Jerzy Bolesław P a r u s e l. Występowanie niedźwiedzia brunatnego Ursus arctos L. w pasmach Babiej Góry, Jałowca i Policy w Beskidzie Wysokim

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Jerzy Bolesław P a r u s e l. Występowanie niedźwiedzia brunatnego Ursus arctos L. w pasmach Babiej Góry, Jałowca i Policy w Beskidzie Wysokim"

Alojzy Sokołowski
5 lat temu
Przeglądów:

ACTA ZOOL. CRACOV. 29 4 I 53-68 K RAKÓW, 15. X II. 1985 Jerzy Bolesław P a r u s e l Występowanie niedźwiedzia brunatnego Ursus arctos L.

1 ACTA ZOOL. CRACOV I K RAKÓW, 15. X II Jerzy Bolesław P a r u s e l Występowanie niedźwiedzia brunatnego Ursus arctos L. w pasmach Babiej Góry, Jałowca i Policy w Beskidzie Wysokim [ z 1 ryciną w tekście] The occurrence of brown bear Ursus arctos L. in Babia Góra, Jałowiec and Polica ranges (High Beskid Mts.) A b s tr a k t. W pracy omówiono występowanie niedźwiedzia brunatnego w pasm ach Babiej Góry, Jałowca i Policy w latach Dotychczas zgromadzono 55 informacji, z których 19 dotyczy obserwacji osobników, a 36 tropów i śladów pobytu niedźwiedzia. Na ich podstaw ie przeanalizowano niektóre zagadnienia dotyczące stru k tu ry populacji, biologii i etologii osobników oraz ostoi i kierunków migracji niedźwiedzia. Poruszono również problem ochrony g atu n kowej niedźwiedzia brunatnego w rejonie Babiej Góry. 1. W STĘP Niedźwiedź brunatny Ursus arctos L. jest największym krajowym ssakiem drapieżnym. Jego rozmieszczenie w Polsce ma wyraźnie wyspowy charakter i ogranicza się do lokalnych obszarów w Bieszczadach, Tatrach i Beskidzie W y sokim (B u c h a l c z y k 1964; G ł o w a c iński i W it k o w s k i 1969; K r y s ia k 1973; S e r a f i ńs k i 1972; S u m iń s k i 1966). Obszary te stanowią jednocześnie północno- - zachodnią granicę zasięgu geograficznego występowania niedźwiedzia b ru n a t nego (G ł o w a c iński i in. 1980). W naszym kraju zamieszkuje on trudno dostępne oraz naturalne lasy górskie i na mocy rozporządzenia M inistra Leśnictwa z dnia 4 listopada 1952 roku (Dz. U. nr 45, poz. 307) podlega całkowitej ochronie gatunkowej. Dokładna liczebność tego dużego drapieżnika nie jest w Polsce znana, u sta lana je s t tylko szacunkowo i w różnych publikacjach podawane są odmienne liczby. W Bieszczadach, zdaniem G a r s t k i (1977), bytuje stale w 4 zasadniczych skupieniach 16 niedźwiedzi, a 10 dalszych to osobniki wędrujące. BUCHALCZYK i M a r k o w s k i (1979) podają natomiast, że w 1972 roku stan niedźwiedzi w Bieszczadach wynosił sztuk. W polskich Tatrach w roku 1976 stwierdzono obecność około 8 osobników ( P o d o b iń s k i 1978). Najmniej obecnie publikowanych informacji mamy dla całego obszaru Beskidów Zachodnich, mimo że n a pływające ostatnio wiadomości wskazują na wzrost liczebności niedźwiedzia na tym terenie. O występowania jednego niedźwiedzia w paśmie Babiej G ó ry

66 P a r u s e l J. В. 1982b. Zabito niedźwiedzia w masywie Policy. Parki nar. Rez. przyr. 3,1: 56 57. P a r u s e l J. В. 1983a. Niedźwiedź w lasach babiogórskich. Informator babiogórski Wiosna.

15 66 P a r u s e l J. В. 1982b. Zabito niedźwiedzia w masywie Policy. Parki nar. Rez. przyr. 3,1: P a r u s e l J. В. 1983a. Niedźwiedź w lasach babiogórskich. Informator babiogórski Wiosna. P a r u s e l J. B. 1983b. Obserwacje niedźwiedzia brunatnego Ursus arctos L. w paśmie Babiej Góry i okolicy. Parki nar. Rez. przyr. (w druku). P ar u s e l J. В c. Obserwacje niedźwiedzia brunatnego (Ursus arctos L.) w pasmach Babiej Góry, Jałowca i Policy w Beskidzie Wysokim. W: Postępy Zoologii (Materiały informacyjno na X III Zjazd Pol. Tow. Zool.). Wyd. UŚ w Katowicach, s P o d o b iń s k i L Zwierzęta Tatrzańskiego Parku Narodowego w roku Wierchy 46 (1977): P o d o b iń s k i L Zwierzęta tatrzańskie w roku 1979 i wiosną Wierchy 49 (1980): R a n d i k A Rozśirenie a ochrana medveda hnedeho (Ursus arctos L.) v Ceskoslovensku. Csl. Ochr. prir. 11: Red Ciekawostki z minionej jesieni. Informator babiogórski Zima. [R u s e c k a M.] M. R Notatka o występowaniu niedźwiedzia brunatnego (Ursus arctos L.). Informator babiogórski Wiosna. Se r a f iń s k i W Ssaki Polski. PZWS Warszawa, ss S o sn o w sk i K Pogląd na Beskid Zachodni. Pam. Tow. Tatrz. 35: S u m iń s k i P Niedźwiedź zwierzę ginące. Chrońmy przyr. ojcz. 18, 5: S u m iń s k i P Ssaki drapieżne w Polsce, ich znaczenie i przyszłość. Chrońmy przyr. ojcz. 22, 4: T o m e k A Niedźwiedź Ursus arctos w Beskidach. Chrońmy przyr. ojcz. 39, 4: W a ł a c h S Osobliwości przyrodnicze Orawy. Podhalanka. Jednodniówka Związku Podhalan. Ludźmierz, s SUMMARY The Babia Góra Mt. region is one of three occurrence areas of brown bear (Ursus arctos) in Polish Carpathians (other ones: the Bieszczady and the Tatra mountains). 55 reports concerning the presence of the brown bear in this region have been obtained. 42 reports come from the Babia Góra Bange, including 33 observations of tracks and traces and 9 visual observations of individuals. 5 reports come from the Jałowiec Range; they all concern visual observations of individuals. 5 reports of observations of the bear were collected directly in the Polica Bange, 3 other, indicating migration, were obtained between the Babia Góra Bange and the Polica Bange. There is one historical note coming from 1932, and 3 reports from 1982 from the Mędralowa Bange. Until 1976 only single individuals were observed and during the last 4 years from 4 to 6 bears were seen every year, including young individuals. Since 1979 the brown bear has been a species constantly inhabiting the Babia Góra Mt. region. In view of present observations, it has been assessed that there are althogether 3 5 bears in the discussed region. Out this number 2 3 are permanent residents, and 1 2 are regularly transient (passing in and out of the region). The annual birth rate has been estimated at 2 3 individuals. The large forested areas on the northern slopes of the Jałowiec Mt., the southern

slopes of the Polica Mt. and the Slovakian slopes of the Babia Góra Mt. in the Vonzovec and Polhoranka valleys can be considered as present refuges of the brown bears.

16 slopes of the Polica Mt. and the Slovakian slopes of the Babia Góra Mt. in the Vonzovec and Polhoranka valleys can be considered as present refuges of the brown bears. The other forests of the Babia Góra Mt. region can be recognized as areas which the brown bear periodically visits or regularly inhabits. An integrated program of the brown bear protection should include immediate enlargement of the Babia Góra National Park and the establishment of its outer protection zone, correction of local plans of space management in order to account for the needs of the brown bear protection, the initiation and development of professional relations among the staff of the Babia Góra National Park and CHKO Hornâ Orava aimed at reaching common protection goals, as well as carrying out common research on the biology and structure of the brown bear population on the Polish Slovakian border. Redaktor pracy: prof. dr J. Pawłowski

Podobne dokumenty

1354 Niedźwiedź Ursus arctos

1354 Niedźwiedź Ursus arctos Liczba i lokalizacja obszarów monitoringowych Gatunek występuje wyłącznie w regionie alpejskim. Prowadzony od roku 1982 monitoring gatunku obejmuje cały zasięg jego występowania,