WYMAGANIA EDUKACYJNE KLASA 3A - CHEMIA rok szkolny2018/19. Węglowodory

Transkrypt

1 WYMAGANIA EDUKACYJNE KLASA 3A - CHEMIA rok szkolny2018/19 Jarosław Kuśnierz Ocena dopuszczająca [1] definiuje pojęcia: węglowodory, alkany, alkeny, alkiny, szereg homologiczny, grupa alkilowa, reakcje podstawiania (substytucji), przyłączania (addycji), polimeryzacji, spalania, rzędowość atomów węgla, izomeria położeniowa i łańcuchowa definiuje pojęcia: stan podstawowy, stan wzbudzony, wiązania typu σ i π rodnik, izomeria podaje kryterium podziału ze względu na rodzaj wiązania między atomami węgla w cząsteczce Ocena dostateczna [1 + 2] pojęcia: węglowodory, alkany, cykloalkany, alkeny, alkiny, grupa alkilowa, areny wyjaśnia pojęcia: stan podstawowy, stan wzbudzony, wiązania typu σ i π reakcja substytucji, rodnik, izomeria konfigurację elektronową atomu węgla w stanie podstawowym i wzbudzonym wzory ogólne alkanów, alkenów i alkinów na podstawie wzorów czterech pierwszych członów ich szeregów homologicznych Węglowodory Ocena dobra [ ] określa przynależność węglowodoru do danego szeregu homologicznego na podstawie jego wzoru sumarycznego charakteryzuj e zmianę w zależności od długości łańcucha węglowego określa zależność między rodzajem wiązania (pojedyncze, podwójne, potrójne) a typem hybrydyzacji otrzymuje metan, eten i etyn oraz, w jaki sposób tworzą się w etenie i etynie wiązania typu σ i π Ocena bardzo dobra [ ] przewiduje kształt cząsteczki, znając typ hybrydyzacji na dowolnych przykładach mechanizmy : substytucji, addycji i eliminacji oraz przegrupowania wewnątrzcząsteczk owego proponuje kolejne etapy substytucji i je na przykładzie chlorowania etanu mechanizm addycji na przykładzie etenu z chlorem wzory strukturalne dowolnych (izomerów) oraz określa typ izomerii projektuje i

2 wzory ogólne alkanów, alkenów, alkinów i na ich podstawie wyprowadza wzory sumaryczne wzory sumaryczne i strukturalne oraz podaje nazwy nasyconych i nienasyconych o liczbie atomów węgla od 1 do 4 wzory przedstawicieli poszczególnych szeregów homologicznych oraz podaje ich nazwy, i spalania i bromowania metanu spalania, uwodorniania oraz polimeryzacji etenu i etynu wymienia aromatycznych (wzór, nazwa, zastosowanie) przedstawia sposoby : metanu, etenu i etynu oraz przedstawia metanu, etenu i etynu oraz, którym ulegają podaje nazwy izomerów na podstawie wzorów półstrukturalnyc h stosuje zasady nazewnictwa go alkanów (proste ) spalania całkowitego i niecałkowitego bromowania, uwodorniania oraz polimeryzac ji etenu i etynu określa rzędowość dowolnego wyjaśnia, na czym polega izomeria konstytucyjna i podaje jej podaje nazwę systematyczną izomeru na podstawie wzoru półstrukturalnego i odwrotnie ( o średnim stopniu trudności) określa typy, którym ulega dany węglowodór i ich równania mechanizm substytucji na przykładzie bromowania metanu odróżnia węglowodory nasycone od nienasyconych budowę pierścienia benzenowego (aromatyczność) bada benzenu, zachowując szczególne środki ostrożności identyfikuje produkty całkowitego spalania spalania z zastosowaniem wzorów ogólnych udowadnia, że dwa węglowodory o takim samym składzie procentowym mogą należeć do dwóch różnych szeregów homologicznych projektuje doświadczenia chemiczne dowodzące różnic we ach nasyconych, nienasyconych i aromatycznych

3 wymienia rodzaje izomerii wymienia źródła występowania w przyrodzie atomu węgla w cząsteczce węglowodoru pojęcie aromatyczności na przykładzie benzenu wymienia reakcje, którym ulega benzen (spalanie, bromowanie z użyciem katalizatora, uwodornianie, nitrowanie i sulfonowanie) wymienia (wzory i nazwy) homologów benzenu wymienia (wzory i nazwy) arenów wielopierścienio wych pojęcia: izomeria łańcuchowa, położeniowa, funkcyjna, cistrans wymienia izomerów cis i trans oraz wyjaśnia różnice między nimi, którym ulega benzen (spalanie, bromowanie z użyciem katalizatora i bez, uwodornianie, nitrowanie i sulfonowanie), na czym polega kierujący wpływ podstawników omawia kierujący wpływ podstawników i równania charakteryzuj e areny wielopierścieniowe, ich wzory i podaje nazwy bada naftalenu podaje nazwy izomerów cis-trans o kilku atomach węgla

4 Jednofunkcyjne pochodne Ocena dopuszczająca [1] definiuje pojęcia: grupa funkcyjna, fluorowcopochodne, alkohole monoi polihydroksylowe, fenole, aldehydy, ketony, kwasy karboksylowe, estry, aminy, amidy wzory i podaje nazwy grup funkcyjnych, które występują w związkach organicznych wzory i nazwy wybranych fluorowcopochodny ch wzory metanolu i etanolu, podaje ich oraz wpływ na organizm człowieka podaje zasady nazewnictwa go fluorowcopochodny ch, alkoholi monohydroksylowy ch i polihydroksylowyc h, aldehydów, ketonów, estrów, Ocena dostateczna [1 + 2] pojęcia: grupa funkcyjna, fluorowcopocho dne, alkohole monoi polihydroksylo we, fenole, aldehydy, ketony, kwasy karboksylowe, estry, aminy, amidy omawia metody i fluorowcopocho dnych pojęcie rzędowości alkoholi i amin wzory 4 pierwszych alkoholi w szeregu homologicznym i podaje ich nazwy wyprowadza wzór ogólny alkoholi monohydroksylo wych na podstawie wzorów czterech pierwszych Ocena dobra [ ] omawia fluorowcopochodny ch porównuje alkoholi monohydroksylowy ch o łańcuchach węglowych różnej długości bada etanolu i (rozpuszczalność w wodzie, palność, reakcja z sodem, odczyn, działanie na białko jaja, reakcja z chlorowodorem) wykrywa obecność etanolu bada glicerolu (rozpuszczalność w wodzie, palność, reakcja glicerolu z sodem) bada charakter chemiczny fenolu w Ocena bardzo dobra [ ] przebieg polimeryzacji fluorowcopochodny ch porównuje charakter chemiczny alkoholi monoi polihydroksylowy ch na przykładzie etanolu i glicerolu zjawisko kontrakcji etanolu ocenia wpływ pierścienia benzenowego na charakter chemiczny fenolu wykrywa obecność fenolu porównuje budowę cząsteczek oraz alkoholi i fenoli proponuje różne metody alkoholi i fenoli oraz wykazuje, że aldehydy można otrzymać w wyniku

5 amin, amidów i karboksylowych wzory ogólne alkoholi monohydroksylowy ch, aldehydów, ketonów, karboksylowych, estrów, amin i amidów wzory półstrukturalne i sumaryczne czterech pierwszych członów szeregu homologicznego alkoholi określa, na czym polega proces fermentacji alkoholowej wzór glicerolu, podaje jego nazwę systematyczną, i wzór fenolu, podaje jego nazwę systematyczną, i wzory aldehydów mrówkowego i octowego, podaje ich nazwy omawia metodę członów szeregu homologicznego tych związków podaje nazwy alkoholi metylowego i etylowego, którym ulegają fluorowcopocho dne (spalanie, reakcje z sodem i z chlorowodore m) równanie fermentacji alkoholowej i wyjaśnia złożoność tego procesu wzór glikolu, podaje jego nazwę systematyczną, i równanie spalania glicerolu oraz równanie glicerolu z sodem wzór ogólny fenoli, podaje źródła występowania, otrzymywanie i z wodorotlenkiem sodu i równanie omawia kierujący wpływ podstawników oraz równania bromowania i nitrowania fenolu przeprowadza próby Tollensa i Trommera dla aldehydu octowego przedstawiające próby Tollensa i Trommera dla aldehydów mrówkowego i octowego, na czym polega próba jodoformowa i u jakich ketonów zachodzi bada acetonu i wykazuje, że ketony nie mają redukujących bada kwasu octowego oraz utleniania alkoholi I-rzędowych, udowa dnia, że aldehydy mają redukujące, przeprowadza doświadczeni a i równania przeprowadza reakcję polikondensacji formaldehydu z fenolem, jej równanie i wyjaśnia, czym różni się ona od polimeryzacji proponuje różne metody aldehydów oraz, dlaczego w wyniku utleniania alkoholi I-rzędowych powstają aldehydy, natomiast IIrzędowych ketony

6 metanalu i etanalu wymienia reakcje charakterystyczne aldehydów wzór i określa acetonu jako najprostszego ketonu wzory kwasu mrówkowego i octowego, podaje ich nazwy, i omawia, na czym polega proces fermentacji octowej podaje przykład kwasu tłuszczowego określa, co to są mydła i podaje sposób ich dowolny przykład zmydlania omawia metodę estrów, podaje ich i definiuje tłuszcze jako specyficzny rodzaj estrów podaje, jakie fenolu (benzenolu) wzory czterech pierwszych aldehydów w szeregu homologicznym i podaje ich nazwy równanie aldehydu octowego z etanolu wyjaśnia przebieg charakterystyczn ych aldehydów na przykładzie aldehydu mrówkowego (próba Tollensa i próba Trommera) wyjaśnia zasady nazewnictwa go ketonów omawia metody ketonów wzory czterech pierwszych karboksylowych w szeregu homologicznym i podaje ich nazwy (palność, odczyn, reakcje z magnezem, tlenkiem miedzi(ii) i wodorotlenkiem sodu) bada kwasu stearynowego i oleinowego (reakcje z wodorotlenkiem sodu oraz z wodą bromową) i porównuje karboksylowych zmieniające się w zależności od długości łańcucha węglowego mechanizm estryfikacji przeprowadza hydrolizę octanu etylu i równanie proponuje sposób estru kwasu nieorganicznego, równanie przeprowadza reakcję zmydlania analizuje i porównuje budowę cząsteczek oraz aldehydów i ketonów udowadnia, że aldehydy i ketony o tej samej liczbie atomów węgla są względem siebie izomerami dokonuje klasyfikacji karboksylowych ze względu na długość łańcucha węglowego, charakter grupy węglowodorowej oraz liczbę grup karboksylowych porównuje nieorganicznych i karboksylowych na wybranych przykładach ocenia wpływ wiązania podwójnego w cząsteczce na tłuszczowych proponuje różne metody karboksylowych oraz

7 mają tłuszcze i jaką funkcję pełnią w organizmie człowieka dzieli tłuszcze na proste i złożone oraz wymienia takich tłuszczów wzór metyloaminy i określa jej wzór mocznika i określa jego równanie fermentacji octowej jako jednej z metod kwasu octowego omawia mrówkowego i octowego (odczyn, palność, reakcje z metalami, tlenkami metali i zasadami); omawia kwasu octowego wzory trzech tłuszczowych, podaje ich nazwy i wyjaśnia, dlaczego są zaliczane do wyższych karboksylowych otrzymuje mydło sodowe (stearynian sodu), bada jego i równanie wyjaśnia, na tłuszczu i równanie równanie hydrolizy tłuszczu bada zasadowy odczyn aniliny oraz równanie bada amidów równanie hydrolizy acetamidu bada mocznika jako pochodnej kwasu węglowego przeprowadza reakcję hydrolizy mocznika i równanie tej równanie kondensacji mocznika i wskazuje wiązanie peptydowe w cząsteczce powstałego związku chemicznego powstawania estrów różnymi sposobami i podaje ich nazwy udowadnia, że estry o takim samym wzorze sumarycznym mogą mieć różne wzory strukturalne i nazwy projektuje i wykonuje doświadczenie wykazujące nienasycony charakter oleju roślinnego udowadnia, że aminy są pochodnymi zarówno amoniaku, jak i udowadnia na dowolnych przykładach, na czym polega różnica w rzędowości alkoholi i amin wyjaśnia przyczynę zasadowych amoniaku i amin porównuje przebieg hydrolizy acetamidu w środowisku kwasu siarkowego(vi) i

8 czym polega reakcja estryfikacji wzór ogólny estru równanie octanu etylu i omawia warunki, w jakich zachodzi ta reakcja chemiczna przeprowadza reakcję octanu etylu i bada jego omawia miejsca występowania i estrów dzieli tłuszcze ze względu na pochodzenie i stan skupienia, na czym polega reakcja zmydlania tłuszczów podaje kryterium podziału tłuszczów na proste i złożone omawia ogólne lipidów oraz ich podział budowę cząsteczek amin, ich rzędowość i nazewnictwo wodorotlenku sodu

9 budowę cząsteczek amidów omawia oraz amin i amidów Wielofunkcyjne pochodne Ocena dopuszczająca [1] definiuje Ocena dostateczna [1 + 2] Ocena dobra [ ] analizuje Ocena bardzo dobra [ ] analizuje

10 pojęcia: czynność optyczna, chiralność, asymetryczny atom węgla, izomeria optyczna, enancjomery definiuje pojęcia: hydroksykwasy, aminokwasy, białka, węglowodany, reakcje charakterystyczne wzór najprostszego hydroksykwasu i podaje jego nazwę wzór najprostszego aminokwasu i podaje jego nazwę omawia rolę białka w organizmie podaje sposób, w jaki można wykryć obecność białka dokonuje podziału węglowodanów na proste i złożone, podaje po jednym przykładzie każdego z nich (nazwa, wzór sumaryczny) omawia rolę węglowodanów w organizmie człowieka określa glukozy, sacharozy, pojęcia: czynność optyczna, chiralność, asymetryczny atom węgla, izomeria optyczna, enancjomery konstruuje model cząsteczki chiralnej wyjaśnia pojęcia: koagulacja, wysalanie, peptyzacja, denaturacja białka, fermentacja alkoholowa, fotosynteza, hydroliza wyjaśnia, czym są: reakcje biuretowa i ksantoproteinow a wyjaśnia pojęcie dwufunkcyjne pochodne wymienia miejsca występowania oraz mlekowego i salicylowego równanie kondensacji dwóch wzory strukturalne substancji pod kątem czynności optycznej omawia sposoby i hydroksy, co to jest aspiryna bada glicynę i wykazuje jej amfoteryczne powstawania dii tripeptydów z różnych amino oraz zaznacza wiązania peptydowe, co to są aminokwasy kwasowe, zasadowe i obojętne oraz podaje wskazuje asymetryczne atomy węgla we wzorach związków bada skład pierwiastkowy białek przeprowadza doświadczenia: koagulacji, peptyzacji oraz denaturacji białek bada wpływ schemat i zasadę działania polarymetru wzory perspektywiczne i projekcyjne wybranych związków oblicza liczbę stereoizomerów na podstawie wzoru strukturalnego związku chemicznego potwierdzających obecność grup funkcyjnych w hydroksykwasach pojęcia diastereoizomery, mieszanina racemiczna udowadnia amfoteryczne amino oraz analizuje tworzenie się wiązań peptydowych na wybranym przykładzie podaje

11 skrobi i celulozy oraz wymienia źródła występowania tych substancji w przyrodzie równania charakterystycz nych glukozy i skrobi cząsteczek glicyny i wskazuje wiązanie peptydowe wzór ogólny węglowodanów oraz dzieli je na cukry proste, dwucukry i wielocukry wie, że glukoza jest aldehydem polihydroksylow ym i wyjaśnia tego konsekwencje, z apisuje wzór liniowy cząsteczki glukozy omawia reakcje charakterystyczn e glukozy wyjaśnia znaczenie fotosyntezy w przyrodzie oraz równanie tej hydrolizy sacharozy i skrobi oraz podaje nazwy produktów wymienia różnice w budowie cząsteczek różnych czynników na białko jaja przeprowadza reakcje charakterystyczne białek bada skład pierwiastkowy węglowodanów bada glukozy i przeprowadza reakcje charakterystyczne z jej udziałem bada sacharozy i wykazuje, że jej cząsteczka nie zawiera grupy aldehydowej bada skrobi znaczenie biologiczne sacharydów amino białkowych oraz ich skrócone nazwy trzyliterowe równanie powstawania tripeptydu, np. Ala- Gly-Ala, na podstawie znajomości budowy tego związku chemicznego analizuje białka jako związki wielkocząsteczkow e, opisuje ich struktury analizuje etapy syntezy białka projektuje doświadczenie wykazujące redukcyjne glukozy doświadczaln ie odróżnia glukozę od fruktozy i interpretuje wzory glukozy: sumaryczny, liniowy i pierścieniowy wzory taflowe i łańcuchowe glukozy i fruktozy, wskazuje wiązanie półacetalowe wzory taflowe sacharozy i maltozy, wskazuje wiązanie

12 skrobi i celulozy potrafi wykryć obecność skrobi w badanej substancji omawia miejsca występowania i sacharydów półacetalowe i wiązanie O- glikozydowe przeprowadza hydrolizę sacharozy i bada redukujące produktów tej analizuje skrobi i celulozy wynikające z różnicy w budowie ich cząsteczek analizuje proces hydrolizy skrobi i wykazuje złożoność tego procesu proponuje doświadczenia umożliwiające wykrycie różnych grup funkcyjnych Na koniec semestru i koniec roku szkolnego : Ocenę celującą uzyskuje uczeń który : spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą oraz uzyskuje dobre wyniki w konkursach przedmiotowych lub olimpiadzie. Ocenę niedostateczną uzyskuje uczeń który, nie spełnia wymagań (koniecznych) na ocenę dopuszczającą.