Analiza potrzeb rynku pracy dla kierunku POŁOŻNICTWO

Transkrypt

1 Analiza potrzeb rynku pracy dla kierunku POŁOŻNICTWO Opracowanie: Zespół ds. Rekrutacji, Oceny Jakości Kształcenia i Absolwentów Marzec 2013

2 1. Cel i przedmiot badania. 1 czerwca 2004r. weszła w życie Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004r. (Dz. U. Nr 99, poz 1001) o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Wyżej wymieniona ustawa nie zawiera pojęcia "absolwent". W związku z powyższym od czerwca 2004r. w danych dotyczących zarejestrowanych bezrobotnych, absolwenci nie są wykazywani. Absolwent szkoły wyższej to osoba, która uzyskała dyplom stwierdzający ukończenie studiów wyższych i - po obronie pracy - uzyskała tytuł zawodowy magistra (po studiach magisterskich jednolitych lub drugiego stopnia/uzupełniających), inżyniera lub licencjata (po studiach pierwszego stopnia/zawodowych). Pojęcie stosowane w badaniach statystycznych statystyki publicznej GUS Celem poniższej analizy jest dostarczenie informacji z rynku pracy, który ma pomóc w dostosowaniu programów/metod nauczania/efektów kształcenia do wymagań współczesnych pracodawców. Uczelnia powinna kształcić ludzi w takich kierunkach, po których absolwenci nie będą mieli problemów ze znalezieniem pracy czy też samodzielnie stworzyć nowe miejsca pracy. Wykształcenie powinno być zdobywane na uczelniach które posiadają odpowiednią strukturę oraz program nauczania odpowiadający wymaganiom stawianych przez dzisiejszych pracodawców. Nauczyciele akademiccy w procesie nauczania powinni bazować na aktualnych programach nauczania. Analiza potrzeb pracodawców z obszaru wiedzy, umiejętności i kompetencji absolwentów z danego kierunku została przeprowadzona za pomocą danych zastanych (np. raporty, zestawienia z Wojewódzkiego Urzędu Pracy, artykuły, dane z wcześniejszych badań absolwentów). Pracodawcy coraz częściej przy wyborze pracownika zwracają uwagę nie tylko na wiedzę wykształcenie, umiejętności doświadczenie, ale i na kompetencje samoorganizacyjne, interpersonalne i zawodowe. 1 Przy zatrudnianiu w zawodach medycznych pracodawcy zwracają uwagę na: umiejętność słuchania, wczuwania się w problemy i sytuację zdrowotną pacjentów, skupienia uwagi na pacjencie, wzbudzania zaufania. Oprócz tego oczekuje się od kandydatów wrażliwości na cierpienie chorych, zdolności tworzenia atmosfery intymności i poszanowania praw oraz godności pacjenta, życzliwości, uczciwości, rzetelności oraz przestrzegania zasad etyki. 1 Pracodawcy o rynku pracy Na podstawie badao zrealizowanych w 2012 roku w ramach III edycji projektu Bilans Kapitału Ludzkiego Marcin Kocór, Anna Strzebooska, Monika Dawid Sawicka

3 2. Analiza rynku pracy. Według danych statystycznych stan personelu medycznego zatrudnionego w publicznych zakładach opieki zdrowotnej na dzień 31 grudnia 2011 r. na Lubelszczyźnie wynosił 1067, wskaźnik położnych zatrudnionych na 10 tysięcy mieszkańców wynosi 4,9 (stan na 31 grudnia 2011 r.). 2 Obecnie na kierunkach pielęgniarstwo i położnictwo w Polsce kształcenie prowadzą 72 uczelnie, przy stale rosnącej liczbie absolwentów pielęgniarstwa i położnictwa na studiach I i II stopnia, z tego 62 uczelnie pomyślnie zakończyły rekrutację w 2012 r., umożliwiając rozpoczęcie kształcenia na poziomie licencjackim 4279 studentom w zawodzie pielęgniarki i 978 w zawodzie położnej. Jednocześnie studia magisterskie podjęło 2926 pielęgniarek i 642 położne. 3 Absolwenci położnictwa w 2012 roku, 2011 jak i w 2010 roku powiatowe urzędy pracy zarejestrowały odpowiednio trzech, czterech i dwóch bezrobotnych absolwentów Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. Tabela 1 Liczb absolwentów i zarejestrowanych absolwentów po kierunku Położnictwo. Liczba absolwentów Liczba bezrobotnych absolwentów Uniwersytet Medyczny w Lublinie 2008/ / / r r r Badania dotyczące zasobów kadrowych położnych pokazują, że od roku 2010 następuje systematyczny wzrost niedoboru położnych, gdyż liczba położnych wchodzących do systemu opieki zdrowotnej nie jest tożsama z szacowaną liczbą odchodzących na emeryturę. 3. Analiza potrzeb pracodawców. Obecnie położna to samodzielny profesjonalista w zakresie pielęgnowania, wykonuje wiele zadań zawodowych, ponosi za nie odpowiedzialność, jest partnerem w zespołach interdyscyplinarnych, podejmuje działania na rzecz podnoszenia jakości i efektywności oferowanej opieki. Z uwagi na szeroki zakres świadczeń medycznych, jakie wykonuje, niezbędne jest podejmowanie przez nią ustawicznego doskonalenia zawodowego, które ma w dużym stopniu przełożenie na wzrost jakości świadczonych usług zdrowotnych. Położna ma do tego prawo, ale jest to również jej obowiązek. Ustawa o zawodach pielęgniarki i położnej w art.61. ust.1 i 2 stanowią: pielęgniarka i położna ma obowiązek stałego 2 Biuletyn Statystyczny Ministerstwa Zdrowia 2012 r. 3 Interpelacja nr w sprawie prognozowanego spadku liczby pielęgniarek i położnych

4 aktualizowania swojej wiedzy i umiejętności zawodowych oraz prawo do doskonalenia zawodowego w różnych rodzajach kształcenia podyplomowego oraz w ramach studiów podyplomowych w dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia. Treści art. 61 nowej ustawy informują, że pielęgniarka i położna zatrudniona na podstawie umowy o pracę odbywa kształcenie podyplomowe na swój wniosek, na podstawie wydanego przez pracodawcę skierowania do organizatora kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych lub bez skierowania, na podstawie umowy zawartej z organizatorem kształcenia. 4 Współcześnie największymi problemami położnych są: niewłaściwa organizacja pracy, niewłaściwy przydział zadań, w tym wymuszanie na położnych zadań, które nie są im przypisane ustawą oraz niski poziom wiedzy prawnej wśród położnych takie zdanie ma dr n. med. Grażyna Rogala-Pawelczyk, prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych. 5 Zgodnie z ustawą od 2012 roku położne są funkcjonariuszami publicznymi. Ustawa to bezpieczeństwo dla tej grupy zawodowej, ale i kary za złamanie zasad wykonywania zawodu. 6 Absolwenci położnictwa powinni potrafić interpretować ustawę, aby wykonywać swoją pracę zgodnie z prawem. Położne chciałyby doskonalić swoje umiejętności przede wszystkim w zakresie: pielęgniarstwa położniczego, pielęgniarstwa ginekologicznego, monitorowania dobrostanu płodu w czasie ciąży i podczas porodu, podstaw diagnostyki ultrasonograficznej w położnictwie i ginekologii, pielęgniarstwa neonatologicznego, opieki nad kobietą ciężarną z cukrzycą w okresie okołoporodowym, prowadzenia porodu w wodzie, resuscytacji krążeniowo oddechowej noworodka. Jednak, jak wskazują badania, pomimo tego, że położne nie mają problemu z wyszukiwaniem szkoleń, to pojawiają się czynniki obniżające motywacje do podejmowania doskonalenia zawodowego. Należą do nich głównie nadmierne koszty kształcenia, zazwyczaj niewspółmierne do wynagrodzenia, brak motywacji finansowej po ukończeniu szkolenia, brak szans na awans, długi czas danej formy szkolenia, utrudnienia ze strony kadry kierowniczej, brak czasu, brak urlopów szkoleniowych. 7 Położne chciałby również dokształcać się z zakresu kompetencji interpersonalnych: radzenie sobie ze stresem, umiejętność przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu, asertywności i rozwiązywania konfliktów w relacji pacjent personel medyczny. 4 Zadania kadry kierowniczej w podnoszeniu kwalifikacji zawodowych pielęgniarek i położnych Aleksandra Śnieg wiceprezes NRIP, Konferencja Stowarzyszenia Menadżerów Pielęgniarstwa Zarządzanie podmiotem leczniczym w świetle wymogów współczesnej kompleksowej opieki medycznej r. 5 NRPiP.html 6 Ustawa o zawodach pielęgniarki i położnej z dnia 15 lipca 2011 r. (ustawa weszła w życie z dniem od ) 7 Zadania kadry kierowniczej w podnoszeniu kwalifikacji zawodowych pielęgniarek i położnych Aleksandra Śnieg wiceprezes NRIP, Konferencja Stowarzyszenia Menadżerów Pielęgniarstwa Zarządzanie podmiotem leczniczym w świetle wymogów współczesnej kompleksowej opieki medycznej r.

5 Ponadto położne chciałby podjąć naukę języka obcego angielskiego lub niemieckiego. 8 Wynikać to może z chęci wyjazdu do pracy za granicę (Szwajcaria, Niemcy, Wielka Brytania, Holandia, Grecja). Położne migrują także m.in. do Stanów Zjednoczonych, Australii, Kanady, RPA. Zjawisko migracji położnych monitorowane jest poprzez rejestrację wydanych zaświadczeń o kwalifikacjach zawodowych na potrzeby uznawania kwalifikacji w innym państwie należącym do Unii Europejskiej oraz EOG do celów zawodowych. 9 Liczba zarejestrowanych polskich pielęgniarek w Wielkiej Brytanii wynosi 1772 osoby, w Szwecji 24, Grecja Od wielu lat analitycy ochrony zdrowia wskazują na systematycznie rosnące zapotrzebowania na świadczenia zdrowotne we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Od roku 2010 szacuje się systematycznie rosnący niedobór położnych. Liczba położnych rozpoczynających pracę zawodową do roku 2020 oszacowana została na osoby, natomiast liczba położnych, które w tym czasie przejdą na emeryturę wyniesie osób. W związku z powyższym w roku 2020 w systemie opieki zdrowotnej zabraknie położnych. 11 Według pracodawców położne mają problemy z kontaktem z pacjentami, brakuje im doświadczenia zawodowego. Często popełniają błędy w komunikowaniu się z innym personelem. Powinny także nabywać umiejętność obsługi sprzętu medycznego. Umiejętności, jakie powinny kształcić, to głównie znajomość przepisów prawa (w tym praw pacjenta), podnoszenie kwalifikacji zawodowych, właściwe podejście do pacjenta i radzenie sobie ze stresem Analiza potrzeb szkoleniowych personelu medycznego oraz pracowników wykonujących zawody niemedyczne w ramach systemu opieki zdrowotnej w Polsce IBC Group Central Europe Holding S.A. 9 Wstępna ocena zasobów kadrowych pielęgniarek i położnych w Polsce, do roku 2020, Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych, Warszawa, czerwiec 2010 r Liczba polskich pielęgniarek pracujących w krajach członkowskich UE, Analizy i raporty statystyczne Naczelnej Izby Pielęgniarek i Położnych 11 Wstępna ocena zasobów kadrowych pielęgniarek i położnych w Polsce do roku 2020, Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych, Warszawa, czerwiec 2010 r. 12 Analiza potrzeb szkoleniowych personelu medycznego oraz pracowników wykonujących zawody niemedyczne w ramach systemu opieki zdrowotnej w Polsce IBC Group Central Europe Holding S.A.