MATERIAŁY OKŁADZINOWE

Transkrypt

1 MATERIAŁY OKŁADZINOWE Płytki ceramiczne. Wytwarzanie i obróbka produktów z ceramiki ma bardzo długą tradycję. Ceramika użytkowa była już wytwarzana około 6000 lat przed naszą erą. Również glazurowanie było już znane około 4000 lat przed naszą erą. Sztuka wytwarzania ceramiki rozpowszechniała się przez wiele wieków z Egiptu, Chin, Persji, Arabii przez Włochy, Hiszpanię do Holandii i Anglii oraz do Niemiec. Przez ten pryzmat dotarła w koocu także do Polski. Osobnym zagadnieniem jest tworzona przed wiekami mozaika, która należała do metod zdobniczych i była zaliczana do technik malarskich. Pierwsze mozaiki to różnokolorowe kamienie układane we wzory. W starożytnym Babilonie kolorową, wypalaną mozaiką dosłownie malowano całe elewacje potężnych murów. W Rzymie mozaiką z drobnych kawałków kolorowej ceramiki przyozdabiano podłogi i ściany świątyo, pałaców i rezydencji możnych ówczesnego świata. Przedstawiano na nich sceny z mitologii i jakbyśmy to teraz określili pejzaże. Ceramiką nazywamy wyroby wytworzone z takich surowców jak: glina, glinka kaolinowa, piasek, skaleo i innych dodatków mineralnych. Oczyszczonych, rozdrobnionych i zmielonych. Następnie formowanych na sucho, lub mokro i wypalonych w wysokiej temperaturze pomiędzy 1100 C, a 1300 C. Także wytwarzanie i układanie ceramiki budowlanej, czyli płytek i dużych tafli, ma długą historię. Na początku wytwarzano ceramikę wyłącznie ręcznie, z upływem wieków stawała się produktem masowym i produkowanym w dużych ilościach. Z upływem czasu, wraz z rozwojem techniki, oraz technologii wytwarzania stawała się także coraz taosza przy zachowaniu wysokiej jakości. Tak jak kiedyś tak i dziś wyroby ceramiczne służą do upiększania otoczenia człowieka. W zależności od właściwości stosuje się płytki i płyty ceramiczne jako okładziny ścienne, albo podłogowe wewnątrz i na zewnątrz. Właściwości ogólne ceramiki. Światłoodpornośd, tzn. jej kolor nie zmienia się pod wpływem światła. Wytrzymałośd na nacisk, wstrząsy i zadrapania. Obcasy, meble (np. nogi krzesła) nie zostawiają żadnych albo łatwe do usunięcia ślady. Higienicznośd. Kurz i moliki nie mogą się osadzad i są łatwe do usunięcia. Odpornośd na zaplamienia. Na ogół, chod nie wszystkie rodzaje wykazują odpornośd na olej i rozlane napoje. Dają się łatwo usunąd. Nie jest łatwopalna, np. żar z kominka nie powoduje żadnych uszkodzeo.

2 Produkcja. Podstawowymi materiałami do produkcji płytek ceramicznych są glina, glina kaolinowa, skaleo, iły, piasek, tlenki barwiące, mineralne dodatki uszlachetniające. Glina, piasek i skaleo występują w naturze dośd powszechnie w dużych ilościach. Glina, podstawowy surowiec, powstała przez wietrzenie ze skalenia. W swej najczystszej postaci nazywa się kaolinen (glinką porcelanową, glinką kaolinową) i jest biała. Swą nazwę wzięła od znajdującej się w Chinach góry Kao-Lin, skąd wydobywano ten szlachetny surowiec z którego wytwarzano odmianę ceramiki jaką jest porcelana. Zanieczyszczona przez piaski i inne minerały nazywa się gliną. Właściwości płytek z ceramiki są określane przede wszystkim na podstawie procentowego udziału surowców w mieszance. Dobrane surowce miesza się ze sobą w specjalnych bębnach i mieli. Powstaje mokra, ciekła, gęstwa masa, z zawartością około 60 % wody. Masa zostaje oczyszczona z substancji obcych przez sita i magnesy. Następnie odciąga się z tej masy nadmiar wody. Powstaje gotowa do formowania surowa masa, lub granulat. Granulat do prasowania ma około 6% zawartości wody, masa do wyciskania około 20 %, ponieważ całkowicie wysuszona surowa masa nie osiągnęłaby pożądanego kształtu. Następnie z masy są formowane płytki i kształtki, przez (oznaczony rodzaj): ciągnienie (A) (wytłaczanie) właściwie wypychane przez specjalne ustniki tak jak ciastka przez foremkę z maszynki do mięsa i transportowane taśmociągami, na nich cięte przy pomocy strun na pojedyncze formaty; prasowanie (B) (prasowanie na sucho) w specjalnych prasach stemplowych, oraz formach; mogą też byd produkowane przez wielozasyp, czyli zasypywanie warstwami i prasowanie po każdym zasypaniu do formy. Pozwala na uzyskanie płytek o nierównej fakturze i powierzchni licowej. odlewanie (C) w formach, gdy kształt jest zbyt skomplikowany, np. stopnice narożnikowe z dwustronnym kapinosem. Po formowaniu są suszone, a następnie zostają wypalone w wysokiej temperaturze do 1300 C. Ceramika jest wypalana: jednokrotnie (monocottura), dwukrotnie (bicocottura). Licowej stronie ceramiki podczas formowania może byd nadana faktura imitująca np. nierówności naturalnego kamienia, np. łupka, lub ciosanego piaskowca. Rozróżniamy ceramikę: nie szkliwioną, szkliwioną (glazurowaną). Płytki nieszkliwione uzyskują kolor na jaki w wyniku wypału zabarwi się mieszanka ceramiczna. Często więc stosuje się różne odmiany glinki, które podczas wypału uzyskują inny kolor, lub barwi się w masie i miesza, aby uzyskad naturalne użylenia jak w kamieniu naturalnym. Licowa strona płytki może byd też ozdobiona wzorem, który nanosi się specjalnymi farbami ceramicznymi, ręcznie, lub metodami automatycznymi. Wykonuje się to za pomocą wałka, natrysku, czy stempla. Poprzez proces sitodruku, zadymienia, ręcznie lub jako kalkomania.

3 Coraz częściej też wykonuje się zdobienia metaliczne. Na licową stronę płytki nanoszone jest też szkliwo. Mówimy wtedy o płytce, że jest szkliwiona, lub potocznie z naniesioną glazurą. Nazwa ta przylgnęła do wszystkich płytek pokrytych glazurą, ale z racji swego pierwotnego przeznaczenia dotyczy ona tylko płytek ściennych. Z biegiem czasu nazywano glazurą, mylnie zresztą, wszystkie płytki ścienne. Tak samo jak nazwa nieszkliwionej terakoty przylgnęła do wszystkich płytek podłogowych. Przezroczyste lub zabarwione na jeden kolor szkliwo nanoszone jest w koocowej fazie suszenia przed wypałem metodą monocottura. Może byd także naniesione po pierwszym wypale gdy płytka wypalana jest dwukrotnie. Stosuje się też specjalne techniki jak dodawanie granulatu do masy przy formowaniu, oraz szkliwienie, lub posypywanie płytek granulatem szklanym na rozżarzoną płytkę metodą Firestream. Szkliwo nadaje płytce gładką, szklistą i estetyczną powierzchnię. Poprawia jej odpornośd na ścieranie, zmiany temperatury. Zabezpiecza przed wchłanianiem i wpływem czynników chemicznych, wody i wilgoci. Podział płytek i płyt z ceramiki. Ze względu na różnorodne metody produkcji, mieszanie surowców, formowanie, wypalanie, parametry użytkowe i przeznaczenie można płytki i płyty ceramiczne klasyfikowad według różnych kryteriów. Możemy podzielid je najogólniej na: ceramikę szlachetną (stłuczka z tej ceramiki jest drobnoziarnista, np. płytki uniwersalne, kamionka szlachetna) ceramikę budowlaną (stłuczka z tej ceramiki jest gruboziarnista, np. terakota, klinkier) Pod względem struktury materiału po wypaleniu płytki dzielimy na: porowate spieczone W trakcie formowania uzyskujemy różny stopieo gęstości masy, a podczas wypalania uzyskujemy także różny stopieo spieczenia czerepu (biskwitu). Czerep to uformowana w kształtkę np. płytkę wypalona struktura materiału bez lica. Stopieo spieczenia ma duży wpływ na właściwości techniczne i użytkowe płytek. Czerep porowaty, to mniejsze twardośd i odpornośd na ścieranie, większa nasiąkliwośd, a co za tym idzie na różnice temperatur, mała odpornośd na zabrudzenia i zaplamienie, przebarwienia, oraz nieodpornośd na czynniki chemiczne. Płytki z czerepem porowatym są glazurowane. Czerep spieczony, to większa twardośd i odpornośd na ścieranie, mniejsza nasiąkliwośd, także odpornośd na zmianę temperatur i mrozoodpornośd. Płytki z takim czerepem mogą pozostad bez pokrywania szkliwem, chod w celach ozdobnych mogą byd także glazurowane. Na kolor czerepu ma wpływ użyty surowiec do produkcji, w zależności od gliny, która podczas wypału barwi się na biało, kremowo, jasnoszaro, żółto, czerwono i na brązowo.

4 Pod względem użytkowym możemy płytki podzielid na: Ścienne, np. z fajansu, majoliki. Są kruche i podatne na ścieranie i mało wytrzymałe. Pokrywa się je szkliwem aby podnieśd parametry użytkowe, jednak nie są odporne na zmienne warunki atmosferyczne, dlatego do stosowania tylko wewnątrz pomieszczeo. Podłogowe, kamionkowe (terakota, klinkier, cotto, gres czerwony) i z gresu porcelanowego. Charakteryzują się lepszymi parametrami technicznymi i użytkowymi niż ścienne. Wysoką wytrzymałością mechaniczną, odpornością na działanie warunków atmosferycznych, a także odpornością na kwasy i zasady, niską ścieralnością. Potocznie nazywane terakotą ze względu na powszechnośd i popularnośd stosowania płytek terakotowych na posadzki. Nazwa przylgnęła do wszystkich płytek podłogowych. Terakota to jednak tylko jeden z rodzajów kamionki. Według norm europejskich podstawowe kryteria podziału płytek to: sposób produkcji, formowania i grupa nasiąkliwości klasa ścieralności klasa antypoślizgowości dodatkowe cechy takie jak: odpornośd chemiczna na działanie kwasów, olejów i innych substancji. Według sposobu formowania i nasiąkliwości oznaczamy płytki: A płytki ciągnione B płytki prasowane Nasiąkliwośd. A I, B I o nasiąkliwości E<3% A IIa, B IIa o nasiąkliwości 3%<E<6% A IIb, B IIb o nasiąkliwości 6%<E<10% A III, B III o nasiąkliwości E> 10 % Mrozoodpornośd. Określa odpornośd płytki na zmienne warunki jakie panują na zewnątrz. Badanie przeprowadza się poprzez poddanie 100 cyklom zamrażania do temperatury -5 C i odmrażania do +5 C, zmoczonej w wodzie płytki. Ocenie podlega, czy płytka doznała czy nie uszkodzeo. Po pozytywnym przejściu testu oznaczana jest na opakowaniu jako wyrób mrozoodporny, śnieżynką, lub napisem wyrób mrozoodporny. Praktycznie tylko płytki z grupy AI i BI są mrozoodporne. Klasy ścieralności.

5 Ścieralnośd oznaczana jest na opakowaniu symbolem literowym PEI i graficznym diamentu oraz za pomocą cyfr rzymskich. Odpornośd na ścieranie jest ustalana różnymi metodami dla glazurowanych i nieglazurowanych powierzchni. Rozróżniamy następujące klasy ścieralności: PEI I i II do zastosowania w pomieszczeniach o małym natężeniu ruchu, do użytku gdzie chodzi się boso, lub w miękkim obuwiu. PEI III do zastosowania na posadzki o średnim natężeniu ruchu wrażliwe na zarysowanie piaskiem. Do kuchni, korytarzy, przedpokoju. PEI IV do zastosowania na okładziny o zwiększonym i dużym natężeniu ruchu i zanieczyszczeniu powierzchni. Do garażu, piwnic, warsztatów, sklepów, na klatki schodowe. PEI V najwyższa możliwa odpornośd na ścieranie. Praktycznie tylko gresy uzyskują taki stopieo odporności. Do zastosowania na wszystkie okładziny. Szczególnie gdzie ruch jest bardzo intensywny i występuje duże zanieczyszczenie powierzchni. Do obiektów przemysłowych i użyteczności publicznej, na ciągi komunikacyjne. Antypoślizgowośd. Oznaczana w pięciu grupach od R9 do R13 dla powierzchni po której chodzi się obuwiu i w trzech grupach A, B i C dla powierzchni gdzie chodzimy gołą stopą. Antypoślizgowośd jest szczególnie ważna na zewnątrz pomieszczeo, oraz w miejscach gdzie może dojśd do zmoczenia powierzchni podłogi wodą, np. w łaźniach, basenach. Dodatkowo powierzchnia płytki może byd fakturowana, ryflowana. Oznacza się ją symbolem V i cyfrą określającą objętośd wody w cm 3 gromadzącej się na dm 2 powierzchni. Antypoślizgowośd. Przy chodzeniu w obuwiu: R9 od 3 o do R10 od > 10 o do R11 od > 19 o do R12 od > 27 o do 35 o R13 > 35 o Przy chodzeniu na boso: A od 12 o do < 18 o B od do <24 o C Przestrzeo absorpcji V4 min. objętośd 4 cm 3 /dm 2 V6 min. objętośd 6 cm 3 /dm 2 V8 min. objętośd 8 cm 3 /dm 2 V10 min. objętośd 10 cm 3 /dm 2 Gatunek.

6 Dobra znajomośd materiału jest warunkiem, doradzenia klientowi w wyborze właściwych płytek. Płytki powinny odpowiadad wymogom optyczno-estetycznym, oraz muszą zapewniad również wymogi funkcjonalne. Norma europejska PN-EN odnosząca się do klasyfikacji płytek ceramicznych określa wymagania jedynie dla I gatunku płytek przyjętego w handlu. Płytki w pierwszym gatunku w 95% nie powinny mied widocznych wad, powodujących pogorszenie wyglądu powierzchni ułożonych z płytek, czyli 5 na 100 płytek może posiadad wady. Gatunek II i III to większa ilośd wadliwych płytek i różne rodzaje tych wad. Norma jednak nie określa tych parametrów i zależne są one od producenta. Kupując więc płytki z tych gatunków trzeba zwrócid się do dystrybutora, lub producenta o podstawę selekcji, typ i rodzaj wady, ponieważ parametry te różnią się w zależności od producenta. Ostatnim gatunkiem są wyroby pozagatunkowe, lub inaczej nazywane z pieca. Inne parametry jakościowe określone przez normę to, np. dla płytek ściennych BIII/podłogowych BI: Odchylenia dla długości, szerokości (%) / Odchylenia grubości (%) / Płaskośd powierzchni (%) / Odchylenia od kąta prostego (%) / Krzywizna boków (%) / Wymiary. Wymiary są znormalizowane zgodnie z normą PN- EN przy: - płytkach i płytach prostokątnych pierwszej klasy gatunku przyjętego w handlu, - przy powierzchni większej niż 49 cm 2. Norma nie obowiązuje dekoracyjnych części wyposażenia jak dekory, krawędzie, rogi, cokoły, zawijki i mozaiki. Rodzaje wymiarów: Wymiar nominalny (znamionowy) Jest to wymiar do opisu płytki lub płyty, dane w cm. Płytki występują w różnych wariantach wymiarowych, np. 30x30; 32,5x32,5; 45x45; 30x60 itp. Wymiar fabryczny. Jest to wymiar przewidziany do produkcji, dane w mm. Np. 298x298mm. Do tego wymiaru porównywany jest kaliber. Wymiar fabryczny to kaliber 0. Wymiar zaobserwowany (kaliber). Jest to wymiar płytki, który został rzeczywiście zmierzony przy kontroli, dane w mm. Np. 297x297mm. Różni się od wymiaru nominalnego i nieznacznie może się różnid od fabrycznego. Spowodowane jest to przez proces kurczenia i deformacji podczas wypalania. Płytki są sortowane w partie o tym samym kalibrze i oznaczane na opakowaniu. Wymiar koordynacyjny. Jest to wymiar, który składa sie z wymiaru fabrycznego + spoina, dane w mm. Może byd on podawany, lub nie przez producenta. Wymiar modularny. To także często wymiar koordynacyjny, jeśli nie ma podanego. Wymiar opiera się na podstawie modułu M (1M=100 mm).

7 Wymiary płytek są wielokrotnościami albo częściami modułu, tzn. wszystkie płytki jednej serii są zgodne co do szerokości, długości i grubości. Wymiary modularne obowiązują od wielkości 90 cm 2 powierzchni licowej. Jeśli płytki używa się w wymiarze modularnym, można zaplanowad powierzchnie do ułożenia w rastrze w cm, łatwiej podzielid powierzchnie ścian i podłogi z ciągłymi spoinami. Przy podanym modularnym formacie płytki, np. M 20 mm x 20 mm, gdy jest podany wymiar fabryczny 197 mm x 197 mm. To znaczy, że format powinien byd położony z 3 mm spoiną. Wtedy mówimy, że wymiar modularny jest równy wymiarowi koordynacyjnemu. Przy niemodularnym formacie płytek, np. gdy mamy podany wymiar znamionowy 15 cm x 15 cm, oraz podany jest wymiar fabryczny 152 mm x 152 mm. To znaczy, że wymiar koordynacyjny nie został ustalony i może wynosid np. 15,5 cm, w zależności od wybranej spoiny. Wtedy wymiar nominalny nie jest równy wymiarowi koordynacyjnemu. Coraz częściej płytki są rektyfikowane, znaczy to, że producent docina wszystkie płytki do pożądanego wymiaru i kąta. Płytki rektyfikowane są na ogół bardzo dokładne wymiarowo, chod i tu zdarzają się minimalne odchyłki. Krawędzie takich płytek są ostro zakooczone, są wrażliwe przy transporcie i układaniu na uszkodzenia ich delikatnych krawędzi. Należy się z nimi obchodzid delikatnie. Tonacja. Ostatnim oznaczeniem na które należy zwrócid uwagę szczególnie gdy kupujemy płytki na jedną powierzchnię jest odcieo, czyli tonacja płytek. Płytki po wypaleniu mogą różnid się od siebie nieznacznie odcieniem. Są więc sortowane także pod względem tonacji i oznaczane jako np. Ton A. Ton B, lub cyfrowo Tonacja1, Tonacja2. Ważne żeby wszystkie opakowania zakupionych przez nas płytek miały to samo oznaczenie. Należy też zwrócid uwagę gdy do zestawu dokupujemy płytki z dekoracjami, które sprzedawane są osobno na sztuki. Powierzchnia płytek. Może byd wykaoczana w różnych stopniach połysku: Naturalna (mat) nieszkliwiona i niepolerowana. Satynowa (satinato ) półmatowa. Polerowana (levigato, lappato) Płomieniowana (bocciardato) Szkliwiona. Wybrane rodzaje ceramiki. Popularnie Glazura. To właściwie płytki fajansowe. Są cieosze od terakoty i bardziej kruche. Przeznaczone są do okładania ścian. Posiadają równe krawędzie i powierzchnie. Ich czerep ma jednorodną strukturę. Powierzchnia tych płytek pokryta jest szkliwem. Możliwe są wszelkiego rodzaju wzory i tekstury wykooczenia.

8 Majolika. Płytka ceramiczna fajansowa pokryta nieprzezroczystą polewą ołowiowo cynową o bogatej kolorystyce. Produkcja majoliki rozwinęła się pod wpływem ceramiki mauretaosko-hiszpaoskiej importowanej do Włoch przez Majorkę (stąd nazwa). Rodzaj fajansu produkowanego we Włoszech od XIV w. bogato zdobionego, malowanego ręcznie. Powlekane niezbyt odpornym szkliwem, na którym z czasem pojawiały się charakterystyczne spękania. Obecnie przy powracającej modzie na rustykalne wykooczenia coraz częściej używana do stylizowanych wykooczeo ścian. Terakota. Spieczona ziemia. To płytki kamionkowe, prasowane, wyrabiane z oczyszczonej, drobnoziarnistej gliny. Są to płytki jednokrotnie wypalane, o mocno spieczonym czerepie który ma kolor i teksturę gliny. Najczęściej mają rustykalny wygląd. Występują także jako szkliwione. Dzięki wszechstronnym właściwościom i szerokiej skali naturalnych barw, powszechnie używane do wykooczeo posadzek we wnętrzach. Z powodu popularności jaką się cieszyły przez wieki, starsi zwyczajowo wszystkie płytki podłogowe określają mianem terakota. Klinkier. Płytki o mocno spieczonym czerepie, z naturalnej gliny, z dodatkiem barwników na bazie tlenków i szamotu. Formowane przez ciągnienie i następnie jednokrotnie wypalane. Podczas wypalania mocno się kurczą, stąd największa spośród wszystkich rodzajów płytek nierównośd krawędzi i wymiarów. Klinkier może byd surowy o barwie naturalnie wypalonej gliny, lub barwiony w masie. Może byd też szkliwiony. Uzyskuje się wtedy większą różnorodnośd kolorów. Nawet surowy klinkier przez bardzo mocny spiek posiada bardzo małą nasiąkliwośd poniżej 3% średnio ok. 1,5%, jest więc nienasiąkliwy i mrozoodporny. Jest twardy, odporny na obciążenia i ścieranie. Odporny na naloty biologiczne, oraz działanie środków chemicznych jak kwasy, zasady, oleje, rozpuszczalniki, benzynę. Szerokie zastosowanie na posadzki i okładziny zewnętrzne. Cotto. Płytki wykonane z czystej gliny z rejonów Morza Śródziemnego i Ameryki Środkowej. Formuje się je ręcznie lub maszynowo, specjalnie nie mieszając i nie sortując różnych gatunków gliny. Są nieszkliwione i mają zazwyczaj czerwony porowaty czerep. Wypalane są w glinianych piecach opalanych drewnem lub gazem. Za zwyczaj mają grubośd mm. Mają rustykalny wygląd ciepłą naturalną kolorystykę, nierówne brzegi, spękania, zarysowania i nierówną powierzchnię. Gres czerwony. Produkowany z glin klinkierowych, bardzo podobny jest więc do klinkieru i często z nim mylony. Klinkier jednak to produkt ciągniony, a gres czerwony jest prasowany pod dużym ciśnieniem, tak jak gresy. Ma czerwony ( stąd nazwa) bardzo spieczony czerep. Właściwościami zbliżony do klinkieru. Gres porcelanowy. Ten rodzaj płytek powstaje z mieszanki glinki kaolinowej, glin białego wypału, skaleni, piasku kwarcowego oraz barwników mineralnych. Powstała masa jest prasowana pod bardzo dużym

9 ciśnieniem i wypalana w temperaturze powyżej 1200 C.Ma bardzo spieczony czerep o strukturze zbliżonej do szkła. Swą nazwę zawdzięcza zastosowaniu do wyrobu gliny kaolinowej używanej do wyrobu właśnie porcelany i czystemu dźwiękowi jaki wydaje przy ostukaniu, jak porcelana. Gres jest najmniej nasiąkliwym materiałem okładzinowym i jedynych który uzyskuje V klasę ścieralności. Ma wysoką wytrzymałośd mechaniczną i chemiczną. Jest barwiony w masie o różnych kolorach i mieszany aby uzyskad naturalne użylenia jak w naturalnym kamieniu o powierzchni nieszkliwionej. Bardzo dobrze imituje w ten sposób kamieo naturalny. Ze względu na swoje właściwości szeroko stosowany na okładziny podłogowe i coraz częściej także ścienne. Ze względu na wysokie parametry wytrzymałościowe do stosowania na bardzo intensywnie użytkowane powierzchnie. O wszechstronnym zastosowaniu. Gres może także byd szkliwiony. Podnoszone są wtedy walory estetyczne i umożliwia to uzyskanie efektów których nie można uzyskad przez barwienie w masie. Powierzchnia gresy może byd także poddana polerowaniu. Mamy wtedy do czynienia z gresem polerowanym, ze lśniącą, estetyczną powierzchnią wierzchnią jak tafla szkła. Poprzez polerowanie jednak otwiera się struktura krystaliczna czerepu i taka powierzchnia jest bardzo wrażliwa na zabrudzenia, które wnikają głęboko w strukturę otwartych kryształów. Łatwo jest zabrudzid je przez przerysowanie ołówkiem, pisakiem, łatwo ulegają też zaplamieniu. Jest to praktycznie nie do usunięcia. Trzeba obchodzid się z nim rozważnie, a przed fugowaniem należy powierzchnię wyczyścid i zaimpregnowad specjalnymi impregnatami do gresu polerowanego, które wnikną i zamkną strukturę krystaliczną. Powierzchnia gresu może byd także nierówna, przypominająca łupek. Uzyskuje się ją przez wielozasyp, opisany w części dotyczącej produkcji płytek. Gres techniczny Odmiana gresu porcelanowego, o tych samych właściwościach technicznych co gres porcelanowy. Jest on surowy. Pozbawiony zdobieo, użyleo, raczej nakrapiany, imitujący granit. Powierzchnia nie jest poddawana żadnym zabiegom, pozostaje matowa. Przez to wszystko jest o wiele taosza i umożliwia zastosowanie wszędzie tam, gdzie parametry techniczne tego wymagają, a nie jest konieczny elegancki imitujący szlachetniejsze kamienie wygląd. Stosowany jako wykooczenie posadzki w garażach, warsztatach, oraz w przemyśle, oraz na mało eksponowanych traktach komunikacyjnych i schodach. Mozaika. To kolorowe małowymiarowe płytki z różnorakich materiałów. Pierwotnie były to kolorowe kamyki, później terakota o nierównych kształtach, a w późniejszych czasach pokrywana szkliwem. Układanie mozaiki było bardzo pracochłonne, bo odbywało się element po elemencie. Obecnie teraz także można kupid mozaiki z małych otoczaków naklejone na siatkę. Mozaika to także wszelkiego rodzaju płytki kamionkowe i gresowe pocięte na małe wymiary 1x1cm, 1,2 x 1,2 mm, 2x2cm aż do wymiaru 5x5cm i naklejone na papierową, lub syntetyczną siatkę, dla ułatwienia montażu. Mozaika może też byd zabezpieczona i utrwalona za pomocą folii naklejonej na lico. Mozaikę wytwarza się także z mieszaniny szkła. Mówimy wtedy o mozaice szklanej. Znajduje zastosowanie jako ozdobne wypełnienie, element ozdobny, lub przy okładzinie obłych kształtów, i elementów o zakrzywionej płaszczyźnie. Okładzin na słupach, po łuku, obudów wanien półokrągłych, oraz siedzisk i półek w SPA

10 Kamieo naturalny Stosowany jest od najdawniejszych czasów jako materiał do wznoszenia konstrukcji, całych budowli, świątyo, a także do okładzin ścian i podłóg. W budownictwie jest jako materiał naturalny od zawsze. Ma bardzo szerokie zastosowanie. Obecnie też coraz częściej i odważniej stosowany jako luksusowy materiał do wykooczenia wnętrz i elewacji. Najczęściej stosowanym kamieniem w naszych domach, obiektach sakralnych iużyteczności publicznej jest: Granit Trawertyn Marmur Łupek Piaskowiec Twardośd kamienia ustalana jest na podstawie skali Mosha, pozwala określid w sposób przybliżony twardośd badanych skał i minerałów w warunkach polowych przy pomocy prostych środków, jest po dziś dzieo powszechnie stosowana. Jest to skala dziesięciostopniowa, przy czym twardośd poszczególnych minerałów nie jest ułożona proporcjonalnie pod względem twardości. Skala ta nie jest bardzo precyzyjna, lecz orientacyjna. Klasyfikacja polega na tym, że jeżeli badany minerał będzie w stanie zarysowad powierzchnię minerału wzorcowego będąc jednocześnie rysowany przez niego, będzie zaklasyfikowany z jego twardością. Inaczej mówiąc, będzie miał taką samą twardośd. Skala Mohsa obejmuje 10 wzorcowych minerałów, w kolejności od 1 do 10: Twardośd Mohsa Minerał wzorcowy Sprawdzenie twardości Twardośd bezwzględna Minerał 1 TALK daje się zarysowad zapałką lub paznokciem 0,03 2 GIPS daje się zarysowad paznokciem 1,25 3 KALCYT daje się zarysowad miedzianą monetą 4,5 4 FLUORYT daje się zarysowad ostrzem scyzoryka 5,0

11 5 APATYT trudno go zarysowad ostrzem stalowym 6,5 6 ORTOKLAZ daje się zarysowad pilnikiem 37 7 KWARC można nim łatwo zarysowad stal, szkło TOPAZ można nim zarysowad kwarc KORUND można nim zarysowad kwarc i topaz 1, DIAMENT najtwardsza spośród występujących substancji w przyrodzie 140,000 Granit. Skała magmowa głębinowa średnio krystaliczna. Twardośd wg skali MOSHa 5 6 Mrozoodporny Antypoślizgowośd : poler R9, mat R10, płomieniowany,piaskowany R13 Rodzaj powierzchni :poler, mat, płomieniowana, piaskowana Wymiary : płytki oraz płyty Grubości : najczęściej 1 3 cm Duża paleta kolorów Zastosowanie : - lotniska, hotele, banki, centra handlowe, itp. - mieszkania prywatne - ciągi komunikacyjne Trawertyn. Martwica wapienna. Porowata skała osadowa składająca się z kalcytu i aragonitu. Twardośd wg skali MOSHa 3,5 4

12 Nie jest mrozoodporny Rodzaj powierzchni : poler, mat, postarzana Antypoślizgowośd : poler R9, mat, postarzana R10 Asortyment : mozaika, płytki oraz płyty Grubości : najczęściej 1 3 cm Paleta kolorów : beż, brąz, żółty, czerwony. Zastosowanie : - lotniska, dworce, hotele, banki, - mieszkania prywatne, Uwaga Kamieo ten jest naturalnie porowaty. Otwory można zostawid lub zasklepid specjalną masą cementową, lub żywiczną. Po zasklepieniu specjalnymi masami może byd stosowany na zewnątrz jako mrozoodporny. Marmur. Skała metamorficzna z przeobrażania wapieni i dolomitów. Struktura krystaliczna. Twardośd wg skali MOSHa 3,5 4 Mrozoodporne tylko niektóre rodzaje Rodzaj powierzchni : poler, mat, piaskowane, postarzane Antypoślizgowośd : poler R9, pozostałe R10 Asortyment : mozaika, płytki oraz płyty Grubości : najczęściej 1 3 cm Paleta kolorów ogromna. Zastosowanie : - lotniska, dworce, hotele, banki, itp.. - mieszkania prywatne, - klatki schodowe, Piaskowiec. Średnioziarnista zwięzła skała osadowa powstała ze scementowanych ziaren kwarcu, skaleni, miki, innych skał i minerałów, za pomocą spoiwa krzemionkowego, wapiennego, lub żelazistego. Twardośd wg skali MOSHa 2,5-3,5 Mrozoodporny Rodzaj powierzchni : matowe, postarzane Antypoślizgowośd : R10 Asortyment : płytki oraz płyty Grubości : najczęściej 1 3 cm Paleta kolorów : odcienie żółci, beżu, czerwieo Zastosowanie : - budownictwo prywatne, - budownictwo sakralne, - elewacje,

13 Materiał porowaty o niskiej twardości i dużej nasiąkliwości, lecz mrozoodporny. Łupek. Grupa skał wykazujących łupliwośd. Łupek metamorficzny krystaliczny, lub osadowy. O zróżnicowanym składzie i o charakterystycznej teksturze łupkowej Twardośd wg skali MOSHa 4 Mrozoodporny Powierzchnia matowa - łuskowata Antypoślizgowośd R10 Asortyment : płytki oraz płyty Grubośd : 1 2 cm Kolory : brąz, zielony, czarny Zastosowanie : - lotniska, dworce, hotele, itp., - klatki schodowe, - mieszkania prywatne Kwarcyt. Skała metamorficzna jak marmur z przeobrażenia piaskowców i mułowców, lub osadowa z piaskowców kwarcytowych. Budowa jest bardzo zbita. Nie da się zobaczyd gołym okiem, ani wyczud pod palcami struktury krystalicznej. Jest niesłychanie odporny na obróbkę mechaniczną. Ma przewagę nawet nad granitami. Kwarcyty osadowe to skały okruchowe złożone w 95% z ziaren kwarcu ściśle do siebie przylegających i spojonych krzemionką. Twardośd wg skali MOSHa 6,5!! Mrozoodporny Powierzchnia matowa, poler, piaskowana, postarzana Antypoślizgowośd: poler R9, pozostałe R10 Asortyment : mozaika, płytki, oraz płyty Grubości : najczęściej 1 3 cm Kolory: jasnoszary, szaro-niebieski, brąz, żółto-czerwony Zastosowanie : - lotniska, dworce, hotele, banki, itp.. -budownictwo mieszkaniowe wak

14