POLITECHNIKA GDAŃSKA
|
|
- Konrad Sokołowski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA TECHNOLOGII CHEMICZNEJ CHEMIA ŚRODOWISKA BADANIE PARAMETRÓW FIZYKOCHEMICZNYCH ŚCIEKÓW Gdańsk 2010
2 CZĘŚĆ TEORETYCZNA 1. Woda i ścieki Zanieczyszczeniem wody jest dodatek jakiejkolwiek substancji lub energii, która pośrednio lub bezpośrednio zmienia stan zbiornika wodnego w taki sposób, który negatywnie wpływa na jego planowane wykorzystanie. Zanieczyszczenia wody możemy podzielić na punktowe kiedy zanieczyszczenia przedostają się do wody z punktów o określonym położeniu w przestrzeni (jak np. gospodarstwa domowe, zakłady przemysłowe itp.) lub rozproszone kiedy zanieczyszczenia przedostają się do wody z dużych obszarów, należą do nich głównie spływy powierzchniowe. Ścieki są to wody zużyte na cele gospodarczo-bytowe lub przemysłowe. Należą do nich odpływy z gospodarstw domowych instytucji użyteczności publicznej (szkoły, szpitale itp.) zakładów przemysłowych spływy powierzchniowe (pochodzące głównie z opadów atmosferycznych) W wielu krajach rozwiniętych spływy powierzchniowe z kanałów burzowych posiadające niewielki ładunek zanieczyszczeń są transportowane oddzielnymi systemami kanałów i są oczyszczane odrębnie. Do oczyszczalni ścieków trafiają głównie ścieki gospodarczo-bytowe. Rozcieńczanie tych ścieków wodami opadowymi jest w wielu krajach zabronione. W pozostałych krajach stosowany jest system jednoczesnego oczyszczania ścieków i wód opadowych, w tym przypadku oczyszczalnie ścieków muszą posiadać znacznie większą przepustowość. Około 99% ścieków stanowi woda. Pozostały 1% to substancje stałe zawieszone lub rozpuszczone. Ścieki stanowią układ wielofazowy złożony z: ciał stałych pływających zawiesin łatwo opadających, zawiesin trudno opadających, koloidów o wymiarach, substancji rozpuszczonych Substancje nie rozpuszczone składające się z substancji pływających i zawieszonych w wodzie nazywane są zawiesinami. Mogą one być pochodzenia naturalnego, np. cząstki grobnego piasku, gliny, wytrącone związki żelaza i manganu, organizmy wodne lub antropogenicznego jak zanieczyszczenia wód ściekami miejskimi lub przemysłowymi złożone z resztek żywności, środków higieny osobistej, detergentów, pestycydów, olejów i innych związków chemicznych pochodzenia przemysłowego itp. Wody podziemne są na ogół wolne od zawiesin, podczas gdy wody powierzchniowe mogą zawierać znaczne ich ilości. Przed wytypowaniem metody oczyszczania ścieków prowadzi się wstępne badania, dostarczające informacji na temat formy występowania zanieczyszczeń. Możliwe formy występowania zanieczyszczeń w odciekach i odpowiadające im sposoby separacji zamieszczono w Tabeli 1. Tabela 1. Forma występowania zanieczyszczeń w odciekach i metody ich usuwania Zanieczyszczenie Sposób seperacji Odpad Zawiesiny łatwo opadające Sedymentacja Piasek, osad Zawiesiny trudno opadające Filtracja na przegrodzie lub filtracja wgłębna Placek filtracyjny lub zagęszczona zawiesina
3 Zanieczyszczenia koloidalne Koagulacja oraz metoda biologiczna Związki rozpuszczone Metoda biologiczna, wytrącanie chemiczne (np. fosforanów) Osad koagulacyjny i/lub osad czynny nadmierny Osad czynny nadmierny i/lub precypitat Usuwanie zawiesin należy do mechanicznych sposobów oczyszczania wody i ścieków. W tym celu wykorzystywane są kraty, sita, piaskowniki i osadniki. Do usuwania ciał stałych pływających wykorzystywane są kraty i sita, zawiesiny łatwoopadające usuwane są za pomocą osadników a zawiesiny trudnoopadające za pomocą filtrów. Mętność to optyczna właściwość drobnych zawiesin do rozpraszania światła. Powodowana jest przez obecność drobnych zawiesin lub koloidów pochodzenia organicznego lub nieorganicznego (glina, ił, wytrącające się związki żelaza, manganu i glinu, substancje humusowe). Mętność wody oznacza się przez porównanie z wzorcami zawierającymi zawiesiny krzemionki (SiO 2 ). Jako jednostkę mętności przyjmuje się mętność wywołaną przez 1 mg zawiesiny wzorcowej krzemionki dodanej do 1 dm 3 wody destylowanej. Nie należy utożsamiać zawiesin z mętnością, która jest zjawiskiem optycznym i zależy głównie od stopnia ich dyspersji. Ze względu na rozmaity skład zawiesin i różną ich masę właściwą mętność ścieków nie jest równoważna wagowej ilości zawiesin. 2. Sedymentacja Na cząstki stałe w cieczy działają siły ciężkości, wyporu oraz oporu ośrodka. Wypadkowa tych sił nadaje ruch cząstkom stałym. Jeżeli siła wypadkowa jest zgodna z siłą ciężkości, cząstka opada i mamy wówczas do czynienia z procesem sedymentacji. Proces ten dotyczy cząstek o wyższym ciężarze właściwym niż ciecz. Woda, ścieki, odcieki ze składowisk poza substancjami rozpuszczonymi, mogą zawierać również substancje pływające oraz zawieszone, zarówno mineralne (piasek, glina itp.), jak i organiczne. Są to tzw. zawiesiny, które można podzielić na: - zawiesiny mineralne (nielotne), - zawiesiny lotne, - zawiesiny ogólne (suma zawiesin lotnych i mineralnych). Sedymentacja jest jednym z podstawowych procesów pozwalających na ocenę ilości zanieczyszczeń występujących w postaci zanieczyszczeń łatwo opadających wydzielających się w ciągu określonego czasu odstania. W zależności od charakteru i ilości zawiesin wyróżnia się: - opadanie cząstek ziarnistych, - opadanie cząstek kłaczkowatych, - sedymentację strefową. Sedymentacja cząstek ziarnistych zależy od kształtu, wielkości i gęstości ziaren, wzajemnego oddziaływania, jak również oporu ośrodka i charakteru opadania cząstek (ruch laminarny, burzliwy) w ośrodku. Cząstki kłaczkowate występują w ściekach surowych o zawartości zawiesin poniżej 500 mg/dm 3 oraz w ściekach po koagulacji i chemicznym strącaniu. Szybkość opadania tych cząstek wzrasta z głębokością osadnika, a tory ruchu cząstek są krzywymi w odróżnieniu od prostoliniowych torów cząstek ziarnistych. Sedymentacja strefowa zachodzi, gdy zawartość zawiesin kłaczkowatych przekracza 1000 mg/dm 3, lub gdy zawiesina niekłaczkująca występuje w znacznych ilościach. W tym rodzaju sedymentacji na skutek znacznego zagęszczenia cząstek występuje wzajemne oddziaływanie (zderzanie się) cząstek, w wyniku którego tworzą się
4 aglomeraty. W takich warunkach cząstki opadają w postaci chmury lub warstwy osadu, a oprócz sedymentacji występuje zjawisko zagęszczania osadu. Pod względem właściwości fizycznych zawiesiny dzieli się na : - zawiesiny łatwo opadające, czyli te które opadną w określonym czasie pozostawania w leju Imhoffa, - zawiesiny trudno opadające, które stanowią różnicę między ogólną ilością zawiesin a ilością zawiesin łatwo opadających. 3. Koagulacja Koagulacja pozwala na wydzielenie zanieczyszczeń występujących w postaci koloidów oraz zawiesin trudno opadających. Istotą procesu jest zmniejszenie stopnia dyspersji układu koloidalnego w wyniku łączenia się pojedynczych cząstek fazy rozproszonej w większe skupiska (aglomeraty), które można usunąć z oczyszczanej wody na drodze sedymentacji, flotacji lub filtracji. Właściwie przebiegająca koagulacja zapewnia nie tylko duży stopień usuwania koloidów i zawiesin trudnoopadajacych, ale również zasocjowanych z nimi innych zanieczyszczeń. Efektem skutecznej koagulacji jest zmniejszenie mętności, intensywności barwy zanieczyszczeń organicznych, oraz wielu mikrozanieczyszczeń zawartych w wodzie oczyszczanej w postaci form trudno rozpuszczalnych lub agregatów. Koagulację prowadzi się za pomocą koagulantów, które w wodzie ulegają hydrolizie a produkty ich hydrolizy powodują koagulację elektrolitem oraz koagulację koloidem o znaku przeciwnym w stosunku do koloidów usuwanych. Do najczęściej stosowanych w oczyszczaniu wody koagulantów należą sole glinu i żelaza tworzące w wyniku hydrolizy dodatnio naładowane połączenia (hydrokompleksy) skutecznie destabilizujące obecne w oczyszczanej wodzie koloidy. Do związków tych należą: - siarczan glinowy Al 2 (SO 4 ) 3 18 H 2 O, (ph 5,5 7,5); - siarczan żelazowy Fe 2 (SO 4 ) 3 9 H 2 O, (ph 5 7 i 9,0 9,6); - siarczan żelazawy FeSO 4 7 H 2 O, (ph 9 11) - chlorek żelazowy FeCl 3 6 H 2 O, (ph 5 7 i > 8,5). Przebieg dysocjacji i hydrolizy siarczanu glinowego, która ze względu na ich wielowartościowość przebiega wieloetapowo przedstawiają poniższe reakcje: Al 2 (SO 4 ) 3 2Al SO 4-2 (dysocjacja) 2Al H 2 O 2Al(OH) +2 +2H + (I stopień hydrolizy) 2Al(OH) H 2 O 2Al(OH) H + (II stopień hydrolizy) 2Al(OH) H 2 O 2Al(OH) 3 + 2H + (III stopień hydrolizy) Al 2 (SO 4 ) H 2 O 2Al(OH) 3 + 6H + + 3SO 4-2 Do najtańszych koagulantów zaliczane są siarczany żelaza II i żelaza III. Są one odporne na niską temperaturę oraz mogą być stosowane w szerokim zakresie ph. Powstające w czasie koagulacji solami żelaza (hydrolizują analogicznie do siarczanu glinu) kłaczki są ciężkie i dobrze sedymentują. Przebieg procesu koagulacji można podzielić na dwa etapy: - etap destabilizacji układu koloidalnego, - etap flokulacji. Po dodaniu koagulanta do oczyszczanej wody następuje faza destabilizacji cząstek koloidalnych w wyniku reakcji chemicznych i fizycznych. Po fazie destabilizacji następuje trwająca znacznie dłużej faza tzw. flokulacji, w czasie której w wyniku transportu i zderzeń
5 zdestabilizowanych cząstek powstają kłaczki skutecznie usuwane z wody na drodze sedymentacji oraz filtracji. Skuteczna koagulacja wymaga odpowiedniej ilości dodawanego koagulanta. Ta wymagana ilość koagulanta, nazywana ilością progową, zależy od wartościowości jonów koagulujących. Im wyższa jest wartościowość tych jonów tym niższa jest ich liczba progowa. Zależność tą wyraża reguła Schulza Hardy ego, wg której dla jonów jednowartościowych o znaku przeciwnym do ładunku zolu wartość progowa wynosi mol/m 3, dla dwuwartościowych 0,5 2,0 mol/m 3, a dla trójwartościowych 0,01 do 0,1 mol/m Chemiczne zapotrzebowanie tlenu (ChZT) Chemiczne zapotrzebowanie tlenu (ChZT) jest to pojecie umowne oznaczające ilość tlenu w mg/dm 3 pobranego z utleniacza (w umownych warunkach) na utlenianie w ściekach związków organicznych i niektórych nieorganicznych, jak na przykład soli żelaza (II), azotynów, siarczynów, siarczków i innych. Oznaczenie ChZT musi być wykonane w ściśle określonych warunkach, gdyż rodzaj utleniających związków i stopień utlenienia mogą się zmieniać w szerokim zakresie, zależnie od takich czynników, jak na przykład skład ścieków, struktura związków, rodzaje substancji utleniających, stężenie odczynników, temperatura, czas reakcji i inne. Do oznaczania ChZT ścieków stosuje się najczęściej metodę dwuchromianową. W wodach oznacza się także tzw. utlenialność a więc chemiczne zapotrzebowanie tlenu metodą nadmanganianową. Metoda dwuchromianowa ma tę wyższość nad innymi, że jest prosta, odtwarzalna i daje wysoki stopień utleniania % wartości teoretycznej dla większości związków organicznych. Nie ulegają utlenieniu benzen, toluen i tylko w niewielkim stopniu pirydyna. LITERATURA 1. Hermanowicz W., Fizyczno-chemiczne badanie wody i ścieków, Arkady, Warszawa, Dymaczewski Z., Poradnik eksploatatora oczyszczalni ścieków, Polskie Zrzeszenie Inż. i Tech. Sanitarnych, Poznań, Minczewski J., Marczenko Z., Chemia analityczna. Chemiczne metody analizy ilościowej, Wydawnictwo naukowe PWN, Waszawa Anielak, Chemiczne i fizykochemiczne oczyszczanie ścieków, Wydawnictwo naukowe PWN, Waszawa 2000.
6 II. CZĘŚĆ DOŚWIADCZALNA 1. Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest: - ocena możliwości oczyszczania ścieków metodami fizykochemicznymi - sedymentacja, koagulacja, jako operacjami jednostkowymi stosowanymi w układach technologicznych uzdatniania wody, 1.1. Fizykochemiczne usuwanie zawiesin Przed przystąpieniem do oczyszczania ścieków pobrać próbki do oznaczenia chemicznego zapotrzebowania tlenu (ChZT). Ścieki poddać oczyszczaniu metodą sedymentacji oraz koagulacji Sedymentacja Badaną próbkę o objętości 0,5 dm 3 umieścić leju Imhoffa i po upływie 5, 10, 20, 30, 45, 60 minut od chwili napełnienia odczytać objętość osiadłych zawiesin. Na trzy minuty przed każdym odczytem lej Imhoffa należy kilka razy obrócić wokół osi pionowej, tak aby opadły cząstki zawiesin przyczepione do ścianek leja. Wynikiem oznaczenia jest objętość zawiesin wyrażona w cm 3 /dm 3 po określonym czasie przebywania badanej próbki w leju. Kinetykę osadzania zawiesin przedstawić graficznie na wykresie w układzie współrzędnych umieszczając na osi x czas obserwacji, na osi y procent objętości zawiesin w danym czasie odniesiony do objętości zawiesin w godzinnym odstawaniu. W cieczy nadosadowej oznaczyć ChZT i obliczyć efektywność usuwania zanieczyszczeń ze ścieków Koagulacja Do leja Imhoffa odmierzyć 0,5 dm 3 ścieków i dodać wskazanego przez prowadzącego koagulantu w ilości zgodnej z regułą Schulza Hardy ego. Po upływie 5, 10, 20, 30, 45, 60 minut od chwili napełnienia odczytać objętość osiadłych zawiesin zgodnie z metodyka opisana powyżej. Kinetykę osadzania zawiesin przedstawić graficznie na wykresie. W cieczy nadosadowej oznaczyć ChZT i obliczyć efektywność usuwania zanieczyszczeń ze ścieków Wyznaczanie skuteczność usuwania zawiesin Oznaczanie ChZT - metodą dwuchromianową (PN-74/C-04578) Przy oznaczaniu ChZT przeszkadzają chlorki, które tylko w obecność związków węglowych zużywają dwuchromian, utleniają się do chloru gazowego, ulatniającego się z roztworu. W tym przypadku od wartości ChZT należy odjąć poprawkę na chlorki oznaczone w osobnej próbce. Ponieważ 1mg Cl - jest równoważny 0,226 mg O 2, poprawka na chlorki wynosi ilość mg/dm 3 Cl - pomnożona przez 0,226. Ujemny wpływ chlorków można
7 wyeliminować, dodając jako czynnika kompleksującego siarczanu rtęci. W obecności dużych ilości amoniaku, amin organicznych lub azotowych związków organicznych, jeżeli nie ma katalizatora, zachodzi powolna (w ciągu wielu godzin) redukcja dwuchromianu. Obok właściwego oznaczenia ChZT wykonuje się także nastawienie miana Fe(NH 4 ) 2 (SO 4 ) 2 oraz ślepą próbę. Nastawianie miana Fe(NH 4 ) 2 (SO 4 ) 2 10 cm 3 0,25 N K 2 Cr 2 O 7 dodać do 20 cm 3 wody destylowanej w kolbie stożkowej. Dodać 30 cm 3 stężonego H 2 SO 4, ostudzić, dodać 3 krople siarczanu ferroiny i odmiareczkować roztworem Fe(NH 4 ) 2 (SO 4 ) 2, aż do zmiany barwy z niebieskawo-zielonej do czerwononiebieską. Oznaczenie ChZT Do kolby okrągłodennej dodać 20 cm 3 próbki badanej. Następnie wrzucić parę kawałków kaolinu i dodać 10 cm 3 0,25 n K 2 Cr 2 O 7. Mieszając bardzo ostrożnie dodać 30 cm 3 stężonego H 2 SO 4 (uważać aby nie zawrzało). Kolbę połączyć z chłodnicą i ogrzewać przez 10 minut od momentu gdy roztwór zawrze. Po zakończeniu utleniania kolbę ostudzić i spłukać wewnętrzną część chłodnicy wodą destylowaną (około 50 cm 3 ). Ostudzić do temperatury pokojowej, dodać 3 krople siarczanu ferroiny i odmiareczkować roztworem Fe(NH 4 ) 2 (SO 4 ) 2, aż do zmiany barwy z niebieskawo-zielonej do czerwono-niebieską. Wykonać równoległą próbę ślepą stosując ten sam zestaw odczynników z 20 cm 3 wody destylowanej zamiast próbki. ChZT obliczyć ze wzoru: X=(a-b)*N*8000/V [mg O 2 /dm 3 ] gdzie a- objętość Fe(NH 4 ) 2 (SO 4 ) 2 zużyta na zmiareczkowanie próby kontrolnej [cm 3 ]; b- objętość Fe(NH 4 ) 2 (SO 4 ) 2 zużyta na zmiareczkowanie próbki ścieków [cm 3 ]; N- normalność Fe(NH 4 ) 2 (SO 4 ) 2 ; V- objętość próbki ścieków [cm 3 ] Efektywność usuwania zanieczyszczeń organicznych. Efektywność procesu oczyszczania odcieków (E), określającą usuniętą część zanieczyszczeń obliczyć według zależności: E = (1 S o /S s ) * 100 [%] gdzie: S s stężenie zanieczyszczenia w odciekach surowych, S o - stężenie zanieczyszczenia w odciekach oczyszczonych, Wyznaczanie mętności metodą nefelometryczną Oznaczanie mętności metodą nefelometryczną polega na porównaniu intensywności światła rozproszonego przez cząstki koloidów i zawiesin z odpowiednio przygotowanymi wzorcami krzemionkowymi. Intensywność rozproszonego światła jest proporcjonalna do mętności badanej wody. Pomiar mętności metodą nefelometryczną Pomiar mętności wykonać dla ścieków surowych oraz dla ścieków oczyszczonych metodą sedymentacji i koagulacji.
8 Przeprowadzić kalibrację nefelometru według wskazówek prowadzącego. Następnie wlać próbkę badana do naczynia pomiarowego nefelometru i umieścić je w gnieździe pomiarowym. Naczynie pomiarowe przykryć osłoną odcinającą dopływ światła. Wykonach pomiar mętności w jednostkach NTU (Nephelometric Turbidity Unit nefelometryczna jednostka mętności). Wyniki zamieścić w tabeli. Wielkość mierzona Wartość Jednostka normalność roztw. K 2 Cr 2 O 7 obj. Fe(NH 4 ) 2 (SO 4 ) 2 zużyta do nastawiania miana normalność roztworu Fe(NH 4 ) 2 (SO 4 ) 2 obj. Fe(NH 4 ) 2 (SO 4 ) 2 zużyta do miareczkowania próbki ślepej obj. Fe(NH 4 ) 2 (SO 4 ) 2 zużyta do miareczkowania próbki ścieków ChZT ścieków surowych Mętność ścieków surowych Koagulant masa koagulantu objętość zawiesin t=5 min objętość zawiesin t=10 min objętość zawiesin t=20 min objętość zawiesin t=30 min objętość zawiesin t=45 min objętość zawiesin t=60 min ChZT ścieków oczyszczonych Efektywność usuawania Mętność ścieków oczyszczonych Sedymentacja/Koagulacja
9 POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA TECHNOLOGII CHEMICZNEJ SPRAWOZDANIE Z ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH CHEMIA ŚRODOWISKA BADANIE PARAMETRÓW FIZYKOCHEMICZNYCH ŚCIEKÓW PROWADZĄCY: NAZWISKA OSÓB WYKONUJĄCYCH ĆWICZENIE: KIERUNEK STUDIÓW: GRUPA: DATA WYKONANIA ĆWICZENIA: DATA ODDANIA SPRAWOZDANIA: GDAŃSK 2010/11
GRAWITACYJNE ZAGĘSZCZANIE OSADÓW
GRAWITACYJNE ZAGĘSZCZANIE OSADÓW Ćwiczenie nr 4 1. CHARAKTERYSTYKA PROCESU Ze względu na wysokie uwodnienie oraz niewielką ilość suchej masy, osady powstające w oczyszczalni ścieków należy poddawać procesowi
Bardziej szczegółowo1. Regulamin bezpieczeństwa i higieny pracy... 10 2. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach... 12 Literatura... 12
Spis treści III. Wstęp... 9 III. Zasady porządkowe w pracowni technologicznej... 10 1. Regulamin bezpieczeństwa i higieny pracy... 10 2. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach... 12 Literatura... 12 III. Wskaźniki
Bardziej szczegółowoII. ODŻELAZIANIE LITERATURA. Zakres wiadomości obowiązujących do zaliczenia przed przystąpieniem do wykonania. ćwiczenia:
II. ODŻELAZIANIE LITERATURA 1. Akty prawne: Aktualne rozporządzenie dotyczące jakości wody do picia i na potrzeby gospodarcze. 2. Chojnacki A.: Technologia wody i ścieków. PWN, Warszawa 1972. 3. Hermanowicz
Bardziej szczegółowoOczyszczanie wody - A. L. Kowal, M. Świderska-BróŜ
Oczyszczanie wody - A. L. Kowal, M. Świderska-BróŜ Spis treści Przedmowa 1. Woda w przyrodzie 1.1. Wprowadzenie 1.2. Fizyczne właściwości wody 1.3. Ogólna charakterystyka roztworów wodnych 1.3.1. Roztwory
Bardziej szczegółowoGRAWITACYJNE ZAGĘSZCZANIE OSADÓW
PRZERÓBKA I UNIESZKODLIWIANIE OSADÓW ŚCIEKOWYCH Ćwiczenie nr 4 GRAWITACYJNE ZAGĘSZCZANIE OSADÓW 1. CHARAKTERYSTYKA PROCESU Proces zagęszczania osadów, który polega na rozdziale fazy stałej od ciekłej przy
Bardziej szczegółowoUtylizacja osadów ściekowych
Utylizacja osadów ściekowych Ćwiczenie nr 3 ODWADNIANIE OSADÓW PRZY POMOCY FILTRA CIŚNIENIOWEGO 1. CHARAKTERYSTYKA PROCESU Odwadnianie osadów ściekowych polega na obniżeniu zawartości wody w takim stopniu,
Bardziej szczegółowoGOSPODARKA ODPADAMI. Oznaczanie metodą kolumnową wskaźników zanieczyszczeń wymywanych z odpadów
GOSPODARKA ODPADAMI Ćwiczenie nr 5 Oznaczanie metodą kolumnową wskaźników zanieczyszczeń wymywanych z odpadów I. WPROWADZENIE: Nieodpowiednie składowanie odpadków na wysypiskach stwarza możliwość wymywania
Bardziej szczegółowoGRAWITACYJNE ZAGĘSZCZANIE OSADÓW
UTYLIZACJA OSADÓW Ćwiczenie nr 4 GRAWITACYJNE ZAGĘSZCZANIE OSADÓW 1. CHARAKTERYSTYKA PROCESU A. Grawitacyjne zagęszczanie osadów: Zagęszczać osady można na wiele różnych sposobów. Miedzy innymi grawitacyjnie
Bardziej szczegółowoWanda Wołyńska Instytut Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego Oddział Cukrownictwa. IBPRS Oddział Cukrownictwa Łódź, czerwiec 2013r.
Wanda Wołyńska Instytut Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego Oddział Cukrownictwa Łódź, 25-26 czerwiec 2013r. 1 Badania fizyko-chemiczne wód i ścieków wykonywane są w różnych celach i w zależności
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE Z ĆWICZEŃ Z HIGIENY, TOKSYKOLOGII I BEZPIECZEŃSTWA ŻYWNOŚCI
Data.. Imię, nazwisko, kierunek, grupa SPRAWOZDANIE Z ĆWICZEŃ Z HIGIENY, TOKSYKOLOGII I BEZPIECZEŃSTWA ŻYWNOŚCI OCENA JAKOŚCI WODY DO PICIA Ćwiczenie 1. Badanie właściwości fizykochemicznych wody Ćwiczenie
Bardziej szczegółowoGOSPODARKA ODPADAMI. Oznaczanie metodą kolumnową wskaźników zanieczyszczeń wymywanych z odpadów
GOSPODARKA ODPADAMI Ćwiczenie nr 5 Oznaczanie metodą kolumnową wskaźników zanieczyszczeń wymywanych z odpadów I. WPROWADZENIE Nieodpowiednie składowanie odpadków na wysypiskach stwarza możliwość wymywania
Bardziej szczegółowoDEZYNFEKCJA WODY CHLOROWANIE DO PUNKTU
DEZYNFEKCJA WODY CHLOROWANIE DO PUNKTU PRZEŁAMANIA WPROWADZENIE Ostatnim etapem uzdatniania wody w procesie technologicznym dla potrzeb ludności i przemysłu jest dezynfekcja. Proces ten jest niezbędny
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 4. Oczyszczanie ścieków ze związków fosforu
ĆWICZENIE 4 Oczyszczanie ścieków ze związków fosforu 1. Wprowadzenie Zbyt wysokie stężenia fosforu w wodach powierzchniowych stojących, spiętrzonych lub wolno płynących prowadzą do zwiększonego przyrostu
Bardziej szczegółowoKOAGULACJA DOMIESZEK WODY
KOAGULACJA DOMIESZEK WODY 1. WPROWADZENIE Za pomocą koagulacji usuwa się z wody przede wszystkim koloidy, a także drobną zawiesinę i niektóre substancje rozpuszczone. Obecność koloidów w wodach naturalnych
Bardziej szczegółowoTECHNOLOGIA OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW METODAMI MECHANICZNO-CHEMICZNYMI
TECHNOLOGIA OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW METODAMI MECHANICZNO-CHEMICZNYMI 1. Cel i zakres ćwiczenia Celem ćwiczenia jest określenie optymalnych warunków prowadzenia procesu oczyszczania ścieków metodą koagulacji
Bardziej szczegółowoCHLOROWANIE WODY DO PUNKTU PRZEŁAMANIA
CHLOROWANIE WODY DO PUNKTU PRZEŁAMANIA WYKREŚLANIE KRZYWYCH PRZEBIEGU CHLOROWANIA DLA WODY ZAWIERAJĄCEJ AZOT AMONOWY. 1. WPROWADZENIE Chlor i niektóre jego związki po wprowadzeniu do wody działają silnie
Bardziej szczegółowoANALIZA OBJĘTOŚCIOWA
Metoda Mohra Kolba miarowa Na Substancja podstawowa: (Na), M = 58,5 g mol 1 Pipeta Naczyńko wagowe c Na M m Na Na kolby ETAPY OZNACZENIA ARGENTOMETRYCZNEGO 1. Przygotowanie roztworu substancji podstawowej
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE UTLENIALNOŚCI WÓD NATURALNYCH
OZNACZANIE UTLENIALNOŚCI WÓD NATURALNYCH WPROWADZENIE Utlenialność wody jest to umowny wskaźnik określający zdolność wody do pobierania tlenu z nadmanganianu potasowego (KMnO4) w roztworze kwaśnym lub
Bardziej szczegółowoMEMBRANY CERAMICZNE CO-MAG - KOMPAKTOWY SYSTEM SZYBKIEJ KOAGULACJI, FLOKULACJI I SEDYMENTACJI
Najnowsze technologie MEMBRANY CERAMICZNE CO-MAG - KOMPAKTOWY SYSTEM SZYBKIEJ KOAGULACJI, FLOKULACJI I SEDYMENTACJI Materiał ceramiczny jest bardzo odporny na ciśnienie, ciepło, i korozją, ceramiczny element
Bardziej szczegółowoGrawitacyjne zagęszczanie osadu
Grawitacyjne zagęszczanie osadu Wprowadzenie Zagęszczanie grawitacyjne (samoistne) przebiega samorzutnie w np. osadnikach (wstępnych, wtórnych, pośrednich) lub może być prowadzone w oddzielnych urządzeniach
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT TECHNOLOGII NIEORGANICZNEJ I NAWOZÓW MINERALNYCH. Ćwiczenie nr 6. Adam Pawełczyk
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT TECHNOLOGII NIEORGANICZNEJ I NAWOZÓW MINERALNYCH Ćwiczenie nr 6 Adam Pawełczyk Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych USUWANIE SUBSTANCJI POŻYWKOWYCH ZE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁOWYCH
Bardziej szczegółowo8. MANGANOMETRIA. 8. Manganometria
8. MANGANOMETRIA 5 8. Manganometria 8.1. Oblicz ile gramów KMnO 4 zawiera 5 dm 3 roztworu o stężeniu 0,0285 mol dm 3. Odp. 22,5207 g 8.2. W jakiej objętości 0,0205 molowego roztworu KMnO 4 znajduje się
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE WŁAŚCIWOŚCI BUFOROWYCH WÓD
OZNACZANIE WŁAŚCIWOŚCI BUFOROWYCH WÓD POWIERZCHNIOWYCH WPROWADZENIE Właściwości chemiczne wód występujących w przyrodzie odznaczają się dużym zróżnicowaniem. Zależą one między innymi od budowy geologicznej
Bardziej szczegółowoUtylizacja osadów ściekowych
Utylizacja osadów ściekowych Ćwiczenie nr 1 BADANIE PROCESU FERMENTACJI OSADÓW ŚCIEKOWYCH 1. CHARAKTERYSTYKA PROCESU Fermentacją nazywamy proces przemiany biomasy bez dostępu tlenu. Znalazł on zastosowanie
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: Kierunek: Biotechnologia Rodzaj przedmiotu: Obieralny, moduł 5.1 Rodzaj zajęć: wykład, laboratorium Profil kształcenia: ogólnoakademicki Technologie wody i ścieków Water and wastewater
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE B: Oznaczenie zawartości chlorków i chromu (VI) w spoiwach mineralnych
ĆWICZEIE B: znaczenie zawartości chlorków i chromu (VI) w spoiwach mineralnych Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest oznaczenie zawartości rozpuszczalnego w wodzie chromu (VI) w próbce cementu korzystając
Bardziej szczegółowoK1. KONDUKTOMETRYCZNE MIARECZKOWANIE STRĄCENIOWE I KOMPLEKSOMETRYCZNE
K1. KONDUKTOMETRYCZNE MIARECZKOWANIE STRĄCENIOWE I KOMPLEKSOMETRYCZNE Postępowanie analityczne, znane pod nazwą miareczkowania konduktometrycznego, polega na wyznaczeniu punktu końcowego miareczkowania
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAŻNIKI W REAKCJACH UTLENIAJĄCO- REDUKCYJNYCH
8 RÓWNOWAŻNIKI W REAKCJACH UTLENIAJĄCO- REDUKCYJNYCH CEL ĆWICZENIA Wyznaczenie gramorównoważników chemicznych w procesach redoks na przykładzie KMnO 4 w środowisku kwaśnym, obojętnym i zasadowym z zastosowaniem
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE CHZT WÓD NATURALNYCH
OZNACZANIE CHZT WÓD NATURALNYCH WPROWADZENIE Chemiczne zapotrzebowanie tlenu (ChZT) jest to pojęcie umowne i oznacza ilość tlenu w mg/l pobranego z utleniacza (w umownych warunkach) na utlenienie w ściekach
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1)
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 6 listopada 2002 r. w sprawie metodyk referencyjnych badania stopnia biodegradacji substancji powierzchniowoczynnych zawartych w produktach, których stosowanie
Bardziej szczegółowoCHEMICZNE KONDYCJONOWANIE OSADÓW ŚCIEKOWYCH
CHEMICZNE KONDYCJONOWANIE OSADÓW ŚCIEKOWYCH Ćwiczenie nr 5 1. CHARAKTERYSTYKA PROCESU Kondycjonowanie osadów ściekowych polega na zastosowaniu działań, które wpływają na poprawę efektów zagęszczania i
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Katedra Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 3 OZNACZANIE CHLORKÓW METODĄ SPEKTROFOTOMETRYCZNĄ Z TIOCYJANIANEM RTĘCI(II)
Bardziej szczegółowoEwa Puszczało. Politechnika Śląska w Gliwicach Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki
Ewa Puszczało Politechnika Śląska w Gliwicach Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki Substancje powierzchniowo czynne (SPC) to związki chemiczne, których cząsteczki są zbudowane z 2 elementów o przeciwnym
Bardziej szczegółowoI. Pobieranie próbek. Lp. Wykaz czynności Wielkość współczynnika
Koszty i wykaz badań wykonywanych w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w Poznaniu 1. Stawka podstawowa wynosi 40,41 zł. 2. Wyliczenie kosztów usługi następuje w sposób następujący: koszt usługi
Bardziej szczegółowo3.10 Czyszczenie i konserwacja kanalizacji 121 3.11 Kontrola odprowadzania ścieków rzemieślniczo-przemysłowych (podczyszczanie ścieków) 127 3.
Spis treści 1. Wiadomości ogólne, ochrona wód 17 1.1 Gospodarkawodna 17 1.2 Polskie prawo wodne 25 1.2.1 Rodzaj wód 27 1.2.2 Własność wód 27 1.2.3 Koizystaniezwód 28 1.2.3.1 Powszechne koizystaniezwód
Bardziej szczegółowoInstrukcja laboratorium z ochrony środowiska. Temat ćwiczenia. Oznaczanie wybranych wskaźników zanieczyszczenia wód
Instrukcja laboratorium z ochrony środowiska Temat ćwiczenia. Oznaczanie wybranych wskaźników zanieczyszczenia wód Cel ćwiczenia Ćwiczenie ma za zadanie zapoznanie się z wybranymi metodami określania wskaźników
Bardziej szczegółowoCHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 7
CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ Ćwiczenie 7 Wykorzystanie metod jodometrycznych do miedzi (II) oraz substancji biologicznie aktywnych kwas askorbinowy, woda utleniona.
Bardziej szczegółowoWYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY
WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY Instrukcja przygotowana w Pracowni Dydaktyki Chemii Zakładu Fizykochemii Roztworów. 1. Zanieczyszczenie wody. Polska nie należy do krajów posiadających znaczne
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 2 WSPÓŁOZNACZANIE WODOROTLENKU I WĘGLANÓW METODĄ WARDERA. DZIAŁ: Alkacymetria
ĆWICZENIE 2 WSPÓŁOZNACZANIE WODOROTLENKU I WĘGLANÓW METODĄ WARDERA DZIAŁ: Alkacymetria ZAGADNIENIA Prawo zachowania masy i prawo działania mas. Stała równowagi reakcji. Stała dysocjacji, stopień dysocjacji
Bardziej szczegółowoBIOCHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE TLENU
BIOCHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE TLENU W procesach samooczyszczania wód zanieczyszczonych związkami organicznymi zachodzą procesy utleniania materii organicznej przy współudziale mikroorganizmów tlenowych.
Bardziej szczegółowoMIANOWANE ROZTWORY KWASÓW I ZASAD, MIARECZKOWANIE JEDNA Z PODSTAWOWYCH TECHNIK W CHEMII ANALITYCZNEJ
4 MIANOWANE ROZTWORY KWASÓW I ZASAD, MIARECZKOWANIE JEDNA Z PODSTAWOWYCH TECHNIK W CHEMII ANALITYCZNEJ CEL ĆWICZENIA Poznanie podstawowego sprzętu stosowanego w miareczkowaniu, sposoby przygotowywania
Bardziej szczegółowoOznaczanie SO 2 w powietrzu atmosferycznym
Ćwiczenie 6 Oznaczanie SO w powietrzu atmosferycznym Dwutlenek siarki bezwodnik kwasu siarkowego jest najbardziej rozpowszechnionym zanieczyszczeniem gazowym, występującym w powietrzu atmosferycznym. Głównym
Bardziej szczegółowoFiltracja ciśnieniowa osadu
Filtracja ciśnieniowa osadu Wprowadzenie Proces filtracji ciśnieniowej ma zastosowanie przede wszystkim do osadów trudno odwadniających się, charakteryzujących się dużym oporem filtracji. Najczęściej są
Bardziej szczegółowoOCENA CZYSTOŚCI WODY NA PODSTAWIE POMIARÓW PRZEWODNICTWA. OZNACZANIE STĘŻENIA WODOROTLENKU SODU METODĄ MIARECZKOWANIA KONDUKTOMETRYCZNEGO
OCENA CZYSTOŚCI WODY NA PODSTAWIE POMIAÓW PZEWODNICTWA. OZNACZANIE STĘŻENIA WODOOTLENKU SODU METODĄ MIAECZKOWANIA KONDUKTOMETYCZNEGO Instrukcja do ćwiczeń opracowana w Katedrze Chemii Środowiska Uniwersytetu
Bardziej szczegółowoObliczenia chemiczne. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny
Obliczenia chemiczne Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny 1 STĘŻENIA ROZTWORÓW Stężenia procentowe Procent masowo-masowy (wagowo-wagowy) (% m/m) (% w/w) liczba gramów substancji rozpuszczonej
Bardziej szczegółowoODWADNIANIE OSADÓW PRZY POMOCY WIRÓWKI SEDYMENTACYJNEJ
ODWADNIANIE OSADÓW PRZY POMOCY WIRÓWKI SEDYMENTACYJNEJ Ćwiczenie nr 3 1. CHARAKTERYSTYKA PROCESU Wirowanie jest procesem sedymentacji uwarunkowanej działaniem siły odśrodkowej przy przyspieszeniu 1500
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp... 9
Spis treści Wstęp... 9 1. Szkło i sprzęt laboratoryjny 1.1. Szkła laboratoryjne własności, skład chemiczny, podział, zastosowanie.. 11 1.2. Wybrane szkło laboratoryjne... 13 1.3. Szkło miarowe... 14 1.4.
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1. Technika ważenia oraz wyznaczanie błędów pomiarowych. Ćwiczenie 2. Sprawdzanie pojemności pipety
II. Wagi i ważenie. Roztwory. Emulsje i koloidy Zagadnienia Rodzaje wag laboratoryjnych i technika ważenia Niepewność pomiarowa. Błąd względny i bezwzględny Roztwory właściwe Stężenie procentowe i molowe.
Bardziej szczegółowoBIOTECHNOLOGIA OGÓLNA
BIOTECHNOLOGIA OGÓLNA 1. 2. 3. 4. 5. Ogólne podstawy biologicznych metod oczyszczania ścieków. Ścieki i ich rodzaje. Stosowane metody analityczne. Substancje biogenne w ściekach. Tlenowe procesy przemiany
Bardziej szczegółowoCHEMIA. Wymagania szczegółowe. Wymagania ogólne
CHEMIA Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Uczeń: zapisuje konfiguracje elektronowe atomów pierwiastków do Z = 36 i jonów o podanym ładunku, uwzględniając rozmieszczenie elektronów na podpowłokach [
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp. Twardość wody
Spis treści 1 Wstęp 1.1 Twardość wody 1.2 Oznaczanie twardości wody 1.3 Oznaczanie utlenialności 1.4 Oznaczanie jonów metali 2 Część doświadczalna 2.1 Cel ćwiczenia 2.2 Zagadnienia do przygotowania 2.3
Bardziej szczegółowoZgłoszenie. Instalacji przydomowej biologicznej oczyszczalni ścieków ze studnią chłonną WZÓR 730-082-204
Zgłoszenie Instalacji przydomowej biologicznej oczyszczalni ścieków ze studnią chłonną INWESTOR ADRES ZAMIESZKANIA ADRES INWESTYCJI DATA WNIOSKU Wykaz NORM oczyszczalni Gama Plastic EN-PN 12566-1 Spis
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE ŻELAZA METODĄ SPEKTROFOTOMETRII UV/VIS
OZNACZANIE ŻELAZA METODĄ SPEKTROFOTOMETRII UV/VIS Zagadnienia teoretyczne. Spektrofotometria jest techniką instrumentalną, w której do celów analitycznych wykorzystuje się przejścia energetyczne zachodzące
Bardziej szczegółowoVI. ZMIĘKCZANIE WODY METODĄ JONOWYMIENNĄ
I. ZMIĘKCZANIE WODY METODĄ JONOWYMIENNĄ LITERATURA 1. Akty prawne: Aktualne rozporządzenie dotyczące jakości wody do picia i na potrzeby gospodarcze. 2. Chojnacki A.: Technologia wody i ścieków. PWN, Warszawa
Bardziej szczegółowoOdpowiedź:. Oblicz stężenie procentowe tlenu w wodzie deszczowej, wiedząc, że 1 dm 3 tej wody zawiera 0,055g tlenu. (d wody = 1 g/cm 3 )
PRZYKŁADOWE ZADANIA Z DZIAŁÓW 9 14 (stężenia molowe, procentowe, przeliczanie stężeń, rozcieńczanie i zatężanie roztworów, zastosowanie stężeń do obliczeń w oparciu o reakcje chemiczne, rozpuszczalność)
Bardziej szczegółowoRok akademicki: 2014/2015 Kod: GIS-1-318-s Punkty ECTS: 4. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: -
Nazwa modułu: Technologie oczyszczania wody i ścieków Rok akademicki: 2014/2015 Kod: GIS-1-318-s Punkty ECTS: 4 Wydział: Górnictwa i Geoinżynierii Kierunek: Inżynieria Środowiska Specjalność: - Poziom
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Katedry Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 3 Oznaczanie chlorków metodą spektrofotometryczną z tiocyjanianem rtęci(ii)
Bardziej szczegółowoKatedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Wpływ stężenia kwasu na szybkość hydrolizy estru
Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego Wpływ stężenia kwasu na szybkość hydrolizy estru ćwiczenie nr 25 opracowała dr B. Nowicka, aktualizacja D. Waliszewski Zakres zagadnień obowiązujących do
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2018 Nazwa kwalifikacji: Wykonywanie badań analitycznych Oznaczenie kwalifikacji: A.0 Numer zadania: 01 Wypełnia
Bardziej szczegółowoLaboratorium. Technologie oczyszczanie wód i ścieków. Studia niestacjonarne. Ćwiczenie
Laboratorium Technologie oczyszczanie wód i ścieków Studia niestacjonarne Ćwiczenie Oznaczanie Chemicznego Zapotrzebowania na Tlen (ChZT) 1 WPROWADZENIE Chemiczne zapotrzebowanie na tlen (ChZT) jest pojęciem
Bardziej szczegółowoCENNIK USŁUG ANALITYCZNYCH
CENNIK USŁUG ANALITYCZNYCH I DZIAŁ KONTROLI JAKOŚCI WYKAZ CZYNNOŚCI Cena netto (PLN) Analiza kwasu siarkowego Przygotowanie próby, rejestracja, uśrednianie, wyrównanie temperatury 9,00 Oznaczenie zawartości
Bardziej szczegółowoREDOKSYMETRIA ZADANIA
REDOKSYMETRIA ZADANIA 1. Na zmiareczkowanie 0,1952 g kwasu szczawiowego H 2 C 2 O 4 2H 2 O zużyto 31,24 cm 3 mianowanego roztworu KMnO 4. Oblicz miano KMnO 4. m.m. H 2 C 2 O 4 2H 2 O=126,068 g/mol Odp.
Bardziej szczegółowoDefosfatacja ścieków kierunek biotechnologia od 2014/2015
Związki fosforu Związki fosforu zawarte w wodzie i ściekach dzieli się na trzy główne grupy: ortofosforany, polifosforany i fosfor organicznie związany. Fosfor ogólny jest sumą trzech wymienionych form
Bardziej szczegółowoA4.05 Instrukcja wykonania ćwiczenia
Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego A4.05 nstrukcja wykonania ćwiczenia Wyznaczanie współczynników aktywności soli trudno rozpuszczalnej metodą pomiaru rozpuszczalności Zakres zagadnień obowiązujących
Bardziej szczegółowoOpłaty za przekroczenie warunków wprowadzania ścieków przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych
Opłaty za przekroczenie warunków wprowadzania ścieków przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych Podstawa prawna: 1. Rozporządzenie Ministra Budownictwa z dnia 28 czerwca 2006 roku w sprawie określenia
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA TECHNOLOGII CHEMICZNEJ INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH METODY BIOTECHNOLOGICZNE W OCHRONIE ŚRODOWISKA BADANIE AKTYWNOŚCI DEHYDROGENAZ MIKROORGANIZMÓW
Bardziej szczegółowoCharakterystyka ścieków mleczarskich oraz procesy i urządzenia stosowane do ich oczyszczania. dr inż. Katarzyna Umiejewska
Charakterystyka ścieków mleczarskich oraz procesy i urządzenia stosowane do ich oczyszczania dr inż. Katarzyna Umiejewska W 2011 r. wielkość produkcji wyniosła 11183 mln l mleka. Spożycie mleka w Polsce
Bardziej szczegółowoBIOTECHNOLOGIA OGÓLNA
BIOTECHNOLOGIA OGÓLNA 1. 2. 3. 4. 5. Ogólne podstawy biologicznych metod oczyszczania ścieków. Ścieki i ich rodzaje. Stosowane metody analityczne. Substancje biogenne w ściekach. Tlenowe procesy przemiany
Bardziej szczegółowoKoagulacja, chemiczne strącanie (coagulation, chemical precipitation) Koagulacja vs flokulacja. Strącanie chemiczne
Koagulacja, chemiczne strącanie (coagulation, chemical precipitation) Koagulacja vs flokulacja Koagulacja: proces chemiczny mający za zadanie destabilizację koloidów Flokulacja: proces fizycznochemiczny
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE STAŁEJ DYSOCJACJI SŁABEGO KWASU ORGANICZNEGO
10 WYZNACZANIE STAŁEJ DYSOCJACJI SŁABEGO KWASU ORGANICZNEGO CEL ĆWICZENIA Poznanie podstawowych zagadnień teorii dysocjacji elektrolitycznej i problemów związanych z właściwościami kwasów i zasad oraz
Bardziej szczegółowoWykaz stosowanych metod badawczych
Wykaz stosowanych metod badawczych Badany obiekt/ grupa obiektów woda Badana cecha / Metoda badawcza Badanie fizykochemiczne StęŜenie azotu amonowego StęŜenie chloru wolnego i chloru ogólnego StęŜenie
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2018 Nazwa kwalifikacji: Wykonywanie badań analitycznych Oznaczenie kwalifikacji: A.60 Numer zadania: 02
Bardziej szczegółowoKsięgarnia PWN: Apolinary L. Kowal, Maria Świderska-Bróż - Oczyszczanie wody
Księgarnia PWN: Apolinary L. Kowal, Maria Świderska-Bróż - Oczyszczanie wody Przedmowa................................................ XIII 1. Woda w przyrodzie.........................................
Bardziej szczegółowoMECHANICZNE OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW
1 MECHANICZNE OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW aktualizacja 15.01.2007r. Woda uŝywana w procesach technologicznych i w działalności socjalno-bytowej ulega zanieczyszczeniu i powstają ścieki: H 2 O + X. Zanieczyszczenia
Bardziej szczegółowoOpłaty za przekroczenie warunków wprowadzania ścieków przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych
Opłaty za przekroczenie warunków wprowadzania ścieków przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych Podstawa prawna: 1. rozporządzenie Ministra Budownictwa z dnia 28 czerwca 2006 roku w sprawie określenia
Bardziej szczegółowoWYKAZ METOD STOSOWANYCH W LABORATORIUM WODY I ŚCIEKÓW ZWIK SKAWINA
WYKAZ METOD TOOWANYCH W LABOATOIUM WODY I ŚCIEKÓW ZWIK KAWINA BADANA CECHA, ZAKE OZNACZENIA, NOMA, INNY DOKUMENT NOMATYWNY LUB WŁANA TATU Ścieki Powietrze, ścieki Pobieranie próbek wód do badań fizycznych
Bardziej szczegółowoKoncepcja przebudowy i rozbudowy
Koncepcja przebudowy i rozbudowy Oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna Cześć mechaniczna: Kraty Piaskownik poziomy podłużny bez usuwania tłuszczu Osadniki wstępne Imhoffa Część biologiczna: Złoża biologiczne
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Katedra Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 2 ZASTOSOWANIE SPEKTROFOTOMETRII W NADFIOLECIE I ŚWIETLE WIDZIALNYM
Bardziej szczegółowoChemia środowiska laboratorium. Ćwiczenie laboratoryjne: Korozyjność i agresywność wód modyfikacja wykonania i opracowania wyników
Chemia środowiska laboratorium. Ćwiczenie laboratoryjne: Korozyjność i agresywność wód modyfikacja wykonania i opracowania wyników Część praktyczna ćwiczenia polega na wykonaniu oznaczeń pozwalających
Bardziej szczegółowoAnkieta dotycząca gospodarki wodno-ściekowej w 2006 r.
... Data wypełnienia ankiety Ankieta dotycząca gospodarki wodno-ściekowej w 2006 r. Nazwa zakładu: Adres: Gmina: Powiat: REGON: Branża (wg EKD): Gospodarka wodna w roku 2006 r. I. Pobór wody z ujęć własnych:
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE
GIMNAZJUM NR 2 W RYCZOWIE WYMAGANIA EDUKACYJNE niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z CHEMII w klasie II gimnazjum str. 1 Wymagania edukacyjne niezbędne do
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE ZAWARTOŚCI MANGANU W GLEBIE
OZNACZANIE ZAWARTOŚCI MANGANU W GLEBIE WPROWADZENIE Przyswajalność pierwiastków przez rośliny zależy od procesów zachodzących między fazą stałą i ciekłą gleby oraz korzeniami roślin. Pod względem stopnia
Bardziej szczegółowoUSUWANIE ZWIĄZKÓW FOSFORU W PROCESIE KOAGULACJI OBJĘTOŚCIOWEJ
1 Aktualizacja 14.02.2012r. USUWANIE ZWIĄZKÓW FOSFORU W PROCESIE KOAGULACJI OBJĘTOŚCIOWEJ 1. Wprowadzenie Zanieczyszczenia zawarte w wodzie i ściekach występują w różnej postaci. W zależności od rozmiarów
Bardziej szczegółowoRok akademicki: 2015/2016 Kod: RBM-2-107-SE-s Punkty ECTS: 4. Poziom studiów: Studia II stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne
Nazwa modułu: Inżynieria oczyszczania wody Rok akademicki: 2015/2016 Kod: RBM-2-107-SE-s Punkty ECTS: 4 Wydział: Inżynierii Mechanicznej i Robotyki Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn Specjalność: Inżynieria
Bardziej szczegółowoK05 Instrukcja wykonania ćwiczenia
Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego K05 Instrukcja wykonania ćwiczenia Wyznaczanie punktu izoelektrycznego żelatyny metodą wiskozymetryczną Zakres zagadnień obowiązujących do ćwiczenia 1. Układy
Bardziej szczegółowoWPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW
WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp Mianem rozpuszczalności określamy maksymalną ilość danej substancji (w gramach lub molach), jaką w danej temperaturze można rozpuścić w określonej
Bardziej szczegółowoWspółczynniki kalkulacyjne, ceny poboru próbek i wykonania badań. 6,0 458,82 zł. 2,0 152,94 zł. 2,5 191,18 zł. 2,0 152,94 zł
Współczynniki kalkulacyjne, ceny poboru próbek i wykonania badań L.p. Wykaz czynności Woda lub ścieki Gleby, odpady, osady, materiał roślinny cena jednostkowa Powietrze- imisja Powietrze- emisja cena jednostkowa
Bardziej szczegółowo1. PRZYGOTOWANIE ROZTWORÓW KOMPLEKSUJĄCYCH
1. PRZYGOTOWANIE ROZTWORÓW KOMPLEKSUJĄCYCH 1.1. przygotowanie 20 g 20% roztworu KSCN w wodzie destylowanej 1.1.1. odważenie 4 g stałego KSCN w stożkowej kolbie ze szlifem 1.1.2. odważenie 16 g wody destylowanej
Bardziej szczegółowoDysocjacja elektrolityczna, przewodność elektryczna roztworów
tester woda destylowana tester Ćwiczenie 1a woda wodociągowa tester 5% roztwór cukru tester 0,1 M HCl tester 0,1 M CH 3 COOH tester 0,1 M tester 0,1 M NH 4 OH tester 0,1 M NaCl Dysocjacja elektrolityczna,
Bardziej szczegółowoChemia klasa VII Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny Semestr II
Chemia klasa VII Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny Semestr II Łączenie się atomów. Równania reakcji Ocena dopuszczająca [1] Ocena dostateczna [1 + 2] Ocena dobra [1 + 2 + 3] Ocena bardzo dobra
Bardziej szczegółowoCENNIK USŁUG ANALITYCZNYCH
CENNIK USŁUG ANALITYCZNYCH 1/11 I DZIAŁ KONTROLI JAKOŚCI WYKAZ CZYNNOŚCI Cena netto (PLN) Analiza kwasu siarkowego Przygotowanie próby, rejestracja, uśrednianie, wyrównanie temperatury 9,00 Oznaczenie
Bardziej szczegółowoL.p. Wykaz czynności Woda lub ścieki Gleby, odpady, osady, materiał roślinny wk. Powietrzeimisja. Powietrzeemisja
Załącznik 1 do zarządzenia nr 15/18 Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska z dnia 26 marca 2018r. L.p. Wykaz czynności Woda lub ścieki Gleby, odpady, osady, materiał roślinny Powietrzeimisja
Bardziej szczegółowoWPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW
WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp W przypadku trudno rozpuszczalnej soli, mimo osiągnięcia stanu nasycenia, jej stężenie w roztworze jest bardzo małe i przyjmuje się, że ta
Bardziej szczegółowoL.p. Powietrzeemisja. Powietrzeimisja. ścieki
L.p. Wykaz czynności Woda lub ścieki Gleby, odpady, osady, materiał roślinny Powietrzeimisja Powietrzeemisja 1 Pobieranie próbek wody powierzchniowej i ścieków do badań fiz.-chem. i biologicznych 2 Pobieranie
Bardziej szczegółowoWykaz czynności Woda lub ścieki Gleby, odpady, osady, materiał roślinny wk. Powietrzeimisja. Powietrzeemisja
Załącznik 1 do zarządzenia nr 13/17 Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska z dnia 10 marca 2017r. Wykaz czynności Woda lub ścieki Gleby, odpady, osady, materiał roślinny Powietrzeimisja
Bardziej szczegółowoSTĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. DYSOCJACJA JONOWA. REAKTYWNOŚĆ METALI
Ćwiczenie 8 Semestr 2 STĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. DYSOCJACJA JONOWA. REAKTYWNOŚĆ METALI Obowiązujące zagadnienia: Stężenie jonów wodorowych: ph, poh, iloczyn jonowy wody, obliczenia rachunkowe, wskaźniki
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE NR 3 BADANIE MIKROBIOLOGICZNEGO UTLENIENIA AMONIAKU DO AZOTYNÓW ZA POMOCĄ BAKTERII NITROSOMONAS sp.
ĆWICZENIE NR 3 BADANIE MIKROBIOLOGICZNEGO UTLENIENIA AMONIAKU DO AZOTYNÓW ZA POMOCĄ BAKTERII NITROSOMONAS sp. Uwaga: Ze względu na laboratoryjny charakter zajęć oraz kontakt z materiałem biologicznym,
Bardziej szczegółowoOdwadnianie osadu na filtrze próżniowym
Odwadnianie osadu na filtrze próżniowym Wprowadzenie W filtrach próżniowych odwadnianie osadów polega na filtracji cieczy przez warstwę osadu utworzoną na przegrodzie filtracyjnej (tkanina filtracyjna).
Bardziej szczegółowoOddziaływania. Wszystkie oddziaływania są wzajemne jeżeli jedno ciało działa na drugie, to drugie ciało oddziałuje na pierwsze.
Siły w przyrodzie Oddziaływania Wszystkie oddziaływania są wzajemne jeżeli jedno ciało działa na drugie, to drugie ciało oddziałuje na pierwsze. Występujące w przyrodzie rodzaje oddziaływań dzielimy na:
Bardziej szczegółowoResearches of volume coagulation in water from the Biała Nida river
Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska ISSN 1733-4381, vol. 15, issue 2 (2013), p. 1-8 http://awmep.org Researches of volume coagulation in water from the Biała Nida river Jarosław GAWDZIK 1,
Bardziej szczegółowo