S T R A T E G I A SPOŁECZNYCH

Transkrypt

1 S T R A T E G I A ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY STUDZIENICE Opracowała: Helena Dąbrowska Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Studzienicach Studzienice luty 2007r.

2 Spis treści; Wstęp...str. 1 Rozdział I. Krótka charakterystyka Gminy Studzienice....str Informacje ogólne 2. Struktura demograficzna Rozdział II. Diagnoza problemów społecznych...str Wprowadzenie 2. Realizacja zadań wynikających z ustawy o pomocy społecznej Rozdział III. Cele i kierunki działania w zakresie rozwiązywania problemów społecznych......str Łagodzenie ubóstwa 2. Wspieranie rodzin w których występuje problem uzaleŝnienia / alkohol, narkotyki, internet /. 3. Przeciwdziałanie bezrobociu 4. Wspieranie osób niepełnosprawnych i ich rodzin 5. Zapewnienie osobom starszym godnych warunków Ŝycia i opieki. 6 Poprawa bezpieczeństwa mieszkańców oraz zwalczanie patologii społecznej. Rozdział IV. Zadania i harmonogram realizacji..str Rozdział V. Podsumowanie...str.18

3 1 W S T Ę P Pomoc Społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa. Jej ustawowym celem jest umoŝliwienie osobom i rodzinom przezwycięŝenia trudnych sytuacji Ŝyciowych, których nie są w stanie pokonać przy wykorzystaniu własnych uprawnień i zasobów. Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej /Dz. U. Nr 64 poz. 593 z 2004r./ do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym naleŝy opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych ze szczególnym uwzględnieniem problemów pomocy społecznej, profilaktyki, rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka. Pełna realizacja zadań jest moŝliwa po przeprowadzeniu rzetelnej analizy i diagnozy problemów społecznych występujących na terenie naszej gminy. W tworzeniu strategii uczestniczyli wszyscy członkowie Gminnej Komisji ds. rozwiązywania problemów alkoholowych. Pierwsze spotkanie na którym przystąpiono do pracy nad strategią odbyło się w dniu 26 kwietnia 2005 roku na którym określono priorytety i cele strategiczne.

4 2 Rozdział I. Krótka charakterystyka Gminy Studzienice 1.Informacje ogólne Gmina Studzienice leŝy w centralnej części woj. pomorskiego, w odległości 10 kilometrów od Bytowa. Powierzchnia gminy wynosi hektarów, z czego ponad 64,5% stanowią lasy / ha./, a 3,4% jeziora. Powierzchnia uŝytków rolnych wynosi ha. Gmina Studzienice składa się z 11 sołectw w których mieszka ogółem osób a mianowicie; 1. Czarna Dąbrowa mieszkańców 2. Kłączno Łąkie Osława Dąbrowa Półczno Przewóz Rabacino Skwierawy Sominy Studzienice Ugoszcz Na terenie gminy działa ponad 96 podmiotów gospodarczych, związanych głównie z handlem i usługami. Wiodąca w gminie rolę odgrywa rolnictwo /463 gospodarstw/ oraz turystyka. Na jeziorami jest 9 ośrodków wczasowych z 930 miejscami noclegowymi. Gmina stwarza warunki do rozbudowy bazy noclegowej. Zbudowana oczyszczalnia ścieków w Ugoszczy z kanalizacją terenów gminy gwarantuje zachowanie walorów turystycznych.

5 3 2. Struktura demograficzna. Na terenie zamieszkuje 3397 mieszkańców w tym; - dzieci i młodzieŝy do lat w wieku produkcyjnym w tym kobiet w wieku poprodukcyjnym w tym kobiet Na terenie gminy Studzienice są trzy Zespoły Szkół do których uczęszcza ogółem 500 uczniów w tym 72 osoby to gimnazjaliści. Mieszkańcy gminy mają moŝliwość korzystania z podstawowej opieki zdrowotnej w Ośrodku Zdrowia w Studzienicach, gdzie równieŝ jest Apteka. Rozdział II Diagnoza problemów społecznych. 1. Wprowadzenie. Podstawą do analizy problemów społecznych występujących w Gminie Studzienice stanowią przede wszystkim dane Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej. Trzeba mieć świadomość, Ŝe nie przedstawiają one pełnego obrazu, sygnalizują jedynie rodzaj problemów, przy czym trudno ocenić ich rzeczywisty rozmiar. Klienci Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej mogą stanowić tylko pewien ujawniony procent osób borykających się z róŝnego rodzaju trudnościami Ŝyciowymi. Narastająca bieda i pogarszanie się poziomu Ŝycia rodzin prowadzi do ubóstwa, bezradności i niepokoju o jutro. Z danych Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Studzienicach wynika iŝ liczba osób korzystających z pomocy społecznej nie maleje W roku 2005 pomocą objęto 852 osoby w 183 rodzinach co stanowi prawie 26 % mieszkańców gminy. Powody przyznawania pomocy to przede wszystkim ubóstwo spowodowane bezrobociem, pogłębiającą się bezradnością i naduŝywaniem alkoholu. Pomoc społeczna ma celu umoŝliwienie osobom i rodzinom przezwycięŝenie trudnych sytuacji Ŝyciowych, których nie są w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i moŝliwości. 4

6 Ustawodawca dokonał podziału zadań ze względu na źródło ich finansowania na zadania zlecone, oraz na zadania własne wyodrębniając zadania własne o charakterze obowiązkowym. Do zadań własnych o charakterze obowiązkowym naleŝy; 1. opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka, 2. sporządzanie bilansu potrzeb gminy w zakresie pomocy społecznej, 3. udzielanie schronienia, zapewnienie posiłku oraz niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym; 4. przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych; 5. przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych; 6. przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego; 7. przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków na świadczenia zdrowotne osobom bezdomnym oraz innym osobom nie mającym dochodu i moŝliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia; 8. przyznawanie zasiłków celowych w formie biletu kredytowego; 9. opłacanie składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe za osobę, która zrezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub cięŝko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie nie zamieszkującymi z matką lub rodzeństwem; 10. praca socjalna; 11. organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych w tym specjalistycznych, w miejscu zamieszkania z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi; 12. prowadzenie i zapewnienie miejsc w placówkach opiekuńczowychowawczych wsparcia dziennego lub mieszkań chronionych; 13. tworzenie gminnego systemu profilaktyki nad dzieckiem i rodziną; 14. doŝywianie dzieci; 15. sprawienie pogrzebu, w tym osobom bezdomnym; 16. kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca gminy w tym domu. 17. sporządzanie sprawozdawczości oraz przekazywanie jej właściwemu wojewodzie, równieŝ w wersji elektronicznej, z zastosowaniem systemu informatycznego; 18. utrzymywanie ośrodka pomocy społecznej, w tym zapewnienie środków na wynagrodzenia pracowników; 5

7 Do zadań własnych gminy naleŝy; 1. przyznawanie i wypłacanie zasiłków specjalnych celowych; 2. przyznawanie i wypłacanie pomocy na ekonomiczne usamodzielnienia w formie zasiłków, poŝyczek oraz pomocy w naturze; 3. prowadzenie i zapewnienie miejsc w domach pomocy społecznej i ośrodkach wsparcia o zasięgu gminnym oraz kierowanie do nich osób wymagających opieki. 4. podejmowanie innych zadań z zakresu pomocy społecznej wynikających z rozeznanych potrzeb gminy, w tym tworzenie i realizacja programów osłonowych; Do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej realizowanych przez gminę naleŝy; 1. przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych; 2. opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne określonych w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia; 3.organizowanie i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi; 4.przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków związanych z klęską Ŝywiołową lub ekologiczna; 5. prowadzenie i rozwój infrastruktury środowiskowych domów samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi; 6. realizacja zadań wynikających z rządowych programów pomocy społecznej, mających na celu ochronę poziomu Ŝycia osób, rodzin i grup społecznych oraz rozwój specjalistycznego wsparcia; 2. REALIZACJA ZADAŃ WYNIKAJĄCYCH Z USTAWY O POMOCY SPOŁECZNEJ Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Studzienicach realizuje zadania własne i zlecone. Pomoc udzielana jest osobom i rodzinom z powodu; 1. ubóstwa -102 rodziny 3.potrzeby ochrony macierzyństwa - 36 rodzin 4.bezrobocia - 80 rodzin 5.niepełnosprawności - 16 rodzin 6.długotrwała choroba - 18 rodzin 7.bezradności w sprawach opiekwych. i prowadzenia gosp. dom rodzin w tym;- rodziny niepełne - 13 rodzin - rodz. wielodzietne - 64 rodziny 8. alkoholizm - 4 rodziny 6

8 Nadmienić naleŝy, Ŝe w jednej rodzinie moŝe wystąpić kilka dysfunkcji np: spowodowanej bezrobociem lub chorobą. Rodziny do GOPS zwracają się z róŝnego typu problemami, jednak podstawowym jest brak pieniędzy. Nie bez znaczenia są równieŝ nastroje społeczne panujące wśród osób znajdujących się w trudnej sytuacji, spowodowanej bezrobociem, niskimi dochodami, długotrwałą chorobą, oraz róŝnego rodzaju dysfunkcjami. Brak moŝliwości znalezienia stałej pracy, podjęcia okresowego zatrudnienia lub choćby pracy na umowę o dzieło powoduje ogromne zniechęcenie wśród osób zwracających się o wsparcie do ośrodka. Wiele osób przejawia postawę agresji i bardzo utrudnia to moŝliwość udzielenia danej osobie wsparcia. Ośrodek Pomocy Społecznej został powołany do świadczenia pomocy ludziom znajdujących się w trudnej sytuacji Ŝyciowej, ale nie stać go na pokrycie wszystkich elementarnych potrzeb rodziny to jest potrzeb; bytowych, zdrowotnych i edukacyjnych. Pomoc udzielana rodzinom i osobom jest w formie; - zasiłku stałego - zasiłku celowego i okresowego. - opłaty na świadczenia zdrowotne - opłaty za doŝywianie dzieci w szkole w dniach zajęć lekcyjnych na stołówkach szkolnych. - usług opiekuńczych - w formie rzeczowej w ramach darów z Banku Ŝywności, prywatnych ofiarodawców lub z PCK. - współuczestniczenie w działaniach komisji ds. przeciwdziałania alkoholizmowi. - organizowanie wypoczynku letniego dla dzieci i młodzieŝy szkolnej. - pomoc w zakupie i przekazywaniu sprzętu rehabilitacyjnego i ortopedycznego. - pomoc osobom niepełnosprawnym w celu integracji ze środowiskiem. - kierowanie osób bezdomnych w sytuacjach kryzysowych do schronisk. Pomoc dla rodzin wielodzietnych i niezaradnym Ŝyciowo jest udzielana w kilku formach jednocześnie tj.; w formie pienięŝnej / zasiłek celowy lub okresowy/ oraz w formie opłaty za doŝywianie dzieci w szkole. W 2005r. na terenie gminy funkcjonowały trzy stołówki szkolne. DoŜywianych ogółem było 263 uczniów i 15 przedszkolaków w pięciu stołówkach, w których wydano posiłków, w tym ; - na stołówce szkolnej Zespołu Szkół w Studzienicach dla- 102 uczniów - na stołówce szkolnej Zespołu Szkół w Półcznie dla- 75 uczniów - na stołówce szkolnej Zespołu Szkół w Ugoszczy dla- 70 uczniów - na stołówce szkolnej Zespołu Szkół w Nakli dla- 15 uczniów - na stołówce szkolnej Szkoły Podstawowej Nr 5 w Bytowie - 1 uczeń 7

9 Koszt jednego posiłku średnio wynosił 1.73zł Pomoc powinna być uwzględniana w programach zarówno szkolnictwa jak i pomocy społecznej czy podstawowej opieki zdrowotnej. Rozdział III CELE I KIERUNKI DZIAŁANIA W ZAKRESIE ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH I. Celem strategii w zakresie rozwiązywania problemów społecznych jest poprawa Ŝycia mieszkańców gminy wolnej od zagroŝeń poprzez ; edukację, ochronę zdrowia, pomoc społeczną i rozwiązywanie problemów alkoholowych i narkomanii. Realizacja tego celu odbywać się będzie poprzez realizację celów szczegółowych w poszczególnych latach. Cele szczegółowe to; 1.Łagodzenie ubóstwa. 2/ Wspieranie rodzin w których występuje problem uzaleŝnienia /alkohol, narkotyki, internet/. 3.Przeciwdziałanie bezrobociu 4. Wspieranie osób niepełnosprawnych i ich rodzin 5. Zapewnienie osobom starszym godnych warunków Ŝycia i opieki, 6. Poprawa bezpieczeństwa mieszkańców oraz zwalczanie patologii społecznej. 8

10 ad. 1. Łagodzenie ubóstwa. 1/1 Zdobywanie dodatkowych środków finansowych w ramach sponsoringu i pisania programów. 1/2 Zwiększanie w miarę moŝliwości środków finansowych na zadania własne 1/3 Rozszerzanie akcji doŝywiana dla dzieci z rodzin najuboŝszych. 1/4 Stwarzanie systemu współpracy osób i instytucji zajmujących się pomocą rodzinom z dysfunkcją. 1/5 Aktywizowanie lokalnej społeczności, ze szczególnym uwzględnieniem aktywizacji młodzieŝy w kierunku wyrównywania szans edukacyjnych młodzieŝy na wsi poprzez programy stypendialne. 1/6 Organizowanie innych form pomocy środowiskowych w zakresie łagodzenia ubóstwa np. organizowanie kolonii letnich dla dzieci. ad. 2 Wspieranie rodzin w których występuje problem uzaleŝnienia / alkohol, narkotyki, internet/. 2/1 Animowanie działań samopomocowych utworzenie klubu abstynenta 2/2 Organizowanie potrzebnych form pomocy dla osób uzaleŝnionych. / punkt informacyjny i telefon zaufania z psychologiem/. 2/3 Utworzenie świetlicy socjoterapeutycznej dla dzieci i młodzieŝy. 2/4 Kierowanie osób uzaleŝnionych i długotrwale bezrobotnych do Centrum Integracji Społecznej 2/5 Prowadzenie działalności profilaktycznej i edukacyjnej w szczególności dla dzieci i młodzieŝy poprzez: a/ wspieranie szkół podstawowych oraz gimnazjalnych i ponad gimnazjalnych w rozwijaniu działań profilaktycznych, w szczególności obejmujących diagnozę problemu uŝywania tytoniu, alkoholu i narkotyków na terenie szkoły i realizację adekwatnego do potrzeb programu profilaktycznego. 9

11 b/ wspieranie programów profilaktycznych w zakresie organizacji czasu wolnego dzieci i młodzieŝy, programów stanowiących alternatywę wobec uŝywania tytoniu, alkoholu i narkotyków c/ wspieranie działalności profilaktycznej stowarzyszeń i osób fizycznych słuŝącej profilaktyce i rozwiązywaniu problemów alkoholowych i narkomani. 2/6 Kontrola punktów sprzedaŝy alkoholu w zakresie przestrzegania przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi. 2/7 Rozszerzenie działalności Gminnej Komisji d/s przeciwdziałania alkoholizmowi o interwencję kryzysową w rodzinie mającą na celu; a/ przeciwdziałanie przemocy w rodzinie. b/ prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. c/ ochronę ofiar przemocy w rodzinie. 2/8 Zaspakajanie socjalnych potrzeb dzieci z rodzin dotkniętych problemem alkoholizmu poprzez opłacenie doŝywiania w szkole. ad. 3. Przeciwdziałanie bezrobociu poprzez; 3/1 Organizowanie prac interwencyjnych i publicznych. 3/2 Organizacja prac społeczno uŝytecznych 3/3 kierowanie osób długotrwale bezrobotnych bez prawa do zasiłku /powyŝej 36 m-cy/ do Centrum Integracji Społecznej celem przywrócenia do pracy. 3/4 Aktywizacja i edukowanie społeczności lokalnej poprzez zachęcanie do tworzenia grup samopomocy - kluby pracy. 3/5 Prowadzenie wszechstronnej pracy z rodzinami bezrobotnych w formie kontraktów socjalnych. 3/6. Wspieranie finansowe osób i rodzin pozostających bez pracy nie z własnej woli i aktywnie poszukujących zatrudnienia ad. 4. Wspieranie osób niepełnosprawnych i ich rodzin 4/1 Znoszenie barier architektonicznych w miejscach uŝyteczności publicznej i zamieszkania. 4/2 Zapewnienie nauczania integracyjnego w przedszkolach i szkołach 10

12 4/3 Organizowanie systemu transportu dla osób niepełnosprawnych i uczestniczących w warsztatach terapii zajęciowej. 4/4 Stworzenie banku informacji o moŝliwościach uzyskania pomocy ze środków finansowych Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na likwidację barier w komunikowaniu się. 4/5 Prowadzenie zajęć korekcyjno - wyrównawczych dla dzieci z deficytami rozwojowymi. 4/6 Prowadzenie poradnictwa w obszarze orzecznictwa o niepełnosprawności dla celów rentowych i poza rentowych, pomoc w wypełnieniu wniosków. 4/7 Wspieranie uczestnictwa osób niepełnosprawnych w turnusach rehabilitacyjnych. ad. 5. Zapewnienie osobom starszym godnych warunków Ŝycia i opieki. 5/1 Rozszerzanie istniejących usług opiekuńczych 5/2 Promowanie i zachęcanie do pomocy sąsiedzkiej 5/3 Kierowanie do Domów Pomocy Społecznej osób wymagających całodobowych usług opiekuńczych. 5/4 Promowanie zdrowego stylu Ŝycia. 5/5 Zwiększanie specjalistycznych usług medycznych. ad. 6. Poprawa bezpieczeństwa mieszkańców oraz zwalczanie patologii społecznej; 6/1 Wszechstronne oddziaływanie rodziców, nauczycieli na dzieci i młodzieŝ pod kątem zapobiegania alkoholizmowi, narkomanii i przemocy. 6/2 Organizowanie róŝnych form pozytywnej aktywności dzieci i młodzieŝy poprzez zajęcia pozalekcyjne. 11

13 6/3 Stworzenie systemu informacji pomiędzy policją, szkołą i rodziną w celu wykrywania patologii. 6/4 Opracowanie i wdroŝenie programu pomocy psychologicznej i pedagogicznej w placówkach oświaty. Realizacja poszczególnych zadań, określonych celów przedstawiona została w formie tabelarycznej. 18

14 Aby zaplanowane działania mogły być realizowane naleŝy nawiązać i uściślić współpracę z: 1. samorządem gminy i powiatu 2. szkołami 3. słuŝbą zdrowia 4. kościołami 5. ośrodkami kultury i sportu 6. klubami abstynenta 7. komisją ds. przeciwdziałania alkoholizmowi; 8. innymi instytucjami Rozdział V Podsumowanie Niniejsza Strategia wytycza ogólne cele i kierunki działań rozwiązywania problemów społecznych na terenie gminy Studzienice. Jej załoŝenia będą realizowane w ramach środków przewidzianych w uchwale budŝetowej. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej jest głównym ale nie jedynym realizatorem wytycznych załoŝeń. - ma on pełnić funkcje koordynujące, być spoiwem dla całego systemu współdziałania wielu podmiotów polityki społecznej funkcjonujących na poziomie gminnym i nie tylko. Od ich zaangaŝowania i wsparcia lokalnych władz zaleŝy powodzenie rozwiązywania problemów społecznych funkcjonujących w zbiorowości gminy. Program ten jest ciągle otwarty na społeczną dyskusję oraz wszelkie konstruktywne uwagi i wnioski.