SCENARIUSZ LEKCJI OTWARTEJ DLA GIMNAZJUM I LICEUM REALIZOWANEJ W OPARCIU O PODSTAWĘ PROGRAMOWĄ I W KORELACJI MIĘDZYPRZEDMIOTOWEJ HISTORIA JĘZYK POLSKI

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "SCENARIUSZ LEKCJI OTWARTEJ DLA GIMNAZJUM I LICEUM REALIZOWANEJ W OPARCIU O PODSTAWĘ PROGRAMOWĄ I W KORELACJI MIĘDZYPRZEDMIOTOWEJ HISTORIA JĘZYK POLSKI"

Weronika Biernacka
8 lat temu
Przeglądów:

1 SCENARIUSZ LEKCJI OTWARTEJ DLA GIMNAZJUM I LICEUM REALIZOWANEJ W OPARCIU O PODSTAWĘ PROGRAMOWĄ I W KORELACJI MIĘDZYPRZEDMIOTOWEJ HISTORIA JĘZYK POLSKI TEMAT:,, WOLNOŚĆ KOCHAM I ROZUMIEM, WOLNOŚCI ODDAĆ NIE UMIEM ( ) LEKCJA WOLNOŚCI CZAS: JEDNOSTKA LEKCYJNA ( 45 MINUT) TERMIN REALIZACJI: r. CELE TERAPEUTYCZNE: pobudzenie do optymizmu i radości życia wzrost samooceny integrowanie poprzez współdziałanie w grupie CELE OGÓLNE: zapoznanie uczniów z terminem,,wolność pokazanie, że wolność jest podstawową wartością w życiu człowieka zapoznanie uczniów z literacką symboliką wolności/niewoli pokazanie znaczenia wyborów czerwcowych i ich kontekstu historycznego ukazanie drogi Polaków do wolności CELE OPERACYJNE: uczeń wie, dlaczego wolność jest podstawowym prawem człowieka interpretuje literacką metaforykę wolności i niewoli potrafi dokonać analizy problemowej zagadnienia zna wydarzenia związane z przedstawia drogę społeczeństwa polskiego do wyborów czerwcowych

CELE TERAPEUTYCZNE: pobudzenie do optymizmu i radości życia wzrost samooceny integrowanie poprzez współdziałanie w grupie CELE OGÓLNE: zapoznanie uczniów z terminem,,wolność pokazanie, że wolność

2 CELE NIEOPERACYJNE: uczeń rozumie, iż posiada konstytucyjne prawo do wolności i ceni wolność jako wartość osobistą i społeczną CELE WYCHOWAWCZE: uczeń wykazuje gotowość do : - pogłębiania świadomości obywatelskiej - refleksji nad omawianym tematem FORMY PRACY: praca indywidualna praca zespołowa METODY PRACY: mini wykład i rozmowa nauczająca metoda audiowizualna (prezentacja audiowizualna, projekcja filmu, odtwarzanie nagrań muzycznych) metoda ćwiczeń praktycznych:,,burza mózgów, praca w grupach: "metaplan,,,drzewko decyzyjne ; analiza fotografii, plakatów, materiałów źródłowych ŚRODKI DYDAKTYCZNE: prezentacja multimedialna tekst literacki wyszukiwarka internetowa fragmenty filmu i kronik filmowych utwór muzyczny "Ballada o Janku Wiśniewskim" i "Mury" fotografie teksty źródłowe karty pracy (informacyjne i sprawdzające) PRZEBIEG LEKCJI: 1) Faza wprowadzająca: Muzyka na wejście piosenka zespołu Chłopcy z Placu Broni :,,Kocham wolność. Nauczyciel wita uczniów, podaje temat lekcji i wyjaśnia jej cel (prezentacja

projekcja filmu, odtwarzanie nagrań muzycznych) metoda ćwiczeń praktycznych:,,burza mózgów, praca w grupach: "metaplan,,,drzewko decyzyjne ; analiza fotografii, plakatów, materiałów źródłowych ŚRODKI

3 Power Point). Witamy Was bardzo serdecznie. Temat dzisiejszej lekcji brzmi:,,wolność kocham i rozumiem, wolności oddać nie umiem ( )Lekcja Wolności. Pierwsza część tematu, to fragment piosenki :,,Kocham wolność zespołu Chłopcy z Placu Broni. Druga część natomiast nawiązuje do apelu Ministerstwa Edukacji Narodowej pod hasłem,,lekcja wolności, kierowanego do nauczycieli z prośbą o upamiętnienie wydarzeń czerwcowych roku Nasza szkoła odpowiada na apel, poprzez realizację projektu,,lekcja o wolności- projekt ministerialny. Dzisiejsze zajęcia są częścią tegoż przedsięwzięcia. 2) Faza realizacyjna: Nauczyciel przedstawia program lekcji ( prezentacja Power Point) Dzisiejsza lekcja składa się z dwóch części : polonistycznej i historycznej. Przyznam, iż przez długi czas zastanawiałam się nad wyborem tekstu literackiego, który nawiązywałby do tematu. W konsekwencji powrócimy do formy gatunkowej jaką jest bajka, a w szczególności bajka epigramatyczna. Wybitny ich twórca Ignacy Krasicki, sprawił, iż te krótkie utwory stanowią doskonały portret ludzkich osobowości, obyczajowości, a także odzwierciedlenie sytuacji społecznej i politycznej wieku XVIII. Wybór bajki,,ptaszki w klatce (utwór w prezentacji Power Point) uzasadniam ponadczasową wymową tegoż utworu, tematyką związaną z pojęciem wolności i niewoli oraz alegoryczną interpretacją. Chcę Wam również zaprezentować ilustrację, jaką do bajki przygotowała jedna z Waszych koleżanek. Pracę wykonała uczennica klasy I liceum. Nauczyciel rozdaje uczniom tekst utworu, prosi o uważne, przynajmniej dwukrotne przeczytanie, a następnie bajka zostaje odczytana głośno (osoba chętna). a)aktywizacja: Krótkie powtórzenie wiadomości dotyczących bajki epigramatycznej, rodzaju rymów, pojęcia alegorii (prezentacja Power Point). Zanim przejdziemy do interpretacji utworu, powtórzmy wiadomości dotyczące cech bajki epigramatycznej, rodzaju rymów oraz spróbujmy odpowiedzieć na pytanie, czym jest alegoria. Uczniowie odpowiadają na postawione pytania, po czym nauczyciel wyświetla kompletne odpowiedzi w przygotowanej prezentacji. Poproszę Was teraz o podkreślenie występujących w bajce rymów. Jaki to rodzaj rymów? Czym się charakteryzują? Prezentacja odpowiedzi (Power Point). A teraz zastanówmy się nad metaforą tytułu :,,Ptaszki w klatce. Uczniowie udzielają odpowiedzi.

Druga część natomiast nawiązuje do apelu Ministerstwa Edukacji Narodowej pod hasłem,,lekcja wolności, kierowanego do nauczycieli z prośbą o upamiętnienie wydarzeń czerwcowych roku 1989.

4 Tak,,ptaszki to ludzie,,,klatka to niewola,,,ptaszki w klatce to ludzie, którym ta wolność została odebrana, to stan bez-wolności. Zwróćmy uwagę na bohaterów i ich sytuację życiową. Rozpoczniemy w tym celu pracę w dwóch grupach. Pierwsza metodą metaplanu, to znaczy odpowiedzi na wskazane pytania, dokonana analizy sytuacji czyżyka młodego a druga czyżyka starego. Na pracę poświęcimy 8 minut. Członkowie grupy dyskutują nad odpowiedziami, a wybrany lider zapisuje je w wyznaczone miejsca. Każda grupa otrzymuje brystol, na którym nauczyciel przykleił pytania: Jak jest? Jak być powinno? Dlaczego tak jest? Liderzy grup prezentują wyniki pracy. Nauczyciel podsumowuje (,,drzewko decyzyjne prezentacja Power Point). Oto stary czyżyk, niegdyś wolny i młody czyżyk urodzony już w niewoli. Kontrast postaci został zbudowany zarówno w oparciu o wiek, doświadczenie życiowe, jak i życiowe pragnienia i aspiracje. Dla czyżyka starego wolność stanowi nadrzędną wartość, dla czyżyka młodego niewola jest sposobem na wygodę, bez odpowiedzialności. Bajka w swej wymowie alegorycznej nawiązuje do sytuacji Polski po I rozbiorze, w tym też czasie utwór powstał. Część historyczna: nauczyciel w rozmowie z uczniami przedstawia i analizuje znaczenie wolności dla społeczeństwa polskiego. Omawia drogę do 1989 roku i znaczenie wyborów czerwcowych. Omówiona bajka Ignacego Krasińskiego ma też charakter ponadczasowy i ponadwymiarowy. Do ptaszków w klatce można porównać sytuację Polski i Polaków po II wojnie światowej. - Co można powiedzieć o tamtej rzeczywistości politycznej, społecznej i gospodarczej naszego kraju? Nauczyciel i uczniowie zwracają uwagę na zależność od Związku Radzieckiego, narzuconą nam władzę i nowy kształt granic, brutalną likwidację opozycji, nieprzestrzeganie praw człowieka i brak swobód obywatelskich, gospodarkę podporządkowaną polityce. W tym trudnym czasie Polski Ludowej zniewolone społeczeństwo potrafi powiedzieć władzy "nie" i upomnieć się o swoje prawa. Tęskni za wolnością, mimo narzuconej klatki i dzielących murów. Porozmawiamy o tych wystąpieniach i protestach społecznych w latach PRL-u. Będzie to zarazem przedstawienie polskiej drogi do wolności, do czerwca Nauczyciel rozdaje karty pracy zawierające plan wydarzeń i krótki ich opis. Na tle prezentacji multimedialnej uczniowie pod kierunkiem nauczyciela podsumowują wiedzę o następujących wydarzeniach: 1. Poznański czerwiec 1956r. - jako symbol śmierć 13-letniego Romka Strzałkowskiego. Zestawienie tej tragedii ze słowami Józefa Cyrankiewicza

Na pracę poświęcimy 8 minut. Członkowie grupy dyskutują nad odpowiedziami, a wybrany lider zapisuje je w wyznaczone miejsca.

5 "Każdy prowokator czy szaleniec..." 2. Wydarzenia marcowe wystąpienie studentów, ich przyczyna i konsekwencje. 3.Wydarzenia grudniowe na Wybrzeżu w 1970 roku - przyczyny, konsekwencje, śmierć Zbigniewa Godlewskiego jako symbol tamtych wydarzeń. Odtworzenie "Ballady o Janku Wiśniewskim" z migawkami kronik i filmu "Czarny Czwartek" Antoniego Krauzego. - Jaka rzeczywistość okresu PRL-u wyłania się z tego obrazu? - uczniowie wymieniają swoje spostrzeżenia. 4. Czerwiec 1976 (Radom, Ursus, Płock) - bilans wystąpień robotniczych. Nauczyciel zwraca uwagę na początek pontyfikatu Jana Pawła II, wypowiedziane rok później słowa "Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi. Tej ziemi!. Te wydarzenia i to nauczanie dało nowe siły i nadzieje społeczeństwu polskiemu. 5. Sierpień 1980 roku - strajki rozpoczęte w lubelskim ogarniają całą Polskę, wydarzenia w Stoczni Gdańskiej, rola Anny Walentynowicz i Lecha Wałęsy, Międzyzakładowe Komitety Strajkowe i wysuwane żądania - 21 postulatów, władza ugina się i podpisuje Porozumienia Sierpniowe, powstanie NSZZ "Solidarność", który w kulminacyjnym momencie liczy ok. 10 mln członków. 6. "Karnawał Solidarności" i nadzieje na zmiany zostały brutalnie przerwane 13 grudnia 1981roku, kiedy gen. Wojciech Jaruzelski ogłasza wprowadzenie stanu wojennego. - Jaki wpływ na życie Polaków miał stan wojenny? Z czym był związany? - uczniowie wymieniają przykłady ograniczenia swobód i represji. Nauczyciel wspomina o pacyfikacji strajku w kopalni "Wujek" w Katowicach, mówi o katastrofalnej sytuacji gospodarczej. 7. Na kilka lat zastraszono społeczeństwo i zatrzymano reformy, ale kryzys polityczny i gospodarczy widoczny był nie tylko w Polsce, ale w całym bloku komunistycznym. W 1988r. fala strajków ogarnia cały kraj. Władza ugina się i rozpoczyna rozmowy z przedstawicielami opozycji. 6 lutego 1989r. rozpoczynają się obrady zwane "Okrągłym Stołem. - Na podstawie slajdu powiedzcie jakie podjęto wtedy ustalenia? 8. Najważniejszym postanowieniem i budzącym najwięcej emocji było wyznaczenie na 4 czerwca 1989r. pierwszych wolnych wyborów - wyborów kontraktowych. Z przedstawionych zdjęć i plakatów wyłania się atmosfera wielkiej nadziei na zmiany i upragnioną wolność. Niech podsumowaniem naszej rozmowy będzie utwór "Mury" Jacka Kaczmarskiego, który w pełni oddaje tęsknotę za życiem pozbawionym klatek i murów.

Odtworzenie "Ballady o Janku Wiśniewskim" z migawkami kronik i filmu "Czarny Czwartek" Antoniego Krauzego. - Jaka rzeczywistość okresu PRL-u wyłania się z tego obrazu?

6 Odtworzenie utworu "Mury" Jacka Kaczmarskiego 3) Faza podsumowująca: o Analiza kart pracy, omówienie zadanych zadań o Ocena pracy uczniów na zajęciach o Ankieta ewaluacyjna przeprowadzonych zajęć ANKIETA EWALUACYJNA I. Zaznacz kółkiem jedną odpowiedź: 1. Czy zainteresowały Cię tematy, które poruszaliśmy na zajęciach? 2. Czy wszystkie zagadnienia były dla Ciebie zrozumiałe? 3. Czy dzisiejsze zajęcia pomogły Ci poszerzyć wiedzę? 4. Czy odpowiadała Ci atmosfera w czasie zajęć? 5. Czy po lekcji wzrosło Twoje zainteresowanie omawianą tematyką? 6. Czy dzisiejsza lekcja była ciekawa? II. Dokończ rysunek:

Czy zainteresowały Cię tematy, które poruszaliśmy na zajęciach? 2. Czy wszystkie zagadnienia były dla Ciebie zrozumiałe? 3.

Podobne dokumenty

1. Polskie miesiące. Wystąpienia przeciw władzy w okresie PRL projekt edukacyjny

1. Polskie miesiące. Wystąpienia przeciw władzy w okresie PRL projekt edukacyjny a. 1. Cele lekcji i. a) Wiadomości 1. Cele ogólne: a. Uczeń rozumie charakter wystąpień społecznych przeciw władzy w okresie