Nr Akty prawne

Transkrypt

1 PRZEGLĄD AKTÓW NORMATYWNYCH opublikowanych w listopadzie i grudniu 2014 r. (wykaz obejmuje akty prawne dotyczące elektryki lub z nią związane także w zakresie działających w niej podmiotów) 1. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 23 października 2014 r. w sprawie wzorów i sposobu prowadzenia w formie elektronicznej centralnych rejestrów osób posiadających uprawnienia budowlane oraz ukaranych z tytułu odpowiedzialności zawodowej w budownictwie Dz.U z dnia 4 listopada 2014 r. Wyciąg z rozporządzenia: Na podstawie art. 88a ust. 6 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r. poz. 1409, z późn. zm.) zarządza się, co następuje: 1. Rozporządzenie określa: 1) sposób prowadzenia w formie elektronicznej centralnych rejestrów osób posiadających uprawnienia budowlane oraz ukaranych z tytułu odpowiedzialności zawodowej w budownictwie, zwanych dalej centralnymi rejestrami ; 2) dokumenty dołączane do wniosku o wpis do centralnych rejestrów, stanowiące podstawę dokonania wpisu; 3) wzory centralnych rejestrów. (...) 4. Wpisów do centralnych rejestrów dokonuje się na podstawie ostatecznych decyzji o: 1) nadaniu uprawnień budowlanych; 2) ukaraniu w trybie odpowiedzialności zawodowej w budownictwie Do wniosku o wpis do centralnego rejestru osób posiadających uprawnienia budowlane dołącza się ostateczną decyzję o nadaniu uprawnień budowlanych oraz wypełniony formularz osobowy, którego wzór jest określony w załączniku nr 4 do rozporządzenia. 2. Do wniosku o wpis do centralnego rejestru ukaranych z tytułu odpowiedzialności zawodowej w budownictwie dołącza się ostateczną decyzję o ukaraniu w trybie odpowiedzialności zawodowej w budownictwie, wypełniony formularz osobowy, o którym mowa w ust. 1, oraz wypełniony formularz kary, którego wzór jest określony w załączniku nr 5 do rozporządzenia. (...) 10. Wnioski o wpis do centralnego rejestru osób posiadających uprawnienia budowlane oraz do centralnego rejestru ukaranych z tytułu odpowiedzialności zawodowej w budownictwie, wraz z dokumentami dołączonymi do tych wniosków, złożone w brzmieniu i formie określonej w przepisach dotychczasowych, mogą stanowić Nr

2 104 podstawę wpisu do tych rejestrów, nie dłużej jednak niż przez 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia. 11. Traci moc rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 11 lutego 2009 r. w sprawie wzorów i sposobu prowadzenia w formie elektronicznej centralnych rejestrów osób posiadających uprawnienia budowlane, rzeczoznawców budowlanych oraz ukaranych z tytułu odpowiedzialności zawodowej w budownictwie (Dz. U. Nr 23, poz. 136). 12. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Załączniki (...) Załącznik Nr 4 FORMULARZ OSOBOWY 1. Imiona Nazwisko PESEL w przypadku osób posiadających obywatelstwo polskie Numer paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość w przypadku osób nieposiadających obywatelstwa polskiego Kraj Województwo wraz z identyfikatorem z krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju TERYT w przypadku osób zamieszkujących na terenie Rzeczypospolitej Polskiej Kod pocztowy Poczta Miejscowość wraz z identyfikatorem z krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju TERYT, a w przypadku osób niezamieszkujących na terenie Rzeczypospolitej Polskiej miejscowość Ulica Nr domu Nr mieszkania Wykształcenie Kierunek wykształcenia Tytuł naukowy i zawodowy Przynależność do okręgowej izby samorządu zawodowego Adres do korespondencji... (...)

3 2. Ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe (tekst jednolity) Dz.U z dnia 4 listopada 2014 r. Pełny tekst rozporządzenia można znaleźć w Internecie na przykład pod adresem 3. Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (tekst jednolity) Dz.U z dnia 26 listopada 2014 r. Pełny tekst rozporządzenia można znaleźć w Internecie na przykład pod adresem 4. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 27 listopada 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wysokości opłat za czynności jednostek dozoru technicznego Dz.U z dnia 28 listopada 2014 r. Wyciąg z rozporządzenia: Na podstawie art. 34 ust. 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz.U. z 2013 r. poz. 963, z późn. zm.) zarządza się, co następuje: 1. W rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 26 listopada 2010 r. w sprawie wysokości opłat za czynności jednostek dozoru technicznego (Dz. U. Nr 229, poz. 1502, z 2011 r. Nr 294, poz oraz z 2014 r. poz. 735) wprowadza się następujące zmiany: 1) uchyla się 2 i 3; 2) w 5: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Za czynności jednostek dozoru technicznego, o których mowa w ust. 2, ustala się stawkę za godzinę pracy, w wysokości określonej w pkt 4 załącznika do rozporządzenia., b) w ust. 2 w pkt 13 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 14 i 15 w brzmieniu: 14) wykonanie zastępczych badań lub czynności realizowanych w zamian za badania okresowe lub doraźne kontrolne w zakresie rewizji wewnętrznej oraz próby ciśnieniowej; 15) uzgadnianie warunków technicznych dozoru technicznego. ; 3) w 7 ust. 2 otrzymuje brzmienie: 2. Za wydanie dokumentu uprawniającego przedsiębiorcę do wytwarzania materiałów, elementów lub urządzeń technicznych, dokonywania napraw lub modernizacji urządzeń oraz dokumentu uprawniającego przedsiębiorcę do wykonywania chemicznego czyszczenia i trawienia urządzeń technicznych ustala się opłatę w wysokości 50% opłaty określonej w pkt 2 załącznika do rozporządzenia. ; 4) załącznik do rozporządzenia otrzymuje brzmienie określone w załączniku do niniejszego rozporządzenia. Nr

4 Czynności jednostek dozoru technicznego, za które w 2014 r. pobrano opłatę na podstawie przepisów rozporządzenia, o którym mowa w 1, w brzmieniu dotychczasowym, a które zostaną wykonane po dniu wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, nie podlegają opłacie ustalonej w przepisach niniejszego rozporządzenia. 3. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 grudnia 2014 r. Wysokość opłat za czynności jednostek dozoru technicznego zamieszczono w załączniku, którego treść można znaleźć w Internecie (np. akt/dz-u ). 5. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 20 października 2014 r. uchylające rozporządzenie w sprawie ustalenia rodzajów specjalistycznych urządzeń, przy których obsłudze i konserwacji wymagane jest posiadanie szczególnych kwalifikacji Dz.U z dnia 1 grudnia 2014 r. Wyciąg z rozporządzenia: Na podstawie art. 54 ust. 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz.U. z 2013 r. poz. 963, z późn. zm.) zarządza się, co następuje: 1. Traci moc rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 7 kwietnia 2003 r. w sprawie ustalenia rodzajów specjalistycznych urządzeń, przy których obsłudze i konserwacji wymagane jest posiadanie szczególnych kwalifikacji (Dz. U. Nr 67, poz. 628 oraz z 2008 r. Nr 53, poz. 321). 2. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. 6. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego odnoszących się do niektórych specjalistycznych urządzeń ciśnieniowych oraz rodzajów urządzeń, przy których obsłudze wymagane jest posiadanie szczególnych kwalifikacji Dz.U z dnia 1 grudnia 2014 r. Rozporządzenie określa na podstawie art. 54 ust. 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz. U. z 2013 r. poz. 963, z późn. zm.): 1) warunki techniczne dozoru technicznego w zakresie projektowania, wytwarzania, eksploatacji oraz naprawy i modernizacji specjalistycznych urządzeń ciśnieniowych, a także materiałów i elementów tych urządzeń, podlegających wojskowemu dozorowi technicznemu; 2) rodzaje specjalistycznych urządzeń ciśnieniowych, podlegających wojskowemu dozorowi technicznemu, przy których obsłudze wymagane jest posiadanie szczególnych kwalifikacji. Rozporządzenie zawiera: Rozdział 1. Przepisy ogólne; Rozdział 2. Projektowanie, wytwarzanie i dokumentacja; Rozdział 3. Zakres i terminy badań technicznych; Rozdział 4. Eksploatacja, naprawa i modernizacja; Rozdział 5. Przepis przejściowy i przepisy końcowe oraz załącznik: Formy dozoru technicznego oraz terminy badań okresowych. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia

5 Pełny tekst rozporządzenia można znaleźć w Internecie (np. du-akt/-/akt/dz-u ). 7. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 listopada 2014 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego odnoszących się do niektórych specjalistycznych urządzeń transportu bliskiego oraz rodzajów urządzeń, przy których obsłudze i konserwacji wymagane jest posiadanie szczególnych kwalifikacji Dz.U z dnia 1 grudnia 2014 r. Rozporządzenie na podstawie art. 54 ust. 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz.U. z 2013 r. poz. 963, z późn. zm.) określa: 1) warunki techniczne dozoru technicznego w zakresie projektowania, wytwarzania, eksploatacji oraz naprawy i modernizacji specjalistycznych urządzeń transportu bliskiego, a także materiałów i elementów tych urządzeń, podlegających wojskowemu dozorowi technicznemu; 2) rodzaje specjalistycznych urządzeń transportu bliskiego, podlegających wojskowemu dozorowi technicznemu, przy których obsłudze i konserwacji wymagane jest posiadanie szczególnych kwalifikacji. Rozporządzenie zawiera: Rozdział 1. Przepisy ogólne; Rozdział 2. Dokumentacja; Rozdział 3. Zakres i terminy badań technicznych; Rozdział 4. Eksploatacja, naprawa i modernizacja; Rozdział 5. Przepis przejściowy i przepisy końcowe oraz Załącznik nr 1. Formy dozoru technicznego oraz terminy badań okresowych i Załączniki nr 2. Terminy przeglądów konserwacyjnych. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. 8. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 12 grudnia 2014 r. w sprawie urządzeń radiowych nadawczych lub nadawczo-odbiorczych, które mogą być używane bez pozwolenia radiowego Dz.U z dnia 19 grudnia 2014 r. Wyciąg z rozporządzenia: Na podstawie art. 144 ust. 3 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. z 2014 r. poz. 243, 827 i 1198) zarządza się, co następuje: 1. Rozporządzenie rozszerza zakres urządzeń radiowych nadawczych lub nadawczo- -odbiorczych, zwanych dalej urządzeniami, które mogą być używane bez pozwolenia radiowego, zwanego dalej pozwoleniem, oraz określa warunki używania tych urządzeń, w szczególności zakresy wykorzystywanych przez nie częstotliwości, maksymalną moc promieniowaną lub maksymalne natężenie pola magnetycznego oraz obszar używania tych urządzeń. 2. Określenia, oznaczenia, skróty i symbole użyte w rozporządzeniu i załącznikach do rozporządzenia oznaczają: 1) [-] brak ograniczeń; 2) ACCMIN minimalny poziom sygnału odbieranego przez terminal GSM, przy którym może on uzyskać dostęp do sieci (opisany jako RXLEV-ACCES- -SMIN w specyfikacji technicznej ETSI TS ); Nr

6 3) AFA (Adaptive Frequency Agility) zdolność do adaptacyjnego wyboru kanału nadawania spośród zdefiniowanego dla danego urządzenia zbioru, w celu unikania zakłóceń pracy innych urządzeń; 4) aktywność nadajnika wyrażony w procentach stosunek czasu nadawania do długości okresu obserwacji, przy czym jako okres obserwacji przyjmuje się dowolny, jednogodzinny, ciągły przedział czasu; 5) antena dedykowana (dedicated antenna) antenę przeznaczoną do stosowania z danym urządzeniem z możliwością jej odłączenia, ale zaprojektowaną i dostarczaną jako niezbędna część urządzenia, którego badania oraz ocena zgodności z zasadniczymi wymaganiami, o których mowa w art. 153 ust. 1 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne, zostały przeprowadzone z tą anteną; 6) antena zewnętrzna (external antenna) antenę dołączaną do urządzenia za pomocą złącza, w które wyposażone jest urządzenie, stosowaną do urządzeń, których badania oraz ocena zgodności z zasadniczymi wymaganiami, o których mowa w art. 153 ust. 1 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne, zostały przeprowadzone bez anteny; 7) antena zintegrowana (integral antenna) antenę zaprojektowaną jako integralną część urządzenia w sposób uniemożliwiający jej odłączenie; 8) aparat słuchowy (deafaid) system łączności radiowej, który zwykle obejmuje jeden lub więcej nadajników radiowych i jeden lub więcej odbiorników radiowych, pozwalający osobom cierpiącym na upośledzenie słuchu zwiększyć ich zdolność słyszenia; 9) AVI (Automatic Vehicle Identification) automatyczną identyfikację pojazdu; 10) balisa urządzenie montowane w pobliżu toru pojazdów szynowych, służące do transmisji danych między tym urządzeniem a pojazdem lub między pojazdem a tym urządzeniem; 11) BMA (Building Material Analysis) analizę materiałów budowlanych; 12) BTS (Base Transceiver Station) stację bazową nadawczo-odbiorczą; 13) DAA (Detect and Avoid) technikę osłabiania zakłóceń polegającą na wykrywaniu sygnału i unikaniu go; 14) DFS (Dynamic Frequency Selection) dynamiczny wybór częstotliwości; 15) DSB-AM modulację kątową lub z emisją dwuwstęgową sygnału zmodulowanego amplitudowo; 16) DSSS (Direct Sequence Spread Spectrum) rozpraszanie widma z bezpośrednią sekwencją rozpraszającą; 17) DTX (Discontinuous Transmission) transmisję nieciągłą (opisana w specyfikacji technicznej ETSI TS ); 18) EAS (Electronic Article Surveillance) elektroniczny nadzór towarów; 19) e.i.r.p. (equivalent isotropically radiated power) zastępczą moc promieniowaną izotropowo; 108

7 20) e.r.p. zastępczą moc promieniowaną nadajnika odniesioną do mocy promieniowanej przez dipol półfalowy; 21) Eurobalise system wchodzący w skład Europejskiego Systemu Zarządzania Ruchem Kolejowym; 22) Euroloop system wchodzący w skład Europejskiego Systemu Zarządzania Ruchem Kolejowym; 23) FDD (Frequency Division Duplex) dupleks z podziałem częstotliwościowym; 24) FHSS (Frequency Hopping Spread Spectrum) rozpraszanie widma ze skokową zmianą częstotliwości; 25) GSM (Global System for Mobile Communications) globalny system łączności ruchomej; 26) HEST (High e.i.r.p. Satellite Terminal) terminal satelitarny o dużej zastępczej mocy promieniowanej izotropowo; 27) HIPERLAN (High Performance Radio Local Area Network) lokalną radiową sieć komputerową o dużej przepływności; 28) ISM (Industrial, Scientific, Medical equipment) urządzenie generujące i wykorzystujące energię fal radiowych dla celów przemysłowych, naukowych, medycznych, domowych lub podobnych, z wyłączeniem zastosowań do celów telekomunikacyjnych; 29) LBT (Listen Before Talk) sposób pracy urządzenia nadawczo-odbiorczego polegający na wykrywaniu przed rozpoczęciem nadawania wolnego kanału radiowego; 30) LDC (Low Duty Cycle) małą aktywność nadajnika; 31) LEST (Low e.i.r.p. Satellite Terminal) terminal satelitarny o małej zastępczej mocy promieniowanej izotropowo; 32) LPR (Level Probing Radar) radar poziomu napełnienia zbiornika; 33) MCA (Mobile Communication on Aircraft) usługę telekomunikacyjną świadczoną w celu umożliwienia osobom znajdującym się na pokładzie statku powietrznego korzystania podczas lotu z publicznych sieci telekomunikacyjnych bez nawiązywania bezpośrednich połączeń z ruchomymi publicznymi sieciami telekomunikacyjnymi pracującymi na lądzie; 34) MCV (Mobile Communication on Vessels) usługę telekomunikacyjną świadczoną w celu umożliwienia osobom znajdującym się na pokładzie statku morskiego albo statku żeglugi śródlądowej korzystania z publicznych sieci telekomunikacyjnych przy użyciu systemu GSM bez nawiązywania bezpośrednich połączeń z ruchomymi publicznymi sieciami telekomunikacyjnymi pracującymi na lądzie; 35) NCU (Network Control Unit) jednostkę sterowania siecią; 36) OFDM (Orthogonal Frequency Division Multiplexing) zwielokrotnienie z ortogonalnym podziałem częstotliwości; Nr

8 37) PMP (Point to Multi Point) systemy typu punkt wiele punktów; 38) PMR (Professional Mobile Radio/Private Mobile Radio) radiotelefon sieci dyspozytorskiej; 39) RLAN (Radio Local Area Network) lokalną radiową sieć komputerową; 40) RFID (Radio Frequency Identification) identyfikację radiową; 41) RTTT (Road Transport and Traffic Telematics) telematykę transportu i ruchu drogowego; 42) RXLEV poziom sygnału odbieranego (opisany jako RXLEV-FUL-L- SERVING-CELL w specyfikacji technicznej ETSI TS ); 43) SRR (automotive Short Range Radar) samochodowy radar bliskiego zasięgu urządzenie spełniające w pojazdach samochodowych funkcje radaru, którego przeznaczeniem jest unikanie kolizji i zwiększenie bezpieczeństwa ruchu; 44) system alarmowy pomocy socjalnej (social alarm system) system łączności radiowej przeznaczony do wzywania pomocy przez osoby niepełnosprawne lub starsze, które znalazły się w stanie zagrożenia, uruchamiany w wyniku wykonania prostej czynności; 45) TA (Timing advance) wyprzedzenie czasowe (opisane w specyfikacji technicznej ETSI TS ); 46) TDD (Time Division Duplex) dupleks z podziałem czasowym; 47) TLPR (Tank Level Probing Radar) radar sondujący poziom napełniania zbiornika; 48) TPC (Transmitter Power Control) sterowanie mocą nadajnika; 49) UWB (ultra wideband) ultraszerokopasmowy; 50) WAS (Wireless Access System) bezprzewodowy system dostępowy Nie wymaga pozwolenia używanie urządzeń: 1) pełniących funkcję urządzeń końcowych w sieciach radiokomunikacyjnych w służbie ruchomej lądowej, w których nie są świadczone publicznie dostępne usługi telekomunikacyjne; 2) będących zakończeniami sieci telekomunikacyjnej w systemie typu punkt wiele punktów (PMP); 3) z interfejsem umożliwiającym połączenie, współpracę i wymianę informacji drogą radiową między stacją bazową a telekomunikacyjnym urządzeniem końcowym, pracujących w ruchomej lub stacjonarnej publicznej sieci telekomunikacyjnej przedsiębiorcy telekomunikacyjnego posiadającego ogólnopolską rezerwację częstotliwości wykorzystywanych do świadczenia usług za pośrednictwem stacji bazowych; 4) stacji bazowych małej mocy: a) pracujących w zakresach częstotliwości 791 MHz 821 MHz (nadawanie) i 832 MHz 862 MHz (odbiór) z mocą nieprzekraczającą 21 dbm e.r.p., 110

9 b) pracujących w zakresach częstotliwości 876 MHz 915 MHz (odbiór) i 921 MHz 960 MHz (nadawanie) z mocą nieprzekraczającą 20 dbm e.r.p., c) pracujących w zakresach częstotliwości 1710 MHz 1785 MHz (odbiór) i 1805 MHz 1880 MHz (nadawanie) z mocą nieprzekraczającą 20 dbm e.r.p., d) pracujących w zakresach częstotliwości 1920 MHz 1980 MHz (odbiór) i 2110 MHz 2170 MHz (nadawanie) z mocą nieprzekraczającą 21 dbm e.r.p., e) pracujących w zakresach częstotliwości 2500 MHz 2570 MHz (odbiór) i 2620 MHz 2690 MHz (nadawanie) z mocą nieprzekraczającą 21 dbm e.r.p., f) pracujących w zakresie 2570 MHz 2620 MHz (nadawanie i odbiór) z mocą nieprzekraczającą 21 dbm e.r.p. wykorzystywanych do świadczenia usług przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego posiadającego ogólnopolską rezerwację częstotliwości wykorzystywanych do świadczenia usług za pośrednictwem stacji bazowych małej mocy; 5) przeznaczonych do używania wyłącznie w zakresie częstotliwości 26,96-27,41 MHz: a) typu PR27, spełniających wymagania określone w normach przenoszących normę ETSI EN , b) z modulacją kątową lub z emisją dwuwstęgową sygnału zmodulowanego amplitudowo, zwaną dalej DSB-AM, lub emisją jednowstęgową sygnału zmodulowanego amplitudowo, zwaną dalej SSB-AM, spełniających wymagania określone w normach przenoszących normę ETSI EN , przy czym dopuszczalna moc wyjściowa nadajnika dla DSB-AM wynosi do 4 W, a dla SSB-AM do 12 W szczytowej mocy obwiedni; 6) bliskiego zasięgu: a) ogólnego stosowania, wykorzystywanych w szczególności w telemetrii, zdalnym sterowaniu, alarmach, transmisji danych i innych podobnych zastosowaniach, określonych w załączniku nr 1 do rozporządzenia, b) do śledzenia i odszukiwania oraz do akwizycji danych, w tym urządzeń do wykrywania ofiar lawin, zdalnego odczytu liczników, systemów śledzenia i odszukiwania mienia, określonych w załączniku nr 2 do rozporządzenia, c) szerokopasmowych systemów transmisji danych, w tym urządzeń RLAN, HIPERLAN, WAS, określonych w załączniku nr 3 do rozporządzenia, Nr

10 d) stosowanych w transporcie kolejowym, wykorzystywanych w szczególności dla AVI, Eurobalise i Euroloop, określonych w załączniku nr 4 do rozporządzenia, e) stosowanych w RTTT, w tym urządzeń łączności między pojazdami, między pojazdami a infrastrukturą oraz radarów samochodowych, określonych w załączniku nr 5 do rozporządzenia, f) do radiolokalizacji, w tym urządzeń do wykrywania ruchu i alarmowania, określonych w załączniku nr 6 do rozporządzenia, g) do sterowania modelami, wykorzystywanych w szczególności do sterowania ruchem tych modeli w powietrzu, na lądzie, na wodzie i pod wodą, określonych w załączniku nr 7 do rozporządzenia, h) mikrofonów bezprzewodowych i urządzeń wspomagających słuch, przypinanych lub noszonych, profesjonalnych lub przeznaczonych do powszechnego użytku, określonych w załączniku nr 8 do rozporządzenia, i) do RFID, wykorzystywanych w szczególności: do automatycznej identyfikacji towarów, do śledzenia przesyłek wartościowych, w systemach alarmowych, w zarządzaniu odpadami komunalnymi, do identyfikacji osobistej, do kontroli dostępu, w czujnikach zbliżeniowych, w systemach zabezpieczających przed kradzieżą, w systemach lokalizacji, do transmisji danych do urządzeń przenośnych, w bezprzewodowych systemach kontroli określonych w załączniku nr 9 do rozporządzenia, j) bezprzewodowych do stosowania w ochronie zdrowia, stanowiących element radiowy aktywnych wyrobów medycznych do implantacji w rozumieniu ustawy z dnia 20 maja 2010 r. o wyrobach medycznych (Dz. U. Nr 107, poz. 679, z późn. zm.), określonych w załączniku nr 10 do rozporządzenia, k) bezprzewodowych urządzeń do transmisji sygnałów akustycznych, w szczególności: głośników bezprzewodowych, słuchawek bezprzewodowych, słuchawek bezprzewodowych do urządzeń przenośnych, zestawów głośnomówiących, dousznych monitorów odsłuchowych wykorzystywanych do przekazywania dźwięku na koncertach i widowiskach scenicznych, określonych w załączniku nr 11 do rozporządzenia; 112

11 7) samochodowych radarów bliskiego zasięgu, których rodzaje określa załącznik nr 12 do rozporządzenia; 8) naziemnych stacji satelitarnych, których rodzaje określa załącznik nr 13 do rozporządzenia; 9) przeznaczonych do używania w systemach typu punkt punkt w służbie stałej, przeznaczonych do transmisji sygnałów cyfrowych oraz analogowych sygnałów wizyjnych, dla których zakresy częstotliwości i parametry techniczne określa załącznik nr 14 do rozporządzenia; 10) stacji bazowych małej mocy umiejscowionych na pokładach statków, pracujących w zakresach częstotliwości 1730 MHz 1755 MHz (odbiór) i 1825 MHz 1850 MHz (nadawanie), wykorzystywanych do świadczenia usług MCV na morzu terytorialnym, dla których warunki użytkowania określa załącznik nr 15 do rozporządzenia; 11) stacji bazowych umiejscowionych na pokładach statków powietrznych, pracujących w zakresach częstotliwości 1710 MHz 1785 MHz (odbiór) i 1805 MHz 1880 MHz (nadawanie), wykorzystywanych do świadczenia usług MCA, dla których warunki użytkowania określa załącznik nr 16 do rozporządzenia; 12) pracujących w zakresach częstotliwości 29,7 MHz 3 GHz w podziemnych wyrobiskach górniczych, z mocą nieprzekraczającą 500 mw e.r.p. na głębokości większej niż 100 m poniżej poziomu terenu i w odległości nie mniejszej niż 100 m od pionowego tunelu szybowego. 2. Urządzenia, o których mowa w ust. 1, nie mogą powodować szkodliwych zakłóceń w pracy innych urządzeń. Urządzenia, o których mowa w ust. 1 pkt 5-12, nie podlegają ochronie przed szkodliwymi zakłóceniami powodowanymi przez inne urządzenia. 3. Urządzenia, o których mowa w ust. 1 pkt 1 7, 9, 12, są używane w ziemskich służbach radiokomunikacyjnych. Urządzenia, o których mowa w ust. 1 pkt 8, są używane w satelitarnych służbach radiokomunikacyjnych. 4. Obszarem używania urządzeń, o których mowa w ust. 1 pkt 1 9, 12, jest terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Obszarem używania urządzeń, o których mowa w ust. 1 pkt 10 i 11, jest pokład odpowiednio statku lub statku powietrznego, na którym oferowana jest usługa dostępu do sieci, z którą te urządzenia mogą współpracować. 4. Urządzenia, pracujące z mocą e.r.p. nieprzekraczającą: 1) 150 mw wykorzystujące częstotliwości z zakresu 26,96 MHz 27,41 MHz, 2) 20 mw wykorzystujące inne niż wymienione w pkt 1 częstotliwości z zakresu częstotliwości do 800 MHz dla których zostały wydane świadectwa homologacji, mogą być używane bez pozwolenia do czasu upływu terminu ważności tych świadectw. 5. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia. Nr

12 114 Załączniki Nr 1. Urządzenia bliskiego zasięgu ogólnego stosowania Nr 2. Urządzenia do śledzenia i odszukiwania oraz urządzenia do akwizycji danych Nr 3. Szerokopasmowe systemy transmisji danych Nr 4. Urządzenia stosowane w transporcie kolejowym Nr 5. Urządzenia stosowane w RTTT Nr 6. Urządzenia do radiolokalizacji Nr 7. Urządzenia do sterowania modelami Nr 8. Mikrofony bezprzewodowe i urządzenia wspomagające słuch Nr 9. Urządzenia do RFID Nr 10. Urządzenia bezprzewodowe do zastosowań w ochronie zdrowia Nr 11. Bezprzewodowe urządzenia do transmisji sygnałów akustycznych Nr 12. Rodzaje samochodowych radarów bliskiego zasięgu, których używanie nie wymaga uzyskania pozwolenia Nr 13. Rodzaje naziemnych stacji satelitarnych, których używanie nie wymaga uzyskania pozwolenia Nr 14. Urządzenia przeznaczone do używania w systemie typu punkt punkt w służbie stałej, przeznaczone do transmisji sygnałów cyfrowych oraz analogowych sygnałów wizyjnych Nr 15. Stacje bazowe małej mocy wykorzystywane do świadczenia usług MCV Nr 16. Stacje bazowe wykorzystywane do świadczenia usług MCA 9. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie (tekst jednolity) z dnia 22 grudnia 2014 r. Rozporządzenie na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2013 r. poz. 1409, z późn. zm.) określa: DZIAŁ I. Przepisy ogólne; DZIAŁ II. Bazy paliw płynnych: Rozdział 1. Warunki ogólne; Rozdział 2. Zagospodarowanie terenu bazy paliw płynnych; Rozdział 3. Zasilanie bazy paliw płynnych w energię elektryczną i wodę; Rozdział 4. Zabezpieczenie bazy paliw płynnych; Rozdział 5. Rurociągi technologiczne na terenie bazy paliw płynnych; Rozdział 6. Urządzenia gaśnicze i zraszaczowe; Rozdział 7. Urządzenia sygnalizacji alarmowo-pożarowej; Rozdział 8. Zabezpieczenie zbiorników przed korozją. DZIAŁ III. Bazy gazu płynnego: Rozdział 1. Warunki ogólne; Rozdział 2. Magazynowanie gazu płynnego w zbiornikach; Rozdział 3. Magazynowanie gazu płynnego w butlach; Rozdział 4. Napełnianie i opróżnianie gazem płynnym.

13 DZIAŁ IV. Stacje paliw płynnych i stacje kontenerowe: Rozdział 1. Warunki ogólne; Rozdział 2. Usytuowanie stacji paliw płynnych i stacji kontenerowych; Rozdział 3. Zabudowa stacji paliw płynnych; Rozdział 4. Zbiorniki magazynowe, urządzenia i rurociągi technologiczne stacji paliw płynnych; Rozdział 5. Magazynowanie i dystrybucja gazu płynnego; Rozdział 6. Zasilanie stacji paliw płynnych;. DZIAŁ V. Rurociągi przesyłowe dalekosiężne: Rozdział 1. Warunki zabudowy i zagospodarowania terenu; Rozdział 2. Budowa podziemnych odcinków rurociągów przesyłowych dalekosiężnych; Rozdział 3. Budowa naziemnych odcinków rurociągów przesyłowych dalekosiężnych; Rozdział 4. Przejścia rurociągów przesyłowych dalekosiężnych przez przeszkody wodne; Rozdział 5. Przejścia rurociągów przesyłowych dalekosiężnych pod drogami i torami kolejowymi; Rozdział 6. Wymagania konstrukcyjne rurociągów przesyłowych dalekosiężnych; Rozdział 7. Ochrona rurociągów przesyłowych dalekosiężnych przed korozją; Rozdział 8. Urządzenia elektroenergetyczne, automatyki, telemechaniki i łączności. DZIAŁ VI. Przepisy przejściowe i końcowe. Załącznik: Minimalne wymiary stref zagrożenia wybuchem dla urządzeń technologicznych baz paliw płynnych i baz gazu płynnego, stacji paliw płynnych i stacji gazu płynnego oraz rurociągów przesyłowych dalekosiężnych. Wybrane paragrafy rozporządzenia: Dział II, Rozdział Baza paliw płynnych wyposażona w stałe urządzenia gaśnicze pianowe i zraszaczowe powinna być zasilana w energię elektryczną z dwóch niezależnych źródeł, a w przypadku zasilania z jednego źródła energii elektrycznej powinna być dodatkowo wyposażona w agregat prądotwórczy o takiej mocy, aby możliwe było funkcjonowanie pompowni przeciwpożarowych i podstawowych urządzeń technologicznych. Dział II, Rozdział Zbiorniki wyposaża się w urządzenia: 1) do pomiaru ilości cieczy przechowywanej w zbiorniku; 2) do sygnalizacji najniższego i najwyższego dopuszczalnego poziomu napełnienia zbiornika; 3) określone w przepisach odrębnych wymienionych w 4 ust Zbiorniki, a także obiekty technologiczne i budynki powinny być chronione przed wyładowaniami atmosferycznymi, elektrycznością statyczną oraz przepięciami, zgodnie z wymaganiami określonymi w Polskich Normach. Nr

14 Dział II, Rozdział Rurociąg technologiczny stalowy chroni się przed korozją z zewnątrz za pomocą odpowiednio dobranej powłoki ochronnej właściwej dla warunków jego użytkowania. W przypadku części podziemnej rurociągu technologicznego stalowego można stosować równocześnie ochronę katodową. 2. Bezpośrednio przed ułożeniem rurociągu technologicznego stalowego w gruncie przeprowadza się badanie szczelności powłoki ochronnej. 3. Rurociąg technologiczny podziemny ułożony w strefach oddziaływania prądów błądzących powinien być wyposażony w systemy ochrony katodowej. W przypadku zastosowania ochrony katodowej, powinna ona być wykonana zgodnie z wymaganiami określonymi w Polskich Normach. 4. Rurociąg technologiczny podziemny, dla którego stosuje się ochronę katodową, powinien: 1) posiadać ciągłość elektryczną; 2) być odizolowany elektrycznie od obiektów niewymagających ochrony oraz od wszelkich konstrukcji i elementów o małej rezystancji przejścia względem ziemi. Dział II, Rozdział Uruchomienie i sterowanie urządzeniami gaśniczymi pianowymi i zraszaczowymi powinno odbywać się za pomocą urządzeń sterowniczych umieszczonych: 1) w pompowni; 2) na stanowisku kierowania zakładowej straży pożarnej oraz służby ratowniczej lub dyspozytorni bazy paliw płynnych; 3) na każdym stanowisku rozdzielczym; 4) w rejonie nalewaków cystern kolejowych i drogowych; 5) w rejonie obiektów technologicznych i budynków bazy paliw płynnych, które znajdują się w zasięgu hydrantów. 2. W stałych urządzeniach gaśniczych pianowych i zraszaczowych zasuwa odcinająca stanowisko rozdzielcze od sieci obwodowej powinna być uruchamiana za pomocą urządzeń elektrycznych: 1) z dyspozytorni bazy paliw płynnych; 2) ze stanowiska kierowania zakładowej straży pożarnej lub zakładowej służby ratowniczej; 3) ze stanowiska rozdzielczego. 3. Za pomocą urządzeń elektrycznych powinny być uruchamiane także zasuwy na rurociągach podających na zbiornik pianę i wodę do zraszania. 116

15 Dział II, Rozdział 7 Akty prawne 61. Urządzeniami sygnalizacji alarmowo-pożarowej, jakie powinny być stosowane w bazach paliw płynnych, są lokalne sieci: 1) sygnalizacji alarmowej akustycznej i świetlnej; 2) łączności telefonicznej z centralą telefoniczną bazy paliw płynnych mającą bezpośrednie połączenie ze stanowiskiem kierowania komendy powiatowej lub miejskiej Państwowej Straży Pożarnej Lokalną sieć sygnalizacji alarmowej akustycznej i świetlnej na terenie bazy paliw płynnych powinny stanowić: 1) elektryczna syrena alarmowa; 2) świetlna sygnalizacja w miejscach ogólnie widocznych; 3) przyciski uruchamiające syreny alarmowe i sygnalizację świetlną, rozmieszczone odpowiednio na terenie bazy paliw płynnych. 2. W lokalnej sieci łączności telefonicznej na terenie bazy paliw płynnych powinna być zapewniona nieprzerwana łączność za pomocą aparatów telefonicznych zainstalowanych: 1) na stanowisku kierowania zakładowej straży pożarnej lub zakładowej służby ratowniczej; 2) przy każdym stanowisku rozdzielczym instalacji przeciwpożarowej; 3) w pompowni przeciwpożarowej; 4) w centralnej dyspozytorni lub operatorni bazy paliw płynnych; 5) w pompowniach i rozdzielniach produktów naftowych; 6) na stanowiskach załadunku i rozładunku cystern kolejowych i drogowych; 7) w magazynach olejów; 8) w innych, szczególnie zagrożonych pożarem obiektach bazy paliw płynnych. Dział IV, Rozdział Zadaszenia w stacjach paliw płynnych powinny być wykonane z elementów nierozprzestrzeniających ognia. Rzut poziomy zadaszenia powinien obejmować swym zasięgiem pasmo ruchu obsługiwanych pojazdów. Wysokość zadaszenia w świetle, mierzona od poziomu podjazdu, powinna wynosić co najmniej 4,5 m. 2. Zadaszenie wydzielonego stanowiska, przeznaczonego wyłącznie do tankowania gazem płynnym pojazdów osobowych, obejmuje stanowisko tankowania i obsługi odmierzacza gazu płynnego, a jego wysokość w świetle, mierzona od poziomu podjazdu, powinna wynosić co najmniej 2,5 m Zadaszenia, o których mowa w 106, powinny być wyposażone w instalację odgromową, wykonaną zgodnie z wymaganiami określonymi w Polskich Normach. Nr

16 Dział IV, Rozdział Zewnętrzne powierzchnie zbiorników stalowych podziemnych i rurociągów technologicznych stacji paliw płynnych zabezpiecza się przed działaniem korozji, stosując odpowiednie powłoki ochronne. 2. Jeżeli zbiornik lub rurociąg, o których mowa w ust. 1, są narażone na zwiększone zagrożenie korozją ze względu na występowanie prądów błądzących lub obecność bakterii redukujących siarczany, należy zastosować odpowiednie systemy ochrony katodowej eliminujące ten rodzaj zagrożenia korozyjnego. 3. Wewnętrzne powierzchnie zbiornika stalowego mogą być zabezpieczone powłoką ochronną, która powinna spełniać wymagania określone w Polskich Normach w zakresie zdolności do odprowadzania ładunków elektrostatycznych. 4. Ochrona katodowa nie jest wymagana do zabezpieczenia podziemnego zbiornika stalowego lub rurociągu technologicznego, jeżeli zewnętrzna powierzchnia zbiornika stykająca się z ziemią posiada powłokę, której szczelność jest monitorowana w czasie ich użytkowania. 5. Rurociąg stalowy technologiczny, dla którego stosuje się ochronę katodową, powinien: 1) posiadać ciągłość elektryczną; 2) być odizolowany elektrycznie od obiektów niewymagających ochrony oraz od wszelkich konstrukcji i elementów o małej rezystancji przejścia względem ziemi Rurociągi technologiczne stacji paliw płynnych nie mogą być prowadzone pod budynkami Zbiorniki, wykładziny zbiorników stalowych oraz rurociągi technologiczne stacji paliw płynnych mogą być wykonane z tworzyw sztucznych lub innych materiałów, jeżeli zostanie zapewnione skuteczne odprowadzenie ładunków elektryczności statycznej. Dział IV, Rozdział 5 131a. 1. Na stanowiskach do samodzielnego tankowania gazem płynnym pojazdów samochodowych na stacjach paliw płynnych oraz samodzielnych stacjach gazu płynnego: 1) odmierzacze gazu płynnego wyposaża się w wyłącznik tankowania sterujący otwarciem i zamknięciem zaworu samoodcinającego zabezpieczającego przed awaryjnym wypływem gazu płynnego; 2) konstrukcja dyszy wlewowej (pistoletu) uniemożliwia: a) otwarcie zaworu w dyszy wlewowej (pistolecie), w przypadku nieprawidłowego zablokowania i uszczelnienia jej na połączeniu z zespołem napełniania pojazdów samochodowych, b) wypływ gazu płynnego do powietrza atmosferycznego podczas odłączania dyszy wlewowej (pistoletu) od pojazdów samochodowych, w ilości przekraczającej 1 cm

17 Nr Akty prawne 2. Stanowiska do samodzielnego tankowania gazem płynnym pojazdów samochodowych wyposaża się w system alarmowy, wytwarzający sygnał dźwiękowy, umożliwiający użytkownikowi poinformowanie personelu stacji o zaistnieniu sytuacji alarmowej. Dział IV, Rozdział Stacje paliw płynnych powinny być zasilane w energię elektryczną za pomocą kabli ułożonych w ziemi, przy czym najbliższy słup napowietrznej linii elektroenergetycznej powinien znajdować się w odległości określonej w 124 ust. 1 pkt 8 i 9 od przewodów oddechowych przyłącza spustowego, magazynu butli z gazem płynnym lub naziemnego zbiornika z gazem płynnym oraz odmierzacza tego gazu. Dział V, Rozdział Odległość rurociągów przesyłowych dalekosiężnych od obrysu fundamentu słupa lub rzutu poziomego skrajnego przewodu napowietrznych linii telekomunikacyjnych i elektroenergetycznych o napięciu do 220 kv, wzdłuż których układa się rurociąg przesyłowy dalekosiężny, w terenie niezabudowanym, powinna być równa z wysokością najwyższego słupa danej napowietrznej linii elektroenergetycznej. 2. W terenie leśnym lub w obszarze zabudowanym o zabudowie niezwartej dopuszcza się zmniejszenie odległości, o której mowa w ust. 1, do 10 m, a dla linii elektroenergetycznych niskiego napięcia i linii telekomunikacyjnych do 5 m. 3. Odległość rurociągów przesyłowych dalekosiężnych od napowietrznych linii elektroenergetycznych o napięciu powyżej 220 kv, wzdłuż których układa się rurociąg, ustala się indywidualnie; odległość ta nie może być mniejsza niż określona w ust. 1 i Odległość rurociągów przesyłowych dalekosiężnych od podziemnych części linii elektroenergetycznych i telekomunikacyjnych krzyżujących się z rurociągiem ustój, podpora, odciążka oraz uziom, nie powinna być mniejsza niż 4 m Usytuowanie rurociągów przesyłowych dalekosiężnych w pobliżu stacji radiowych i telewizyjnych ustala się indywidualnie. (...) 144. Obiektami związanymi z rurociągami przesyłowymi dalekosiężnymi są: 1) stacje pomp; 2) liniowe stacje zaworów (zasuw); 3) rozdzielnie technologiczne; 4) urządzenia inżynierskie (przejścia przez przeszkody naturalne i sztuczne); 5) instalacje i obiekty elektrochemicznej ochrony rurociągów przed korozją; 6) linie i urządzenia elektroenergetyczne służące do zasilania stacji pomp, stacji zaworów i stacji ochrony katodowej; 7) linie i urządzenia służące do sterowania obiektami wymienionymi w pkt 6; 8) linie oraz obiekty i urządzenia systemów łączności i nadzoru rurociągów przesyłowych dalekosiężnych. 119

18 120 Dział V, Rozdział (...) 2. W przypadku wzajemnie przecinających się rurociągów o różnym przeznaczeniu odległość między nimi powinna wynosić co najmniej 0,5 m, a w przypadku skrzyżowania się rurociągu przesyłowego dalekosiężnego z: 1) rurociągiem przesyłowym gazu ziemnego, rurociąg przesyłowy gazu ziemnego powinien znajdować się nad rurociągiem przesyłowym dalekosiężnym; 2) linią kablową, rurociąg ten należy ułożyć w odległości 0,8 m od tej linii, a linię kablową zabezpieczyć rurą ochronną stalową lub grubościenną z tworzywa sztucznego wystającą co najmniej o 2 m poza obrys rurociągu z każdej jego strony. 3. Dopuszcza się ułożenie linii kablowej łączności pod rurociągiem przesyłowym dalekosiężnym, jeżeli górna tworząca tego rurociągu jest w ziemi na głębokości co najmniej 0,6 m. Dział V, Rozdział Na przejściach drogowych i kolejowych dopuszcza się układanie kabli energetycznych niskiego napięcia i teletechnicznych w rurach ochronnych ułożonych pomiędzy rurociągiem przesyłowym dalekosiężnym a jego rurą ochronną Pod rozjazdami torów tramwajowych i kolejowych oraz w miejscach podłączenia kabli układów sterujących do szyn nie układa się rurociągu przesyłowego dalekosiężnego. Odległość rurociągu od tych miejsc powinna wynosić co najmniej 3 m dla toru tramwajowego i 10 m dla toru kolejowego. 2. Odległość skrzyżowania rurociągu przesyłowego dalekosiężnego od punktu przyłączenia sieci powrotnej powinna wynosić co najmniej: 1) 1500 m w przypadku torów kolei zelektryfikowanej o napięciu zasilania trakcyjnego powyżej 1 kv w strefie zmiennych potencjałów; 2) 20 m w przypadku pozostałych torów trakcji elektrycznej. Dział V, Rozdział Zewnętrzne powierzchnie rurociągów przesyłowych dalekosiężnych zabezpiecza się przed działaniem korozji, stosując odpowiednie powłoki ochronne oraz ochronę katodową, odpowiednio do wymagań określonych w Polskich Normach dotyczących tych zabezpieczeń. 2. Jeżeli rurociąg przesyłowy dalekosiężny jest narażony na zwiększone zagrożenie korozją ze względu na występowanie prądów błądzących lub obecność bakterii redukujących siarczany, należy zastosować odpowiednie systemy ochrony katodowej eliminujące ten rodzaj zagrożenia. 3. Rurociąg stalowy, dla którego stosuje się ochronę katodową, powinien: 1) posiadać ciągłość elektryczną; 2) być odizolowany elektrycznie od obiektów niewymagających ochrony;

19 3) być odizolowany elektrycznie od wszelkich konstrukcji i elementów o małej rezystancji przejścia względem ziemi. Dział V. Rozdział Urządzenia technologiczne, elektroenergetyczne, telemechanika, automatyka i łączność rurociągu przesyłowego dalekosiężnego powinny zapewniać: 1) osiągnięcie projektowanych parametrów pracy rurociągu; 2) kontrolę ciśnień roboczych i przepływu na całym odcinku rurociągu; 3) prowadzenie ciągłych pomiarów i sygnalizacji, które powinny umożliwiać szybkie wykrycie awarii lub przecieku i spowodować natychmiastowe przerwanie tłoczenia, zamknięcie wszystkich zaworów liniowych celem ograniczenia wycieku produktu; 4) łączność dyspozytorską i trasową konieczną do sprawnej eksploatacji rurociągu Kablowa linia łączności powinna przebiegać wzdłuż rurociągu przesyłowego dalekosiężnego na całej jego długości łącznie z obiektami liniowego wyposażenia rurociągu, stacjami pomp, stacjami zaworów i rozdzielniami. Dział VI 178. Traci moc rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 września 2000 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi dalekosiężne do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 98, poz oraz z 2003 r. Nr 1, poz. 8) Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2006 r. Pełny tekst rozporządzenia można znaleźć w Internecie (np. du-akt/-/akt/dz-u ) 10. Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów oraz inżynierów budownictwa (tekst jednolity) Dz.U z dnia 30 grudnia 2014 r. Ustawa określa organizację i zadania samorządów zawodowych architektów oraz inżynierów budownictwa, a także prawa i obowiązki członków tych samorządów. Pełny tekst ustawy można znaleźć np. na stronie dz-u Nr