Informacja o stanie i strukturze bezrobocia w województwie podkarpackim w listopadzie 2014 r.

Transkrypt

1 Informacja o stanie i strukturze bezrobocia w województwie podkarpackim w listopadzie 2014 r., grudzień 2014 r. 1

2 I. POZIOM BEZROBOCIA REJESTROWANEGO Według stanu na 30. XI r. w województwie podkarpackim zarejestrowanych było bezrobotnych, w tym kobiet (51,6 % ogółu bezrobotnych). W stosunku do poprzedniego miesiąca liczba bezrobotnych wzrosła o osób (tj. o 2,1 %). W porównaniu do analogicznego okresu w roku ubiegłym ( ), który to stan przyjmujemy za 100%, tj. N= =100 % liczba bezrobotnych była niższa o osoby, co stanowiło o 10,2 % mniej niż w listopadzie 2013 r. TABELA 1. POWIATY ZMIANY LICZBY BEZROBOTNYCH WEDŁUG POWIATÓW W OKRESIE LISTOPADA 2014 r. STOPA BEZROBOCIA REJESTROWANEGO WEDŁUG STANU NA KONIEC PAŹDZIERNIKA 2014 r. LICZBA BEZROBOTNYCH WEDŁUG STANÓW NA KONIEC: PAŹDZIERNIKA 2014 r. LISTOPADA 2014 r. WZROST LUB SPADEK W STOSUNKU DO POPRZEDNIEGO MIESIĄCA kol. 3 2 WZROST LUB SPADEK W STOSUNKU DO POPRZEDNIEGO MIESIĄCA kol. 4:2 STOPA BEZROBOCIA WG STANU NA KONIEC PAŹDZIERNIKA 2014 r. /liczba/ /w %/ Bieszczadzki ,5 18,8 Brzozowski ,0 21,3 Dębicki ,6 12,2 Jarosławski ,0 16,8 Jasielski ,5 15,3 Kolbuszowski ,3 14,5 Krośnieński ,2 15,8 Leski ,8 20,0 Leżajski ,4 17,8 Lubaczowski ,9 14,8 Łańcucki ,4 17,7 Mielecki ,4 11,2 Niżański ,9 22,4 Przemyski ,1 18,4 Przeworski ,2 16,3 Ropczycko ,3 19,3 Rzeszowski ,3 13,4 Sanocki ,9 12,0 Stalowowolski ,1 12,0 Strzyżowski ,1 20,7 Tarnobrzeski ,1 12, ,1 6, ,0 16, ,0 7, ,4 13,9 Województwo ,1 14,2 Źródło: Dane na podstawie sprawozdań o rynku pracy MPiPS-01. 2

3 W okresie listopada 2014 r. w powiatowych urzędach pracy zarejestrowano bezrobotnych, w tym po raz pierwszy (w październiku 2014 r , w tym po raz pierwszy). W strukturze napływu bezrobotnych do powiatowych urzędów pracy przeważają osoby tam już wcześniej (od 1990 r.) zarejestrowane przynajmniej jeden raz. Grupa ta stanowiła bezrobotnych nowo zarejestrowanych, co obejmowało 86 % napływu (w październiku 2014 r osób tj. 81 % ogółu napływu bezrobotnych do ewidencji PUP). II. STOPA BEZROBOCIA Poniżej zawarto strukturę przestrzennego zróżnicowania stopy bezrobocia dla województwa podkarpackiego /w stosunku do ilości osób aktywnych zawodowo/. Udział bezrobotnych wśród aktywnych zawodowo prezentujemy wg podziału powiatowego (diagram 1) oraz dla województw (diagram 2). Dane dotyczą stanu na 31 października 2014 r. DIAGRAM 1. STOPA BEZROBOCIA REJESTROWANEGO W POWIATACH STAN NA 31 października 2014 r. w % Województwo podkarpackie 14,2 % 13,9 % 12,5 % 12,0 % 22,4 % i powyżej mielecki 11,2 % 12,2 % 14,5 % 19,3 % 7,6 % 17,7 % 17,8 % 16,3 % 16,8 % Lubaczowski 14,8 % 15,3 % 20,7 % 6,5 % 13,4 % 21,3 % 18,4 % 16,5 % 15,8 % 12,0 % Źródło: Główny Urząd Statystyczny w Warszawie. Stopa bezrobocia w stosunku do aktywnych zawodowo. 20,0 % 18,8 % 3

4 W końcu października 2014 r. stopa bezrobocia rejestrowanego dla województwa podkarpackiego wynosiła 14,2 % i była wyższa od stopy bezrobocia dla Polski (11,3 %) o 2,9 pkt. proc. Najwyższą wartość opisywanego wskaźnika odnotowano w powiatach: m (22,4 %), m (21,3 %), m (20,7 %), m (20,0 %), m (19,3 %), m (18,8 %) i m (18,4 %). Niska wartość wskaźnika występuje od dłuższego czasu w dwóch miastach na prawach powiatu tj. Krośnie (6,5 %) i Rzeszowie (7,6 %). Nieznaczny poziom opisywanego wskaźnika został odnotowany również w granicach administracyjnych następujących powiatów: mieleckiego (11,2 %), ego i ego (po 12,0 %). DIAGRAM 2. STOPA BEZROBOCIA REJESTROWANEGO W POLSCE. STAN NA 31 października 2014 r. Polska 11,3 %. zachodnio pomorskie 15,1 % pomorskie 11,1 % kujawskopomorskie 15,3 % warmińsko mazurskie 18,1 % podlaskie 12,8 % lubus kie 12,6 % wielkopolskie 7,7 % mazowieckie 9,8 % dolnośląskie 10,6 % łódzkie 11,8 % lubelskie 12,2 % opolskie 11,7 % śląskie 9,6 % świętokrzyskie 13,9 % małopolskie 9,6 % podkarpackie 14,2 % w % i powyżej Źródło: Główny Urząd Statystyczny w Warszawie. Stopa bezrobocia w stosunku do aktywnych zawodowo. 4

5 Stopa bezrobocia rejestrowanego pozostaje jednym z podstawowych wskaźników opisujących jego poziom, w stosunku do szacunków ludności aktywnej zawodowo. Wskaźnik ten obliczany jest przez Główny Urząd Statystyczny w celu porównań pomiędzy jednostkami o podobnym obszarze terytorialnym powiatami lub województwami w kraju. 1 III. WSKAŹNIKI BADANIA AKTYWNOŚCI EKONOMICZNEJ LUDNOŚCI Ścisłe miary opisujące w sposób syntetyczny proporcje pomiędzy grupą osób aktywnych i biernych zawodowo to współczynnik aktywności zawodowej (wykres nr 1) oraz wskaźnik zatrudnienia (wykres nr 2). 62,0 61,5 61,0 60,5 60,0 59,5 59,0 58,5 58,0 57,5 57,0 56,5 56,0 55,5 55,0 54,5 54,0 53,5 53,0 52,5 52,0 58,9 57,4 56,3 55,7 WYKRES 1. Współczynnik aktywności zawodowej (%). Wykres nr 1 przedstawia stosunek liczby osób pracujących i bezrobotnych do liczby ludności powyżej 15 lat. Wykres nr 2 prezentuje poziom zatrudnienia definiowany przez udział osób pracujących w stosunku do liczby ludności w wieku 15 lat i powyżej. 56,4 56,4 56,4 54,6 55,2 55,0 54,4 52,4 56,8 57,1 56,1 54,9 54,3 61,0 57,7 54,0 54,5 57,2 57,1 53,7 54,7 58,9 57,4 57,4 57,3 57,3 54,2 56,6 58,8 54,9 58,1 56,6 55,3 59,5 55,5 59,7 57,6 57,6 56,3 56,2 56,2 55,9 55, Źródło: Europejski Urząd Statystyczny, akt r. European Union (28 countries) Poland Mazowieckie 60,2 Podkarpackie 1 Dla porównania odpowiednich wartości dotyczących poziomu bezrobocia pomiędzy państwami członkowskim Unii Europejskiej stosowana jest tzw. zharmonizowana stopa bezrobocia publikowana przez Eurostat. Por. Maria Basta, Agata Cendrowska, Lidia Kapczyńska, Grażyna Marciniak, Ewa Rupniewska, Hanna Strzelecka, Bożenna Wiśniewska, Maria Elżbieta Zaremba, Agnieszka Zgierska, Teresa Żelazny Zasady metodyczne statystyki rynku pracy i wynagrodzeń, GUS, Warszawa 2008 rok, s

6 WYKRES 2. Wskaźnik zatrudnienia (%). 57,0 56,5 56,0 55,5 55,0 54,5 54,0 53,5 53,0 52,5 52,0 51,5 51,0 50,5 50,0 49,5 49,0 48,5 48,0 47,5 47,0 46,5 46,0 45,5 45,0 44,5 44,0 43,5 43,0 51,2 51,3 51,2 48,2 47,8 47,0 44,6 45,3 46,2 44,5 44,1 44,0 51,7 47,8 45,2 45,2 53,5 52,4 49,8 46,5 53,1 51,9 49,3 48,5 55,3 55,3 53,4 50,4 50,2 52,3 50,9 50,4 53,7 51,8 51,8 50,1 50,0 54,9 51,6 51,4 50,2 50,2 50,2 49,3 European Union (28 countries) Poland Mazowieckie Podkarpackie ,4 48,8 54,9 48,1 Źródło: Europejski Urząd Statystyczny, akt r. IV. BEZROBOCIE WŚRÓD OSÓB MŁODYCH 2 Na wykresie nr 3 zamieszczono dane dotyczące stopy bezrobocia ogółem wyrażone w odsetkach (%) wynikające z Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności. 3 22,0 21,0 20,0 19,0 18,0 17,0 16,0 15,0 14,0 13,0 12,0 11,0 10,0 9,0 8,0 7,0 WYKRES 3. Stopa bezrobocia wg BAEL ogółem, województwo podkarpackie, r. 14,0 12,8 11,6 15,2 10,3 15,9 18,0 18,2 17,8 16, ,6 13,6 9,6 8,2 10,0 11,6 12,4 13,2 14,3 Źródło: Główny Urząd Statystyczny w Warszawie, Bank Danych Lokalnych. 2 Jak wynika z danych zawartych w programie badań statystyki publicznej osoby bezrobotne do 34 roku życia obejmowały 49,9 % ogółu osób bezrobotnych zarejestrowanych w statystykach PUP wg stanu na 30 września 2014 roku tj. w przyblizeniu ½ osób bezrobotnych jest do 34 roku życia. 3 Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności realizowane jest w okresach kwartalnych przez GUS. Na wykresach nr 3 i 4 widać wyraźnie cykliczność zmian stopy bezrobocia wg BAEL. Źródło: GUS w Warszawie, Bank Danych Lokalnych, W-wa 2014 r. Dane średnioroczne, porównanie w okresie r. 6

7 Podobny trend jak zmiany wartości analizowanego wskaźnika dla kategorii ogółem /wykres nr 3/ nastąpił w przypadku stopy bezrobocia wynikającej z badania BAEL i obliczonej przez GUS dla osób będących w wieku produkcyjnym. 4 22,0 21,0 20,0 19,0 18,0 17,0 16,0 15,0 14,0 13,0 12,0 11,0 10,0 9,0 8,0 7,0 WYKRES 4. Stopa bezrobocia wg BAEL osoby w wieku produkcyjnym województwo podkarpackie, r. 15,3 14,0 12,6 16,0 11,0 16,9 19,1 19,3 18,9 17, Źródło: Główny Urząd Statystyczny w Warszawie, Bank Danych Lokalnych. Jak wynika z danych Eurostatu współczynnik aktywności zawodowej osób 25 do 34 lat wynosił 83,8 %, a wskaźnik zatrudnienia 69,0 %. 5 Na wykresach 5 i 6 zamieszczono poszczególne wartości zestawione dla różnych obszarów terytorialnych i wybranych trzech przedziałów wieku dotyczących osób młodych. 17,4 14,2 10,1 8,6 10,6 12,2 13,0 13,8 14,9 WYKRES 5. Współczynnik aktywności zawodowej wg wieku (%) w 2013 r ,0 95,0 90,0 85,0 80,0 75,0 70,0 65,0 60,0 55,0 50,0 45,0 40,0 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 42,1 84,3 33,3 European Union (28 countries) Poland 87,2 87,8 85,3 Źródło: Europejski Urząd Statystyczny, akt r. 31,9 Mazowieckie 87,3 90,9 30,6 Podkarpackie 87,6 83, GUS, Bank Danych Lokalnych, Warszawa 2014 r. Dane średnioroczne, porównanie w zakresie lat

8 WYKRES 6. Wskaźnik zatrudnienia wg wieku (%) w 2013 r lat lat lat 79,1 80,9 85,3 100,0 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 32,2 73,5 24,2 75,8 25,8 79,8 69,0 77, lat lat European Union (28 countries) Poland Mazowieckie 17, lat Źródło: Europejski Urząd Statystyczny, akt r. Podkarpackie V. BEZROBOCIE WŚRÓD OSÓB W WIEKU 50 PLUS Nieco ponad 1 /5 bezrobotnych to osoby powyżej 50 r. życia 6. Jak wynika z badania BAEL stopa bezrobocia dla osób w wieku 55 i więcej wynosiła 6,6 % 7. Współczynnik aktywności zawodowej lat to 46 %, a wskaźnik zatrudnienia lat przyjął wartość 42,9 %. 8 Na wykresach 7 i 8 zamieszczono poszczególne dane. WYKRES 7. Współczynnik aktywności zawodowej (%) w 2013 r. 56,0 54,0 52,0 50,0 48,0 46,0 44,0 42,0 40,0 38,0 36,0 34,0 32,0 30,0 28,0 26,0 40,7 29,7 42,5 38,7 38,0 37,8 38,3 30,3 43,4 36,5 33,7 29,3 45,1 36,9 30,5 46,2 30,7 47,1 38,2 37,5 34,8 34,6 34,8 31,8 47,9 39,4 37,5 33,3 49,0 39,1 34,5 49,6 42,2 40,5 41, ,7 50,8 47,2 44,0 39,6 52,6 49,7 46,7 41,8 European Union (28 countries) Poland Mazowieckie Podkarpackie 54,3 52,2 46,0 44,0 Źródło: Europejski Urząd Statystyczny, akt r. 6 Dane bezrobocia rejestrowego dostępne w programie badań statystyki publicznej. 7 Wyniki badania GUS, Aktywność ekonomiczna ludności w województwie podkarpackim w II kwartale 2014 roku, GUS w Warszawie. wrzesień 2014 rok, s.4. 8 Europejski Urząd Statystyczny, 8

9 51,0 50,0 49,0 48,0 47,0 46,0 45,0 44,0 43,0 42,0 41,0 40,0 39,0 38,0 37,0 36,0 35,0 34,0 33,0 32,0 31,0 30,0 29,0 28,0 27,0 26,0 25,0 38,1 36,3 34,5 WYKRES 8. Wskaźnik zatrudnienia lat (%) w 2013 r. 39,8 34,7 34,6 26,6 27,1 40,4 34,4 29,3 26,1 42,2 33,3 32,2 27,2 43,4 44,5 35,0 35,0 33,4 28,1 33,8 29,7 45,5 37,0 36,7 31,6 45,9 39,0 37,1 32,3 39,7 46,2 39,4 34,1 47,3 44,9 42,1 36,9 48,7 46,5 43,8 38,7 50,2 48,3 42,9 40,6 European Union (28 countries) Poland Mazowieckie Podkarpackie Źródło: Europejski Urząd Statystyczny, akt r. VI. POZIOM BEZROBOCIA REJESTROWANEGO W GRUPIE KOBIET W końcu listopada 2014 r. na terenie województwa podkarpackiego zarejestrowanych było bezrobotnych kobiet. W stosunku do stanu z końca poprzedniego miesiąca /68 470/ liczba bezrobotnych kobiet wzrosła o 898 osób. W porównaniu do analogicznego okresu ubiegłego roku (koniec listopada 2013 r ) była mniejsza o kobiet. TABELA 2. ZMIANY LICZBY BEZROBOTNYCH KOBIET WEDŁUG POWIATÓW W OKRESIE LISTOPADA 2014 r. LICZBA BEZROBOTNYCH KOBIET WEDŁUG STANÓW NA: WZROST LUB SPADEK W STOSUNKU DO WZROST LUB SPADEK W STOSUNKU DO POWIATY POPRZEDNIEGO POPRZEDNIEGO MIESIĄCA MIESIĄCA 31 PAŹDZIERNIKA 30 LISTOPADA kol. 3 2 kol. 4: r r. /liczba/ /%/ Bieszczadzki ,9 Brzozowski ,5 Dębicki ,6 Jarosławski ,3 Jasielski ,3 Kolbuszowski ,6 Krośnieński ,5 Leski ,2 Leżajski ,8 Lubaczowski ,9 Łańcucki ,4 9

10 Mielecki ,8 Niżański ,6 Przemyski ,0 Przeworski ,5 Ropczycko ,9 Rzeszowski ,9 Sanocki ,8 Stalowowolski ,5 Strzyżowski ,0 Tarnobrzeski , , , , ,4 Województwo ,3 Źródło: Na podstawie sprawozdania o rynku pracy MPiPS 01. Według stanu na 30 listopada 2014 roku kobiety uprawnione do zasiłku dla bezrobotnych stanowiły 10,1 % wśród ogólnej liczby kobiet zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy w województwie podkarpackim (w miesiącu poprzednim 6 942, tj. również 10,1 %). VII. OSOBY BEZROBOTNE POSIADAJĄCE PRAWO DO ZASIŁKU W listopadzie 2014 r. wśród ogólnej liczby bezrobotnych osób uprawnionych było do wypłaty zasiłku dla bezrobotnych (w październiku 2014 r ). Na koniec analizowanego miesiąca uprawnieni do zasiłku stanowili 10,8 % wśród ogólnej liczby zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy (w miesiącu wcześniejszym wartość ta wynosiła 10,6 %). VIII. OSOBY BEZROBOTNE ZAMIESZKAŁE NA TERENACH WIEJSKICH W końcu listopada 2014 r osób tj. 62,9 % bezrobotnych (koniec października 2014 r tj. 62,6 % bezrobotnych) zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy zamieszkuje na terenach wiejskich. Szczegółowe informacje dotyczące rejestrowanego poziomu bezrobocia na wsi w poszczególnych powiatach naszego województwa zawiera tabela nr Zgodnie z definicją ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w zakresie wybranych przesłanek dotyczących możliwości rejestracji w PUP dot. wymogów ustawowych osoba bezrobotna 1) nie może być posiadaczem samoistnym lub zależnym nieruchomości rolnej, w rozumieniu przepisów ustawy z dn. 23 IV 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U.nr16, poz.93, z późn.zm.) o powierzchni użytków rolnych przekraczającej 2 ha przeliczeniowe lub 2) bezrobotny nie może podlegać ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu stałej pracy jako współmałżonek lub domownik w gospodarstwie rolnym o pow. użytków rolnych powyżej 2 ha przeliczeniowe oraz nie uzyskuje przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym z działów specjalnych produkcji rolnej, chyba że dochód z działów specjalnych produkcji rolnej, obliczony dla ustalenia podatku dochodowego od osób fizycznych, nie przekracza wysokości przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 2 ha przeliczeniowych ustalonego przez Prezesa GUS na podst. przepisów 10

11 TABELA 3. OSOBY BEZROBOTNE ZAMIESZKAŁE NA WSI. STAN NA 30 LISTOPADA 2014 r. LICZBA BEZROBOTNYCH LICZBA ZAMIESZKAŁYCH BEZROBOTNYCH NA WSI WEDŁUG STANU WEDŁUG NA KONIEC STANU LISTOPADA NA KONIEC 2014 r. LISTOPADA 2014 r. POWIATY ODSETEK ZAMIESZKAŁYCH NA WSI W OGÓLNEJ LICZBIE BEZROBOTNYCH* kol. 3:2 /w %/ Bieszczadzki ,1 Brzozowski ,2 Dębicki ,3 Jarosławski ,8 Jasielski ,8 Kolbuszowski ,7 Krośnieński ,7 Leski ,3 Leżajski ,8 Lubaczowski ,2 Łańcucki ,7 Mielecki ,5 Niżański ,9 Przemyski ,0 Przeworski ,5 Ropczycko ,3 Rzeszowski ,5 Sanocki ,5 Stalowowolski ,8 Strzyżowski ,0 Tarnobrzeski ,2 m ,0 m ,0 m ,0 m ,0 Województwo ,9 Źródło: Sprawozdanie o rynku pracy MPiPS 01, listopad 2014 r. * W powiecie m za wyjątkiem a, wyłączonego na prawach powiatu grodzkiego brak jest innych miast nie należących od powiatu ziemskiego i wliczonych do powiatu grodzkiego. Z tej przyczyny liczba osób bezrobotnych zamieszkałych w powiecie tzw. ziemskim m wynosi 100 %, co stanowi pewną specyfikę. W pozostałych powiatach ziemskich liczba bezrobotnych zamieszkałych na wsi jest zróżnicowana. Można ją określić przez wartość maksymalną i minimalną. Pozostałe wyniki zawierały się w przedziale procentowym od 40,8 % - wartość najniższa w badanym zbiorze (powiat ) do 91,2 % bezrobotnych zamieszkałych na wsi w powiecie m. Dane dotyczące udziałów procentowych /kol. 4/ zostały zaokrąglone do jednego miejsca po przecinku. IX. BEZROBOTNI POZOSTAJĄCY W SZCZEGÓLNEJ SYTUACJI NA RYNKU PRACY Odsetek osób bezrobotnych zarejestrowanych w statystykach PUP jako posiadający status w szczególnej sytuacji na rynku pracy w ogólnej liczbie zarejeo podatku rolnym, lub 3) bezrobotny nie może podlegać ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu stałej pracy jako współmałżonek lub domownik w takim gospodarstwie. 11

12 strowanych bezrobotnych w powiatowych urzędach pracy według stanu na koniec listopada 2014 r. zawiera tab. nr 4. TABELA 4. BEZROBOTNI W SZCZEGÓLNEJ SYTUACJI NA RYNKU PRACY. STAN NA 30 LISTOPADA 2014 r. 10 WYSZCZEGÓLNIENIE LICZBA BEZRO- -BOTNYCH OGÓŁEM %* Kobiety %** Mężczyźni %** Bezrobotni do 25 roku życia , , ,8 Długotrwale bezrobotni , , ,5 Kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka , Bezrobotni powyżej 50 roku życia , , ,5 Bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych , , ,1 Bezrobotni bez doświadczenia zawodowego , , ,7 Bezrobotni bez wykształcenia średniego , , ,9 Bezrobotni samotnie wychowujący co najmniej jedno dziecko do 18 r. życia , , ,0 Bezrobotni, którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia ,4 67 0, ,3 Bezrobotni niepełnosprawni , , ,4 Bezrobotni po zakończeniu 394 0, , ,07 realizacji kontraktu socjalnego Źródło: Sprawozdanie MPiPS 01 o rynku pracy, listopad 2014 r. * Dane dotyczące udziału ogółu osób bezrobotnych będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy obliczone zostały w stosunku do ogólnej liczby zarejestrowanych bezrobotnych. ** Dane dotyczące udziału bezrobotnych kobiet oraz mężczyzn będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy obliczone zostały również w stosunku do ogólnej liczby zarejestrowanych bezrobotnych. Znaczny odsetek tj. 62,4 % wśród ogółu bezrobotnych w powiatowych urzędach pracy obejmują bezrobotni długotrwale (12 miesięcy i więcej). Wśród osób pozostających w szczególnej sytuacji na rynku pracy / / bezrobotni długotrwale stanowili 69,0 %. W sensie socjologicznym osoby bezrobotne w dłuższym okresie czasu to wewnętrznie zróżnicowana zbiorowość ze względu na różnorodne zmienne zależne i niezależne (w tym cechy demograficzne i społeczne). 10 Odsetki z kolumn 5 i 7 nie zawsze sumują się do ogółem w danej kategorii statystycznej, z powodu zastosowania elektronicznej metody obliczania. Dopuszczalne różnice to przedział od 0,1 do 0,2 %. 11 W sprawozdawczości rynku pracy przyjmuje się dwie definicje bezrobotnych długoterminowo. Pierwsza wynika z założeń przyjętych dla bezrobotnych w szczególnej sytuacji na rynku pracy, gdzie długotrwale bezrobotni stanowią jedną z grup pozostających w rejestrze powiatowego urzędu pracy przez okres łącznie ponad 12 miesięcy w okresie ostatnich 2 lat (z wyłączeniem okresów odbywania stażu i przygotowania zawodowego dorosłych w miejscu pracy). Ta grupa bezrobotnych jest wymieniona w tabeli pt. Bezrobotni w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Liczba wynikająca z załącznika nr1 do sprawozdania MPiPS-01 Bezrobotni oraz poszukujący pracy według czasu pozostawania bez pracy, wieku, poziomu wykształcenia i stażu pracy jest zamieszczona w niniejszej informacji raz na kwartał w tabeli Bezrobotni według czasu pozostawania bez pracy i dotyczy ilości bezrobotnych długotrwale wynikającej ww. załącznika, który jest statystycznym opisem struktury bezrobotnych długoterminowo w PUP według stanu na ostatni dzień danego kwartału. W drugiej definicji bezrobotny długoterminowo pozostaje w rejestrze powiatowego urzędu pracy przez okres ponad 12 miesięcy od momentu ostatniej w nim rejestracji. Dane dotyczą stanu na koniec okresu sprawozdawczego. Bezrobotni długoterminowi pozostają bez zatrudnienia w okresie powyżej 12 miesięcy do 24 miesięcy i powyżej 24 miesięcy. Czas ten jest zaokrąglany do pełnych miesięcy. 12 W przypadku tej grupy bezrobotnych odsetki zostały zaprezentowane w stosunku do ogólnej liczby bezrobotnych kobiet zarejestrowanych w Powiatowych Urzędach Pracy w województwie podkarpackim, która to liczba stanowi całą grupę odniesienia bezrobocia rejestrowanego (N=69 368=100%). We wszystkich pozostałych grupach bezrobotnych n 1,2,3, N= =100%. 12

13 Poziom bezrobocia długoterminowego mierzony jest również wskaźnikami dostępnymi w badaniu aktywności ekonomicznej ludności (Labour Force Survey), co stanowi poszerzenie zakresu danych dostępnych w programie badań statystyki publicznej. Jednym ze wskaźników użytecznych do jego charakterystyki jest udział bezrobotnych długoterminowo (long-term unemployment) w ogólnej liczbie bezrobotnych, uzyskany podczas realizacji badania LFS. 13 WYKRES 9. Udział bezrobotnych długoterminowo wśród bezrobotnych ogółem (%) ,0 70,0 68,0 66,0 64,0 62,0 60,0 58,0 56,0 54,0 52,0 50,0 48,0 46,0 44,0 42,0 40,0 38,0 36,0 34,0 32,0 30,0 28,0 26,0 24,0 22,0 20,0 71,0 56,7 66,3 56,8 54,4 55,1 45,2 45,4 61,2 61,0 53,7 57,7 57,7 56,2 54,9 52,0 50,3 44,7 45,1 44,9 European Union (28 countries) Poland Mazowieckie Podkarpackie 43,7 42,9 37,6 51,3 37,3 23,7 33,5 30,5 33,5 40,1 30,3 31, ,1 21,4 27,3 24,0 43,2 37,2 32,8 30,2 44,6 40,3 37,3 33,3 47,4 42,5 38,4 36,7 Źródło: Europejski Urząd Statystyczny, akt r. Osobami będącymi w szczególnej sytuacji na rynku pracy są również niepełnosprawni, zarejestrowani we właściwym ze względu na aktualne miejsce zamieszkania powiatowym urzędzie pracy. Pozytywna opinia lekarza specjalisty /uprawnionego do jej wydania/ pozwala im na podjęcie zatrudnienia. Niepełnosprawni zarejestrowani w powiatowych urzędach pracy powinni posiadać badania 13 Badanie LFS (Labour Force Survey) dotyczy pomiaru poziomu zaangażowania osób indywidualnych, gospodarstw domowych i przedsiębiorstw na rynku pracy. Obejmuje krótkoterminowe i strukturalne aspekty rynku pracy, zarówno w zakresie podaży jak i popytu na pracę charakteryzowanych w kategoriach pieniężnych i niepieniężnych. Aspekty te zawierają: a) zatrudnienie i bezrobocie (LFS), b) oferty pracy, c) zarobki /zysk brutto i netto/, d) badanie struktury zarobków (SES) / ewentualne różnice w zarobkach kobiet i mężczyzn [w porównywalnych grupach zawodowych] oraz płace minimalne, e) koszty pracy ponoszone przez przedsiębiorstwa, f) kwartalny wskaźnik kosztów pracy (LCI), g) roczne dane dotyczące kosztów pracy wg sondażu (LCS), h) polityki rynku pracy (LMPs) jak również obejmują problematykę sporów pracowniczych. Dane o rynku pracy gromadzone są w poszczególnych etapach badania przez Eurostat i wykorzystywane podczas monitorowania strategii Europa 2020, Europejskiej Strategii Zatrudnienia (ESZ). Odpowiadają na wymagania polityki gospodarczej Unii Europejskiej. Roczne dane wnoszą kluczowy wkład do wskaźników [zawartych] w strategii Europa 2020, w szczególności zaś w wytycznych dotyczących zatrudnienia (część II Zintegrowane wytyczne dotyczące strategii Europa 2020). Źródło: Eurostat. 14 W badaniach stosowanych do porównań międzynarodowych i statystyce MOP [Międzynarodowej Organizacji Pracy] i danych EUROSTAT-u [Europejskiego Urzędu Statystycznego] długotrwale bezrobotni to osoby zaklasyfikowane do bezrobotnych zgodnie z definicjami przyjętymi w Badaniu Aktywności Ekonomicznej Ludności i Narodowym Spisie Powszechnym, które aktywnie poszukiwały pracy przez rok i dłużej (12 miesięcy i więcej) Źródło: Zasady metodyczne statystyki rynku pracy i wynagrodzeń, GUS Warszawa 2008, s

14 medyczne dopuszczające ich do wykonywania pracy w orzeczonych zawodach i określonym zakresie 15. Według stanu na 30 listopada 2014 r. liczba zarejestrowanych bezrobotnych niepełnosprawnych w województwie podkarpackim wyniosła osób, w tym kobiet, które to obejmowały 47,5 % ogółu bezrobotnych niepełnosprawnych. Odsetek osób bezrobotnych z orzeczoną grupą, dla całej populacji bezrobotnych zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy wyniósł 4,7 % (tab. 4) 16. W tabeli nr 5 zaprezentowano rozkład poziomu bezrobocia osób niepełnosprawnych w powiatach. Dane dotyczą województwa podkarpackiego i zawierają informację na temat ilości zarejestrowanych bezrobotnych niepełnosprawnych w przeliczeniu na jedno wolne miejsce pracy i miejsce aktywizacji zawodowej, w grupie zgłoszonych do powiatowych urzędów pracy ofert pracy dla osób niepełnosprawnych. TABELA 5. BEZROBOTNI Z ORZECZONĄ GRUPĄ NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI STAN NA 30 LISTOPADA 2014 r. ODSETEK LICZBA OSÓB LICZBA BEZROBOTNYCH POWIATY BEZROBOTNYCH NIEPEŁNO- NIEPEŁNOSPRAWNYCH Z kolumny NIEPEŁNOSPRAWNYCH -SPRAWNYCH PRZYPADAJĄCYCH NA nr 2 WEDŁUG STANU W OGÓLNEJ JEDNĄ OFERTĘ PRACY KOBIETY NA KONIEC LICZBIE ZGŁOSZONĄ DLA OSÓB LISTOPADA 2014 r. BEZROBOTNYCH NIEPEŁNOSPRAWNYCH** (w %) * Bieszczadzki ,5 *** Brzozowski ,4 38 Dębicki ,7 82 Jarosławski ,5 80 Jasielski ,6 150 Kolbuszowski ,5 98 Krośnieński ,4 217 Leski ,3 *** Leżajski ,0 78 Lubaczowski ,2 *** Łańcucki ,4 *** Mielecki ,4 54 Niżański ,8 18 Przemyski ,3 228 Przeworski ,8 160 Ropczycko ,6 98 Rzeszowski , Praca w przypadku pewnych rodzajów dysfunkcji wpływa korzystnie na przebieg samego procesu rewalidacji i integracji osób niepełnosprawnych, będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy. 16 Niepełnosprawni obejmują niewielką ilość osób bezrobotnych zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy, jednakże ich zatrudnienie związane jest z pewną specyfiką. Wiele podmiotów gospodarczych korzysta z rozwiązań prawnych dostępnych w tym zakresie, dlatego też często poszczególne organizacje funkcjonujące na rynku pracy w województwie podkarpackim zgłaszają zapotrzebowanie na dane statystyczne, dotyczące poziomu bezrobocia wśród analizowanej grupy pozostającej w szczególnej sytuacji na rynku pracy. 14

15 Sanocki ,2 216 Stalowowolski ,9 26 Strzyżowski ,3 *** Tarnobrzeski , , , , ,1 27 Województwo ,7 47 Źródło: Sprawozdanie o rynku pracy MPiPS 01, listopad 2014 r. * Według stanu na koniec listopada 2014 r. Wartości procentowe obliczone w stosunku do bezrobotnych ogółem na koniec analizowanego miesiąca. ** W okresie listopada 2014 r. *** Brak zgłoszonych ofert pracy dla niepełnosprawnych zarejestrowanych w PUP jako bezrobotni. X. POZOSTAŁE GRUPY UJMOWANE W STATYSTYKACH URZĘDÓW PRACY W statystykach powiatowych urzędów pracy w województwie podkarpackim według stanu na koniec listopada 2014 roku odnotowano łącznie poszukujących pracy, w tym niepełnosprawnych, nie pozostających w zatrudnieniu i zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy jako osoby poszukujące zatrudnienia. W okresie października 2014 r. analogicznie: i Tabela nr 6 zawiera pozostałe grupy bezrobotnych ujęte według określonych czynników warunkujących ich sytuację na rynku pracy. Monitoring niżej wymienionych zbiorowości bezrobotnych jest zawarty w programie badań statystyki publicznej. TABELA 6. ZESTAWIENIE POZOSTAŁYCH GRUP BEZROBOTNYCH ODNOTOWANYCH W STATYSTYKACH POWIATOWYCH URZĘDÓW PRACY. STAN NA 30 LISTOPADA 2014 r. WYSZCZEGÓLNIENIE LICZBA BEZRO BOTNYCH OGÓŁEM %* KOBIETY %** MĘŻCZYŹNI %** Bezrobotni poprzednio pracujący, zwolnieni z przyczyn dotyczących , , ,0 zakładu pracy Bezrobotni w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki , , ,7 w tym: Bezrobotni, którzy ukończyli szkołę wyższą do 27 roku życia , , ,5 Źródło: Sprawozdanie o rynku pracy MPiPS 01 za listopad 2014 r. * Dane dotyczące udziału pozostałych grup osób bezrobotnych zawartych w programie badań statystyki publicznej obliczone zostały w stosunku do liczby bezrobotnych ogółem. ** Dane dotyczące udziału bezrobotnych kobiet oraz mężczyzn obliczone zostały również w stosunku do ogólnej liczby bezrobotnych. Odsetki nie zawsze sumują się do 100,0 z powodu zastosowania elektronicznej metody obliczania. Dopuszczalne różnice zawarte są w przedziale od 0,1 do 0,2 %. 15

16 XI. OSOBY WYŁĄCZONE Z EWIDENCJI BEZROBOTNYCH W okresie listopada 2014 r. wyrejestrowano łącznie bezrobotnych (w miesiącu poprzednim ). Głównymi przyczynami wyłączenia osób bezrobotnych z ewidencji powiatowych urzędów pracy były: podjęcie pracy (w październiku 2014 r ), w tym podjęcie pracy nie subsydiowanej osób (w październiku 2014 r ). Pozostałe przyczyny wyłączenia z ewidencji bezrobotnych zostały poniżej określone wg kategorii zawartych w sprawozdaniu MPiPS 01 o rynku pracy i uszeregowane od wartości największej do najmniejszej. Są to następujące: brak potwierdzania w PUP gotowości do podjęcia pracy osób (w październiku 2014 r ), inne powody wyrejestrowania 477 osób (w październiku 2014 r. 546) 17, dobrowolna rezygnacja ze statusu bezrobotnego 431 osób (w październiku 2014 r. 589), odmowa bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy w stosunku do posiadanych kwalifikacji lub innej formy pomocy 281 osób (w październiku 2014 r. 322) 18, nabycie uprawnień do świadczenia przedemerytalnego 137 osób (w październiku 2014 r. 191), nabycie praw emerytalnych lub rentowych 127 osób (w październiku 2014 r. 203). XII. WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W listopadzie 2014 r. pracodawcy zgłosili do powiatowych urzędów pracy łącznie wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej. Spośród ogółu zgłoszonych ofert (33,7 %) stanowiły oferty pracy subsydiowanej. Warto nadmienić, że oferty pracy subsydiowanej zawierają nie tylko miejsca zatrudnienia 17 W wierszu tym zostały ujęte osoby, o których mowa w art. 33 ust. 4 pkt. 1, 9 i 10 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. O promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, tj. niezdolne do pracy wskutek choroby lub przebywania w zamkniętym ośrodku odwykowym przez nieprzerwany okres 90 dni; które nie przedstawiły zaświadczenia o niezdolności do pracy z powodu choroby. Należy zaznaczyć, iż w tej kategorii statystycznej mieszczą się także osoby skierowane na szkolenia lub staże organizowane przez inny podmiot np. rozpoczynające udział w działaniach aktywizacyjnych wchodzących w skład projektów konkursowych współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego. 18 Od 1 sierpnia 2004 r. wypłata świadczeń przedemerytalnych realizowana jest przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. 16

17 lub wykonywania innej pracy zarobkowej, ale również miejsca aktywizacji zawodowej. TABELA 7. POWIATY OFERTY PRACY (WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ) ZGŁOSZONE DO POWIATOWYCH URZĘDÓW PRACY W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM W LISTOPADZIE 2014 r. 19 LICZBA BEZROBOTNYCH OGÓŁEM WEDŁUG STANU NA 30. XI r. LICZBA OFERT PRACY ZGŁOSZONYCH DO PUP W LISTOPADZIE 2014 r. ŚREDNIA LICZBA BEZROBOTNYCH PRZYPADAJĄCYCH NA JEDNĄ OFERTĘ PRACY W MIESIĄCU /kol. 2:3/* Bieszczadzki Brzozowski Dębicki Jarosławski Jasielski Kolbuszowski Krośnieński Leski Leżajski Lubaczowski Łańcucki Mielecki Niżański Przemyski Przeworski Ropczycko Rzeszowski Sanocki Stalowowolski Strzyżowski Tarnobrzeski Województwo Źródło: Sprawozdanie o rynku pracy MPiPS 01 za listopad 2014 r. * Dane zostały zaokrąglone do wartości całkowitych, ponieważ dotyczą średniej liczby osób bezrobotnych przypadających w sensie statystycznym na jedną ofertę pracy tj. wolne miejsce pracy i miejsce aktywizacji zawodowej. Dla porównania w październiku 2014 r. pracodawcy zgłosili do powiatowych urzędów pracy ogółem wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji za- 19 Oferta pracy oznacza zgłoszenie przez pracodawcę do powiatowego urzędu pracy co najmniej jednego wolnego miejsca zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Oferta taka powinna spełniać zasadę równego traktowania w zatrudnieniu w rozumieniu przepisów prawa pracy. Pracodawcy zgłaszają wolne miejsca pracy w określonym zawodzie lub specjalności w celu uzyskania pomocy przez pośrednictwo powiatowego urzędu pracy w znalezieniu odpowiedniego pracownika. Oferty pracy stanowią sumę zgłoszonych przez pracodawców wolnych miejsc zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej oraz miejsc aktywizacji zawodowej (m. in. stażu, przygotowania zawodowego dorosłych oraz prac społecznie użytecznych). 17

18 wodowej, wśród których tj. 37,3 % obejmowały miejsca pracy subsydiowanej z Funduszu Pracy. XIII. AKTYWNE FORMY PROMOCJI ZATRUDNIENIA W listopadzie 2014 r. na terenie województwa podkarpackiego w ramach prac interwencyjnych zatrudniono 181 bezrobotnych (w październiku 2014 r. 304). Przy realizacji robót publicznych pracowało 67 bezrobotnych (w październiku 2014 r. 172). Na szkolenia skierowano 377 bezrobotnych (w październiku 2014 r. 609), a na odbycie stażu u pracodawcy 545 osób (w październiku 2014 r ). W efekcie podjęcia prac społecznie użytecznych w analizowanym miesiącu wyrejestrowano 3 bezrobotnych (w październiku 2014 r. 24 bezrobotnych). W wyniku przyznania dotacji na działalność gospodarczą wyłączono z ewidencji 298 osób (w październiku 2014 r. 311). Z powodu udzielenia pracodawcom refundacji niektórych kosztów zatrudnienia osoby bezrobotnej i wydatków związanych z utworzeniem nowego stanowiska pracy, rejestry opuściło łącznie 469 bezrobotnych (w październiku 2014 r. 431) 20. XIV. ZGŁOSZENIA ZWOLNIEŃ I ZWOLNIENIA Z PRZYCZYN NIEDOTYCZĄCYCH PRACOWNIKÓW W okresie listopada 2014 r. w województwie podkarpackim 2 pracodawców zgłosiło zamiar rozwiązania stosunków pracy z 118 pracownikami z sektora prywatnego. Z powyższych zgłoszeń zwolnień i odnotowanych wcześniej zrealizowano wypowiedzenia umów o pracę w 6 zakładach pracy i objętych nimi zostało 50 pracowników z sektora prywatnego. W miesiącu wcześniejszym 3 pracodawców zgłosiło zamiar rozwiązania stosunków pracy z 49 pracownikami z sektora prywatnego. Z powyższych zgłoszeń zwolnień i odnotowanych wcześniej zrealizowano wypowiedzenia umów o pracę w 6 zakładach pracy i objętych nimi zostało 47 pracowników z sektora prywatnego. 20 Na podstawie artykułu 46 i 47 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z 20 kwietnia 2004 r. z późniejszymi zmianami [Dz.U , Dz.U ]. Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2013 r. poz. 675, 829, 1291, 1623, 1645 i 1650 oraz z 2014 r. poz. 567, 598. Przepisy te określają zasady refundacji pracodawcom kosztów utworzenia nowego miejsca pracy dla osoby bezrobotnej w zakresie posiadanych przez powiatowe urzędy pracy środków finansowych. Powyżej wymienione artykuły określają wysokość dotacji, która może zostać udzielona bezrobotnym zarejestrowanym w powiatowych urzędach pracy w celu rozpoczęcia działalności gospodarczej. Opracowanie: P. Kocaj Starszy Inspektor Wydział Informacji Statystycznej i Analiz Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie 18