Ken Sinervo, MD, Center for Endometriosis Care tłum. Ewa Dankowska

Transkrypt

1 Ken Sinervo, MD, Center for Endometriosis Care tłum. Ewa Dankowska Wiele z pacjentek odwiedzających Centrum Leczenia Endometriozy zostało wcześniej poinformowanych, iż cierpią na zespół drażliwego jelita i okrężnicy. Kilka z nich najprawdopodobniej tak. Jednak u większości pacjentek to endometrioza jest przyczyną problemów związanych z jelitami. Kobiety chorujące na endometriozę, które cierpią również na problemy jelitowe mogą mieć problemy w uzyskaniu diagnozy. Zazwyczaj lekarze poszukują innej przyczyny choroby, zanim wezmą pod uwagę możliwość wystąpienia endometriozy na jelitach. Symptomy/objawy jelitowe są bardzo częste w grupie pacjentek z endometriozą. Chociaż dokładny procent kobiet dotkniętych endometriozą z symptomem jelitowym jest trudno dokładnie określić, informacje z bazy danych Dr Albee i ja sugerujemy, że aż 60% lub nawet więcej może mieć co najmniej jeden z objawów ze strony przewodu pokarmowego. Ze względu na charakter naszej praktyki mamy najwięcej pacjentek z III i IV (umiarkowanym do zaawansowanego) stopniem endometriozy. U tych pacjentek może być więcej objawów jelitowych i mogą one występować częściej. Mimo wszystko, występowanie tych objawów jest bardzo częste. // Na podstawie przed-operacyjnych kwestionariuszy, wypełnianych przez nasze pacjentki, skurcze jelit oraz bolesne wypróżnianie występuje u około 25% pacjentek, zaparcia występują u 35% pacjentek, biegunka występuje u ponad 60%. Liczby te dotyczą pacjentek z zaawansowaną i wyniszczającą endometriozą. Jeśli weźmiemy pod uwagę pacjentki z umiarkowaną i średnia endometriozą objawy jelitowe są znacznie częściej obserwowane. Istnieje zespół objawów jelitowych, które mogą wystąpić u pacjentek z endometriozą. Obejmują one: - bolesne ruchy jelit/ wypróżnianie - zaparcie 1 / 5

2 - biegunka - naprzemienne zaparcia i biegunka - skurcze jelit - nudności i / lub wymioty - ból brzucha - ból odbytu - krwawienie z odbytu Niektóre pacjentki będą miały tylko jeden z tych objawów, podczas gdy inne mogą mieć je wszystkie. Często objawy te są bardziej nasilone przed i w czasie miesiączki. Kobiety mogą szukać pomocy lekarskiej i przejść serię testów, jednak gdy nie ma jasnych odpowiedzi frustracja wśród pacjentek rośnie. Czasami kolonoskopia jelit może wnieść jakieś informacje, jeśli stwierdzono podczas badania iż endometrioza przeniknęła przez ściany jelit. Co powoduje problemy jelitowe u pacjentek z endometriozą? U większości pacjentek endometriozy nie znajduje się bezpośrednio na jelitach. Ogólnie rzecz biorąc, mniej niż 10-15% pacjentek faktycznie ma endometriozę bezpośrednio na jelitach. Jeśli jednak endometrioza wystepuje na jelitach, około 90% ma powierzchowne lub zlokalizowane zmiany. Zmiany te mogą być zazwyczaj skutecznie usunięte podczas laparoskopii, tak jak mogą być usunięte z wszelkich innych powierzchni dotkniętych endometriozą. Zewnętrzna warstwa jelit często może być złuszczona pozostawiając mięśniową część jelit nieuszkodzoną. Czasami zdarza się, że część mięśniowa jelit musi być usunięta w celu zapewnienia pełnego usunięcia ognisk endometrialnych. Oznacza to założenie szwów wzmacniających w celu zachowania integralności ściany jelit. 1 do 2% naszych pacjentek wymaga bardziej złożonej operacji jelit. Pacjentki te mogą mieć duże fragmenty jelit zrośnięte z głębszymi lub wielo-ogniskowymi ogniskami endometrialnymi (kilka obszarów dotkniętych wzdłuż części jelita). Częściowe wycięcie jelita może być wymagane w celu całkowitego usunięcia zmian chorobowych. Oznacza to, że chore części jelita są całkowicie usuwane, a zdrowe końce jelit ponownie połączone. Procedury te są zwykle wykonywane z pomocą chirurga ogólnego lub specjalisty - chirurga gastrologa, w większości wykonywane laparoskopowo. Nawet jeśli endometrioza nie występuje bezpośrednio na jelitach, może powodować jednak objawy jelitowe. Pośrednie stany zapalne (mediatory zapalne) mogą mieć wpływ na jelita i być im przypisywane. Mediatory zapalne są uwalniane przez tkanki, w odpowiedzi na zranienie, podrażnienie - stan zapalny. Zaliczamy tutaj - prostaglandyny, czynniki martwicy guza (TNF), interleukiny i cytokiny. Tworzą one zmiany w tkankach i mogą powodować wzrost nowych 2 / 5

3 naczyń krwionośnych, przyciągając tym samym inne elementy, takie jak białe krwinki; mogą przyczyniać się również do powstawania blizn. Prostaglandyny, które są uwalniane z macicy i z ognisk endometrialnych podczas miesiączki mogą powodować kurczliwość mięśni gładkich. To nie tylko wpływa na macicę, ale może również powodować zwiększoną skurczliwość jelit. W tych przypadkach, biegunka i skurcze jelit mogą właśnie wystąpić. Istnieje prawdopodobieństwo występowania innych mediatorów, które mogą przyczynić się do wystąpienia objawów jelitowych. Czasami głębokie ogniska endometriozy w sąsiednich strukturach jelit, takich jak wiązadła krzyżowo-maciczne lub przegroda odbytniczo-pochwowa mogą również powodować objawy jelitowe. Bolesne wypróżnianie i krwawienie z odbytu może wynikać ze zmian endometrialnych w tych miejscach. Przygotowanie jelit przed operacja W celu prawidłowego przeprowadzenia zabiegu, większość naszych pacjentek poddane jest przygotowaniu jelit przed operacja (PJPO). Chociaż nie jest to najbardziej przyjemny sposób spędzenia popołudnia przed zabiegiem, warto - wręcz konieczne jest przygotowanie, aby osiągnąć pożądany wynik całkowitego usunięcia wszystkich zmian endometrialnych na jelitach. Przygotowania przed operacyjne to zazwyczaj płynna dieta oraz stosowanie środków (lewatywa, środki przeczyszczające) w celu dokładnego wyczyszczenia jelit. Jeżeli przygotowania nie zostały wykonane, operacja jelita staje się bardzo ryzykowna, ponieważ może dojść do wycieku z jelit, co równoznaczne jest z narażeniem pacjentki na wysokie ryzyko wystąpienia poważnych infekcji. Jeżeli przygotowania przed operacyjne nie zostały wykonane a operacja jest konieczna drugi zabieg chirurgiczny jest wymagany w późniejszym terminie. Inne przyczyny mogące powodować objawy jelitowe Chociaż endometrioza może spowodować lub przyczynić się do objawów ze strony jelit, istnieją inne ważne przyczyny. Zapalna choroba jelit (IBD), lub choroba Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie okrężnicy mogą być zdiagnozowane również. Aż 8% pacjentów z endometriozą jelit ostatecznie może chorować na zapalną chorobą jelit. IBD zazwyczaj charakteryzuje się bólami brzucha, zaparciami, biegunką lub naprzemiennie atakami zaparcia i biegunka, a także skurczami jelit. Pacjenci z choroba Leśniowskiego-Crohna mogą mieć również owrzodzenia jamy ustnej, niedokrwistość, hemoroidy, może im często towarzyszyć zmęczenie. Rzadko, pacjenci mogą mieć ropnie lub zatkanie jelita. Kolonoskopia jest zazwyczaj wymagana w celu potwierdzenia diagnozy. IBD jest zazwyczaj leczone zachowawczo w celu utrzymanie choroby w remisji lub zaleczaniu stanów zapalnych. Czasami wymagana jest operacja - w przypadku powikłań, takich jak zatkanie jelita lub ropnie. Kobiety z objawami podobnymi do tych z IBD, ale bez jakichkolwiek nieprawidłowości zauważonych podczas kolonoskopii często zdiagnozowano z zespolem jelita wrazliwego (IBS). IBS jest zazwyczaj leczone poprzez zmiany w diecie co pozwala uniknąć żywności wywołującej podrażnienie oraz zwiększenie błonnika w diecie. U niektórych pacjentek stres może wywołać podobne objawy. Unikanie stresu lub nauka radzenia sobie ze stresem bardzo skutecznie może 3 / 5

4 pomóc zmniejszyć liczbę epizodów. Ćwiczenia fizyczne również są korzystne dla wielu pacjentek. Leki są niezbędne dla niektórych pacjentów. Mogą one obejmować leki antydepresyjne, przeci-skurczowe i inne. Leki dla pacjentek z przewagą biegunek lub zaparciami są również dostępne i okazały się korzystne dla części. Zrosty mogą również spowodować lub przyczynić się do objawów ze strony jelit (jak również innych objawów związanych z endometriozą). Często jelita są przyrośnięte do innych struktur takich jak jajniki, macica lub bok miednicy. To może prowadzić do powstawania blizn, zaparć, biegunki oraz bóli podczas wypróżniania. Wyrostek Wyrostek jest kolejnym narządem, który może przyczynić się do objawów jelitowych, bóli brzucha lub miednicy. Niektóre badania wykazały endometriozę (w wysokości do 20%) znaleziona na wyrostku. Chociaż endometrioza nie musi być obecna, inne objawy takie jak bliznowacenie lub zwłóknienia można znaleźć, występowanie ostrego lub przewlekłego zapalenia, a nawet nowotwór - zostały znalezione w wyrostkach poddanych badaniom patologicznym po ich usunięciu. Jeśli pojawia się ból w okolicach wyrostka wówczas zalecane jest jego usunięcie - można to wykonać podczas jednego zabiegu chirurgicznego. Zabieg ten może być wykonany metodą laparoskopową. Czy moje objawy się poprawią? Częstość występowania objawów jelitowych po wycięciu endometriozy ulega znacznemu złagodzeniu. Na podstawie pooperacyjnych kwestionariuszy, wypełnianych przez nasze pacjentki raz w roku, istnieje aż 80 procentowe zmniejszenie większości objawów. Spośród ponad 1000 pacjentek w naszej bazie danych, tylko od 3 do 7% nadal ma epizody bolesnego wypróżniania, zaparć lub skurczy. Biegunka, która była obecna w 63% naszych pacjentek pojawia się tylko u 13% po zabiegu chirurgicznym. Chociaż u większość pacjentek osiąga się znaczącą poprawę w zmniejszeniu objawów, niektóre pacjentki będą wciąż cierpiały na niektóre z nich. Może to być spowodowane innymi, dodatkowymi chorobami (IBD lub IBS). Badania krwi, które wykrywa przeciwciała związane z IBD mogą być pomocne. Często kolonoskopia lub inne badania są wymagane. Wielu lekarzy ginekologów posiada bardzo małe lub wręcz żadne doświadczenie w leczeniu endometriozy jelit. Często problem ten zostaje nie poddany leczeniu z tego właśnie powodu. Niektórzy kierują pacjentki do lekarzy chirurgów w celu późniejszego leczenia. Procedury chirurgiczne mogą być wykonywane niemal zawsze metoda laparoskopowa. Dobrze jest przeprowadzić rozmowę z lekarzem na temat leczenia endometriozy jelitowej (jeśli zostanie ona zdiagnozowana). Jeśli pacjentka nie jest zadowolona z odpowiedzi, radzimy nie zaprzestać poszukiwań lekarza, który udzieli satysfakcjonujących odpowiedzi. Źródło 4 / 5

5 Tekst przetłumaczono i opublikowano za zgodą autora. Doświadczenia innych kobiet w objawach jelitowych - forum! 5 / 5