PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO

Transkrypt

1 WÓJT GMINY LESZNO PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO USTALEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO OBSZARU CZĘŚCI WSI WÓLKA (PODZIELONA DZIAŁKA O NR EW. 191) W GMINIE LESZNO Opracowała: mgr Joanna Czopek LUBLIN 2012 R. 1

2 SPIS TREŚCI 1. WPROWADZENIE OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU JEGO CELE I POWIAZANIE Z INNYMI DOKUMENTAMI METODY STOSOWANE PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY PRZEWIDYWANE METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ DOKUMENTU TRANSGRANICZNE ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO ANALIZA ISTNIEJĄCEGO STANU ŚRODOWISKA ORAZ POTENCJALNYCH JEGO ZMIAN PRZY BRAKU REALIZAJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU STAN ŚRODOWISKA NA OBSZARACH PRZEWIDYWANEGO ZNACZĄCEGO ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ DOKUMENTU OCENA ISTNIEJĄCYCH PROBLEMÓW OCHRONY ŚRODOWISKA ORAZ SKUTKÓW REALIZACJI DOKUMENTU DLA ISTNIEJĄCYCH OBSZARÓW PRAWNIE CHRONIONYCH CELE OCHRONY ŚRODOWISKA SZCZEBLA MIĘDZYNARODOWEGO I KRAJOWEGO UWZGLEDNIONE W OPRACOWYWANYM DOKUMENCIE OCENA ZNACZĄCYCH ODDZIAŁYWAŃ NA POSZCZEGÓLNE KOMPONENTY ŚRODOWISKA ROZWIĄZANIA MAJĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE LUB OGRANICZENIE NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODWISKO MOGĄCYCH WYNIKAĆ Z REALIZACJI USTALEŃ PLANU ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKTOWANYM DOKUMENCIE STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM...24 WYKAZ WYKORZYSTANYCH MATERIAŁÓW

3 1. WPROWADZENIE Obszar opracowania obejmuje teren podzielonej (na działki 191/1-191/10) działki o numerze ewidencyjnym 191 leżącej przy ul. Topolowej w obrębie geodezyjnym Wólka i powierzchni ogólnej ok.3,3 ha, zlokalizowanej we wschodniej części gminy (leżącej w zachodniej części województwa mazowieckiego). Plan sprowadza się do przeznaczenia części gruntu leśnego pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną z zachowaniem naturalnej zieleni leśnej i potrzebną do ich prawidłowego funkcjonowania infrastrukturę. Podstawę prawną Prognozy oddziaływania na środowisko stanowi: Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko z dnia 3 października 2008 (Dz. U Nr 199 poz z późniejszymi zmianami); Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. (Dz. U. z 2012 r. poz. 647). Celem Prognozy jest określenie charakteru prawdopodobnych skutków i oddziaływań na środowisko przyrodniczo-kulturowe, które mogą być spowodowane realizacją zalecanych lub dopuszczonych przez Plan sposobów zagospodarowania i użytkowania terenu. Zgodnie z art.51 ust.2 ww. ustawy z dnia 3 października 2008r. Prognoza w szczególności określa, analizuje i ocenia przewidywane znaczące oddziaływania na środowisko w tym m.in. na różnorodność biologiczną, zwierzęta, rośliny, wodę, powierzchnię ziemi, krajobraz, zasoby naturalne, a także system przyrodniczy gminy i powiązania przyrodnicze obszaru oraz prawne formy ochrony przyrody. Dokumentami w powiązaniu, z którymi została sporządzona Prognoza były: Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego obszaru części wsi Wólka (podzielona działka o nr ew. 191) w gminie Leszno - Lublin 2012; Uzgodnienie zakresu prognozy z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Warszawie (znak pisma: WOOŚ-I JD); Uzgodnienie zakresu prognozy z Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Powiecie Warszawskim Zachodnim w Ożarowie Mazowieckim (znak pisma ZNS /02/1/11); Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Leszno Leszno 2001; Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe gminy Leszno Warszawa 2007/2008; Program Ochrony Środowiska dla Gminy Leszno na lata Warszawa 2004; Plan gospodarki odpadami dla Gminy Leszno - Warszawa 2004; Stan środowiska w województwie mazowieckim w 2009r, WIOŚ - Warszawa 2011; Roczna ocena jakości powietrza w województwie mazowieckim za rok 2011 Warszawa 2010; Program ochrony środowiska województwa mazowieckiego na lata z uwzględnieniem perspektywy do roku 2014 Warszawa 2007; Polityka ekologiczna państwa na lata z uwzględnieniem perspektywy na lata ; Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego Warszawa Ilekroć w niniejszym dokumencie jest mowa o Planie, rozumie się przez to projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru części wsi Wólka (podzielona działka o nr ew.191) w gminie Leszno i analogicznie przez określenie Prognoza rozumie się Prognozę oddziaływania na środowisko ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru części wsi Wólka (podzielona działka o nr ew.191) w gminie Leszno. 3

4 2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU JEGO CELE I POWIAZANIE Z INNYMI DOKUMENTAMI Celem Planu jest: stworzenie warunków do realizacji planowej polityki inwestycyjnej w części wsi Wólka mającej doprowadzić do realizacji zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z dopuszczeniem usług towarzyszących, szczególnie handlu, gastronomii, rzemiosła (z wykluczeniem przedsięwzięć mogących potencjalnie i zawsze znacząco oddziaływać na środowisko), również usług oświaty, ochrony zdrowia przy jednoczesnej ochronie wartości kulturowych, przyrodniczych i krajobrazowych, w tym zachowanie istniejącego wartościowego drzewostanu. utrzymanie ładu przestrzennego i podniesienie estetyki obszaru przy uwzględnieniu wartości środowiska, umożliwienie działalności różnorodnych podmiotów przy jednoczesnej minimalizacji wzajemnych konfliktów. Plan wprowadza następujące rodzaje przeznaczenia: tereny zabudowy mieszkaniowej: MN/Ls - tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z zachowaniem naturalnej zieleni leśnej; tereny komunikacji: KDX - tereny drogi wewnętrznej: ciąg pieszo-jezdny (niepubliczny); tereny infrastruktury: E - tereny infrastruktury technicznej: elektroenergetyka (nasłupowa stacja trafo SN/NN). Plan sporządzony został w powiązaniu przede wszystkim z: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Leszno przyjętym Uchwałą Nr XXVIII/208/01 Rady Gminy Leszno z dnia 21 września 2001 r. Leszno 2001; Strategią Rozwoju Gminy Leszno na lata Leszno 2054; Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Leszno na lata Leszno 2004; Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego Warszawa 2004; Polityką ekologiczną państwa na lata z perspektywą do roku Warszawa METODY STOSOWANE PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY Prognozę sporządzono przy zastosowaniu metod opisowych, analiz jakościowych wykorzystujących dostępne wskaźniki stanu środowiska oraz identyfikacji i wartościowania skutków przewidywanych zmian w środowisku. Prace prognostyczne polegały na przeprowadzeniu studiów dokumentów charakteryzujących strukturę przyrodniczą terenu gminy Leszno (stan istniejący i dotychczasowe przekształcenia środowiska) oraz analizy istniejących i projektowanych inwestycji w obszarze Planu i jego sąsiedztwie. Materiały źródłowe, w oparciu o które sporządzono Prognozę wymienione zostały w wykazie materiałów, zamieszczonym na końcu opracowania. Zakres prac nad Prognozą został dostosowany do charakteru, specyfiki i precyzji zapisów Planu. Celem ułatwienia oceny jak i prezentacji wyników oddziaływań poszczególnych funkcji terenu na środowisko było wykorzystanie uproszczonej i dostosowanej do potrzeb tegoż dokumentu analizy macierzowej. Ocenę przeprowadzono kompleksowo dla jednego wariantu ustaleń planistycznych zaproponowanych przez projektanta urbanistę. Zaznaczyć tu trzeba, że na etapie planu miejscowego nie określone są konkretne realizacyjne rozwiązania technologiczne, co ma wpływ na jakościowy (a nie ilościowy) charakter Prognozy 4

5 4. PRZEWIDYWANE METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ DOKUMENTU Zgodnie z art. 32 ustawy z dnia 23 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym organ sporządzający miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dokonuje analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy (w tym skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu). Do metod analizy skutków realizacji postanowień Planu należeć może: prowadzenie rejestru miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego; rejestrowanie wniosków o sporządzenie miejscowych planów lub ich zmianę i gromadzenie materiałów z nimi związanych; rejestrowanie wniosków o zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne bądź zmiany funkcji terenu; ocenę zgodności wydanych decyzji i pozwoleń budowlanych z projektem; ocena i aktualizacja form ochrony przyrody i najcenniejszych siedlisk przyrodniczych; oceny rozwoju gospodarczego (przedsiębiorczości, rozwoju budownictwa, przemian struktury agrarnej, powierzchni urządzonych terenów zieleni i wzrostu lesistości). Poniżej przedstawiono proponowane wskaźniki służące analizie jakości środowiska i realizacji Planu. WSKAŹNIK JEDNOSTKA Ocena jakości powietrza na podstawie pomiarów wykonanych przez WIOŚ klasa Liczba instalacji ogrzewania i podgrzewania wody gospodarczej w oparciu o źródła powodujące niską emisję (węgiel kamienny) szt. Liczba instalacji ogrzewania i podgrzewania wody gospodarczej w oparciu o paliwa ekologiczne (gaz, olej opałowy, energia elektryczna) szt Liczba instalacji ogrzewania i podgrzewania wody gospodarczej wykorzystującej odnawialne źródła energii szt. Zwodociągowanie obszaru % Długość sieci wodociągowej km Jakość wody w sieci wodociągowej klasa Gospodarstwa podłączone do kanalizacji %/ ilość Gospodarstwa podłączone do bezodpływowych zbiorników na nieczystości (szamb) %/ilość Ilość przydomowych oczyszczalni ścieków szt. Ilość ścieków odprowadzanych z terenu gminy tys.m3/rok Pobór wód (wodociągi) na terenie gminy tys.m3/rok Klasa czystości wód w rzekach klasa Ilość wytwarzanych odpadów komunalnych ogółem Mg/r Ilość wytwarzanych odpadów komunalnych na 1 mieszkańca kg/m/r Odsetek odpadów komunalnych składowanych na wysypiskach % Poziom odzysku odpadów zbieranych selektywnie w stosunku do całkowitej ilości tych odpadów zawartych w odpadach komunalnych % Obszar gminy objęty ochrona przyrody lub krajobrazu % Lesistość obszaru % Liczba nasadzeń drzew na terenach gminy szt Liczba pomników przyrody w mieście szt Inne formy ochrony przyrody w granicach gminy (parki, rezerwaty, użytki) ha na podstawie Uciążliwość akustyczna dróg wojewódzkich (wymienić poszczególne drogi w tej klasie) pomiarów Zarządcy drogi lub WIOŚ / db 5

6 Uciążliwość akustyczna dróg powiatowych (wymienić poszczególne drogi w tej klasie) Uciążliwość akustyczna dróg gminnych (wymienić poszczególne drogi w tej klasie) Zakłady produkcyjne Obiekty usługowe Ilość stacji bazowych telefonii komórkowych Linie elektryczne (napowietrzne i podziemne) Liczba miejsc noclegowych Liczba miejsc parkingowych na obszarze gminy(w tym sezonowych obsługujących ruch turystyczny) Długość ścieżek rowerowych Udział gospodarstw posiadających atesty ekologiczne w ogólnej liczbie gospodarstw Ilość gospodarstw agroturystycznych na podstawie pomiarów Zarządcy drogi lub WIOŚ / db na podstawie pomiarów Zarządcy drogi lub WIOŚ/dB WIOŚ /db WIOŚ/ db szt szt. szt. szt. km % szt. Zgodnie z art. 25 ustawy Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. oraz w celu uniknięcia powielania monitorowania w myśl zasady Dyrektywy 2001/42/WE w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko wpływ ustaleń projektu tegoż Planu na środowisko przyrodnicze w zakresie: jakości poszczególnych elementów przyrodniczych, dotrzymywaniu standardów jakości środowiska, obszarach występowania przekroczeń, występujących zmianach jakości elementów przyrodniczych i przyczynach tych zmian kontrolowany będzie w ramach systemu Państwowego Monitoringu Środowiska. Wyniki prowadzonego monitoringu prezentowane będą corocznie w Raportach o stanie środowiska, wydawanych w formie ogólnodostępnej publikacji, ale źródłami danych w tym zakresie mogą też być: Wojewódzka Baza Danych (prowadzona przez Marszałka Województwa), źródła administracyjne wynikające z obowiązków sprawozdawczych lub zapisów ustawowych (decyzje, zezwolenia, pozwolenia) czy badania statystyczne Głównego Urzędu Statystycznego. Ponadto w zakresie monitoringu poszczególnych elementów środowiska odpowiedzialne są: jednostki i instytucje związane z gospodarką wodną, zarządy dróg, starostwa powiatowe, urzędy wojewódzkie, a w zakresie ochrony przyrody Lasy Państwowe, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska oraz inne, jednostki wspomagające, zatrudniające ekspertów tej dziedziny (np. IMGW, RZGW). Zaleca się, by monitorowanie skutków wdrażania i funkcjonowania ustaleń Planu (w zakresach badań nie objętych monitoringiem WIOŚ) prowadziła Rada Gminy w Lesznie. Wskazane jest dokonywanie oceny stanu realizacji ustaleń Planu i wpływu na środowisko w cyklach rocznych. Za najistotniejsze z punktu widzenia ochrony środowiska, należy uznać monitorowanie polegające na: kontrolnym pomiarze poziomu hałasu w obrębie terenów komunikacji (2 razy w roku w okresie najintensywniejszego użytkowania 1KDX i ul.topolowej); kontrole (pojedyncze badanie) stanu jakości wód podziemnych; pomiar emisji niskiej w sąsiedztwie skupiska nowej zabudowy mieszkaniowej (szczególnie w okresie sezonu grzewczego); inwentaryzacji zieleni leśnej i nasadzeń zieleni urządzonej i ogrodowej (raz na 5 lat). 6

7 5. TRANSGRANICZNE ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO Ponieważ teren Planu nie leży w bezpośrednim sąsiedztwie granicy państwa (a w odległości około 170 km od niej), a Plan wprowadza jedynie funkcje zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej z usługami i drogi lokalne i dojazdowe nie prognozuje się dalekosiężnych, transgranicznych oddziaływań na środowisko. Nie projektuje się tu też funkcji przemysłu ciężkiego czy działalności emitującej szkodliwe substancje do wód czy atmosfery oraz funkcji zmieniających warunki siedliskowe i gruntowo-wodne na tak dużą skalę (zgodnie z Konwencją o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym - Dz. U. z 1999r. Nr 96 poz oraz art ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko z dnia 3 października 2008 r. -Dz. U. Nr 199, poz. 1227). 6. ANALIZA ISTNIEJĄCEGO STANU ŚRODOWISKA ORAZ POTENCJALNYCH JEGO ZMIAN PRZY BRAKU REALIZAJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU Położenie i aktualne zagospodarowanie terenu Teren Planu położony jest we wschodniej części jednostki fizyczno-geograficznej zwanej (wg. J. Kondrackiego 2000 r.) - Równiną Łowicko-Błońską. Inną, powszechnie używaną nazwą jest taras warszawsko-błoński, lub poziom erozyjno-denudacyjny. Administracyjnie teren zlokalizowany jest we wsi Wólka zlokalizowanej we wschodniej części gminy Leszno (która to leży w zachodniej części województwa mazowieckiego). Obecnie teren ten to grunt leśny (LsV) zajęty przez drzewostan leśny. Na 2, sąsiadujących z ul. Topolową działkach zlokalizowana jest już zabudowa jednorodzinna. Budowa geologiczna, rzeźba terenu, gleby Obszar Planu, jak i szerszy jego rejon położony jest na Równinie Błońskiej, która wznosi się na wysokość od około 93 m n.p.m. na granicy z gminami Babice i Ożarów Mazowiecki, do około 88 m n.p.m. w zachodniej części Gminy, opada, więc bardzo łagodnie w kierunku zachodnim. Powierzchnia ta ukształtowała się na cokole erozyjnym utworzonym z osadów różnego wieku i genezy. Należą do nich osady trzeciorzędowe oraz czwartorzędowe - lodowcowe i wodnolodowcowe, powstałe w okresie deglacjacji lądolodu stadiału mazowieckopodlaskiego (Warty) zlodowacenia środkowopolskiego. Występują tu gliny zwałowe, różnowiekowe piaski i żwiry wodnolodowcowe, oraz osady zastoiskowe (iły i mułki warwowe). Osady zastoiskowe o znacznej miąższości występują na dużych obszarach i były eksploatowane w lokalnych cegielniach. Istotne znaczenie dla aktualnego obrazu rzeźby powierzchni miały procesy zachodzące w okresie schyłku interglacjału emskiego i następnie w czasie zlodowacenia północnopolskiego. W chłodnym, peryglacjalnym klimacie, nastąpiło nasilenie procesów erozyjno-denudacyjnych, doprowadzające do znacznego wyrównania obszaru równiny. Powierzchnia została pokryta cienką warstwą osadów piaszczystych, aluwialnych, bądź akumulowanych przez okresowe wody roztopowe, a także płaszczem peryglacjalnych osadów pylastych, eluwialno-eolicznych, rozwiniętych szczególnie wyraźnie na podłożu gruntów spoistych glin zwałowych i iłów warwowych. Ciągły płaszcz pyłowy pokrywający praktycznie całą powierzchnię tarasu błońskiego, całkowicie maskuje występujące głębiej osady, zróżnicowane, co do genezy i wieku. Śladem procesów denudacyjnych są powszechnie występujące bruki erozyjne w spągu cienkiej warstwy piasków eluwialnych, lub bezpośrednio pod pokrywą pyłową, osiągającą do 3 m (średnio 1,2 1,5 m). Charakterystyczną formą na płaskiej powierzchni tarasu błońskiego są, wydłużone w kierunku wschód zachód, długie wały, zbudowane z piasków i wyniesione około 1 2 m ponad powierzchnię tarasu. (Często zlokalizowano na nich zabudowania wsi). Według autorów mapy geologicznej są to wydmy, choć zdaniem autora, geneza tych wałów jest bardziej złożona. Płaska powierzchnia obszaru jest powierzchnią zbudowaną z osadów wodnolodowcowych, często spoczywających cienką pokrywą na glinach, bądź iłach. Rejon 7

8 ten leży na styku z Tarasem kampinoskim, położonym na terenie KPN, który ma płaską powierzchnię, (urozmaiconą przez wydmy i niewielkie, zabagnione obniżenia), niższą o około 10 12m od tarasu błońskiego i odgraniczoną od niego krawędzią erozyjną. Miejscami krawędź ta jest stosunkowo stroma (okolice wsi Powązki, oraz na północ od Zaborowa) i jej nachylenie dochodzi do 10 15%. W innych rejonach krawędź erozyjna jest rozmyta przez procesy erozyjne i rozcięta przez niewielkie dolinki, oraz przez maskujące ją wydmy, miejscami wkraczające na powierzchnię tarasu błońskiego. W dolinach niewielkich rzeczek, jak np. w Zaborowie, a także w obniżeniach na powierzchni tarasu kampinoskiego, występują osady organiczne i organiczno mineralne tarasu zalewowego. Gmina Leszno cechuję się występowaniem dobrych gleb, przydatnych do produkcji rolniczej. Na terenie gminy Leszno przeważają gleby III kasy, stanowiące ponad 50% obszaru, ale zlokalizowane są one poza obszarem Planu (w środkowej oraz południowej części gminy). Szczególnie przydatne są one do polowej uprawy warzyw i pod te uprawy są powszechnie wykorzystywane. Gleby organiczne i murszowo mineralne, występują w granicach Kampinoskiego Parku Narodowego poza granicami objętymi opracowaniem. Wody powierzchniowe i podziemne Rejon ten jest odwadniany przez szereg kanałów melioracyjnych i brak tu większych naturalnych cieków wodnych. Hydrograficznie Plan należy do zlewni IV rzędu Kanału Zaborowskiego, a tym samym do zlewni III rzędu Łasicy, a południowa do zlewni III rzędu Utraty. Na terenie opracowania nie występują większe naturalne cieki i zbiorniki wodne. Według badań WIOŚ z 2009 roku w najbliższym punkcie pomiarowo-kontrolnym potencjał ekologiczny jej wód określony został jako niezadowalający. Wody poziomu trzeciorzędowego zaszeregowane zostały do Głównego Zbiornika Wód podziemnych (GZWP) zwanego Subniecką Trzeciorzędową Warszawską (215A) Piaszczyste utwory trzeciorzędowe, występujące w obrębie badanego terenu stanowią część wielkiego zbiornika wód podziemnych Niecki Mazowieckiej. Piaski oligocenu i miocenu są ułożone nieckowato, podścielone i przykryte słabo przepuszczalnymi osadami, stanowią kolektor wód o wysokim ciśnieniu. Kierunek spływu wód w utworach trzeciorzędowych następuje z południa ku północy (Wielomska i in. 1975). Trzeciorzędowe piętro wodonośne budują dwa poziomy wodonośne: mioceński i oligoceński rozdzielone miejscami kilku - kilkunastometrową pokrywą iłów i mułków, aczkolwiek miejscami może jej brakować i wtedy obie warstwy się łączą. Zwierciadło namierzono na głębokości 190 m p.p.t. i 200 m p.p.t. i wykazuje ono charakter napięty (Chmielewski, Czochal 1996) Poziom oligoceński na całym obszarze występuje pod warstwą iłów plioceńskich. Tworzą go piaski drobnoziarniste, pylaste z glaukonitem o miąższości od kilkunastu do 40 m. Zwierciadło wody stabilizuje się w pobliżu powierzchni terenu. Współczynnik filtracji w tej warstwie wynosi 1-6,7 m/dobę, a wydajność m3/h przy depresjach do 35m (Chmielewski, Czochal 1996). Wody tego poziomu charakteryzują się mineralizacją rzędu 0,3-0,5 g/l oraz dobrą i stabilną jakością. Poziom ten jest ujmowany na ogół na głębokościach m (Nowakowski i in. 1997) Poziom mioceński występuje pod warstwą iłów plioceńskich o miąższości do 140 m. Tworzą go piaski drobnoziarniste i pylaste oraz mułki z domieszką węgla brunatnego, często z przewarstwieniami ilastymi. Miąższość miocenu osiąga ponad 40 m lecz wodonosiec z reguły nie przekracza kilkunastu metrów. Wody tego poziomu są eksploatowane sporadycznie i zazwyczaj z poziomem oligoceńskim (Chmielewski, Czochal 1996). Wody zawarte w tych osadach charakteryzują się stopniem zmineralizowania rzędu 0,4-0,5 g/l oraz żółtobrunatnym zabarwieniem. Studnie ujmujące ten poziom mają wydajność w granicach m 3 /h jednakże ze względu na trudną do likwidacji barwę wody, są rzadko użytkowane. Na opisywanym terenie miocen nie jest ujmowany. 8

9 Na terenie Kotliny Warszawskiej (rejon przedmiotowej wsi Wólka) główny poziom użytkowy związany jest z serią piaszczysto-żwirową, wiekowo przypisaną zlodowaceniu północnopolskiemu. Jest to kompleks występujący bezpośrednio od powierzchni terenu, a jego miąższość może dochodzić do 40 m, najczęściej około 25 m. Jest to pierwszy, odsłonięty i nieizolowany od powierzchni poziom wodonośny. Zwierciadło wody tego poziomu jest najczęściej swobodne. Osady piaszczysto-żwirowe tworzące ten poziom charakteryzują się dobrymi własnościami hydrogeologicznymi i uznane zostały jako część Głównego Zbiornika Wód Podziemnych Dolina Rzeki Środkowa Wisła Nr 222. Wydatki studzien, w zależności od konstrukcji otworu mogą przekraczać 100m 3 /h. W utworach czwartorzędowych występują wody podziemne o normalnym składzie chemicznym, kwalifikujące się do wód dobrych. Warunki klimatyczne (w tym klimat akustyczny) i stan powietrza Obszar leży w strefie klimatów umiarkowanych średnich szerokości geograficznych i podlega przejściowym wpływom morskim i kontynentalnym. Według regionalizacja rolniczo-klimatycznej Gumińskiego (1948) zmodyfikowanej przez Kondrackiego (1967), obszar objęty opracowaniem znajduje się na w dzielnicy środkowej (VIII) obejmującej wschodnią część Niziny Wielkopolskiej oraz Nizinę Mazowiecką. Jest to obszar o najmniejszym opadzie rocznym w Polsce (poniżej 550 mm). Lato trwa ponad 90 dni, a zima Długość okresu wegetacyjnego przekracza 220 dni. Pokrywa śnieżna zalega dni. Liczba godzin słonecznych jest stosunkowo duża (1640). (Richling, Ostaszewska 2005 r.) Według Regionalizacji Wosia (1993) obszar należy do regionu XVIII środkowomazowieckiego. W porównaniu z innymi regionami notuje się tu stosunkowo największą liczbę dni bardzo ciepłych i pochmurnych (średnio w roku 62 dni). Do licznych należą także dni umiarkowanie ciepłe. Nieco mniej niż w innych regionach jest dni bardzo chłodnych z przymrozkami. Średnia temperatura roczna wynosi 7.7 C. Najcieplejszym miesiącem roku jest lipiec (średnia miesięczna 18,6 C). Najzimniejszym miesiącem roku jest styczeń ze średnią miesięczną -3,1 C (rys. 1 poniżej.).ze względu na rozwój roślinności i upraw istotne jest występowanie dni z przymrozkami w okresie wegetacyjnym. Średnio w roku w Granicy występuje 113,2 dni z temperaturą minimalną niższą od 0 C. Ostatnie wiosenne przymrozki notuje się zazwyczaj w kwietniu lub w maju. Pierwsze jesienne przymrozki występują zazwyczaj we wrześniu lub w październiku. Dni mroźnych, kiedy temperatura przez cały dzień nie wzrasta powyżej 0 C, średnio występuje w roku 36,2. Wśród nich zaznaczają się dni bardzo mroźne, kiedy temperatura minimalna spada poniżej -10 C. Takich dni średnio rocznie notuje się 20,0. Dni gorących, z temperaturą maksymalną powyżej 25 C występuje średnio 45,0, a upalnych z temperaturą maksymalną przekraczającą 30 C występuje średnio 9,9 (Andrzejewska 2003). Okres wegetacyjny, czyli okres, w którym średnie dobowe temperatury powietrza nie spadają poniżej 5 C trwa średnio 185 dni od 16 kwietnia do 17 października. Średnie roczne opady wynoszą 550 mm. Najwyższe opady występują najczęściej w lipcu (średnio 92,6 mm), a najniższe w styczniu i lutym (rys. 2. poniżej). W całym rozkładzie kierunków zdecydowanie przeważają wiatry zachodnie 12% obserwacji w roku. Drugim kierunkiem zaznaczającym się na róży wiatrów jest ESE, z którego notuje się przeciętnie 7% obserwacji. Pod względem stanu powietrza teren Planu zaliczany jest do klasy A (stężenia w.w. substancji na terenie strefy nie przekraczają odpowiednio poziomów dopuszczalnych, poziomów docelowych, poziomów celów długoterminowych) zarówno dla ochrony zdrowia jak i roślin jako celu. 9

10 Przyroda W podziale opartym na mapach potencjalnej roślinności naturalnej (Matuszkiewicz 1993) obszar opracowania leży w Dziale Mazowiecko-Podlaskim, a teren Planu zahacza o Krainę Północnomazowiecko - Kurpiowską, Okręg Kotliny Warszawskiej. Cechą charakterystyczną tych obszarów jest między innymi brak świerka jodły i buka w składzie drzewostanów, wynikający z naturalnego zasięgu występowania tych gatunków. W zadrzewieniach przydrożnych na terenie gminy główną rolę odgrywa tylko kilka gatunków rodzimych: lipa drobnolistna (Tilia cordata), jesion wyniosły (Fraxinus excelsior), klon zwyczajny (Acer platanoides), brzoza brodawkowata (Betula pendula, klon jawor (Acer pseudoplatanus). Zdarzają się długie odcinki dróg obsadzone topolą i robinią akacjową, miejscami występuje klon jesionolisyny. Dla terenów Puszczy Kampinoskiej i otuliny (obszar Planu) w Ekofizjografii podstawowej gminy wyróżniono (Matuszkiewicz J. M.) następujące typy potencjalnych zbiorowisk roślinnych: - dwa typy olsu: zespół Ribo nigri - Alnetum i zespół Sphagno - Alnetum, - łęg wierzbowo - topolowy zespołu Salici-Populetum, - łęg jesionowo - olszowy zespołu Circeo - Alnetum, - dwa typy łęgu jesionowo-wiązowego, zespół Filario - Ulmetum, - dwa typy grądu zespołu Tilio - Carpinetum (grądy wysokie i niskie), - dąbrowę świetlistą zespołu Potentillo albae - Quercetum, - trzy typy boru mieszanego mieszczące się w dawnym zespole Pino - Quercetum, - trzy typy borów świeżych: zespół Peucedano -Pinetum i Leucobryo - Pinetum (w dwóch wariantach), - bór wilgotny zespołu Molinio - Pinetum, - bór bagienny zespołu Vaccinio-uliginosi - Pinetum. Na opisywanym terenie największy obszar przypisuje się zbiorowiskom zespołu Tilio- Carpinetum. Subkontynentalny las grądowy na podłożu gliniasto - iłowym występuje w dwóch odmianach: na siedliskach piaszczystych grądy wysokie, na siedliskach gliniastych niskie. Na siedliskach grądów znaczne powierzchnie zajmują zbiorowiska łąkowe i pastwiskowe. Obok grądów w ograniczonym zakresie występują siedliska łęgów. Przystrumykowe łęgi jesionowo-olszowe związane są z dolinami niewielkich cieków wodnych i innymi miejscami, gdzie powoli płynące wody powodują niewielkie zabagnienie. Podłożem tych siedlisk są mady rzeczne lub dyluwialne piaski rzeczne. Wysoki poziom wód gruntowych (kilka kilkadziesiąt cm pod powierzchnią gleby), ale brak dłużej trwającego zalewu. Na najwyżej położonych terenach zbudowanych z piaszczysto-żwirowych utworów są siedliska borów mieszanych. Najczęstszymi typami roślinności rzeczywistej na tych siedliskach są zbiorowiska polne, młode drzewostany, często powstałe w wyniku zalesień gruntów porolnych. Na terenach nieużytkowanych występują samosiewy brzozy, sosny, osiki, w wilgotniejszych warunkach zarośla wierzby iwy. Przy skrajnej degradacji siedliska murawy bliźniczkowe, wrzosowiska, a na terenach wilgotnych i podmokłych młaki niskoturzycowe. Lasy na tym terenie pochodzą ze sztucznego sadzenia, są efektem zalesiania gruntów porolnych słabej jakości. Dlatego też ich skład gatunkowy opiera się na sośnie, gatunku o małych wymaganiach glebowych, znoszącym skrajnie niekorzystne warunki glebowe. Miejscami poza sosną występuje brzoza, zdarza się dąb. We fragmentach starszych nasadzeń (Grądy) spotkać można podszyt dębowy. Mimo, że porośnięte lasem, są to zbiorowiska nie do końca wykształcone, młode, a więc niemożliwe do sklasyfikowania. Naturalna roślinność potencjalna dla tych zbiorowisk to Vaccinio-Piceetea. W okolicy Wólki nieużytki pomiędzy zalesionymi działkami pokryte są samosiewami (głownie sosny i brzozy), co znacznie podnosi walory krajobrazowe tych okolic. Samosiewy na nieużytkowanych terenach w okolicy Zaborowa wykazują zbyt duży udział klonu 10

11 jesionolistnego, miejscami akacji. Oba te gatunki należałoby zwalczać jako zagrażające gatunkom rodzimym. Ponieważ gmina Leszno leży w przeważającej części na terenie otuliny Kampinoskiego Parku Narodowego, warunkuje to w pewnym stopniu występowanie zgrupowań faunistycznych na jej terenie. W pewnym stopniu, ponieważ teren gminy podzielony jest na część północną, która graniczy z KPN i część południową o charakterze typowo rolniczym. Umowną granicę stanowi droga 580, która jest barierą (dla niektórych gatunków nie do przebycia) w przemieszczaniu się i w związku z tym równomierności rozmieszczenia zwierząt nie. Ze względu na bezpośrednią granicę z KPN i warunki ekologiczne ta część gminy jest zdecydowanie bogatsza faunistycznie od części południowej, dlatego w opisie taki umowny podział będzie lepiej obrazował rzeczywisty stan fauny gminy. Występowanie różnych gatunków ssaków w północnej części gminy związane jest ściśle z ich zasobami występującymi na terenie Kampinoskiego Parku Narodowego. Gatunki dużych ssaków zamieszkujących tereny Parku, a tym samym korzystające z terenów otuliny, to: łoś (Alces alces) jeleń (Cervus elaphus) sarna (Capreolus capreolus) dzik (Sus scrofa) ryś (Lynx lynx) Jednym z ważniejszych miejsc żerowania tych gatunków (oprócz terenów leśnych) są tereny otwarte (nieużytki, łąki, zadrzewienia śródpolne, młodniki, pola uprawne itp. ). Małe i drobne ssaki mają podobną reprezentację gatunkową zarówno na północnej jak i południowej części gminy. Wynika to z ich preferencji środowiskowych. Potencjalnie są to: jeż (Erinaceus europaeus) ryjówka aksamitna (Sorex araneus) ryjówka malutka (Sorex minutus) rzęsorek rzeczek (Neomys fodiens) kret (Talpa europaea) nietoperze (Chiroptera) zając szarak (Lepus europaeus) królik (Oryctolagus cuniculus) wiewiórka (Sciurus vulgaris) nornica ruda (Clethrionomys glareolus) nornik północny (Microtus oeconomus) nornik zwyczajny (Microtus arvalis) badylarka (Micromys minutus) mysz leśna (Apodemus flavicollis) mysz zaroślowa (Apodemus sylvaticus) mysz polna (Apodemus agrarius) mysz domowa (Mus musculus) lis (Vulpes vulpes) łasica (Mustela nivalis) kuna kamionka (Martes foina) Na terenie gminy stwierdza się tu występowanie aż 60 gatunków ptaków lęgowych (głównie polnych), a następnych kilkanaście, to gatunki zalatujące. 11

12 Ponieważ większość gatunków płazów związana jest ze środowiskiem wodnym, więc brak jest w granicach Planu istotnych ich gatunków. Pod względem struktury przyrodniczej obszaru i jego różnorodności biologicznej Na podstawie różnic w morfologii terenu, wartościach przyrodniczych i krajobrazowych opracowanie ekofizjograficzne zaliczyło rejon Wólki do tzw. Obszar II, który generalnie rozciąga się na północ od drogi 580 i na wschód od miejscowości Leszno, w zlewni Łasicy i ma ciekawie ukształtowany północno-wschodni fragment skarpy Równiny Błońskiej oraz obniżenia terenu w części wschodniej i zachodniej. Wskaźnik różnorodności biologicznej wysoki na terenach drobnych gospodarstw (wsie Wólka, Rybno, Janówek) i niski (<5 km miedz/1 km² ) w części środkowej, na terenie dawnego majątku, później PGR Zaborów. Podobnie jak w obszarze północno - zachodnim następuje tu szybka parcelacja i zabudowa terenów. W części położonej na zachód od Zaborowa znajdują się tereny dotychczas mniej przekształcone antropogenicznie. Proponowane jest tutaj stworzenie nowego fragmentu korytarza ekologicznego (na zachód od uroczyska Klomby) oraz utrzymanie i wzbogacenie przyrodnicze korytarza ekologicznego łączącego Kampinoski Park Narodowy z doliną Utraty. Mozaikowaty krajobraz w sąsiedztwie parku narodowego, na który składają się lasy, pola uprawne, zadrzewienia a także tereny zabudowane, pozwala na zachowanie różnorodności biologicznej, zachowanie puli genowej organizmów zwierzęcych i roślinnych, nie stanowi szczelnej przegrody dla migrujących zwierząt. Jest to zgodne z definicją rozwoju zrównoważonego i stanowisko to było podnoszone każdorazowo przez organ I uzgadniający w swych uzasadnieniach do wydawanych postanowień. Występujące na analizowanym terenie lasy mają do spełnienia liczne i ważne funkcje, z uwzględnieniem w szczególności następujących celów: - zachowania (lasów) i korzystnego ich wpływu na klimat, powietrze, wodę, glebę, warunki życia i zdrowia człowieka oraz na równowagę przyrodniczą, - ochrony lasów, zwłaszcza lasów i ekosystemów leśnych stanowiących naturalne fragmenty rodzimej przyrody, również ze względu na: a) zachowanie różnorodności przyrodniczej, b) zachowanie leśnych zasobów genetycznych, c) walory krajobrazowe, - ochrony gleb i terenów szczególnie narażonych na zanieczyszczenie lub uszkodzenie oraz o specjalnym znaczeniu społecznym, - ochrony wód powierzchniowych i głębinowych, retencji zlewni, w szczególności na obszarach wododziałów i krawędzi fizjograficznych (rozmytej skarpu Równiny Błońskiej), - produkcji, na zasadzie racjonalnej gospodarki, drewna oraz surowców i produktów ubocznego użytkowania lasu. Pełnią one w tym regionie w szczególności funkcje, w tym m. innymi: - przyrodniczą, stanowiąc miejsce bytowania ptaków, zwierząt i organizmów roślinnych w ich naturalnych warunkach, gdzie wprawdzie penetracja ludzka tych terenów jest znaczna, ale zagospodarowanie" nie ingeruje zbyt głęboko w naturalne procesy przyrodnicze. Lasy te stanowią łagodne przejście między drzewostanami parku narodowego a w zasadzie bezleśnymi terenami Równiny Błońskiej, na której lasy prywatne występują w niewielkich płatach, a i zadrzewień przydrożnych, wzdłuż miedz, cieków wodnych i zieleni przydomowej jest niewiele, - klimatyczną, łagodząc warunki meteorologiczne panujące na tym terenie, - krajobrazową, wprowadzając zróżnicowanie w monotonię krajobrazy przedmieść aglomeracji warszawskiej, - społeczną. 12

13 System Przyrodniczy Kluczowymi elementami systemu przyrodniczego rejonu są doliny (kanały, doliny denudacyjne) i kompleksy leśne. Tereny leśne (bez względu na ich strukturę własnościową a także obecny stan wiekowy, zróżnicowanie przyrodnicze a nawet stan sanitarny) mają duże znaczenie dla przemieszczania się zwierząt (i roślin), zapobiegając fragmentaryzacji i powolnej degradacji bioróżnorodności w tym terenie. Utrzymanie ich jest niezmiernie ważne nie tylko z uwagi na art. 2 ust. 2 ww ustawy, który stanowi, że celem ochrony przyrody jest utrzymanie procesów ekologicznych i stabilności ekosystemów, ale także z uwagi na zachowanie bioróżnorodności żywych organizmów występujących w ekosystemach, w obrębie gatunku i między gatunkami oraz zróżnicowanie samych ekosystemów. Należy przez to również rozumieć dbałość o zróżnicowanie nie tylko w obrębie danego gatunku, czyli różnorodność genetyczną, zapewniającą przetrwanie gatunkom flory i fauny. Zabytki i krajobraz kulturowy Na terenie objętym Planem nie wskazuje się obiektów i obszarów objętych ochroną dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej. W granicach Planu nie ma też stanowisk archeologicznych. Skutki braku realizacji projektowanego dokumentu W sytuacji braku realizacji zapisów Planu przypuszczać należy, że w omawianym fragmencie gminy następować będzie dalsza, powolna antropopresja objawiająca się: - wkraczaniem gatunków synantropijnych; - powolne przekształcaniem gleb rodzimych w kulturoziemy i urbanoziemy; - kumulacją zanieczyszczeń w roślinach i ubożeniem istniejących siedlisk; - zanieczyszczeniem gleb i wód podziemnych terenu lasu spowodowanym niekontrolowanym spływem powierzchniowym z zurbanizowanych fragmentów terenu w sąsiedztwie; - potencjalnym wkraczaniem na wydzielone działki zabudowy mieszkaniowej drogą decyzji administracyjnej; - dalszym zmniejszaniem się odporności i zdolności do równoważenia procesów wewnętrznych izolowanego zespołu zieleni, a w konsekwencji ich obumieranie i degradację. 7. STAN ŚRODOWISKA NA OBSZARACH PRZEWIDYWANEGO ZNACZĄCEGO ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ DOKUMENTU Nie przewiduje się wystąpienia znaczących oddziaływań (przekroczenia określonych prawem standardów jakości środowiska) wynikających z realizacji ustaleń Planu. Również mało prawdopodobne jest negatywne oddziaływania na najbliższe obszary Natura 2000 (odniesienie rozdział 8 i 10 Prognozy). 8. OCENA ISTNIEJĄCYCH PROBLEMÓW OCHRONY ŚRODOWISKA ORAZ SKUTKÓW REALIZACJI DOKUMENTU DLA ISTNIEJĄCYCH OBSZARÓW PRAWNIE CHRONIONYCH Z racji na niewielki zasięg i skalę Planu nie identyfikuje się (poza wkraczaniem pojedynczych obiektów kubaturowych) w jego granicach ważnych 13

14 problemów ochrony środowiska. Istotnym problemem może okazać się fakt zniszczenia kluczowego dla tego obszaru drzewostanu (powierzchni ok.3,3 ha), a więc pozbawienie przedmiotowego fragmentu przestrzeni wartości przyrodniczoekologicznych przypisywanych kompleksowi leśnemu i osłabienie funkcjonowania sięgacza (korytarza ekologicznego). Wg. mapy Studium gminy Plan (i las w jego obszarze) leży na granicy strategicznych powiązań przyrodniczych i posiada najcenniejszy drzewostan. Problemami środowiskowymi w szerszej skali są: zanieczyszczenie gleb związkami chemicznymi, w tym metalami ciężkimi w terenach zabudowanych i wzdłuż dróg oraz w obszarach jeszcze intensywnie użytkowanych rolniczo (niewłaściwe stosowanie nawozów i środków chemicznej ochrony roślin), składowanie odpadów w miejscach do tego nie wyznaczonych i zanieczyszczanie gleb ściekami bytowymi - spływ ścieków z wód opadowych z terenów dróg nie posiadających odpowiednich odbiorników, brak pełnego uzbrojenia w sieci kanalizacyjne (i podłączenie do nich), uciążliwości hałasowe i ogólne zakłócenie równowagi hydrologicznej. Teren Planu położony jest w zasięgu: otuliny Kampinoskiego Parku Narodowego (zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r.(dz.u.229, poz. 2313). Park utworzony został w 1959 roku w województwie warszawskim 2000 KPN został wpisany na światową listę rezerwatów biosfery UNESCO. Obejmuje tereny Puszczy Kampinoskiej w pradolinie Wisły, w zachodniej części Kotliny Warszawskiej. W puszczy, która jest pozostałością po Puszczy Mazowieckiej, zaczęto karczowanie polan, uprawę ziemi i budowę osad w XVII w. Osady rozrastały się w miarę powiększania areału rolnego. W XX wieku sytuacja uległa zmianie. Od końca lat 70. ziemia jest wykupywana przez KPN i stopniowo zalesiana, a osadnictwo ograniczane. Na odtworzenie boru potrzeba 150 lat, by powstał najbardziej cenny drzewostan grądowy 350 do 400 lat. Powierzchnia parku wynosi ha, powierzchnia otuliny ha. Wydmy powstałe w pradolinie Wisły i obszary bagienne są najbardziej charakterystycznymi elementami tutejszego krajobrazu. Wydmy Parku uważane są za najlepiej zachowany kompleks wydm śródlądowych w skali Europy. Tak kontrastowe środowiska sprzyjają różnorodności świata roślin i zwierząt. Bagna porośnięte są roślinnością łąkową, turzycami, zaroślami i lasami bagiennymi, do których należą występujące w Parku lasy olsowe i łęgowe. Najczęściej spotykanym w Puszczy Kampinoskiej zespołem leśnym jest kontynentalny bór sosnowy świeży. Z dębów stanowiących tu ważną domieszkę około 10% występują trzy gatunki, dwa rodzime: dąb szypułkowy i dąb bezszypułkowy oraz pochodzący z Ameryki dąb czerwony. Park i dolina nieuregulowanej Wisły ze starorzeczami, piaszczystymi łachami, wyspami i zaroślami stanowią ważne miejsce bytowania wielu zwierząt. Wśród nich znajdują się gatunki przywrócone naturze: łoś będący symbolem parku, bóbr oraz ryś. Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu powołany Rozporządzeniem Wojewody Warszawskiego z dnia 13 lutego 2007 r. w sprawie Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu dotyczy terenów mieszczących się między granicą Kampinoskiego Parku Narodowego, a drogą 580. Przepisy mają złagodzić przechodzenie terenów chronionych w użytkowane i stanowią dodatkowe wzmocnienie zasad i zaleceń dotyczących otuliny parku (Rozporządzenie Rady Ministrów z 25 IX 97r., Dz. U. 132, poz. 876). Obejmuje on tereny dolin rzecznych Wisły i Narwi wraz z dopływami oraz towarzyszącymi im kompleksami lasów. Tworzy otulinę dla terenów objętych wyższą formą ochrony parków krajobrazowych, parku narodowego, rezerwatów (zatwierdzonych i projektowanych) oraz powiązań między nimi, obejmuje też obszary pomników przyrody, zabytkowych parków podworskich, a także zorganizowanych terenów wypoczynkowych, zabudowy letniskowej i podmiejskich 14

15 ogródków działkowych. Pełni rolę systemu korytarzy ekologicznych, pozwalających na swobodne rozprzestrzenianie się gatunków. Najbliższymi formami prawnej ochrony przyrody są: obszaru NATURA 2000 Puszcza Kampinoska PLC , zlokalizowany w odległości 650 m na północny-zachód, który jest obszarem specjalnej ochrony ptaków i siedlisk. Ostoja ptasia o randze europejskiej E 45. Obszar wchodzi w skład Rezerwatu Biosfery "Puszcza Kampinoska". Obszar ważny jako ostoja derkacza. Na terenie ostoi udokumentowano występowanie ponad ok. 150 lęgowych gatunków ptaków. Obszar ma duże znaczenia dla zachowania bioróżnorodności w centralnej Polsce. Fauna Puszczy Kampinoskiej szacowana jest na ok gatunków. Wśród kręgowców występuje: 13 gat. płazów, 6 gat. gadów, 52 gat. ssaków, w tym trzy po udanej reintrodukcji: łoś (w 1951 r.), bóbr (1980 r.) i ryś (1992 r.). Jest to obszar graniczący z parkiem narodowym wyznaczany, zgodnie z art. 11 ust.1 w powiązaniu z art.5 pkt.14 ustawy o ochronie przyrody, indywidualnie dla form ochrony przyrody w celu zabezpieczenia przed zagrożeniami zewnętrznymi wynikającymi z działalności człowieka". Za zagrożenia zewnętrzne uznaje się czynnik mogący wywołać niekorzystne zmiany cech fizycznych, chemicznych lub biologicznych zasobów, tworów i składników chronionej przyrody, walorów krajobrazowych oraz przebiegu procesów przyrodniczych, wynikających z przyczyn naturalnych lub z działalności człowieka, mających swe źródło poza granicami obszarów lub obiektów podlegających ochronie"(art. 5 pkt. 29 ww. ustawy). Pomniki przyrody - w rejestrze drzew pomnikowych znajdują się obecnie cenne egzemplarze starych drzew zawarte w tabeli poniżej: Gatunek Lokalizacja Nr rejestru Ilość Dąb szypułkowy Jesion wyniosły Leszno Lipa drobnolistna Leszno Topola biała Kasztanowiec zwyczajny Leszno Jesion wyniosły Leszno Lipa drobnolistna Jesion wyniosły Leszno 891 (aleja) Olcha czarna Zaborów Grab zwyczajny Lipa drobnolistna Jałowiec pospolity Zaborów Korfowe Jesion wyniosły Białuty 756 (aleja) 118 Dąb szypułkowy Gawartowa Wola Lipa drobnolistna Szymanówek przy skrzyżowaniu (wg Rozporządzenia Wojewody Warszawskiego z dn. 3 sierpnia 1993r) brak (złamana) 1 (poza granicą) Powyższe zestawienie budzi refleksję: poza chronionymi alejami, znaleziono jedynie 13 drzew, których wiek, a więc i rozmiary kwalifikowały do szczególnej ochrony. To stanowczo za mało, wziąwszy pod uwagę fakt, że część pomników przyrody znajduje się na terenie 15

16 parków podworskich. Jest to dodatkowa przesłanka do rozbudowywania nasadzeń, z których jakaś część dożyje sędziwego wieku. W tej części gminy i najbliższym otoczeniu Planu nie ma innych prawnych form ochrony przyrody (jak np. rezerwaty przyrody, karki krajobrazowe itd.) - brak jest więc oddziaływania na tą sferę. Jak podkreśla Ekofizjografia terenu wschodnia część Obszaru II jest już zabudowana lub przewidziana przez Studium do zabudowy. Należy rozważyć ograniczenia terenów przeznaczonych pod zabudowę w pasie 100m od granicy z KPN. Głównie ze względu na duże wartości przyrodnicze tereny te nie powinny być całkowicie przeznaczone pod zabudowę. Godne zachowania przed zabudową są tereny na północ od wsi Wólka (Rozporządzenie Wojewody Mazowieckiego nr 3 z dnia 14 lutego 2007 w sprawie Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu 3 ust. 3d, 6 ust. 1 p. 2, 3, 6). Ponieważ Plan leży jedynie: w otulinie parku narodowego (poza jego zasięgiem), w sąsiedztwie obszaru Natura 2000 i w strefie ochrony urbanistycznej w Warszawskim Obszarze Chronionego Krajobrazu - W.O.CH.K. wprowadza szereg wymagań dotyczących ochrony środowiska (przytaczanych w rozdziale 10 i 11 Prognozy) nie przewiduje się znaczącego, negatywnego oddziaływania na cele i przedmiot istniejących i projektowanych najbliżej obszarów Natura 2000 oraz ich integralność, a także na pozostałe formy ochrony przyrody Ponieważ w sąsiedztwie Planu i jego zachodniej części istnieje już zabudowa mieszkaniowa i infrastruktura drogowa, to koncentracja intensywnej zabudowy może mieć jedynie słaby negatywny lub umiarkowany negatywny wpływ na brzeżną strefę ekosystemów leśnych Puszczy Kampinowskiej (np. penetracja siedlisk leśnych, bo emisja hałasu może się wpisać w tło tkanki miejskiej i uciążliwości np.komunikacyjnych). Zgodnie z art.33 Ustawy o ochronie przyrody w Palnie nie przewiduje się (dodatkowo) podejmowania działań mogących w znaczący sposób pogorszyć stan siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk gatunków roślin i zwierząt, a także w znaczący sposób wpłynąć negatywnie na gatunki, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura Ustalenia Planu nie będą też mieć negatywnego wpływu na sieć ECONET-PL. 9. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA SZCZEBLA MIĘDZYNARODOWEGO I KRAJOWEGO UWZGLEDNIONE W OPRACOWYWANYM DOKUMENCIE Z uwagi na lokalną skalę Planu, trudno w nim bezpośrednio odnieść do dokumentów szczebla międzynarodowego, a nawet krajowego, których jednak cele pośrednio mają przełożenie i są respektowane w Planie poprzez uwzględnienie w nim ustawowych przepisów ochrony środowiska. Przy sporządzaniu Planu pośrednio uwzględniono (w miarę możliwości i w zależności od specyfiki funkcji) następujące cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu krajowym i międzynarodowym, w szczególności dotyczące: utrzymania norm odnośnie jakości gleb określonych w przepisach szczegółowych, tj.: Ustawą z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1266) i Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002r. W sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi (Dz.U. Nr 165, poz. 1359); ochrony wód podziemnych oraz prowadzenia odpowiedniej gospodarki wodno-ściekowej określonych w przepisach szczegółowych, tj.: Program Ochrony Środowiska województwa mazowieckiego, ustawa Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r. (Dz. U. z 2005 r., Nr 239, poz z późn. zm.), Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych 2003, Ramowa Dyrektywa Wodna ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej, dział III ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2005r. Nr 239, poz z p. 16

17 zm.), Plan gospodarowania wodami w obszarze dorzecza Wisły (MP z 201 Ir. Nr 49, poz.549) w odniesieniu do Jednolitej Części Wód Podziemnych; ochrony powietrza określonych w przepisach szczegółowych, tj.: Program Ochrony Środowiska województwa mazowieckiego; ochrony przez hałasem poprzez utrzymanie norm odnośnie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, określonych w przepisach szczegółowych, tj.: ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.) oraz Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. 2007, Nr 120, poz. 826); prawidłowej gospodarki odpadami określonej w przepisach szczegółowych, tj.: Program Ochrony Środowiska dla powiatu Leszno; określonej w przepisach szczegółowych, tj.: Ustawa 27 kwietnia 2001 o odpadach (Dz. U Nr 185 poz z późn.zm), Dyrektywa Rady 1999/31/WE z dnia 26 kwietnia 1999 r. w sprawie składowania odpadów; braku oddziaływań transgranicznych zgodnie z Konwencję w sprawie transgranicznego przemieszczania zanieczyszczeń na dalekie odległości, sporządzoną w Genewie 13 listopada 1979 r., Protokół do Konwencji z 1979 r. w sprawie transgranicznego zanieczyszczenia powietrza na dalekie odległości, dotyczący długofalowego finansowania wspólnego programu monitoringu i oceny zanieczyszczeń powietrza na dalekie odległości w Europie (EMEP), sporządzony w Genewie 28 września 1984 r. Protokół do Konwencji z 979 r. w sprawie trans granicznego zanieczyszczenia powietrza na dalekie odległości, w sprawie zmniejszania emisji tlenków azotu lub ich transgranicznych strumieni, sporządzony w Sofii 31 października 1988 r. (tzw. protokół azotowy ), Protokół do Konwencji z 1979 r. w sprawie transgranicznego zanieczyszczenia powietrza na dalekie odległości, w sprawie dalszego ograniczenia emisji siarki, sporządzony 14 czerwca 1994 r. w Oslo (tzw. II protokół siarkowy ), Konwencję o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, sporządzoną w Espoo 25 lutego 1991 r. Ponieważ na terenie objętym Planem nie występują cenne elementy przyrody (ekosystemy, siedliska, gatunki, walory krajobrazu) o randze międzynarodowej, czy chociażby krajowej w ocenie tej trudno odnieść się do: Konwencji Berneńskiej o ochronie dzikiej fauny i flory europejskiej oraz siedlisk; Konwencji o różnorodności biologicznej Rio de Janeiro z 1992r Konwencji o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt - Bonn 1979r; Konwencji o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza, jako środowisko życiowe ptactwa wodnego Ramsar 1971r.; Europejskiej Konwencji Krajobrazowej Florencja Stwierdzić tu też należy, że zapisy projektu uchwały Planu są poprawne w odniesieniu do obowiązków z zakresu ochrony środowiska: gospodarki wodno-ściekowej, ochrony powietrza, ochrony przed hałasem i ochrony wód podziemnych oraz ochrony przyrody (wody powierzchniowe, zagrożenie powodziowe, strefy ochronne ujęć i obszary ochronne rzek na tym terenie i w jego bezpośrednim sąsiedztwie nie występują). Plan uwzględnia obowiązki z zakresu ochrony środowiska wyszczególnione w art oraz art. 114 ustawy z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 zp. zm.). 10. OCENA ZNACZĄCYCH ODDZIAŁYWAŃ NA POSZCZEGÓLNE KOMPONENTY ŚRODOWISKA Oddziaływanie na zdrowie i życie ludzi Pozytywnym, pośrednim oddziaływaniem będzie brak możliwości realizacji na tych terenach inwestycji mogących potencjalnie i zawsze znacząco oddziaływać na środowisko (w 17

18 tym zdrowie i życie ludzi) z wyłączeniem dróg publicznych i infrastruktury w rozumieniu ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko z dnia 3 października 2008 (Dz.U Nr 199 poz z późn.zm.). Nie prognozuje się też wprowadzenia zakładów o zwiększonym czy też dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej w myśl Rozporządzenia w sprawie rodzajów i ilości substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwiększonym ryzyku albo zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowe - Dz.U z 2002 r. Nr 58 poz z późn.zm. 192, poz. 1883). Jedyne zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi mogą mieć charakter chwilowy (incydentalny) i wiązać się z wypadkami drogowymi, czy typowymi dla planu budowy. Oddziaływaniem pozytywnym, bezpośrednim, długoterminowym, stałym będzie też rozbudowa sieci kanalizacyjnej i wodociągowej i zalecenie podłączenia do nich budynków nowopowstających. Wpłynie to pozytywnie na jakość wód ujmowanych do celów spożywczych. Bezpośredni, negatywny, ale krótkotrwały lub chwilowy charakter, może mieć uciążliwość akustyczna związana z fazą realizacji ustaleń Planu - głównie przebudowy systemu ulic i obiektów na poszczególnych działkach mieszkaniowych. Pośrednim, stałym negatywnym oddziaływaniem dla mieszkańców terenów sąsiednich będzie ubytek terenów zielonych (walorów wizualnych, miejsca spacerów i wyprowadzania zwierząt). Pozytywnym, stałym, długotrwałym oddziaływaniem w tej kwestii jest ustalenie obowiązku ochrony przed hałasem poprzez określenie dopuszczalnych poziomów hałasu zgodnie z przepisami odrębnymi i ograniczenia uciążliwości hałasowej do grani, do której inwestor ma tytuł prawny. Plan nie wprowadza nowych urządzeń emitujących promieniowanie elektromagnetyczne wymagające stosowania stref ochronnych, a także mogących stanowić źródło poważnych awarii. Realizacja ustaleń Planu nie powinna więc naruszać zapisów Rozporządzenia z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów. Projektowane zagospodarowanie terenu nie powinno zatem wprowadzić dodatkowych, bezpośrednich zagrożeń dla zdrowia ludzi (na terenie objętym projektem Planu oraz na terenach pozostających w zasięgu oddziaływania wynikającego z realizacji ustaleń Planu), pod warunkiem bezwzględnego wyegzekwowania wszystkich ustaleń zawartych w Planie. Nie lokalizuje się tu przedsięwzięć znacząco oddziałujących na środowisko (i zdrowie ludzi). Na terenie objętym Planem nie występują też tereny zagrożone powodzią i ruchami osuwiskowymi. Potencjalnym źródłem zagrożenia dla zdrowia ludzi może być zatem niepełna realizacja wytycznych Planu, dotyczących zapewnienia odpowiedniej jakości środowiska na opisywanym terenie. Stałym, pozytywnym oddziaływaniem ustaleń Planu będzie poprawa jakości życia nowych mieszkańców. Oddziaływanie na florę, faunę i różnorodność biologiczną Pozytywnym oddziaływaniem będzie brak możliwości realizacji na tych terenach inwestycji mogących potencjalnie i zawsze znacząco oddziaływać na środowisko (z wyjątkiem inwestycji infrastrukturalnych i komunikacyjnych) i rzemiosła uciążliwego. Z lokalnym, bezpośrednim zubożeniem lub zlikwidowaniem istniejącej roślinności spotkamy się w miejscu powstania nowych budynków mieszkaniowych wielorodzinnych na terenie 1MN/Ls i 2 MN/Ls oraz drogi 1 KDX. Dotychczasowe funkcje ekologiczne terenu (miejsce bytowania i rozrodu gatunków zwierząt, w tym ptaków) zostaną w dużej mierze wyeliminowane. W wyniku prac budowlanych zostanie częściowo zniszczona leśna szata roślinna (Ls V), która następnie może zostać częściowo odbudowana jako zieleń urządzona, czy przyrożne pasy zieleni po zakończeniu procesu budowlanego. Naturalne i seminauralne zbiorowiska roślinne zastępowane będą roślinnością ruderalną oraz roślinnością urządzoną. Nastąpi lokalne, bezpośrednie zubożenie lub zlikwidowanie istniejącej roślinności w miejscu 18

19 powstania nowych obiektów kubaturowych. Zmniejszenie terenu biologicznie czynnego do 80% (dla MN/Ls) będzie negatywnym oddziaływaniem pośrednim, długoterminowym i stałym wpływającym na zmniejszenie bioróżnorodności. Prace budowlane będą powodowały wypłaszanie drobnych zwierząt oddziaływanie to zaistnieje każdorazowo w przypadku zainicjowania robót budowlanych, bez względu na istniejący stan zagospodarowania przestrzeni. Negatywnym oddziaływaniem długoterminowym, pośrednim, stałym dla zwierząt będzie potencjalne wygrodzenie osiedla, co znacznie zmniejszy możliwość migracji zwłaszcza dla większych ssaków. Oddziaływaniem negatywnym, pośrednim, chwilowym będzie wprowadzenie zieleni urządzonej, chronionych środkami chemicznymi co będzie powodowało dużą śmiertelność szczególnie wśród bezkręgowców. Oddziaływaniem negatywnym, bezpośrednim, chwilowym będą również roboty budowlane w wyniku dopuszczenia realizacji zabudowy i uciążliwości akustyczne z nimi związane, co będzie powodowało płoszenie zwierząt (zwłaszcza ptaków). Posadowienie intensywnej zabudowy może mieć też niewielki, negatywny wpływ na brzeżną strefę ekosystemów leśnych ciągnących się głownie na zachód, ale też i wschód potencjalnie następować może emisja hałasu i większa niż dotychczas penetracja siedlisk leśnych. Brak inwentaryzacji przyrodniczej przedstawiającej skład gatunkowy (szczególnie fauny) tego terenu stanowi utrudnienie w ocenie faktycznego oddziaływania Planu (na szczególnie cenne gatunki ptaków, czy nietoperzy). Z racji na bliskie sąsiedztwo obszaru Natura 2000 PLC Puszcza Kampinoska, Kampinowskiego Parku Narodowego i powiązanie funkcjonalne z nim, przypuszczać można jedynie, że niektóre (mniej płochliwe o odporne na ruch i hałas miejski osobniki) ptaków mogą tu bytować. Usytuowanie gruntu leśnego w już częściowo w sąsiedztwie zainwestowanej tkance i ryzyko zintensyfikowanej jego penetracji przez ludzi i zwierzęta domowe, nie sprzyja swobodnemu bytowaniu fauny w tym rejonie bardziej atrakcyjny dla zwierzyny jest obszerny i praktycznie pozbawiony antropopresji kompleks leśny samej Puszczy Kampinowskiej na północny-zachód od obszaru Planu. Oddziaływanie Planu w tej kwestii ocenia się więc jako bezpośrednie i pośrednie, ale słabe bądź umiarkowanie słabe (utrata miejsc odpoczynku, żerowania czy gniazdowania). Plan nie powinien być kolizyjny z celami zawartymi w: Dyrektywie 2009/147/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 30 listopada 2009r. W sprawie ochrony dzikiego ptactwa, Dyrektywie Rady 92/43/EWG z 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny, a także ustawie z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz z p. zm. Oddziaływaniem pośrednim w odniesieniu do siedlisk flory i fauny na terenach zielonych (biologicznie czynnych) bezpośrednio przyległych do powierzchni nieprzepuszczalnych może być podsuszenie gruntów. Mimo utraty istniejących siedlisk nie prognozuje się istotnych negatywnych strat dla bioróżnorodności, gdyż przedmiotowa zmiana Planu dotyczy niewielkiego (w stosunku do przylegających od północy kompleksu leśnego) fragmentu lasu, a w celu ochrony przyrody nowo powstałej jednostki funkcjonalnej przestrzeni Planu ustala: - ochronę i utrzymanie: zieleni ogrodowej i przydomowej na terenie działek budowlanych lub inwestycyjnych, zieleni towarzyszącej zabudowie i wartościowego drzewostanu; nakazuje się lokalizację nowej zabudowy, z uwzględnieniem ochrony drzew; niezbędne dla realizacji dróg lub zabudowy wycinanie drzew wymaga uzyskania zgody w odrębnym postępowaniu; - odstąpienie od ochrony drzew określonej w pkt 4 i 5 w uzasadnionych przypadkach: na terenach przeznaczonych pod komunikację lub gdy niemożliwe jest ich wkomponowanie w planowane zagospodarowanie działki po uzyskaniu zgody właściwego organu; - utrzymanie minimalnego udziału powierzchni biologicznie czynnej (min.80%) na każdej działce budowlanej lub inwestycyjnej. 19

20 Oddziaływanie na system przyrodniczy Obszar przedmiotowego może stanowić lokalny korytarz ekologiczny, ale w kontekście wielkoobszarowego pozostawionych w stanie naturalnego zadrzewienia trzech działek na sąsiadujących od północy z terenem Planu i z uwagi na niewielki swój zasięg i istniejącymi już dwoma siedliskami przy ul.topolowej nie pełni on już aż tak istotnej roli w systemie przyrodniczym rejonu. Ponieważ Plan nakazuje zachowanie odpowiednio dużych powierzchni biologicznie czynnych dla terenu zabudowy jednorodzinnej z lasami (MN/Ls) i drogi, pozostawienie naturalnego zadrzewienia leśnego to nie będzie negatywne, ale w stopniu umiarkowanym (a nie znacząco negatywnym). Ustalenia dokumentu planistycznego nie wpłyną znacząco na stan (np. utratę siedlisk dolinnych) i funkcjonowanie (np. wprowadzanie barier kubaturowych) istotnych elementów PSG. Oddziaływanie na wody Pozytywnym, bezpośrednim i stałym oddziaływaniem będzie brak możliwości realizacji na tych terenach inwestycji mogących potencjalnie i zawsze znacząco oddziaływać na środowisko (z wyjątkiem inwestycji infrastrukturalnych i komunikacyjnych). Pozytywnym oddziaływaniem bezpośrednim, długoterminowym, stałym na wody podziemne jako dobro naturalne będzie podłączenie (zgodnie z założeniami Planu) wszystkich terenów budowlanych do zbiorczej sieci wodociągowej co ograniczy realizację indywidualnych, niekontrolowanych ujęć wód i docelowo realizacja zbiorczej sieci kanalizacyjnej, co ograniczy realizację nieszczelnych szamb, z których zanieczyszczenia przedostają się do wód podziemnych. Dotychczasowy system obiegu wody może ulec dalszemu przekształceniu w kierunku typowym dla terenów zurbanizowanych. Pokrycie części obszaru szczelnymi nawierzchniami i nowymi budynkami przyczyni się do minimalnego utrudnienia infiltracji wód opadowych do gruntu. Przewidywane ograniczenie infiltracji nie będzie jednak znaczące dla użytkowania lokalnych zasobów wód podziemnych. Negatywnym oddziaływaniem długoterminowym, pośrednim i stałym będzie przyrost zabudowy, co zwiększy zapotrzebowanie na wodę, a co za tym idzie pośrednio przyczyni się do minimalnego obniżania poziomu wód podziemnych. Ponadto Plan ustala pełne uzbrojenie terenu w sieci inżynieryjne, w tym zaopatrzenie w wodę, odprowadzenie ścieków do sieci kanalizacyjnej, a także wprowadza zakaz odprowadzania nie oczyszczonych ścieków do gruntu i zasady ochrony wód, co stanowi wystarczające zabezpieczenie wód tego terenu (w przed wzrostem ilości zanieczyszczeń, pomoże osiągnąć cele środowiskowe w odniesieniu do utrzymania dobrego stanu wód Jednolitej Części Wód Podziemnych, i zaliczane jest do stałych, pośrednio i bezpośrednio oddziaływujących pozytywnych ustaleń Planu. Plan wpisuje się też w założenia Ramowej Dyrektywy Wodnej (Dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiającej ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej) i przepisy działu III ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2005r. Nr 239, poz z p. zm.). Nieprzewidziane chwilowe zanieczyszczenie wód podziemnych może nastąpić jedynie w pojedynczych, incydentalnych wypadkach podczas realizacji ustaleń Planu, ale mimo to nie powinno to wpłynąć to na pogorszenie dotychczasowego stanu jednolitych części wód podziemnych (odn. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych - Dz.U. Nr 143, poz.896). 20