy polowe. Obecnie część z gruntów ornych jest przekształcona na przydomowe place czy ogrody, choć jednocześnie na tych terenach w dalszym ciągu znajduje się kilka pól pozostających w uprawie. Na części terenu nr 5 znajduje się las o charakterze gospodarczym, stanowiący las prywatny. Tabela 4 Użytkowanie terenu oraz rolnicza przestrzeń produkcyjna na podstawie danych ewidencyjnych Nr terenu Użytki Klasoużytki 1 R grunty orne B tereny mieszkaniowe Grunty rolne klasy RIIIa, RIVa i RIVb (tylko na części terenu) 2 R grunty orne B tereny mieszkaniowe Grunty rolne klasy RIVa, RIVb i PsIV (tylko na części terenu) Br użytki rolne zabudowane Ps - pastwiska 3 R grunty orne B tereny mieszkaniowe Grunty rolne klasy RIVb, RV i PsIV (tylko na części terenu) Bz tereny rekreacyjno-wypoczynkowe Ps pastwiska Dr - drogi 4 R grunty orne B tereny mieszkaniowe Grunty rolne klasy RIVa, RV oraz PsIV (tylko na części terenu) Bi inne tereny zabudowane Bz tereny rekreacyjno-wypoczynkowe Ps pastwiska 5 R grunty orne B tereny mieszkaniowe Grunty rolne klasy RIVb, RV, RVI i PsV (tylko na części terenu) 12

13 Ps pastwiska Lz grunty zadrzewione Ls- lasy 2.7 ZASOBY NATURALNE Tereny nr 3 i 5 znajdują się w granicach złoża węgla kamiennego Jejkowice, został tu ustanowiony obszar i teren górniczy Jankowice. Tereny nr 1 i 4 znajdują się w granicach złoża węgla kamiennego Chwałowice, został tu ustanowiony obszar i teren górniczy Chwałowice. Teren nr 2 znajduje się w dużej części (część centralna i północna) w granicach złoża Rymer, którego eksploatacja została zaniechana. Niewielki południowy fragment terenu nr 2 znajduje się w granicach złoża węgla kamiennego Marcel, które jest przedmiotem eksploatacji, utworzono tu obszar i teren górniczy Radlin I. Tabela 4 Złoża kopalin analizowanego terenu ID Midas Kopalina Nr terenu zmiany mpzp Złoże Obszar Górniczy/ Teren górniczy/ Stan zagospodarowania 360 Węgiel kamienny 3, 5 Jankowice Jankowice/Jank Złoże zagospodarowane owice 361 Węgiel kamienny 1, 4 Chwałowice Chwałowice/ Złoże zagospodarowane Chwałowice 362 Węgiel kamienny 2 (część centralna i północna) Rymer brak Eksploatacja złoża zaniechana 377 Węgiel kamienny 2 (niewielki fragment południowej części terenu) Marcel Radlin I/Radlin I Złoże zagospodarowane 2.8 PRZYRODA OŻYWIONA Tereny nr 1 5 mają podobny charakter. Dominuje tu zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, wśród której rozlokowane są pola uprawne. Pola niekiedy jeszcze pozostają w użytkowaniu, częściowo zaś są przekształcone na przydomowe place, ogrody czy też stanowią nieużytki. Na terenie nr 5 oprócz zabudowy jednorodzinnej i gruntów ornych, w części wschodniej, na wzgórzu pochodzenia lodowcowego, rośnie niewielki las o charakterze gospodarczym. Na podstawie wizji terenowej stwierdza się, że w drzewostanie tego lasu dominuje brzoza brodawkowata, sosna oraz dąb szypułkowy. Zgodnie z opisem taksacyjnym tego lasu jest to oddział 19b. Wskazuje się tu, że w drzewostanie przeważa sosna w wieku 75 lat. W otoczeniu tego terenu pojawia się naturalna sukcesja w postaci samosiejek brzozy i sosny, licznie występują tu również gatunki ruderalne: nawłocie, wrotycz i trzcinnik piaskowy. Na wszystkich analizowanych terenach brak jest wartości przyrodniczych takich jak stanowiska roślin chronionych czy siedliska godne ochrony, są to tereny w dużej mierze zurbanizowane. 13

14 2.9 OBSZARY CHRONIONE NA PODSTAWIE USTAWY Z 16 KWIETNIA 2004 Na analizowanych terenach nie występują formy ochrony przyrody, tereny te również nie były proponowane do objęcia ochroną. Analizowane tereny znajdują się poza korytarzami ekologicznymi dla ssaków drapieżnych i dla ssaków kopytnych oraz dla ptaków KRAJOBRAZ Na terenach 1-5 występuje krajobraz podmiejskich dzielnic z zabudową jednorodzinną z elementami krajobrazu rolniczego, które występują w różnych proporcjach, w zależności od ilości pól i nieużytków, które pozostały niezabudowane. Na terenie nr 1 przeważa krajobraz rolniczy pól wielkoobszarowych. Na terenach 2, 4 i 5 proporcje terenów zabudowanych i rolnych są mniej więcej równe. Na terenie nr 3 natomiast przeważa krajobraz terenów zurbanizowanych, elementy dawnego rolnictwa są tu zaledwie zarysowane ZABYTKI I OBIEKTY O WARTOŚCIACH KULTUROWYCH Na terenach objętych planem nie występują zabytki ani obiekty o wartościach kulturowych. 3. OCENA POTENCJALNYCH ZMIAN STANU ŚRODOWISKA PRZY BRAKU REALIZACJI USTALEŃ PLANU Na analizowanym terenie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego z 2014 r. (patrz rozdział 1.4), w którym to planie ustalono możliwość zurbanizowania tych terenów. W przypadku braku realizacji ustaleń projektu planu tereny objęte opracowaniem mogłyby zostać przekształcone w sposób bardzo podobny do przewidzianego projektem planu. Stan środowiska na obu terenach uległby więc zmianie w wyniku realizacji zabudowy. 4. ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW PODLEGAJĄCYCH OCHRONIE NA PODSTAWIE USTAWY Z DNIA 16 KWIETNIA 2004 R. O OCHRONIE PRZYRODY Na analizowanych obszarach nie stwierdza się występowania szczególnych problemów ochrony środowiska związanych z formami ochrony przyrody, ani też innych. 14

15 5. SKUTKI DLA ŚRODOWISKA WYNIKAJĄCE Z REALIZACJI USTALEŃ PLANU 5.1 WPŁYW NA WODY POWIERZCHNIOWE Projekt planu nie wprowadza nowych terenów i sposobów zagospodarowania, które w sposób znaczący mogłyby pogorszyć jakość wód powierzchniowych, a w szczególności takich, które kolidowałyby z istniejącymi stawami czy ciekami, w sposób który powodowałby ich likwidację. Niewątpliwe powstanie nowej zabudowy mieszkaniowej wpłynie na zwiększenie ilości odprowadzanych ścieków, jednak jest to problem marginalny, biorąc pod uwagę fakt niemal całkowitego skanalizowania miasta Rybnik. W celu przeciwdziałania zanieczyszczeniom projekt planu przewiduje: nakaz odprowadzania ścieków do miejskiej kanalizacji sanitarnej i deszczowej, a w przypadku ścieków bytowych także do przydomowych oczyszczalni ścieków, z zastrzeżeniem, że dopuszcza się: a) do czasu zrealizowania kanalizacji sanitarnej odprowadzania ścieków bytowych do bezodpływowych zbiorników na nieczystości ciekłe, b) do czasu zrealizowania kanalizacji deszczowej odprowadzanie wód opadowych i roztopowych do wód i do ziemi, W związku z ustaleniami projektu planu nie przewiduje się zagrożenia dla wód powierzchniowych. 5.2 WPŁYW NA WODY PODZIEMNE Na analizowanych terenach (za wyjątkiem terenu nr 2) nie występują użytkowe poziomy wodonośne. Nie przewiduje się szczególnego zagrożenia wód podziemnych. Powstanie nowej zabudowy z niedostatecznie rozwiązanym systemem odprowadzania ścieków może wpłynąć na stan wód podziemnych. Dla ochrony wód podziemnych ważne będą więc ustalenia przedstawione w zakresie gospodarki ściekowej w rozdziale 5.1. Dla ochrony wód podziemnych kluczowe znaczenie mają działania, które wykraczają poza ramy planowania przestrzennego, takie jak egzekwowanie przez gminę podłączeń do sieci kanalizacyjnej oraz właściwe zaprojektowanie inwestycji z uwzględnieniem wszelkich potrzebnych zabezpieczeń. 5.3 WPŁYW NA KLIMAT W szerszej skali realizacja ustaleń planu nie będzie miała wpływu na klimat. Natomiast na pewno zmianie ulegnie mikroklimat terenów na których będzie powstawała nowa zabudowa. Zabudowanie terenów wpłynie na zwiększenie szorstkości powierzchni ziemi, a co za tym idzie na zmniejszenie warunków przewietrzania. Zagrożeniem może być problem niskiej emisji. W celu przeciwdziałania temu negatywnemu zjawisku projekt planu wprowadza nakaz stosowania proekologicznych i wysokosprawnych źródeł energii cieplnej, charakteryzujących się brakiem lub niską emisją substancji do powietrza. Choć zabudowa terenów 1 4 ma niewielką powierzchnię, to jednak w szerszej perspektywie (położenie w dzielnicach złożonych głównie z zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej) również ona może przyczynić się do pogarszania stanu jakości powietrza ze względu na niską emisję. 15

16 5.4 POWIERZCHNIA ZIEMI WPŁYW NA UKSZTAŁTOWANIE TERENU Projekt planu zakłada nieznaczne poszerzenie funkcji mieszkaniowej, usługowej i produkcyjnej. Realizacja tych funkcji również wpłynie nieznacznie na przekształcenie powierzchni terenu. Nie należy jednak spodziewać się znaczących przekształceń, projekt planu nie przewiduje bowiem wielkoskalowych przedsięwzięć, takich jak drogi czy inne obiekty, których budowa związana jest z przemieszczaniem znaczącej ilości mas ziemnych. Zmiany powierzchni ziemi należy uznać za nieuniknione, towarzyszące wprowadzeniu każdego typu inwestycji, tym bardziej, że większość terenów jest już zabudowana WPŁYW NA GLEBY Przy powstaniu planowanej zabudowy istniejące tu gleby ulegną w większości zniszczeniu (zajętość terenu). Projekt planu przewiduje pozostawienie minimalnej powierzchni biologicznie czynnej dla poszczególnych terenów. Pomimo to przewiduje się, że tereny poddane pod zabudowę zostaną bezpowrotnie stracone dla rolnictwa. Pozostałe tereny na których ustala się urbanizację, posiadały to samo przeznaczenie w już obowiązujących mpzp. Na skutek ustaleń projektu planu nie zachodzi konieczność pozyskania zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych, natomiast w związku z zajęciem fragmentu terenu leśnego na obszarze nr 5 konieczne będzie uzyskanie zgody na zmianę przeznaczenia gruntów leśnych terenu lasu prywatnego o powierzchni ok. 0,4 ha. Choć lokalnie teren całej powierzchni leśnej uszczupli się, to jednak w skali miasta Rybnik jest to ubytek właściwie niezauważalny. 5.5 WPŁYW NA ZASOBY NATURALNE Projekt planu ujawnia udokumentowane złoża i jednocześnie nie wprowadza form zagospodarowania przestrzennego, które kolidowałyby ze złożami węgla kamiennego oraz metanu i uniemożliwiały ich eksploatację w przyszłości. 5.6 WPŁYW NA ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE Wprowadzenie zabudowy w miejscach które przewiduje plan, a które na dzień dzisiejszy użytkowane są w sposób rolniczy lub stanowią przydomowe place spowoduje zmianę w środowisku roślinnym wyrażające się między innymi w zanikaniu roślinności naturalnej na rzecz gatunków obcych na terenach realizacji zabudowy. Roślinność i zwierzęta związane do tej pory z gruntami rolnymi z tych terenów zostaną wyparte. Na terenach już zurbanizowanych wprowadzenie zmiany planu nie spowoduje zmian stanu środowiska przyrodniczego, gdyż takowe występuje tu tylko w ograniczonym stopniu jako zieleń przydomowa, ogrody, trawniki i.tp. Spośród nowych terenów, które do tej pory nie były wskazywane do urbanizacji w obowiązujących planach należy teren 1/PU na terenie nr 1 oraz fragment terenu 5/U na terenie nr 5. Na terenie nr 1/PU występują grunty rolne oraz nieużytki, brak jest tu cennych elementów środowiska. Natomiast nieco wyższe walory niż pozostałe tereny prezentuje fragment terenu 5/U, gdzie znajduje się prywatny las mieszany o charakterze gospodarczym. 16

17 Pomimo, że las ten ma niewielką powierzchnię oraz ma charakter typowo gospodarczy (w składzie głównie brzoza, dąb i sosna), to jednak prezentuje on nieco odmienny charakter niż występujące w pobliżu tereny rolne. Zabudowa tego terenu spowoduje wycinkę tego lasu i zmniejszenie jego powierzchni. Cała powierzchnia tej enklawy leśnej (w dużej mierze znajdująca się poza terenem objętym projektem planu) ma ok. 4,7 ha. Zmniejszenie powierzchni leśnej o 0,4 ha nie będzie miało znaczącego wpływu na funkcjonowanie całej enklawy. Również w skali miasta Rybnika ubytek tej powierzchni leśnej można uznać za niezauważalny. Bardzo istotny jest również fakt, że na tym terenie leśnym brak jest cennych siedlisk przyrodniczych, jest to zwykły las o charakterze gospodarczym, tak więc ubytku tego nie można uznać za oddziaływanie o charakterze znaczącym. Reasumując na terenach przewidzianych w planie do urbanizacji nie występują stanowiska roślin chronionych czy cenne siedliska przyrodnicze, a zmiana planu nie przyczyni się do pogorszenia stanu środowiska przyrodniczego. 5.7 WPŁYW NA OBSZARY CHRONIONE NA PODSTAWIE USTAWY Z 16 KWIETNIA 2004 Na terenach objętych planem nie występują formy ochrony przyrody, tereny te również nie były proponowane do objęcia ochroną. Tereny objęte zmianami planu nie pełnią funkcji korytarzy ekologicznych dla ssaków drapieżnych i kopytnych, gdyż znajduje się pośród istniejącej zabudowy. Analizowane tereny znajdują się również poza korytarzami ekologicznymi dla ptaków. 5.8 WPŁYW NA KRAJOBRAZ Zmiana planu polega na uzupełnieniu istniejącego układu urbanistycznego. Przyjęty w miejscowym planie kierunek rozwoju analizowanego terenu nie wpłynie znacząco na zmianę jego krajobrazu tereny będą rozwijały się na kształt dotychczasowy. W zapisach projektu planu znalazły się wskaźniki zagospodarowania i użytkowania terenów oraz zasady kształtowania ładu przestrzennego, które powinny zabezpieczyć właściwe kształtowanie się krajobrazu. 5.9 WPŁYW NA ZABYTKI I OBIEKTY O WARTOŚCIACH KULTUROWYCH Na analizowanych terenach nie występują zabytki oraz obiekty o wartościach kulturowych WPŁYW NA WARUNKI I JAKOŚĆ ŻYCIA MIESZKAŃCÓW JAKOŚĆ POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO Projekt planu nie wprowadza funkcji, które mogłyby wpłynąć na potencjalne pogorszenie jakości powietrza atmosferycznego. O ile zagrożenie ze strony obiektów usługowych lub przemysłowych jest niewielkie, ponieważ muszą one spełnić szereg norm ujętych w prawie ochrony środowiska oraz objęte są bieżącym system monitoringu, kontroli oraz pozwoleń, o tyle poważnym zagrożeniem jest poszerzenie się funkcji mieszkaniowej (tereny MN), która ciągle jest głównym sprawcą zanieczyszczeń w formie tzw. niskiej 17

18 emisji. W celu przeciwdziałania temu negatywnemu zjawisku projekt planu wprowadza nakaz stosowania proekologicznych i wysokosprawnych źródeł energii cieplnej, charakteryzujących się brakiem lub niską emisją substancji do powietrza. Choć zabudowa terenów 1 5 ma niewielką powierzchnię, to jednak w szerszej perspektywie (położenie w dzielnicach złożonych głównie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej) również ona może przyczynić się do pogarszania stanu jakości powietrza ze względu na niską emisję. Należy zaznaczyć, że systemy obsługi grzewczej pozostają poza kontrolą służb ochrony środowiska, a rozwiązanie problemu niskiej emisji wymaga podjęcia działań, które wykraczają poza ramy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego KLIMAT AKUSTYCZNY Projekt planu określa na analizowanym terenie normy klimatu akustycznego zgodne z polskim prawem. Dopuszczalne poziomy hałasu powinny odpowiadać wymaganiom rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826 ze zm). Prowadzenie działalności na terenach o funkcjach usługowych i infrastrukturalnych nie powinno powodować przekroczenia standardów jakości środowiska, o czym wyraźnie mówi art. 144 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska. W dalszej części w ust. 2 tego artykułu jest wyraźny nakaz dotyczący ewentualnego oddziaływania na środowisko i tereny sąsiednie, tj. eksploatacja instalacji powodująca wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, emisje hałasu oraz wytwarzanie pól elektromagnetycznych nie powinna powodować przekroczenia standardów jakości środowiska, do którego prowadzący instalację ma tytuł prawny. Projekt planu nie wprowadza obiektów, które mogą mieć potencjalny wpływ na pogorszenie klimatu akustycznego. Nie przewiduje się budowy nowych arterii drogowych, ani dużych terenów produkcyjnych. Zagrożenie związane z ponadnormatywnym hałasem może więc wystąpić tylko na terenach zabudowy mieszkaniowej lub mieszkaniowousługowej, a jak wspomniano powyżej ponadnormatywny hałas należy ograniczyć do granic działki. Może to mieć znaczenie w przypadku terenu nr 1, gdzie tereny zabudowy produkcyjnej będą sąsiadowały z terenami zabudowy mieszkaniowo-usługowej. W przypadku wystąpienia uciążliwości ze strony zabudowy produkcyjnej na właścicielach tych terenów będzie spoczywał obowiązek bezwzględnego ograniczenia nadmiernego hałasu np. poprzez realizację ekranów akustycznych, odsuwanie emitorów hałasu od granic terenów chronionych akustycznie czy też czasowe wyłączanie urządzeń. Szczegółowe rozwiązania będą musiały zostać przeanalizowane na etapie konkretnych projektów, gdy znane będą możliwe do realizacji przedsięwzięcia. W projekcie planu, zgodnie z art. 114 ust. 1 Prawa Ochrony Środowiska wskazano, które z terenów należą do poszczególnych rodzajów terenów o których mowa w art. 113 ust. 2 pkt POLA ELEKTROMAGNETYCZNE Projekt planu nie wprowadza specjalnych obostrzeń co do lokowania anten telefonii komórkowej. Podobnie jak w przypadku emisji zanieczyszczeń i hałasu, wprowadzanie do środowiska pól elektromagnetycznych obostrzone jest szeregiem przepisów oraz systemu 18

19 kontroli, stojących poza systemem planowania przestrzennego. Należy również dodać, że zgodnie z ustawą z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. Nr 106 poz. 675 ze zm.) miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego nie może ustanawiać zakazów, a przyjmowane w nim rozwiązania nie mogą uniemożliwiać rozwoju telefonii komórkowej. W projekcie planu ustalono również nakaz przestrzegania ograniczeń w zagospodarowaniu terenów położonych w strefach technicznych pokazanych na rysunku planu wzdłuż sieci i urządzeń infrastruktury technicznej, zgodnie z obowiązującymi wymogami przepisów odrębnych GOSPODARKA ODPADAMI Ze względu na przyrost zabudowy mieszkaniowej, usługowej i produkcyjnej niewątpliwe wzrośnie też ilość powstających odpadów, choć nie będzie to przyrost znaczący zważywszy na skalę terenów. Projekt planu nie wprowadza nowych składowisk odpadów, będą one składowane zgodnie z obowiązującymi przepisami na terenach do tego przeznaczonych. Gospodarka odpadami obostrzona jest szeregiem przepisów oraz systemu kontroli, stojących poza systemem planowania przestrzennego. Problem ten regulują zarówno ustawy (ustawa z 14 grudnia 2012 r. o odpadach, ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach) jak również odpowiednie uchwały Rady Miasta oraz programy gospodarki odpadami. W projekcie planu ustalono, by sposób postępowania z odpadami był zgodny z tymi przepisami ZAGROŻENIE POWODZIOWE Na analizowanych terenach nie stwierdzono występowania zagrożeń powodziowych ZAGROŻENIE OSUWISKOWE Na analizowanych terenach nie stwierdzono występowania zagrożeń ruchami masowymi ziemi. 6. PRZEWIDYWANE MOŻLIWOŚCI TRANSGRANICZNEGO ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO Projekt planu nie wprowadza funkcji, które mogłyby potencjalnie transgranicznie oddziaływać na środowisko. 7. ROZWIĄZANIA MAJĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZANIE LUB KOMPENSACJE PRZYRODNICZĄ NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO W projekcie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego fragmentu miasta Rybnik zaproponowano szereg rozwiązań mających na celu zapobieganie i ograniczanie negatywnych oddziaływań na środowisko. W szczególności zaproponowano: w zakresie bezprzewodowej łączności dopuszczenie lokalizacji: obsługa telekomunikacyjna z istniejącej i projektowanej sieci telekomunikacyjnej; 19

20 dopuszczenie lokalizowania infrastruktury telekomunikacyjnej o nieznacznym oddziaływaniu o maksymalnej wysokości zabudowy 10 m na terenach oznaczonych symbolami MN. w zakresie gospodarki wodno-ściekowej: w zakresie zaopatrzenia w wodę, w tym do celów przeciwpożarowych dostawa wody z istniejącej bądź projektowanej sieci wodociągowej, w zakresie odprowadzania ścieków: nakaz odprowadzania ścieków do miejskiej kanalizacji sanitarnej i deszczowej, a w przypadku ścieków bytowych także do przydomowych oczyszczalni ścieków, dopuszczenie do czasu zrealizowania kanalizacji sanitarnej odprowadzania ścieków bytowych do bezodpływowych zbiorników na nieczystości ciekłe, dopuszczenie do czasu zrealizowania kanalizacji deszczowej odprowadzania wód opadowych i roztopowych do wód i do ziemi, w zakresie zaopatrzenia w ciepło dopuszczenie dostaw z: dostawa ciepła w oparciu o indywidualne źródła ciepła, dopuszczenie zaopatrzenia w ciepło z istniejącej i projektowanej sieci ciepłowniczej, w celu ochrony powietrza atmosferycznego nakaz stosowania proekologicznych i wysokosprawnych źródeł energii cieplnej, charakteryzujących się brakiem lub niską emisją substancji do powietrza, w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną: dostawa energii elektrycznej z istniejącej i projektowanej sieci elektroenergetycznej, w zakresie zaopatrzenia w gaz: pozostałe: dostawa gazu z istniejącej i projektowanej sieci gazowej; W projekcie planu, zgodnie z art. 114 ust. 1 Prawa Ochrony Środowiska wskazano, które z terenów należą do poszczególnych rodzajów terenów o których mowa w art. 113 ust. 2 pkt 1; Ustalono szczegółowe zapisy dotyczące zasad kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenów; Ujawniono udokumentowane złoża kopalin, obszary i tereny górnicze; W projekcie mpzp nie wprowadzono zapisów dotyczących kompensacji przyrodniczej. Zakres kompensacji przyrodniczej może zostać określony, zgodnie z art. 75 ust. 4 i 5 prawa ochrony środowiska w pozwoleniu na budowę lub w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Ze względu na charakter planu oraz brak znaczących negatywnych oddziaływań na elementy środowiska w prognozie oddziaływania na środowisko nie proponuje się działań zapobiegawczych lub minimalizujących negatywne oddziaływania. 20

21 8. MOŻLIWOŚCI ROZWIĄZAŃ ALTERNATYWNYCH DLA OBSZARU NATURA 2000 Na analizowanych terenach, jak i na całym obszarze miasta Rybnik ani w jego sąsiedztwie nie występują obszary Natura Projekt planu nie wprowadza funkcji, które mogłyby oddziaływać na cele, przedmiot ochrony i integralność jakiegokolwiek obszaru Natura 2000, więc nie ma potrzeby rozpatrywania rozwiązań alternatywnych. 9. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PROJEKTOWANEGO PLANU ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA Na etapie projektu planu nie wprowadzono konkretnych rozwiązań mających na celu analizę skutków realizacji oraz częstotliwości jej przeprowadzania. Zakres planu określony w ustawie z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym [t.j Dz. U. z 2015 poz. 199] oraz w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003r. w sprawie wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego [Dz. U. Nr 164, poz. 1587] nie przewiduje możliwości określenia monitoringu w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Wskazanie takie byłoby niezgodne z przepisami prawa i znacząco wykraczałoby poza ustawowe kompetencje Rady Miasta. Należy jednak zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w celu oceny aktualności studium i planów miejscowych wójt, burmistrz albo prezydent miasta dokonuje analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy, ocenia postępy w opracowywaniu planów miejscowych i opracowuje wieloletnie programy ich sporządzania w nawiązaniu do ustaleń studium. W ramach tej analizy również mogą zostać ocenione skutki dla środowiska zachodzące w wyniku realizacji projektowanego dokumentu. Jednocześnie skutki realizacji postanowień planu będą podlegały bieżącemu monitoringowi odpowiednich służb ochrony środowiska, służb ochrony przyrody, organów administracji oraz organizacji ekologicznych. Bardzo ważna jest również postawa obywateli, którzy powinni reagować natychmiastową interwencją w przypadku stwierdzenia wystąpienia uciążliwości. 21

22 10. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM Projektem planu objętych jest pięć terenów, które nie są ze sobą związane: Teren nr 1 położony jest w Rybniku, w dzielnicy Meksyk, pomiędzy ul. Kowalczyka, ul. Kopalnianą i na wschód od ul. Świerklańskiej. Powierzchnia tego terenu to ok. 13,54 ha. Teren nr 2 położony jest w dzielnicy Popielów, pomiędzy ul. Lokalną i ul. Niemcewicza. Powierzchnia tego terenu to ok. 2,5 ha. Teren nr 3 położony jest w dzielnicy Boguszowice Stare, w obrębie zabudowy położonej wzdłuż ul. Jesiennej, która w tym miejscu tworzy kilka mniejszych uliczek. Powierzchnia tego terenu to ok. 1,6 ha. Teren nr 4 położony jest w dzielnicy Meksyk, na północ od ul. Brzeziny Miejskie. Powierzchnia tego terenu to ok. 5,2 ha. Teren nr 5 położony jest na styku dzielnic: Ligota Ligocka Kuźnia, Gotartowice i Boguszowice Stare. Obejmuje teren po obu stronach ul. Spokojnej oraz niewielki las rosnący na wschód od ul. Spokojnej. Zgodnie ze Szczegółową Mapa Geologiczną Polski na terenach nr 1 i 3-5 występują żwiry wodnolodowcowe, na terenie nr 2 lessy. Na wszystkich terenach powierzchniowa budowa geologiczna została zmieniona na skutek wieloletniego antropogenicznego użytkowania terenu. Na analizowanych terenach nie występują cieki powierzchniowe, ani zbiorniki wód powierzchniowych. Na terenach nr 1 i 3-5 nie występują użytkowe poziomy wodonośne, natomiast na terenie nr 2 występują użytkowe poziomy w utworach karbońskich. W podłożu wszystkich terenów występują złoża węgla kamiennego, na części terenów występują również obszary i tereny górnicze. Środowisko przyrodnicze tworzy głównie zieleń towarzysząca zabudowie oraz grunty orne. Na terenie nr 1 dodatkowo występuje las o charakterze gospodarczym. Na wszystkich terenach brak jest elementów stanowiących cenne wartości przyrody ożywionej. Na wszystkich terenach nie występują formy ochrony przyrody, nie były one również proponowane do objęcia ochroną. Na analizowanym terenie nie występują zabytki oraz obiekty o wartościach kulturowych. W wyniku powstania nowych terenów zurbanizowanych może wystąpić wpływ na wody powierzchniowe i podziemne, projekt planu wprowadza jednak odpowiednie zapisy dotyczące odprowadzania ścieków. Gleby oraz rolnicza przestrzeń produkcyjna na terenach objętych zmianami zostaną przekształcone i zdegradowane na skutek urbanizacji. Na terenach planowanych pod zabudowę istniejące środowisko ulegnie całkowitej degradacji i przekształcone w kierunku przydomowych zieleńców i ogrodów na obszarach przestrzeni biologicznie czynnej, brak tu jednak cennych walorów przyrodniczych. Przekształcane będą głównie grunty orne, a zdecydowana część terenów jest już zabudowana. Na terenie nr 5 dodatkowo przekształcony może zostać fragment terenu leśnego (las o charakterze gospodarczym), brak tu jest jednak cennych wartości przyrodniczych. Geologic Tomasz Miłowski - ochrona środowiska, doradztwo prawne, konsulting; ul. Strzelecka 78, Rybnik; tel: , geologic1@wp.pl; nip: , REGON:

23 Wzrost stopnia urbanizacji może wpłynąć na jakość powietrza atmosferycznego na skutek niskiej emisji ze strony zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Nie przewiduje się znaczącego pogorszenia jakości klimatu akustycznego. Na analizowanych terenach nie występują tereny zagrożone osuwaniem się mas ziemnych, ani narażone na niebezpieczeństwo powodzi. Projekt planu nie wprowadza funkcji, które mogłyby potencjalnie transgranicznie oddziaływać na środowisko. W projekcie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego zaproponowano szereg rozwiązań mających na celu zapobieganie i ograniczanie negatywnych oddziaływań na środowisko. Na etapie oceny projektu planu nie wprowadzono konkretnych rozwiązań mających na celu analizę skutków realizacji oraz częstotliwości jej przeprowadzania, nie ustalono również prac kompensacyjnych, gdyż ustawodawca nie przewiduje wprowadzenia takich rozwiązań w projekcie planu. Projekt planu nie wprowadza funkcji, które mogłyby wpłynąć na cele, przedmiot ochrony oraz integralność jakiegokolwiek obszaru Natura 2000 w związku z czym nie ma potrzeby wprowadzenia rozwiązań alternatywnych. 23

24 11. LITERATURA Absalon D., Jankowski A.T., Leśniok M., Mapa Hydrograficzna Polski w skali 1: 50000, ark. Rybnik, Gugik, Warszawa, 1995; Absalon D., Jankowski A.T., Leśniok M., Mapa Sozologiczna Polski w skali 1: 50000, ark. Rybnik, Gugik, Warszawa, 1995; Absalon D., Leśniok M., Przewodnik przyrodniczy po Rybniku, Infomax-Katowice, Rybnik, 1999 Bernacik A., Spychała M., Programowanie ochrony środowiska w gminie, Sorus, 2007 Centralna Baza Danych Geologicznych strona internetowa PIG, Chmura A., Mapa hydrogeologiczna Polski w skali 1:50000, ark. Rybnik, PIG, Warszawa 1998; Gałka M. i in., Mapa Geośrodowiskowa Polski, ark. Rybnik, PIG, Warszawa, 2004; Informacja o stanie środowiska 2008, WIOŚ Katowice, 2009; Infogeoskarb strona internetowa PIG, Kondracki J., Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa 2001; Kotliccy G. i S., Mapa geologiczna Polski w skali 1:200000, ark. Gliwice, WG, Warszawa, 1979; Kotlicka G., Wagner J., Mapa Hydrogeologiczna Polski w skali 1:200000, ark. Gliwice, WG, Warszawa, 1986; Lipiński A. Planowanie przestrzenne a wydobywanie kopalin w Aktualne problemy ochrony środowiska 2008 red G. Dobrowolski, Ecausa, 2008 Matuszkiewicz W. [red], Potencjalna roślinność naturalna Polski Mapa przeglądowa 1: ark. 11, PAN, Warszawa, 1995; Opracowanie ekofizjograficzne dla miasta Rybnika, Pracownia Urbanistyczna w Rybniku, Rybnik 2003; Różkowski A. [red.], 1997: Mapa warunków występowania, użytkowania, zagrożenia i ochrony zwykłych wód podziemnych Górnośląskiego Zagłębia Węglowego i jego obrzeżenia; 1 : PIG, Warszawa; Sarnacka Z., Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50000, ark. Rybnik, PIG, Warszawa 1959 Skrzypczyk L. [red], 2003: Mapa wstępnej waloryzacji Głównych Zbiorników Wód Podziemnych 1:800000, PIG, Warszawa; Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania miasta Rybnik, Pracownia Urbanistyczna w Rybniku, 2002 r z póź. zm; Waloryzacja przyrodnicza miasta Rybnika, Aleko, Katowice, listopad 1997; 12. DOKUMENTACJA FOTOGRAFICZNA 24

25 Fot. 1 Teren nr 1, widok od strony północnej Fot. 3 Teren nr 2, widok od strony wschodniej (ul. Niemcewicza) Fot. 2 Teren nr 1, widok od strony południowej Fot. 4 Teren nr 2, widok od strony zachodniej (ul. Ludowej) Geologic Tomasz Miłowski - ochrona środowiska, doradztwo prawne, konsulting; ul. Strzelecka 78, Rybnik; tel: , geologic1@wp.pl; nip: , REGON:

26 Fot. 5 Teren nr 3, widok od strony zachodniej Fot. 6 Teren nr 4, widok od strony zachodniej Fot. 7 Teren nr 3, widok od strony wschodniej Fot. 8 Teren nr 4, widok od strony wschodniej 26

27 Fot. 9 Teren nr 5, zachodnia część terenu, ul. Spokojna Fot. 11 Teren nr 5, drzewostan brzozowy w części wschodniej Fot. 10 Teren nr 5, ul. Spokojna, widok na część centralną i wschodnią Fot. 12 Teren nr 5, wschodnia część terenu 27