Konferencja Wojewódzkich Porozumień Samorządów Zawodów Zaufania Publicznego. Warszawski Uniwersytet Medyczny, 5 kwietnia 2019 r.

Transkrypt

1

2 Wiele spojrzeń na wspólną sprawę psychologiczne aspekty odpowiedzialności społecznej zawodów zaufania publicznego w świetle wyników sondażu członków samorządów zawodowych Konferencja Wojewódzkich Porozumień Samorządów Zawodów Zaufania Publicznego Warszawski Uniwersytet Medyczny, 5 kwietnia 2019 r. Dr Leszek Mellibruda Psycholog biznesu Active Business Mind Visiting Professor Center of Advanced Study, Warsaw University of Technology

3 Łącznie w sondażu uczestniczyło 381 osób Ilość Kobiet/Meżczyzn Mężczyni; % Kobiety; % Ponad 8000 adresatów Anonimowy sondaż internetowy 11 samorządów zawodowych Marzec 2019 r. Kobiety Mężczyni % przedstawicieli zawodów 50,0% 45,0% 40,0% 35,0% 30,0% 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% 47,2% 39,6% 4,2% 2,9% 1,3% 1,3% 1,3% 1,0% 1,0% 0,3% 0,0% 0,0% Zawód Inż. Budownictwa 180 pielęgniarka 151 Inne zawody 16 Doradca podatkowy 11 Lekarz weter. 5 Architekt 5 Aptekarz 5 Lekarz 4 Prawnik 4 Biegły rewident 1 Komornik 0 Rzecznik petentowy 0

4 90% 80% 70% 60% 50% 20% 10% 0% Staż pracy - całość 80% 14% 3% do 5 lat 6-10 lat 11 i wiecej Staż Pracy* do 5 lat lat i wiecej 306 * Nie wszystkie osoby podały swój staż pracy Staż pracy Kobiety/Mężczyźni 90,00% 80,00% 70,00% 60,00% 85,02% 74,71% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 0,00% 0,48% 5,75% 10,14% 17,82% do 5 lat 6-10 lat 11 i wiecej Kobieta Mężczyzna do 5 lat 6-10 lat 11 i więcej Kobiety Mężczyźni

5 0,97% 1,15% 0,97% 1,15% 0,00% 0,48% 2, 0,97% 1,72% 0,97% 1,72% 0,00% 0,00% 0,48% 0,00% 0,00% 0,00% 1,45% 4,60% 4,35% 4,02% 16,43% 72,95% 83,91% % UDZIAŁ ZAWODÓW KOBIETY/MĘŻCZYŹNI Kobieta Mężczyzna Lekarz weter. Inż. Biegły rewident Rzecznik patentowy Doradca podatkowy Lekarz Prawnik Pielęgniarki Budownictwa Architekt Aptekarz Komornik Kobieta Mężczyzna Inne zawody

6 70% 60% 50% 65% 65% 37% 37% Pytanie 1 Funkcje samorządu wymagające wzmocnienia Całość Kobiety Mężczyźni 49% 34% 33% całość Kobiety Mężczyźni % 10% 0% 28% 28% 20% 20% 14% 14% 15% 7% 7% 27% 23% 21% 8% 13% 12% 5% 6% 1% 1% % Big Red Które z poniżej wymienionych funkcji samorządu winny być szczególnie wzmocnione przez członków władz samorządowych? (zaznacz 3 najważniejsze ) 1. Obrona interesów wszystkich przedstawicieli danego zawodu 2. Troska o zachowanie godności i niezależności zawodu 3. Krzewienie i strzeżenie zasad etyki i deontologii zawodowej 4. Integracja środowiska zawodowego 5. Współdziałanie ze związkami zawodowymi i z organami administracji publicznej 6. Pełnienie funkcji strażnika przestrzegania wysokich standardów zawodowych (w tym formalnych i prawnych aspektów danego zawodu) 7. Współpraca z organizacjami społecznymi, szkołami wyższymi i jednostkami badawczo-rozwojowymi w kraju i za granicą 8. Prowadzenie działalności samopomocowej oraz innych form pomocy materialnej dla przedstawicieli danego zawodu i ich rodzin 9. Żadna z wymienionych funkcji nie wymaga moim zdaniem szczególnego wzmocnienia

7 Pytanie 1 Funkcje samorządu wymagające wzmocnienia Pielęgniarki/Inż Bud 80% 70% 60% 50% 68% 72% 58% 58% 38% 38% 33% 32% 46% 48% Pielegniarki 32% Inż. Bud. Inż. Pielęgniarki Bud % 10% 0% 15% 13% 13% 14% 10% 1% 2% Współpraca z organizacjami społecznymi, szkołami wyższymi i jednostkami badawczo-rozwojowymi w kraju i za granicą 1.1. Obrona interesów wszystkich przedstawicieli danego zawodu

8 1. Funkcje samorządu wymagające wzmocnienia Big Red Troska o godność i niezależność zawodu (65%) 1.1. Obrona interesów wszystkich członków zawodu (65%) 1.6. Strażnik standardów (49%) Bleu Big Najrzadziej wybierane odpowiedzi: 1.8. Prowadzenie działalności samopomocowej (12%) 1.5. Współdziałanie ze związkami i administracją (15%) Brawn Big Big Big

9 Pytanie 2 Standardy etyczne wymagające szczególnej troski 70% 60% 50% 20% 10% 0% 57% 33% 24% 23% 14% 9% 55% 54% 32% 23% 24% 45% 25% 20% 31% 18% 13% 12% 12% 2% 1% Całość Kobiety Mężczyźni Całość Kobiety Mężczyźni % % Big Red Oceniając przestrzeganie standardów etycznych w codziennych zachowaniach przedstawicieli zawodów zaufania społecznego, które z poniżej wymienionych aspektów wymagają szczególnej troski i pieczy samorządu zawodowego? (zaznacz 3 odpowiedzi): 1. Respektowanie i przestrzeganie zapisów Kodeksu Etycznego i wartości obowiązujących w obrębie grupy zawodowej 2. Doskonalenie kompetencji społecznych (komunikacji, mediacji, negocjacji) Rzeczników Odpowiedzialności Zawodowej i Sądu Koleżeńskiego 3. Interweniowanie (zgodnie z procedurami) w sytuacjach naruszania norm i zasad obowiązujących w środowisku zawodowym 4. Edukacja i doskonalenie umiejętności rozwiązywania sytuacji konfliktowych i spornych między przedstawicielami własnego zawodu 5. Umiejętność radzenia sobie w sytuacjach konfliktu interesów w różnych okolicznościach wykonywania zawodu 6. Zbyt mała dbałość o promowanie i przestrzeganie zasad etyki i norm przez osoby sprawujące funkcje kierownicze w organizacjach zatrudniających przedstawicieli własnego zawodu 7. Rozpoznawanie i monitoring głównych zagrożeń etyczności zawodowej 8. Inne

10 80% 70% 60% 50% 20% 10% 0% 66% 55% Pytanie 2 Standardy etyczne wymagające szczególnej troski Pielęgniarki/Inż. Bud. 27% 25% 61% 58% 74% 56% 52% 50% 48% Pielęgniarki 19% 20% 34% Inż. Bud % 3% Pielęgniarki Inż. Bud Edukacja i doskonalenie umiejętności rozwiązywania sytuacji konfliktowych i spornych między przedstawicielami własnego zawodu 2.6. Zbyt mała dbałość o promowanie i przestrzeganie zasad etyki i norm przez osoby sprawujące funkcje kierownicze w organizacjach zatrudniających przedstawicieli własnego zawodu 2.7. Rozpoznawanie i monitoring głównych zagrożeń etyczności zawodowej

11 2. Standardy etyczne wymagające szczególnej troski Big Red Respektowanie i przestrzeganie zapisów Kodeksu Etycznego i wartości (57%) 2.3. Interweniowanie (zgodnie z procedurami) w sytuacjach naruszania norm i zasad (55%) 2.4. Edukacja i doskonalenie umiejętności rozwiązywania sytuacji konfliktowych i spornych (54%) Bleu Big Brawn Big Najrzadziej wybierane odpowiedzi: 2.7. Rozpoznawanie i monitoring głównych zagrożeń etyczności zawodowej (24%) 2.6. Zbyt mała dbałość o promowanie i przestrzeganie zasad etyki i norm przez osoby sprawujące funkcje kierownicze w organizacjach zatrudniających przedstawicieli własnego zawodu (31%) Big Big

12 60% 50% 20% 10% 0% 39% 27% 12% Pytanie 3 Najważniejsze zagrożenia etyczności dla etosu zawodowego 44% 22% 22% 32% 18% 14% 41% 19% 23% 52% 28% 24% 34% 21% 13% 23% Całość Kobiety Mężczyźni 17% 12% 11% 12% % 7% 3% 4% Całość Kobiety Mężczyźni Big Red Które z poniżej wymienionych zagrożeń etyczności zawodowej uważa Pani/Pan za szczególnie częste lub najbardziej groźne dla etosu zawodowego własnej grupy zawodowej (zaznacz 3 odpowiedzi)? 1. Konfliktowość i niesnaski pomiędzy przedstawicielami zawodu 2. Niezdrowa rywalizacja między osobami lub organizacjami (firmami) rodząca głęboką nieufność lub zawiść zawodową 3. Upolitycznienie członków /członka/ samorządu zawodowego 4. Prowadzenie mało uczciwych gier międzyludzkich (władza, pieniądze) lub biznesowych (zdobywanie klientów, funduszy, itp.) przez przedstawicieli zawodu między sobą lub w kontaktach z przedstawicielami innych zawodów 5. Obniżanie się poziomu kultury osobistej niektórych ludzi wyrażające się m.in. w małej dbałości o respekt i szacunek wobec drugiej osoby (lub innych osób) 6. Narastająca atmosfera walki, agresji słownej, pomówień i hejtu towarzyskiego w sytuacjach nieformalnych (plotki, oszczerstwa, niedomówienia) 7. Pieniactwo zawodowe wyrażające się w nieuzasadnionej faktami postawie roszczeniowej lub oskarżycielskiej wobec niektórych osób lub instytucji 8. Zjawiska wynikające z tzw. efektu konfliktu pokoleń, w tym trudności w kreowaniu zdrowej relacji uczeń mistrz czy braku akceptacji lub zrozumienia różnorodności zachowań młodzieży wobec siebie i osób starszych 9. Inne zagrożenia

13 60% 50% 20% 10% 0% Pytanie 3 Najważniejsze zagrożenia etyczne dla etosu zawodowego 56% 53% Pielęgniarki / Inż. Bud. 55% 49% 49% Pielęgniarka Inż. Bud. 42% 36% 36% 29% 29% 26% 23% 25% 23% 23% 13% 8% 3% Inż. Pielęgniarka Bud Konfliktowość i niesnaski pomiędzy przedstawicielami zawodu 3.2. Niezdrowa rywalizacja między osobami lub firmami rodząca głęboką nieufność lub zawiść zawodową 3.4. Prowadzenie mało uczciwych gier międzyludzkich (władza, pieniądze) lub biznesowych (zdobywanie klientów, funduszy, itp.) 3.6. Narastająca atmosfera walki, agresji słownej, pomówień i hejtu towarzyskiego w sytuacjach nieformalnych (plotki, oszczerstwa, niedomówienia)

14 3. Zagrożenia etyczności zawodowej najgroźniejsze dla etosu zawodowego Big Red Obniżanie się poziomu kultury osobistej niektórych ludzi wyrażające się m.in. w małej dbałości o respekt i szacunek (52%) 3.2. Niezdrowa rywalizacja między osobami lub organizacjami (firmami) rodząca głęboką nieufność lub zawiść zawodową (44%) 3.4 Prowadzenie mało uczciwych gier międzyludzkich (władza, pieniądze) lub biznesowych (zdobywanie klientów, funduszy, itp.) (41%) Bleu Big Najrzadziej wybierane odpowiedzi: 3.8. Zjawiska wynikające z tzw. efektu konfliktu pokoleń, w tym trudności w kreowaniu zdrowej relacji uczeń mistrz (17%) 3.7. Pieniactwo zawodowe wyrażające się w nieuzasadnionej faktami postawie roszczeniowej lub oskarżycielskiej (23%) Brawn Big Big Big

15 Pytanie 4 Najważniejsze aspekty odpowiedzialności społecznej samorządu 80% 70% 60% 50% 20% 10% 60% 36% 24% 68% 51% 34% 34% 33% 18% 22% 7% 29% 15% 14% 24% 15% 15% Całość Kobiety Mężczyźni Całość Kobiety Mężczyźni % 35% 17% 18% 6% 3% 3% Big Red % Proszę wybrać trzy najważniejsze Pani/Pana zdaniem aspekty odpowiedzialności społecznej samorządów zawodowych: 1. Interweniowanie i ochrona interesów danego zawodu 2. Budowanie, promowanie i wzmacnianie standardów zawodowych 3. Dbałość o zdrowy klimat relacji interpersonalnych w obrębie grup zawodowych, wzmacnianie więzi i solidarności zawodowej dla wspólnej budowy pozytywnego etosu zawodowego 4. Praktyczne wzmacnianie idei społeczeństwa obywatelskiego w demokratycznym państwie prawa 5. Sprawowanie orzecznictwa dyscyplinarnego w sprawach odpowiedzialności osób wykonujących zawody zaufania publicznego ( postępowanie sprzeczne z prawem, zasadami etyki, naruszenie godności zawodu lub obowiązków zawodowych). 6. Prowadzenie rejestru osób aktualnie wykonujących dany zawód. 7. Formułowanie i manifestowanie wobec podmiotów zewnętrznych określonych oczekiwań, aspiracji lub interesów istniejących po stronie osób wykonujących zawody zaufania publicznego 8. Inne przejawy działań samorządu zawodowego jako wyraz jego dbałości o odpowiedzialność społeczną

16 80% 70% 60% 50% 20% 10% 0% Pytanie 4 Najważniejsze aspekty odpowiedzialności samorządu Pielęgniarki / Inż Bud. 72% 74% 64% 62% Pielęgniarka Inż. Bud. 53% 44% 43% 29% 28% 23% 17% 26% 9% 5% 7% Inż. Pielęgniarka Bud Interweniowanie i ochrona interesów danego zawodu 4.3. Dbałość o zdrowy klimat relacji interpersonalnych w obrębie grup zawodowych, wzmacnianie więzi i solidarności zawodowej dla wspólnej budowy pozytywnego etosu zawodowego 4.4. Praktyczne wzmacnianie idei społeczeństwa obywatelskiego w demokratycznym państwie prawa 4.7. Formułowanie i manifestowanie wobec podmiotów zewnętrznych określonych oczekiwań, aspiracji lub interesów istniejących po stronie osób wykonujących zawody zaufania publicznego

17 4. Najważniejsze aspekty odpowiedzialności społecznej samorządów zawodowych Big Red Budowanie, promowanie i wzmacnianie standardów zawodowych (68 %) 4.1. Interweniowanie i ochrona interesów danego zawodu (60 %) 4.3. Dbałość o zdrowy klimat relacji interpersonalnych w obrębie grup zawodowych, wzmacnianie więzi i solidarności zawodowej dla wspólnej budowy pozytywnego etosu zawodowego (51 %) Bleu Big Najrzadziej wybierane odpowiedzi: 4.8. Inne przejawy działań samorządu zawodowego jako wyraz jego dbałości o odpowiedzialność społeczną (6 %) 4.4. Praktyczne wzmacnianie idei społeczeństwa obywatelskiego w demokratycznym państwie prawa (22 %) 4.6. Prowadzenie rejestru osób aktualnie wykonujących dany zawód (24 %) Brawn Big Big Big

18 80% 70% 60% 50% 20% 10% 0% 11% 5% 6% 35% Pytanie 5 Najważniejsze czynniki autorytetu i prestiżu samorządu 19% 16% 65% 32% 33% 70% 11% 6% 5% 70% 24% 15% 9% 4% 2% 3% 2% 1% 1% Całość Kobiety Mężczyźni Całość Kobiety Mężczyźni Big Red Które z poniżej wymienionych czynników mających wpływ na prestiż i autorytet samorządu zawodowego uznałby Pan / uznałaby Pani za najważniejsze dla przyszłości samorządności zawodowej? (proszę wybrać 3 odpowiedzi): 1. Większe angażowanie się polityczne samorządów zawodowych dla dobra wspólnoty zawodowej 2. Budowanie płaszczyzn i praktycznych możliwości lepszego porozumienia i komunikacji pomiędzy przedstawicielami samorządów różnych zawodów (np. Forum Porozumienia Samorządów Zawodów Zaufania Społecznego) 3. Dbałość o niezależność polityczną samorządu 4. Promowanie dobrych praktyk i wzmacnianie etosu zawodowego 5. Prowadzenie sondaży i analizowanie zjawisk dotyczących aktualnej rzeczywistości funkcjonowania korporacji zawodowej 6. Budowanie, obrona i doskonalenie pozytywnego wizerunku danego zawodu 7. Angażowanie większej liczby przedstawicieli zawodu do działań na rzecz rozwoju integracji środowiska zawodowego 8. Uważam, że dotychczasowe działania samorządów zawodowych są wystarczające i nie wymagają żadnych specjalnych działań zwiększających autorytet i prestiż samorządów 9. Jeszcze inne czynniki są ważniejsze

19 Pytanie 5 - Najważniejsze czynniki autorytetu i prestiżu samorządu Pielęgniarki / Inż Bud. 80% 70% 60% 50% 20% 10% 10% 10% 32% 33% 58% 75% 69% 71% 9% 14% 76% 65% 19% Pielęgniarki 5% Inż. Bud. 7% 3% 4% Pielęgniarki Inż. Bud % Dbałość o niezależność polityczną samorządu 5.6. Budowanie, obrona i doskonalenie pozytywnego wizerunku danego zawodu 5.7. Angażowanie większej liczby przedstawicieli zawodu do działań na rzecz rozwoju integracji środowiska zawodowego

20 5. Czynniki mające wpływ na prestiż i autorytet samorządu zawodowego najważniejsze dla przyszłości samorządności zawodowej. Big Red Promowanie dobrych praktyk i wzmacnianie etosu zawodowego (70%) 5.6. Budowanie, obrona i doskonalenie pozytywnego wizerunku danego zawodu (70%) 5.3. Dbałość o niezależność polityczną samorządu (65%) Bleu Big Brawn Big Najrzadziej wybierane odpowiedzi: 5.9. Jeszcze inne czynniki są ważniejsze (3 %) 5.8. Uważam, że dotychczasowe działania samorządów zawodowych są wystarczające i nie wymagają żadnych specjalnych działań zwiększających autorytet i prestiż samorządów (4 %) 5.5. Prowadzenie sondaży i analizowanie zjawisk dotyczących aktualnej rzeczywistości funkcjonowania korporacji zawodowej (11 %) 5.1. Większe angażowanie się polityczne samorządów zawodowych dla dobra wspólnoty zawodowej (11 %) Big Big

21 Podsumowanie pojęcia kluczowe - wartości: Godność niezależność standardy Ochrona więzi solidarność Etos zawodowy pozytywny wizerunek niezależność polityczna samorządu.

22 Podsumowanie - rzeczowe Badanie ukazało, że: 1. Podstawowe funkcje samorządów wymagające wzmocnienia, to: troska o godność i niezależność zawodu, obrona interesów wszystkich członków zawodu oraz pełnienie funkcji strażnika standardów. 2. Najważniejsze aspekty odpowiedzialności społecznej samorządów, to: budowanie, promowanie i wzmacnianie standardów zawodowych, interweniowanie i ochrona interesów zawodu, dbałość o zdrowy klimat relacji interpersonalnych w obrębie grup zawodowych, wzmacnianie więzi i solidarności zawodowej dla wspólnej budowy pozytywnego etosu zawodowego. 3. Prestiż i autorytet samorządów w przyszłości zależy od promowania dobrych praktyk, wzmacniania etosu zawodowego, doskonalenia pozytywnego wizerunku danego zawodu oraz dbałości o niezależność polityczną samorządu. W zakresie najważniejszych czynników związanych z funkcjami samorządu, standardów etycznych wymagających szczególnej troski, najważniejszych zagrożeniach etyczności dla etosu zawodowego, odpowiedzialności społecznej samorządów i identyfikacji czynników prestiżu i autorytetu samorządów zawodowych nie stwierdzono istotnych różnic w poglądach i postawach kobiet i mężczyzn. Nie stwierdzono istotnych różnic w poglądach przedstawicieli / przedstawicielek dwóch różnych grup zawodowych (pielęgniarki i inżynierowie budownictwa) w zakresie badanych zjawisk.

23

24 Samorządy Zawodów Zaufania Publicznego winny w jeszcze większym stopniu wzmacniać, strzec i propagować w swojej działalności 9 Wartości Podstawowych Samorządów Zawodów Zaufania Społecznego: 1/ Godność 2/ Niezależność 3/Standardy 4/ Ochrona 5/ Więzi 6/ Solidarność 7/ Etos zawodowy 8/ Pozytywny wizerunek zawodu 9/ Niezależność polityczna samorządu.