FOLIA PRAEHISTORICA POSNANIEN SIA

Transkrypt

1 /Il/M 5*5òii [hc M y Cf b>u UNIWERSYTET IM. ADAMA MICKIEWICZA INSTYTUT PRAHISTORII FOLIA PRAEHISTORICA POSNANIEN SIA TOM XIH/XIV KSIĘGA PAMIĄTKOWA KAZIMIERZA SIUCHNIŃSKIEGO Redaktorzy J e r z y F o g e l, D o b r o c h n a J a n k o w s k a à WYDAWNICTWO POZNAŃSKIE POZNAŃ 2005

2 Adres Redakcji Instytut Prahistorii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza (Institute o f Prehistory, Adam Mickiewicz University) ul. Św. Marcin 78, Poznań, Poland tel. (0-61) tel./fax (0-61) ipuam@main.amu.edu.pl Komitet Redakcyjny Aleksandra Cofta-Broniewska, Witold Hensel, Michał Kobusiewicz, Aleksander Kośko, Gerard Labuda, Lech Leciejewicz, Tadeusz Makiewicz oraz okazjonalnie Jolanta Małecka-Kukawka i Stanisław Kukawka Opinia wydawnicza Tadeusz Malinowski HVNZOd o j Konsultacja archeologiczno-translatorska Hanna Kóćka-Krenz Copyright by Wydawnictwo Poznańskie sp. z o.o., 2005 / Projekt okładki Piotr Sikorski Redakcja bo o" Lidia Wrońska-Idziak Redakcja techniczna Lechosław Szymański ISBN ISSN Wydawnictwo Poznańskie sp. z o.o Poznań, ul. Fredry 8 Dział handlowy teł. (0-61) , Sekretariat tei. (0-61) fax (0-61) wydawnictwo@ wydawnictwo-poznanskie.pl Bibi. UAM S -! «I / 1/"* 'J CT"

3 SPIS TREŚCI CASIMIRO SIUCHNIŃSKI IN MEMORIAM Dobrochna Jankowska, Kazimierz Siuchniński - uczony i w y ch o w aw ca... 9 Stanisław Kukawka, O Kazimierzu Siuchnińskim - wspomnienie po latach Jolanta Małecka-Kukawka, Dlaczego? STUDIA I MATERIAŁY Maria Magdalena Blombergowa, Michał Kuściński - pierwszy badacz Gniezdowa 29 Jerzy Fogel, Ziemiański mecenat archeologiczny w Wielkim Księstwie Poznańskim: A dolf Skarbek-Małczewski ( ) z Kruchowa koło Trzemeszna, odkrywca słynnego a q u a m a n ile Jolanta Małecka-Kukawka, Z historii badań traseologicznych w polskiej archeologii epoki kamienia Tadeusz Galiński, Nowe materiały tzw. fazy wczesnopucharowej osadnictwa protoneolitycznego na P o m o rz u Jolanta 11k i e w i c z, Wczesnoneolityczne narzędzia kamienne z Pobrzeża Koszalińskiego 91 Krzysztof Gorczyca, Kleczewska enklawa grobowców kujawskich. Zarys problemu 117 Dobrochna Jankowska, O pochodzeniu pomorskich grobowców bezkomorowych kultury pucharów lejk o w aty ch Marian Kochanowski, Pierwsi rolnicy na ziemi kociewskiej - refleksja z najnowszych odkryć archeologicznych Włodzimierz Wojciechowski, Grobowce megalityczne na przedpolu Sudetów Andrzej Michałowski, Andrzej Sikorski, Ornament sznurowy na ceramice ludności kultury amfor kulistych z Poznania-Nowego Miasta (stan ) Jerzy Hatłas, Grobowce kopułowe w Tracji (V III w. p.n.e.) Jerzy 0 1c z a k, W sprawie wytwórczości szklarskiej w celtyckim oppidum w Starym Hradisku na Morawach Ignacy Skrzypek, Z badań wykopaliskowych i inwentaryzacyjnych w Nowym Krakowie, gm. Darłowo, stan Tadeusz M a k i e w i c z, Wojciech Kaczor, Pierwsze odkrycie grobu rowkowego z okresu wędrówek ludów w Wielkopolsce (Konarzewo, pow. Poznań ziemski, stan. 5) Aneks: Elżbieta Miłosz, Ekspertyza antropologiczna ludzkich szczątków kostnych z grobu rowkowego (ob. 1868) w Konarzewie, pow. Poznań ziemski, stan Eugeniusz Cnotliwy, Pierwsze dendrodaty z białogardzkiego grodziska

4 4 SPIS TREŚCI Gerard W i lke, Helmolds von Bosaupons longissimus. Archaologische Unterwasserausgrabungen bei den Briickenanlagen neben der slawischen und frühdeutschen Burg Olsborg im Grossen Ploner See (N orddeutschland) Henryk J a n o c h a, Późnośredniowieczna nadmorska osada rybacka w Pleśnej, gm. Będzino, pow. Koszalin Stanisław K u k a w k a, Archeologiczna struktura zbiorów ceramiki z osad neolitycznych 311 POLEMIKA Witold H e n s e 1, Wzmianka o Wenetach nadbałtyckich na marginesie ujęcia prof, dr hab. Aleksandry Cofta-Broniewskiej Miejsca obrzędowe ludności kultury łużyckiej i przeworskiej na Kujawach ( Folia Praehistorica Posnaniensia t. XII, 2004, s ). 323 AUTOREFERATY DOKTORSKIE Daniel Żychliński, Obrządek pogrzebowy w Wielkopolsce w okresie od młodszego okresu przedrzymskiego do okresu wędrówek ludów (od schyłku III w. p.n.e. do początków VI w. n.e.) Jarosław Rola, Późnoneolityczny węzeł komunikacyjny w strefie środkowej Noteci (Żuławka Mała, gm. Wyrzysk) Przemysław Krajewski, Analiza przestrzenna osadnictwa wyspy Wolin i prawego brzegu Dziwny od środkowego okresu epoki brązu do wczesnej epoki ż e la z a Justyn Skowron, Kultura przeworska w rejonie środkowej i dolnej Bzury. Studium z dziejów o sad n ictw a KRONIKA Agnieszka Przybył, Międzynarodowa konferencja Nomadyzm a pastoralizm w międzyrzeczu Wisły i Dniepru (neolit, eneolit, epoka brązu) Obrzycko, 7-10 października 2003 r Agnieszka Matuszewska, Międzynarodowe spotkanie Bruszczewo. Badania mikroregionu z terenu W ielkopolski, Śmigiel, woj. wielkopolskie, 7-8 sierpnia 2004 r Agnieszka Przybył, Nowe programy regionalne w badaniach wiślańskiej strefy osadniczej kultury pucharów lejkowatych. Neolityczne warsztaty źródłoznawcze, Poznań, 28 stycznia 2005 r Andrzej Michałowski, Wspomnienie o prof. dr. hab. Georgu K ossacku Jolanta i Henryk Machaj ewscy, Pamięci mgr. Eugeniusza Gwidona Wilgockiego 379 NOTA REDAKCYJNA 383

5 CONTENTS CASIMIRO SIUCHNIŃSKI IN MEMORIAM Dobrochna Jankowska, Kazimierz Siuchniński - scholar and t u t o r... 9 Stanisław Kukawka - About Kazimierz Siuchniński - recollections years after.. 15 Jolanta Małecka-Kukawka - W h y? STUDIES AND MATERIALS Magdalena Maria Blombergowa, Michał Kuściński - the first investigator o f Gniezdowo 29 Jerzy Fogel, A landed gentry archaeological patronage in the Grand Duchy o f Poznań: Adolf Skarbek-Malczewski ( ) from Kruchowo near Trzemeszno, a discoverer o f the famous aquamanile Jolanta Małecka-Kukawka, On history of traseology in the Polish Stone Age archaeology 59 Tadeusz Galiński, New empirical data o f so-called early Beaker phase from proto-neolithic occupation in P om erania Jolanta Ilkiewicz, Early Neolithic stone tools from the Koszalin Sea-Cost Krzysztof Gorczyca, The Kleczew enclave of the Kujavian long barrows. An overview 117 Dobrochna J a n k o w s k a, On the origin o f the Pomerania long barrows o f the Funnel Beaker Culture Marian Kochanowski, First farmers o f the Kociewie Land - a reflection after new archaeological d isco v e rie s Włodzimierz Wojciechowski, Megalithic long barrows in the foothills o f the Sudety Mountains Andrzej Michałowski, Andrzej Sikorski, A corded ornament on the Globular Amphorae Culture pottery from Poznań-Nowe Miasto (site ) Jerzy Hatłas, Tholos tombs in Thracia (5th- 3 rd century B C ) Jerzy 0 1 c z a k, On glass production in the Celtic oppidum at Staré Hradisko in Moravia. 215 Ignacy Skrzypek, Archaeological and cataloguing studies at Nowy Kraków, Darłowo commune, site Tadeusz M a k i e w i c z, Wojciech Kaczor, First discovery of a grooved burial from the Migration Period in the Great Poland (Konarzewo, Poznań district, site 5) Aneks: Elżbieta Miłosz, Anthropological essessment o f the human bones from the grooved burial (structure 1868) in Konarzewo, Poznań district, site Eugeniusz Cnotliwy, The first dendrochronological dates from the Białogard strongold 271 Gerard Wilke, Helmond s o f Bosau pons longissimus'. Archaeological underwater excavations o f the bridge constructions o f the Slavic and early German Olsborg stronghold on the Grosser Ploner Lake (north G e rm a n y )

6 6 CONTENTS Henryk J an o c h a. Late medieval seaside fishing settlement at Pleśna, Będzino commune, Koszalin district Stanisław K u k a w k a, Archaeological composition o f pottery assemblages from Neolithic S ettlem ents DISCUSSION Witold H e n s e 1, A side-note on the Baltic Veneti in an article by Prof. Aleksandra Cofta- -Broniewska Ritual places o f the Lusatian and Pomeranian culture communities in Kujavia ( Folia Praehistorica Posnaniensia vol. XII, 2004, pp ) Ph.D. THESIS Daniel Żychliński, Burial rites from the early pre-roman period to the Migration Period (from the end of the 3rd century BC to the early 6th century AD) in the Great Poland region Jarosław Rola, Late Neolithic communication junction in the middle Noteć zone (Żuławka Mała, Wyrzysk commune) Przemysław Kraj e w ski. Settlement spatial analysis o f the Wolin island and right bank o f the Dziwna river from the Bronze Age to the early Iron Age Justyn Skowron, The Przeworsk culture in the middle and lower Bzura river zone. A study o f settlement pattern h is to r y CHRONICLE Agnieszka Przybył, International conference Nomadism and pastoralism between the Wisła and Dneper rivers (Neolithic, Eneolithic and Bronze Age), Obrzycko, 7th 10Ul October Agnieszka Matuszewska, International seminar Bruszczewo. Micro-regional studies from the Wielkopolska region, Śmigiel, Wielkopolskie voivodship, 7,h_ 8th August Agnieszka Przybył, New research programmes in studies o f the Vistula settlement zone o f the Funnel Beaker Culture. Neolithic workshops, Poznań, January 28, Andrzej Michałowski, In memoriam: Prof. Dr Georg K o ssack Jolanta & Henryk Machajewski. In memoriam: Eugeniusz Gwidon Wilgocki A NOTE FROM THE EDITOR 383

7 Pamięci Kazimierza Siuchnińskiego - koledzy, współpracownicy i uczniowie

8 Doc. dr hab. Kazimierz Siuchniński 4 III V 1981