Przeciwdziałanie zjawisku przedwczesnego kończenia nauki

Transkrypt

1 Przeciwdziałanie zjawisku przedwczesnego kończenia nauki Warszawa, 2 czerwca 2016r. Projekt realizowany w ramach programu Erasmus+ Projekt współfinansowany ze środków Komisji Europejskiej

2 Projekt jest realizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej. Publikacja odzwierciedla jedynie stanowisko jej autora i Komisja Europejska oraz Narodowa Agencja nie ponoszą odpowiedzialności za umieszczoną w nich zawartość merytoryczną. Niniejszy materiał rozpowszechniany jest bezpłatnie.

3 Plan prezentacji: 1. Wybrane czynniki powodujące wykluczenie z edukacji. 2. Strategiczne cele i działania na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym. 3. Dobre praktyki 4. Istniejące rozwiązania wspierające działania prewencyjne i kompensacyjne 5. Rekomendacje

4 Wybrane czynniki powodujące wykluczenie z edukacji: społeczno-kulturowe bariery psychologiczne bariery ekonomiczne inne czynniki: np. problemy zdrowotne, rodzinne, inne czynniki: np. system edukacji, jakość doradztwa

5 Podstawa działań prewencyjnych interwencyjnych kompensacyjnych Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego Perspektywa uczenia się przez całe życie Strategie regionalne lokalne

6 W przeciwieństwie do wielu innych krajów, wyzwaniem w Polsce nie jest już rozszerzenie udziału w edukacji szkolnej. Udział ten jest praktycznie powszechny, a niski wskaźnik liczby osób przedwcześnie porzucających naukę lokuje Polskę w gronie liderów wśród krajów UE. Priorytetem staje się jakość nauczania i kompetencji uzyskiwanych przez polskich uczniów. Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego przyjęta Uchwałą Nr 104 Rady Ministrów z dnia 18 czerwca 2013 r. (M.P. z 2013r., poz. 640)

7 Strategiczne działania w ramach polityki na poziomie krajowym: Zorientowanie kształcenia ogólnego na kształcenie kluczowych kompetencji, umiejętności złożonych obok umiejętności prostych oraz kreatywności uczniów. Wspomaganie rozwoju kompetencji cyfrowych. Modernizacja systemu egzaminów zewnętrznych, w celu ich dostosowania do nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego oraz szersze stosowanie oceniania kształtującego. Różnicowanie form zajęć oraz dalsza indywidualizacja procesu kształcenia. Stworzenie modelu pracy z uczniem szczególnie zdolnym. Doskonalenie modelu kształcenia zawodowego oraz promocja kształcenia zawodowego.

8 Stworzenie nowego modelu kształcenia nauczycieli i dostępu do zawodu nauczyciela. Zwiększenie atrakcyjności zawodu nauczyciela, poprawę efektywności i jakości ich pracy oraz tworzenie bodźców dla pozostawania w zawodzie najlepszych nauczycieli Wprowadzeniu nowego systemu wsparcia szkoły oraz doskonaleniu systemu kontroli jakości kształcenia. Wzmocnienie funkcji socjalnej i wczesno-interwencyjnej szkoły poprzez zwiększenie wsparcia nakierowanego na wyrównanie deficytów w dostępie do usług publicznych. Zwiększenie udziału dzieci i młodzieży niepełnosprawnej, którym pozwala na to rodzaj niepełnosprawności, w szkolnictwie ogólnodostępnym. Rozwój systemu monitorowania oświaty.

9 Dzieci i młodzież dobrze przygotowane do uczenia się przez całe życie oraz osoby dorosłe poszerzające i uzupełniające swoje kompetencje i kwalifikacje odpowiednio do stojących przed nimi wyzwań w życiu zawodowym, społecznym i osobistym. Cel strategiczny dokumentu Perspektywa uczenia się przez całe życie, załącznik do uchwały Nr 160/2013 Rady Ministrów z dnia 10 września 2013 r.

10 Kreatywność i innowacyjność osób Cele operacyjne Przejrzysty i spójny krajowy system kwalifikacji Zapewnienie różnorodnej i dostępnej oferty form wczesnej opieki i edukacji Kształcenie i szkolenie dopasowane do potrzeb zrównoważonej gospodarki, zmian na rynku pracy i potrzeb społecznych

11 Strategie regionalne w Polsce opracowane są przez samorządy województwa. Zawierają obszar planowania strategicznego dotyczący społeczeństwa. Dla problematyki ESL istotne są działania prewencyjne, czyli: upowszechnianie opieki żłobkowej i wychowania przedszkolnego, wspieranie rozwoju edukacji w zakresie nauk matematycznych i przyrodniczych, zwiększenie dostępności usług oświatowych na obszarach wiejskich, tworzenie warunków materialnych i organizacyjnych służących wyrównywaniu szans edukacyjnych młodzieży wiejskiej, dostosowywanie systemów kształcenia i szkoleń do potrzeb rynku pracy, wspieranie rodzin wielodzietnych, dostosowywanie systemów kształcenia i szkoleń do potrzeb rynku pracy. Strategia rozwoju województwa mazowieckiego do 2030 roku przyjęta uchwałą nr 158/13 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 28 października 2013r.

12 Zaplanowane strategiczne działania kompensacyjne to: kształcenie ustawiczne i podnoszenie kwalifikacji zawodowych, aktywizacja zawodowa osób w szczególnej sytuacji na rynku pracy, w tym osób wychowujących dzieci, niepełnosprawnych oraz absolwentów i osób w wieku 50+, wspieranie reorientacji zawodowej osób odchodzących z rolnictwa, wspieranie postaw przedsiębiorczych oraz samozatrudnienia, wspomaganie zadań mających na celu włączenie społeczne i przeciwdziałanie ubóstwu. Strategia rozwoju województwa mazowieckiego do 2030 roku przyjęta uchwałą nr 158/13 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 28 października 2013r.

13 Na poziomie lokalnym poszczególne samorządy opracowują lokalne strategie oświatowe. Wybrane działania prewencyjne: zapewnienie wczesnej opieki i edukacji (gmina) wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży, w tym kształcenie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (gmina, powiat) kształcenie zawodowe, w tym dostosowanie oferty kształcenia do potrzeb rynku pracy, współpraca z pracodawcami, ustalanie kierunków kształcenia w zawodach, poprawa bazy do kształcenia praktycznego, wyposażając szkolne warsztaty w nowoczesne urządzenia i pomoce (powiat) uspołecznianie szkoły, współpraca ze środowiskiem lokalnym (gmina, powiat) organizacja doradztwa edukacyjno zawodowego (gmina, powiat)

14 Wybrane działania interwencyjne: monitorowanie spełniania obowiązku szkolnego i obowiązku nauki (gmina) profilaktyka uniwersalna, ale też selektywna i wskazująca w zakresie przeciwdziałania uzależnieniom od dopalaczy i innych środków psychoaktywnych (gmina, powiat) prawidłowe reagowanie w sytuacjach kryzysowych, bardzo dobre przygotowanie nauczycieli do rozwiązywania problemów, konfliktów wychowawczych, do budowania prawidłowych relacji z uczniami.

15 Wybrane działania kompensacyjne: wsparcia psychologiczno-pedagogiczne w poradniach (powiat) poszerzanie oferty edukacyjnej szkół i placówek o dodatkowe zajęcia edukacyjne, zajęcia pozalekcyjne i pozaszkolne (gmina, powiat) oferta kwalifikacyjnych kursów zawodowych (powiat) lokalne koalicje składające się ze szkół i placówek, przedstawicieli pracodawców, władzy lokalnej, organizacji pozarządowych, podmiotów kościelnych (gmina, powiat).

16 Praktyczne rozwiązania - przykłady

17 Prewencja Doradztwo edukacyjno zawodowe Prowadzenie doradztwa od I klasy gimnazjum, tworzenie indywidualnych ścieżek rozwoju, portfolio ucznia, organizowanie debat, warsztatów, udział w praktycznych zajęciach w pracowniach CKP, opracowanie i wdrożenie Szkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego, przeszkolenie nauczycieli do opracowania systemu doradztwa edukacyjno-zawodowego oraz wszystkich nauczycieli do jego wdrażania, prowadzenie zajęć zawodoznawczych we wszystkich klasach trzecich gimnazjum przez pracowników Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej. wizyty uczniów w Powiatowym Urzędzie Pracy i spotkania z pracownikami urzędu pracy

18 udział uczniów w Powiatowej Giełdzie Szkół Ponadgimnazjalnych, wizyty przedstawicieli szkół ponadgimnazjalnych i przedstawianie oferty edukacyjnej, zgłaszanie poszczególnych uczniów klas trzecich na indywidualne diagnozy zawodoznawcze, realizowanie przez każdą klasę 2 godzin zajęć zawodoznawczych, w tym wycieczki zawodoznawcze, indywidualne konsultacje z pedagogiem szkolnym dot. wyboru przez uczniów szkoły średnie, kierowanie młodzieży z dużymi trudnościami z nauce do oddziałów przysposabiających do pracy pomoc w doborze kierunku praktyk, monitorowanie losów absolwentów.

19 Wyrównywanie szans edukacyjnych Wczesna diagnoza ucznia, Dobrze zorganizowana pomoc psychologiczno pedagogiczna Indywidualnie dobrana oferta zajęć wspierających i rozwijających Elastyczny system pomocy Zapewnienie odpowiednich warunków kształcenia uczniom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym niepełnosprawnym, niedostosowanym społecznie, zagrożonym niedostosowaniem społecznym.. Doskonalenie współpracy z rodzicami uczniów. Organizowanie przedsięwzięć integrujących społeczność szkolną. Doskonalenie kompetencji nauczycieli w zakresie pracy z uczniami niepełnosprawnymi. Promocja sukcesów uczniów w środowisku lokalnym.

20 Innowacyjność w nauczaniu stosowanie innowacyjnych metod nauczania stymulujących rozwój ucznia, wzbudzających zainteresowanie nauką. Częste wykorzystanie metody projektu edukacyjnego, również projektów międzynarodowych, Lekcje z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.

21 Lokalne sieci współpracy Współpraca z rodzicami zastępczymi, asystentami rodzin, udzielanie pomoc psychologicznej rodzinom. Zacieśnianie więzi między rodzicami/opiekunami, instytucjami - wspólne rozwiązywanie problemów wagarów, współpraca z kuratorami zawodowymi i społecznymi. Wsparcie socjalne we współpracy z OPS.

22 Frekwencja uczniów bieżąca analiza frekwencji uczniów; wdrożenie systemu reagowania w sytuacji nierealizowania obowiązku szkolnego przez uczniów; wyrobieniu nawyku regularnego uczęszczania na zajęcia; konkursy na najlepsza frekwencję z nagrodami dla uczniów. Podmiotowe traktowanie uczniów Zajęcia adaptacyjne dla uczniów I klas; Dbałość o klimat szkoły (miejsce dla aktywności samorządowej, partycypacja młodzieży w zarządzaniu szkołą); Spójność oddziaływań, poszanowanie prawa szkolnego.

23 Reintegracja Oddziały przysposabiające do pracy w gimnazjum. placówki tzw. drugiej szansy możliwość kontynuacji nauki w młodzieżowych ośrodkach socjoterapii i młodzieżowych ośrodkach wychowawczych. Ochotnicze Hufce Pracy (OHP) Pomoc psychologiczno pedagogiczna Poszerzenie oferty edukacyjnej - szeroka oferta kwalifikacyjnych kursów zawodowych dająca możliwość dalszego kształcenia lub przekwalifikowania się, wprowadzenie nowego zawodu.

24 Wybrane rozwiązania wspierające działania prewencyjne i kompensacyjne w Polsce: czytelny rozdział zadań edukacyjnych pomiędzy różne podmioty, m. in.: MEN, j. s. t. organy nadzoru pedagogicznego, przekazanie dużego zakresu kompetencji dyrektorom szkół, sposób finansowania oświaty wspierający grupy zagrożone ryzykiem ESL, tj. przekazywanie wyższej subwencji na uczniów z niepełnosprawnością, uczniów zagrożonych niedostosowaniem społecznym i niedostosowanych społecznie, uczniów cudzoziemców, system pomocy socjalnej w szkołach, który efektywnie wspiera uczniów z rodzin ubogich, dysfunkcyjnych, coraz lepsza współpraca podmiotów wspierających dziecko i rodzinę skuteczność realizowanych zadań przez dyrektorów szkół w zakresie kontroli obowiązku szkolnego; system kształcenia - szkoły dla dorosłych, szkoły specjalne, szkolenie zawodowe u pracodawcy.

25 Obszary wymagające poprawy i rekomendacje: programy nauczania niedostosowanie do potencjału uczniów. Tworzenie programów nauczania dostosowanych do zdiagnozowanych potrzeb i możliwości uczniów i ich realizacja z uwzględnieniem indywidualizacji nauczania oraz atrakcyjnych form i metod. doradztwo edukacyjno zawodowe - niewystarczający zasięg i jakość. Doskonalenie doradztwa edukacyjno zawodowego poprzez, m. in.: upowszechnienie działań od II etapu edukacyjnego, włączenie doradztwa do bieżących zadań wychowawcy klasowego, indywidualne podejście do każdego ucznia, doskonalenie kompetencji nauczycieli w tym zakresie, tworzenie sieci współpracy, dostępność osób i instytucji realizujących zadania z zakresu doradztwa.

26 wykonywanie zadań edukacyjnych przez samorządy - niedostateczne wywiązywanie się z powierzonych zadań, m. in. przekazywanie szkołom niewystarczających środków na specjalistów świadczących pomoc uczniom, ograniczona oferta zajęć wspierających i rozwijających. Usprawnienie systemu nadzoru nad wykonywaniem zadań edukacyjnych przez j. s. t.; elastyczność przekazywania środków finansowych samorządom w ramach subwencji i dotacji. model współpracy z rodzicami m. in. symetria we współpracy szkoła rodzice, poszanowanie uprawnień, egzekwowalność obowiązków;

27 oferta szkół ponadgimnazjalnych, w tym zawodowych dla uczniów niepełnosprawnych Poszerzenie i wzbogacenie oferty na podstawie zdiagnozowanych potrzeb. szkolnictwo zawodowe ciągle zbyt niska atrakcyjność. M. in. powiązanie kształcenia zawodowego z rynkiem pracy, dbałość o odpowiednią bazę szkół, promowanie kształcenia zawodowego.

28 Dziękuję