Uzyskanie przez ucznia wyższej oceny uwarunkowane jest spełnieniem wymagań z poziomów niższych.

Transkrypt

1 Wymagania edukacyjne z historii na poszczególne oceny Klasa III. Program nauczania autorstwa Teresy Kowalewskiej i Tomasza Maćkowskiego. Realizowany przy pomocy podręcznika: Śladami Przeszłości. Uzyskanie przez ucznia wyższej oceny uwarunkowane jest spełnieniem wymagań z poziomów niższych. Ocenę celującą śródroczną i roczną otrzyma uczeń, który opanuje wszystkie wiadomości i umiejętności określone w wymaganiach na poziomie bardzo dobrym. Uzyskuje maksymalną liczbę punktów na sprawdzianach. Wykazuje szczególną aktywność na lekcjach, zawsze odrabia zadania domowe, przygotowuje się do konkursów historycznych na szczeblu szkolnym, gminnym, powiatowym i wojewódzkim. Przygotowuje referaty i prezentacje na określony tematy. Wykazuje szczególne zainteresowanie przedmiotem. Rozdział I: Czas wielkich zmian. - Przedstawia dokonania postaci: Thomasa Jeffersona, Benjamina Franklina i Johna Adamsa. - Charakteryzuje przebieg wojny o niepodległość USA. - Ocenia zasługi Jerzego Waszyngtona dla uzyskania niepodległości Stanów Zjednoczonych. - Ocenia postawę króla Ludwika XVI podczas rewolucji. - Przedstawia dokonania postaci: Jeana-Paula Marata, Georges a Dantona, Jacques a Pierre a Brissota. - Charakteryzuje ugrupowania polityczne Konwentu Narodowego. - Wskazuje na mapie tereny przyłączone do Francji w okresie republiki oraz obszary objęte działaniami kontrrewolucyjnymi. - Ocenia znaczenie reform Sejmu Czteroletniego. - Omawia role tradycji związanej z Orderem Virtuti Militari. - Wyjaśnia znaczenie wydania przez Tadeusza Kościuszkę, Uniwersału połanieckiego. - Omawia wpływ bitew: pod Racławicami, Szczekocinami i Maciejowicami na przebieg powstania kościuszkowskiego. - Ocenia znaczenie wewnętrznych i zewnętrznych przyczyn upadku Rzeczypospolitej. - Uzasadnia oświeceniowy charakter konstytucji amerykańskiej, francuskiej i Konstytucji 3 maja. - Ocenia znaczenie konstytucji 3 maja dla dziejów Polski. -Podaje lata wydarzeń: 1777r.-bitwa pod Saratogą, 1781r.-bitwa pod Yorktown,1783r.- zawarcie pokoju w Paryżu. - Analizuje sytuacje kolonii angielskich w Ameryce Północnej w XVIII wieku. - Wskazuje na mapie miejsca najważniejszych bitew wojny o niepodległość USA. - Podaje daty wydarzeń: 14 lipca 1789r.- zdobycie Bastylii, 21 stycznia 1793r.- egzekucja Ludwika XVI. - Wymienia reformy przeprowadzone przez Konstytuantę. - Podaje lata wydarzeń: 20 września 1792r.- bitwa pod Valmy, 27 lipca 1794r.(9 thermidora roku II)- przewrót thermidoriański.

2 - Poprawnie posługuje się terminami: rojaliści, przewrót thermiodoriański. - Omawia etapy rewolucji francuskiej. - Przedstawia dokonania postaci: Jana Dekerta, księcia Józefa Poniatowskiego, Tadeusza Kościuszki. - Charakteryzuje stronnictwa Sejmu Wielkiego. - Określa przyczyny i skutki wojny z Rosją z 1792r. - Wymienia najważniejsze bitwy wojny w obronie Konstytucji 3 maja: pod Dubienką i Zieleńcami. - Wskazuje na mapie Targowice, Zieleńce i Dubienkę. - Przedstawia przebieg powstania kościuszkowskiego. - Wymienia przyczyny klęski insurekcji kościuszkowskiej. - Wymienia Hugona Kołłątaja i Scypiona Piatollego jako głównych autorów tekstu Konstytucji 3 maja. - Przedstawia dokonania postaci: Jerzego Waszyngtona, Tadeusza Kościuszki, Kazimierza Pułaskiego. - Uzasadnia oświeceniowy charakter Deklaracji niepodległości Stanów Zjednoczonych. - Wymienia przytoczone w Deklaracji niezbywalne prawa przysługujące wszystkim obywatelom. - Wyjaśnia zasady funkcjonowania federacji. - Omawia przyczyny i skutki wojny o wolność USA. - Ocenia wkład polaków w walce o niepodległość Stanów Zjednoczonych. - Poprawnie posługuje się terminami: Zgromadzenie Narodowe, Stany Generalne, Zgromadzenie Konstytucyjne, Konstytuanta, Deklaracja praw człowieka i obywatela, monarchia konstytucyjna. - Charakteryzuje problemy społeczne Francji przed wybuchem rewolucji. - Opisuje najważniejsze zasady ideowe rewolucji francuskiej zawarte w Deklaracji praw człowieka i obywatela. - Omawia rolę Maksymiliana Robespierra. - Wskazuje charakterystyczne cechy dyktatury jakobińskiej. - Przedstawia dokonania postaci: Stanisława Małachowskiego, Stanisława Augusta Poniatowskiego, Hugona Kołłątaja. - Wyjaśnia okoliczności zawiązania konfederacji targowickiej i ocenia jej następstwa, - Wymienia cele i następstwa powstania kościuszkowskiego. - Rozróżnia wewnętrzne i zewnętrzne przyczyny upadku Polski. - Przedstawia dokonania postaci: Karola Ludwika Monteskiusza, Benjamina Franklina. - Wymienia główne instytucje ustrojowe USA. - Określa prawa, które gwarantowała obywatelom konstytucja francuska. - Analizuje podobieństwa i różnice między konstytucją amerykańską, francuską i Konstytucją 3 Maja. Na ocenę dopuszczającą uczeń: - Podaje daty wydarzeń: 4 VII ogłoszenie niepodległości USA, uchwalenie konstytucji USA. - Poprawnie posługuje się terminami: ustawa stemplowa, bostońskie picie herbaty, kongres kontynentalny, stany. - Podaje daty wydarzeń: wybuch wielkiej rewolucji francuskiej, uchwalenie konstytucji francuskiej. - Wymienia główne przyczyny rewolucji.

3 - Poprawnie posługuje się terminami: Konwent Narodowy, Żyrondyści, jakobini, gilotyna, Trybunał Rewolucyjny, dyrektoriat. - Wymienia i ocenia skutki rewolucji francuskiej. - Podaje daty wydarzeń: obrady Sejmu Wielkiego, uchwalenie konstytucji 3 maja, drugi rozbiór Polski. - Poprawnie używa pojęć: sejm wielki, ustawa o sejmikach, ustawa o miastach królewskich, konfederacja targowicka, drugi rozbiór Polski. - Wymienia reformy sejmu wielkiego. - Omawia postanowienia konstytucja 3 maja. - Wskazuje na mapie zmiany terytorialne po II rozbiorze Polski. - Podaje wydarzenia: 24 III wybuch powstania kościuszkowskiego, III rozbiór Polski. - Poprawnie używa terminów: naczelnik, insurekcja, Uniwersał połaniecki. - Przedstawia dokonania postaci: Tadeusza Kościuszki, Jana Kilińskiego, Jakuba Jasińskiego. - Wskazuje na mapie zmiany terytorialne po III rozbiorze Polski. - Podaje daty: konstytucja USA, konstytucja 3 maja, 3 IX konstytucja francuska. - Poprawnie posługuje się terminami: konstytucja, ustawa zasadnicza, monarchia konstytucyjna. - Wyjaśnia, jak konstytucja USA realizowała zasadę trójpodziału władzy. - Omawia postanowienia konstytucji 3 maja. Rozdział II: Europa od Napoleona do Wiosny Ludów - Charakteryzuje sytuację międzynarodową Francji w epoce Napoleońskiej. - Opisuje przebieg wojen napoleońskich od 1813r. - Przedstawia dokonania postaci: Fryderyka Augusta I, Karola Kniaziewicza. - Opisuje uzbrojenia armii Księstwa Warszawskiego. - Przedstawia dokonania postaci: Aleksandra I, Fryderyka Wilhelma III, Roberta Stewarta Castlereagha, Klemensa von Metternicha, Charlesa Talleyranda. - Ocenia, jakie konsekwencje dla Europy przyniosły postanowienia kongresu. - Porównuje stopień rozwoju przemysłowego poszczególnych państw. - Wyjaśnia założenia czartyzmu. - Wymienia skutki powstania nowych ideologii. - Podaje lata wydarzeń: 1806r.- bitwy pod Jeną i Auerstedt, 1807r.- bitwy pod Iławą Pruską i Frydlandem. - Omawia zmiany, jakie zostały wprowadzone na mocy Kodeksu Napoleona. - Wymienia skutki wyprawy wielkiej armii na Rosję. - Lokalizuje na mapie terytoria przyłączone do Francji przed 1812r. - Wskazuje na mapie trasę wyprawy Napoleona na Moskwę. - Poprawnie posługuje się terminami: Legia Naddunajska, dekret grudniowy. - Omawia udział Polaków w bitwach na Półwyspie Iberyjskim. - Podaje rok śmierci Napoleona Bonapartego- 1821r. - Poprawnie posługuje się terminami: 100 dni Napoleona, system Metternicha. - Wskazuje na mapie Europy zmiany terytorialne wprowadzone w 1815r. - Ocenia znaczenie wynalazków rewolucji przemysłowej dla rozwoju cywilizacji. - Wskazuje na mapie najbardziej uprzemysłowione regiony Europy.

4 - Opisuje zmiany w poziomie życia różnych grup społecznych w XIXw. Na podstawie źródeł pisanych, ikonograficznych i statystycznych. - Przedstawia dokonania postaci: Alexisa de Tocqueville a, Adama Smitha, Edmunda Burke a, Giuseppe Mazziniego, Claude a de Saint-Simona, Charles a Fouriera, Roberta Owena, Karola Marksa, Fryderyka Engelsa. - Podaje lata wydarzeń1799- zamach 18 brumaira, koronacja cesarska Napoleona Bonaparte, bitwa pod Austerlitz, wyprawa na Moskwę, bitwa pod Lipskiem. - Poprawnie posługuje się terminami: zamach stanu, konsulat, pierwszy konsul, Kodeks Napoleona, departament, konkordat, blokada kontynentalna, hegemonia, Związek Reński. - Wyjaśnia okoliczności utworzenia Legionów Polskich we Włoszech. - Opisuje ustrój i terytorium Księstwa Warszawskiego. - Ocenia politykę Napoleona w odniesieniu do sprawy polskiej oraz postawę polaków wobec Napoleona. - Poprawnie posługuje się terminami: tańczący kongres, restauracja, legitymizm, równowaga europejska, Związek Niemiecki. - Przedstawia zasady i postanowienia kongresu wiedeńskiego. - Podaje daty wydarzeń: maszyna parowa, silnik elektryczny. - Poprawnie używa pojęć: rewolucja agrarna, fabryka, rewolucja przemysłowa, industrializacja, urbanizacja, metropolia, kapitaliści, proletariat. - Przedstawia dokonania postaci: Robert Fulton, Georg Stephenson, Michael Faraday. - Poprawnie posługuje się terminami: strajk, konserwatyzm, liberalizm, socjalizm utopijny, naukowy, komunizm. - Wyjaśnia główne założenia liberalizmu, socjalizmu oraz idei narodowych w Europie w I połowie XIX wieku. Na ocenę dopuszczającą uczeń: - Przedstawia dokonania Napoleona Bonaparte. - Opisuje zmiany w Europie w okresie napoleońskim w zakresie stosunków społecznych, gospodarczych i politycznych. - Podaje daty wydarzeń: powstanie Legionów Polskich we Włoszech, utworzenie Księstwa Warszawskiego, likwidacja Księstwa. - Przedstawia dokonania postaci: Jan Henryk Dąbrowski, Józef Wybicki, książę Józef Poniatowski. - Wskazuje na mapie Księstwo Warszawskie, Raszyn. - Podaje lata wydarzeń: zwołanie kongresu wiedeńskiego, bitwa pod Waterloo. - Wymienia decyzje kongresu w sprawie Polski. - Wskazuje na mapie: Królestwo Polskie, Wielkie Księstwo Poznańskie, Rzeczpospolitą Krakowską. - Prezentuje przykłady pozytywnych i negatywnych skutków procesu uprzemysłowienia w tym środowiska naturalnego. - Wymienia najważniejsze wynalazki i odkrycia XIX wieku oraz wyjaśnia następstwa ekonomiczne i społeczne ich zastosowania. - Podaje rok wydania Manifestu Komunistycznego Przedstawia okoliczności powstania ruchu robotniczego. Rozdział III: Ziemie Polskie w I połowie XIX wieku

5 - Charakteryzuje i ocenia politykę zaborców wobec Polaków w latach Przedstawia dokonania postaci: Iwana Dybicza, Iwana Paskiewicza, Macieja Rybińskiego, Jana Skrzyneckiego, Jana Krukowieckiego. - Omawia przyczyny klęski powstania listopadowego i ocenia jego znaczenie dla Polaków. - Charakteryzuje cele i działalność Hotelu Lambert, Towarzystwa Demokratycznego Polskiego, Gromad Ludu Polskiego. - Przedstawia dokonania postaci: Krzysztofa Mrongowiusza, Józefa Lompy, Franza Von Stadiona. - Wyjaśnia rolę rozwoju ukraińskiego ruchu narodowego w Galicji. - Ocenia wpływ działalności Polaków na wydarzenia Wiosny Ludów w Europie. - Porównuje cele oraz znaczenie powstania krakowskiego i powstania wielkopolskiego. - Przedstawia dokonania postaci: księcia Adama Jerzego Czartoryskiego, Józefa Zajączka, Franciszka Ksawerego Druckiego-Lubeckiego, Stanisława Kostki Potockiego, Stanisława Staszica, Tadeusza Czackiego. - Podaje daty wydarzeń: 25 luty bitwa pod Grochowem, maj bitwa pod Ostrołęką, wrzesień kapitulacja Warszawy. - Charakteryzuje działalność Rządu Narodowego w okresie powstania listopadowego. - Przedstawia międzynarodowe tło wybuchu powstania listopadowego. - Przedstawia dokonania postaci: Seweryna Goszczyńskiego, Szymona Konarskiego, Karola Libelta, Walentego Stefańskiego, Henryka Kamieńskiego, Edwarda Dembowskiego, Piotra Ściegiennego, Dezyderego Chłapowskiego, Karola Marcinkowskiego. Hipolita Cegielskiego. - Omawia wydarzenia Wiosny Ludów na ziemiach polskich na tle wydarzeń europejskich. - Wymienia przyczyny wybuchu oraz omawia przebieg powstania krakowskiego i wielkopolskiego. - Podaje lata wydarzeń: powstanie Królestwa polskiego, założenie Uniwersytetu Warszawskiego, utworzenie Banku Polskiego. - Charakteryzuje ustrój Królestwa Polskiego. - Ocenia osiągnięcia Królestwa w gospodarce, kulturze i szkolnictwie. - Przedstawia dokonania postaci: Walerian Łukasiński, Wincenty i Bonawentura Niemojewscy, Piotr Wysocki, Józef Chłopicki, Adam Czartoryski, Mikołaj I, Ignacy Prądzyński, Emilia Plater. - Poprawnie posługuje się terminami; statut organiczny, noc paskiewiczowska, rusyfikacja, Wielka Emigracja, Komitet Narodowy Polski, emisariusze. - Wymienia bezpośrednie i długofalowe skutki powstania listopadowego. - Przedstawia początki pracy organicznej na ziemiach polskich, wymienia główne założenia oraz najwybitniejszych przedstawicieli tego nurtu. - Poprawnie używa terminów: serwituty, powstanie wielkopolskie, rabacja. - Przedstawia dokonania postaci: Edwarda Dembowskiego, Jana Tyssowskiego, Ludwika Mierosławskiego. - Omawia działania podejmowane podczas wiosny ludów na ziemiach polskich. - Charakteryzuje poczynania zaborców wobec mieszkańców ziem dawnej Rzeczpospolitej w okresie wiosny ludów. - Ocenia postawy Polaków w czasie wiosny ludów.

6 - Poprawnie posługuje się terminami: Królestwo Kongresowe, Wielkie Księstwo Poznańskie, Wolne Miasto Kraków, Rada Stanu, Zagłębie Dąbrowskie, Zagłębie Staropolskie, uwłaszczenie, romantyzm. - Wskazuje na mapie nowy układ granic państw zaborczych na ziemiach polskich po kongresie wiedeńskim. - Podaje daty wydarzeń: 29/30 listopada noc listopadowa, styczeń detronizacja cara. - Wymienia przyczyny wybuchu powstania listopadowego. - Wskazuje na mapie miejsca walk i zasięg powstania listopadowego. - Przedstawia dokonania postaci: Joachima Lelewela, Adama Jerzego Czartoryskiego, Tadeusza Krępowieckiego, Juliusza Słowackiego, Adama Mickiewicza. - Wskazuje na mapie państwa europejskie, do których udawali się Polacy po upadku powstania listopadowego. - Podaje lata wydarzeń: powstanie krakowskie, wiosna ludów. - Prezentuje przyczyny i skutki rabacji galicyjskiej. - Wskazuje na mapie tereny objęte rabacją i powstaniem wielkopolskim. Rozdział IV: Świat w połowie XIX wieku - Przedstawia sytuację międzynarodową państw włoskich w połowie XIX wieku. - Charakteryzuje zjednoczenie Włoch w kontekście porównania tego wydarzenia z ruchami zjednoczeniowymi w innych częściach Europy. - Omawia przebieg wydarzeń związanych z Komuną Paryską. - Porównuje metody polityczne stosowane przez Bismarcka z postawą Cavoura i Garibaldiego. - Omawia rozwój terytorialny USA w XIX wieku. - Charakteryzuje zjawisko emigracji w USA. - Omawia przyczyny, przebieg i skutki najważniejszych konfliktów kolonialnych w XIX wieku. - Ocenia znaczenie budowy Kanału Sueskiego i Kanału Panamskiego dla rozwoju komunikacji. - Wymienia możliwości wykorzystania wynalazków XIX wieku w różnych dziedzinach życia oraz wskazuje pozytywne i negatywne zastosowanie tych odkryć. - Ocenia znaczenie rozwoju ruchu robotniczego w XIX wieku. - Charakteryzuje przebieg procesu demokratyzacji życia politycznego. - Ocenia znaczenie kina dla rozwoju kultury masowej i przemian obyczajowych. - Ocenia znaczenie zjednoczenia Włoch dla rozwoju idei narodowych w Europie. - Wymienia wydarzenia polityczne w Europie, które wpłynęły na zjednoczenie Włoch. - Omawia przebieg i wyróżnia kolejne etapy procesu zjednoczenia Włoch. - Wymienia przyczyny i skutki wojny prusko-francuskiej w latach Charakteryzuje rolę Jarosława Dąbrowskiego w wydarzeniach rewolucyjnych w Paryżu. - Wskazuje na mapie obszar związku północno-niemieckiego oraz Cesarstwa Niemieckiego. - Przedstawia przebieg wojny secesyjnej w USA. - Ocenia znaczenie zniesienia niewolnictwa w USA. - Wskazuje na mapie miejsca przełomowych bitew wojny secesyjnej. - Ocenia politykę mocarstw kolonialnych wobec podbitych ludów i państw na przykładzie Wielkiej Brytanii.

7 - Wymienia postanowienia konferencji berlińskiej z 1885 roku. - Wyjaśnia, jakie czynniki miały wpływ na spadek liczby zachorowań i śmiertelności w XIX wieku. - Przedstawia koncepcje ideologów anarchizmu. - Opisuje założenia syjonizmu. - Omawia działalność ruchów emancypacyjnych. - Wymienia twórców kultury przełomu XIX i XX wieku i przedstawia ich najważniejsze dzieła. - Omawia rolę organizacji nowożytnych igrzysk olimpijskich w rozwoju kultury masowej i przemian obyczajowych. -Podaj lata wydarzeń:1861r.-powstanie Królestwa Włoskiego,1871r.- ogłoszenie Rzymu stolicą Włoch. - Wskazuje na mapie trasę, którą przebył Garibaldi podczas wyprawy tysiąca czerwonych koszul w 1860r., oraz tereny przyłączone do Królestwa Sardynii 1859r. - Podaje lata wydarzeń: 1864r.-wojna Austrii i Prus z Danią,1867r.- utworzenie Zw2iązku Północnoniemieckiego, 1971r.- powstanie cesarstwa niemieckiego(ii Rzeszy Niemieckiej). - Charakteryzuje politykę Prus, zmierzającą do zjednoczenia. - Dostrzega podobieństwa i różnice w procesie zjednoczenia Włoch i Niemiec. - Przedstawia dokonania postaci: Abrahama Lincolna, Jeffersona Daviesa, Roberta Lee. - Opisuje przyczyny i skutki wojny secesyjnej Stanach Zjednoczonych. - Wyjaśnia przyczyny ekspansji kolonialnej. - Wymienia kierunki oraz określa zasięg ekspansji kolonialnej państw europejskich w XIX w, - Ocenia pozytywne i negatywne skutki polityki kolonialnej z perspektywy europejskie oraz z punktu widzenia kolonialnych społeczności. - Podaje lata wydarzeń: 1859r.- ogłoszenie teorii ewolucji Karola Darwina, 1886r.- odkrycie fal radiowych, 1903r.- pierwszy lot samolotem. - Charakteryzuje dokonania postaci: Karola Darwina, Dmitrija Mendelejewa, Pierre a Curie i Marii Skłodowskiej Curie, Ludwika Pasteura, Wilhelma Roentgena, Grahama Bella, Thomasa Alvy Edisona. - Określa skutki przewrotu technicznego i postępu cywilizacyjnego, w tym dla środowiska naturalnego. - Podaje lata wydarzeń: 1848r.- wprowadzenie powszechnego prawa wyborczego we Francji, 1869r.- nadanie po raz pierwszy praw wyborczych kobietom, 1891r.- ogłoszenie encykliki Rerum novarum. - Poprawnie posługuje się terminami: społeczeństwo industrialne, I Międzynarodówka, anarchizm, socjaldemokracja, nacjonalizm, chadecja, solidaryzm społeczny, emancypacja, sufrażystki. - Podaje lata wydarzeń: 1874r.- pierwsza wystawa impresjonistów, 1896r.- pierwsze nowożytne igrzyska olimpijskie. - poprawnie posługuje się terminami: realizm, naturalizm, impresjonizm, historycyzm, secesja, kultura masowa. Na ocenę dopuszczającą uczeń: - Poprawnie posługuje się terminem risorgimento. - Przedstawia dokonania postaci: Kamilla Cavoura, Wiktora Emanuela II, Giuseppe Garibaldiego. - Omawia stosunek Francji i Austrii do procesu zjednoczenia Włoch. - Przedstawia dokonania postaci: Ottona von Bismarcka, Wilhelma I Hohenzollerna.

8 - Omawia koncepcje zjednoczenia Niemiec. - Dostrzega podobieństwa i różnice w procesie zjednoczenia Włoch i Niemiec. - Podaje lata wydarzeń: wojna secesyjna w USA, zniesienie niewolnictwa w USA. - Poprawnie posługuje się terminami: Północ, Południe, secesja, demokraci, republikanie, kolonializm, protektorat, dominium. - Wskazuje na mapie największe mocarstwa i ich kolonie. - Wymienia najważniejsze wynalazki i odkrycia drugiej połowy XIX wieku i początku XX. - Omawia znaczenie rozpowszechniania nowych środków transportu. - Wskazuje na mapie Kanał Sueski i Kanał Panamski. - Przedstawia dokonania postaci: Włodzimierza Lenina, Eduarda Bernsteina, Leona XIII. - Charakteryzuje przyczyny i następstwa procesu demokratyzacji życia politycznego. - Przedstawia dokonania postaci: Clauda Moneta, Pierra de Coubertina. - Omawia nowe zjawiska kulturowe, w tym narodziny kultury masowej i przemiany obyczajowe. Rozdział V: Ziemie Polskie po Wiośnie Ludów - Ocenia wpływ manifestacji patriotycznych z lat na wybuch powstania styczniowego. - Charakteryzuje działalność Tymczasowego Rządu Narodowego. - Określa znaczenie dekretu o uwłaszczeniu dla klęski powstania. - Porównuje rozwój gospodarczy w trzech zaborach. - Ocenia politykę zaborców w poszczególnych zaborach wobec rozwoju kultury polskiej. - Opisuje rozwój ruchu spółdzielczego na ziemiach polskich. - Przedstawia skutki rewolucji z lat na ziemiach polskich. - Charakteryzuje rozwój pozytywizmu na ziemiach polskich. - charakteryzuje sztukę Młodej Polski jej reprezentantów i główne dzieła. - Wyjaśnia rolę historii w kształtowaniu polskiej kultury narodowej. - Charakteryzuje okres odwilży posewastopolskiej. - Podaje datę ostatecznego upadku powstania styczniowego- XII klęska oddziału księdza Stanisława Brzóski. - Na przykładzie obrazu Jana Matejki Stańczyk charakteryzuje idee konserwatystów krakowskich. - Wyjaśnia przyczyny zacofania gospodarczego w zaborze austriackim. - Przedstawia dokonania postaci: Stanisława Wojciechowskiego, Bolesława Limanowskiego, Róży Luksemburg, Juliana Marchlewskiego. - Omawia przyczyny oraz przebieg rewolucji w Królestwie Polskim. - Wskazuje na mapie ośrodki wystąpień robotniczych w okresie rewolucji Wymienia polskich przedstawicieli pozytywizmu i podaje przykłady ich twórczości. - Przedstawia dokonania postaci: Jarosława Dąbrowskiego, Aleksandra Wielopolskiego, Romualda Traugutta. - Omawia przyczyny oraz przebieg powstania styczniowego. - Podaje lata wydarzeń: utworzenie Hakaty, strajk we Wrześni.

9 - Poprawnie posługuje się terminami: rusyfikacja, Kraj Przywiślański, germanizacja, kulturkampf, rugi pruskie, stańczycy, trójlojalizm. - Przedstawia dokonania postaci: Michała Drzymały, Hipolita Cegielskiego. - Charakteryzuje i ocenia zróżnicowane postawy społeczeństwa wobec zaborców. - Porównuje możliwości prowadzenia działalności społecznej i rozwoju narodowego w trzech zaborach w drugiej połowie XIX wieku. - Podaje lata wydarzeń: powstanie PPS, powołanie Ligi Narodów, utworzenie SL, rewolucja w Rosji i na ziemiach polskich. - Przedstawia dokonania postaci: Ludwika Waryńskiego, Józefa Piłsudskiego, Ignacego Daszyńskiego, Romana Dmowskiego, Wincentego Witosa. - Poprawnie posługuje się terminami: pozytywizm, szkoła krakowska i warszawska, modernizm, Młoda Polska. - Porównuje warunki rozwoju kultury narodowej Polaków w trzech zaborach. Na ocenę dopuszczającą uczeń: - Podaje daty wydarzeń: 22 I wybuch powstania styczniowego, 2 III ukaz carski o uwłaszczeniu. - Poprawnie posługuje się terminami: Czerwoni, Biali, branka, partie, uwłaszczenie. - Wskazuje na mapie zasięg powstania styczniowego. - Rozróżnia bezpośrednie i długofalowe następstwa powstania styczniowego. - Opisuje metody germanizacji i rusyfikacji. - Wymienia partie ruchu socjalistycznego, narodowej demokracji, ruchu ludowego. - Podaje datę przyznania literackiej nagrody Nobla dla Henryka Sienkiewicza Rozdział VI: I Wojna Światowa - Ocenia znaczenie wyścigu zbrojeń dla wybuchu konfliktu światowego. - Wymienia znaczenie użycia nowych środków technicznych w walkach w czasie I wojny światowej. - Charakteryzuje walki na Bałkanach w I wojnie światowej. - Wskazuje na mapie kolonie niemieckie opanowane przez wojska ententy. - Charakteryzuje działalność Rządu Tymczasowego kierowanego przez Aleksandra Kiereńskiego. - Wyjaśnia rolę Niemiec we wzmocnieniu ugrupowania bolszewików w Rosji. - Omawia losy rodziny carskiej po przewrocie bolszewickim. - Wyjaśnia znaczenie uznania przez Francję i Anglię Komitetu Narodowego Polskiego za reprezentację narodu polskiego. - Wyjaśnia międzynarodowe uwarunkowania sprawy polskiej. - Wskazuje na przełomowe znaczenie dla sprawy polskiej orędzia prezydenta USA Wilsona. Charakteryzuje politykę głównych mocarstw światowych przed wybuchem I wojny światowej. - Opisuje przyczyny, przebieg i skutki wojny japońsko-rosyjskiej i wojen bałkańskich. - Charakteryzuje zmiany w umundurowaniu wojska w I wojnie światowej,. - Porównuje działania na froncie zachodnim z walkami na froncie wschodnim. - Wskazuje na mapie linię frontu na wschodzie i zachodzie pod koniec 1914r. oraz w momencie zawieszenia broni.

10 - Wymienia najważniejsze bitwy morskie stoczone podczas I wojny światowej. - Przedstawia postanowienia traktatu wersalskiego w sprawie Niemiec. - Podaje daty wydarzeń: styczeń 1918r.-rozwiązanie Zgromadzenia Konstytucyjnego w Rosji, lipiec 1918r.- utworzenie RFSRR. - Poprawnie posługuje się terminami: eserowcy, mienszewicy, kadeci, Armia Czerwona, Biali. - Przedstawia role postaci: Aleksandra Kiereńskiego, Lwa Trockiego, Feliksa Dzierżyńskiego. - Wskazuje na mapie rejony walk Legionów Polskich. - Przedstawia dokonania postaci: Józefa Hallera, Józefa Dowbora-Muśnickiego. - Omawia cele i działalności Związku Walki Czynnej, Związku Strzeleckiego, Towarzystwa Strzelec, Polskich Drużyn Strzeleckich, Drużyn Podhalańskich, Drużyn Bartoszowych, Naczelnego Komitetu Narodowego, Polskiej Organizacji Wojskowej. - Przedstawia stosunek państw ententy do sprawy polskiej. - Wymienia postanowienia traktatu wersalskiego w sprawie polskiej. Podaje lata wydarzeń: 1882r.-powstanie trójprzymierza, 1904r.-wybuch wojny japońskorosyjskiej, 1907r.- powstanie trójporozumienia. - Wymienia główne przyczyny narastania konfliktów pomiędzy mocarstwami europejskimi na przełomie XIX i XX w. oraz lokalizuje je na mapie. - Charakteryzuje specyfikę działań wojennych za szczególnym uwzględnieniem nowych środków technicznych. - Omawia najważniejsze bitwy lądowe stoczone podczas I wojny światowej. - Omawia znaczenie zawieszenia broni na froncie wschodnim, spowodowanego rewolucją w Rosji. - Przedstawia rolę tzw. traktatu brzeskiego dla przebiegu I wojny światowej. - Podaje lata wydarzeń: 15 marca 1917r.- abdykacja cara Mikołaja II, listopad 1917r.- przewrót bolszewicki. - Poprawnie posługuje się terminami: bolszewicy, tezy kwietniowe, dwuwładza. - Wyjaśnia polityczne i społeczno-gospodarcze przyczyny wybuchu rewolucji w Rosji w 1917r. - Opisuje bezpośrednie następstwa rewolucji lutowej i październikowej dla Rosji oraz Europy. - Charakteryzuje reakcje Europy na wydarzenia w Rosji. - Podaje lata wydarzeń: 1908r.- powołanie Związku Walki Czynnej, 1914r.- utworzenie Legionów Polskich, 1917r.- powstanie błękitnej Armii we Francji. - Charakteryzuje stosunek państw zaborczych do sprawy utworzenia armii polskiej. - Ocenia wysiłek zbrojny polaków. - Poprawnie posługuje się terminami: Tymczasowa Rada Stanu, Rada Regencyjna, Akt 5 listopada. - Charakteryzuje stosunek państw zaborczych do sprawy polskiej. Na ocenę dopuszczającą uczeń: - Poprawnie posługuje się terminami: panslawizm, trójprzymierze, państwa centralne, entente kordiale, ententa, trójporozumienie, kocioł bałkański. - Podaje daty wydarzeń: VI zamach w Sarajewie, bitwa pod Verdun, 11 XI kapitulacja Niemiec. - Poprawnie posługuje się terminami: wojna pozycyjna, gazy bojowe.

11 - Wymienia państwa walczące w wielkiej wojnie po stronie państw centralnych i po stronie ententy. - Podaje daty wydarzeń: 11 XI koniec I wojny światowej, VI podpisanie traktatu wersalskiego. - Wymienia skutki I wojny światowej. - Przedstawia rolę postaci: Mikołaja II i Włodzimierza Lenina. - Omawia okoliczności przejęcia przez bolszewików władzy w Rosji. - Przedstawia dokonania postaci: Józefa Piłsudskiego, Romana Dmowskiego. - Poprawnie posługuje się terminami: orientacja prorosyjska, orientacja proaustriacka, Kompania Kadrowa, kryzys przysięgowy. - Opisuje poglądy zwolenników różnych polskich orientacji politycznych. - Podaje daty wydarzeń: 5XI1916- manifest dwóch cesarzy, 8I1918- orędzie prezydenta USA Wilsona. - Przedstawia dokonania postaci: Ignacego Paderewskiego, Romana Dmowskiego, Józefa Piłsudskiego.