Obszary Natura 2000 w strategiach rozwoju gmin, programach ochrony środowiska gmin. Janina Kawałczewska RCEE w Płocku

Transkrypt

1 Obszary Natura 2000 w strategiach rozwoju gmin, programach ochrony środowiska gmin Janina Kawałczewska RCEE w Płocku

2 1. Strategia rozwoju gminy to długookresowy (perspektywiczny) plan działania, określający strategiczne cele rozwoju oraz przyjmujący takie kierunki i priorytety działania, które są niezbędne do realizacji przyjętych celów i zadań, tj. rozwoju, który: jest realizowany w oparciu o posiadane walory przyrodnicze, krajobrazowe, geograficzne oraz mądrość i umiejętność współpracy mieszkańców w dążeniu do wspólnych celów, wykorzystuje w oparciu o zasadę zrównoważonego rozwoju zasoby i potencjał gminy, w celu podnoszenia poziomu warunków życia mieszkańców i efektywnego gospodarowania, tworzy gminę przyjazną dla środowiska, otwartą na przybyszów, z życzliwymi, współpracującymi mieszkańcami, z atrakcyjnym obszarem aktywizacji społecznogospodarczej chroniącym środowisko przyrodnicze, kulturowe i tożsamość lokalną, zapewnia mieszkańcom i gościom atrakcyjne miejsce zamieszkania, pracy i wypoczynku dziś i w przyszłości, zapewnia wykorzystanie potencjału rozwojowego gminy dla tworzenia warunków rozwoju przedsiębiorczości, stałej poprawy warunków życia mieszkańców oraz szans rozwoju dla młodzieży, z poszanowaniem środowiska naturalnego i dziedzictwa miejscowej kultury.

3 2. Strategia rozwoju gminy jako podstawowy dokument do pozyskania środków finansowych zewnętrznych na działania, zadania służące rozwojowi zrównoważonemu gminy. 3. Programy sektorowe rozwoju gminy warunkują realizację celów strategii, kierunków i konkretnych działań. 4. Obszary Natura 2000, inne formy ochrony przyrody występujące w gminach to istotny czynnik rozwoju gminy. unikatowa zasoby i wartości przyrody wykorzystane do promocji gminy jako miejsca cennego, pięknego i interesującego, zasoby przyrody to stymulacja rozwoju działalności w zakresie turystyki i rekreacji, bazy do ich rozwoju, to poprawa jakości życia mieszkańców, zasoby przyrody to mobilizacja do współpracy administracji publicznej odpowiedzialnej za ich właściwe funkcjonowanie z organizacjami pozarządowymi (np. LOP, PTTK), ośrodkami edukacji ekologicznej, nadleśnictwami, mieszkańcami.

4 5. Potrzeba współpracy na rzecz wspólnych działań dla zrównoważonego rozwoju i dbałości o przedmiot ochrony obszarów Natura 2000 i innych form ochrony przyrody. 6. Przykłady strategii rozwoju gmin, powiatów - Przykład strategii rozwoju dla powiatu płockiego do 2015 r inwentaryzacja tego, co jest w powiecie (do czego to jest, jak to można spożytkować?), ocena zasobów powiatu (przyrodniczych, społecznych, ekonomicznych), włączenie do rozwoju społeczności lokalnych, finansowanie rozwoju, Zasadnicze części składowe Strategii. 1. Opracowanie diagnozy i określenie głównych problemów. 2. Wypracowanie wizji docelowego rozwoju powiatu. 3. Określenie celów strategicznych, zadań realizacyjnych wraz ze sposobem ich realizacji. 4. Określenie zasad monitoringu.

5 I. Diagnoza. "Co posiadamy, gdzie jesteśmy?' 1. Stan środowiska przyrodniczego (geologia, surowce, gleby, zasoby wodne, atmosfera, flora, fauna, zasoby przyrody, lasy, uciążliwości fizyczne). 2. Stan środowiska kulturowego: stan zachowania tożsamości regionalnej, zachowanie zabytkowych układów urbanistycznych, ważniejsze zespoły, obiektów zabytkowych, wykorzystanie ich. 3. Regionalny system osadniczy: stan i powiązania poszczególnych elementów sieci osadniczej, charakterystyka form zagospodarowania przestrzennego i kierunków rozwoju przestrzennego ośrodków osadniczych, ocena warunków zamieszkania.

6 4. Rozwój społeczny: demografia (potencjał ludności, struktura), rynek pracy (bezrobocie, stopień wykorzystania siły roboczej), obsługa mieszkańców (usługi oświatowe, kultura, zdrowie, opieka społeczna, sport, turystyka), bezpieczeństwo (ekonomiczne, socjalne, porządek publiczny). 5. Rozwój gospodarki: struktura sektorowa, branżowa, własnościowa (stopień rozwoju małej przedsiębiorczości, kondycja rolnictwa, przemysł, eksploatacja surowców i ich konkurencyjność, zasoby kapitałowe.

7 6. Infrastruktura techniczna: transport i komunikacja, zaopatrzenie w wodę, kanalizacja, ciepłownictwo, gazyfikacja, telekomunikacja, system gospodarowania odpadami, zaopatrzenie w energię. 7. System zarządzania i finansowania funkcjonowanie władz samorządowych i rządowych, relacje pomiędzy funkcjonowaniem administracji, stan zaspokojenia potrzeb ludności, System finansowania zadań samorządów, przedsiębiorstw i instytucji. 8. Główne problemy, sytuacje konfliktowe.

8 II. Wizja rozwoju powiatu. 1."Dokąd zmierzamy?" 2.W jakich warunkach chcemy mieszkać? 3.Jak winna rozwijać się gospodarka? 4.Jaki ma być przyszły wizerunek powiatu? III. Określenie celów strategicznych, zadań realizacyjnych i sposobów ich realizacji. 1.Cele nadrzędne (hasłowe wyróżnienia wizji rozwoju powiatu - np. wysoka jakość życia mieszkańców lub zrównoważony rozwój gospodarczy powiatu służący wyższemu standardowi życia mieszkańców). 2.Cele szczegółowe (co chcemy osiągnąć?). 3.Zadania realizacyjne.

9 SPIS TREŚCI STARTEGII I. WSTĘP 1. Charakter i cel opracowania. 2. Przedmiot opracowania. 3. Metody opracowania. II. DIAGNOZA 1. Uwarunkowania zewnętrzne. 2. Uwarunkowania wewnętrzne. a/ sfera ekologiczna, b/ strefa kulturowa, c/ sfera społeczna, d/ uwarunkowanie przestrzenne, e/ sfera produkcyjna: - przemysł, - rolnictwo, - turystyka, - infrastruktura techniczna, f/ zarządzanie i finanse

10 SPIS TREŚCI STARTEGII - cd III. ZAGROŻNIA I SZANSE ROZWOJU IV. WIZJA PRZYSZŁOŚCI I CELE ROZWOJU V. PODMIOTY STRATEGII ROZWOJU VI. PODSTAWOWE PROGRAMY STRATEGICZNE a. program ochrony środowiska przyrodniczego. b. program ochrony i racjonalnego wykorzystania zasobów wodnych, c. program usprawnienia gospodarki odpadami, d. program poprawy warunków życia, e. program zagospodarowania walorów turystycznych, f. program rozwoju sieci transportu drogowego, g. program rozbudowy sieci zasilania energetycznego, gazyfikacji, h. program promocji i marketingu. VII. STRESZCZENIE VIII. MAPY

11 Kto uczestniczy w opracowaniu strategii? samorządy: powiatów, gmin, sąsiednich powiatów, województwa administracja rządowa (RDOŚ, WIOŚ, WUP, Wojewoda), przedsiębiorstwa, banki, fundusze, nauka, oświata, organizacje pozarządowe, media.

12 Program ochrony środowiska SPIS TREŚCI WPROWADZENIE PODSTAWOWE DANE O POWIECIE.. 10 DIAGNOZA STANU ŚRODOWISKA W POWIECIE Zasoby przyrodnicze Formy ochrony przyrody Lasy, zadrzewienia Zasoby, użytkowanie i jakość wód Wody podziemne Wody powierzchniowe Infrastruktura Wodociągi Kanalizacje Melioracje wodne Powierzchnia ziemi Gleby Tereny zagrożone osuwaniem się mas ziemnych i osuwiska Zasoby surowców naturalnych Odpady Powietrze Hałas

13 Program ochrony środowiska SPIS TREŚCI - cd 3.9. Promieniowanie elektromagnetyczne Zagrożenia naturalne Poważne awarie Odnawialne źródła energii Edukacja ekologiczna Wnioski z diagnozy, analiza SWOT CELE I PRIORYTETY EKOLOGICZNE W POWIECIE Cele polityki ekologicznej państwa Cele polityki ekologicznej powiatu PROGRAM DZIAŁAŃ Ograniczenie emisji substancji i energii Ochrona zasobów naturalnych Rozwój energetyki odnawialnej Podnoszenie świadomości ekologicznej społeczeństwa UWARUNKOWANIA REALIZACYJNE PROGRAMU Zarządzanie środowiskiem Finansowanie realizacji Programu Wdrożenie Programu Monitoring Programu ZAKOŃCZENIE

14 Poprawa stanu środowiska przyrodniczego i ochrona jego zasobów Cel nadrzędny wynikający ze Strategii Rozwoju Powiatu Płockiego Cele projektu Programu ochrony środowiska w powiecie płockim na lata Cele główne 1. Ograniczenie emisji substancji i energii. Cele szczegółowe 1. Doskonalenie gospodarki odpadami. 2. Ochrona powietrza. 3. Ochrona przed hałasem. 4. Ochrona przed polami elektromagnetycznymi. 5. Rozwój inwestycji służących ochronie środowiska. 6. Poprawa bezpieczeństwa ekologicznego. 1. Ochrona zasobów naturalnych. 1. Ochrona środowiska przyrodniczego i krajobrazu. 2. Ochrona zasobów wodnych. 3. Ochrona powierzchni ziemi. 4. Ochrona zasobów surowców naturalnych. 1. Rozwój energetyki odnawialnej. 1. Podnoszenie świadomości ekologicznej społeczeństwa. 1. Rozwój produkcji energii słonecznej. 2. Rozwój produkcji energii z biomasy. 3. Rozwój produkcji energii wodnej. 4. Rozwój produkcji energii wiatrowej. 5. Rozwój produkcji energii za pomocą pomp ciepła. 6. Rozwój energetyki geotermalnej. 1. Zwiększenie efektywności edukacji ekologicznej społeczeństwa. 2. Zwiększenie dostępu społeczeństwa do informacji o środowisku. 3. Wzrost aktywności społecznej w sprawach ochrony środowiska. Cele główne nawiązują do celów operacyjnych Strategii Rozwoju Powiatu Płockiego.

15 Obszary Natura 2000 Różnorodność biologiczną Ludzi Zwierzęta Rośliny Wodę Powietrze Powierzchnię ziemi Krajobraz Klimat Zasoby naturalne Zabytki Dobra materialne Kierunek działań Realizatorzy Przewidywane znaczące oddziaływania (w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne) na następujące elementy środowiska: Cel główny: Ochrona zasobów naturalnych. Cel szczegółowy: Ochrona środowiska przyrodniczego i krajobrazu. Wspieranie działań na rzecz zatwierdzenia przez Samorząd Komisję Europejską projektowanych na terenie Powiatowy powiatu obszarów europejskiej sieci Natura oraz sporządzenie dla nich planów ochrony Kontynuowanie działań mających na celu utworzenie Wiślańsko-Narwiańskiego Parku Krajobrazowego jako ważnego korytarza ekologicznego Ochrona bogatej różnorodności biologicznej Kontynuowanie działań na rzecz przywrócenia równowagi przyrodniczej w rejonie płockim (kormorany, bobry, jętki, inne) Sejmik Województwa Mazowieckieg o, samorządy nadwiślańskie Użytkownicy środowiska GDOŚ/RDOŚ, samorządy: pow., gm., organizacje pozarządowe N N + N N

16 Obszary Natura 2000 Różnorodność biologiczną Ludzi Zwierzęta Rośliny Wodę Powietrze Powierzchnię ziemi Krajobraz Klimat Zasoby naturalne Zabytki Dobra materialne Przewidywane znaczące oddziaływania (w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne) na następujące elementy środowiska: Kierunek działań Realizatorzy Cel główny: Ochrona zasobów naturalnych. Cel szczegółowy: Ochrona środowiska przyrodniczego i krajobrazu. Zapewnienie przestrzegania przez właścicieli zwierząt egzotycznych ustawowego obowiązku zgłaszania ich do rejestracji Starosta Płocki (WRiŚ) Zwiększenie dbałości o zadrzewienia; prowadzenie bieżących prac pielęgnacyjnych drzew i krzewów Właściciele nieruchomości Nakładanie i egzekwowanie od inwestorów odpowiedniej kompensacji przyrodniczej Intensyfikacja działań na rzecz zakładania nowych zadrzewień i zakrzewień Wpieranie działań zmierzających do weryfikacji rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie gatunków chronionych w celu przywrócenia równowagi przyrodniczej w powiecie płockim Kontynuowanie działań mających na celu rozwiązanie problemu odpowiedzialności za szkody wyrządzane w gospodarce rybackiej i środowisku przez nadmierną populację kormorana czarnego bytującego na terenach nadwodnych w powiecie Organy orzekające Właściciele nieruchomości Samorząd Powiatowy, organizacje pozarządowe Samorząd Powiatowy, organizacje pozarządowe N N N 0 N N N N 0 N N

17 Obszary Natura 2000 Różnorodność biologiczną Ludzi Zwierzęta Rośliny Wodę Powietrze Powierzchnię ziemi Krajobraz Klimat Zasoby naturalne Zabytki Dobra materialne Przewidywane znaczące oddziaływania (w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne) na następujące elementy środowiska: Kierunek działań Realizatorzy Cel główny: Ochrona zasobów naturalnych. Cel szczegółowy: Ochrona środowiska przyrodniczego i krajobrazu. Wspieranie działań na rzecz przyśpieszenia prac nad opracowaniem Strategii gospodarowania populacją kormorana czarnego w Polsce Wspieranie starań gmin nadwiślańskich w celu rozwiązania problemu uciążliwości plagi jętki (zielonego komara) Bezwzględne przestrzeganie przy realizacji robót termoizolacyjnych budynków przepisów o ochronie gatunkowej ptaków i ich siedlisk, np. jerzyków Uwzględnianie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego oraz decyzjach lokalizacyjnych nakazów i zakazów obowiązujących na terenach przyrodniczych prawnie chronionych oraz innych uwarunkowań przyrodniczych Optymalizacja nadzoru nad lasami nie Samorząd Powiatowy, org. pozarządowe N N 0 N N Samorząd Powiatowy N N + N N Inwestorzy, projektanci, organy archit.- budowlane Samorządy gminne N Starosta Płocki (WRiŚ)

18 Obszary Natura 2000 Różnorodność biologiczną Ludzi Zwierzęta Rośliny Wodę Powietrze Powierzchnię ziemi Krajobraz Klimat Zasoby naturalne Zabytki Dobra materialne Przewidywane znaczące oddziaływania (w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne) na następujące elementy środowiska: Kierunek działań Realizatorzy Cel główny: Ochrona zasobów naturalnych. Cel szczegółowy: Ochrona środowiska przyrodniczego i krajobrazu. Sporządzenie uproszczonych planów urządzenia lasów/ inwentaryzacji stanu lasów dla lasów, których plany wyekspirują z dniem r. Starosta Płocki (WRiŚ) Wzmożenie działań na rzecz zwiększenia i ochrony zasobów leśnych w ramach realizacji Krajowego programu zwiększania lesistości Motywowanie właścicieli gruntów nieprzydatnych rolniczo do ich zalesiania Nadleśnictwa, właściciele gruntów Starosta Płocki, samorządy gminne, Nadleśnictwa, org. pozarz. N N Kontynuowanie działań zachęcających właścicieli gruntów pokrytych samosiewami do przeklasyfikowania ich na lasy Kontynuowanie szkoleń dla właścicieli lasów nie stanowiących własności Skarbu Państwa w zakresie prowadzenia racjonalnej gospodarki leśnej Starosta Płocki (WRiŚ, WGGN) Starosta Płocki (WRiŚ) N

19 Obszary Natura 2000 Różnorodność biologiczną Ludzi Zwierzęta Rośliny Wodę Powietrze Powierzchnię ziemi Krajobraz Klimat Zasoby naturalne Zabytki Dobra materialne Przewidywane znaczące oddziaływania (w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne) na następujące elementy środowiska: Kierunek działań Realizatorzy Cel główny: Ochrona zasobów naturalnych. Cel szczegółowy: Ochrona środowiska przyrodniczego i krajobrazu. Sporządzanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla terenów przeznaczonych pod zalesienia, zakładających zwarte kompleksy leśne Współpraca z Nadleśnictwami LP w zakresie zapewniania zrównoważonej gospodarki leśnej w Leśnym Kompleksie Promocyjnym Lasy Gostynińsko-Włocławskie Racjonalne użytkowanie zasobów leśnych poprzez kształtowanie ich właściwej struktury gatunkowej i wiekowej, z zachowaniem bogactwa biologicznego Dostosowywanie drzewostanów leśnych do warunków siedliskowych Kontynuowanie wzmożonych kontroli gospodarki leśnej prowadzonej w lasach założonych z udziałem środków publicznych (budżetu państwa, UE) Samorządy gminne Starosta Płocki, wójtowie gmin, Nadleśnictwa Nadleśnictwa, właściciele lasów Nadleśnictwa, właściciele lasów Starosta Płocki (WRiŚ)

20 Obszary Natura 2000 Różnorodność biologiczną Ludzi Zwierzęta Rośliny Wodę Powietrze Powierzchnię ziemi Krajobraz Klimat Zasoby naturalne Zabytki Dobra materialne Przewidywane znaczące oddziaływania (w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne) na następujące elementy środowiska: Kierunek działań Realizatorzy Cel główny: Ochrona zasobów naturalnych. Cel szczegółowy: Ochrona środowiska przyrodniczego i krajobrazu. Stałe monitorowanie środowiska leśnego w celu przeciwdziałania chorobom drzewostanów, pożarom Nadleśnictwa, właściciele lasów Zacieśnienie współpracy w zakresie zabezpieczania pożarzysk lasów prywatnych Racjonalizowanie gospodarki łowieckiej Zawarcie nowej umowy dzierżawy obwodu łowieckiego polnego Nr zgodnie z wnioskiem PZŁ Zapewnienie przestrzegania przez właścicieli chartów rasowych i ich mieszańców ustawowego obowiązku uzyskiwania zezwolenia Starosty Płockiego na ich hodowanie lub utrzymywanie Starosta Płocki (WRiŚ), Nadleśnictwa, sam. gminne, PSP, OSP Koła łowieckie Starosta Płocki (WRiŚ), ZO PZŁ Starosta Płocki (WRiŚ), właściciele psów N N 0 N N 0 N N 0 N