Turecka lira przed decyzją banku centralnego. To może być przełomowy tydzień według analizy technicznej. Decyzja BOJ nie zmieniła układu na rynku

Transkrypt

1 piątek, 18 września 2015 PLN i waluty regionu Turecka lira przed decyzją banku centralnego str.2 Raport przygotowali: EUR To może być przełomowy tydzień według analizy technicznej str.3 USD Podwyżka stóp najwcześniej w grudniu str.4 JPY Decyzja BOJ nie zmieniła układu na rynku str.5 CHF Bierność SNB wzmocniła franka str.6 Marek Rogalski Główny analityk walutowy m.rogalski@bossa.pl GBP Wsparły go lepsze dane nt. płac str.7 Waluty surowcowe Odbicie może być chwilowe str.8 Waluty skandynawskie Bliski powrót do spadków? str.9 Surowce energetyczne Spadek zapasów ropy w USA str.9 Miedź Nerwowy tydzień na rynku miedzi str.10 Dorota Sierakowska Analityk surowcowy d.sierakowska@bossa.pl Metale szlachetne Złoto w górę po komunikacie FED str.11 Zboża Pytania o wiarygodność rosyjskich danych str.12 Soft commodities Kontynuacja wzrostu cen kakao str.13 Nota prawna: Prezentowany raport został przygotowany w Wydziale Doradztwa i Analiz Rynkowych Domu Maklerskiego Banku Ochrony Środowiska S.A. z siedzibą w Warszawie tylko i wyłącznie w celach informacyjnych i nie stanowi analizy inwestycyjnej, ani analizy finansowej ani rekomendacji w rozumieniu przepisów Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 października 2005r. (Dz.U. 2005, poz. 206 nr 1715) oraz Ustawy z dnia 29 lipca 2005r. (Dz.U. 2005, Nr 183, poz z późn. zm.). Przedstawiony raport jest wyłącznie wyrazem wiedzy i poglądów autora według stanu na dzień sporządzenia i w żadnym wypadku nie może być podstawą działań inwestycyjnych Klienta. Przy sporządzaniu raportu DM BOŚ SA działał z należytą starannością oraz rzetelnością. DM BOŚ SA i jego pracownicy nie ponoszą jednak odpowiedzialności za działania lub zaniechania Klienta podjęte na podstawie niniejszego raportu ani za szkody poniesione w wyniku tych decyzji inwestycyjnych. Niniejszy raport adresowany jest do nieograniczonego kręgu odbiorców. Został sporządzony na potrzeby klientów DM BOŚ S.A. oraz innych osób zainteresowanych. Nadzór nad DM BOŚ SA sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego. Regulamin doradztwa inwestycyjnego i sporządzania analiz inwestycyjnych, analiz finansowych oraz innych rekomendacji o charakterze ogólnym dotyczących transakcji w zakresie instrumentów finansowych oraz instrumentów bazowych instrumentów pochodnych znajduje się na stronie internetowej bossa.pl w dziale Dokumenty. 1 / 14

2 Złoty i waluty regionu: Turecka lira przed decyzją banku centralnego Rubel: Przedstawiciele Międzynarodowego Funduszu Walutowego poparli decyzję Banku Rosji, który wstrzymał się w poprzednim tygodniu z dalszymi cięciami stóp procentowych (w tym roku było ich już pięć). Bardzo ciekawe słowa padły ze strony ministra finansów Antona Siluanova jego zdaniem dalsze luzowanie polityki mogłoby m.in. ograniczyć dostęp do kredytów. Słowa wydają się stać w sprzeczności z logiką, ale i też mogą zwracać uwagę na nowe obszary ryzyka, których jeszcze nie wycenia rynek. To zdaje się tłumaczyć dlaczego rubel nie zyskał po czwartkowym komunikacie FED, a w ujęciu tygodnia zyskał mniej, niż mógł. Dane makro były słabe (sprzedaż detaliczna spadła w sierpniu o 9,1 proc. r/r, a realne płace o 9,8 proc. r/r). Perspektywy dla rubla wyglądają gorzej, niż tydzień temu. Niewykluczone, że w ciągu kolejnych tygodni będziemy kierować się w stronę sierpniowych minimów. Turecka lira: Rynek obawia się obniżenia w piątek wieczorem perspektywy ratingu przez Fitch do negatywnej ze względu na rosnące ryzyko polityczne. Niemniej ten tydzień lira może zaliczyć do udanych deprecjacja została powstrzymana. I nie jest to tylko zasługa czwartkowych sygnałów z FED. Większe znaczenie mogą mieć spekulacje związane z posiedzeniem tamtejszego banku centralnego we wtorek, który teoretycznie mógłby zaryzykować podwyżkę stóp procentowych z obecnych 7,50 proc. Ta jednak mogłaby być zbyt ryzykowna dla gospodarki, ale i też politycznie zaostrzenie konfliktu z politykami obozu prezydenta Erdogana. Turcji ciąży też aspekt polityczny wcześniejsze wybory zaplanowane na 1 listopada, wcale nie muszą przynieść wygranej dla AKP, co tylko przedłuży okres niepewności, którek nie sprzyja też konflikt z Kurdami i Państwem Islamskim. Reasumując analiza techniczna zaczyna wyglądać lepiej, niż fundamenty ale droga do mocniejszej liry może być nazbyt wyboista. Sam wąski region CEE zyskał na wartości w relacji do dolara i euro. W ostatnich dniach najlepiej zachowywał się forint to wynik zaskakująco dobrych danych nt. nadwyżki na rachunku obrotów bieżących w lipcu. Wynik 744 mln EUR jest wprawdzie gorszy, niż 816 mln EUR w czerwcu, ale lepszy, niż w poprzednich miesiącach. W efekcie nadwyżka w 2015 r. będzie wyraźnie wyższa, niż w 2014 r. to wynik wzrostu nadwyżki handlowej, a także większych wpływów z tytułu funduszy unijnych. Stabilna za to pozostawała czeska korona to wynik trzymania się kursu EUR/CZK wokół poziomu 27,00, czyli tzw. kursu bronionego przez Bank Czech. W kraju otrzymaliśmy słabsze dane makro nt. sprzedaży detalicznej (w sierpniu spadła o 2,6 proc. m/m i 0,3 proc. r/r), oraz produkcji przemysłowej (w sierpniu spadła o 7,1 proc. m/m i wzrosła o 5,3 proc. r/r). Poznaliśmy też bardziej gołębie zapiski z posiedzenia Rady Polityki Pieniężnej, która zwróciła uwagę na większe ryzyka dla wzrostu gospodarczego i inflacji, chociaż na razie o ewentualnym luzowaniu polityki w przyszłości nie ma mowy. Miniony tydzień przyniósł też dane nt. inflacji CPI, która w sierpniu nieznacznie odbiła do -0,6 proc. r/r z -0,7 proc. r/r, oraz płac (wzrosły o 3,4 proc. r/r wobec spodziewanych 3,5 proc. r/r). Reasumując, mix danych na pewno nie jest pozytywny i rodzi obawy, co do kolejnych odczytów. Przyszły tydzień będzie ubogi w istotne publikacje, kluczowy będzie dopiero PMI dla przemysłu, który poznamy 1 października (przypomnijmy, że w sierpniu odnotował zaskakujący spadek do 51,1 pkt.). Gorsze perspektywy makro nie przeszkadzają jednak złotemu, który próbuje się wyraźniej umacniać dobrze w ujęciu technicznym wygląda koszyk BOSSA PLN. Skąd takie zachowanie? Inwestorzy dyskontują potencjalne posunięcia banków centralnych. FED zaczyna odsuwać w czasie podwyżkę stóp, a ECB otworzył ponad 2 tygodnie temu dyskusję nt. możliwego zwiększenia luzowania (jeżeli, zajdzie taka potrzeba). Zagrożeniem dla pozostaje jednak sytuacja w Chinach, która będzie ograniczać większe zaangażowanie się na rynkach wschodzących. Słabo wyglądają też układy techniczne dla głównych rynków akcji. 2 / 14

3 Wykres tygodniowy BOSSA PLN Analiza techniczna sugeruje, że ważne wsparcie dla BOSSA PLN to rejon 91,30 pkt., a opór to okolice 92,90-93,10 pkt. Euro: To może być przełomowy tydzień według analizy technicznej Rynek otrzymał niezłe dane nt. produkcji przemysłowej w strefie euro, która wzrosła w lipcu o 0,6 proc. m/m i 1,9 proc. r/r, chociaż może to być ostatni tak dobry odczyt w tym roku biorąc pod uwagę gorsze wskazania płynące z indeksów PMI. Poza tym mieliśmy słabszy indeks ZEW z Niemiec indeks nastrojów analityków spadł we wrześniu do 12,1 pkt. z 25 pkt. w sierpniu, a inflacja HICP dla całej strefy euro w ostatecznym rozrachunku wyniosła w sierpniu tylko 0,1 proc. r/r. Niemniej ze strony przedstawicieli Europejskiego Banku Centralnego nie płyną nowe wskazówki dotyczące szczegółów poluzowania polityki, o której to możliwości wspomniał na ostatnim posiedzeniu ECB, Mario Draghi. Innymi słowy, ECB pozostawia sobie to werbalne narzędzie na gorsze czasy W kontekście wyborów parlamentarnych w Grecji, które odbędą się w niedzielę 20 września pojawiły się nowe sondaże sugerujące większe prawdopodobieństwo wygranej Nowej Demokracji, chociaż różnice nadal mieszczą się w przedziale błędu statystycznego. Niemniej taki wynik zostałby odebrany pozytywnie przez rynki, gdyż ND daje gwarancje realizacji reform ustalonych z wierzycielami i ma większe możliwości budowania koalicji. Niewykluczone jednak, że rynki już częściowo zdyskontowały taki wynik niedzielnego rozstrzygnięcia. W dłuższym okresie najpewniej okaże się też, że reformy okażą się niewystarczające W przyszłym tygodniu kluczowe będą wstępne szacunki indeksów PMI za wrzesień, które poznamy w środę 23 września oczekiwane jest ich nieznaczne pogorszenie względem stanu z sierpnia (odpowiednio 52,1 pkt. przemysł i 54,2 pkt. usługi). Poza tym ważny będzie też czwartek mamy kolejny przetarg tanich pożyczek z ECB, czyli T-LTRO, oraz indeks zaufania niemieckiego biznesu Ifo 3 / 14

4 Nowy tydzień może okazać się istotny z punktu widzenia analizy technicznej dla koszyka BOSSA EUR. Widać, że mamy drugie podejście pod opór 115,50 pkt., oraz spadkową linię od maja 2014 r. przy 116,30-50 pkt. Nieudana próba złamania w/w oporów może mieć znaczenie w perspektywie rozegrania rynku jesienią. Fundamentalnie euro w długim okresie nie ma podstaw do wzrostu biorąc pod uwagę utrzymujące się ryzyko potencjalnych działań ze strony ECB. Wykres tygodniowy BOSSA EUR Dolar: Podwyżka stóp najwcześniej w grudniu Rynek otrzymał słabsze dane nt. produkcji przemysłowej w sierpniu (spadek o 0,4 proc. m/m), oraz sprzedaży detalicznej w tym okresie (wzrost zaledwie o 0,2 proc. m/m i 0,1 proc. m/m bez uwzględnienia wolumenu samochodów). Gorsze były też wskazania regionalnych indeksów NY FED Mfg. i Philly FED za wrzesień odpowiednio -14,67 pkt. i -6 pkt. Oczekiwaniom nie sprostał też odczyt inflacji CPI za sierpień (spadek o 0,1 proc. m/m). Z kolei w ujęciu bazowym rozczarowaniem było utrzymanie rocznej dynamiki na poziomie 1,8 proc. r/r Na wrześniowym posiedzeniu FED zgodnie z oczekiwaniami większości analityków nie podwyższył stóp procentowych. Komunikat towarzyszący tej decyzji nie był jednak nazbyt jastrzębi, chociaż Janet Yellen na konferencji prasowej dała do zrozumienia, że Rezerwa będzie rozważała możliwość zacieśnienia polityki na nadchodzących posiedzeniach, a scenariusz pierwszej podwyżki jeszcze w tym roku pozostaje możliwy. Jednak FED coraz częściej się asekuruje, w efekcie to, czy dojdzie do podwyżki w grudniu zależeć będzie głównie od napływających danych makro. I to nie tylko tych z USA, gdyż FED zaczyna zwracać uwagę na otoczenie zewnętrzne, czyli wpływ sytuacji w Chinach na globalne rynki finansowe. Z ankiety przeprowadzonej wśród członków FED widać, że długookresowa krzywa stóp procentowych robi się bardziej płaska (mediana oczekiwań na lata spadła o 25 p.b., a długookresowa o 30 p.b. do 3,50 proc. Jednocześnie zaczynają się pojawiać głosy mówiące o podwyższeniu stóp dopiero w 2017 r. (na razie jeden), a trzech członków FED wskazuje na przyszły rok. Rynek powinien też zwrócić na niższe prognozy makro, zwłaszcza te dotyczące inflacyjnego wskaźnika PCE. 4 / 14

5 Prawdopodobieństwo podwyżki stóp procentowych w grudniu liczone na podstawie zachowania się kontraktów FED Funds z giełdy CME wyraźnie zmalało i wynosi 39 proc. Co ciekawe styczniowy ruch rynek wycenia na 49 proc. To pokazuje, że inwestorzy zaczynają się obawiać, że FED znajdzie preteksty do zachowania obecnego status quo na stopach jeszcze przez kilka miesięcy. W efekcie łatwo zrozumieć, czemu dolar traci. W przyszłym tygodniu większą uwagę mogą przykuć wystąpienia przedstawicieli FED, które będą nawiązywać do ostatniej decyzji tego gremium. Głos zabiorą Dennis Lockhart, James Bullard, Esther George, a także sama Janet Yellen przemawiająca w czwartek na Uniwersytecie w Massachusetts. To kalendarz oficjalnych wystąpień, a przecież mogą pojawić się też wywiady prasowe, czy też telewizyjne. Z danych makro uwagę rynku skupi ostateczny odczyt PKB za II kwartał, który poznamy w piątek. Oczekiwania zakładają 3,7 proc. w ujęciu zanualizowanym. Wcześniej, bo w czwartek warto będzie zerknąć na dynamikę zamówień na dobra trwałego użytku w sierpniu Układ techniczny koszyka BOSSA USD nie jest łatwy. Uwagę zwraca obrona wsparcia przy 79,90-80,00 pkt., które dodatkowo wyznacza linia spadkowa trendu pociągnięta po szczytach z pierwszej połowy sierpnia (teraz była by wewnętrzną linią trendu?). Jeżeli w najbliższym tygodniu rynek będzie miał trudności z wyraźnym zejściem poniżej w/w poziomu, to będzie to sygnał za mocniejszym dolarem. Powód? Rynek mógł nadmiernie przeskalować oczekiwania wobec grudniowej podwyżki stóp przez FED, co może ujawnić się przy okazji publikacji danych makro w pierwszych dniach października. Wykres dzienny BOSSA USD Jen: Decyzja BOJ nie zmieniła układu na rynku Na wtorkowym posiedzeniu Bank Japonii nie zmienił skali programu QE (nadal wynosi 80 bln JPY w ujęciu rocznym). W komunikacie obniżono też oczekiwania związane z dynamiką eksportu, a także produkcji przemysłowej za sprawą pogorszenia się koniunktury w zewnętrznych gospodarkach. 5 / 14

6 Poza tym rynek otrzymał słabsze dane nt. produkcji przemysłowej w lipcu (spadek o 0,8 proc. m/m i bez zmian w ujęciu r/r), a także bilansu handlu zagranicznego w sierpniu (deficyt -567,9 mld JPY, przy wyhamowaniu dynamiki eksportu do 3,1 proc. r/r). W przyszłym tygodniu aktywność japońskich instytucji będzie ograniczona święto aż do środy. Niemniej w czwartek uwagę zwrócą dane nt. PMI w przemyśle we wrześniu, a w piątek nt. sierpniowej inflacji CPI. Bilans tygodnia dla jena jest neutralny. Zyskał on wyraźnie w relacji do słabszego dolara, oraz nieco wobec euro i walut skandynawskich, a stracił w relacji z walutami surowcowymi, głównie AUD. Kolejne dni mogą przynieść umocnienie się jena, jeżeli pogorszy się sytuacja na rynkach akcji, oraz wzrośnie globalne ryzyko (rynki będą obawiać się chińskich PMI w środę). Teoretycznie szanse na zwiększenie programu QE przez Bank Japonii rosną, ale trudno jest określić, kiedy może faktycznie do tego dojść Wykres przebiegu stóp zwrotu dla par z JPY za ostatnie 5 dni, źródło: Stooq.pl Frank: Bierność SNB wzmocniła franka Narodowy Bank Szwajcarii na kwartalnym posiedzeniu nie dokonał korekt w polityce monetarnej. To oznacza, że środek przedziału dla stawki LIBOR 3M pozostaje przy -0,75 proc. W komunikacie podkreślono, że CHF nadal pozostaje wyraźnie przewartościowany, a SNB będzie aktywny na rynku, jeżeli zajdzie taka potrzeba. Bank podał też, że oczekuje pozytywnych informacji w kwestii inflacji dopiero w 2017 r. Instytut SECO zrewidował prognozy wzrostu gospodarczego i inflacji na lata W tym roku PKB ma wzrosnąć o 0,9 proc. r/r (wcześniej szacowano 0,8 proc. r/r), a w przyszłym o 1,5 proc. r/r (było 1,6 proc. r/r). Szacunki dla inflacji to odpowiednio -1,1 proc. r/r w tym roku i zaledwie +0,1 proc. r/r w przyszłym. Wcześniej liczono na -1,0 proc. r/r i +0,3 proc. r/r. SECO podtrzymuje prognozę kontynuacji powolnego ożywienia w strefie euro 6 / 14

7 Przyszły tydzień będzie ubogi w dane makro. Uwagę zwrócą jedynie dane nt. bilansu handlu zagranicznego we wtorek. Na przestrzeni tygodnia CHF nieco zyskał w relacji do słabego dolara, ale i też w układach z euro i walutami skandynawskimi. To reakcja na komunikat z SNB, a także pogorszenie się koniunktury na rynkach akcji w piątek (chociaż był to okres tzw. trzech wiedźm, czyli wygasania serii kontraktów terminowych). Niewykluczone, że kolejne dni przyniosą próbę dalszego umocnienia się franka, co będzie echem sytuacji na giełdach (ujęcie techniczne głównych indeksów wygląda słabo). Ucieczka w stronę safehaven będzie jednak ograniczona oczekiwaniami związanymi z możliwością poluzowania polityki przez SNB w najbliższych miesiącach (tutaj Szwajcarzy będą zerkać na ECB). Wykres przebiegu stóp zwrotu par z CHF za ostatnie 5 dni, źródło: Stooq.pl Funt: Wsparły go lepsze dane nt. płac Sierpniowa inflacja CPI była w zasadzie zgodna z oczekiwaniami rynku (0,0 proc. r/r i 1,0 proc. r/r dla bazowej). Zaskoczeniem były lepsze dane z rynku pracy. Stopa bezrobocia spadła w lipcu do 5,5 proc., chociaż już publikowane w tym samym momencie sierpniowe dane pokazały wzrost wniosków o zasiłek dla bezrobotnych o 1,2 tys. Kluczowe okazały się jednak dane nt. dynamiki płacy godzinowej, która była najwyższa od 6 lat (2,9 proc.). Ale słabsze były już sierpniowe dane nt. sprzedaży detalicznej, która spadła wyhamowała do 3,7 proc. r/r po rewizji z 4,1 proc. r/r w lipcu Przemawiający publicznie przy okazji prezentacji raportu BOE nt. inflacji w parlamencie, szef banku centralnego dał jednak do zrozumienia, że decyzja o tym, kiedy można by zacząć podnosić stopy procentowe może być łatwiejsza dopiero w końcu roku. Z drugiej strony ze słów Martina Weale a i Kristin Forbes można było odnieść wrażenie, że są oni bliżej poglądów Ian McCafferty, który głosował za zacieśnieniem polityki na sierpniowym posiedzeniu. Tymczasem zdaniem głównego ekonomisty BOE, Andy Haldane, kolejnym ruchem ze strony BOE może być obniżka stóp procentowych, jeżeli zmaterializowałby się negatywny scenariusz związany z zewnętrznymi zagrożeniami dla gospodarki. Niemniej Haldane jest znany ze swoich dość gołębich poglądów 7 / 14

8 Układ techniczny na koszyku funta wskazuje na trwającą korektę wcześniejszych spadków. Trudno będzie jednak zakładać możliwość domknięcia luki przy 93,00-93,40 pkt. W efekcie scenariusz kontynuacji spadków w okolice 90,60 pkt., gdzie przebiega ponad 2 letnia linia trendu wzrostowego pozostaje aktualny. Być może pretekstem staną się obawy związane z przyszłorocznym referendum ws. wyjścia z Unii Europejskiej, lub kluczowe dane makro jakie poznamy w pierwszych dniach października. Wykres tygodniowy koszyka funta liczonego przez Bank Anglii (=GBP), źródło: Thomson Reuters Waluty surowcowe: Odbicie może być chwilowe Tym razem najsilniejszy okazał się dolar australijski chociaż pytanie, czy to tylko nie mocniejsze odreagowanie wcześniejszej przeceny tej waluty. Zwłaszcza, że zapiski z wrześniowego posiedzenia RBA okazały się bardziej gołębie. RBA zwrócił uwagę na większe ryzyka dla wzrostu gospodarczego i podkreślił, że wzrost gospodarczy pozostanie poniżej średniej. Zwrócono jednak uwagę na ożywienie w sektorach nie zajmujących się wydobyciem surowców. Mniej pesymistyczny był przemawiający w piątek szef RBA, który dał do zrozumienia, że obecna polityka monetarna jest właściwa. Rynek powinien jednak pamiętać o tym, że RBA może znów grać gołębią nutą, gdyby dane makro były słabsze (w przyszłym tygodniu uwagę skoncentrują na sobie chińskie PMI dla przemysłu w środę), albo notowania AUD zaczną iść nadmiernie w górę Odbijał też dolar nowozelandzki wsparciem okazała się kolejna dobra aukcja przetworów mlecznych (wzrost indeksu cen o 16,5 proc. względem poprzedniego przetargu) ale już dane nt. PKB w II kwartale były słabsze (0,4 proc. k/k i 2,4 proc. r/r), co uzasadnia gołębie nastawienie banku centralnego w kwestii dalszych obniżek stóp procentowych. Najmniej odbijał dolar kanadyjski. Pytanie na ile nie zaczyna być to wynik obaw związanych z gorszym postrzeganiem sytuacji w USA, a także wciąż mało optymistycznych perspektyw dla rynku surowców w dłuższym terminie. Dane nt. inflacji CPI w sierpniu były zgodne z oczekiwaniami. W przyszłym tygodniu kluczowe może okazać się poniedziałkowe wystąpienie szefa Banku Kanady na 2016 Economic Outlook w Calgary. Poza tym mamy dane nt. lipcowej sprzedaży detalicznej w środę 8 / 14

9 Waluty skandynawskie: Bliski powrót do spadków? Zapiski z wrześniowego posiedzenia Riksbanku na którym utrzymane zostały dotychczasowe parametry polityki monetarnej nie były aż tak gołębie. Przede wszystkim jego członkowie zwracają uwagę na lepsze perspektywy dla inflacji. Pozostawiają sobie jednak furtkę do ewentualnego luzowania, gdyby zewnętrzne zagrożenia miały wpłynąć pogorszenie się perspektyw dla inflacji. To oczywiście wsparło notowania korony szwedzkiej, chociaż ta zdaje się być już blisko zakończenia odreagowania trwającego od końca sierpnia. Jest mało prawdopodobne, aby na przyszłotygodniowym posiedzeniu w czwartek Norges Bank miał obniżyć stopy procentowe (obecnie 1,0 proc.). Najprawdopodobniej jednak taka opcja pozostanie otwarta, co niekoniecznie pomoże koronie norweskiej. Warto będzie też zerkać na notowania ropy, które mogą kończyć ostatnie cenowe odreagowanie Surowce energetyczne: Spadek zapasów ropy w USA Ropa naftowa: Cena ropy naftowej dynamicznie wzrosła w pierwszej połowie tygodnia, odbijając się w górę od poziomu technicznego wsparcia na poziomie 44 USD za baryłkę. W środę amerykański Departament Energii (DoE) podał, że zapasy ropy w USA we wcześniejszym tygodniu spadły o 2,1 mln baryłek. Był to wzrost w dużej mierze zgodny z wtorkowymi wyliczeniami Amerykańskiego Instytutu Paliw, który podał, że spadek zapasów wyniósł 3,1 mln baryłek. Energy Information Administration (EIA), będąca częścią amerykańskiego Departamentu Energii, przedstawiła swoje wyliczenia dotyczące produkcji ropy naftowej z łupków w USA. Według EIA, w październiku ma ona spaść o 80 tysięcy baryłek dziennie do poziomu 5,21 mln baryłek dziennie (z wrześniowych 5,29 mln baryłek dziennie). Byłaby to już szósta zniżka produkcji z rzędu. Jednocześnie EIA zaznacza, że efektywność funkcjonujących w USA wiertni rośnie. Naszym zdaniem: Poziom 44 USD za baryłkę póki co wytrzymuje jako techniczne wsparcie, więc jego pokonanie jest coraz trudniejsze dla niedźwiedzi. Pole do zwyżek jest jednak niewielkie. Ze względu na sprzyjające sprzedającym warunki fundamentalne, presja podaży na tym rynku powinna się utrzymać. Gaz ziemny: o Według Departamentu Energii, zapasy gazu ziemnego w USA wzrosły w minionym tygodniu o 73 mld stóp sześciennych. Jest to wzrost zgodny z oczekiwaniami. o Zapasy gazu ziemnego w USA wynoszą 3,334 bln st. sześc. To o 456 mld st. sześc. więcej niż w tamtym roku i o 125 mld st. sześc. więcej niż wynosi 5-letnia średnia. o EIA podała, że w październiku spodziewa się spadku produkcji gazu ziemnego z łupków w USA o 208 mln stóp sześciennych do poziomu 44,8 mld stóp sześciennych. o Naszym zdaniem: Poniedziałkowe wybicie cen gazu ziemnego w USA ponad poziom 2,7 USD za mln BTU okazało się nietrwałe. Już w środę cena tego surowca zawróciła w dół i spadła poniżej tej bariery. Patrząc na wykres z szerszej perspektywy, widać, że notowania gazu ziemnego i tak utrzymują się w kilkumiesięcznej konsolidacji. Silne poziomy oporu to 2,70 USD, 2,92 USD i 3,04 USD za mln BTU, natomiast najbliższe poziomy wsparcia to: 2,56 USD i 2,47 USD za mln BTU. 9 / 14

10 Wykres dzienny cen ropy naftowej WTI. Ważne dane w kolejnym tygodniu: Wtorek: Raport Amerykańskiego Instytutu Paliw dot. zapasów paliw w USA. Środa: Raport Departamentu Energii dot. zapasów paliw w USA. Czwartek: Raport Departamentu Energii dot. zapasów gazu ziemnego w USA. Piątek: Raport Baker Hughes dot. liczby funkcjonujących wiertni w USA. Miedź: Nerwowy tydzień na rynku miedzi Notowania miedzi rozpoczęły miniony tydzień od spadku i tak też go zakończyły. Jednak od wtorku do czwartku sesje na tym rynku były wzrostowe. W minioną środę miało miejsce silne trzęsienie ziemi w Chile. Na jego skutek, dwie duże firmy produkujące miedź Codelco i Antofagasta zdecydowały się na zawieszenie działalności operacyjnej dwóch kluczowych kopalń miedzi w tym kraju. Łącznie kopalnie te odpowiadają rocznie za wydobycie 600 tys. ton miedzi. Niskie ceny miedzi zaczynają być problemem dla produkujących ten surowiec przedsiębiorstw, dlatego niektóre z nich mają zamiar dostosować się do niskiego poziomu cen. Agencja Reuters cytuje anonimowego przedstawiciela branży hutniczej w Chinach, który twierdzi, że spółka Jiangxi Copper największy w chiński producent miedzi ma zamiar zmniejszyć produkcję tego surowca o około 10% w ciągu najbliższych 4 miesięcy. Ma to być rezultat niskich cen tego surowca na globalnym rynku. Spółka Jiangxi Copper nie skomentowała tych doniesień. Według prognoz różnych instytucji, tegoroczna produkcja miedzi może być mniejsza niż wcześniej oczekiwano wszystko za sprawą zaburzeń wydobycia miedzi w różnych częściach świata. Póki co w tym roku było sporo strajków, przerw w dostawach prądu, powodzi i susz, które powodowały przerwy w produkcji miedzi i istotnie wpłynęły na wielkości wydobycia tego surowca w wielu kopalniach. Jeśli w drugiej połowie roku na rynku tym nie będzie spokojniej, to problemy kopalń mogą stworzyć solidne podwaliny pod wzrost notowań miedzi. Naszym zdaniem: Ceny miedzi wciąż znajdują się w długoterminowym trendzie spadkowym. Dopóki obawy o stan chińskiej gospodarki istnieją, to cenom tego surowca ciężko będzie o trwałe wzrosty. Trudności z 10 / 14

11 pokonaniem oporu w okolicach 2,46 USD za funt pokazują, że siłę popytu na rynku miedzi wciąż należy traktować krótkoterminowo. Wykres dzienny cen miedzi w USA. Ważne dane w kolejnym tygodniu: Środa: Wstępny odczyt indeksu PMI dla przemysłu Chin za wrzesień. Metale szlachetne: Złoto w górę po komunikacie Fed Złoto: o o o o Miniony tydzień zaczął się na rynku złota słabo, jednak od środy na rynku tym dominowała strona popytowa. Cena żółtego kruszcu w czwartek przekroczyła poziom 1130 USD za uncję. Bieżący tydzień na rynku złota upływał pod znakiem oczekiwania na decyzję Fed dotyczącą poziomu stóp procentowych w USA a później na reakcji na tę decyzję. Fed pozostawił stopy procentowe bez zmian, co nie było zaskoczeniem dla inwestorów, ale i tak wywołało wyraźną reakcję amerykańskiego dolara. Wraz z osłabieniem się USD, wzrosła cena złota. Popyt na złoto Azji jest przytłumiony chińscy i indyjscy konsumenci wciąż niechętnie nabywają złotą biżuterię, a także monety i sztabki. Indyjscy jubilerzy kupują złoto, przygotowując się do sezonu ślubów i świąt hinduskich, przypadającego na koniec III kwartału i początek IV kwartału. Okres ten cechuje się zwiększonymi zakupami złota przez Hindusów. Pozostałe metale szlachetne: o Notowania srebra w minionym tygodniu dynamicznie wzrosły, przekraczając techniczny opór w okolicach 15 USD za uncję. o Notowania platyny i palladu w minionym tygodniu również rosły, jednak ceny obu metali pozostają w długoterminowym trendzie spadkowym. Naszym zdaniem: Notowania złota w minionym tygodniu wzrosły, jednak cena tego kruszcu wciąż utrzymuje się w długoterminowym trendzie spadkowym. Najbliższym ważnym poziomem oporu jest 1141 USD za uncję. Jego przebicie będzie trudne, więc możliwe, że po dotarciu do tej bariery, zniżka cen złota 11 / 14

12 będzie kontynuowana. Duże znaczenie dla kształtowania się cen tego kruszcu wciąż ma oczywiście wartość USD. Wykres dzienny cen złota. Ważne dane w kolejnym tygodniu: Poniedziałek-piątek: Szereg danych makro z USA, mogących wpłynąć na wartość USD i pośrednio na złoto. Zboża: Pytania o wiarygodność rosyjskich danych Kukurydza: Po wcześniejszych dynamicznych wzrostach, w minionym tygodniu notowania kukurydzy znajdowały się pod presją podaży. Podaż tego zboża w USA jest duża, jednak w Europie ze względu na przedłużające się susze sytuacja jest gorsza. Soja: Miniony tydzień nie zmienił wiele na rynku soi. Notowania tego surowca w minionym tygodniu były relatywnie stabilne, aczkolwiek utrzymywały się blisko poziomu tegorocznych minimów. Pszenica: Notowania pszenicy rozpoczęły miniony tydzień od wzrostu, jednak później dała o sobie znać strona podażowa. We wtorek pojawiła się intrygująca wypowiedź szefa rosyjskiej Federacji Zbożowej, Arkadego Złoczewskiego, który powiedział, że lokalni urzędnicy namawiają rolników to raportowania większych zbiorów niż wynoszą one faktycznie. Wprawdzie Złoczewski jednocześnie powiedział, że różnica pomiędzy danymi oficjalnymi a rzeczywistymi nie jest duża, jednak rozbudził na globalnym rynku zbóż niepewność dotyczącą wiarygodności publikowanych przez Rosję danych. Ryż: W minionym tygodniu notowania ryżu kontynuowały ruch wzrostowy. Presja na wzrost cen tego zboża była w ostatnich kilku tygodniach spora. W pewnej mierze wynika ona z kłopotów pogodowych w Myanmar. Kraj ten, który jest ważnym eksporterem ryżu, zmagał się ostatnio z dotkliwymi powodziami, a dodatkowo kraj ten nawiedził cyklon. Zupełnie zalane zostały spore areały pól ryżowych a dokładniej, ponad 1,4 mln arów upraw dlatego obecnie trwa żmudne naprawianie zniszczeń, w tym ponowne zasiewanie pól ryżowych. Naszym zdaniem: Z technicznego punktu widzenia, na wykresach zbóż widać, że notowania mają problemy z zejściem na nowe minima. Jest to sygnał możliwego nadejścia ruchu wzrostowego. Zakres możliwego ruchu wzrostowego jest jednak ograniczony ze względu na dużą podaż zbóż na świecie. 12 / 14

13 Wykres dzienny cen pszenicy w USA. Ważne dane w kolejnym tygodniu: Poniedziałek: Raport Departamentu Rolnictwa dot. tempa zasiewów zbóż w USA i ich jakości. Czwartek: Raport Departamentu Rolnictwa dot. eksportu zbóż z USA. Soft commodities: Kontynuacja wzrostu cen kakao Cukier: Notowania cukru poruszają się w długoterminowym trendzie spadkowym. Po wcześniejszej zwyżce, wynikającej w dużej mierze z mechanizmu short-covering, a także z utrudniających zasiewy trzciny cukrowej deszczów w Brazylii, cena cukru powróciła do spadków. Podaż cukru na świecie pozostaje duża, co wynika ze sporej produkcji w Brazylii oraz dużego eksportu z Indii. Bawełna: Miniony tydzień nie zmienił wiele na wykresie bawełny. Po wcześniejszym gwałtownym spadku jej cen, już trzeci tydzień z rzędu cena tego surowca porusza się w konsolidacji. Długoterminowo rynkowe fundamenty sprzyjają sprzedającym: podaż tego surowca wciąż jest duża ze względu na ogromne rezerwy w Chinach. Kakao: Miniony tydzień na wykresie kakao był dość nerwowy. Po wtorkowej zniżce, druga część tygodnia przyniosła kontynuację zwyżek notowań kakao i ich wybicie się ponad poziom 3300 USD za tonę. Ruchowi wzrostowemu sprzyjają spekulacje o mniejszej podaży kakao z Afryki Zachodniej niż wcześniej oczekiwano. Naszym zdaniem: Notowania kakao pokonały poziom oporu w okolicach 3239 USD za tonę, co zwiększa szanse na kontynuację wzrostu cen tego surowca w kierunku tegorocznych szczytów cenowych w okolicach 3381 USD za tonę. Na wykresie cukru presja podaży prawdopodobnie się utrzyma, podobnie jak na wykresie bawełny. 13 / 14

14 Wykres dzienny cen kakao w USA. Ważne dane w kolejnym tygodniu: Brak istotnych danych. 14 / 14