91.6% 89% 11% 8.4% Rys. 4. Jako wody wodoci gowej w 2011 i 2012 roku. %wodoci gów produkuj cych wod nieodpowiadaj c wymaganiom 100% 0%

Transkrypt

1 st e dla azotanów i niklu. Producent przedsi biorstwa wodoci gowo-kanalizacyjnego zobowi za si do poprawy jako ci wody do dnia 30 listopada 2014 roku. W woj. wielkopolskim badania laboratoryjne jako ci wody wykonywane s w 5 akredytowanych laboratoriach Pa stwowej Inspekcji Sanitarnej: w Laboratorium Badania Wody i Gleby WSSE w Poznaniu oraz w Laboratoriach Powiatowych Stacji Sanitarno- Epidemiologicznych w Kaliszu, Koninie, Lesznie i Pile, a tak e w laboratoriach funkcjonuj cych poza strukturami Pa stwowej Inspekcji Sanitarnej, o udokumentowanym systemie jako ci bada, zatwierdzonym przez organy Pa stwowej Inspekcji Sanitarnej. Badania laboratoryjne jako ci wody wykonuje si w zakresie monitoringu kontrolnego oraz szerokiego monitoringu przegl dowego parametrów fizyko-chemicznych i mikrobiologicznych, a tak e w ramach nadzoru sanitarnego (w sytuacji interwencji konsumentów, po przeprowadzonych dzia aniach naprawczych, usuni tych awariach itp.). W 2012 roku pobrano do bada 6222 próbki wody, z czego 937 nie odpowiada o wymaganiom cytowanego rozporz dzenia. Z analizy wyników próbek wody wynika, i 1015 wodoci gów produkowa o wod w a ciwej jako ci odpowiadaj c wymaganiom rozporz dzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. (91,6%). W porównaniu z rokiem ubieg ym odsetek wodoci gów produkuj cych dobr wod zwi kszy si o 2,6%. Rys. 4. Jako wody wodoci gowej w 2011 i 2012 roku 100% 89% 91.6% 11% 8.4% 0% %wodoci gów produkuj cych wod odpowiadaj c wymaganiom %wodoci gów produkuj cych wod nieodpowiadaj c wymaganiom 39

2 Liczba mieszka ców woj. wielkopolskiego korzystaj cych z wody przeznaczonej do spo ycia, spe niaj cej wymagania okre lone w rozporz dzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r., a tym samym Dyrektywy Rady 98/83/WE w sprawie jako ci wody przeznaczonej do spo ycia przez ludzi (Dz. Urz. UE.L 1998 Nr 330, str. 32) wynosi a 3319,9 tys. natomiast 110 tys. ludno ci zaopatrywanej by o w wod warunkowo przydatn, która nie stanowi a bezpo redniego zagro enia dla zdrowia ludzi. Jako wody w woj. wielkopolskim najcz ciej by a kwestionowana ze wzgl du na przekroczenia dopuszczalnych warto ci parametrów fizykochemicznych, g ównie takich jak elazo, mangan, m tno, barwa, amoniak, które mog powodowa zmiany organoleptyczne wody. Parametry te nie maj znaczenia zdrowotnego i nie stanowi zagro enia dla zdrowia ludzi. W zwi zku z powy szym woda w wodoci gach o podwy szonych parametrach fizykochemicznych nie maj cych znaczenia zdrowotnego uznawana by a jako woda warunkowo przydatna do spo ycia. W roku 2012 organy Pa stwowej Inspekcji Sanitarnej udzieli y producentom wody zgod na odst pstwo od najwy szego dopuszczalnego st enia dla azotanów (powiat z otowski), okre laj c termin dzia a naprawczych do ko ca 2013 roku. Pod wzgl dem bakteriologicznym jako wody produkowanej przez przedsi biorstwa wodoci gowe uleg a poprawie. W roku 2012 stwierdzano jedynie krótkotrwa e pogorszenia jako ci wody pod wzgl dem bakteriologicznym, nie maj ce istotnego znaczenia przy ocenie wp ywu jako ci wody na zdrowie ludzi, wskazuj ce na okresow obecno w wodzie zarówno bakterii wska nikowych niechorobotwórczych, jak równie pojedynczych bakterii chorobotwórczych Escherichia coli. W przypadku przekrocze dopuszczalnych warto ci parametrów bakteriologicznych, przedsi biorstwa wodoci gowe mia y obowi zek podj cia natychmiastowych dzia a naprawczych w celu poprawy jako ci wody, aby w jak najszybszym czasie zniwelowa potencjalne zagro enia zdrowotne niesione przez wod zanieczyszczon mikrobiologicznie. Organy Pa stwowej Inspekcji Sanitarnej w celu ochrony ludno ci przed negatywnymi skutkami spo ywania wody nieodpowiedniej jako ci, formu owa y tre ci komunikatów o zasadach u ytkowania wody do spo ycia, lub te o zakazie spo ywania wody. Komunikaty przekazywane by y w a ciwym samorz dom odpowiedzialnym za zbiorowe zaopatrzenie ludno ci w wod pitn, w celu podania ich do publicznej wiadomo ci konsumentów, a tak e ka dorazowo umieszczane s na stronach internetowych powiatowych stacji sanitarno-epidemiologicznych i Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Poznaniu. 40

3 II.1. Wodoci gi o produkcji > m 3 /dob W woj. wielkopolskim wodoci giem o najwi kszej produkcji wody jest wodoci g pozna ski. Woda produkowana przez pozna ski system wodoci gowy jest w a ciwej jako ci, zgodna z wymogami okre lonymi w rozporz dzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jako ci wody przeznaczonej do spo ycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417 ze zm.). Wodoci g pozna ski zaopatruje odbiorców z obszaru miasta Poznania i okolicznych gmin: Brodnicy, Czerwonaka, Dopiewa, Komornik, Kórnika, Lubonia, Mosiny, Murowanej Go liny, Puszczykowa, Rokietnicy, Suchego Lasu, Swarz dza, Tarnowa Podgórnego. Pozna ski system wodoci gowy oparty jest na 3 uj ciach: - Uj cie Mosina-Krajkowo - g ówne uj cie dla miasta Poznania, zlokalizowane w zlewni rzeki Warty, oparte o wody podziemne, i w niewielkim stopniu o wody infiltracyjne. Woda ujmowana jest z 17 studni rejonu Sowiniec, 39 studni rejonu Tarasu Nadzalewowego zlokalizowanego na odcinku od Kana u Mosi skiego do wsi Krajkowo, 29 studni rejonu Tarasu Zalewowego zlokalizowanego na Wyspie Krajkowskiej oraz z 12 studni infiltracyjnych w tym studni promienistej infiltruj cej wod spod dna rzeki Warty poprzez systemy drenów. Woda z uj cia Mosina uzdatniana jest klasycznymi metodami. Z uj cia woda t oczona jest do Stacji Uzdatniania Wody w Mosinie, gdzie podlega jednostopniowemu procesowi oczyszczania - napowietrzanie wody surowej. Nast pnie poddawana jest procesowi filtracji pospiesznej na z o ach antracytowo-piaskowych. Ko cowym etapem jest dezynfekcja oczyszczonej wody mieszanin chloru i dwutlenku chloru. Uzdatniona woda jest transportowana do sieci pozna skiego systemu wodoci gowego dwiema magistralami wschodni (bezpo rednio ze stacji) i zachodni (przez zbiorniki w Po egowie o cznej pojemno ci 50000m 3 ). Obecnie prowadzona jest modernizacja Stacji Uzdatniana Wody w Mosinie. Zako czenie modernizacji przewidziano na 2015 rok. - Uj cie D bi skie oparte jest po rednio o wod powierzchniow z rzeki Warty infiltrowan na 28 stawach infiltracyjnych, która zasila 305 studni. Woda z uj cia D bi skiego uzdatniana jest na Stacji Uzdatniania Wody przy ul. Wi niowej, gdzie podlega od elazianiu, odmanganianiu i filtracji na filtrach pospiesznych. Oczyszczona woda dezynfekowana chlorem gazowym, transportowana jest do 2 zbiorników terenowych wody czystej. - Uj cie Gruszczyn oparte jest o wody podziemne IV- rz dowe. Woda ujmowana jest z 17 studni g binowych zlokalizowanych na terenie wsi Gruszczyn i Promienko. 41

4 Woda t oczona jest do Stacji Uzdatniania Wody w Gruszczynie gdzie jest napowietrzana, a nast pnie poddawana procesowi filtracji pospiesznej, poprzez z o e antracytowo-piaskowe oraz filtracji II 0 na filtrach w glowych. Dezynfekcja wody prowadzona jest przy u yciu chloru gazowego i dwutlenku chloru. Oczyszczona woda magazynowana jest w zbiornikach podziemnych wody czystej. W roku 2012 wykonano badania wody produkowanej przez wodoci g pozna ski podawanej do sieci oraz wody z sieci wodoci gu, w ramach monitoringu kontrolnego (339 próbek) i przegl dowego (17 próbek). Jako wody by a kwestionowana w 12 próbach ze wzgl du na przekroczenia fizykochemiczne g ównie takich parametrów jak barwa, zapach m tno i mangan, co stanowi 3,4% wszystkich pobranych prób. Jako bakteriologiczna wody kwestionowana by a w 6 próbach (ogólna liczba mikroorganizmów w 22 C, Clostridium perfringens, bakterie grupy coli), co stanowi 1,7% wszystkich pobranych prób. Wyst puj ce przekroczenia nie stanowi y zagro enia dla zdrowia ludzkiego, a badania rekontrolne z regu y nie wykazywa y odchyle od obowi zuj cych norm, co wiadczy o szybkich dzia aniach naprawczych producenta wody. Na podstawie bada wykonanych w ci gu ca ego roku uznano, i woda produkowana przez wodoci g pozna ski jest w a ciwej jako ci. II.2. Wodoci gi o produkcji m 3 /dob W 2012 roku w grupie urz dze wodoci gowych o produkcji wody m 3 /dob zewidencjonowano 3 wodoci gi publiczne zaopatruj ce najwi ksze miasta Wielkopolski: Kalisz, Ostrów Wlkp. i Pi. Na stacjach uzdatniania wody (SUW) tych wodoci gów woda poddawana jest konwencjonalnym metodom uzdatniania, ko cowym etapem jest dezynfekcja chlorem gazowym (Ostrów Wlkp.) lub podchlorynem sodu (Pi a, Kalisz). Uzdatniona woda gromadzona jest w zbiornikach wody czystej. 42

5 Rys. 5. Wodoci g Ostrów Wlkp. Stacja Uzdatniania Wody, hala napowietrzania Rys. 6. Wodoci g Ostrów Wlkp. Stacja Uzdatniania Wody, hala filtrów Wodoci g Konin-Kurów zaopatruj cy w wod miasto Konin wykazywany w tej grupie w latach poprzednich zosta przekwalifikowany do grupy wodoci gów o produkcji od 1001 do m 3 /dob w zwi zku ze zmniejszeniem produkcji wody. W roku 2012 skontrolowano wszystkie te wodoci gi. Stan sanitarno-techniczny obiektów nie budzi zastrze e. Wodoci gi s profesjonalnie zarz dzane i zabezpieczone. Wyznaczone s strefy ochrony sanitarnej, studnie s odpowiednio chronione, wyposa one w czujniki elektroniczne zawiadamiaj ce o otwarciu w azu. W ramach sprawowanego nadzoru wykonano badania jako ci wody produkowanej przez powy sze wodoci gi zarówno podawanej do sieci jak i wody z sieci wodoci gowej, w ramach monitoringu kontrolnego (125 próbek) i przegl dowego (13 próbek). Jako wody produkowana przez wodoci g kaliski ze wzgl du na przekroczenia fizykochemiczne (m tno, elazo) by a kwestionowana w 4 próbach. Wyst puj ce przekroczenia nie stanowi y zagro enia dla zdrowia ludzkiego, a badania rekontrolne z regu y nie wykazywa y odchyle od obowi zuj cych norm. Jako wody oceniono jako odpowiadaj c wymaganiom rozporz dzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jako ci wody przeznaczonej do spo ycia, we wszystkich wy ej wymienionych wodoci gach ( Pi a, Kalisz oraz Ostrów Wlkp.). II.3. Wodoci gi o produkcji wody m 3 /dob W roku 2012 w grupie wodoci gów produkuj cych wod w ilo ci od m 3 /dob znajdowa y si 73 urz dzenia (69 wodoci gów zbiorowego zaopatrzenia w wod i 4 wodoci gi zarz dzane przez inne podmioty ni przedsi biorstwa wodoci gowokanalizacyjne). W porównaniu z rokiem 2011 ilo wodoci gów uleg a zwi kszeniu. W grupie 43

6 tej wykazano wodociąg Konin Kurów (w roku 2011 wykazany w grupie m3/dobċ) oraz nowopowstaáy wodociąg zakáadowy DUDA w Rawiczu. Obiekty te zlokalizowane gáównie na obszarach miejskich stanowią 6,6% wszystkich zewidencjonowanych wodociągów. Rys. 7. Wodociąg Publiczny WrzeĞnia Stacja Uzdatniania Wody W roku 2012 wodociągi z tej grupy zaopatrywaáy w wodċ 1112,3 tys. ludzi. Organy PaĔstwowej Inspekcji Sanitarnej dokonaáy kontroli wszystkich wodociągów w tym przedziale. Rys. 8. Wodociągi o produkcji wody m3/dobċ ChodzieĪ Czarnków Gniezno GostyĔ Grodzisk Jarocin Kalisz KĊpno Koáo Konin KoĞcian Krotoszyn Leszno MiĊdzychód Nowy TomyĞl Oborniki Ostrów Ostrzeszów Piáa Pleszew PoznaĔ Rawicz Sáupca Szamotuáy ĝroda ĝrem Turek Wągrowiec Wolsztyn WrzeĞnia Záotów 1 wodociągi skontrolowane 44 wodociągi produkujące wodċ nieodpowiadającą wymaganiom

7 Badania jako ci wody przeznaczonej do spo ycia przez ludzi wykaza y, i spo ród wszystkich skontrolowanych urz dze 69 dostarcza o wod dobrej jako ci, a tylko 5,4% urz dze wodoci gowych (4 obiekty) produkowa o wod nieodpowiadaj c wymaganiom rozporz dzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. W omawianej grupie produkcyjnej pogorszenie jako ci wody spowodowane by o w g ównej mierze przekroczeniem takich parametrów jak: mangan, elazo i m tno. Wszystkie obiekty produkuj wod opowiadaj c wymaganiom pod wzgl dem bakteriologicznym. Rys. 9. Przekroczenia dopuszczalnych warto ci parametrów w wodzie pochodz cej z wodoci gów o produkcji m 3 /dob glin 3% m tno 8% mangan 60% elazo 29% W wodoci gach tej grupy obserwuje si popraw jako ci wody, odsetek negatywnie ocenianych wodoci gów zmniejszy si z 11,3% do 5,4%. Pi wodoci gów, które w roku 2011 oceniono jako produkuj ce wod kwestionowanej jako ci, uleg o poprawie w 2012 roku. W wodoci gach publicznych: Wiele Po udniowy (powiat czarnkowsko-trzcianecki), Z otów i Dobrzyca (powiat pleszewski) nie stwierdzono poprawy jako ci wody i w dalszym ci gu badania wykazuj przekroczenia parametrów wska nikowych. Pogorszeniu uleg a równie woda w wodoci gu publicznym Wysogotowo w powiecie pozna skim. W zwi zku z wyst puj cymi przekroczeniami fizykochemicznymi zarz dcy wodoci gów zobowi zani zostali do podj cia dzia a naprawczych w celu poprawy jako ci wody. 45

8 II.4. Wodoci gi o produkcji wody m 3 /dob Rys. 10. Budynek Stacji Uzdatniania Wody w Olszówce po modernizacji W roku 2012 w ewidencji Pa stwowej Inspekcji Sanitarnej w grupie wodoci gów o wydajno ci m 3 /dob znajdowa o si 671 (668 w 2011 roku) urz dze wodoci gowych (631 wodoci gów zbiorowego zaopatrzenia w wod i 40 wodoci gów zarz dzanych przez inne podmioty ni przedsi biorstwa wodoci gowo-kanalizacyjne), co stanowi a 60,6% wszystkich zewidencjonowanych i eksploatowanych w 2012 roku wodoci gów. Podobnie jak w latach poprzednich jest to najliczniejsza grupa produkcji, zaopatruj ca w wod 1321,9 tys. ludzi, g ównie mieszka ców wsi. W roku 2012 w ramach sprawowanego nadzoru dokonano kontroli wszystkich obiektów w omawianym przedziale. W ocenie organów Pa stwowej Inspekcji Sanitarnej 629 obiektów wodnych produkuje wod odpowiadaj c wymaganiom rozporz dzenia Ministra Zdrowia, natomiast w 42 wodoci gach wod oceniono negatywnie. Porównuj c dane z roku 2011 dotycz ce oceny wodoci gów produkuj cych wod w ilo ci m 3 /dob, zauwa y mo na stopniow popraw jako ci wody. 46