SIĘ DZIAŁO. Bielsko-Biała, 28 września 2018 r.

Transkrypt

1 SIĘ DZIAŁO Bielsko-Biała, 28 września 2018 r.

2 BUDATÍN-STRUMIEŃ: WSPÓŁPRACA NA POGRANICZU ETAP 2 Podczas realizacji projektu w remontowanej wieży Ratusza (1628 r.) odnaleziono kapsułę czasu w postaci metalowej tuby. Można przypuszczać, że kapsuła została umieszczona w kopule wieży Ratusza w roku 1946, ponieważ taka data widnieje na metalowej chorągwi znajdującej się nad kopułą. Po delikatnym otwarciu kapsuły została ona wraz z zawartością w postaci dokumentów przekazana do zabezpieczenia i konserwacji do Książnicy Cieszyńskiej. Natomiast fotografie, które się w niej znajdowały, zostały przekazane do Muzeum Fotografii w Krakowie, gdzie być może uda się je odzyskać. Z niecierpliwością czekamy na ich prezentację. Źródło:

3 SCHEDA Z NUTKĄ - MIKROPROJEKT Gmina Rajcza i Nova Bystrica postawiły na dźwięki i kształty tradycji, w ramach mikroprojektu organizowano m.in. warsztaty z nutką czyli naukę tworzenia prostych instrumentów pasterskich i gry na nich oraz zajęcia z szycia strojów regionalnych. Zaś na warsztatach z nitką, uczono się podstaw haftu regionalnego. Warsztaty, zwłaszcza muzyczne, cieszyły się olbrzymim zainteresowaniem. Projekt stał się inspiracją, aby na terenie Gminy otworzyć oddział Ogniska Muzycznego, kierowanego przez Fundację Braci Golec. Po pierwszych przesłuchaniach okazało się, że bardzo dużo dzieci uczestniczących w zajęciach organizowanych w Schedzie z nutką przystąpiło do przesłuchań i będą kontynuować swoją muzyczną przygodę oraz pielęgnować regionalny folklor. To się nazywa wartość dodana! Źródło: Gmina Rajcza

4 BUDOWA TRANSGRANICZNEGO POŁĄCZENIA KOMUNIKACYJNEGO JAWORZYNKA ČIERNE SKALITÉ, ETAP 2 Do maja 2018 r. nie istniało żadne drogowe połączenie komunikacyjne powiatu cieszyńskiego ze Słowacją. Mieszkańcy i turyści korzystali z przejść w Jasnowicach lub Zwardoniu. 28 maja 2018 r. w dolinie Czadeczki w Istebnej otwarto nowe połączenie drogowe zrealizowane w ramach polskosłowackiego projektu. Jest to pierwsze bezpośrednie połączenie drogowe ze Słowacją na terenie powiatu cieszyńskiego. 905 m nowych i 1800 m zmodernizowanych dróg pozwoliło skrócić dojazd do sąsiedniego Čierne o ok. 20 km.

5 W Beskidzie Żywieckim położony jest szczyt Wielka Rycerzowa. Znajduje się tu piękna, stara Hala Rycerzowa. Tam w ramach projektu zaplanowano jedno z wydarzeń: Zbór Wołoski czyli spotkanie pasterskie. W związku z tym, mieszkańcy pobliskiej wsi Soblówka postanowili poszukać w archiwach wiadomości o hali. Okazało się, że najstarsza wzmianka o Hali Rycerzowej pochodzi z 1540 r. i została ujęta w dokumentach związanych z węgierskim rodem Esterhazy, które to dokumenty znajdują się w Węgierskim Archiwum Narodowym w Budapeszcie. Informacja ta została umieszczona w Domu Społeczności Lokalnej w Soblówce, gdzie urządzona została ekspozycja pasterska na Wołoskim Szlaku. Serdecznie zapraszamy do jej obejrzenia! Informacje i zdjęcia: Józef Michałek

6 SZLAK KULTURY WOŁOSKIEJ Najbardziej znanym polskim serem związanym z pasterstwem wołoskim jest oscypek. Ale czy kiedyś istniały również inne sery wołoskie? Jest bryndza, są redykołki, sery gazdowskie... Przygotowując prezentacje serów gospodarki pasterskiej, które odbywają się na Szlaku kultury Wołoskiej szukano potwierdzenia zapisów archiwalnych, co do występowania i wyrabiania serów wołoskich. Jakie to były sery? Na trop natknięto się w Muzeum Tatrzańskim, gdzie podziwiać można matryce - formy na sery o nazwie brusek, gdyż przypominały okrągły kamień do ostrzenia różnych narzędzi gospodarskich. Podobne sery wyrabiają też bacowie w Beskidach i Gorcach. Ale czy jeszcze gdzieś? Odpowiedź znaleźliśmy u prawdziwych Wołochów mieszkających w Metsovie (góry Pindos w Grecji). Oni również zajmują się pasterstwem i wytwarzają owcze sery: wołoskie, okrągłe jak nasz brusek i o takiej samej nazwie. Informacje i zdjęcia: Józef Michałek

7 SZLAK KULTURY WOŁOSKIEJ Czy wiecie, że baca nie pasie swoich owiec? Nie pasie ich również na ziemi będącej jego własnością. W kulturze wołoskiej najważniejsza była współpraca. Aby dobrze przebiegała, konieczna była rozmowa bacy z hodowcami owiec, aby powierzyli mu swoje zwierzęta na letni wypas. Musiał również dogadywać się z właścicielami ziemi, aby mógł na niej wypasać. Jego działalność musiała być również opłacalna. Wytwarzał więc sery i nimi opłacał wszelkie zobowiązania oraz sprzedawał je na targowiskach. Szlak kultury wołoskiej podkreśla specyfikę kulturową nie tylko pogranicza PL SK, ale obszaru całych Karpat i Bałkanów, gdzie w przeszłości dominowała pasterska kultura Wołochów. Kiedy w projekcie planowano ustawienie bram karpackich jako symbolu tej kultury okazało się, że w Kamesznicy taka brama już stoi i nikt nie pamięta od jakich czasów... Brama w Koniakowie na Ochodzitej Informacje i zdjęcia: Józef Michałek

8 RAZEM WĘDRUJEMY JUŻ 500 LAT Realizacja prac związanych ze zmianą sposobu użytkowania części Kościoła Jezusowego pod Bibliotekę Synodu Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP pozwoliła już na udostępnienie wyjątkowych publikacji, a wśród nich rękopisów. Unikatowy rękopis pamiętnika Jury Gajdzicy z Cisownicy ( ) jest uznawany za pierwszy znany pamiętnik polskiego chłopa. Jego utwór "Dlo pamięci narodu polskiego" prezentowany jest obecnie w odnowionym Muzeum Protestantyzmu w Cieszynie. Źródło: Muzeum Protestantyzmu

9 Na szklanym szlaku - mikroprojekt Czy wiecie, że: - w Złatnej w latach działała huta szkła, gdzie produkowano szkło butelkowe i ozdobne, sprzedawane na targach w całej Galicji; - w Złatnej znajduje się źródełko wody siarkowej, które odkryto już w roku 1896; - również w Złatnej znajduje się jedyna zachowana drewniana leśniczówka Habsburgów zaprojektowana przez arcyksiążęcego architekta Karola Pietschkę? Wszystkie te atrakcje i nie tylko znajdują się na Szklanym szlaku, który powstał w ramach mikroprojektu zrealizowanego przez Gminę Ujsoły wraz z Gminą Zakamenne. Źródło: Gmina Ujsoły

10 Na szklanym szlaku - mikroprojekt Ponadto w trakcie prac nad projektem, poszukiwania informacji i danych w sprawie śladów po hucie odnaleziono historyczny dzwon z 1821 roku, którym zgodnie z podaniami mieszkańców, wzywano pracowników huty na Anioł Pański, a także żyrandol wykonany w hucie, który spoczywał przez dziesiątki lat w jednym z kościołów Źródło: Gmina Ujsoły

11 Dziękujemy za uwagę. Więcej informacji o realizowanych projektach znajdą Państwo na stronach internetowych beneficjentów oraz na naszej stronie: Zapraszamy do współpracy!