Historia zbawienia - powtórzenie

Transkrypt

1 Historia zbawienia - powtórzenie Rdz 1-2 Co jest konsekwencją grzechu pierworodnego? Najważniejszą konsekwencją grzechu pierworodnego było wygnanie z Edenu, czyli oddalenie od Boga. Każdy slajd zawiera informacje, które koniecznie trzeba wziąć pod uwagę: Skrót Pisma Świętego, gdzie należy szukać informacji. Pytania na czerwono (nie do wszystkich pytań są odpowiedzi na slajdach; czasami trzeba poszukać w zeszycie lub Piśmie Świętym). Odpowiedzi do pytań: najczęściej w kolorze szarym (na tym samym lub następnym slajdzie) Teksty w kolorze niebieskim są wiedzą nieobowiązkową. Na co zwrócić uwagę: Na chronologię, czyli kolejność występowania wydarzeń i postaci biblijnych. Na nazwę (najlepiej skrót) księgi, w której dane wydarzenie lub postać są opisane. Na powiązania rodzinne między postaciami: kto jest czyim mężem/żoną, synem/córką, matką/ojcem, bratem/siostrą.

2 Księga Rut Rt Księga Rut wyjaśnia pochodzenie i genealogię Dawida. Jej główną bohaterką jest kobieta o imieniu Rut. Nie była ona Żydówką, ale Moabitką (pochodziła Moabu). 1)Kim była Moabitka Rut dla Dawida? (Rt 4, 13-17) Była jego prababką. Noemi i Rut

3 Samuel ostatni Sędzia w Izraelu 1Sm 1 3 Narodziny Samuela. 2) Co było niezwykłego w narodzinach Samuela? Jak mieli na imię jego rodzice? (1Sm 1, ) 3) Jaką obietnicę składa Anna Bogu, jeśli spełni jej prośbę? (1Sm 1, 11) Mały Samuel oddany na służbę w świątyni w Szilo u boku kapłana Helego. Powołanie Samuela. (1Sm 3, 118) Samuel zostaje ostatnim Sędzią w Izraelu. Anna przyprowadza swojego syna Samuela do świątyni, do kapłana Helego.

4 Samuel ostatni Sędzia w Izraelu 1Sm 1 3 Samuel jest wyjątkową postacią w historii Izraela. Żyje i działa na przełomie czasów Sędziów i czasów Królestwa Izraela. Jest prorokiem i jednocześnie ostatnim Sędzią. On również namaszcza pierwszego i drugiego króla w Izraelu: Saula i Dawida. Rodzicami Samuela są Anna i Elkana. Jego matka wymodliła go u Boga, gdyż przez długi czas była bezpłodna. W zamian za spełnienie swojej prośby obiecuje Bogu, że gdy chłopiec podrośnie odda go na służbę Bogu w świątyni. Zgodnie z tą obietnicą przyprowadza go do świątyni w Szilo i oddaje pod opiekę kapłana Helego. Tam otrzymuje od Boga powołanie i zostaje ostatnim Sędzią w Izraelu. Anna przyprowadza swojego syna Samuela do świątyni, do kapłana Helego.

5 Saul pierwszy król Izraela 1Sm 8 15 Izraelici chcą mieć króla na wzór innych narodów, który jednoczyłby wszystkie pokolenia, zwłaszcza w walce przeciwko wrogom. 4)Kto wybiera i namaszcza Saula na pierwszego króla Izraela? (1Sm 10,1) Początkowo Saul prowadzi zwycięskie wojny z Filistynami i Amalekitami, czyli wrogami Izraela i cieszy Bożym błogosławieństwem. Jednak ostatecznie Bóg go odrzuca jako króla. 5)Dlaczego Saul zostaje odrzucony przez Boga? (1Sm 15, ) Rembrandt, Dawid gra Saulowi na harfe (1629)

6 Saul pierwszy król Izraela 1Sm 8 15 Bóg wybiera Saula na pierwszego króla Izraela. Posyła do niego Samuela, aby go namaścił na władcę. Obrzęd namaszczenia był zewnętrznym znakiem wybrania przez Boga i nadania szczególnej godności. Podobnie namaszczano w Izraelu kapłanów. Dlatego królowie nazywani byli często pomazańcami pańskimi. Saul przyjmuje tę godność i zobowiązuje się przestrzegać Bożego prawa. Saul pochodził z pokolenia Beniamina, jednego z najmniejszych pokoleń izraelskich. Już tutaj widać upodobanie Pana Boga do tego, co małe i pokorne; bo wielkość prawdziwa jest darem Boga. Początkowo Saul prowadzi zwycięskie wojny z Filistynami i Amalekitami, czyli wrogami Izraela i cieszy Bożym błogosławieństwem. Jednak ostatecznie zostaje odrzucony jako król, gdyż nie był nie był posłuszny Bogu. Rembrandt, Dawid gra Saulowi na harfe (1629)

7 Dawid - namaszczenie 1Sm 16 6) Gdzie mieszkał Dawid i czym się zajmował? Jak miał na imię jego ojciec? Ilu miał braci? Jak wyglądał? (1Sm 16, ) Na miejsce Saula Bóg wybiera Dawida. Samuel namaszcza go więc na króla. Rzecz dzieje się na razie w ukryciu (zwłaszcza przed Saulem). Dlaczego? Dawid zostaje giermkiem Saula i gra u niego na cytrze. Rozpoczyna się kariera polityczna Dawida. Dawid, rzeźba Michała Anioła

8 Dawid - namaszczenie 1Sm 16 Na miejsce Saula Bóg wybiera Dawida. Był on najmłodszym, ósmym z kolei, synem Jessego. Mieszkał w Betlejem i był pasterzem. Jak na Żyda wyglądał dość wyjątkowo. Biblia podaje, że był rudy, miał piękne oczy (najprawdopodobniej niebieskie) i pociągający wygląd. Samuel namaszcza go więc na króla. Robi to jednak w ukryciu, gdyż panuje jeszcze Saul, który nie chce oddać władzy. Początkowo Dawid zostaje giermkiem Saula; a ponieważ posiada zdolności muzyczne i poetyckie gra u niego na cytrze. W ten sposób rozpoczyna się kariera polityczna Dawida. Rozwinie się ona po zwycięskiej walce z Goliatem. Dawid, rzeźba Michała Anioła

9 Dawid i Goliat 1Sm 17 Wybucha wojna między Izraelem a Filistynami. Podczas decydującej bitwy potężny wojownik flistyński wyzywa na pojedynek któregoś z Izraelitów, aby jedna walka rozstrzygnęła losy całej bitwy. Wyzwanie podejmuje Dawid. 7)Ile wzrostu miał Goliat i jak był uzbrojony? (1Sm 17, 4-7) 8)Jak Dawid pokonuje Goliata? (1Sm 17, 48-51) Peter Paul Rubens, Dawid pokonuje Goliata

10 Dawid i Goliat Caravaggio, Dawid z głową Goliata Tycjan, Dawid i Goliat

11 Dawid i Goliat Współczesne, komiksowe przedstawienia walki Dawida z Goliatem

12 Dawid i Saul przyjaźń z Jonatanem 1Sm Po zwycięstwie nad Goliatem Dawid staje się sławny. Zaprzyjaźnia się również z Jonatanem, synem Saula. 9) Dlaczego Saul nienawidzi Dawida i chce go zabić? (1Sm 18, 5-16) Dawid ucieka przed Saulem, a Saul go ściga. Dawid, uciekając przed Saulem, ma dwukrotną okazję, by go zabić, ale daruje mu życie. Jaskinia w Engaddi (1Sm 24, 1-8) Pustynia Zif (1Sm 26, 1-12) Śmierć Samuela. 10) Gdzie i jak giną Saul i Jonatan? (1Sm 31, 1-6) Saul usiłuje zabić Dawida

13 Dawid i Saul przyjaźń z Jonatanem 1Sm Po zwycięstwie nad Goliatem Dawid staje się sławny. Zaprzyjaźnia się również z Jonatanem, synem Saula. Saul staje się zazdrosny o sławę i powodzenie Dawida. Wie, że został odrzucony przez Boga jako król (bo powiedział mu to Samuel). Nie wie natomiast o namaszczeniu Dawida. Domyśla się jednak, że to właśnie Dawid może przejąć władzę w królestwie. Oczywiście nie podoba mu się to; postanawia więc zabić Dawida. Dawid musi uciekać i przez jakiś czas żyje na wygnaniu. W tej ucieczce pomaga mu Jonatan. Uciekając przed Saulem, Dawid ma dwukrotną okazję, by go zabić: w jaskinia w Engaddi (1Sm 24, 1-8) oraz na pustyni Zif (1Sm 26, 1-12). Nie chce jednak podnieść ręki na pomazańca pańskiego. W tym czasie umiera Samuel. Saul czuje się jeszcze bardziej opuszczony, gdyż do tej pory to Samuel przekazywał mu wolę Bożą. Wybucha natomiast kolejna wojna z Filistynami. Podczas bitwy ginie Jonatan i Saul. Saul w zasadzie zabija się sam, rzucając się na swój miecz. Nie chce bowiem być zabity przez nieobrzezańca, czyli Filistyna; gdyż byłoby to dla niego wielką hańbą. (1Sm 31, 1-6) Saul usiłuje zabić Dawida

14 Dawid zostaje Królem 2Sm 2 8 Dawid zostaje wybrany królem najpierw Judy, a potem całego Izraela. 11) Ile lat Dawid był królem Izraela? (2Sm 5, 4-5) 12) W jaki sposób Dawid zdobywa Jerozolimę? Staje się ona stolicą państwa. (2Sm 5, 6-7) 13) Co Dawid sprowadza do Jerozolimy? (2Sm 6, ) Dawid umacnia swoje państwo i swoje panowanie. Dawid jest autorem psalmów. Giovanni Francesco Barbieri (il Guercino), Król Dawid (ok. 1768)

15 Dawid zostaje Królem 2Sm 2 8 Dawid pochodził z pokolenia Judy, dlatego po śmierci Saula zostaje obrany królem przez ludzi z własnego pokolenia. Stopniowo jednak inne pokolenia również przekonują się, że Dawid jest dobrym przywódcą i wojownikiem i wybierają go na swojego króla. Król Dawid sprawował władzę w Izraelu przez 40 lat. Uważany był za wzorcowego króla: mądrego, sprawiedliwego i wiernego Bogu. Spośród jego największych osiągnięć należy wymienić: Zdobycie Jerozolimy z rąk Jebusytów i uczynienie z niej stolicy państwa. (2Sm 5, 6-7) Przeniesienie do Jerozolimy Arki Przymierza. Dawid chciał również wybudować świątynię, ale Bóg zakazał mu, powierzając to zadanie jego następcy Salomonowi. (2Sm 6, ) Umacnia państwa i uczynienie z niego znaczącej potęgi militarnej i gospodarczej. Dawidowi przypisuje się również autorstwo wielu psalmów, zebranych w Biblii. Giovanni Francesco Barbieri (il Guercino), Król Dawid (ok. 1768)

16 Grzech Dawida i narodziny Salomona 2Sm )Na czym polegał grzech Dawida z Batszebą? (2Sm 11, 1-27) Prorok Natan upomina króla. Król żałuje za swój grzech; ponosi jednak karę. Narodziny Salomona, syna Dawida i Batszeby. Francesco Hayez, Kąpiąca się Batszeba (1834)

17 Pokuta Dawida PSALM 51 Ps 51 Zmiłuj się nade mną, Boże, w swojej łaskawości, Pismo Święte nie próbuje idealizować postaci Dawida. Często opisuje jego słabości i grzechy. Jednym z nich było cudzołóstwo z Batszebą oraz zabójstwo jej męża Uriasza Chetyty. w ogromie swego miłosierdzia wymaż moją nieprawość! Dawid potraf jednak z pokorą uznać swój grzech i szczerze za niego żałować. Dlatego Bóg mu wybacza i nie odrzuca, jak to było z Saulem. Na znak pokuty Dawid układa Psalm 51 zachowany w Księdze Psalmów i uważany za najpiękniejszy psalm pokutny. i oczyść mnie z grzechu mojego! Dawid potraf również z pokorą przyjąć karę za swój grzech, a w zasadzie konsekwencje, które z niego wynikną. Jaką karę otrzymał Dawid? Grzech z Batszebą nie był ani najważniejszy, ani najcięższy w życiu Dawida. Ten jednak opisany jest w Starym Testamencie tak szczegółowo z ważnego powodu. To właśnie z tego małżeństwa gdyż po śmierci Uriasza Dawid żeni się z Batszebą rodzi się Salomon, który będzie następcą Dawida na tronie Izraela. Obmyj mnie zupełnie z mojej winy Uznaję bowiem moją nieprawość, a grzech mój jest zawsze przede mną. Tylko przeciw Tobie zgrzeszyłem i uczyniłem, co złe jest przed Tobą, tak że się okazujesz sprawiedliwym w swym wyroku i prawym w swoim osądzie. Oto zrodzony jestem w przewinieniu i w grzechu poczęła mnie matka. Oto Ty masz upodobanie w ukrytej prawdzie, naucz mnie tajników mądrości. Pokrop mnie hizopem, a stanę się czysty, obmyj mnie, a nad śnieg wybieleję.

18 Bunt Absaloma 2Sm 15,1 19,9 15)Kim był Absalom i czego próbował dokonać? (2Sm 15, 1-14) Ucieczka Dawida. Klęska i śmierć Absaloma: Synu mój, Absalomie! Absalomie, synu mój, synu mój! Kto by dał, bym ja umarł zamiast ciebie? Absalomie, mój synu, mój synu! (2Sm 19,1b) Marc Chagall, Dawid i Absalom (1956)

19 Walka o tron po Dawidzie 1Krl 1 2 Starość Dawida. Bunt Adoniasza, syna Dawida, który chce przejąć władzę po ojcu. 16) Kogo Dawid wyznacza na swojego następcę? (1Krl 1, 32-46) Testament i śmierć Dawida.

20 Rządy Salomona 1Krl 3 10 Widzenie Salomona podczas snu w Gibeonie. 17)O co Salomon prosi Pana Boga w widzeniu? (1Krl 3,9) Salomon buduje pierwszą świątynię w Jerozolimie i przenosi do niej Arkę Przymierza. (1Krl 6) Królowa Saby odwiedza Salomona, aby przekonać się o jego mądrości. Salomon słynął z mądrości. Jemu przypisuje się autorstwo biblijnej Księgi Przysłów. Czasy Salomona to czasy największej potęgi Izraela.

21 Jerozolima w czasach Salomona (Na pierwszym planie widać miasto, na drugim zaś świątynię)

22 Świątynia Salomona ( pierwsza świątynia )

23 Podział (rozłam) królestwa: Juda i Izrael 18)Podwójny grzech Salomona. Na czym polegał? (1Krl 11, 1-8) 19)Kto zostaje królem po śmierci Salomona? (1Krl 11, 41-43) Następca Salomona nie jest już tak roztropny. Przez swoją pychę i polityczne błędy doprowadza on do podziału królestwa: Południowe, do którego należą pokolenia Judy i Symeona. Ich królem jest Roboam. Północne, do którego należy pozostałe pokolenia. Ich królem jest Jeroboam. Od tej pory Izraelem nazywane jest królestwo północne, zaś Judą królestwo południowe.

24 Podział (rozłam) królestwa: Juda i Izrael Na starość Salomon jakby traci bystrość umysłu. Popełnia dwa błędy-grzechy, które będą miały znaczące konsekwencje: Żeni się z kobietami z innych narodów. Były to małżeństwa przede wszystkim polityczne. Jednak Prawo Mojżesza zabraniało tego. Dodatkowo Salomon swoim obcym żonom buduje świątynie na cześć ich Bogów. W tych świątyniach on sam składa również ofary jest to więc grzech bałwochwalstwa. Bóg wielokrotnie ostrzega go, aby tak nie czynił. Nie bierze on sobie tego jednak do serca i trwa w swoich grzechach. Bóg więc zapowiada, że jego królestwo się rozpadnie. I tak się staje za życia jego syna Roboama. Podział Królestwa Izraela na Południowe (Juda) i Północne (Izrael) jest więc konsekwencją grzechów Salomona i politycznej nieudolności Roboama. Niezależnie od winy, jest to dla Izraelitów zaczątek ich późniejszych klęsk, wynikających z niewierności przymierzu z Bogiem.

25 Naród odchodzi od Boga Jeroboam władca Królestwa północnego (Izraela) buduje alternatywne świątynie w Betel i Dan, aby uniezależnić się od Jerozolimy (która była w Judzie) i stawia tam złote posągi cielców. Boi się, że jeśli Izraelici z północy będą chodzić do Jerozolimy na święta, nastąpi ponowne połączenie obydwu królestw i on utraci władzę. Jest to grzech bałwochwalstwa ze strony Jeroboama. Jego następcy kontynuują ten grzech i stopniowo odchodzą od kultu prawdziwego Boga oraz zaczynają czcić bogów obcych (Baal, Aszera). Za swoimi przywódcami zaś podąża cały naród. Odejście od Boga zawsze wiąże się utratą siły, stopniowym upadkiem i wreszcie klęską.

26 Prorocy wzywają do nawrócenia Eliasz z Tiszbe 1Krl 17 2Krl 2 Prorok Eliasz działa w Izraelu za panowania króla Achaba. Wzywa króla i lud do nawrócenia i powrotu do Boga. 20) Co ogłasza prorok Eliasz jako karę za niewierność narodu? I po co Eliaszowi kruk? (1Krl 17, 1-7) 21) Po co Eliasz idzie do Sarepty Sydońskiej i jakich dwóch cudów tam dokonuje? (1Krl 17, 8-24) 22) Na czym polegał pojedynek Eliasza z prorokami Baala na górze Karmel? (1Krl 18, 20-40) Królowa Izebel (żona Achaba), która jest czcicielką Baala, chce zemścić się na Eliaszu za to, co zrobił. Eliasz musi uciekać. 23) Wstań, jedz! Dlaczego Eliasz wędruje przez 40 dni i nocy do góry Horeb? (1Krl 19, 3-16) 24) Jak odszedł Eliasz? (2Krl 2, 1-15)

27 Prorocy wzywają do nawrócenia Elizeusz syn Safata z Abel-Mechola 1Krl 19, Krl 4,1 13,21 Elizeusz zostaje uczniem i następcą Eliasza. (1Krl 19, 19-21) (niektóre) Cuda Elizeusza: 25)Po co Elizeuszowi Sól? (2Krl 2, 19-22) 26)Kogo wskrzesił Elizeusz? (2Krl 4, 27-37) 27)Ile chlebów rozmnożył Elizeusz? (2Krl 4, 42-44) 28)Jak Elizeusz pomaga Naamanowi, wodzowi Syryjczyków? (2Krl 5, 1-14) Śmierć Elizeusza. Pieter de Grebber, Elizeusz odrzuca podarunki uzdrowionego z trądu Naamana (1630)

28 Prorocy wzywają do nawrócenia Izajasz i Jeremiasz Wielu innych proroków nawoływało królów Izraela i Judy oraz cały Naród Wybrany do nawrócenia i do wierności przymierzu z Bogiem. Do najważniejszych należy zaliczyć Izajasza i Jeremiasza, tzw. "proroków większych".

29 Generalna ocena królów Izraela Generalnie Biblia ocenia negatywnie królów, którzy rządzili Izraelem i Judą. Jedynie Dawid przedstawiany jest jako wzór wierności. Jego syn Salomon, choć chwalony za mądrość, okazał się niewierny. Większość zaś kolejnych królów postępowała źle i nie była wierna przymierzu z Bogiem. Tylko niektórzy starali się naprawić popełnione zło i przywrócić kult prawdziwego Boga, np. Jozafat i Jozjasz w Judzie. Generalnie jednak, to właśnie niewierność przywódców Izraela jest przyczyną ostatecznej klęski Narodu Wybranego i jego wygnania z Ziemi Obiecanej.

30 Imperia: Asyria i Babilonia

31 Upadek królestwa północnego 2Krl 17, 1-6 Salmanassar, król Asyrii podbija królestwo północne (722 przed Chrystusem). Mieszkańcy zostają wysiedleni.

32 Upadek królestwa południowego 2Krl 25, 1-11 Który z królów Babilonii zdobył królestwo południowe i Jerozolimę w 586 przed Chrystusem? (2Krl 25, ) Nabuchodonozor Świątynia zostaje zburzona, a ludność przesiedlona do Babilonii. Ginie również Arka Przymierza. Rozpoczyna się czas niewoli babilońskiej najsmutniejszy okres w historii Narodu Wybranego. Wyrazem tego smutku jest Księga Lamentacji (Lm) oraz niektóre psalmy (Ps 137) Zdobycie Jerozolimy i zburzenie (a w zasadzie spalenie) świątyni.