4. WODY POWIERZCHNIOWE I PODZIEMNE PRESJE W ŚRODOWISKU WODNYM (Tomasz Rybak) Wody powierzchniowe i podziemne

Transkrypt

1 Wody powierzchniowe i podziemne 4. WODY POWIERZCHNIOWE I PODZIEMNE 4.1. PRESJE W ŚRODOWISKU WODNYM (Tomasz Rybak) Zgodnie z priorytetami Ramowej Dyrektywy Wodnej (2000), kraje członkowskie UE są zobowiązane do podejmowania właściwych działań mających na celu zachowanie lub poprawę stanu wód na obszarach dorzeczy, co jest możliwe dzięki przeprowadzeniu analizy głównych problemów gospodarki wodnej. Zasady gospodarowania wodami w Polsce, w tym ochrony zasobów wodnych przed zanieczyszczeniem zostały określone w ustawie Prawo wodne (2001). Zadania w zakresie planowania gospodarki wodnej na poziomie krajowym realizuje Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej (KZGW). W 2011 r. KZGW przeprowadził analizę presji antropogenicznych w jednolitych częściach wód należących do dorzecza Wisły (m.in. obszar województwa podkarpackiego), a następnie uwzględnił jej wyniki w Planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły (2011). W tab przedstawiono główne presje antropogeniczne występujące w środowisku wodnym na obszarze dorzecza Wisły, w tym w województwie podkarpackim. Tab Główne presje antropogeniczne występujące w środowisku wodnym na obszarze dorzecza Wisły, w tym w województwie podkarpackim (źródło: [20]) Lp. Rodzaj antropopresji Czynniki powodujące presję w środowisku wodnym 1. Znaczące pobory wód 2. Punktowe źródła zanieczyszczeń 3. Zanieczyszczenia obszarowe 4. Zmiany w morfologii wód naturalnych Gospodarka komunalna Przemysł Oczyszczalnie ścieków komunalnych Oczyszczalnie ścieków przemysłowych Składowiska odpadów Zanieczyszczenia obszarowe pochodzenia komunalnego Zanieczyszczenia obszarowe pochodzenia rolniczego Zmiany naturalnych warunków hydromorfologicznych wód powierzchniowych w wyniku zabudowy hydrotechnicznej oraz regulacji rzek i potoków Zaburzenia ciągłości biologicznej rzek i potoków Zagrożenie ekosystemów od wód zależnych Jedną z głównych presji oddziałujących na wody powierzchniowe i podziemne w województwie podkarpackim są znaczące pobory wody na potrzeby gospodarki komunalnej oraz przemysłu. Największe znaczenie dla gospodarki wodnej mają wody powierzchniowe, które pokrywają ok. 85 % zapotrzebowania na wodę w regionie i są podstawowym źródłem zaopatrzenia mieszkańców w wodę pitną w miastach: Rzeszów, Krosno (rzeka Wisłok), Ustrzyki Dolne, Sanok, Przemyśl, Jarosław (rzeka San), Jasło, Dębica, Mielec (rzeka Wisłoka). W gospodarce wodnej istotną rolę pełnią także zbiorniki zaporowe Solina i Myczkowce na rzece San oraz zbiornik Besko na rzece Wisłok. Zbiorniki zostały wybudowane przede wszystkim w celu ochrony przed skutkami powodzi i suszy oraz do celów energetyki wodnej (kaskada zbiorników Solina i Myczkowce). Ponadto są one znaczącym źródłem wody pitnej dobrej jakości. W południowej części regionu (Bieszczady, Beskid Niski), głównym źródłem zaopatrzenia wodociągów w wodę, są niewielkie ujęcia, zlokalizowane na górskich potokach. Zasoby wód podziemnych są rozmieszczone nierównomiernie i są dużo mniejsze niż w innych częściach kraju. Wody podziemne w regionie pokrywają ok. 15 % zapotrzebowania na wodę i wykorzystywane są głównie jako źródło wody pitnej oraz w przemyśle spożywczym. Przeważająca część zasobów wód podziemnych (ok. 80 %) występuje w północnej części województwa i korzystają z nich głównie miasta: Ropczyce, Sędziszów Młp., Strzyżów, Łańcut, Nowa Sarzyna, Leżajsk, Lubaczów, Nisko, Stalowa Wola, Głogów Młp., Kolbuszowa, Tarnobrzeg. Na rys przedstawiono lokalizację głównych komunalnych oraz przemysłowych ujęć wód powierzchniowych i podziemnych na obszarze województwa podkarpackiego na tle głównych zbiorników wód podziemnych oraz w podziale sieci hydrograficznej na jednolite części wód powierzchniowych. 52

2 Raport o stanie środowiska w województwie podkarpackim w 2012 r. Rys Rozmieszczenie głównych ujęć wód powierzchniowych i podziemnych na tle jednolitych części wód powierzchniowych oraz głównych zbiorników wód podziemnych na obszarze województwa podkarpackiego, wg stanu na 31 grudnia 2012 r. (źródło: [28], [45], [49], [81] [Źródłem danych hydrograficznych jest Mapa Podziału Hydrograficznego Polski wykonana przez Ośrodek Zasobów Wodnych IMGW na zamówienie Ministra Środowiska i sfinansowana ze środków NFOŚiGW]) 53

3 Wody powierzchniowe i podziemne Rys Rzeka Wisłok, w tle widoczne ujęcie wody dla Rzeszowa w dzielnicy Zwięczyca (źródło: [41]) Rys Teren ochrony bezpośredniej ujęcia wody podziemnej w Dąbrówkach, gm. Czarna, pow. łańcucki (źródło: [41]) Według danych GUS, w ostatnich latach pobór wód powierzchniowych w województwie utrzymuje się na zbliżonym poziomie i wykazuje tendencję spadkową (2012 r.) spowodowaną głównie zmniejszeniem zużycia wody w sektorze przemysłowym. W gospodarce komunalnej wielkość poboru wód powierzchniowych i podziemnych utrzymuje się na zbliżonym poziomie. Największy udział w poborze wody na cele komunalne w województwie mają powiaty grodzkie: m. Rzeszów i m. Przemyśl oraz powiaty ziemskie: krośnieński, jarosławski, mielecki, rzeszowski, stalowowolski, dębicki i sanocki. W 2012 r. wielkość poboru wody na cele komunalne wyniosła 83,8 hm 3 i w porównaniu do roku 2011 nie uległa istotnym zmianom. Główne ujęcia komunalne pobrały ok. 66,0 hm 3 wody, w tym 39,7 hm 3 wody powierzchniowej i 26,3 hm 3 wody podziemnej. W 2012 r. w powiatach sanockim i tarnobrzeskim wzrosło zapotrzebowanie na wodę pitną, natomiast w powiatach krośnieńskim, dębickim i sanockim odnotowano nieznaczne spadki poboru wody. W pozostałych powiatach województwa nie odnotowano znaczących zmian w poborze wody na cele komunalne. Na rys przedstawiono wielkości poboru wody ogółem oraz z podziałem na cele komunalne i przemysłowe w województwie podkarpackim w latach , zaś na rys przedstawiono wielkości poboru wody w gospodarce komunalnej w wybranych powiatach województwa w latach pobór wody [mln m 3 ] pobór wody ogółem przemysł gospodarka komunalna rolnictwo i leśnictwo rok Rys Wielkość poboru wody na potrzeby gospodarki narodowej i ludności w województwie podkarpackim w latach (źródło: [6]) 54

4 Raport o stanie środowiska w województwie podkarpackim w 2012 r. pobór wody [mln m 3 ] m. Rzeszów krośnieński mielecki jarosławski dębicki m. Przemyśl stalowowolski sanocki łancucki jasielski tarnobrzeski m. Tarnobrzeg powiat Rys Wielkości poboru wody w gospodarce komunalnej w wybranych powiatach województwa podkarpackiego w latach (źródło: [6]) Ponad 95 % ilości wody ujmowanej w sektorze przemysłowym stanowią wody powierzchniowe. Woda pobrana przez zakłady w ok. 80 % wykorzystywana jest do celów chłodniczych w energetyce. Wysokie pobory wód do celów chłodniczych odnotowuje się tylko w powiecie stalowowolskim. Zgodnie z danymi GUS w 2012 r. istotnie zmalało zapotrzebowania na wodę w sektorze przemysłowym województwa (rys ). Miał na to wpływ przede wszystkim spadek poboru wody na cele chłodnicze w powiecie stalowowolskim. W roku 2010 pobór wód w przemyśle wynosił 162,4 hm 3, natomiast w 2012 r. wyniósł 144,7 hm 3. W latach znacznie zmalała także (o ok. 20 hm 3 ) wielkość poboru wody do celów nawodnień w rolnictwie i leśnictwie oraz do napełniania i uzupełniania stawów rybnych. W związku ze spadkiem zapotrzebowania na wodę w przemyśle oraz w rolnictwie i leśnictwie, ogólny bilans poboru wody był spadkowy. W 2012 r. odnotowano istotny spadek zapotrzebowania na wodę do celów produkcyjnych w powiatach stalowowolskim, mieleckim i leżajskim. Nieznaczny wzrost poboru wody obserwowano w zakładach przemysłowych w powiatach dębickim, rzeszowskim oraz w m. Rzeszowie. Na rys przedstawiono wielkości poboru wody w przemyśle w wybranych powiatach województwa w latach pobór wody [mln m 3 ] ,9 155,9 128, stalowowolski m. Tarnobrzeg leżajski dębicki powiat m. Rzeszów, rzeszowski jasielski mielecki Rys Wielkości poboru wody w przemyśle w wybranych powiatach województwa podkarpackiego w latach (źródło: [6]) Największą presję na stan jakościowy wód powierzchniowych wywiera emisja ścieków komunalnych. Zrzuty zanieczyszczeń pochodzenia komunalnego są przyczyną eutrofizacji wód. Degradacja jakości wód powodowana emisją ścieków komunalnych jest głównym problemem gospodarki wodnej w Polsce. Dlatego wszystkie części wód powierzchniowych w kraju zastały uznane za obszary chronione, zagrożone występowaniem zjawiska eutrofizacji komunalnej i objęte szczególnym rodzajem monitoringu. Monitoring ma za zadanie pozyskanie wiedzy na temat stanu wód, w tym stanu wód na obszarach chronionych, celem podejmowania właściwych działań zachowawczych lub naprawczych. Badania i oceny wykonane przez WIOŚ w Rzeszowie potwierdzają niezadowalający stan wód w województwie. Spośród 94 jednolitych części wód badanych w latach , w 50 % części 55

5 Wody powierzchniowe i podziemne wód stwierdzono występowanie zjawiska eutrofizacji spowodowanej odprowadzaniem do wód zanieczyszczeń ze źródeł komunalnych (rys ). Eutrofizację stwierdzono m.in. w następujących ciekach: Brzeźnica, Dopływ z Wiktorca, Rzeka, Łęg, Mokrzyszówka, Koniecpólka, Wisłok, Stobnica, Mikośka (gm. Łańcut), Mrowla, Sawa, Rada. Problem stanowi także niekorzystny stan sanitarny wód rzeki Wisłok, zaopatrującej w wodę m.in. mieszkańców m. Rzeszowa. Wody narażone są na coraz większą presję gospodarki komunalnej, która powodowana jest przede wszystkim przez wzrost ilości ścieków oczyszczonych, związany z rozbudową infrastruktury kanalizacyjnej. Dzięki inwestycjom w zakresie gospodarki ściekowej, podejmowanym m.in. w ramach Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych (KPOŚK), znacząco wzrosła długość sieci kanalizacyjnej oraz zmalała emisja ścieków nieczyszczonych. Wzrosła ponadto liczba wysokosprawnych oczyszczalni ścieków, pracujących w technologii podwyższonego usuwania substancji biogennych, co przyczyniło się do redukcji ładunku fosforu ogólnego odprowadzanego do wód. Mając na uwadze powyższe, z jednej strony możemy zaobserwować wzrost presji mierzony wielkością emisji oczyszczonych ścieków, z drugiej natomiast obniżenie presji z uwagi na jakość odprowadzanych ścieków. Analiza danych GUS wskazuje na sukcesywny wzrost ilości oczyszczonych ścieków komunalnych oraz na wzrost liczby mieszkańców korzystających z oczyszczalni ścieków. Na rys przedstawiono ilości ścieków komunalnych oczyszczonych ogółem oraz oczyszczonych w technologii podwyższonego usuwania biogenów na obszarze województwa podkarpackiego w latach , zaś na rys przedstawiono odsetek mieszkańców korzystających z oczyszczalni ścieków w województwie podkarpackim w latach ścieki komunalne oczyszczone [mln m 3 ] oczyszczane ogółem podwyższone usuwanie biogenów rok Rys Ilości ścieków komunalnych oczyszczanych ogółem oraz z podwyższonym usuwaniem biogenów w województwie podkarpackim w latach (źródło: [6]) 100 mieszkańcy [%] rok mieszkańcy korzystający z oczyszczalni ogółem mieszkańcy korzystający z oczyszczalni w miastach mieszkańcy korzystający z oczyszczalni na obszarach wiejskich Rys Odsetek mieszkańców korzystających z oczyszczalni ścieków w województwie podkarpackim w latach (źródło: [6]) Według GUS w 2012 r. z obszaru województwa podkarpackiego odprowadzono do wód powierzchniowych 56,7 hm 3 oczyszczonych ścieków komunalnych. Największy udział w emisji ścieków komunalnych w województwie (ok. 70 %) mają aglomeracje Rzeszów, Leżajsk, Jarosław, 56

6 Raport o stanie środowiska w województwie podkarpackim w 2012 r. Krosno, Mielec, Dębica, Przemyśl, Stalowa Wola, Jasło, Nowa Sarzyna, Sanok, Łańcut i Tarnobrzeg. Z obszaru w/w aglomeracji odprowadzono ok. 39,2 hm 3 oczyszczonych ścieków komunalnych. Największą presją obciążone są rzeki Wisłok, Wisłoka i San, będące odbiornikami ścieków z w/w aglomeracji. Znaczna cześć mniejszych cieków również jest narażona na presje powodowane przez punktowe źródła zanieczyszczeń komunalnych. W tab przedstawiono charakterystykę głównych aglomeracji województwa podkarpackiego, natomiast na rys przedstawiono ilości ścieków komunalnych odprowadzonych do wód powierzchniowych w latach w powiatach województwa podkarpackiego, w których zlokalizowane są największe aglomeracje. Tab Charakterystyka głównych aglomeracji województwa podkarpackiego (źródło: [22], [44]) Lp. Nazwa aglomeracji Przepustowość średniodobowa [m 3 /d] 1. Rzeszów Leżajsk RLM aglomeracji 1) Gminy w aglomeracji powiat Odbiornik ścieków m. Rzeszów, Boguchwała, Głogów Młp., Krasne, Świlcza,Tyczyn Leżajsk - miejska, Leżajsk - wiejska, Kuryłówka m. Rzeszów, rzeszowski leżajski Wisłok San 3. Jarosław Jarosław - miejska, Pawłosiów jarosławski San 4. Krosno m. Krosno, Krościenko Wyżne, Korczyna, Wojaszówka, Jedlicze, Chorkówka, Iwonicz - Zdrój, Miejsce Piastowe m. Krosno, krośnieński Wisłok 5. Mielec Mielec - miejska, Mielec - wiejska, Tuszów Narodowy, Przecław mielecki Wisłoka 6. Dębica Dębica miejska, Dębica - wiejska dębicki Wisłoka 7. Przemyśl m. Przemyśl, Przemyśl - wiejska, Krasiczyn m. Przemyśl, przemyski San 8. Stalowa Wola Stalowa Wola stalowowolski San 9. Jasło Jasło - miejska, Jasło - wiejska, Dębowiec, Kołaczyce jasielski Wisłoka 10. Nowa Sarzyna Nowa Sarzyna leżajski San 11. Sanok Sanok miejska, Sanok - wiejska sanocki San 12. Łańcut Łańcut - miejska, Łańcut - wiejska, Białobrzegi, Rakszawa łańcucki Wisłok 13. Tarnobrzeg m. Tarnobrzeg m. Tarnobrzeg Wisła 1) RLM - równoważna liczba mieszkańców aglomeracji zgodnie z rozporządzeniem ustanawiającym aglomerację (wielkość oczyszczalni według RLM) 57

7 Wody powierzchniowe i podziemne ścieki komunalne [mln m 3 ] m. Rzeszów rzeszowski leżajski jarosławski m. Krosno krośnieński mielecki dębicki m. Przemyśl powiat stalowowolski jasielski sanocki łańcucki m. Tarnobrzeg Rys Ilości ścieków komunalnych odprowadzonych do wód powierzchniowych w latach w powiatach województwa podkarpackiego, w których zlokalizowane są największe aglomeracje (źródło: [6]) Rys Wylot kolektora ścieków z oczyszczalni ścieków w Radomyślu nad Sanem (gm. Radomyśl nad Sanem), strona prawa potoku Jodłówka, km (źródło: [41]) Rys Urządzenia mechaniczno-biologicznej oczyszczalni ścieków w Radomyślu nad Sanem (gm. Radomyśl nad Sanem) (źródło: [41]) W latach odnotowano wzrost ilości ścieków oczyszczanych w powiatach: rzeszowskim, leżajskim, jarosławskim, krośnieńskim, dębickim, stalowowolskim i łańcuckim. Dokonując porównania danych dla m. Rzeszowa z lat można zaobserwować tendencję wzrostową w ilości oczyszczanych ścieków. Spadkową tendencję w emisji oczyszczonych ścieków odnotowano natomiast w powiatach mieleckim, jasielskim, w m. Krośnie oraz w m. Przemyślu. Obniżenie emisji ścieków może wynikać z oszczędniejszego gospodarowania wodą w związku ze wzrostem cen wody. W m. Tarnobrzegu oraz w powiecie sanockim nie stwierdzono istotnych zmian w wielkości emisji ścieków komunalnych. W latach zaznacza się trend stopniowego wzrostu ilości oczyszczanych ścieków komunalnych, który jest wynikiem rozbudowy infrastruktury kanalizacyjnej na obszarach wiejskich. Według danych przedstawionych w Sprawozdaniu Marszałka Województwa Podkarpackiego z realizacji zadań inwestycyjnych w zakresie gospodarki ściekowej, na obszarze województwa istnieje 169 aglomeracji (uwzględnionych w KPOŚK) o RLM Zgodnie z danymi GUS na koniec 2012 r. w województwie działało 226 komunalnych biologicznych oczyszczalni ścieków, w tym 37 oczyszczalni z podwyższonym usuwaniem biogenów. Na rys przedstawiono rozmieszczenie oczyszczalni ścieków istniejących oraz projektowanych w aglomeracjach o RL M 2000, natomiast na rys przedstawiono ocenę występowania eutrofizacji wód powierzchniowych, spowodowanej odprowadzaniem zanieczyszczeń ze źródeł komunalnych w latach

8 Raport o stanie środowiska w województwie podkarpackim w 2012 r. [Uwaga do legendy: obszary aglomeracji na potrzeby mapy zostały wyznaczone poprzez przypisanie gmin do danej aglomeracji, na podstawie analizy dokumentu KZGW "Sprawozdanie z realizacji zadań inwestycyjnych w zakresie gospodarki ściekowej w województwie podkarpackim w roku 2011". Część gmin wchodzących w skład większych aglomeracji stanowi odrębne, mniejsze aglomeracje. W niektórych gminach wyznaczono kilka aglomeracji] Rys Rozmieszczenie oczyszczalni ścieków istniejących oraz projektowanych w aglomeracjach o RLM 2000 w województwie podkarpackim, wg stanu na 31 grudnia 2012 r. (źródło: [5], [22], [49], [78], [Mapę opracowano na podstawie warstwy Baza danych Państwowego Rejestru Granic (PRG)" udostępnionej na potrzeby PMŚ przez Centralny Ośrodek Dokumentacji Geograficznej i Kartograficznej na podstawie umowy podpisanej w dniu r. pomiędzy GIOŚ a Centralnym Ośrodkiem Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej], [Źródłem danych hydrograficznych jest Mapa Podziału Hydrograficznego Polski wykonana przez Ośrodek Zasobów Wodnych IMGW na zamówienie Ministra Środowiska i sfinansowana ze środków NFOŚiGW]) 59

9 Wody powierzchniowe i podziemne Rys Rozmieszczenie występowania eutrofizacji wód powierzchniowych, spowodowanej odprowadzaniem zanieczyszczeń ze źródeł komunalnych na obszarze województwa podkarpackiego w latach (źródło: [23], [28], [45], [49], [83], [Źródłem danych hydrograficznych jest Mapa Podziału Hydrograficznego Polski wykonana przez Ośrodek Zasobów Wodnych IMGW na zamówienie Ministra Środowiska i sfinansowana ze środków NFOŚiGW]) Sektor przemysłowy nie wywiera istotnych presji na jakość wód powierzchniowych. Negatywne oddziaływanie przemysłu występuje w zlewniach rzek Trzebośnica (branża chemiczna), Strwiąż (branża wydobywcza) oraz Brzeźnica (branża spożywcza). Analiza danych GUS z okresu wskazuje na znaczny spadek emisji ścieków z sektora przemysłowego w województwie (rys ). 60

10 Raport o stanie środowiska w województwie podkarpackim w 2012 r. ścieki przemysłowe [tys. m 3 ] ścieki oczyszczone ścieki nieoczyszczone rok Rys Ilości ścieków przemysłowych wymagających oczyszczania, odprowadzonych bezpośrednio do wód powierzchniowych z zakładów przemysłowych w województwie podkarpackim w latach (źródło: [6]) W 2012 r. sektor przemysłowy odprowadził do wód powierzchniowych 138,5 hm 3 ścieków, w tym 13,1 hm 3 ścieków wymagających oczyszczania. Pozostałą ilość ścieków stanowiły wody chłodnicze (nie wymagające oczyszczania) odprowadzone głównie z obszaru powiatu stalowowolskiego. Oczyszczalnie w zakładach oczyściły 12,3 hm 3 ścieków. Dokonując porównania danych z trzech ostatnich lat, stwierdza się, że ilość ścieków przemysłowych wymagających oczyszczania, odprowadzonych bezpośrednio do wód powierzchniowych, zmniejszyła się o blisko 40 %. Trend spadkowy zauważalny jest także w emisji ścieków nieczyszczonych. Największe ilości ścieków przemysłowych wytwarzają zakłady przemysłowe zlokalizowane w powiatach: tarnobrzeskim, stalowowolskim, dębickim, mieleckim, jasielskim, krośnieńskim, rzeszowskim oraz w m. Tarnobrzegu i w m. Rzeszowie. W powiatach tych powstaje ok. 90 % wszystkich ścieków przemysłowych wymagających oczyszczania. Na rys przedstawiono wielkość emisji ścieków przemysłowych wymagających oczyszczania w najbardziej uprzemysłowionych powiatach województwa w latach ścieki przemysłowe [tys. m 3 ] tarnobrzeski m. Tarnobrzeg stalowowolski m. Rzeszów dębicki powiat jasielski mielecki krośnieński rzeszowski Rys Wielkość emisji ścieków przemysłowych wymagających oczyszczania w najbardziej uprzemysłowionych powiatach województwa w latach (źródło: [6]) W 2012 r. istotny spadek emisji ścieków przemysłowych odnotowano w powiatach: tarnobrzeskim, stalowowolskim, jasielskim, mieleckim oraz w m. Tarnobrzegu. Drastyczny spadek ilości ścieków przemysłowych odprowadzanych w 2012 r. w powiecie tarnobrzeskim wynika z faktu zaprzestania przez Kopalnię Siarki Machów S.A. odprowadzania III i IV rzędowych wód zasolonych z odwadniania wyrobiska pokopalnianego. Znaczące obniżenie ilości wód zasolonych, odprowadzanych w powiecie tarnobrzeskim miało bezpośredni wpływ na istotny spadek w bilansie emisji ścieków przemysłowych w województwie. W 2012 r. emisja ścieków przemysłowych nieznacznie wzrosła w powiecie dębickim oraz w m. Rzeszowie. W powiatach krośnieńskim i rzeszowskim, w porównaniu do 2011 r., nie odnotowano istotnych zmian w ilości odprowadzanych ścieków przemysłowych. 61

11 Wody powierzchniowe i podziemne Według danych GUS, na koniec 2012 r. w województwie podkarpackim działało 64 oczyszczalnie ścieków przemysłowych, w tym 31 oczyszczalni biologicznych, 22 mechaniczne, 10 chemicznych i 1 oczyszczalnia z podwyższonym usuwaniem biogenów. Na rys przedstawiono rozmieszczenie głównych oczyszczalni ścieków przemysłowych działających w zakładach odprowadzających ścieki bezpośrednio do wód powierzchniowych własnymi systemami kanalizacyjnymi. Rys Rozmieszczenie głównych oczyszczalni ścieków przemysłowych działających w zakładach odprowadzających ścieki bezpośrednio do wód powierzchniowych własnym systemem kanalizacji, na tle jednolitych części wód powierzchniowych, wg stanu na 31 grudnia 2012 r. (źródło: [28], [45], [49], [78], [Źródłem danych hydrograficznych jest Mapa Podziału Hydrograficznego Polski wykonana przez Ośrodek Zasobów Wodnych IMGW na zamówienie Ministra Środowiska i sfinansowana ze środków NFOŚiGW]) Punktowym źródłem zanieczyszczeń wód powierzchniowych i podziemnych mogą być składowiska odpadów, w szczególności składowiska odpadów niebezpiecznych. W województwie podkarpackim składowiska odpadów nie wywierają znaczących presji na wody powierzchniowe i podziemne i należy je traktować jako potencjalne źródło zanieczyszczeń. Innym problemem jest zagrożenie wód powierzchniowych ze strony nieuporządkowanych miejsc pozbywania się odpadów, 62

12 Raport o stanie środowiska w województwie podkarpackim w 2012 r. tzw. "dzikich wysypisk" odpadów, na których często mogą być deponowane odpady niebezpieczne. Liczba tego typu miejsc i stopień ich oddziaływania na wody w regionie są trudne do oszacowania. Za likwidację dzikich wysypisk odpadów odpowiadają organy samorządowe. Istotnym czynnikiem powodującym presje w środowisku wodnym są zanieczyszczania obszarowe pochodzenia komunalnego i rolniczego (głównie spływy wód deszczowych z obszarów zanieczyszczonych). Największą presją ze strony miejskich źródeł obszarowych (spływy z placów, ulic, terenów składowych) są obciążone rzeki przepływające przez najbardziej zurbanizowane miasta województwa: Rzeszów, Jasło, Mielec, Tarnobrzeg, Krosno, Dębica, Stalowa Wola. Presja nieoczyszczonych lub niedostatecznie oczyszczonych ścieków komunalnych pochodzących z nieuporządkowanej gospodarki ściekowej, zaznacza się w województwie głównie na obszarach, na których stwierdzono występowanie zjawiska eutrofizacji wód (rys ) oraz w gminach wiejskich charakteryzujących się najmniejszym odsetkiem skanalizowania (gminy: Przecław, Brzozów, Jasienica Rosielna, Niebylec, Dynów, Błażowa, Jodłowa, Radomyśl Wielki, Brzostek, Hyżne, Kolbuszowa, Tyczyn). Obszarami, na których mogą występować pogarszające jakość wód presje obszarowe ze źródeł rolniczych, są tereny użytkowane rolniczo, charakteryzujące się znaczącym zużyciem nawozów. Największy odsetek terenów użytkowanych rolniczo w regionie (grunty orne, strefy upraw mieszanych) występuje w powiatach: rzeszowskim, jarosławskim, przemyskim, mieleckim, lubaczowskim, dębickim, krośnieńskim, jasielskim, sanockim, strzyżowskim, przeworskim i ropczycko-sędziszowskim (rys ). powiat rzeszowski jarosławski przemyski mielecki lubaczowski dębicki krośnieński jasielski sanocki strzyżowski przeworski ropczycko-sędziszowski leżajski brzozowski kolbuszowski niżański łańcucki stalowowolski tarnobrzeski leski bieszczadzki m. Rzeszów m. Tarnobrzeg m. Krosno m. Przemyśl powierzchnia gruntów ornych [ha] Rys Powierzchnia gruntów ornych w powiatach województwa podkarpackiego na koniec 2012 r. (źródło: [6]) Na rys przedstawiono formy pokrycia terenu w województwie podkarpackim na podstawie bazy danych pokrycia/użytkowania ziemi CORINE Land Cover 2006 dla obszaru Polski. 63

13 Wody powierzchniowe i podziemne Rys Rozmieszczenie form pokrycia terenu w województwie podkarpackim na podstawie bazy danych pokrycia/użytkowania ziemi Corine Land Cover 2006 dla obszaru Polski (źródło: [16], [Jednostką odpowiedzialną za realizację projektu CLC2006 w Polsce jest GIOŚ, pełniący rolę Krajowego Punktu Kontaktowego ds. współpracy z EEA. Bezpośrednim wykonawcą prac był Instytut Geodezji i Kartografii. Środki finansowe przeznaczone na realizację projektu krajowego CLC2006 pochodziły ze źródeł Europejskiej Agencji Środowiska i NFOŚiGW]) Spośród wszystkich jednolitych części wód powierzchniowych znajdujących się na obszarze województwa podkarpackiego ok. 30 % jednolitych części wód powierzchniowych, głównie w środkowej i północnej części województwa (rys ) to tzw. silnie zmienione jednolite części wód. Według definicji zawartej w ustawie Prawo wodne (2001) silnie zmieniona część wód to taka, której charakter został w znacznym stopniu zmieniony w następstwie fizycznych przeobrażeń, będących wynikiem działalności człowieka. Do takich niekorzystnych przeobrażeń zaliczyć można zmiany naturalnych warunków hydromorfologicznych spowodowane zabudową hydrotechniczną koryt 64

14 Raport o stanie środowiska w województwie podkarpackim w 2012 r. cieków oraz ich regulacjami, w wyniku których zaburzona została ciągłość biologiczna rzek i potoków. Zbiorniki zaporowe zaliczone zostały do grupy silnie zmienionych części wód powierzchniowych. Ciekami, które poddane zostały w województwie istotnym fizycznym przeobrażeniom (największa liczba wyróżnionych silnie zmienionych części wód) są m.in.: Wisłok, Wisłoka, Wisła, Brzeźnica, Stobnica, Łęg, Babulówka i Trześniówka, a także San na odcinku od Zbiornika Solina do Przemyśla. Na obszarze województwa wyróżniono także 8 sztucznych jednolitych części wód (powstałe w wyniku działalności człowieka). Są to: Kanał Piaseczno, Dopływ spod Sigiełek, Kanał S-2, Czarny Potok, Kanał Białoborski, Potok Kiełkowski, Dopływ z Nowego Rydzowa oraz Kanał Bucowski wraz z Kanałem Ulgi. Na rys przedstawiono zabudowę hydrotechniczną cieków w województwie podkarpackim na tle naturalnych, sztucznych i silnie zmienionych jednolitych części wód powierzchniowych. Rys Rozmieszczenie zabudowy hydrotechnicznej cieków w województwie podkarpackim na tle naturalnych, sztucznych i silnie zmienionych jednolitych części wód powierzchniowych (źródło: [28], [45], [49], [59], [Źródłem danych hydrograficznych jest Mapa Podziału Hydrograficznego Polski wykonana przez Ośrodek Zasobów Wodnych IMGW na zamówienie Ministra Środowiska i sfinansowana ze środków NFOŚiGW]) 65

15 Wody powierzchniowe i podziemne 4.2. MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH (Jolanta Nawrot) Badania i ocena jakości wód powierzchniowych wykonywane są w ramach systemu Państwowego monitoringu środowiska. Podstawą oceny stanu wód jest realizacja Programu Państwowego monitoringu środowiska województwa podkarpackiego na lata i Aneksu Nr 1 do Programu, zatwierdzonych przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. W związku ze zmianą i uzupełnieniem granic klas jakości dla elementów biologicznych, a także planowaną nowelizacją rozporządzenia w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (2011), Główny Inspektor Ochrony Środowiska zalecił w 2013 r. weryfikację ocen stanu jednolitych części wód powierzchniowych badanych przez WIOŚ w latach oraz sporządzenie oceny stanu wód powierzchniowych za 2012 r. przy uwzględnieniu wprowadzonych zmian. Podstawą prac są Wytyczne dla wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska w sprawie: wykonania weryfikacji oceny jednolitych części wód powierzchniowych (rzek, zbiorników zaporowych, wód przejściowych i przybrzeżnych) za lata 2010 i 2011, sporządzenia oceny dla jcw ww. kategorii za rok 2012, opracowane w GIOŚ i zatwierdzone przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. W celu zapewnienia wiarygodnej oceny stanu elementów jakości oraz porównywalności wyników analiz, uzyskane dane monitoringowe zostały sprawdzone i zweryfikowane w zakresie: 1. spełnienia kryteriów jakościowych dla stosowanych w monitoringu wód metod badawczych w zakresie wyników, określonych w rozporządzeniu w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych (2011), 2. wymaganej liczby wyników do wykonania oceny, 3. oceny wiarygodności uzyskanych wyników pomiarów i badań, 4. wykluczenia ze zbioru danych wartości wskaźników uzyskanych w warunkach odbiegających od normalnych (w czasie intensywnych opadów deszczu, roztopów lub w okresie wysokich temperatur powietrza), 5. analizy danych z wielolecia i ewentualnego wykluczenia z oceny wartości wskaźników będących wynikiem powtarzalnych zjawisk charakterystycznych dla ocenianej jednolitej części wód. Klasyfikacja stanu/potencjału ekologicznego, ocena spełniania wymagań ustalonych dla obszarów chronionych, ocena stanu chemicznego i ocena stanu jednolitych części wód powierzchniowych w 2012 r. została wykonana w oparciu o obowiązujące przepisy prawne w tym zakresie oraz wytyczne opracowane w GIOŚ. W ocenach jako nowy element zostało zastosowane dziedziczenie oceny, czyli przeniesienie wyników klasyfikacji elementów biologicznych, fizykochemicznych, hydromorfologicznych i oceny stanu chemicznego z lat na 2012 r. w przypadku, gdy jednolita część wód nie została objęta monitoringiem w 2012 r. oraz aktualizacja wykonanej oceny o wyniki monitoringu wód powierzchniowych uzyskane w 2012 r. Informacje prezentowane w rozdziale 4.2. stanowią więc zbiór aktualnych danych dotyczących oceny stanu jednolitych części wód powierzchniowych monitorowanych na obszarze województwa podkarpackiego w latach Nowym elementem biologicznym, uwzględnionym w klasyfikacji stanu/potencjału ekologicznego wód za 2012 r., jest ichtiofauna. Województwo podkarpackie położone jest w obszarze Dorzecza Wisły i obszarze Dorzecza Dniestru, w zasięgu 3 regionów wodnych: 1. regionu wodnego Górnej Wisły (obszar działania RZGW w Krakowie), 2. regionu wodnego Środkowej Wisły (obszar działania RZGW w Warszawie), 3. regionu wodnego Dniestru (obszar działania RZGW w Krakowie). W 2012 r. dokonano oceny stanu wód ogółem 94 jednolitych części wód rzecznych, w tym 47 naturalnych i 44 silnie zmienionych części wód oraz 3 silnie zmienionych jednolitych części wód będących zbiornikami zaporowymi. Ocenione jednolite części wód położone są w 14 zlewniach (3 poziomu wg MPHP), z czego 13 zlewni znajduje się w obszarze Dorzecza Wisły i jedna zlewnia należy do Dorzecza Dniestru. W ocenie uwzględniona została jednolita część wód Wisła od Wisłoki do Sanu, położona na obszarze województwa podkarpackiego i małopolskiego, w której badania prowadził WIOŚ w Kielcach. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie wykonał badania wód w rzekach i zbiornikach zaporowych ogółem w 105 punktach pomiarowo-kontrolnych, w których został zrealizowany program monitoringu diagnostycznego, operacyjnego (w tym badania wód w obszarach chronionych) lub badawczego. Programem monitoringu diagnostycznego objęto 28 punktów pomiarowo-kontrolnych, położonych w 26 jednolitych częściach wód rzecznych i 2 zbiornikach zaporowych. 66

16 Raport o stanie środowiska w województwie podkarpackim w 2012 r. Województwo podkarpackie charakteryzuje się zróżnicowanymi warunkami środowiskowymi. Ocenione w 2012 r. części wód reprezentowały 9 typów abiotycznych rzek polskich charakterystycznych dla krajobrazu wyżynnego i nizinnego (tab ). Tab Typy abiotyczne rzek reprezentowanych przez jednolite części wód rzecznych ocenione w 2012 r. (źródło: [23], [142]) Liczba ocenionych JCW w tym: Typ abiotyczny rzeki Ogółem JCW silnie JCW naturalne zmienione 0 Zbiorniki zaporowe 3-3 Krajobraz wyżynny 6 Potok wyżynny węglanowy z substratem drobnoziarnistym na lessach i lessopodobnych Mała rzeka wyżynna węglanowa Potok fliszowy Mała rzeka fliszowa Średnia rzeka wyżynna - wschodnia 5-5 Krajobraz nizinny 16 Potok nizinny lessowy lub gliniasty Potok nizinny piaszczysty Rzeka nizinna piaszczysto-gliniasta Wielka rzeka nizinna Razem Łącznie z JCW Wisła od Wisłoki do Sanu, badaną przez WIOŚ w Kielcach Stan wód powierzchniowych ocenia się, porównując wyniki klasyfikacji stanu ekologicznego (lub potencjału ekologicznego dla wód silnie zmienionych i sztucznych) i stanu chemicznego. Przy ocenie stanu wód w obszarach chronionych dodatkowo dokonuje się oceny spełniania wymagań ustalonych dla tych obszarów w odrębnych aktach prawnych. Schemat oceny stanu jednolitych części wód powierzchniowych w obszarach chronionych przedstawia rys ELEMENTY BIOLOGICZNE ELEMENTY FIZYKOCHEMICZNE I SPECYFICZNE ZACZYSZCZENIA SYNTETYCZNE I SYNTETYCZNE (wspierające) STAN EKOLOGICZNY WYMAGANIA DLA OBSZARÓW CHRONIONYCH STAN EKOLOGICZNY W OBSZARACH CHRONIONYCH ELEMENTY HYDROMORFOLOGICZNE (wspierające) STAN WÓD SUBSTANCJE PRIORYTETOWE I INNE STAN CHEMICZNY Rys Schemat oceny stanu jednolitych części wód powierzchniowych w obszarach chronionych (źródło: [141]) Wyniki klasyfikacji biologicznych, hydromorfologicznych i fizykochemicznych elementów jakości wód, wyniki klasyfikacji stanu/potencjału ekologicznego, ocenę spełniania wymagań określonych dla obszarów chronionych oraz ocenę stanu chemicznego i stanu wód w poszczególnych jednolitych częściach wód rzecznych w 2012 r. zostały przedstawione w tab Szczegółowe zestawienia danych do klasyfikacji i ocen stanu wód w punktach pomiarowokontrolnych oraz w jednolitych częściach wód powierzchniowych monitorowanych w latach są udostępnione na stronie WIOŚ w Rzeszowie 67

17 Wody powierzchniowe i podziemne Tab Wyniki klasyfikacji stanu/potencjału ekologicznego, stanu chemicznego i stanu wód w jednolitych częściach wód rzecznych w 2012 r. (źródło: [83]) Typ abiotyczny Silnie zmieniona JCW (T/N) Program monitoringu Lp. Nazwa i kod ocenianej jednolitej części wód (JCW) Nazwa i kod punktu pomiarowokontrolnego Klasyfikacja elementów jakości wód ELEMENTY BIOLOGICZNE STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY Ocena spełnienia wymagań dodatkowych dla obszarów chronionych (/) [MOPI, MORY, MORE, STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY obszarach chronionych STAN CHEMICZNY STAN JCW Fitoplankton (IFPL) Fitobentos (IO) Makrofity (MIR) Klasa wskaźnika FLORA Makrobezkręgowce bentosowe (MMI) Wskaźnik MZB Ichtiofauna Klasa elementów BIOL Klasa elementów HYMO Klasa elementów FCH Klasa elementów FCH-SZ Region wodny Górnej Wisły Zlewnia 217.Wisła od Nidy do Wisłoki 1 2 Zgórska Rzeka PLRW Wisła od Dunajca do Wisłoki PLRW Zlewnia 218.Wisłoka Wisłoka do Reszówki PLRW Krempna PLRW Kłopotnica PLRW Wisłoka od Ryja do Dębownicy PLRW Wisłoka od Dębownicy do Ropy PLRW Ropa od Sitniczanki do ujścia PLRW Olszynka PLRW Jasiołka do Panny PLRW Jasiołka od Panny do Chlebianki PLRW Zgórska Rzeka - Wadowice Dolne PL01S1601_1875 Wisła - Gliny PL01S1601_1874 Wisłoka - Świątkowa PL01S1601_1885 Potasówka - Folusz PL01S1601_3266 Wisłoka - Żółków PL01S1601_1887 Wisłoka - Żółków PL01S1601_1887 Wisłoka - Gądki PL01S1601_1888 Ropa - Topoliny PL01S1601_1891 Olszynka - Ołpiny PL01S1501_2183 Olszynka - Święcany PL01S1601_1892 Jasiołka Stasianie PL01S1601_1893 Jasiołka - Szczepańcowa OBSZAR DORZECZA WISŁY 17 T MO III III II PPD UMIARKOWANY 21 T MD III IV IV IV IV II II II SŁABY 12 N I II II II I I II MD 12 N II I I II 12 N MO I II II I I 14 N MO II II I I 14 N MO I I I I BARDZO 14 T MO IV IV IV II II II SŁABY 12 N MD III II II III I II II UMIARKOWANY 12 T MO II II II I I POWYŻEJ PL01S1601_ N MO III III I II UMIARKOWANY Jasiołka - Jedlicze PL01S1601_1894 [MORY, [MORY, [MOPI, [MORY, [MOPI, MORY, [MORY, [MORY, [MOPI, MORY, UMIARKOWANY ZŁY SŁABY ZŁY BARDZO PSD_sr ZŁY SŁABY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY PSD_sr ZŁY 68

18 Raport o stanie środowiska w województwie podkarpackim w 2012 r. Typ abiotyczny Silnie zmieniona JCW (T/N) Program monitoringu Lp. Nazwa i kod ocenianej jednolitej części wód (JCW) Nazwa i kod punktu pomiarowokontrolnego Klasyfikacja elementów jakości wód ELEMENTY BIOLOGICZNE STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY Ocena spełnienia wymagań dodatkowych dla obszarów chronionych (/) [MOPI, MORY, MORE, STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY w obszarach chronionych STAN CHEMICZNY STAN JCW Fitoplankton (IFPL) Fitobentos (IO) Makrofity (MIR) Klasa wskaźnika FLORA Makrobezkręgowce bentosowe (MMI) Wskaźnik MZB Ichtiofauna Klasa elementów BIOL Klasa elementów HYMO Klasa elementów FCH Klasa elementów FCH-SZ Jasiołka od Chlebianki do ujścia PLRW Wisłoka od Ropy do Pot. Chotowskiego PLRW Potok Chotowski PLRW Ostra PLRW Jasiołka - Jasło PL01S1601_1896 Wisłoka - Pilzno PL01S1601_1889 Potok Chotowski - Chotowa PL01S1601_2233 Ostra - Latoszyn PL01S1601_ Grabinka PLRW Wisłoka od Pot. Chotowskiego do Rzeki PLRW Grabinka - Dębica PL01S1601_2217 Wisłoka - Podgrodzie PL01S1601_1890 Wisłoka - Kozłów PL01S1601_ Rzeka PLRW Rzeka - Kozłów1 PL01S1601_ Dopływ z Wiktorca PLRW Brzeźnica od Dopł. z Łączek Kucharskich do ujścia PLRW Wisłoka od Rzeki do Potoku Kiełkowskiego PLRW Wisłoka od Potoku Kiełkowskiego do ujścia PLRW Dopływ z Wiktorca - Skrzyszów PL01S1601_3302 Brzeźnica - Brzeźnica PL01S1601_1903 Wisłoka - Przecław PL01S1601_1901 Wisłoka - Wojsław PL01S1601_1902 Wisłoka - Gawłuszowice PL01S1601_1904 Zlewnia 219.Wisła od Wisłoki do Sanu 23 Wisła od Wisłoki do Sanu PLRW Wisła - Sandomierz PL01S1001_ N MO III III III I I UMIARKOWANY 15 T MD I III III II II II UMIARKOWANY 6 T MD III II II II III II II II UMIARKOWANY 12 N MO II II I II 17 T MO III III II II UMIARKOWANY 19 T MO II II II II 12 N MO III III I PSD UMIARKOWANY 6 N MO IV IV I PSD II SŁABY 14 T MO II II II PPD UMIARKOWANY 19 T MO II II II II II 19 T MD II II II II II II 21 T MD IV IV IV II II II SŁABY [MORY, MORE, [MOPI, [MORE, [MORY, MORE, [MOPI, [MORY, UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY SŁABY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY SŁABY ZŁY 69

19 Wody powierzchniowe i podziemne Typ abiotyczny Silnie zmieniona JCW (T/N) Program monitoringu Lp. Nazwa i kod ocenianej jednolitej części wód (JCW) Nazwa i kod punktu pomiarowokontrolnego Klasyfikacja elementów jakości wód ELEMENTY BIOLOGICZNE STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY Ocena spełnienia wymagań dodatkowych dla obszarów chronionych (/) [MOPI, MORY, MORE, STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY w obszarach chronionych STAN CHEMICZNY STAN JCW Fitoplankton (IFPL) Fitobentos (IO) Makrofity (MIR) Klasa wskaźnika FLORA Makrobezkręgowce bentosowe (MMI) Wskaźnik MZB Ichtiofauna Klasa elementów BIOL Klasa elementów HYMO Klasa elementów FCH Klasa elementów FCH-SZ 24 Babulówka PLRW Koniecpólka PLRW Mokrzyszówka PLRW Trześniówka od Karolówki do ujścia PLRW Łęg do Turka PLRW Przyrwa do Dąbrówki 29 PLRW Łęg od Przywry (z Przywrą od Dąbrówki 30 do ujścia) do Murynia PLRW Łęg od Murynia do 31 ujścia PLRW Zlewnia 221.San do Osławy 32 San do Wołosatego PLRW San od Wołosatego do zbiornika Solina PLRW Solinka od Wetliny do ujścia PLRW Czarna PLRW Zbiornik Solina do zapory w Myczkowcach PLRW Babulówka - Suchorzów PL01S1601_1877 Koniecpólka - Ślęzaki PL01S1601_1879 Mokrzyszówka - Mokrzyszów PL01S1601_1880 Trześniówka - Trześń PL01S1601_1878 Łęg - Wola Raniżowska PL01S1601_3239 Przyrwa - Nowa Wieś PL01S1601_1882 Łęg - Spie PL01S1601_1881 Łęg - Gorzyce PL01S1601_1884 San - Procisne PL01S1601_3267 San - Rajskie PL01S1601_1905 Solinka - Bukowiec PL01S1601_1907 Czarna - Chrewt PL01S1601_3244 Zbiornik Solina PL01S1601_ T MO II II II II II 17 N MO II II I PSD UMIARKOWANY 17 N MO II II I PSD UMIARKOWANY 19 T MO II II II PPD UMIARKOWANY 17 T MO III III II PPD II UMIARKOWANY 17 T MD IV II II IV II PPD II SŁABY 19 N MO I I I II 19 T MO I I II PPD UMIARKOWANY 12 N MO I II II I I 14 N MD I II I II I I II 14 N MO I I I I BARDZO 12 N MO I I I I BARDZO 0 T MD I I I I I I I I [MORY, [MORY, [MORY, [MORE, [MOPI, MORY, MORE, UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY SŁABY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY BARDZO BARDZO 70

20 Raport o stanie środowiska w województwie podkarpackim w 2012 r. Typ abiotyczny Silnie zmieniona JCW (T/N) Program monitoringu Lp. Nazwa i kod ocenianej jednolitej części wód (JCW) Nazwa i kod punktu pomiarowokontrolnego Klasyfikacja elementów jakości wód ELEMENTY BIOLOGICZNE STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY Ocena spełnienia wymagań dodatkowych dla obszarów chronionych (/) [MOPI, MORY, MORE, STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY w obszarach chronionych STAN CHEMICZNY STAN JCW Fitoplankton (IFPL) Fitobentos (IO) Makrofity (MIR) Klasa wskaźnika FLORA Makrobezkręgowce bentosowe (MMI) Wskaźnik MZB Ichtiofauna Klasa elementów BIOL Klasa elementów HYMO Klasa elementów FCH Klasa elementów FCH-SZ 37 Hoczewka PLRW Zlewnia 222.Osława Kołonica - Kołonice PL01S1601_2227 Hoczewka - Hoczew PL01S1601_ Osława do Rzepedki PLRW Osława - Rzepedź PL01S1601_ Kalniczka PLRW Zlewnia 223.San od Osławy do Wiaru 40 Płowiecki PLRW Kalniczka - Tarnawa Górna PL01S1601_3242 Płowiecki - Sanok PL01S1601_ Sanoczek PLRW Sanoczek - Nagórzany PL01S1601_ Tyrawka PLRW Tyrawka - Tyrawa Solna PL01S1601_ Dynówka PLRW Dynówka - Dynów PL01S1601_ San od zb.myczkowce do Tyrawki PLRW San od Tyrawki do 45 Olszanki PLRW San od Olszanki do 46 Wiaru PLRW Zlewnia 224.Wiar 47 Wiar od Sopotnika do granicy państwa PLRW San - Średnia Wieś PL01S1601_2301 San - Zasław PL01S1601_2239 San - Mrzygłód PL01S1601_1909 San - Krasice PL01S1601_2236 San - Ostrów PL01S1601_1916 Wiar - Sierakośce PL01S1601_ N MO I II II I I 12 N MO II II II I I 12 N MO II II I I 12 T MO IV IV II PPD SŁABY 12 N MO I II II I I 12 T MO I I II I 12 N MO II II I II 15 T MD I I II II II I II 15 T MO II II II II 15 T MD II III III III II II II UMIARKOWANY 9 N MD I III III III I I II UMIARKOWANY [MOPI, MORY, [MOPI, MORY, [MORY, [MOPI, [MOPI, MORY, [MOPI, MORY, [MORY, UMIARKOWANY ZŁY SŁABY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY 71

21 Wody powierzchniowe i podziemne Typ abiotyczny Silnie zmieniona JCW (T/N) Program monitoringu Lp. Nazwa i kod ocenianej jednolitej części wód (JCW) Nazwa i kod punktu pomiarowokontrolnego Klasyfikacja elementów jakości wód ELEMENTY BIOLOGICZNE STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY Ocena spełnienia wymagań dodatkowych dla obszarów chronionych (/) [MOPI, MORY, MORE, STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY w obszarach chronionych STAN CHEMICZNY STAN JCW Fitoplankton (IFPL) Fitobentos (IO) Makrofity (MIR) Klasa wskaźnika FLORA Makrobezkręgowce bentosowe (MMI) Wskaźnik MZB Ichtiofauna Klasa elementów BIOL Klasa elementów HYMO Klasa elementów FCH Klasa elementów FCH-SZ 48 Bonie PLRW Bonie - Nehrybka PL01S1601_ Wiar od granicy państwa do ujścia PLRW Zlewnia 225.San od Wiaru do Wisłoka 50 San od Wiaru do Huczek PLRW Wiar - Stanisławczyk PL01S1601_1919 San - Hureczko PL01S1601_ Wisznia PLRW Wisznia - Gaje PL01S1601_1944 Wisznia - Michałówka PL01S1601_ Rada PLRW Rada - Radymno1 PL01S1601_ Szkło od granicy państwa do ujścia PLRW Szkło - Budzyń PL01S1601_ Wyrwa PLRW Wyrwa - Kąty PL01S1601_ Sołotwa do Glinianki PLRW Sołotwa - Basznia Górna PL01S1601_ Lubaczówka od granicy państwa z Sołotwą od Glinianki do Łukawca PLRW Lubaczówka - Budomierz PL01S1601_ Lubaczówka od Łukawca do ujścia PLRW Lubaczówka - Manasterz PL01S1601_ Szewnia PLRW Szewnia - Leżachów Osada PL01S1601_ N MO III III I I UMIARKOWANY 9 T MD III III II III III II I II UMIARKOWANY 19 T MO I I II II 19 T MD I III IV IV II PPD II SŁABY 16 N MO IV IV I PSD SŁABY 19 N MD II III III III I PSD II UMIARKOWANY 17 N MO II II I II 16 N MO III III I II UMIARKOWANY 19 T MD I II II II II II 19 N MO II II I II 17 N MO III II III I II UMIARKOWANY [MORY, UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY SŁABY ZŁY SŁABY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY 72

22 Raport o stanie środowiska w województwie podkarpackim w 2012 r. Typ abiotyczny Silnie zmieniona JCW (T/N) Program monitoringu Lp. Nazwa i kod ocenianej jednolitej części wód (JCW) Nazwa i kod punktu pomiarowokontrolnego Klasyfikacja elementów jakości wód ELEMENTY BIOLOGICZNE STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY Ocena spełnienia wymagań dodatkowych dla obszarów chronionych (/) [MOPI, MORY, MORE, STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY obszarach chronionych STAN CHEMICZNY STAN JCW Fitoplankton (IFPL) Fitobentos (IO) Makrofity (MIR) Klasa wskaźnika FLORA Makrobezkręgowce bentosowe (MMI) Wskaźnik MZB Ichtiofauna Klasa elementów BIOL Klasa elementów HYMO Klasa elementów FCH Klasa elementów FCH-SZ 59 San od Huczek do Wisłoka, bez Wisłoka PLRW Zlewnia 226.Wisłok 60 Wisłok do Zb. Besko PLRW Zbiornik Besko PLRW Morwawa PLRW Ślączka PLRW Lubatówka PLRW Marcinek PLRW Wisłok od Zb. Besko do Czarnego Potoku PLRW Kopytko PLRW Wisłok od Czarnego Potoku do Stobnicy PLRW Stobnica do Łądzierza PLRW San - Radymno PL01S1601_2238 San - Ubieszyn PL01S1601_ N MD II III III I II II UMIARKOWANY Wisłok - Rudawka Rymanowska PL01S1601_1926 Zbiornik Besko PL01S1601_1968 Morwawa - Iskrzynia PL01S1601_ T MD I I II II II II I II 0 T MD I I I I I I I II 12 T MO III II III II PPD UMIARKOWANY Ślączka - Krosno Kopalnia PL01S1601_ N MO IV IV I I SŁABY Iwoniczanka - Iwonicz- Zdrój PL01S1601_2219 Lubatówka - Krosno PL01S1601_1930 Marcinek - Sporne PL01S1601_1932 Wisłok - Besko PL01S1601_1927 Wisłok - Odrzykoń PL01S1601_3309 Kopytko - Wysoka Strzyżowska PL01S1601_ T MO III II III II I UMIARKOWANY 12 N MO III III I I UMIARKOWANY 14 T MD II II II II II II II II 12 N MO III III I I UMIARKOWANY Wisłok - Dobrzechów PL01S1601_ T MO IV II IV II II SŁABY Dopływ spod Góry Czarnej - Przysietnica PL01S1601_ T MO IV I IV II II SŁABY Stobnica - Stara Wieś PL01S1601_2241 [MOPI, MORY, [MOPI, [MOPI, [MOPI, MORY, [MORY, [MORY, [MOPI, UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY SŁABY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY SŁABY ZŁY SŁABY ZŁY 73

23 Wody powierzchniowe i podziemne Typ abiotyczny Silnie zmieniona JCW (T/N) Program monitoringu Lp. Nazwa i kod ocenianej jednolitej części wód (JCW) Nazwa i kod punktu pomiarowokontrolnego Klasyfikacja elementów jakości wód ELEMENTY BIOLOGICZNE STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY Ocena spełnienia wymagań dodatkowych dla obszarów chronionych (/) [MOPI, MORY, MORE, STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY w obszarach chronionych STAN CHEMICZNY STAN JCW Fitoplankton (IFPL) Fitobentos (IO) Makrofity (MIR) Klasa wskaźnika FLORA Makrobezkręgowce bentosowe (MMI) Wskaźnik MZB Ichtiofauna Klasa elementów BIOL Klasa elementów HYMO Klasa elementów FCH Klasa elementów FCH-SZ 70 Stobnica od Łądzierza do ujścia PLRW Stobnica - Godowa PL01S1601_ Wisłok od Stobnicy do Zb. Rzeszów PLRW Wisłok - Zwięczyca PL01S1601_ Zbiornik Rzeszów PLRW Zbiornik Rzeszów PL01S1601_ Strug od Chmielnickiej Rzeki do ujścia PLRW Strug - Biała PL01S1601_ Wisłok od Zb. Rzeszów do Starego Wisłoka PLRW Wisłok - Czarna PL01S1601_ Mrowla PLRW Mrowla - Nowa Wieś PL01S1601_ Mikośka PLRW Mikośka - Wola Dalsza PL01S1601_ Sawa PLRW Sawa - Wola Dalsza PL01S1601_ Mleczka od Łopuszki do ujścia z Mleczką Wschodnią od Węgierki PLRW Mleczka - Gniewczyna PL01S1601_ Wisłok od Starego Wisłoka do ujścia PLRW Zlewnia 227.San od Wisłoka do Tanwi 80 Błotnia PLRW Wisłok - Tryńcza PL01S1601_1940 Błotnia - Wierzawice PL01S1601_ Złota I PLRW Złota I - Kuryłówka PL01S1601_ T MO IV IV II II SŁABY 15 T MD III IV IV IV II II II SŁABY 0 T MO II III II II II II II 14 T MO III III II PPD UMIARKOWANY 19 T MO II II II II 17 T MO IV IV II PPD SŁABY 16 T MO V V II PPD ZŁY 16 T MD III III III II PPD II UMIARKOWANY 19 N MO II II I II 19 T MD III III III II II II UMIARKOWANY 17 N MO IV IV I II II SŁABY 17 T MO III III II II UMIARKOWANY [MORY, [MOPI, MORY, SŁABY ZŁY SŁABY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY SŁABY ZŁY ZŁY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY SŁABY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY 74

24 Raport o stanie środowiska w województwie podkarpackim w 2012 r. Typ abiotyczny Silnie zmieniona JCW (T/N) Program monitoringu Lp. Nazwa i kod ocenianej jednolitej części wód (JCW) Nazwa i kod punktu pomiarowokontrolnego Klasyfikacja elementów jakości wód ELEMENTY BIOLOGICZNE STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY Ocena spełnienia wymagań dodatkowych dla obszarów chronionych (/) [MOPI, MORY, MORE, STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY w obszarach chronionych STAN CHEMICZNY STAN JCW Fitoplankton (IFPL) Fitobentos (IO) Makrofity (MIR) Klasa wskaźnika FLORA Makrobezkręgowce bentosowe (MMI) Wskaźnik MZB Ichtiofauna Klasa elementów BIOL Klasa elementów HYMO Klasa elementów FCH Klasa elementów FCH-SZ 82 Żyłka PLRW Żyłka - Wola Zarczycka PL01S1601_ Trzebośnica od Krzywego do ujscia PLRW Trzebośnica - Grzęba PL01S1601_ San od Wisłoka do Złotej PLRW San - Stare Miasto PL01S1601_ San od Złotej do Rudni PLRW San - Krzeszów PL01S1601_3308 Zlewnia 228.Tanew 86 Brusienka PLRW Brusienka - Niemstów PL01S1601_ Tanew od Łady do ujścia PLRW Zlewnia 229.San od Tanwi do ujścia Tanew - Wólka Tanewska PL01S1601_ Barcówka PLRW Barcówka - Stalowa Wola PL01S1601_ Bukowa od Rakowej do ujścia PLRW Bukowa - Chłopska Wola PL01S1601_ Łukawica PLRW Łukawica - Kępa Rzeczycka PL01S1601_ Jodłówka PLRW Jodłówka - Wola Rzeczycka PL01S1601_ San od Rudni do ujścia PLRW San - Wrzawy PL01S1601_ N MO III III I II UMIARKOWANY 19 T MO III III II II II UMIARKOWANY 21 N MO II II I II 21 N MO II II I II 16 N MO III III I II UMIARKOWANY 19 N MD II II II I II II 17 T MO III III III II PPD UMIARKOWANY 19 N MO II II I II 17 N MD II II II I II II 17 N MO II II I II 21 T MD II III III III II II II UMIARKOWANY [MORY, MORE, [MORY, [MORY, [MORY, UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY UMIARKOWANY ZŁY 75