PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA

Transkrypt

1 PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z GEOGRAFII Nauczanie geografii jest zgodne z Programem nauczania geografii w gimnazjum autorstwa Ewy Marii Tuz oraz podstawą programową kształcenia ogólnego zawartą w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. Klasa III - 2 godziny tygodniowo Kraczkowa rok szkolny 2018/2019 1

2 OBSZARY AKTYWNOŚCI PODLEGAJĄCE OCENIANIU/ KONTAKT Z UCZNIAMI W TOKU NAUCZANIA GEOGRAFII W GIMNAZJUM OCENIE PODLEGAJĄ KLUCZOWE KOMPETENCJE W EDUKACJI GEOGRAFICZNEJ: Czytanie map różnej treści, Wyjaśnianie prawidłowości występujących w cyklach astronomicznych, geograficznych, społecznych i gospodarczych, Umiejętność posługiwania się przyrządami oraz modelami geograficznymi, Umiejętność dokonywania planowych oraz systematycznych obserwacji, Umiejętność odczytywania i wykorzystywania oraz sporządzania dokumentacji geograficznej (dane statystyczne, wykresy, diagramy, ryciny), Umiejętność dokonywania obliczeń (odległości, różnica wysokości, średnie temperatur, amplitudy, spadek temperatury z wysokością, wysokość słońca w różnych szerokościach geograficznych, różnice czasowe), Umiejętność posługiwania się słownictwem, terminologią i symboliką geograficzną w mowie żywej i pisanej, Wartościowanie działalności człowieka w środowisku przyrodniczym. 1. Wykaz umiejętności i wiadomości dla danego poziomu przedstawiony jest uczniom na początku roku szkolnego poprzez omówienie programu nauczania w danej klasie z jednoczesnym wskazaniem na kierunek pracy, częstotliwość i sposób uzyskania oceny. 2. FORMY AKTYWNOŚCI UCZNIA PODLEGAJĄCE OCENIE: Wypowiedzi ustne (co najmniej jedna ocena w ciągu roku szkolnego). Wypowiedzi pisemne (kartkówki z trzech ostatnich lekcji, inne - np. sprawdzające wybrane umiejętności; interpretacja treści mapy, graficznych sposobów przedstawiania zjawisk). Aktywność i praca na lekcji (indywidualna i w zespołach grupowych tu: zaangażowanie, umiejętność komunikowania się i współpracy w zespole, korzystanie z różnych źródeł informacji, efektywność pracy). Podstawowe umiejętności praktyczne (czytanie mapy, wykonywanie i interpretacja rysunku poziomicowego, odwzorowywanie jej wybranych treści; orientacja w terenie położenie, kierunki; dokonywanie podstawowych obliczeń stosowanych w geografii; czytanie i graficzna interpretacja danych liczbowych). Praca domowa (krótkoterminowe zadania w zeszycie ćwiczeń, inne: polecenia z lekcji na lekcję; długoterminowe referaty, plakaty, i inne opracowania tematyczne do lekcji, opracowania do projektów realizowanych w środowisku, opracowania do gazetki szkolnej). Aktywność obejmująca prezentowanie wyników swojej pracy w różnej formie (konkursy przedmiotowe, udział w projektach oraz innych przedsięwzięciach środowiskowych). 2

3 3. Odpowiedź ustna, zadanie domowe i praca na lekcji podlegają ocenie na bieżąco, bez zapowiedzi. Ocenianie wszystkich innych form poza wymienionymi jest wcześniej zapowiadane. Dłuższe sprawdziany, z większej partii materiału z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem. 4. Oceny są jawne, uzasadnione i zgodne z wymogami na daną notę. Skala ocen zawiera stopnie od 1 do 6, rozszerzone o + i - nieobecność podczas oceniania odnotowywana jest symbolem nb. i należy daną partię rozliczyć. W przypadku ćwiczeń odbywa się to na lekcji w terminie wybranym przez nauczyciela. Termin rozliczania wiedzy i umiejętności sprawdzanych na dłuższych sprawdzianach ustala się z nauczycielem i dotyczy to czasu i formy (można pisemnie lub ustnie). Z podstawowych umiejętności należy uzyskać ocenę pozytywną. 5. Podczas oceniania w zależności od formy brane są pod uwagę: jakość, poprawność, terminowość, częstotliwość i systematyczność. 6. W stosunku do ucznia, u którego stwierdzono specyficzne trudności w nauce uniemożliwiające sprostanie wymogom edukacyjnym wynikającym z realizowanego programu nauczania, potwierdzone pisemną opinią poradni psychologiczno-pedagogicznej lub innej upoważnionej do tego jednostki nauczyciel stosuje obniżenie wymagań jednak są one nie mniejsze niż opisane wymagania na ocenę dopuszczającą. 7. Jeżeli uzyskana przez ucznia ocena nie satysfakcjonuje go - istnieje możliwość poprawy w terminie ustalonym przez nauczyciela. Uwaga: ocena otrzymana za poprawę jest wpisana obok poprawianej oceny 8. Po dłuższej, usprawiedliwionej nieobecności w szkole (powyżej 1 tygodnia) uczeń będzie oceniany po nadrobieniu braków w wiadomościach, zapisach lekcyjnych, ćwiczeniach wykonywanych na lekcjach, pracach domowych - co należy do jego obowiązku. Nastąpi to nie później niż po 2 tygodniach od czasu powrotu na zajęcia. Dokładny termin i formę ustala nauczyciel uwzględniając przyczynę absencji i możliwości ucznia. 9. Na koniec semestru nie przewiduje się dodatkowych sprawdzianów zaliczeniowych. Uzyskane stopnie w poszczególnych formach aktywności ucznia stanowią podstawę stopnia semestralnego. 10. Przy wystawianiu oceny na koniec roku szkolnego uwzględnia się pracę i wyniki z całego roku szkolnego. 11. Wszystkie sprawy sporne, nie ujęte w PSO z geografii rozstrzygane będą zgodnie z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania. 12. Po każdym roku szkolnym następuje ewaluacja przedmiotowego systemu nauczania z geografii. 3

4 OGÓLNE KRYTERIA I WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE stopień/ocena - niedostateczny Uczeń nie opanował niezbędnych wiadomości i umiejętności zawartych w wymaganiach podstawy programowej dla gimnazjum potrzebnych do kontynuowania nauki. W szczególności: wykazuje brak systematyczności i chęci do nauki, nie posiada podstawowej orientacji na mapie, nie wykonuje zadań domowych, nie potrafi samodzielnie korzystać z różnych źródeł, w tym treści podręcznika, nie pracuje na lekcji, nie potrafi rozwiązać zadań teoretycznych i praktycznych o elementarnym stopniu trudności samodzielnie, w grupie lub nawet przy pomocy nauczyciela, nie udziela prawidłowych odpowiedzi na większość zadanych mu pytań. Stopień/ocena - dopuszczający (wymagania konieczne) Uczeń ma braki w wymaganiach koniecznych z zakresu wiadomości i umiejętności. Opanował w stopniu elementarnym umiejętność czytania map, posiada elementarną orientację na mapie świata, Europy i, posługuje się w stopniu elementarnym słownictwem i terminologią geograficzną w mowie żywej i pisanej, samodzielnie rozwiązuje i wykonuje zadania o niewielkim stopniu trudności, przejawia chęć i gotowość pracy i współpracy, umie wykorzystać różne źródła informacji, przy czym objawia się to jako praca odtwórcza, wskazująca na słabe zrozumienie polecenia, nadrabia zaległości, przy pomocy nauczyciela udziela odpowiedzi na proste pytania. UWAGA: uczeń powinien uzyskać nie mniej niż po 2 oceny pozytywne w jednym półroczu. Podczas wypowiedzi pisemnej uzyskuje min. 30% poprawnych odpowiedzi. Stopień/ocena - dostateczny (wymagania podstawowe) Uczeń opanował podstawowe wiadomości i wybrane umiejętności określone podstawą programową. W szczególności: posiada podstawową orientację na mapie i w przestrzeni geograficznej, poprawnie wyraża swoje myśli w prostych i typowych przykładach w mowie żywej i pisanej, przy wypowiedzi widać nieliczne błędy, odpowiedź ustna odbywa się przy pomocy nauczyciela zadającego kolejne pytania, samodzielnie i w grupie rozwiązuje poprawnie nieskomplikowane polecenia, potrafi naśladować podobne rozwiązania w analogicznych sytuacjach, wartościuje elementy działalności człowieka w środowisku, poprawnie odczytuje dane z tekstu, rysunków, diagramów, tabel, przetwarza proste dane na wykresy, wykonuje wybrane, proste obliczenia stosowane w geografii, z pomocą nauczyciela poprawnie stosuje wiadomości i umiejętności do rozwiązywania sytuacji problemowych. UWAGA: uczeń uzyskuje głównie pozytywne noty podczas oceniania poszczególnych obszarów. Podczas wypowiedzi pisemnych uzyskuje min. 50% poprawnych odpowiedzi. Stopień/ocena - dobry (wymagania rozszerzające) Uczeń opanował wiadomości i umiejętności w stopniu dobrym, uwzględniającym wymagania rozszerzające. W szczególności: pracuje systematycznie, a jego przygotowanie, choć pełne jest różne jakościowo, posiada dobrą orientację na mapie świata, czyta ze zrozumieniem mapy tematyczne, dokonuje poprawnych interpretacji różnorodnych tekstów źródłowych, udziela zasadniczo samodzielnie odpowiedzi, choć uwidaczniają się niewielkie braki w wiedzy lub wypowiedź nie wyczerpuje omawianego zagadnienia, wiadomości i umiejętności podstawowe są dla niego zrozumiałe, potrafi samodzielnie rozwiązywać zadania o pewnym stopniu trudności tu: treści przystępne, średnio trudne, wykonuje wszystkie obliczenia stosowane w geografii, dostrzega zależności przyczynowo-skutkowe, łączy zagadnienia w logiczne ciągi, opanował umiejętność dokonywania interpretacji prostych zjawisk przedstawianych graficznie, w mowie żywej i pisanej 4

5 posługuje się językiem poprawnym pod względem merytorycznym, stylistycznym i gramatycznym, potrafi wartościować działalność człowieka w środowisku, aktywnie i efektywnie pracuje i współpracuje w zespołach grupowych, chętnie wykonuje dodatkowe zadania. UWAGA: uczeń uzyskuje głównie dobre, rzadko dostateczne noty podczas oceniania wymaganych obszarów. Podczas wypowiedzi pisemnych uzyskuje min.75% poprawnych odpowiedzi. Stopień/ocena - bardzo dobry (wymagania dopełniające) Uczeń w stopniu wyczerpującym opanował materiał przewidziany w podstawie programowej dla danej klasy oraz praktycznie stosuje umiejętności z zakresu kluczowych kompetencji w edukacji geograficznej. W szczególności: przygotowanie ucznia do lekcji jest pełne, wszchechstronne oraz systematyczne, sprawnie posługuje się wiadomościami i zdobytymi umiejętnościami, podczas wypowiedzi ustnej samodzielnie potrafi interpretować omawiane zagadnienie, jego wypowiedź jest ładna, ciekawa i poprawna pod względem merytorycznym, stylistycznym i gramatycznym, samodzielnie dokonuje interpretacji treści mapy i innych materiałów źródłowych, obok prawidłowego wnioskowania przeprowadza proste analizy zjawisk, potrafi zastosować wiedzę w praktycznym działaniu, chętnie wykonuje zadania i prace dodatkowe, wykorzystuje różne źródła informacji do pogłębiania swojej wiedzy, bierze aktywny udział w przedsięwzięciach o charakterze środowiskowym, wnosi twórczy wkład w realizację zadań oraz omawianych zagadnień, pracuje nad własnym rozwojem lub bierze aktywny udział w konkursach o treściach geograficznych. UWAGA: uczeń uzyskuje dobre i bardzo dobre wyniki podczas oceniania poszczególnych obszarów. Podczas wypowiedzi pisemnych uzyskuje nie mniej niż 90% poprawnych odpowiedzi. Stopień/ocena - celujący (wymagania wykraczające) Uczeń spełnia wszystkie kryteria ujęte w wymaganiach na ocenę bardzo dobrą, a ponadto w zakresie posiadanej wiedzy wykracza poza podstawę programową, samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania, a ich efekty potrafi zaprezentować innym w konkretnej formie. Ponadto uczeń powinien wykazać się znaczącymi osiągnięciami w konkursach na poziomie ponadszkolnym. 5

6 SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE NA STOPNIE SZKOLNE Z GEOGRAFII W KL III GIMNAZJUM Ocena dopuszczająca Wymagania konieczne obejmują wiadomości i umiejętności, które umożliwiają uczniowi kontynuacje nauki i stosowanie ich w sytuacjach typowych. pokazać Polskę na mapie świata i Europy podać powierzchnię i liczbę ludności odczytać na mapie nazwy państw graniczących z Polską podzielić pasy ukształtowania powierzchni na krainy geograficzne podzielić surowce mineralne ze względu na ich gospodarcze wykorzystanie wskazać na mapie gospodarczej rozmieszczenie głównych surowców mineralnych podać nazwy głównych typów gleb w Polsce zdefiniować terminy pogoda, klimat odczytać diagramy klimatyczne wskazać na mapie hipsometrycznej Ocena dostateczna Uczeń opanował wiadomości i umiejętności, które są stosunkowo łatwe, użyteczne w życiu codziennym i konieczne do kontynuowania nauki. Uczeń, który spełnia wymagania konieczne i podstawowe uzyskuje ocenę dostateczną. podać korzyści i zagrożenia wynikające z położenia odczytać na mapie współrzędne krańcowych punktów omówić przebieg granic wskazać na mapie fizycznej granice pasów ukształtowania powierzchni podać nazwy ruchów górotwórczych, w wyniku których powstały góry wymienić nazwy głównych struktur geologicznych wskazać na mapie obszary wydobycia surowców mineralnych wymienić główne cechy Ocena dobra Uczeń opanował wiadomości i umiejętności, które są średnio trudne, SA pogłębiane i rozszerzane w stosunku do wymagań podstawowych. Uczeń, który spełnia wymagania konieczne, podstawowe i rozszerzone uzyskuje ocenę dobrą. podać wielkość krajów sąsiednich i innych państw Europy wymienić procesy kształtujące rzeźbę powierzchni zrozumieć wpływ budowy geologicznej na ukształtowanie powierzchni i rozmieszczenie surowców zrozumieć wpływ lodowca i lądolodu na rzeźbę wymienić masy powietrza wpływające na kształtowanie pogody i klimatu odczytać na mapach klimatycznych rozkład składników pogody wymienić cechy sieci rzecznej podać nazwy i pochodzenie 6 Ocena bardzo dobra Uczeń opanował wiadomości i umiejętności, które są trudne ale nie wykraczają poza obowiązujący program. Uczeń, który spełnia wymagania konieczne, podstawowe, rozszerzone i dopełniające uzyskuje ocenę bardzo dobrą. posługiwać się ze zrozumieniem w opracowaniach i wypowiedziach ustnych terminami z zakresu geografii fizycznej, osadnictwa, demografii i geografii gospodarczej wyjaśnić przyczyny zmian granic w XX wieku wymienić mniejszości narodowe i religijne oraz wskazać obszary ich życia w Polsce gromadzić, interpretować i prezentować wiadomości o środowisku przyrodniczym na podstawie różnych źródeł opracować raport o stanie środowiska w określonym Ocena celująca Wiadomości i umiejętności ucznia wykraczają poza obowiązujący program nauczania. Uczeń proponuje nietypowe rozwiązania problemów. Uczestniczy i uzyskuje pozytywne wyniki w konkursach i olimpiadach. na podstawie literatury samodzielnie opracować temat problemowy, który swoim zakresem wykracza poza program, a jednocześnie wskazuje na jego zainteresowania geografią samodzielnie gromadzić literaturę merytoryczną, materiały kartograficzne i dane statystyczne sformułować i obronić swój pogląd na temat negatywnych i pozytywnych skutków naszego wejścia do UE zaplanować

7 rzeki główne i ich dopływy wskazać na mapie hipsometrycznej przykłady głównych typów jezior w Polsce wymienić składniki krajobrazu określić typ Morza Bałtyckiego wymienić korzyści wynikające z dostępu do morza wskazać główne ośrodki przemysłu stoczniowego i porty handlowe wymienić formy rzeźby polodowcowej przedstawić główne walory pojezierzy wskazać na mapie przykłady pojezierzy odróżnić krajobraz młodoglacjalny od staroglacjalnego wskazać przebieg wybranych pradolin i podać ich nazwy wskazać przykłady nizin wskazać na mapie przykłady wyżyn podać przykłady form rzeźby krasowej wskazać na mapie przykłady kotlin podzielić Karpaty na krainy geograficzne i wskazać je na mapie przedstawić walory turystyczne Karpat uzasadnić konieczność ochrony przyrody w Karpatach dokonać podziału rzeźby wskazać na mapie krajobraz młodoglacjalny i staroglacjalny wymienić cechy klimatu zrozumieć wpływ ukształtowania terenu na rozkład temperatury i opadów wskazać na mapie obszary o różnej długości trwania okresu wegetacyjnego zrozumieć wpływ Morza Bałtyckiego na klimat i gospodarkę wykonać na podstawie danych diagram klimatyczny omówić znaczenie wody w życiu i gospodarce człowieka zrozumieć przyczyny i wskazać obszary występowania nadmiaru i deficytu wód podać przyczyny i skutki powodzi wskazać na mapie przykłady występowania głównych typów gleb w Polsce omówić funkcje przyrodnicze i gospodarcze M. Bałtyckiego zrozumieć wpływ świadomości ekologicznej społeczeństwa na jakość środowiska podać przykłady obszarów chronionych i zdegradowanych w Polsce wymienić nazwy największych największych i najgłębszych jezior w Polsce omówić znaczenie jezior w przyrodzie i gospodarce wskazać zbiorniki retencyjne i kanały w Polsce wykazać potrzebę racjonalnego gospodarowania zasobami wodnymi wymienić klasy bonitacyjne gleb ocenić gospodarkę omawianej krainy na tle gospodarki kraju scharakteryzować środowisko M. Bałtyckiego omówić środowisko przyrodnicze ze zwróceniem uwagi na główne jego walory zaprezentować własny region podać wizje rozwoju regionu i miejscowości planować i wykonać obserwacje swojego środowiska omówić główne problemy ludnościowe swojego regionu zrozumieć wpływ nauki i techniki oraz nakładów finansowych na przekształcenie środowiska oraz jego ochronę wskazać na mapie obszary najsłabiej i najgęściej zaludnione wskazać największe skupiska Polonii na świecie wymienić kierunki, przyczyny i skutki migracji po II wojnie światowej podać wskaźnik urbanizacji i 7 regionie ocenić środowisko wybranych obszarów pod kątem zaspokajania potrzeb człowieka i zagospodarowania przestrzennego działać na rzecz ochrony regionalnego dziedzictwa kulturowego w swojej Małej Ojczyźnie ocenić zagospodarowanie swojego regionu wyszukać w prasie radio i telewizji informacji o tematyce gospodarczej wskazać na podstawie różnych źródeł w jakich dziedzinach Polska jest w czołówce światowej, a w jakich ustępuje innym państwom potrzebną w regionie inwestycję i uzasadnić jej lokalizację zaprojektować wycieczkę po własnym lub innych regionach

8 Sudetów i Przedgórza Sudeckiego wymienić i wskazać na mapie nazwy województw wskazać na mapie województwo podkarpackie oraz Rzeszów wymienić województwa ościenne podać przykłady gałęzi przemysłu wydobywczego i przetwórczego wskazać na mapie gospodarczej główne okręgi przemysłowe w Polsce wymienić rodzaje użytków rolnych wymienić najważniejsze zwierzęta hodowlane wymienić funkcje lasu wymienić formy ochrony przyrody podać nazwy parków narodowych w regionie określić położenie własnego regionu na tle podziału na krainy geograficzne podać przykłady walorów krajoznawczych własnego regionu podać przykłady zmian w środowisku własnego regionu aglomeracji wymienić funkcje miast w Polsce zrozumieć związek miedzy czynnikami przyrodniczymi i ekonomicznymi a gęstością zaludnienia czytać i interpretować mapę rozmieszczenia ludności obliczyć średnią gęstość zaludnienia w Polsce czytać dane statystyczne, interpretować i konstruować wykresy np. dotyczące procesów demograficznych i różnych zjawisk gospodarczych przedstawić problemy wielkich miast wymienić czynniki rozwoju polskiego przemysłu, rolnictwa i podstawowych usług omówić funkcje rolnictwa, przemysłu i usług wskazać regiony rolnicze, okręgi przemysłowe i turystyczne przy pomocy mapy dokonać charakterystyki rozmieszczenia upraw i chowu zwierząt odróżniać typy lasów omówić rolę w NATO wskazać na mapie państwa należące do UE bezrobocia w Polsce na tle innych państw Europy omówić przyczyny zmian w strukturze ludności ocenić warunki życia mieszkańców wsi i skutki urbanizacji w Polsce wskazać na mapie wielkie elektrownie wyjaśnić przyczyny zmian w strukturze upraw przedstawić czynniki lokalizacji różnych gałęzi przemysłu podać powierzchnię lasów w stosunku do pozostałej powierzchni kraju wskazać na mapie najważniejsze szlaki transportowe i węzły komunikacyjne mieć własne zdanie na tematy związane z problemami integracji opracować i zaprezentować organizacje międzynarodowe do których należy Polska zebrać informacje i opracować przewodnik po obiektach kulturowych wybranego regionu zebrać informacje i opracować przewodnik po własnym regionie uzasadnić konieczność współpracy międzynarodowej w ramach UE 8