INFORMATOR O PROJEKCIE KALKULATOR KOSZTÓW ZANIECHANIA CALCULATOR OF COSTS OF INACTION PROJECT GUIDE

Transkrypt

1 REALIZATORZY/IMPLEMENTERS: Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej Lider MCPS ul. Nowogrodzka 62 a /Nowogrodzka Street Warszawa/Warsaw tel./phone: Biuro Projektu/Project Office: ul. Nowogrodzka 62 b Warszawa/Warsaw tel./phone: /15 71 Samorządowa jednostka organizacyjna powołana w celu realizacji zadań Samorządu Województwa Mazowieckiego w zakresie polityki społecznej. MCPS realizuje zadania wynikające z ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (z późn. zm.), ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (z późn. zm.), ustawy z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (z późn. zm.). Masovian Centre of Social Policy Project Leader Local Government set up an organizational unit in order to carry out tasks in the Masovian Voivodeship self-government social policy. MCPS performs tasks under the Act of March 12, 2004 on Social Support, the Act of 27 August 1997 on Vocational and Social Rehabilitation and Employment of Disabled Persons (as amended), the Act of 26 October 1982 on Upbringing in Sobriety and Counteracting Alcoholism (as amended) and the Act of 24 April 1997 on Counteracting Drug Addiction (as amended). Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Partner SGH Instytut Gospodarstwa Społecznego /Institute of Social Economy ul. Wiśniowa 41 pok./rooms 66 b-d Warszawa/Warsaw tel./phone: Istniejąca od 1906 r. Szkoła Główna Handlowa w Warszawie jest jedną z najstarszych uczelni ekonomicznych w Polsce. Działalność dydaktyczna i badawcza Uczelni obejmuje trzy obszary: ekonomia, szerokorozumiany biznes oraz polityki publiczne. Działalność badawcza w zakresie polityki społecznej koncentruje się m.in. na badaniach problemów Unii Europejskiej, jej instytucji i funkcjonowania, zagadnień globalizacji i jej skutków gospodarczych i społecznych, krajowymi problemami społecznymi a w szczególności problemom społecznym występującym w Polsce, od zarządzania usługami w gminie, przez badania poświęcone problemom kobiet, przedsiębiorców i związków zawodowych po zagadnienia gospodarki regionalnej i ubezpieczeń społecznych. INFORMATOR O PROJEKCIE KALKULATOR KOSZTÓW ZANIECHANIA CALCULATOR OF COSTS OF INACTION PROJECT GUIDE Warsaw School of Economics Partner Warsaw School of Economics, founded in 1906 by August Zieliński, is the oldest university of economics in Poland as well as one of the leading economic universities in Europe. Institute of Social Economy (IGS), which coordinates the activities of the Warsaw School of Economics within the project Calculator of costs of inaction, was founded in 1920 for the purpose of identifying social problems of contemporary Poland and development of theory and practice of social politics. Nowadays the subject of Institute s research interests lies in the performance of social policy tasks at the national, regional and local level as well as the conditions in which the subjects of social policies function. Within the project IGS is responsible for developing assumptions concerning the methodology of inaction costs in social policy. Stowarzyszenie Radomskie Centrum Przedsiębiorczości Partner Stowarzyszenie Radomskie Centrum Przedsiębiorczości ul. Kościuszki Radom tel./phone: Stowarzyszenie Radomskie Centrum Przedsiębiorczości zostało założone w 1994 roku i obecnie posiada prawie dwudziestoletnie doświadczenie w realizacji przedsięwzięć z zakresu szeroko rozumianego wspierania lokalnej społeczności i przedsiębiorczości. Na co dzień współpracuje z jednostkami samorządu terytorialnego regionu radomskiego, ośrodkami pomocy społecznej, instytucjami lokalnego rynku pracy, podmiotami ekonomii społecznej, służbami więziennymi, organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami prowadzącymi działania z zakresu polityki społecznej. Radom Centre for Entrepreneurship Association Partner The association was founded in 1994 and now has nearly two decades of experience in implementing projects in this field, to support the wider community and entrepreneurship. Every day working with local government units from Radom region, social welfare centres, institutions of local labour market, social economy, the Prison Service, NGOs and other entities conducting activities in the field of social policy. Okres realizacji projektu: r /Duration of the project: 1 Aug Dec Projekt innowacyjny współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Innovation project co-financed by the European Union from the European Social Fund

2 INFORMATOR O PROJEKCIE KALKULATOR KOSZTÓW ZANIECHANIA CALCULATOR OF COSTS OF INACTION PROJECT GUIDE Projekt innowacyjny, systemowy, realizowany w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki , Priorytetu VII Promocja integracji społecznej, współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Systemic innovation project implemented under the Human Capital Operational Programme , Priority VII Promotion of Social Integration, co-financed by the European Union from the European Social Fund. Copyright by Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej ul. Nowogrodzka 62 a Warszawa telefon: mcps@mazovia.pl Copyright by Masovian Centre of Social Policy ul. Nowogrodzka 62 a Warsaw phone: mcps@mazovia.pl Warszawa 2014 Warsaw 2014 Publikacja współfinansowana przez Unię Europejską w ramach projektu systemowego innowacyjnego Kalkulator Kosztów Zaniechania wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań na Mazowszu w zakresie polityki społecznej, w obszarze analizy kosztów braku podejmowania działań aktywizującowspierających, Priorytet VII Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki This publication is co-financed by the European Union, through the European Social Fund, under the systemic innovation project: Calculator of Costs of Inaction Implementation of Innovative Solutions in the Area of Cost Analysis of Foregone Supportive and Motivating Measures of Social Policy in the Masovian Voivodeship, Priority VII of the Human Capital Operational Programme. Redakcja: Barbara Kucharska Gabriela Sempruch Editors: Barbara Kucharska Gabriela Sempruch Skład komputerowy i druk: e-bit Typesetting and printing: e-bit Nakład: 3000 egzemplarzy Circulation: 3,000 copies W celu zapoznania się z treścią zamieszczonych grafik należy skontaktować się z Biurem Projektu. If you are interested in the contents of graphics contained in this document, please contact the Project Office.

3 I. WSTĘP I. INTRODUCTION W niniejszym informatorze przedstawiamy Państwu projekt pn. Kalkulator Kosztów Zaniechania wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań na Mazowszu w zakresie polityki społecznej w obszarze analizy kosztów braku podejmowania działań aktywizującowspierających. Projekt ten realizowany jest w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki , Priorytet VII Promocja integracji społecznej. This Guide is a presentation of the project: Calculator of Costs of Inaction Implementation of Innovative Solutions in the Area of Cost Analysis of Foregone Supportive and Motivating Measures of Social Policy in the Masovian Voivodeship. The project is implemented under the Human Capital Operational Programme , Priority VII Promotion of Social Integration. Liderem prezentowanego innowacyjnego projektu jest Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej. Partnerami projektu są: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie i Stowarzyszenie Radomskie Centrum Przedsiębiorczości. The leader of the innovation project is the Masovian Centre of Social Policy. Project partners are: the Warsaw School of Economics and the Radom Centre for Entrepreneurship Association. Celem przedsięwzięcia jest stworzenie warunków do zwiększenia efektywności i spójności polityki społecznej dla jednostek samorządu terytorialnego województwa mazowieckiego poprzez przygotowanie zestawu narzędzi do prowadzenia aktywnej polityki społecznej. W pierwszej części naszego informatora przedstawiamy zestaw narzędzi zwany modelem Kalkulator Kosztów Zaniechania, czyli: Kalkulator Społeczny, Dyfuzor Innowacji Społecznych, Katalog Innowacji Społecznych, Sieć Liderów Innowacji Społecznych, Modelowa Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych oraz System Szkoleń. W części drugiej prezentujemy oczekiwane rezultaty i efekty projektu dotyczące między innymi zmiany w postrzeganiu sposobu prowadzenia polityki społecznej odchodzenie od polityki opartej na działaniach interwencyjnych, w kierunku aktywnej polityki społecznej. Model KKZ rozwija działania prewencyjne w polityce społecznej oraz może być pomocny w rozwoju inwestycji społecznych. Zamieszczamy tu również syntetyczną informację o projekcie w wersji anglojęzycznej. Mamy nadzieję, że przedstawiony materiał będzie stanowił inspirację do podejmowania innowacyjnych działań w zakresie polityki społecznej w społecznościach lokalnych przez różnych jej realizatorów oraz posłuży badaczom do kontynuacji badań i rozwoju idei liczenia kosztów usług społecznych w oparciu o wypracowany model KKZ. Jednocześnie przyczyni się do wzbogacenia współpracy pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego a organizacjami pozarządowymi w zakresie rozwoju usług społecznych w społecznościach lokalnych. 2 The main objective of the project is to create conditions to improve the effectiveness and cohesion of the social policy for all of local governments in the Masovian region by developing a set of tools to lead a proactive social policy. The first part of our Guide presents a set of tools, collectively referred to as the Calculator of Costs of Inaction Model, which include Social Calculator, Diffuser of Social Innovation, Catalogue of Social Innovation, Network of Social Innovation Leaders, Strategy of Social Problems Solving Generator and Training System. The second part describes the expected outcomes and effects of the project on, among other things, changes in the perception of how social policy is pursued moving away from an intervention-based policy and towards a more proactive social policy. The CCI Model helps develop preventive measures in social policy and may be useful in the development of social investments. We hope that presented material will be an inspiration to undertake innovative action in the field of social policy in local communities through various implementers, and that it will serve researchers to continue their research and development of the idea of counting the costs of social services based on the CCI Model. At the same time, it will hopefully contribute to the stimulation of co-operation between local governments and non-governmental organisations in the development of social services in local communities. 3

4 II. MODEL KKZ II. CCI MODEL Model KKZ składa się z sześciu niezależnych od siebie narzędzi. Dla funkcjonowania modułu nieodzowne jest wykorzystanie wszystkich narzędzi łącznie w prowadzeniu aktywnej polityki społecznej. Jeśli chcemy rozmawiać najpierw o kosztach, to możemy rozpocząć pracę od wykonania kalkulacji w Kalkulatorze Społecznym. Gdy mamy zaplanować rozwiązania problemów społecznych występujących na danym terenie, to zaglądamy do Katalogu Innowacji Społecznych. Jeśli szukamy osób, które pragną przemian w społeczności lokalnej, to możemy skontaktować się z Liderami Innowacji Społecznych. Dla osób, które chcą wiedzieć więcej o polityce społecznej i sposobach jej prowadzenia, przeznaczony jest Dyfuzor Innowacji Społecznych, gdzie znajdziemy zbiór bieżących publikacji, raportów, badań i innych opracowań oraz informacji o możliwych źródłach finansowania projektów społecznych. Planowanie działań pomocowych wymaga myślenia i planowania strategicznego, jeśli chcemy zaplanować i wprowadzić planową zmianę, to wykorzystajmy Generator Strategii, dzięki któremu nie tylko opracujemy dokument powiatowej/gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych, ale również przeprowadzimy aktualizację, monitoring i ewaluację oraz opracujemy budżet zadaniowy dla projektów wykonawczych. The CCI Model consists of six independent tools which however need to be used together as this is essential for the Model to function successfully for the purposes of pursuing a proactive social policy. If costs are your starting point, you may want to use the Social Calculator first. If you need to plan a solution to the social problems in your area, the Catalogue of Social Innovation might be useful to begin with. If you are looking for people who want changes in the local community, Social Innovation Leaders are the preferred first point of contact. Diffuser for Social Innovation has been designed for those who want to know more about social policy and how it is implemented it contains a set of up-to-date publications, reports, studies, and other papers and information about possible sources of financing social projects. Support planning requires strategic thinking and scheduling if you want to design and implement a change, it is best to use the Strategy Generator which will not only help prepare a poviat/municipal strategy for solving social problems, but will also facilitate updates, monitoring and evaluation as well as preparation of a performance budget for projects. Narzędzia modelu KKZ to: 1. Kalkulator Społeczny, 2. Dyfuzor Innowacji Społecznych, 3. Katalog Innowacji Społecznych, 4. Sieć Liderów Innowacji Społecznych, 5. Modelowa Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych, 6. System Szkoleń. Rysunek 1. Strona główna Mazowieckiego Modelu Prowadzenia Aktywnej Polityki Społecznej The CCI Model tools comprise: 1. Social Calculator, 2. Diffuser for Social Innovation, 3. Catalogue of Social Innovation, 4. Network of Social Innovation Leaders, 5. Strategy of Social Problems Solving Generator, 6. Training System. Fig.1. Home page of the Masovian Model for Proactive Social Policy Source: Źródło: strona internetowa 4 5

5 Siłą tego przedsięwzięcia jest współpraca praktyków i teoretyków polityki społecznej, dzięki czemu udało się wypracować zestaw narzędzi użytkowy Model KKZ przeznaczonych do kształtowania spójnej, skutecznej i efektywnej lokalnej polityki społecznej, przede wszystkim w obszarze pomocy społecznej. Dzięki zastosowaniu narzędzi Modelu KKZ jest możliwa analiza kosztów i korzyści różnych sposobów realizacji zadań pomocy społecznej. Wnioski płynące z tej analizy są przydatne w procesie podejmowania decyzji dotyczących sposobów rozwiązywania problemów społecznych w gminie lub powiecie. The strength of this project lies in the collaboration of practitioners and theorists of social policy, which has led to development of a set of tools the CCI Model for shaping a coherent, effective, and efficient local social policy, especially in the area of social assistance. The tools in the CCI Model enable an analysis of the costs and benefits of different ways of implementing various social assistance tasks. The conclusions of such an analysis are useful in the process of making decisions on how to solve social problems in the municipality or poviat. Fig.2. Diagram of the CCI Model Rysunek 2. Schemat modelu KKZ Source: MCPS material authored by Tomasz Błacha. Źródło: Opracowanie MCPS, autor Tomasz Błacha. Zmiana, jaką wprowadza Model KKZ, odnosi się przede wszystkim do zwiększania skali działań prewencyjnych i aktywizujących w stosunku do działań interwencyjnych, co z kolei przekłada się na skuteczność i efektywność lokalnej polityki społecznej, szczególnie w obszarze pomocy społecznej. Różnicę między jednym i drugim podejściem obrazują koszty zaniechania. Koszty zaniechania są definiowane jako koszty alternatywne, które będą musiały zostać poniesione w przyszłości na skutek teraźniejszego braku działań w zakresie przezwyciężania problemów społecznych. 6 The change introduced by the CCI Model involves primarily an increase in the scale of prevention and activation measures in relation to intervention measures, which, in turn, translates into effectiveness and efficiency of local policies in the area of social policy, in particular social assistance. The difference between the two approaches illustrates costs of inaction. Costs of inaction are defined as opportunity costs that will have to be incurred in the future as a result of a present lack of action with regard to tackling social problems. 7

6 III. KALKULATOR SPOŁECZNY III. SOCIAL CALCULATOR Kalkulator Społeczny jest narzędziem informatycznym, które umożliwia oszacowanie kosztów zaniechania działań aktywizująco-wspierających dla osób wymagających pomocy społecznej w perspektywie siedmiu lat. Social Calculator is an IT tool which enables estimation of the costs of inaction with respect to activation and support measures for people requiring social assistance in the perspective of seven years. Podstawą Kalkulatora Społecznego jest koncepcja kosztów zaniechania1 w polityce społecznej. Można ją określić jako podejście wskazujące na swego rodzaju koszty alternatywne koszty, które będą musiały zostać poniesione w przyszłości na skutek teraźniejszego braku działań w zakresie przezwyciężania problemów społecznych. The basis of the Social Calculator is the concept of costs of inaction1 in social policy. It can be defined as an approach that points out opportunity costs that is costs that will have to be incurred in the future as a result of a present lack of action with regard to tackling social problems. Wśród działań pomocy społecznej wyróżniono dwie grupy: obowiązkowe i fakultatywne. Działania obowiązkowe są odpowiednikiem działań interwencyjnych, które w modelu określono jako takie, które mają charakter doraźnej pomocy i nie prowadzą wprost do trwałego przezwyciężenia problemu społecznego. Działania fakultatywne natomiast odpowiadają działaniom aktywizująco-wspierającym i prewencyjnym, które prowadzą do przezwyciężania problemu społecznego, a ich brak powoduje powstawanie kosztów zaniechania. Social assistance activities have been classified into two groups: mandatory and optional. Mandatory activities are the equivalent of intervention measures which the model defines as those which provide immediate assistance and do not directly lead to permanent overcoming of the social problem. Optional activities, on the other hand, correspond to activation and support measures and prevention measures, which lead to overcoming of social problems, and their absence generates costs of inaction. Na potrzeby Modelu KKZ zdefiniowano trzy poziomy określające nasilenie występowania problemów społecznych: niski, średni i wysoki. Za główne kryterium różnicujące nasilenie problemu społecznego doświadczanego przez daną osobę przyjęto kryterium samodzielności. For the purposes of the CCI Model, three levels have been defined to describe the severity of occurrence of social problems: low, medium, and high. It has been decided that the main criterion of determining the severity of a social problem experienced by a given person is the criterion of independence. Podział na poziomy problemów społecznych wynika z założeń przyjętych w Modelu, które określają występowanie zróżnicowania co do zakresu rodzajowego i intensywności świadczeń pomocy społecznej w zależności od nasilenia problemu społecznego doświadczanego przez daną osobę. Według tych poziomów nasilenia pogrupowano zarówno działania obowiązkowe, jak też działania fakultatywne. Zróżnicowanie rodzajowe oraz intensywność świadczeń na poszczególnych poziomach określa jednocześnie ich odmienną wartość dla każdego z tych poziomów. W rezultacie ułatwia to kształtowanie optymalnego koszyka świadczeń i usług społecznych realizowanych na rzecz osób doświadczających trudności życiowych w danej gminie lub powiecie. Optymalny koszt świadczeń i usług społecznych zapewnia efektywność Pojęcia dotyczące kosztów zaniechania zostały opracowane przez zespół badawczy Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, instytucji partnerskiej w projekcie Kalkulator Kosztów Zaniechania wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań na Mazowszu w obszarze analizy kosztów braku podejmowania działań aktywizująco-wspierających. W niniejszej publikacji wykorzystano materiały projektowe przygotowane przez zespół badawczy SGH. 1 8 The division into levels of social problems stems from the assumptions adopted in the Model, which provide for the existence of differences as to the type and intensity of social assistance, depending on the severity of the social problem experienced by a given person. Both mandatory and optional actions have been grouped in accordance with those levels of severity. Varying degrees of types and benefits at the different levels are simultaneously a determinant of their different value for each of these levels. As a result, it facilitates preparing an optimum benefits and social services basket for disadvantaged people living in a given municipality or The notions related to costs of inaction have been developed by a research team led by Professor Piotr Błędowski, Ph.D. of the Warsaw School of Economics, a partner institution in the project: Calculator of Costs of Inaction Implementation of Innovative Solutions in the Area of Cost Analysis of Foregone Supportive and Motivating Measures of Social Policy in the Masovian Voivodeship. This publication uses project materials developed by the research team from the Warsaw School of Economics. 1 9

7 i skuteczność podejmowanych działań wspierających, przy zasobach dostępnych w danej społeczności lokalnej. poviat. An optimum benefits and social services basket ensures efficiency of supportive actions undertaken with the use of resources available in a given local community. Rysunek 3. Krok 4 podczas tworzenia nowej kalkulacji. Podział osób na poziomy Fig.3. Step 4 in the creator of a new calculation. Division of persons into levels Źródło: Strona internetowa Source: Kalkulator został stworzony po to, aby przedstawić skutki finansowe podejmowania lub zaniechania działań pomocowych wobec osób w problemowej sytuacji życiowej. Jego zastosowanie daje wymierne korzyści: The Calculator has been designed to present the financial consequences of taking action or inaction in terms of assistance to disadvantaged people. Its use gives the following tangible benefits: umożliwia analizę skutków, jakie mogą wystąpić w przyszłości w rezultacie podjętych lub niepodjętych obecnie działań fakultatywnych w ramach pomocy społecznej, wspomaga proces decyzyjny, dostarczając argumentów ( scenariuszy kosztów, które wystąpią w przyszłości w związku z podejmowanymi decyzjami) na temat środków przekazywanych na działalność związaną z pomocą społeczną. Innymi słowy, kalkulator dostarcza twardych argumentów (szacunków kwot) w dyskusjach dotyczących kształtu budżetów socjalnych gmin i powiatów. Narzędzie w obecnej wersji pozwala przeprowadzić symulację dla dziesięciu problemów społecznych spośród katalogu określonego w Ustawie o pomocy społecznej. Zalicza się do nich: bezrobocie; ubóstwo; niepełnosprawność; bezdomność; bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych; sieroctwo; długotrwała lub ciężka choroba; alkoholizm, narkomania; trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego; trudności w integracji cudzoziemców mających status uchodźcy albo ochrony uzupełniającej. 10 allows an analysis of the effects that may occur in the future as a result of taking or failing to take optional social assistance measures, aids the decision-making process by providing arguments ( cost scenarios that will occur in the future in connection with the decisions taken) as regards the funds earmarked for activities related to social assistance. In other words, the Calculator provides hard arguments (estimates of amounts) in discussions on the social budgets of municipalities and poviats. The tool, in its current version, permits simulation for ten of the social problems in the catalogue described in the Act on Social Assistance. These are: unemployment, poverty, disability, homelessness, helplessness in matters of guardianship and upbringing, orphanhood, long-term or serious illness, alcoholism, drug addiction, difficulties in transition to after-prison life, difficulties in the integration of foreigners with refugee status or subject to subsidiary protection. 11

8 Należy podkreślić, że Kalkulator Społeczny to narzędzie wspomagające proces podejmowania decyzji w zakresie działań pomocowych, ale go nie zastępuje. W celu podjęcia optymalnej decyzji niezbędna jest znajomość uwarunkowań lokalnych i wiedza na temat analizowanych problemów społecznych. Wyniki KS stanowią podstawę do dalszych szczegółowych analiz, ponieważ opierają się na modelu zbudowanym na założeniach ustalonych na podstawie badań empirycznych i doświadczeń z praktyki. Mimo to nie są one w stanie idealnie oddać specyfiki każdej jednostki samorządu terytorialnego. Jednak dzięki KS dalsza analiza lokalnych uwarunkowań ulega uproszczeniu, gdyż wskazywane są jej kierunki. It should be emphasised that the Social Calculator is a tool to assist the decision-making process with regard to support measures, but does not replace it. Making the optimal decision requires knowledge of local conditions and of the social problems in question. Social Calculator output is the starting point for further detailed analyses as it is based on a model built on assumptions determined on the basis of empirical research and practical experiences. It is not able, however, to perfectly reflect the specifics of each local government. Nevertheless, the Social Calculator simplifies further analysis as it points towards the right directions. Fig.4. Calculation data Rysunek 4. Dane kalkulacji Source: Źródło: strona internetowa

9 IV. DYFUZOR INNOWACJI SPOŁECZNYCH IV. DIFFUSER OF SOCIAL INNOVATION Dyfuzor Innowacji Społecznych to interaktywna baza wiedzy o polityce społecznej i innowacjach społecznych dostępna przez Internet. Zawiera uporządkowany zbiór informacji o publikacjach, raportach i innych opracowaniach na temat problemów społecznych. Umożliwia ona również dostęp do Katalogu Innowacji Społecznych. Diffuser of Social Innovation is an interactive knowledge base of social policy and social innovation available on the Internet. It contains an ordered collection of information on publications, reports and other studies regarding social issues. It also allows access to the Catalogue of Social Innovation. Narzędzie stanowi jednocześnie platformę wymiany informacji przydatnych w prowadzeniu skutecznych i efektywnych działań pomocowych pomiędzy przedstawicielami różnych sektorów, ułatwiając dostęp do wiedzy o możliwych źródłach finansowania tych działań w sytuacji ich braku w budżecie gminy lub powiatu. The tool is also a platform for the exchange of information useful in conducting effective and efficient support activities between representatives of different sectors. It facilitates access to knowledge about possible sources of financing such actions in the absence of funds in the budget of the municipality or poviat. Dyfuzor jest narzędziem ułatwiającym rozpowszechnianie innowacji w systemie lokalnej polityki społecznej. Usprawnia również proces zarządzania wiedzą z tego obszaru w skali regionu. Organizacja procesu rozpowszechniania informacji za jego pośrednictwem została określona w regulaminach, które w szczególności dotyczą zasad gromadzenia, porządkowania i udostępniania zasobów wiedzy, zasad współpracy z Liderami Innowacji Społecznych oraz komunikacji z użytkownikami. The Diffuser is a tool facilitating the dissemination of innovation in the local social policy system. It also streamlines the process of managing knowledge in this area at a level of the region. Organisation of the information dissemination process through this tool is set out in regulations which in particular refer to the rules governing collection, arrangement and availability of knowledge, and terms of cooperation of the Social Innovation Leaders and communication with users. Zasoby Dyfuzora Innowacji Społecznych to stale rozwijana przez użytkowników baza wiedzy, za pośrednictwem której można zapoznać się z: The resources of the Diffuser of Social Innovation consist of a knowledge base, continually expanded by users, through which one may obtain information on: projektami społecznymi; przykładami innowacji społecznych; publikacjami dotyczącymi polityki społecznej; statystykami na temat aktywności różnych instytucji w realizacji projektów społecznych, w tym przedsięwzięć innowacyjnych. 14 community projects, examples of social innovation, publications relating to social policy, statistics related to activity of various institutions with respect to the performance of social projects, including innovation projects. 15

10 Rysunek 5. Panel Dyfuzora Innowacji Społecznych Fig.5. Panel of the Diffuser of Social Innovation Źródło: strona internetowa Source: Celem głównym działania Dyfuzora jest usprawnienie przepływu informacji na temat nowatorskich sposobów rozwiązywania problemów społecznych. Narzędzie przyczynia się do zwiększenia świadomości użytkowników w zakresie wiedzy o innowacjach w polityce społecznej, które można wprowadzić w życie poprzez ich ujęcie w lokalnych Strategiach Rozwiązywania Problemów Społecznych. The main objective of the Diffuser is to improve the flow of information on innovative ways of solving social problems. It contributes to increasing the users awareness of innovations in social policy that may be implemented through their incorporation into local Strategies of Social Problem Solving. Główne zalety narzędzia to: identyfikacja nowatorskich sposobów rozwiązywania problemów społecznych (innowacji społecznych) opartych na usługach społecznych. Baza danych projektów zawiera aktualnie 113 pozycji. Każdy projekt podlega ocenie społecznej (system gwiazdek ) pod kątem innowacyjności zaproponowanego w nim rozwiązania; ułatwienie dostępu do wiedzy na temat źródeł finansowania możliwych do pozyskania w celu wsparcia realizacji lokalnej polityki społecznej. Obecnie w bazie źródeł finansowania znajduje się 40 pozycji opisujących fundusze, dzięki którym można zyskać dodatkowe środki na realizację działań związanych z lokalną polityką społeczną (baza jest na bieżąco aktualizowana o nowe źródła finansowania działań pomocowych); ułatwienie dostępu do wiedzy na temat polityki społecznej za pośrednictwem różnych form publikacji. Obecnie baza modułu zawiera 425 pozycji z dostępem do wersji elektronicznych tych publikacji w postaci linków (baza jest na bieżąco rozwijana); promowanie współpracy międzyinstytucjonalnej poprzez przykłady projektów realizowanych m.in. przez organizacje pozarządowe we współpracy z jednostkami podlegającymi samorządom. 16 Main advantages of the tool include: identification of innovative ways of solving social problems (social innovation) based on social services. The project database currently contains 113 items. Each project is subject to evaluation (star-based system ) in terms of innovativeness of the proposed solution; easier access to knowledge about possible funding sources in order to support the implementation of local social policy. Currently, the funding sources database contains 40 items that describe funds through which additional resources can be acquired for the implementation of activities related to local social policy (the database is constantly updated with new sources of financing for assistance activities); easier access to knowledge about social policy through various publications. Currently, the database contains 425 items with access to electronic versions of those publications in the form of links (the database is being constantly developed); promoting cooperation between institutions through examples of projects implemented by, among other institutions, NGOs in collaboration with entities regulated by local governments. 17

11 V. KATALOG INNOWACJI SPOŁECZNYCH V. CATALOGUE OF SOCIAL INNOVATION Katalog Innowacji Społecznych jest zbiorem informacji na temat zrealizowanych projektów aktywizująco-wspierających, które można zastosować w celu uniknięcia kosztów zaniechania. Catalogue of Social Innovation is a collection of information on completed activation and support projects that may be used in order to avoid the costs of inaction. Dane o już zrealizowanych projektach dotyczą między innymi: opisu grup docelowych i ich potrzeb, celów projektów, form wsparcia, szczegółowych informacji na temat kosztów, czasu i miejsca realizacji działań, produktów i rezultatów oraz innowacyjności. The data on completed projects includes descriptions of the target groups and their needs, project goals, forms of support, detailed information on the cost, time and venue of the activities, products and outcomes, and innovation. Katalog jest doskonałym miejscem promowania własnych innowacyjnych projektów w obszarze polityki społecznej. Ułatwia upowszechnienie sprawdzonych form pomagania wśród lokalnych decydentów, realizatorów polityki społecznej i odbiorców usług. The Catalogue is a great place to promote one s own innovative projects in the area of social policy. It facilitates the dissemination of proven forms of help among local decision makers, implementers of social policy, and beneficiaries. Osoba korzystająca z narzędzia Katalogu Innowacji Społecznych otrzymuje dostęp do bazy wiedzy o projektach społecznych, w której obecnie znajduje się 113 projektów społecznych (baza jest w ciągłej rozbudowie). The user of the tools in the Catalogue of Social Innovation is given access to a knowledge base of social projects, which now contains 113 items (the database is being continuously expanded). Fig.6. Statistics from the Catalogue of Social Innovation Rysunek 6. Statystyki Katalog Innowacji Społecznych Source: Źródło: strona internetowa

12 Katalog Innowacji społecznych generuje statystyki dotyczące działań wspierających podejmowanych w danym regionie województwa. Zasoby katalogu są rozwijane przez użytkowników narzędzia. Poza standardową możliwością wyszukiwania informacji o projektach według określonych kryteriów katalog zawiera dodatkową funkcję ocenę społeczną (system gwiazdek ). Katalog pozwala na zapoznanie się z kosztami działań w projektach ich efektywnością, a także w połączeniu z innymi narzędziami Modelu KKZ wspiera proces liczenia kosztów zaniechania i wybór skutecznych działań pomocowych. Główne zalety narzędzia to: poprawa standardu realizacji projektów, poprzez wykorzystanie dostępnych doświadczeń. wykorzystywanie podobnych rozwiązań przez samorządy w celu prowadzenia nowego modelu polityki społecznej w społecznościach lokalnych. ocena społeczna projektów, dająca możliwość porównania efektywności projektów znajdujących się w bazie oraz porównania ich z projektami realizowanymi w otoczeniu tych użytkowników. katalog tworzy mapę prezentującą częstotliwość występowania problemów społecznych w poszczególnych regionach województwa mazowieckiego, co pozwala na analizowanie potrzeb osób wspieranych. Ponadto umożliwia zapoznanie się z aktywnością różnych instytucji w realizacji projektów ukierunkowanych na przezwyciężenie problemów społecznym (w tym innowacji społecznych) w ujęciu terytorialnym. Kto jest użytkownikiem i odbiorcą? Administracja samorządowa, która zyskuje bezpośredni dostęp do wiedzy o podejmowanych w ich regionie oraz innych, działaniach aktywizująco-wspierających, możliwość porównania i ocenienia, a także czerpanie wiedzy o nowych rozwiązaniach, które odniosły znaczące efekty w innych regionach. Czerpanie informacji o najefektywniejszych działaniach w celu wykorzystywania ich w przygotowaniu i realizacji strategii rozwiązywania problemów społecznych. Jednostki organizacyjne pomocy społecznej, które dowiadują się o nowych metodach podejmowanych w odniesieniu do różnych problemów społecznych. Jednostki te ponadto dowiadują się, które z podejmowanych działań dają najlepsze efekty i są dobrym wzorem do naśladowania w zakresie skutecznych i efektywnych form wspierania osób w trudnych sytuacjach życiowych. Organizacje pozarządowe, związki wyznaniowe, które mają możliwość zaprezentowania i podzielenia się własnymi doświadczeniami oraz osiągniętymi efektami w pomaganiu. Instytucje te mają również możliwość promowania nowych metod prowadzenia działań aktywizująco-wspierających, jak również czerpania wiedzy o innych sprawdzonych przedsięwzięciach, które gwarantują przy pewnych poniesionych kosztach osiągnięcie wymiernych efektów, Inne organizacje zajmujące się realizacją programów społecznych, które podobnie jak wyżej wymienione instytucje, mogą czerpać wiedzę z doświadczeń innych organizacji z realizacji planowanych przedsięwzięć społecznych. Osoby wspierane w ramach projektów, aktywowane do samodzielności, poszukujące działań, które dadzą im gwarancję pomocy w postaci aktywizacyjno-wspierającej, niezaspokajającej chwilowe potrzeby, ale dającej długofalowe efekty. Użytkownicy ci mogą również ocenić projekt, w którym brali udział. 20 The Catalogue of Social Innovation generates statistics on the supportive actions taken in a given region. Catalogue resources are developed by tool users. In addition to the standard possibility of searching for information about projects in accordance with certain criteria, the Catalogue contains an additional function social assessment (a star-based system ). The Catalogue enables exploration of the costs of action in a given project and their efficiency, and in combination with other tools in the CCI Model supports the process of calculating costs of inaction and selection of effective support measures. Main advantages of the tool include: improved standard of project implementation due to the use of past experience; use of similar solutions by local governments to pursue a new model of social policy in the local community; community-based evaluation of social projects that gives the opportunity to compare the effectiveness of the projects in the database, and to compare them with other projects implemented in the environment of those users; the Catalogue creates a map that shows the incidence of social problems in various regions of Masovia, which permits analysis of the needs of beneficiaries. It also makes it possible to obtain knowledge on the activity of various institutions, by geographical regions, in performing projects addressing the social problems (including social innovation) and the manners for their overcoming. Who are the users and beneficiaries? Local government administration by gaining direct access to knowledge about activation and support activities undertaken in the region and beyond, which enables comparison and evaluation of the same, as well as knowledge about new solutions that have had a significant impact in other regions. Sourcing the most effective measures in order to use them in the strategy of solving social problems. Social welfare institutions by learning about new methods applied in the solution of various social problems, and by finding out which actions give the best results and are a good model to follow with respect to effective forms of supporting disadvantaged people. NGOs and religious organisations by providing them with the opportunity to present and share their experience and effects achieved in helping others. These institutions may also promote new methods of implementing activation and support measures, but also with the opportunity to gain knowledge about other tested projects which guarantee the achievement of tangible results at certain costs. Other organisations involved in the implementation of social programmes, which, similarly to the abovementioned organisations, may build on the experience of others, gained in the course of performing planned social projects. Beneficiaries of the projects by motivating them to be independent, and find sources of help in the form of activation and support measures to produce long-term outcomes, rather than satisfy momentary needs. Users may also evaluate the project they participated in. 21

13 VI. SIEĆ LIDERÓW INNOWACJI SPOŁECZNYCH VI. NETWORK OF SOCIAL INNOVATION LEADERS Sieć Liderów Innowacji Społecznych jest to węzeł komunikacyjny Liderów Innowacji Społecznych (osób przeszkolonych w ramach Systemu Szkoleń do rozpowszechniania nowego modelu prowadzenia polityki społecznej w społecznościach lokalnych) w postaci forum wymiany doświadczeń, czyli forum aktywności Liderów Innowacji Społecznych umożliwiającego czerpanie doświadczeń i ich rozpropagowywaniu wśród społeczności lokalnych oraz upowszechnianie doświadczeń zaczerpniętych ze społeczności lokalnych w Sieci. Network of Social Innovation Leaders is a hub for Social Innovation Leaders (trained in the Training System to disseminate a new model of social policy in local communities) and serves as a forum for the exchange of experiences, enabling Social Innovation Leaders to search for proven solutions and promote them among local communities and disseminate their experiences in local communities in the Network. Planuje się aktywną wymianę informacji między 113 Liderami Innowacji Społecznych, którzy przeszli odpowiednią drogę edukacji (System Szkoleń). Wiedza oraz umiejętności jakie uzyskali, biorąc udział w działaniach projektowych (diagnoza psychologiczna, couching, szkolenia, seminaria, warsztaty, wyjazdy studyjne), będą mogli przekazać w formie wymiany informacji na forum: pomysłów, nowych rozwiązań dotyczących rozwoju gminy, strategii nawiązywania współpracy z instytucjami, pozyskiwania środków finansowych na rzecz wdrażania innowacji, inwestowania w zadania polityki społecznej itp. Rysunek 7. Kierunek działania sieci Liderów Innowacji Społecznych Działania projektowe KKZ Sieć Liderów Innowacji Społecznych gmina 22 Forum LIS (węzeł komunikacyjny) Rozbudowa sieci LIS (rekrutacja, nawiązywanie współpracy, wymiana doświadczeń) The objective is an active exchange of information between 113 Social Innovation Leaders who have been adequately educated (Training System). They will be able to share the knowledge and skills gained by participating in project activities (psychological diagnosis, couching, training, seminars, workshops, study tours) on forums intended for the exchange of ideas, new solutions concerning the development of the municipality, strategies of establishing cooperation with institutions, raising financial resources for implementing innovation, investing in social policy tasks, etc. Fig.7. Directions of action of the Network of Social Innovation Leaders Activities of CI project Network of Social Innovation Leaders municipality SIL Forum (communication hub) Development of SIL Network (recruitment, cooperation, exchange of experiences) 23

14 W celu stworzenia warunków do zwiększenia efektywności i spójności polityki społecznej na Mazowszu za pomocą Modelu KKZ stworzono Sieć Liderów Innowacji Społecznych. Sieć zapewnia partycypację i aktywne uczestnictwo lokalnych społeczności w pracach nad zmianą w sposobie realizacji zadań polityki społecznej. W zależności od specyfiki lokalnej społeczności zadaniem Sieci Liderów jest: pobudzenie uśpionego potencjału gminy, stworzenie gruntu dla prowadzenia aktywnej polityki społecznej; pomoc w zorganizowaniu się społeczności danej gminy, zdefiniowaniu najważniejszych problemów; wzmocnienie już przedsięwziętych działań z obszaru polityki społecznej. Sieć Liderów Innowacji Społecznych uruchamia inicjatywę samorządów i zwiększa zdolność pracowników jednostek organizacyjnych pomocy społecznej do innowacyjności. Klienci pomocy społecznej dzięki temu mają możliwość uczestniczenia w programach wykraczających poza standardową ofertę działań obowiązkowych realizowanych w oparciu o Ustawę o pomocy społecznej. Sieć Liderów wpływa na schematy i nawyki specjalistów, samorządowców, osób skupionych wokół działań związanych z polityką społeczną. Zwiększa zdolność ich rozwoju i potencjał do przekształcenia ich organizacji. Sieć Liderów to przestrzeń twórcza, gdzie sceptycyzm, niechęć w stosunku do innowacyjnych rozwiązań ściera się z motywacją i zaangażowaniem najbardziej kreatywnych osób. Rozwój Sieci zależy od aktywności samych Liderów w trakcie trwania działań projektowych, a także po jego zakończeniu głównie na forum Liderów Innowacji Społecznych. Zbudowany w ten sposób węzeł komunikacyjny pomiędzy Liderami z województwa mazowieckiego da silne podstawy do współpracy na rzecz rozwoju województwa. Rysunek 8. Schemat działań projektowych na rzecz rozwoju LIS In order to increase the efficiency and consistency of social policy in the Masovia region, a Network of Social Innovation Leaders has been created implementing using the CCI Model. The Network ensures active participation of local communities in the works leading to changes in the manner of performing social policy tasks. Depending on the specific nature of the local community, the objective of the Network of Leaders is to: stimulate the dormant potential of the municipality, and pave the ground for a proactive social policy, help the local community to organise themselves and define their key problems, reinforce past action in the area of social policy. The Network of Social Innovation Leaders stimulates initiative-taking among local governments and increases the ability of social welfare employees to be innovative. Thus, beneficiaries of social assistance have the opportunity to participate in programmes that go beyond the standard range of mandatory actions implemented on the basis of the Act on Social Assistance. The Network of Leaders influences the patterns of action and habits of experts, local government officials, and people involved in activities related to social policy. It enhances their ability to develop and the potential to transform their organisations. The Network of Leaders is a creative space where scepticism and animosity towards innovative solutions have to face the motivation and commitment of the most creative people. Development of the Network depends on the activity of the Leaders themselves during the course of a project and afterwards, mainly on the forum of Social Innovation Leaders. The resulting communication hub that connects Leaders from the Masovian Voivodeship provides strong foundations for cooperation aimed at the development of the region. Fig.8. Diagram of activities directed towards the development of NSIL psychological analysis analiza psychologiczna training with coach trening z couchem stationary training szkolenia stacjonarne szkolenia e-learningowe wizyty studyjne, seminaria, konferencje Lider Innowacji Społecznych Forum LIS (węzeł komunikacyjny) e-learning Social Innovation Leader SIL Forum (communication hub) study tours, seminars, conferences workshops warsztaty 24 25

15 Korzyści, jakie przyniesie Sieć Liderów: ułatwienie planowania strategicznego w gminach i powiatach; zapewnienie stałego wsparcia przeszkolonych ekspertów liderów innowacji, którzy wspomagać będą lokalne instytucje polityki społecznej w procesie nauki i wdrażania innowacji; wzrost zaangażowania decydentów w proces wdrażania aktywnej polityki społecznej, dla dobra i rozwoju ich gmin i powiatów; budowa płaszczyzny dialogu pomiędzy realizatorami a decydentami w polityce społecznej, nadając rangę oddolnym postulatom oraz wsłuchując się w potrzeby lokalnych społeczności; zapewnienie stałego dostępu do praktycznej wiedzy z dziedziny innowacji społecznych oraz skutecznych i łatwych w replikowaniu projektów; podtrzymywanie i pomnażanie korzyści wypracowanych na drodze wdrażania innowacji społecznych; rozwijanie sieci osób zaangażowanych w działania społeczne (społeczeństwo obywatelskie) z różnych instytucji i organizacji lokalnych aktywistów działających na rzecz swoich społeczności. Użytkownikami Sieci Liderów Innowacji Społecznych są: Jej członkowie szeroko rozumiani Liderzy, aktywiści, lokalni specjaliści, realizatorzy projektów społecznych z samorządów, nieformalnych grup i organizacji pozarządowych, także ze związków wyznaniowych, osoby, które angażują się w życie lokalnej społeczności, chcą realizować swoje wizje i brać aktywny udział w planowaniu i realizowaniu zadań polityki społecznej. Ponadto z Sieci Liderów Innowacji Społecznych mogą korzystać: Mieszkańcy lokalnych społeczności, odbiorcy działań liderów oraz potencjalni liderzy działający na terenie konkretnej gminy/powiatu. Jednostki Samorządu Terytorialnego kontakt z lokalnymi liderami w celu diagnozy prowadzenia polityki społecznej na podstawie relacji osób w nią zaangażowanych i realizujących aktywną politykę społeczną w danym regionie. Ponadto Liderzy mogą być pomocni w przygotowywaniu projektów oraz pozyskiwaniu zewnętrznych źródeł ich finansowania. Benefits to be brought on by the Network of Leaders: facilitation of strategic planning in municipalities and poviats, ongoing support to trained experts innovation leaders who will assist local social policy institutions in the process of learning and implementation of innovations, increased involvement of decision makers in the implementation of a proactive social policy for the welfare and development of their municipalities and poviats, provision of grounds for a dialogue between social policy implementers and decision makers by giving importance to grass-root demands and listening to the needs of local communities, constant access to practical knowledge in the field of social innovation, and effective and easy-to-replicate projects, preservation and capitalisation on the benefits gained through implementation of social innovation, development of a network of people involved in social action (civil society) from various institutions and organisations local activists for their communities. Users of the Network of Social Innovation Leaders include: Its members Leaders, activists, local experts, implementers of social projects from local governments, informal groups, and NGOs, but also from religious associations, and individuals who engage in the local community, want to realise their visions and take an active part in the planning and accomplishing the tasks of social policy. In addition, the Network of Social Innovation Leaders may be used by: Residents of local communities, beneficiaries of leaders actions and potential leaders active in a particular municipality/poviat. Local Governments to contact local leaders in order to diagnose how social policy is being implemented on the basis of reports of those directly involved and pursuing a proactive social policy in the region. Additionally, the Leaders may prove helpful in preparing projects and sourcing external financing. Local NGOs, formal and informal groups of social policy stakeholders to obtain firsthand information on effective and successful projects and methods of their replication and implementation. Lokalne organizacje pozarządowe, formalne i nieformalne grupy zrzeszające osoby zainteresowane tematyką polityki społecznej i jej zadaniami w celu zdobycia informacji z pierwszej ręki o efektywnych i skutecznych projektach oraz metodach ich replikacji i wdrażania