Mgr Piotr Pietrzak Dr hab. Michał Pietrzak, prof. SGGW

Transkrypt

1 Publiczne szkolnictwo wyższe jako kreator kapitału ludzkiego i wiedzy na rzecz rolnictwa, gospodarki żywnościowej i obszarów wiejskich po akcesji Polski do UE Mgr Piotr Pietrzak Dr hab. Michał Pietrzak, prof. SGGW

2 Wprowadzenie 2 tworzenie materialnego bogactwa z niematerialnej wiedzy GOSPODARKA TRADYCYJNA GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY Przemiany polityczne Przemiany ekonomiczne Przemiany społeczne Przemiany technologiczne Kapitał ludzki uwarunkowany genetycznie potencjał, który można powiększać drogą inwestycji w człowieka Domański, Kapitał ludzki i wzrost gospodarczy 7 obszarów inwestycji w człowieka ochrona zdrowia szkolenia w czasie pracy formalne kształcenie (edukacja wyższa) kształcenie ustawiczne migracje w celu znalezienia lepszej pracy informacje o perspektywach zawodowych badania naukowe Schultz: Investment in Human Capital

3 Szkolnictwo wyższe jako dostawca dóbr merytorycznych 3 Edukacja Podstawową rolę w pomnażaniu kapitału ludzkiego w tym wiedzy odgrywa edukacja, w szczególności na poziomie wyższym Ze względu na jej ogromne decyzja znaczenie o włączeniu państwa kolejnych z reguły dóbr wspierają do katalogu dostęp do szkolnictwa wyższego poprzez system podatkowy, subsydia oraz odpowiednie regulacje prawn dóbr merytorycznych jest decyzją polityczną Hjerppe: Provision of Public and Merit Goods Konkurencyjność TAK w konsumpcji NIE Możliwość wyłączenia z konsumpcji TAK NIE DOBRA? WSPÓLNE PRYWATNE ZASOBY DOBRA DOBRA KLUBOWE PUBLICZNE Jakubowski: Dobra publiczne i dobra wspólne Dobra merytoryczne Dobra, które są na tyle ważne, że gdy ich konsumpcja na wolnym rynku jest na niewystarczającym poziomie, władze interweniują (Musgrave: Merit Goods) Dwojakie korzyści indywidualne społeczne (efekty zewnętrzne)

4 Szkolnictwo wyższe jako dostawca dóbr merytorycznych 4 NIEBEZPIECZEŃSTWA: Deficyt Ekonomia dobra vs. merytorycznego Zarządzanie vs. Ignorancja polityczna, pogoń za rentami politycznymi, biurokratyczna niewydolność Zasoby rynek czy rząd? Alokacja i koordynacja Cele maksymalizacja korzyści ogólnospołecznych Efektywność perspektywa ogólnospołeczna EKONOMIA Efekty/Nakłady autonomia akademicka czy profesjonalny menedżment? ZARZĄDZANIE realizacja celów statutowych perspektywa organizacji Efekty/Nakłady NIEBEZPIECZEŃSTWA: Braku corporate governance i autonomizacji celów vs. Koncentracji na wąsko definiowanych wskaźnikach i suboptymalizacji

5 Przemiany w szkolnictwie wyższym 5 Dynamiczny wzrost, ale dewaluacja dyplomu 100,0 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 Udział w edukacji trzeciego stopnia brutto (%) 70,5 Finlandia USA Polska Japonia 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% 160% 6,2% 9,8% 157% 5,2% 3,1% Bezrobocie wśród osób z wyższym wykształceniem Wyższe 7,0% 4,5% Wyższe do 34 l. 5,7% 5,6% Wynagrodzenie osób mgr jako % średniej krajowej 30,0 20,0 10,0 21,7 Wielka Brytania Francja 150% 140% 147% 141% 140% 0, % Bank Światowy, OECD, GUS

6 Przemiany w uczelniach rolniczych ze szczególnym uwzględnieniem SGGW 6 Rolnictwo, przemysł spożywczy, wieś 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% Znaczenie rolnictwa 17,2% 4,6% 4,0% Udział w WDB Udział w zatrudnieniu ,6% 104,0% 103,0% 102,0% 101,0% 100,0% 99,0% Mieszkańcy wsi Zatrudnienie w przem.spoż ,4% 102,5% 12,0% Udział w liczbie studentów 10,0% 7,9% 8,0% 7,2% 6,0% Studenci kierunków RiL Studenci RSW 4,0% 2,0% 2,0% 1,8% 0,0% / ,3%

7 Przemiany w uczelniach rolniczych ze szczególnym uwzględnieniem SGGW WNS WNE Wydział Nauk Ekonomicznych WMW- Wydział Medycyny Weterynaryjnej WNS Wydział Nauk Społecznych WBiIŚ Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska WIP Wydział Inżynierii Produkcji WNoŻ Wydział Nauk o Żywności WRiB Wydział Rolnictwa i Biologii WNoŻCiK Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji WL Wydział Leśny WTD Wydział Technologii Drewna WNoZ Wydział Nauk o Zwierzętach WZIiM Wydział Zastosowań Informatyki i Matematyki WOiA Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu WNE WIP Wyż. Szk. Ekon. WRiB WNoŻCiK Wyż. Szk. Pedagog. WNoŻ Uniw. Akad. Wych. Fiz. Wyż. Szk. Techn. WBiIŚ SGGW Wyż. Szk. Rol. WTD WL WOiA WNoZ WMW Uniw. Med.

8 Przemiany w uczelniach rolniczych ze szczególnym uwzględnieniem SGGW WNE WNS WNE Wydział Nauk Ekonomicznych WMW- Wydział Medycyny Weterynaryjnej WNS Wydział Nauk Społecznych WBiIŚ Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska WIP Wydział Inżynierii Produkcji WNoŻ Wydział Nauk o Żywności WRiB Wydział Rolnictwa i Biologii WNoŻCiK Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji WL Wydział Leśny WTD Wydział Technologii Drewna WNoZ Wydział Nauk o Zwierzętach WZIiM Wydział Zastosowań Informatyki i Matematyki WOiA Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu WIP Wyż. Szk. Ekon. WRiB WBiIŚ WNoŻCiK Wyż. Szk. Pedagog. Uniw. Wyż. Sz. Techn. WNoŻ Akad. Wych. Fiz. WZMiI WTD SGGW Wyż. Szk. Rol. WMW WL WNoZ WOiA Uniw. Med.

9 Przemiany w uczelniach rolniczych ze szczególnym uwzględnieniem SGGW 9 Wydajność publikacyjna I (pkt-y) WNE Wydział Nauk Ekonomicznych WMW- Wydział Medycyny Weterynaryjnej WNS Wydział Nauk Społecznych WBiIŚ Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska WIP Wydział Inżynierii Produkcji WNoŻ Wydział Nauk o Żywności WRiB Wydział Rolnictwa i Biologii WNoŻCiK Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji WL Wydział Leśny WTD Wydział Technologii Drewna WNoZ Wydział Nauk o Zwierzętach WZIiM Wydział Zastosowań Informatyki i Matematyki WOiA Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu WTD 25 WNE WMW WNOZ WNoŻ WNoŻCiK WRiB Wydajność kształcenia WL WOiA 15 WIP 13 WZIiM 11 WBIiŚ WNS 9 7

10 Przemiany w uczelniach rolniczych ze szczególnym uwzględnieniem SGGW 10 Wydajność publikacyjna II (pkt-y z IF) 21 WNE Wydział Nauk Ekonomicznych WMW- Wydział Medycyny Weterynaryjnej WNS Wydział Nauk Społecznych WBiIŚ Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska WIP Wydział Inżynierii Produkcji WNoŻ Wydział Nauk o Żywności WRiB Wydział Rolnictwa i Biologii WNoŻCiK Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji WL Wydział Leśny WTD Wydział Technologii Drewna WNoZ Wydział Nauk o Zwierzętach WZIiM Wydział Zastosowań Informatyki i Matematyki WOiA Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu WMW 18 WNoZ WNoŻ 15 WRiB 12 WNoŻCiK WTD 9 WL WOiA Wydajność kształcenia 6 WIP WZIiM 3 WBiIŚ 0 WNS WNE -3

11 Przemiany w uczelniach rolniczych ze szczególnym uwzględnieniem SGGW 11 Przychody z umownej działalności naukowo-badawczej WNE Wydział Nauk Ekonomicznych WMW- Wydział Medycyny Weterynaryjnej WNS Wydział Nauk Społecznych WBiIŚ Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska WIP Wydział Inżynierii Produkcji WNoŻ Wydział Nauk o Żywności WRiB Wydział Rolnictwa i Biologii WNoŻCiK Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji WL Wydział Leśny WTD Wydział Technologii Drewna WNoZ Wydział Nauk o Zwierzętach WZIiM Wydział Zastosowań Informatyki i Matematyki WOiA Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu WL WOiA WRiB Przychody z działalności naukowej WBiIŚ WNoŻ WNoZ WIP WMW WZIiM WNS WNoŻCiK 0 WNE WTD

12 Podsumowanie i wnioski 12 Ewolucja GT w GOW kapitał ludzki źródłem bogactwa Szkolnictwo wyższe kreator kapitału ludzkiego i wiedzy Transformacja skok ilościowy Uczelnie rolnicze utrzymują znaczenie mimo spadku znaczenia rolnictwa; dobrze wypadają na tle innych typów szkół wyższych Wyzwania jakość demografia finansowanie 3,00 2,50 2,00 1,50 ewolucja misji (uniwersytet humboldtowski uniwersytet III generacji) 1,00 redefinicja misji vs. tożsamość uczelni rolniczych 0,50 pomiar efektywności 0,00 z perspektyw ekonomicznej z perspektywy zarządczej Nakłady na szkolnictwo wyższe Prywatne nakłady Publiczne nakłady OECD-średnia