GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI Gminy Wolbrom na lata

Transkrypt

1 Załącznik do Uchwały Nr XXXVII/ /2017 Rady Miejskiej w Wolbromiu z dnia 29 czerwca 2017 r. GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI Gminy Wolbrom na lata

2 Spis treści Spis treści Gminny Program Rewitalizacji - wprowadzenie Lista pojęć Wnioskodawca Gminnego Programu Rewitalizacji Zasady tworzenia Gminnego Programu Rewitalizacji Dokumenty strategiczne i planistyczne wyznaczające kierunki rozwoju - powiązanie programu z dokumentami strategicznymi i planistycznymi na poziomie kraju, regionu i gminy Powiązanie celów programu z dokumentami na poziomie kraju Powiązanie celów programu z dokumentami na poziomie regionu/województwa Powiązanie celów programu z dokumentami na poziomie powiatu i gminy Diagnoza obszarów rewitalizacji w przestrzeni Gminy Wolbrom Metodologia wyboru obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji Analiza wskaźnikowa w podziale na poszczególne sfery Szczegółowa diagnoza obszaru rewitalizacji Charakterystyka, zasięg przestrzenny, cele i działania na obszarach rewitalizacji Założenia Gminnego Programu Rewitalizacji Wizja stanu obszaru po przeprowadzeniu rewitalizacji Cele rewitalizacji Opis przedsięwzięć rewitalizacyjnych Lista projektów Zestawienie projektów głównych inwestycyjnych (karty projektów) Zestawienie projektów głównych nieinwestycyjnych - miękkich (karty projektów) Zestawienie projektów uzupełniających (karty projektów) Pozostałe przedsięwzięcia Komplementarność międzyokresowa Ramy finansowe Gminnego Programu Rewitalizacji Ramy finansowe Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Wolbrom Potencjalne źródła finansowania projektów rewitalizacyjnych Mechanizmy integrowania działań oraz przedsięwzięć rewitalizacyjnych System realizacji i monitoringu Gminnego Programu Rewitalizacji System wdrażania Programu Monitoring Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Wolbrom Ocena/ewaluacja Gminnego Programu Rewitalizacji Uspołecznienie procesu rewitalizacji Ocenia oddziaływania na środowisko System wprowadzania zmian w programie rewitalizacji/procedury uaktualniania Określenie niezbędnych zmian Określenie niezbędnych zmian w uchwałach Zmiany w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego Wykaz niezbędnych pozwoleń i opinii Podsumowanie

3 1. Gminny Program Rewitalizacji - wprowadzenie Przedmiotem niniejszego opracowania jest dokument noszący nazwę Gminny Program Rewitalizacji Gminy Wolbrom na lata Zapewnia on integrację działań: władzy samorządowej, społeczności lokalnej oraz innych podmiotów (w tym: organizacji pozarządowych, przedsiębiorców), które mają na celu wyprowadzenie danego obszaru zdegradowanego z sytuacji kryzysowej a także stworzenie warunków dla jego dalszego rozwoju. Dokument został przygotowany w oparciu o założenia Narodowego Planu Rewitalizacji 2022 oraz ustawę o rewitalizacji z dnia 9 października 2015 r. Po dogłębnym rozpoznaniu terenu Gminy Wolbrom i dokonaniu diagnozy problemów funkcjonalno-przestrzennych, technicznych, gospodarczych, środowiskowych i społecznych przy współpracy ze społecznością zamieszkującą tereny zdegradowane oraz wszystkich interesariuszy tych obszarów, zdefiniowany został obszar wymagający rewitalizacji. Wyznaczono też najistotniejsze zadania składające się na ten proces. Działania, które są planowane do wykonania w ramach Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Wolbrom realizują cel główny NPR 2022 oraz MIiR/H /20(01)/07/2015/ poprzez poprawę funkcjonalności i ładu przestrzennego we wskazanych obszarach gminy. Ma to podnieść standardy życia mieszkańców w wymiarze funkcjonalno-przestrzennym, technicznym, gospodarczym, społecznym i środowiskowym. Poniższy dokument precyzyjnie definiuje zakres działań każdego z podmiotów zaangażowanych w jego realizację. Posiada też realny horyzont czasowy i osiągalny plan finansowy. Wprowadza przejrzysty system monitoringu, skuteczności działań, a także elastyczny system dokonywania modyfikacji wobec zachodzących zmian w otoczeniu programu. 3

4 1.1. Lista pojęć Rewitalizacja Rewitalizacja stanowi proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych, prowadzony w sposób kompleksowy, poprzez zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki, skoncentrowane terytorialnie, prowadzone przez interesariuszy rewitalizacji na podstawie gminnego programu rewitalizacji. Interesariuszami rewitalizacji, zwanymi dalej interesariuszami, są w szczególności: 1) mieszkańcy obszaru rewitalizacji oraz właściciele, użytkownicy wieczyści nieruchomości i podmioty zarządzające nieruchomościami znajdującymi się na tym obszarze, w tym spółdzielnie mieszkaniowe, wspólnoty mieszkaniowe i towarzystwa budownictwa społecznego; 2) mieszkańcy gminy inni niż wymienieni w pkt 1; 3) podmioty prowadzące lub zamierzające prowadzić na obszarze gminy działalność gospodarczą; 4) podmioty prowadzące lub zamierzające prowadzić na obszarze gminy działalność społeczną, w tym organizacje pozarządowe i grupy nieformalne; 5) jednostki samorządu terytorialnego i ich jednostki organizacyjne; 6) organy władzy publicznej; 7) podmioty, inne niż wymienione w pkt 6, realizujące na obszarze rewitalizacji uprawnienia Skarbu Państwa. (Ustawa z dn. 9 października 2015 o Rewitalizacji, art. 2) Obszar zdegradowany obszar gminy znajdujący się w stanie kryzysowym z powodu koncentracji negatywnych zjawisk społecznych, w szczególności bezrobocia, ubóstwa, przestępczości, niskiego poziomu edukacji lub kapitału społecznego, a także niewystarczającego poziomu uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym, można wyznaczyć jako obszar zdegradowany w przypadku występowania na nim ponadto co najmniej jednego z następujących negatywnych zjawisk: 1) gospodarczych w szczególności niskiego stopnia przedsiębiorczości, słabej kondycji lokalnych przedsiębiorstw lub 2) środowiskowych w szczególności przekroczenia standardów jakości środowiska, obecności odpadów stwarzających zagrożenie dla życia, zdrowia ludzi lub stanu środowiska, lub 3) przestrzenno-funkcjonalnych w szczególności niewystarczającego wyposażenia w infrastrukturę techniczną i społeczną lub jej złego stanu technicznego, braku dostępu do podstawowych usług lub ich niskiej jakości, niedostosowania rozwiązań urbanistycznych do zmieniających się funkcji obszaru, niskiego poziomu obsługi komunikacyjnej, niedoboru lub niskiej jakości terenów publicznych, lub 4) technicznych w szczególności degradacji stanu technicznego obiektów budowlanych, w tym o przeznaczeniu mieszkaniowym, oraz niefunkcjonowaniu rozwiązań technicznych umożliwiających 4

5 efektywne korzystanie z obiektów budowlanych, w szczególności w zakresie energooszczędności i ochrony środowiska. (Ustawa z dn. 9 października 2015 o Rewitalizacji, art. 9) Obszar rewitalizacji obszar obejmujący całość lub część obszaru zdegradowanego, cechującego się szczególną koncentracją negatywnych zjawisk, na którym, z uwagi na istotne znaczenie dla rozwoju lokalnego, zamierza się prowadzić rewitalizację. Obszar rewitalizacji może być podzielony na podobszary, w tym podobszary nieposiadające ze sobą wspólnych granic, lecz nie może obejmować terenów większych niż 20% powierzchni gminy oraz zamieszkałych przez więcej niż 30% mieszkańców gminy. W skład obszaru rewitalizacji mogą wejść tereny poprzemysłowe (w tym poportowe i powydobywcze), powojskowe lub pokolejowe, wyłącznie w przypadku, gdy przewidziane dla nich działania są ściśle powiązane z celami rewitalizacji dla danego obszaru rewitalizacji. (Ustawa z dn. 9 października 2015 o Rewitalizacji, art. 10) Specjalna Strefa Rewitalizacji wyznaczana na obszarze rewitalizacji w drodze uchwały przez Radę Miejską. Specjalną strefę rewitalizacji ustanawia się w celu zapewnienia sprawnej realizacji przedsięwzięć rewitalizacyjnych, na okres nie dłuższy niż 10 lat, bez możliwości przedłużenia. Wniosek o ustanowienie specjalnej strefy rewitalizacji składa się po uchwaleniu gminnego programu rewitalizacji i zgodnie z jego ustaleniami. (Ustawa z dn. 9 października 2015 o Rewitalizacji, art. 25) Program Rewitalizacji - inicjowany, opracowany i uchwalony przez Radę Miejską, wieloletni program działań w sferze społecznej oraz gospodarczej lub przestrzenno-funkcjonalnej lub technicznej lub środowiskowej, zmierzający do wyprowadzenia obszarów rewitalizacji ze stanu kryzysowego oraz stworzenia warunków do ich zrównoważonego rozwoju, stanowiący narzędzie planowania, koordynowania i integrowania różnorodnych aktywności w ramach rewitalizacji. (wytyczne MIR z dnia r.) Projekt Rewitalizacyjny - zaplanowany w programie rewitalizacji i ukierunkowany na osiągnięcie jego celów albo logicznie powiązany z treścią i celami programu rewitalizacji, zgłoszony do objęcia albo objęty współfinansowaniem UE z jednego z funduszy strukturalnych albo Funduszu Spójności w ramach programu operacyjnego. Wynikanie projektu rewitalizacyjnego z programu rewitalizacji oznacza zatem albo wskazanie (wymienienie) go wprost w programie rewitalizacji albo określenie go w ogólnym (zbiorczym) opisie innych, uzupełniających rodzajów działań rewitalizacyjnych. (wytyczne MIR z dnia r.) 5

6 1.2. Wnioskodawca Gminnego Programu Rewitalizacji Głównym wnioskodawcą powstania Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Wolbrom na lata jest Gmina Wolbrom. Jako Jednostka Samorządu Terytorialnego podejmuje działania zmierzające do rozwoju obszarów zdegradowanych, które znajdują się w jej granicach administracyjnych. Koordynatorem rewitalizacji jest Urząd Miasta i Gminy w Wolbromiu. Oznacza to, że ma decydujący głos w wielu sprawach dotyczących obszaru zdegradowanego i koordynuje przygotowanie oraz opiniowanie projektów uchwał Rady Miejskiej i zarządzeń Burmistrza odnoszących się do obszaru rewitalizowanego. Burmistrz Miasta i Gminy przy współpracy z poszczególnymi jednostkami samorządu, a także podmiotami publicznymi różnych szczebli sprawował nadzór nad prawidłowym procesem powstania Gminnego Programu Rewitalizacyjnego. Wobec powyższego Rada Miejska w Wolbromiu jako organ przyjmujący Gminny Program Rewitalizacji w formie uchwały, będzie nadzorować jego realizację i osiągane rezultaty. Do głównych zadań wnioskodawcy powstania Gminnego Programu Rewitalizacji należeć będzie: prognozowanie budżetu gminy, z uwzględnieniem projektów rewitalizacyjnych przygotowanie oraz realizacja projektów nadzór nad procesem aplikacyjnym o środki zewnętrzne do wybranych funduszy na zadania własne koordynowanie procesów rewitalizacji na terenie gminy współpraca z interesariuszami i partnerami programu stałe sprawdzanie dostępnych funduszy na zadania zapisane w Gminnym Programie Rewitalizacji monitoring i ewaluacja realizacji zadań objętych programem rewitalizacji prowadzenie działań promocyjnych i informacyjnych. Jednym z etapów tworzenia Gminnego Programu Rewitalizacji jest zaplanowanie przez społeczeństwo ścieżki wyjścia z sytuacji kryzysowej ujętej jako zespół projektów rewitalizacyjnych które wspólnie zazębiając się i łącząc swe efekty wpływają na poprawę sytuacji zdegradowanego obszaru. Działania w postaci projektów rewitalizacyjnych powinny być spójne, integrując współpracę w kilku obszarach: społecznego, funkcjonalno-przestrzennego, gospodarczego, technicznego, środowiskowego oraz prowadzić wspólnie do poprawy jakości życia mieszkańców, przywrócenia ładu przestrzennego, ożywienia gospodarczego i prowadzić do odbudowy i wzmocnienia więzi społecznych. Ponadto działania te powinny wpisywać się za pośrednictwem efektów swoich działań 6

7 w całość planów strategicznych gminy, takich jak Strategia rozwoju gminy czy Strategia rozwiązywania problemów społecznych Zasady tworzenia Gminnego Programu Rewitalizacji Założony etap opracowywania dokumentu jakim jest Gminny Program Rewitalizacji, to zastosowanie szeregu zasad ściśle powiązanych ze sobą, a mianowicie: partycypacja społeczna, dokładna diagnoza, kompleksowość, koncentracja, komplementarność, a także planowanie w oparciu o realnie możliwe do uzyskania środki finansowe. Należy również pamiętać, że proces rewitalizacji (ujęty w definicji) został przedstawiony jako przedsięwzięcie całościowe (na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki), skoncentrowane terytorialnie i prowadzone we współpracy z lokalną społecznością, w sposób zaplanowany oraz zintegrowany. Dlatego w procesie tworzenia Gminnego Programu Rewitalizacyjnego zastosowano poniższe zasady, które stanowią trzon niniejszego dokumentu: 1) Partycypacja społeczna to nieodłączny element procesu rewitalizacji, stanowi podstawy wszelkich działań na każdym założonym etapie tego procesu. Udział wszystkich interesariuszy w wypracowaniu Gminnego Programu Rewitalizacji można określić jako wystarczający i szeroki, rozpoczynając od informacji o działaniach władz lokalnych, poprzez współudział w podejmowaniu wszelkich decyzji o kierunkach interwencji, kończąc na aktywnym uczestnictwie w projektach. Olbrzymi wkład w przygotowaniu oraz wdrażaniu programu ma nie tylko społeczność lokalna, ale również organizacje pozarządowe, przedsiębiorcy, jak i ogólnie przyjęte społeczeństwo obszarów zdegradowanych. Partycypacja społeczna w tworzeniu Gminnego Programu Rewitalizacji ma swoje miejsce na etapie diagnozy sytuacji kryzysowej na obszarach zdegradowanych, jak również na etapie identyfikacji możliwych rozwiązań (identyfikacja głównych problemów, propozycja działań rewitalizacyjnych). W związku z tym wypracowane i przyjęte założenia muszą być utrzymane, a następnie konsekwentnie wdrożone przez społeczność lokalną obszaru Gminy Wolbrom, która będzie w ten sposób potwierdzać swój czynny wkład w wypracowanie skutecznej struktury rewitalizacyjnej. Przygotowanie, prowadzenie i ocena rewitalizacji, w sposób zapewniający aktywny udział interesariuszy, w tym poprzez uczestnictwo w konsultacjach społecznych oraz w pracach Komitetu Rewitalizacji, polegają w szczególności na: 1) poznaniu potrzeb i oczekiwań interesariuszy oraz dążeniu do spójności planowanych działań z tymi potrzebami i oczekiwaniami; 7

8 2) prowadzeniu, skierowanych do interesariuszy, działań edukacyjnych i informacyjnych o procesie rewitalizacji, w tym o istocie, celach, zasadach prowadzenia rewitalizacji, wynikających z ustawy, oraz o przebiegu tego procesu; 3) inicjowaniu, umożliwianiu i wspieraniu działań służących rozwijaniu dialogu między interesariuszami oraz ich integracji wokół rewitalizacji; 4) zapewnieniu udziału interesariuszy w przygotowaniu dokumentów dotyczących rewitalizacji, w szczególności gminnego programu rewitalizacji; 5) wspieraniu inicjatyw zmierzających do zwiększania udziału interesariuszy w przygotowaniu i realizacji gminnego programu rewitalizacji; 6) zapewnieniu w czasie przygotowania, prowadzenia i oceny rewitalizacji możliwości wypowiedzenia się przez interesariuszy. Przeprowadzone konsultacje społeczne i współpraca partnerska w ramach programu rewitalizacji: Strona internetowa Urzędu Miasta i Gminy w Wolbromiu Spotkania konsultacyjne Sesja Rady Miejskiej w Wolbromiu Wyłożenie do publicznego wglądu projektu Gminnego Programu Rewitalizacji, (w siedzibie gminy oraz stronie internetowej na wskazany okres czasu), w celu składania uwag i spostrzeżeń. Narzędzia wykorzystane przy konsultacjach społecznych: ankiety bezpośrednie rozmowy z interesariuszami formularz uwag. 2) Diagnoza szczegółową diagnozę sytuacji kryzysowej, mogącej gwarantować osiągnięcie sukcesu przeprowadzono w ramach prac nad Gminnym Programem Rewitalizacji. Dokument o nazwie Delimitacja obszarów zdegradowanych w Gminie Wolbrom, który stanowi załącznik do niniejszego dokumentu, został przygotowany w oparciu o analizę najbardziej istotnych czynników z punktu widzenia rozwoju gminy opierających się na wytycznych zawartych w ustawie z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji. Zawiera on porównywalne dane pozwalające na obiektywną i wnikliwą analizę obszarów wymagających kompleksowego wsparcia. Analiza zjawisk kryzysowych została przeprowadzona z uwzględnieniem sfery społecznej, sfery funkcjonalno-przestrzennej, sfery technicznej, sfery gospodarczej i sfery środowiskowej. Skalę negatywnych zjawisk odzwierciedlają wyniki analizy oraz mierniki rozwoju opisujące powyższe sfery, które wskazują na niski poziom 8

9 rozwoju lub dokumentują silną dynamikę spadku poziomu rozwoju. Pozwoliły one określić zasięg terytorialny obszarów zdegradowanych, w których występuje największa koncentracja problemów. 3) Kompleksowość rewitalizacja ogólnie ujmuje działania w sposób kompleksowy (z uwzględnieniem projektów rewitalizacyjnych współfinansowanych ze środków EFRR, EFS, FS oraz innych zarówno publicznych jak i prywatnych) tak, aby nie pomijać aspektu społecznego, ekonomicznego, technicznego, przestrzennego i środowiskowego związanego zarówno z obszarem zdegradowanym, jak i jego otoczeniem. Program złożony jest z wielu różnorodnych projektów, które warunkują osiągnięcie kompleksowości interwencji. W projekcie wyeliminowano realizację wybiórczych inwestycji, nastawionych jedynie na szybki efekt poprawy estetyki przestrzeni, które nie skutkują zmianami strukturalnymi na obszarze zdegradowanym. 4) Koncentracja działania rewitalizacyjne dotyczą terenów o istotnym znaczeniu dla rozwoju gminy, obejmujących całość lub część zdiagnozowanego obszaru zdegradowanego i dotkniętych największą skalą problemów i negatywnych zjawisk kryzysowych. 5) Komplementarność projektów rewitalizacyjnych projekty zaproponowane w ramach programu cechują się komplementarnością w różnych wymiarach, a w szczególności: Przestrzenną - komplementarność przestrzenna w Gminnym Programie Rewitalizacji Gminy Wolbrom została zapewniona dzięki skupieniu projektów wybranych do realizacji na wyznaczonym obszarze rewitalizacji. Obszar rewitalizacji i obszar zdegradowany w gminie został wyznaczony po przeprowadzeniu dogłębnej analizy wskaźnikowej przy zasięgnięciu opinii przedstawicieli zainteresowanych środowisk oraz samych mieszkańców gminy, dzięki czemu można mówić o trafności działań na danym terenie. Wszystkie podstawowe projekty rewitalizacyjne skupiają się na obszarze rewitalizacji i są z nim ściśle powiązane. Są odpowiedzią na główne problemy dla tego terenu. Dzięki ich realizacji pozytywne skutki widoczne będą na całym obszarze, ponieważ wiele z nich dotyczy działań podejmowanych dla miejsc lub obiektów użyteczności publicznej, przez co korzystać z nich będą mogli mieszkańcy obszaru, całej gminy jak i regionu. Ich realizacja będzie zapobiegać przenoszeniu się różnych problemów na dalsze obszary gminy. Problemową - w Gminnym Programie Rewitalizacji Gminy Wolbrom zapewniona została także komplementarność problemowa. Wybrane do realizacji przedsięwzięcia rewitalizacyjne są ze sobą wzajemnie powiązane, a także wzajemnie się dopełniają. Zadania infrastrukturalne, związane z renowacją bądź przebudową zniszczonych budynków 9

10 użyteczności publicznej zakładają prowadzenie tam działań o charakterze społecznym (kulturalnym, integracyjnym, aktywizującym mieszkańców). Dodatkowo w celu wykazania komplementarności karty proponowanych przedsięwzięć rewitalizacyjnych zawierają prognozowane rezultaty oraz informację na temat oddziaływania zadania w odniesieniu do pięciu sfer. Będzie to przeciwdziałało fragmentaryzacji zadań, a rewitalizacja uzyska kompleksowy charakter. Proceduralno instytucjonalną - za realizację Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Wolbrom odpowiada Komitet ds. Rewitalizacji. Jest to odpowiednia komórka funkcjonująca w ramach obecnych struktur Urzędu Miasta i Gminy, powołana przez Burmistrza. Umiejscowienie Komitetu ds. Rewitalizacji w ramach obecnych struktur zapewni skuteczne zarządzenie programem oraz pozwoli na kontynuację i uzupełnienie działań podejmowanych w ramach realizacji polityk publicznych. Określenie odpowiednich instrumentów zarządzania i wdrażania opisane zostało w kolejnych rozdziałach. Operator ds. Rewitalizacji będzie pełnił rolę wykonawczą i zarządczą programu, jednak w celu zapewnienia jak największej efektywności działań realizacja zadań zlecana będzie odpowiednim jednostkom i podmiotom, które posiadają ku temu jak najlepsze kompetencje. Międzyokresową - Gminny Program Rewitalizacji Gminy Wolbrom zwraca także uwagę na zachowanie ciągłości programowej. Przedsięwzięcia podejmowane w poprzednich okresach programowych mają swoją ciągłość i kontynuację w obecnym dokumencie. Wnioski wyciągnięte z realizacji poprzednich działań rewitalizacyjnych (np. Remont i modernizacja budynku Centrum Kultury Promocji i Informacji Etap I, Rozbudowa Ośrodka Rehabilitacyjno Edukacyjno Wychowawczego w Wolbromiu ul. Skalska 22) pozwolą na jeszcze bardziej efektywne wykorzystanie środków i możliwości w obecnej perspektywie finansowej. Źródeł finansowania - Projekty, które zostały zapisane w Gminnym Programie Rewitalizacji Gminy Wolbrom mają zapewnione finansowanie z różnych źródeł, które wzajemnie się uzupełniają i łączą, w tym EFRR, EFS, FS, środki publiczne. Ponadto projekty zapisane w dokumencie dają także możliwość włączenia środków prywatnych w finansowanie procesów rewitalizacji. 10

11 2. Dokumenty strategiczne i planistyczne wyznaczające kierunki rozwoju - powiązanie programu z dokumentami strategicznymi i planistycznymi na poziomie kraju, regionu i gminy Gminny Program Rewitalizacji Gminy Wolbrom jest zgodny i spójny z założeniami dokumentów strategicznych i planistycznych na poziomie krajowym, regionalnym i gminnym, odnoszących się do problematyki rewitalizacji. Wykaz powiązań Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Wolbrom z innymi dokumentami przedstawia matryca logiczna załączona w poniższych podrozdziałach Powiązanie celów programu z dokumentami na poziomie kraju Głównym celem strategii jest podniesienie poziomu i jakości życia mieszkańców Polski, poszczególnych obywateli i rodzin. 1) Obszar strategiczny - II. Konkurencyjna gospodarka. II.4. Rozwój kapitału ludzkiego. II Zwiększanie aktywności zawodowej. Strategia Rozwoju Kraju 2020 Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego : II Poprawa jakości kapitału ludzkiego. 2) Obszar strategiczny - III. Spójność społeczna i terytorialna. III.1. Integracja społeczna. III.1.1. Zwiększenie aktywności osób wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem społecznym. III.1.2. Zmniejszenie ubóstwa w grupach najbardziej nim zagrożonych III.3. Wzmocnienie mechanizmów terytorialnego równoważenia rozwoju oraz integracja przestrzenna dla rozwijania i pełnego wykorzystania potencjałów regionalnych. III.3.3. Tworzenie warunków dla rozwoju ośrodków regionalnych, subregionalnych i lokalnych oraz wzmacniania potencjału obszarów wiejskich. Głównym celem jest efektywne wykorzystanie przez regiony specyficznych terytorialnie potencjałów rozwojowych dla osiągania celów rozwoju kraju wzrostu, zatrudnienia i spójności terytorialnej w horyzoncie długookresowym. 11

12 Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie 1). Cel 1. Wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów. 2). Cel 2. Budowanie spójności terytorialnej i przeciwdziałanie marginalizacji obszarów problemowych. Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju ). Cel 3. Tworzenie warunków dla skutecznej, efektywnej i partnerskiej realizacji działań rozwojowych ukierunkowanych terytorialnie. Tworzenie estetycznej i uporządkowanej przestrzeni zgodnie z zasadami ładu przestrzennego, respektującą zróżnicowane kulturowo i historycznie tradycje architektoniczne oraz w możliwie jak największym stopniu zachowującą walory naturalnego krajobrazu przyrodniczego. 1). Cel 2. Poprawa spójności wewnętrznej i terytorialnej, równoważenie rozwoju kraju poprzez promowanie integracji funkcjonalnej, tworzenie warunków dla rozprzestrzeniania się czynników rozwoju, wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich oraz wykorzystanie potencjału wewnętrznego wszystkich. 2). Cel 4. Kształtowanie struktur przestrzennych wspierających osiągnięcie i utrzymanie wysokiej jakości środowiska przyrodniczego i walorów krajobrazowych Polski. Głównym celem jest zwiększenie konkurencyjności gospodarki, poprawa spójności społecznej i terytorialnej kraju oraz poprawa efektywności administracji publicznej. Umowa Partnerstwa 1). Cel Tematyczny 3. Wzmacnianie konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw, sektora rolnego (w odniesieniu do EFRROW), finansowego, doradczego i szkoleniowego. 2). Cel tematyczny 4. Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach. 3). Cel tematyczny 6. Zachowanie i ochrona środowiska naturalnego oraz wspieranie efektywnego gospodarowania zasobami. 4). Cel tematyczny 8. Promowanie trwałego i wysokiej jakości zatrudnienia 12

13 oraz wsparcie mobilności pracowników. Narodowy Plan Rewitalizacji Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego 2020 Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego 2020 Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko perspektywa do 2020 r. 5). Cel tematyczny 9. Wspieranie włączenia społecznego i walka z ubóstwem i wszelką dyskryminacją. Głównym celem jest poprawa warunków rozwoju obszarów zdegradowanych w wymiarze przestrzennym, społecznym, kulturowym i gospodarczym. Realizacji tego celu służyć będzie tworzenie korzystnych warunków dla prowadzenia rewitalizacji w Polsce i położenie nacisku na holistyczne, zintegrowane podejście do prowadzenia takich działań. Głównym celem jest umożliwienie pełnego wykorzystania potencjału zasobów ludzkich, poprzez wzrost zatrudnienia i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw i ich pracowników, podniesienie poziomu wykształcenia społeczeństwa, zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego oraz wsparcie dla budowy struktur administracyjnych państwa. 1). Cel 3. Poprawa sytuacji osób i grup zagrożonych wykluczeniem społecznym. Głównym celem jest wspieranie procesów i inicjatyw, które wzmacniają wolę działania obywateli na rzecz dobra wspólnego i przyczyniają się do wzmocnienia zaufania, jako jednego z podstawowych komponentów życia społecznego, gospodarczego i kulturowego. 1). Cel 4. Rozwój i efektywne wykorzystanie potencjału kulturowego i kreatywnego. Głównym celem jest pogodzenie wzrostu gospodarczego (zwłaszcza w obszarze energetyki) z dbałością o środowisko. 1). Cel 1. Zrównoważone gospodarowanie zasobami środowiska. 2). Cel 2. Zapewnienie gospodarce krajowej bezpiecznego i konkurencyjnego zaopatrzenia w energię. 3). Cel 3.Poprawa stanu środowiska. 13

14 2.2. Powiązanie celów programu z dokumentami na poziomie regionu/województwa Strategia dla Rozwoju Polski Południowej w Obszarze Województw Małopolskiego i Śląskiego do roku 2020 Główny celem jest koordynacja wspólnych przedsięwzięć dotyczących dużego terytorium i ukierunkowanych na wykorzystanie korzyści ze zintegrowanego i wielosektorowego podejścia do wspólnych działań strategicznych oraz na rzecz inteligentnego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu 1). Cel 2. Polska Południowa przestrzenią partnerskiej współpracy na rzecz efektywnego wykorzystania możliwości rozwojowych. 2). Cel 3. Polska Południowa miejscem przyciągającym ludzi, podmioty i inicjatywy wzmacniające potencjały makroregionu. Głównym celem jest efektywne wykorzystanie potencjałów regionalnej szansy dla rozwoju gospodarczego oraz wzrost spójności społecznej i przestrzennej Małopolski w wymiarze regionalnym, krajowym i europejskim. 1). Obszar 1. Gospodarka wiedzy i aktywności. 1.4 Rozwój kształcenia zawodowego i wspieranie zatrudnienia (poprawa jakości i efektywności usług w zakresie planowania i rozwoju kariery zawodowej oraz wspierania zatrudnienia). 1.5 Wzmacnianie i promocja przedsiębiorczości (wzmacnianie potencjału Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego 2020 oraz rozwój sieci instytucji otoczenia biznesu). 2). Obszar 2. Dziedzictwo i przemysły czasu wolnego. 2.1 Ochrona małopolskiej przestrzeni kulturowej (kompleksowa rewitalizacja obszarów zdegradowanych oraz powstrzymanie degradacji wartościowych krajobrazów kulturowych oraz dewastacji obiektów zabytkowych i ich otoczenia). 2.2 Zrównoważony rozwój infrastruktury oraz komercjalizacja usług czasu wolnego (turystyka aktywna, rekreacyjna oraz turystyka na terenach wiejskich). 14

15 2.4 Wzmocnienie promocji dziedzictwa regionalnego oraz oferty przemysłów czasu wolnego (aktywna i skuteczna promocja oraz wsparcie regionalnej oferty przemysłów czasu wolnego, w szczególności markowych produktów turystycznych i wydarzeń kulturalnych, w tym artystycznych i twórczych). 4). Obszar 5. Rozwój miast i terenów wiejskich. 5.1 Rozwój funkcji lokalnych centrów usług publicznych (poprawa standardu świadczenia oraz dostępności podstawowych usług publicznych w zakresie lokalnej infrastruktury społecznej, o charakterze: edukacyjnym, kulturalnym, rekreacyjnym i sportowym, zdrowotnym, w szczególności na obszarach o najniższej dostępności do usług publicznych). 5.2 Rozwój gospodarczy małych i średnich miast oraz terenów wiejskich Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego 2020 c.d. (aktywizacja gospodarcza terenów wiejskich). 5.3 Funkcjonalne zarządzanie przestrzenią na poziomie lokalnym (rewitalizacja obszarów zdegradowanych, rozumiana jako podniesienie atrakcyjności przestrzeni publicznych oraz ochronę krajobrazu i ładu przestrzennego na obszarach wiejskich poprzez zachowanie unikalnych form krajobrazu rolniczego). 5). Obszar 6. Bezpieczeństwo ekologiczne, zdrowotne i społeczne. 6.1 Poprawa bezpieczeństwa ekologicznego oraz wykorzystanie ekologii dla rozwoju Małopolski (Rozwijanie systemu gospodarki odpadami, Ochrona zasobów wodnych, Ochrona i zachowanie środowiska przyrodniczego). 6.3 Poprawa bezpieczeństwa społecznego integrująca polityka społeczna (Wdrożenie systemowych form wsparcia na rzecz dzieci zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz przeciwdziałania i zwalczania dysfunkcji w rodzinie). 6). Obszar 7. Zarządzanie rozwojem województwa. 7.1 Sprawny system zarządzania strategicznego Województwem (na poziomie lokalnym motywowanie samorządów lokalnych w kierunku zachowania 15

16 spójności strategii, programów i planów lokalnych ze strategicznymi dokumentami na poziomie regionalnym). 7.2 Kształtowanie i rozwój aktywności obywatelskiej oraz wzmacnianie kapitału społecznego (kształtowanie i wzmacnianie tożsamości regionalnej, w tym wartości rodzinnych, partnerskie współdziałanie z mediami lokalnymi i regionalnymi). 7.3 Budowa i promocja marki Małopolska na arenie krajowej oraz międzynarodowej (sprawny i skuteczny marketing regionalny w wymiarze krajowym i zagranicznym oparty na jednolicie zidentyfikowanej marce Małopolska). Głównym celem jest wspieranie polityki rozwoju poszczególnych Subregionów z ukierunkowaniem na wykorzystanie wewnętrznego potencjału i zasobów terytorialnych, szczególnie istotnym w Małopolsce, która należy do grupy Subregionalny Program Rozwoju na lata dla Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata województw o jednym z najwyższych poziomów wewnątrzregionalnych dysproporcji. 1). Obszar tematyczny 2. Rozwój potencjału gospodarczego subregionu tarnowskiego Poprawa warunków dla rozwoju gospodarczego Subregionu (strefy aktywności gospodarczej, rozwój oferty inwestycyjnej) Poprawa warunków dla rozwoju przemysłów czasu wolnego w subregionie (zachowanie i udostępnienie obiektów dziedzictwa kulturowego, organizacja imprez kulturalnych, turystyka kulturowa oraz aktywna i rekreacyjna) Rozwój infrastruktury ochrony środowiska o zasięgu ponadlokalnym (odnawialne źródła energii, gospodarka odpadami, ochrona powietrza) Rozwój systemów zarządzania z wykorzystaniem technologii teleinformatycznych o zasięgu ponadlokalnym, udostępniających e-usługi publiczne / mobilne usługi dla ludności. 16

17 2.3. Powiązanie celów programu z dokumentami na poziomie powiatu i gminy Główne kierunki rozwoju powiatu to obszary mogące stać się kołami zamachowymi dla dalszego rozwoju powiatu. Wyodrębniono cztery takie obszary strategiczne Strategia Rozwoju Gospodarka, edukacja i rynek pracy Kapitał społeczny i zarządzanie rozwojem powiatu Ochrona środowiska Oferta czasu wolnego Powiatu Olkuskiego Projektowane przez Starostwo działania uwzględniają szereg poniższych założeń: na lata Zwiększanie powiązań funkcjonalnych pomiędzy edukacją, rynkiem pracy i gospodarką subregionalną Rozwój infrastruktury kulturalnej, sportowej i turystyczno-rekreacyjnej Budowa i promocja zintegrowanej oferty czasu wolnego na terenie Powiatu Olkuskiego Zabezpieczenie wysokiego poziomu bezpieczeństwa mieszkańców w wymiarze zdrowotnym i społecznym Wzmacnianie kapitału intelektualnego Strategia rozwoju Gminy Wolbrom kładzie nacisk na zrównoważony rozwój gminy. Ma on prowadzić do poprawy jakości życia mieszkańców i zbudowania trwałych podstaw ekonomicznych. Przedstawiono w niej 4 główne obszary strategiczne w ramach których ma rozwijać się miasto i gmina Wolbrom. Są to: Strategia Gminy Wolbrom na lata Obszar I Infrastruktura i ochrona środowiska. Obszar II Przedsiębiorczość i rynek pracy. Obszar III Polityka społeczna, zdrowie i edukacja. Obszar IV Gmina atrakcyjna dla mieszkańców i odwiedzających turystyka, kultura i sport. W obszarach tych sprecyzowano niezbędne projekty i zadania konieczne do osiągnięcia zakładanych w dokumencie celów. Są one spójne z założeniami wskazywanymi w GPR. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Wolbrom jest dokumentem będącym narzędziem realizacji polityki ekologicznej skierowanej na obniżenie 17

18 emisji substancji szkodliwych dla środowiska i mieszkańców regionu. Ma się on bezpośrednio przyczynić do: Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Wolbrom redukcji emisji gazów cieplarnianych, zwiększenia udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, redukcji zużycia energii finalnej, co ma zostać zrealizowane poprzez podniesienie efektywności energetycznej, a także do poprawy jakości powietrza na obszarach, na których odnotowano przekroczenia jakości poziomów dopuszczalnych stężeń w powietrzu i realizowane są Plany (naprawcze) ochrony powietrza oraz plany działań krótkoterminowych. Zakłada on realizację takich działań jak: ograniczenie zużycia energii w budynkach i infrastrukturze publicznej, wytwarzanie energii z odnawialnych źródeł ograniczenie zużycia energii w transporcie ograniczenie zużycia energii oraz niskiej emisji zanieczyszczeń w budownictwie mieszkaniowym jedno i wielorodzinnym Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Wolbrom na lata ograniczenie zużycia energii w sektorze działalności gospodarczej i sektorze przedsiębiorstw W ramach Strategii Rozwiązywania problemów Społecznych w Gminie Wolbrom na lata przyjęte zostały obszary priorytetowe dla realizowania polityki społecznej w gminie. Priorytetowymi działaniami w sferze przeciwdziałania problemom społecznym na terenie gminy powinny być: przeciwdziałanie skutkom bezrobocia, wspieranie rodzin w pełnieniu ich funkcji społecznych, wspieranie działań na rzecz ochrony dzieci i młodzieży, stworzenie systemu wsparcia dla osób starszych, tworzenie warunków sprzyjających aktywizacji osób niepełnosprawnych oraz rozwijanie kapitału społecznego mieszkańców. Realizacja Strategii opiera się na realizacji celów strategicznych, do których należą: Zintegrowana Polityka Społeczna Skuteczny System Opieki nad Rodziną Integracja społeczna i zawodowa oraz przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu W ramach w/w celów wymienia się m.in. następujące kierunki działań: 18

19 o Opracowywanie i realizowanie programów i projektów mających na celu rozwiązywanie problemów społecznych. o Podejmowanie działań mających na celu pobudzanie aktywności społecznej mieszkańców i włączanie ich w rozwiązywanie lokalnych problemów, m.in. poprzez prowadzenie konsultacji społecznych, kampanii informacyjnych. o Organizacja czasu wolnego dzieci i młodzieży poprzez rozwijanie oferty sportowej i kulturalnej. o Systematyczna współpraca Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej z placówkami oświatowymi w celu bieżącej analizy sytuacji dzieci i młodzieży uczęszczającej do szkół oraz rozwijania współpracy z rodzicami. o Podejmowanie działań pobudzających rozwój przedsiębiorczości mieszkańców. o Wspieranie działań sprzyjających solidarności międzypokoleniowej oraz tworzenie warunków do pobudzania aktywności osób starszych w społeczności lokalnej. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Określone w studium cele operacyjne zakładają: Rozwój Miasta i Gminy Wolbrom w oparciu o ochronę i promocję dziedzictwa kulturowego w kontekście zagospodarowania wartości historycznych dla potrzeb turystyki i rekreacji Tworzenie nowych miejsc pracy w sektorze usługowym z wykorzystaniem walorów kulturowych gminy przy zachowaniu jej tożsamości Kultywacja świadomości dziedzictwa kulturowego, wykorzystanie potencjału istniejących dóbr kultury dla zwiększenia atrakcyjności gminy Osiągnięcie poprawy warunków życia mieszkańców na drodze sukcesywnej rewaloryzacji obiektów zabytkowych oraz zwiększenia atrakcyjności urbanistyczno-architektonicznej gminy również poprzez ochronę i wykorzystanie walorów krajobrazu kulturowego. Jednym z głównych założeń dokumentu jest ożywienie gospodarcze, poprawa warunków ochrony środowiska naturalnego, ochrona wartości kulturowych, poprawa warunków życia mieszkańców. Niedostatki w zagospodarowaniu przestrzennym świadczą o potrzebie przeprowadzenia działań rewitalizacyjnych, szczególnie, że zdiagnozowany zakres problemów wpływa na stan kryzysowy obszaru rewitalizacji. 19

20 Realizacja planowanych założeń rewitalizacyjnych w Gminie Wolbrom zostanie przeprowadzona zgodnie z polityką przestrzenną gminy, rozwiązując negatywne zjawiska występujące na terenie rewitalizacji. 20

21 3. Diagnoza obszarów rewitalizacji w przestrzeni Gminy Wolbrom Podczas przygotowania programu dokonano wnikliwej diagnozy obszarów kwalifikujących się do objęcia Gminnym Programem Rewitalizacji. Identyfikacja obszarów zdegradowanych została oparta na możliwych do weryfikacji kryteriach, które w dłuższej perspektywie pozwolą na monitorowanie postępu procesu rewitalizacji. Dane pozwalające zdiagnozować obszary problemowe w gminie pozyskano z zasobów Głównego Urzędu Statystycznego, Urzędu Miasta i Gminy w Wolbromiu (ewidencje ludności, podmiotów gospodarczych, gruntów i budynków), Powiatowego Urzędu Pracy, Komendy Policji, Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej i innych. Uzyskanie tych danych ilościowych, a następnie ich analiza pozwoliła na wyodrębnienie obszarów charakteryzujących się koncentracją problemów, które w dalszym etapie prac powinny stać się przedmiotem dogłębnej analizy w oparciu o inne niż statystyczne metody. W ramach przeprowadzonych badań wzięto pod uwagę oddolne inicjatywy mieszkańców Metodologia wyboru obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji Analiza zjawisk kryzysowych została dokładnie przedstawiona i opisana w dokumencie Delimitacja obszarów zdegradowanych w Gminie Wolbrom, który stanowi załącznik do niniejszego dokumentu. Diagnozę przeprowadzono w sferze: funkcjonalno-przestrzennej, technicznej, społecznej, gospodarczej oraz środowiskowej, przy uwzględnieniu podziału na jednostki urbanistyczne jakimi w tym wypadku są sołectwa. Otrzymane wskaźniki w poszczególnych jednostkach urbanistycznych zestawiono w tabele podsumowujące każdą ze sfer. W większości badanych mierników otrzymana wartość dodatnia świadczyła o sytuacji gorszej niż średnia w gminie, jednak w niektórych przyjętych wskaźnikach wartość dodatnia świadczyła o sytuacji lepszej niż średnia, zatem w tych przypadkach za odchylenie od normy uznawane były wartości poniżej średniej. Każdy z analizowanych wskaźników, w którym występowały nieprawidłowości, zaznaczono kolorem szarym. W celu obliczenia wyniku końcowego zestawiono wszystkie dane w zbiorczej tabeli wynikowej dla sfery społecznej oraz zbiorczej tabeli wynikowej dla pozostałych sfer. Następnie dokonano klasyfikacji mierników świadczących o odchyleniach od normy, polegającej na nadaniu punktacji w skali od 1 do 4, gdzie punkt 1 poniżej normy nadano jednostkom o niewielkich anomaliach, zaś punkt 4 21

22 najgorszy został przyznany jednostkom, w których odchylenia od normy są bardzo duże. Dla wartości świadczących o lepszej sytuacji niż średnia dla gminy przyjęto wartość 0. Otrzymaną punktację podsumowano i podzielono przez ilość analizowanych mierników dzięki czemu uzyskano średnią arytmetyczną. Analiza przeprowadzona w wyżej wymienionych sferach pozwoliła wyszczególnić miejsca charakteryzujące się największą koncentracją problemów, a tym samym pozwoliła określić zasięg terytorialny obszarów zdegradowanych. Wystąpienie powyższych zjawisk, w różnych konfiguracjach bądź wszystkich równocześnie, świadczy o kryzysowej sytuacji danego obszaru. Taka szeroka ocena i identyfikacja potrzeb rewitalizacyjnych pozwoliła na przygotowanie projektów o bardziej złożonym, kompleksowym charakterze i większym oddziaływaniu Analiza wskaźnikowa w podziale na poszczególne sfery Analiza wskaźnikowa przeprowadzona w dokumencie Delimitacja obszarów zdegradowanych w Gminie Wolbrom wskazała na obszary gminy, które najbardziej narażone są na degradację w ujęciu społecznym, funkcjonalno-przestrzennym, technicznym, środowiskowym i gospodarczym. Analizie poddano poniższe wskaźniki: Sfera społeczna: o udział zarejestrowanych bezrobotnych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym o udział zarejestrowanych bezrobotnych kobiet w liczbie kobiet w wieku produkcyjnym o udział osób długotrwale bezrobotnych w stosunku do ogółu bezrobotnych o ogólna liczba przestępstw i wykroczeń na każde 100 osób o liczba osób korzystających z wsparcia opieki społecznej o liczba gospodarstw otrzymujących zasiłki okresowe o liczba gospodarstw otrzymujących zasiłki stałe o udział osób korzystających ze środowiskowej pomocy społecznej w ludności ogółem o liczba ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym Sfera funkcjonalno-przestrzenna: o odsetek gruntów leśnych, zadrzewień i zakrzewień w ogólnej powierzchni o odsetek gruntów zabudowanych i zurbanizowanych w ogólnej powierzchni o odsetek dróg w ogólnej powierzchni 22

23 o lokalizacja dróg na terenie gminy o odsetek gruntów we własności gminy o liczba mieszkańców przypadająca na jedno gospodarstwo o dostępność do podstawowych usług o dostępność do przedszkoli, szkół podstawowych i szkół gimnazjalnych Sfera techniczna/środowiskowa: o odsetek przyłączy kanalizacyjnych w stosunku do ilości gospodarstw o odsetek przyłączy wodociągowych w stosunku do ilości gospodarstw o odsetek ogółu ludności korzystającej z instalacji gazowej o odsetek budynków generujące niskie emisje o odsetek obiektów infrastruktury publicznej w złym stanie technicznym. Sfera gospodarcza: o liczba aktywnych podmiotów gospodarczych na każde 1000 osób 3.3. Szczegółowa diagnoza obszaru rewitalizacji Wyznaczony obszar rewitalizacji to zamieszkałe tereny Wolbromia oraz zamieszkała część sołectwa: Zarzecze. Obszary rewitalizacji w Wolbromiu w swoich granicach zawierają centrum społecznogospodarcze. Z uwagi na to, że jest to główny ośrodek gminy, dominują tutaj funkcje centrotwórcze: publiczne, usługowe, handlowe, edukacyjne, kulturalne, rekreacyjne i mieszkaniowe. Również na terenie Zarzecza obszar rewitalizacji obejmuje centrum miejscowości w którym dominują funkcje publiczne, usługowe, handlowe, edukacyjne i rekreacyjne. Przez obszar rewitalizacji przebiega droga wojewódzka nr 794 z Krakowa do Pilicy. Według danych Urzędu Miasta i Gminy w Wolbromiu za 2016 rok, stan ludności na wyznaczonym obszarze rewitalizacji (zgodnie z faktycznym miejscem zamieszkania) wynosił ogółem osoby. Na obszarze rewitalizacji znajdują się m.in. takie miejsca i obiekty, jak: Urząd Miasta i Gminy w Wolbromiu, Urząd Pocztowy w Wolbromiu, miejsca kultu religijnego kościoły, Rynek z XIXwiecznymi kamieniczkami, Park Miejski, boiska sportowe, Basen, Zespoły Szkół (Wolbrom, Zarzecze), banki, apteki, sklepy spożywcze i wielobranżowe, liczne obiekty usługowo-handlowe i inne. Część z nich wymaga remontu i modernizacji w celu poprawy ich funkcjonalności i estetyki, a także 23

24 zmniejszenia zużycia energii elektrycznej i cieplnej oraz ograniczenia niskiej emisji zanieczyszczeń. Część należy zmodernizować aby nadać im nowe funkcje społeczne i gospodarcze. Miasto Wolbrom oraz sołectwo Zarzecze w których wyznaczono obszary rewitalizacji, są zamieszkałe przez dużą część mieszkańców, co w połączeniu ze znaczeniem obszaru dla rozwoju całej gminy powoduje gromadzenie się konfliktów rozwojowych i wielu sprzeczności, które prowadzą do degradacji technicznej oraz kryzysu społeczno-gospodarczego. Potencjały i zasoby obszaru rewitalizacji pokazują, iż obszary te mają istotne znaczenie dla rozwoju lokalnego gminy, szczególnie w sferze społecznej, w której zidentyfikowano najwięcej problemów. Wszelkie działania rewitalizacyjne podjęte w celu zniwelowania negatywnych zjawisk kryzysowych na wyznaczonych obszarach będą oddziaływać na teren całej gminy, wpływając tym samym na poprawę jakości życia jej mieszkańców. Procesy demograficzne związane z ruchem naturalnym ludności, takie jak: urodzenia, zgony i migracje wpływają zarówno na liczbę ludności, jak i na jej strukturę wiekową. Analizując udział ludności według ekonomicznych grup wieku w stosunku do ludności ogółem obszaru rewitalizacji należy wskazać, że w 2015 roku mieszkańcy w wieku przedprodukcyjnym stanowili 16,46% społeczności, w wieku produkcyjnym 60,84%, natomiast w wieku poprodukcyjnym 22,7%. W porównaniu do średniej dla całej gminy struktura wiekowa mieszkańców obszaru rewitalizacji przedstawia się niekorzystnie ze względu na większą liczę osób w wieku poprodukcyjnym (średnia dla Gminy: 21,13%) i mniejszą w wieku przedprodukcyjnym (średnia dla Gminy: 17,24%) i produkcyjnym (średnia dla Gminy: 61,63%). Wykres 1. Udział ludności według ekonomicznych grup wieku w stosunku do ludności ogółem porównanie średniej dla obszaru rewitalizacji i Gminy Wolbrom. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miasta i Gminy w Wolbromiu. Na obszarze miejskim w latach zauważono stały wzrost wartości wskaźnika informującego o liczbie ludności w wieku poprodukcyjnym przypadającą na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym. 24

25 Jest to negatywne zjawisko. Taką samą tendencją wykazywał się obszar wiejski Gminy Wolbrom. Wskaźnik obciążenia demograficznego (liczba ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym) w 2015 roku na obszarze rewitalizacji charakteryzował się nieco wyższą gorszą wartością (61,9) w porównaniu do średniej dla całej gminy, która wynosiła 60,7 oraz średnich powiatu olkuskiego (59,4) i województwa małopolskiego (59,2) Bezrobocie jako zjawisko społeczne ma znaczący wpływ na ekonomiczną i psychospołeczną sferę życia człowieka, zwłaszcza w przypadku długookresowości. Pierwsze odczuwalne skutki wiążą się z naturą ekonomiczną utratą źródła utrzymania, idącym za tym ubożeniem, a w dalszej kolejności problemami społecznymi czy nawet z przestępczością. Może też prowadzić do rozpadu rodziny czy przyjmowania przez dzieci negatywnych wzorów osobowych, a w konsekwencji do dziedziczenia statusu bezrobotnego. Na obszarze rewitalizacji najwięcej osób otrzymało świadczenie z pomocy społecznej z powodu ubóstwa oraz z powodu bezrobocia. W obu przypadkach wskaźnik wynosił 4,4 w przeliczeniu na 1000 mieszkańców i łącznie było to ponad 55% przyznanych świadczeń. Udział dzieci, na które rodzice otrzymują zasiłek rodzinny w ludności w wieku przedprodukcyjnym na obszarze rewitalizacji wyniósł w 2016 roku 34,1%. Wykres 2 Udział dzieci, na które rodzice otrzymują zasiłek rodzinny w % ludności w wieku przedprodukcyjnym. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wolbromiu. W związku z powyższym należy podjąć kompleksowe działania społeczne na obszarze rewitalizacji służące rozwiązaniu zidentyfikowanych problemów społecznych, integracji oraz aktywizacji mieszkańców. Zaplanowanie działań społecznych o charakterze wyprzedzającym będzie miało na celu podniesienie skuteczności i trwałości projektów rewitalizacyjnych oraz gotowości i świadomości 25

26 mieszkańców, co do możliwości partycypacyjnego współdecydowania o obszarze objętym programem rewitalizacji. Zasadniczą rolę w podniesieniu jakości zasobów ludzkich, a tym samym rozwiązywaniu problemów występujących na obszarze rewitalizacji, pełni jakość i poziom edukacji, rozumianej jako wychowanie, wykształcenie, nauka oraz zdobywanie wiedzy i umiejętności. W związku z tym istotne jest, aby lokalna społeczność miała równy dostęp do wiedzy przez całe życie i usługa ta świadczona była na wysokim poziomie. Wskaźnikami przedstawiającymi jakość i efekty kształcenia na wyznaczonym obszarze rewitalizacji są m.in. wyniki uzyskane ze sprawdzianu szóstoklasistów oraz wybranych części egzaminu gimnazjalnego, sprawdzające wiedzę i umiejętności uczniów kończących dany poziom nauczania. Na obszarze rewitalizacji zlokalizowane są dwa zespoły szkół: Zespoł Szkół Pod Lasem w Wolbromiu, Zespoł Szkół w Zarzeczu. W związku z tym dokonano porównania średnich wyników z 2016 roku w ww. szkołach. Średnie % wyniki ze sprawdzianu szóstoklasisty wypadły niekorzystnie na tle średnich wyników w Gminie Wolbrom, w powiecie olkuskim oraz województwie małopolskim. Wyniki z egzaminu gimnazjalnego w szkołach na obszarze rewitalizacji również wypadły niekorzystnie w porównaniu do powiatu i województwa, choć były wyższe niż w gminie. Porównując wyniki wymienionych jednostek stwierdza się niewystarczającą jakość kształcenia ludzi młodych na obszarze rewitalizacji. Jest to negatywna sytuacja stanowiąca jeden z problemów tego terenu, który należy rozwiązać poprzez planowane działania rewitalizacyjne. Wykres 3. Średnie % wyniki ze sprawdzianu w 6 klasie szkoły podstawowej w poszczególnych szkołach na obszarze rewitalizacji. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Krakowie 26

27 Wykres 4. Średnie % wyniki z egzaminów gimnazjalnych w poszczególnych szkołach na obszarze rewitalizacji Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Krakowie Wykres 5. Średnie % wyniki z egzaminu gimnazjalnego i sprawdzianu po 6 klasie na obszarze rewitalizacji, gminy, powiatu i województwa Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Krakowie Liczba zameldowań ogółem w Gminie Wolbrom malała na przestrzeni ostatnich 5 lat. Takie dane świadczyć mogą o negatywnych zjawiskach zachodzących w gminie dotyczących jakości życia. Informują również o poziomie zainteresowania potencjalnych mieszkańców osiedlaniem się. Przekłada się to na niedostateczną atrakcyjność obszaru rewitalizacji z perspektywy budownictwa mieszkalnego. 27

28 Wykres 6. Liczba zameldowań ogółem w Gminie Wolbrom w latach Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Miasta i Gminy Wolbrom oraz GUS Analizując dane statystyczne zauważa się trend, iż spada liczba budynków oddanych do użytkowania na przestrzeni kilku ostatnich lat w przeliczeniu na 10 tysięcy mieszkańców (spadek o 26% od roku 2012). Na obszarze rewitalizacji wskaźnik w ostatnim roku wyniósł 8 co nie jest wynikiem zadowalającym, chociażby z uwagi na fakt że obszary te znajdują się w miejscowościach które skupiają znaczącą ilość mieszkańców Gminy oraz stanowią główne ośrodki życia publicznego. Celem przeprowadzanej rewitalizacji jest między innymi poprawa warunków i jakości życia mieszkańców. Zatem dane na temat zameldowań oraz ilości budynków nowo oddanych do użytkowania na obszarze rewitalizacji informują o niskim stopniu atrakcyjności obszarów i niespełnianiu oczekiwań potencjalnych mieszkańców obszaru. 28

29 Wykres 7. Budynki mieszkalne nowo oddane do użytkowania w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców porównanie średniej obszaru rewitalizacji i Gminy Wolbrom. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Miasta i Gminy Wolbrom oraz GUS W czasie przeprowadzanych konsultacji i spotkań z mieszkańcami gminy i obszaru rewitalizacji zidentyfikowano problem w integracji i aktywności mieszkańców, który wywodzi się z przekonania o niepowodzeniu wspólnie podejmowanych inicjatyw i mentalności indywidualistycznej społeczeństwa, co odzwierciedla się w sytuacji gospodarczej zarówno obszaru wyznaczonego do przeprowadzenia rewitalizacji, jak i całej gminy. Występuje niska aktywność i brak zaangażowania mieszkańców w tworzenie wspólnego dobra, z którego każdy mógłby czerpać korzyści materialne i niematerialne. W latach w Gminie Wolbrom zanotowano wahania liczby jednostek nowo zarejestrowanych w rejestrze REGON oraz wzrost liczby jednostek wykreślanych co roku z rejestru. Biorąc pod uwagę zasoby i liczne potencjały, obszar rewitalizacji powinien się charakteryzować wyższym poziomem przedsiębiorczości mieszkańców, a sektor gospodarczy powinien być bardziej ustabilizowany. Uwzględniając fakt, że część obszaru miejskiego gminy (miejsce skumulowania punktów handlowych i usługowych) znajduje się na obszarze rewitalizacji, to rosnąca liczba jednostek wykreślonych z rejestru REGON świadczy o niskim stopniu przedsiębiorczości i słabej kondycji lokalnych przedsiębiorców. 29

30 Wykres 8. Podmioty gospodarcze wykreślone i nowo zarejestrowane w rejestrze REGON w Gminie Wolbrom w latach Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Miasta i Gminy Wolbrom oraz GUS Aktywność fizyczna oraz rekreacja mieszkańców obszaru rewitalizacji jest niewystarczająca. Powodem tego jest wspomniane wcześniej niewielkie zaangażowanie mieszkańców i brak zainteresowania organizowaniem wspólnych wydarzeń. Jednak głównym utrudnieniem jest brak lub zły stan obiektów i terenów sportowych oraz rekreacyjno-wypoczynkowych. Na poniższy wykresie przedstawiono udział terenów zieleni urządzonej w ogólnej powierzchni. Obszar rewitalizacji charakteryzuje się niższą wartością w porównaniu do gminy. Wykres 9. Udział terenów zieleni urządzonej w ogólnej powierzchni terenu porównanie średniej obszaru rewitalizacji i Gminy Wolbrom. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Miasta i Gminy Wolbrom 30

31 Na obszarze rewitalizacji brakuje obiektów rozrywki dla mieszkańców. Poniższe zdjęcia przedstawiają aktualny stan techniczny niektórych budynków, niedostateczne uporządkowanie przestrzeni i jej aktualne zagospodarowanie, które nie zachęca swoją estetyką i funkcjonalnością. Mieszkańcy jak sami twierdzą, oferta edukacyjna oraz kulturalna również nie jest rozbudowana, a potencjały niedostatecznie wykorzystywane. Rysunek 1. Zdegradowany teren boiska sportowego przy Zespole Szkół Pod Lasem. źródło: Urząd Miasta i Gminy Wolbrom Rysunek 2. Nieuporządkowana przestrzeń w Parku Miejskim w Wolbromiu. źródło: Urząd Miasta i Gminy Wolbrom 31

32 Rysunek 3. Zdegradowany teren wokół Zespołu Szkół pod Lasem w Wolbromiu. źródło: Urząd Miasta i Gminy Wolbrom Rysunek 4. Zdegradowany budynek Zespołu Szkół nr 2 w Wolbromiu. źródło: Urząd Miasta i Gminy Wolbrom 32

33 Rysunek 5. Zdegradowany teren wokół ulicy Fabrycznej. źródło: Urząd Miasta i Gminy Wolbrom Tereny wyznaczone jako obszar rewitalizacji charakteryzują się problemami w sferze społecznej oraz w sferze gospodarczej, przestrzenno-funkcjonalnej, technicznej i środowiskowej, ale również potencjałami, które należy wykorzystać jako narzędzie do wyjścia z sytuacji kryzysowej. Kryty basen w Wolbromiu jest jedną z możliwości spędzania wolnego czasu przez mieszkańców. Nie towarzyszą jednak temu obiektowi dostatecznie rozwinięte usługi uzupełniające rekreacyjnowypoczynkowy charakter obiektu. Sam basen również wymaga modernizacji ze względu na zniszczoną infrastrukturę techniczną. Zespół Szkół pod Lasem w Wolbromiu wraz z terenem przylegającym może być doskonałym miejscem do spędzania aktywnie wolnego czasu ale także do podnoszenie kwalifikacji i rozwoju oferty edukacyjnej. Sam budynek jest doskonałą bazą do rozwoju oferty usług w zakresie wczesnego wychowania. Również Zespół Szkół w Zarzeczu wraz z terenem wokół stanowi doskonałe miejsce do rozwoju usług związanych ze spędzaniem wolnego czasu oraz edukacją. W wyniku przeprowadzonej pogłębionej diagnozy wyznaczonego obszaru rewitalizacji na terenie Gminy Wolbrom oraz w oparciu o różne formy partycypacji społecznej (spotkania, warsztaty dla różnych grup interesariuszy), zidentyfikowano problemy i potencjały w podziale na sfery 33

34 tematyczne oraz wynikające z nich potrzeby o różnym charakterze i skali oddziaływania. Informacje te zostały przedstawione w tabeli poniżej. Problemy 1. Wysoki udział procentowy osób korzystających z wsparcia do ogółu ludności. 2. Wysoka liczba świadczeń przyznanych z pomocy społecznej z powodu bezrobocia i ubóstwa 3. Wysoki wskaźnik osób długotrwale bezrobotnych w ogólnej liczbie bezrobotnych SFERA SPOŁECZNA Potencjały 1. Dostępność do podstawowych usług na zadowalającym poziomie 2. Dobre relacje/więzi społeczne mierzone wysoką liczbą fundacji, stowarzyszeń i organizacji posiadających osobowość prawną 3. Zwiększająca się świadomość społeczna wśród młodych ludzi 4. Niska aktywność społeczeństwa 5. Spadek liczby mieszkańców 6. Niewystarczająca aktywność obywatelska mieszkańców i słabe zaangażowanie w sprawy lokalne 7. Niewystarczający dostęp do infrastruktury edukacyjnej dla dzieci w wieku przedszkolnym oraz szkolnym 4. Część nowych mieszkańców (przyjezdnych), z innych zakątków Polski z nowymi pomysłami i odmiennym spojrzeniem na świat 5. Kapitał społeczny wartości i norm umożliwiający skuteczne współdziałanie SFERA GOSPODARCZA 1. Niska konkurencyjność gospodarcza i niedostateczna przedsiębiorczość mieszkańców 2. Niedostateczna promocja gospodarczych i kulturalnych przedsięwzięć, które odbywają się na terenie miasta i gminy 1. Duża szansa na przyciągnięcie obecnych i przyszłych przedsiębiorców do inwestowania na obszarze rewitalizacji 2. Korzystna lokalizacja i sąsiedztwo pod względem gospodarczym położenie względem Krakowa i głównych szlaków komunikacyjnych SFERA PRZESTRZENNO-FUNKCJONALNA 1. Niebezpieczne lub niedostatecznie urządzone obiekty i przestrzenie o charakterze rekreacyjnowypoczynkowym 2. Niedostatecznie rozwinięta infrastruktura edukacyjna i wychowawcza. 1. Lokalizacja terenów i obiektów przeznaczonych pod rewitalizację w centralnych punktach miejscowości. 2. Lokalizacja obiektów centrotwórczych. 3. Lokalizacja przy drodze wojewódzkiej nr

35 3. Niedostatecznie rozwinięta infrastruktura turystyczna i okołoturystyczna. 4. Niefunkcjonalne obiekty sportowe i rekreacyjnowypoczynkowe. oraz nr Duża ilość budynków użyteczności publicznej będących w zasobach gminy. 5. Niedostateczne i niefunkcjonalne zagospodarowanie przestrzeni publicznych. SFERA TECHNICZNA 1. Niedostatecznie rozbudowana i zły stan techniczny sieci kanalizacyjnej i wodociągowej. 2. Zły stan techniczny budynków użyteczności publicznej. 3. Tereny przeznaczone do spędzania wolnego czasu i wypoczynku będące w stanie degradacji. 1. Odpowiednio rozwinięta infrastruktura towarzysząca pozwalająca na uzupełnienie braków w sferze technicznej. 2. Duża ilość obiektów i działek będących w zasobach gminy. SFERA ŚRODOWISKOWA 1. Nieurządzone skwery, fragmenty zieleni na terenach publicznych. 2. Niedostateczna świadomość ekologiczna mieszkańców w zakresie ochrony środowiska. 3. Duża ilość odpadów stwarzających zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi lub stanu środowiska. 1. Położenia na Wyżynie Krakowsko- Częstochowskiej 2. Liczna pomniki przyrody 3. Pozyskanie środków zewnętrznych na działania związane z odnawialnymi źródłami energii. Po dokonaniu całościowej analizy problemów oraz potencjałów zidentyfikowanych na wyznaczonych podobszarach rewitalizacji, poniżej wskazano skalę i charakter zdiagnozowanych potrzeb, które determinują zakres działań rewitalizacyjnych. Zidentyfikowane potrzeby w zakresie przezwyciężania zjawisk kryzysowych w sferze społecznej to: 1. Przeciwdziałanie bezrobociu i rozwój kwalifikacji mieszkańców konieczne jest zmniejszenie bezrobocia mieszkańców, prowadzącego do wzrostu liczby osób korzystających ze świadczeń pomocy społecznej poprzez realizację programów aktywizacji zawodowej we współpracy z Powiatowym Urzędem Pracy, a także tworzenie warunków do powstawania nowych miejsc pracy. 2. Zwiększenie zaangażowania mieszkańców w sprawy lokalne oraz integracji w działaniu na rzecz obszaru rewitalizacji niezbędne jest budowanie wspólnoty aktywnych mieszkańców wokół dobra 35

36 wspólnego, zachęcanie do działania w organizacjach pozarządowych, wzmacnianie tożsamości lokalnej poprzez różne formy aktywności społecznej we współpracy z podmiotami czy instytucjami działającymi na obszarze rewitalizacji. 3. Poprawa poziomu edukacji i oferty kulturalnej dla mieszkańców istnieje pilna potrzeba zapewnienia odpowiednich warunków technicznych, a także możliwości w zakresie kształcenia oraz samorozwoju w celu zwiększenia szans życiowych dzieci i młodzieży (m.in. kreowanie postaw przedsiębiorczych, wprowadzanie i rozwijanie nowych kierunków kształcenia, organizację zajęć pozalekcyjnych i różnych form spędzania czasu wolnego). Istotne jest również zapewnienie oferty kulturalnej dla wszystkich mieszkańców. 4. Zwiększenie dostępności oraz poprawa jakości usług publicznych zdiagnozowane potrzeby dotyczą przede wszystkim poprawy stanu technicznego budynków użyteczności publicznej oraz zwiększenia standardu świadczonych usług na rzecz mieszkańców i wprowadzenia nowych usług publicznych. Zdiagnozowane potrzeby w zakresie przezwyciężania zjawisk kryzysowych w sferze gospodarczej to: 1. Zwiększenie oraz pobudzenie przedsiębiorczości mieszkańców obszaru rewitalizacji istnieje pilna potrzeba ożywienia gospodarczego na terenie obszaru rewitalizacji, szczególnie w nawiązaniu do zasobów i walorów tego obszaru poprzez podjęcie kompleksowych działań inwestycyjnych w przestrzeni, tworzących odpowiednią bazę techniczną oraz wdrożenie programów ułatwiających podjęcie działalności gospodarczych przez mieszkańców obszaru rewitalizacji. 2. Wspieranie rozwoju przedsiębiorstw i działalności gospodarczych mieszkańców na obszarze rewitalizacji zidentyfikowano potrzeby w zakresie uporządkowania oraz estetycznego i funkcjonalnego zagospodarowania przestrzeni publicznych do rozwoju i różnicowania prowadzonych działalności, a także kreowania przyjaznego klimatu do inwestowania przez przedsiębiorstwa. 3. Tworzenie warunków do rozwoju sektorów turystycznego i okołoturystycznego na obszarze rewitalizacji niezbędne jest podjęcie działań związanych z powstaniem spójnej infrastruktury turystycznej, rekreacyjnej, sportowej oraz kulturalnej, służącej aktywnemu wypoczynkowi oraz spędzaniu czasu wolnego na terenie obszaru rewitalizacji, a także umożliwiającej mieszkańcom założenie działalności gospodarczej czy podjęcie zatrudnienia w sektorze turystycznym i okołoturystycznym, np. usługi czy handel. 36

37 Zdiagnozowane potrzeby w zakresie przezwyciężania zjawisk kryzysowych w sferze przestrzennofunkcjonalnej to: 1. Wzrost funkcjonalności przestrzeni i obiektów rekreacyjno-wypoczynkowych istnieje konieczność stworzenia funkcjonalnego i bezpiecznego systemu przestrzeni publicznych dla wzrostu aktywności społecznej i gospodarczej mieszkańców w zakresie rozwoju funkcji turystycznej i rekreacyjnej, a także włączenia mieszkańców całej gminy do aktywności na tych terenach. 2. Remont oraz przebudowa obiektów użyteczności publicznej zauważa się niedostateczne wykorzystanie istniejących już obiektów, ze względu na ich zły stan techniczny. W związku z tym konieczna jest ich modernizacja, aby mieszkańcy w pełni mogli z nich korzystać. Zdiagnozowane potrzeby w zakresie przezwyciężania zjawisk kryzysowych w sferze technicznej to: 1. Poprawa efektywności energetycznej budynków użyteczności publicznej zidentyfikowano na terenie obszaru rewitalizacji zdegradowane i częściowo nieużytkowane budynki będące w zasobach gminy, które wymagają przeprowadzenia kapitalnego remontu i przywrócenia bądź nadania funkcji społecznych. Zdiagnozowane potrzeby w zakresie przezwyciężania zjawisk kryzysowych w sferze środowiskowej to: 1. Ograniczenie tzw. niskiej emisji zanieczyszczeń zdiagnozowano konieczność podjęcia kompleksowych działań zmniejszających wysoki poziom zanieczyszczenia powietrza w zakresie różnych projektów pozwalających na zastąpienie starych, nisko sprawnych urządzeń grzewczych bardziej proekologicznymi rozwiązaniami dostarczającymi ciepło. 2. Zwiększenie terenów zieleni urządzonej służących wypoczynkowi i rekreacji mieszkańców zauważa się potrzebę w zakresie odpowiedniego uporządkowania i zagospodarowania przestrzeni publicznych w zieleń urządzoną, które przyczynią się do ochrony i kształtowania klimatu oraz środowiska zamieszkania, a także będą pełnić funkcje społeczne na rzecz mieszkańców różnych grup wiekowych. 3. Podniesienie świadomości ekologicznej mieszkańców potrzebne są inicjatywy edukacyjne dla mieszkańców obszaru rewitalizacji w zakresie świadomości, postaw i zachowań ekologicznych przyczyniających się do ochrony środowiska naturalnego. 37

38 3.4. Charakterystyka, zasięg przestrzenny, cele i działania na obszarach rewitalizacji Synteza wyników uzyskanych z przeprowadzonych analiz wskaźnikowych i obecnej sytuacji w Gminie Wolbrom, a także oczekiwania i potrzeby lokalnej społeczności, doprowadziły do wyodrębnienia dwóch obszarów w mieście Wolbrom oraz jednego podobszaru w miejscowości Zarzecze. Są to obszary rewitalizacji na terenie gminy, cechujące się największą kumulacją negatywnych zjawisk i problemów, a jednocześnie o zbliżonym sposobie zagospodarowania oraz podobnym charakterze i pełnionych funkcjach. Charakterystyka i zasięg przestrzenny poszczególnych obszarów przedstawiony został w poniższych opisach Obszary rewitalizacji na terenie miasta Wolbrom Podobszar Wolbrom I W wyniku przeprowadzonej diagnozy w poszczególnych sferach całe sołectwo/miasto otrzymało wynik kwalifikujący obszar jako zdegradowany. Jednak do rewitalizacji wytypowano 2 mniejsze podobszary. Podobszar Wolbrom I wyznaczono w miejscu, gdzie występuje kumulacja zaniedbanych terenów położonych w centralnej części obszaru Wolbrom. Na tym podobszarze znajduje się m.in. ścisłe centrum (rynek miejscowości) wraz z przyległymi ulicami oraz Park Miejski. W wyniku przeprowadzonych konsultacji społecznych mieszkańcy miejscowości Wolbrom wskazali wyżej opisywany podobszar jako miejsce przeznaczone do szybkiej interwencji. Rewitalizacja wyznaczonego podobszaru przyczyni się do poprawy estetyki centrum miejscowości oraz będzie atrakcyjnym miejscem spotkań społeczności lokalnej. Podobszar nr 1 zamieszkują 804 osoby i obejmuje on powierzchnię 41 ha. ZASIĘG PRZESTRZENNY CELE Zasięg obejmuje obszar Starego Miasta-Centrum wraz z przyległymi ulicami oraz Park Miejski przy ul. Krakowskiej. 1. Poprawa estetyki i funkcjonalności centrum miejscowości Wolbrom 2. Zwiększenie dostępu do obiektów publicznych oraz lepsze zagospodarowanie wolnego czasu 3. Zwiększenie dostępu do usług dla rodzin potrzebujących wsparcia. 4. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu poprzez tworzenie kompleksowego i zintegrowanego systemu wspierania rodzin. 38

39 5. Tworzenie odpowiednich warunków dla rozwoju przedsiębiorczości DZIAŁANIA 1. Rewitalizacja parku miejskiego w Wolbromiu 2. Rewitalizacja Rynku wraz historyczna zabudową miasta Podobszar Wolbrom II W wyniku przeprowadzonej diagnozy w poszczególnych sferach całe sołectwo/miasto otrzymało wynik kwalifikujący obszar jako zdegradowany. Jednak do rewitalizacji wytypowano 2 mniejsze podobszary. Podobszar Wolbrom II wyznaczono w miejscu, gdzie występuje kumulacja zaniedbanych terenów położonych w południowo-wschodniej części obszaru Wolbrom. Na tym podobszarze znajdują się m.in. tereny i obiekty rekreacyjne oraz z przeznaczeniem na edukację. W wyniku przeprowadzonych konsultacji społecznych mieszkańcy miejscowości Wolbrom wskazali wyżej opisywany podobszar jako miejsce przeznaczone do szybkiej interwencji. Rewitalizacja wyznaczonego podobszaru przyczyni się do zwiększenie dostępności do terenów rekreacyjnych i obiektów sportowych a także edukacyjnych i wychowawczych oraz będzie atrakcyjnym miejscem spotkań społeczności lokalnej. Podobszar nr 2 zamieszkują 427 osoby i obejmuje on powierzchnię 48 ha. ZASIĘG PRZESTRZENNY CELE DZIAŁANIA Obszar obejmuje swoim zasięgiem teren wokół basenu znajdujący się przy ulicy Kamiennogórskiej, teren Domu Kultury znajdujący się przy ul. Leśnej, teren szkoły średniej oraz internatu znajdujący się przy ul. Skalskiej, teren Zespołu Szkół pod Lasem znajdujący się przy ulicy Pod Lasem, teren hotelu znajdujący się przy ul. Łukasińskiego. 1. Poprawa dostępu mieszkańców do obiektów rekreacyjno-sportowych elementem zagospodarowania wolnego czasu oraz pobudzenia zainteresowań sportowych. 2. Zwiększenie dostępności mieszkańców do obiektów edukacyjnych i wychowawczych 3. Zwiększenie dostępu do usług dla rodzin potrzebujących wsparcia. 4. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu poprzez tworzenie kompleksowego i zintegrowanego systemu wspierania rodzin. 5. Tworzenie odpowiednich warunków dla rozwoju przedsiębiorczości 1. Przebudowa i rozbudowa Zespołu Szkół Pod Lasem w Wolbromiu wraz z dobudową przedszkola integracyjnego. 39

40 2. Przebudowa istniejącego boiska sportowego przy Zespole Szkół Pod Lasem w Wolbromiu z przeznaczeniem na boisko lekkoatletyczne oraz lodowisko 3. Przebudowa, rozbudowa, nadbudowa budynku basenu przy ul. Kamiennogórskiej w Wolbromiu. 4. Przebudowa dróg gminnych w Wolbromiu ul. Fabryczna oraz Sportowa Obszary rewitalizacji na terenie miejscowości Zarzecze Podobszar Zarzecze W wyniku przeprowadzonej diagnozy w poszczególnych sferach całe sołectwo otrzymało wynik kwalifikujący obszar jako zdegradowany. Na tym obszarze znajdują się m.in. obiekt edukacyjny oraz tereny rekreacyjne. W wyniku przeprowadzonych konsultacji społecznych mieszkańcy miejscowości Zarzecze wskazali wyżej opisywany obszar jako miejsce przeznaczone do szybkiej interwencji. Rewitalizacja wyznaczonego obszaru przyczyni się do zwiększenie m.in. dostępności do obiektów edukacyjnych w tym wychowania przedszkolnego oraz będzie atrakcyjnym miejscem spotkań społeczności lokalnej. Obszar nr 2 zamieszkują 303 osoby i obejmuje on powierzchnię 13 ha. ZASIĘG PRZESTRZENNY CELE DZIAŁANIA Obszar obejmuje swoim zasięgiem teren przylegający do/przy ulicy Kościuszki, Szkolnej, Spacerowej i Sportowej. 1. Zwiększenie dostępności mieszkańców do obiektów edukacyjnych i wychowawczych 2. Zwiększenie dostępu do usług dla rodzin potrzebujących wsparcia. 3. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu poprzez tworzenie kompleksowego i zintegrowanego systemu wspierania rodzin. 4. Tworzenie odpowiednich warunków dla rozwoju przedsiębiorczości 1. Rozbudowa Zespołu Szkół w Zarzeczu. 40

41 4. Założenia Gminnego Programu Rewitalizacji Rewitalizację można rozumieć jako kompleksowy program remontów, modernizacji zabudowy i przestrzeni publicznych, rewaloryzacji zabytków na wybranym obszarze w powiązaniu z rozwojem gospodarczym i społecznym. Rewitalizacja to połączenie działań technicznych - takich jak remonty - z programami ożywienia gospodarczego i działaniem na rzecz rozwiązania problemów społecznych, występujących na tych obszarach: bezrobocia, przestępczości, braku równowagi demograficznej. Ich zakładanym skutkiem jest odbudowa więzi społecznych na obszarach problemowych i przywrócenia ładu przestrzennego. Niewłaściwym jest więc mówić o rewitalizacji jednego budynku/obiektu, jeśli te działania dotyczą jedynie modernizacji budynków czy rewaloryzacji zabytków. Realizacja programu rewitalizacji związana jest z następstwami degradacji ekonomicznej i społecznej danego obszaru. Tereny wymagające rewitalizacji to nie obiekty i nieruchomości, wymagające renowacji czy remontów kapitalnych, ale całe strefy o szczególnej kumulacji problemów społeczno-gospodarczych. Działania podejmowane w procesie rewitalizacji odnosić się będą m.in. do rehabilitacji przestrzeni publicznej, w tym rozdzielenia funkcji przemysłowych od mieszkaniowych i rekreacyjnych, kształtowania przestrzeni i zabudowy w sposób ułatwiający mieszkańcom wzajemną komunikację i kooperację. Swym zakresem obejmą także konstruowanie bezpiecznych przestrzeni, a tym samym poprawę bezpieczeństwa mieszkańców z terenów rewitalizowanych, jako obszarów szczególnie zagrożonych patologiami. Proces rewitalizacji tworzy zatem szansę zwiększenia bezpieczeństwa społecznego, przełamania impasu gospodarczego oraz stworzenia warunków ekonomicznych dla potencjalnych inwestorów, a dzięki atrakcyjności gminy sprzyjać będzie przyciągnięciu ludzi operatywnych i otwartych na nowe wyzwania, jakie po wejściu do Unii Europejskiej i w nowej rzeczywistości ekonomicznej, stawia nam codzienność. Całość działań z zakresu rewitalizacji koordynowana będzie na poziomie Gminnego Programu Rewitalizacji. Stanowi on wielopłaszczyznowy dokument operacyjny będący jednym z głównych instrumentów zintegrowanego systemu zarządzania rozwojem gminy. 41

42 4.1. Wizja stanu obszaru po przeprowadzeniu rewitalizacji Część związana z określeniem wizji stanu obszaru po przeprowadzeniu rewitalizacji jest najważniejszym momentem przedmiotowego dokumentu, niejako determinującym wszelkie działania i przedsięwzięcia zmierzające do uzyskania określonego efektu, czyli wyprowadzenia obszaru zdegradowanego ze stanu kryzysowego. Określa stan docelowy, do którego dążyć będzie cała wspólnota Gminy, tj. władze samorządowe oraz ich partnerzy (lokalni oraz ponadlokalni), wykorzystując przy tym możliwości płynące z własnych atutów i szans pojawiających się w otoczeniu. Wizja ukierunkowana jest prognostycznie, określa cel, do jakiego zmierza gmina. Wskazuje ona zasadniczy kierunek podejmowanych działań. WIZJA REWITALIZACJI Obszar objęty Gminnym Programem Rewitalizacji to obszar, który po przeprowadzeniu kompleksowych, wielotorowych przemian przestrzennych, społecznych i ekonomicznych, oferuje znakomite warunki zamieszkania, dający szansę dla rozwoju przedsiębiorczości, szczególnie w sferze usług, turystyki i rekreacji. Potencjał związany z położeniem geograficznym i atrakcyjnością staje się miejscem gdzie warto mieszkać, pracować i inwestować a także wypoczywać. Rozwój infrastruktury publicznej przekłada się na zwiększenie standardów życia mieszkańców oraz wpływa na rozwój osadnictwa. Na zrewitalizowanym obszarze zwiększą się standardy życia mieszkańców, co wpłynie na atrakcyjność zamieszkania i inwestowania. Nastąpi rozwój turystyki, a młodzi mieszkańcy zaczną postrzegać swój obszar jako atrakcyjne miejsce do życia i założenia rodziny. Pojawią się nowe, prężnie działające punkty usługowe oraz ciekawe miejsca aktywnego i rodzinnego wypoczynku. Ciekawie i intensywnie będą działały budynki poświęcone oświacie i wychowaniu, obiekty sportowe oraz inne miejsca kultury. Kolejne pozytywne procesy, które będą miały miejsce dzięki przeprowadzonemu procesowi rewitalizacji to: wzmocnienie spójności integracji społecznej, wyeliminowanie wykluczenia społecznego, ubóstwa i patologii społecznych. Ożywienie gospodarcze bezpośrednio przyczyni się do spadku poziomu bezrobocia i podwyższenia jakości życia mieszkańców. Wartość dodana w postaci zadowolenia społecznego niewątpliwie przełoży się na wzrost inicjatyw lokalnych osób zamieszkujących obszar poddany rewitalizacji. 42

43 4.2. Cele rewitalizacji Cele to nadrzędny kierunek rozwoju Miasta i Gminy Wolbrom. Określają one również rolę władz samorządowych w procesie rozwoju wspólnoty lokalnej. Celem strategicznym rewitalizacji na terenie Gminy Wolbrom do osiągnięcia w perspektywie 2023 roku jest: a CEL STRATEGICZNY GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI Celem strategicznym jest wsparcie rozwoju społecznego, gospodarczego oraz przestrzennego Gminy Wolbrom poprzez partnerstwo ze wszystkimi środowiskami lokalnymi oraz wspólne kreowanie wizerunku Gminy Wolbrom jaki miejsca przyjaznego do życia, pracy i odpoczynku. Metodyka Gminnego Programu Rewitalizacji zakłada, że przedstawiona tu wizja oraz cel strategiczny wiążą się ściśle z elementami składającymi się na cały proces rewitalizacji. Wykonanie określonych zadań ma być odpowiedzią na zdiagnozowane problemy społeczne, aby przyczynić się do zbudowania nowej jakości życia. Zakładanym terminem, w którym osiągnięte zostaną konkretne efekty jest rok Długi horyzont czasowy pozwala by zawarte w dokumencie cele szczegółowe oraz działania wykonawcze miały charakter otwarty. Pozwala to wprowadzać nowe projekty, jednak tak, by cele główne, a przede wszystkim cel strategiczny, pozostawały stabilne. Zmiana zapisów Gminnego Programu Rewitalizacji nastąpić może tylko według ustalonej procedury. Została ona przedstawiona w dalszej części dokumentu. Przy realizacji pożądanych celów Gminnego Programu Rewitalizacji należy uwzględnić źródła finansowania. W przeważającej części są to źródła spoza budżetu samorządu gminnego. Nieunikniona staje się zatem konieczność ciągłego pozyskiwania zewnętrznych środków finansowych. W tych działaniach ważne jest wsparcia udzielane przez partnerów społecznych i gospodarczych. Tylko współpraca sektora prywatnego, publicznego i społecznego może zapewnić osiągnięcie zaplanowanych celów. 43

44 CEL STRATEGICZNY I - Doskonalenie jakości usług publicznych oraz wzmacnianie kapitału społecznego. KIERUNKI INTERWENCJI 1.1 Zwiększenie dostępności do usług edukacyjnych na wysokim poziomie. 1.2 Rozwój oferty kulturalnej. 1.3 Dbałość o stan środowiska naturalnego. 1.4 Integrująca polityka społeczna. 1.5 Wysoki poziom bezpieczeństwa publicznego. Cel Strategiczny I Doskonalenie jakości usług publicznych oraz wzmacnianie kapitału społecznego skupia się przede wszystkim na przeciwdziałaniu zdiagnozowanym problemom w sferze społecznej i na poprawie relacji społecznych przede wszystkim na obszarze rewitalizacji oraz obszarach zdegradowanych Gminy Wolbrom. Kierunki interwencji odnoszą się do działań związanych ze stwarzaniem instytucjonalnych i infrastrukturalnych warunków do integracji. Zdefiniowane kierunki interwencji odnoszą się do lepszego wykorzystania posiadanego już zasobu komunalnego dla rozwijania działalności społecznie użytecznej. Działania takie dotykają istoty rewitalizacji, którą jest modernizacja zaniedbanej lub nieefektywnie wykorzystywanej infrastruktury i nadawanie jej nowego życia. Jednym z ważniejszych problemów, dotykających społeczność Wolbromia, jest postępujące wykluczenie społeczne. Prowadzi to do społecznej apatii i coraz częstszego wycofywania się ludzi z aktywnego życia społecznego. Coraz ważniejsza staje się kompleksowa pomoc, polegająca na udzieleniu wsparcia wielowymiarowego, które jednocześnie koncentruje się na przywróceniu osoby wykluczonej do życia zawodowego, a także ponownym włączeniu jej do życia społecznego. Często podkreślanym problemem na obszarze zdegradowanym jest bardzo niska aktywność społeczna i brak chęci do podejmowania działań w gminie. Konieczne jest zatem podejmowanie aktywności mających na celu budowanie oraz wzmacnianie tożsamości lokalnej i zacieśnianie więzi sąsiedzkich poprzez organizowanie wspólnych imprez mających na celu integrację i międzypokoleniową wymianę doświadczeń oraz wspieranie oddolnych inicjatyw mieszkańców. 44

45 CEL STRATEGICZNY II Budowanie świadomości gospodarczej oraz aktywnej społecznie i zawodowo społeczności gminy. KIERUNKI INTERWENCJI 2.1 Rozwój infrastruktury gospodarczej 2.2 Rozwój przedsiębiorczości lokalnej 2.3 System edukacji wspierający rozwój kapitału intelektualnego. 2.4 Rozbudowa i modernizacja układu komunikacyjnego na terenie gminy. 2.5 Promocja walorów gospodarczych gminy. Cel Strategiczny II Budowanie świadomości gospodarczej oraz aktywnej społecznie i zawodowo społeczności gminy odnosi się do działań zmierzających do pobudzenia aktywności środowisk lokalnych i stymulowania współpracy na rzecz rozwoju gospodarczego i wzrostu zatrudnienia oraz budowanie pozycji miejsca atrakcyjnego dla inwestycji, wykorzystującego dostępność potencjalnych terenów do zagospodarowania. Zaproponowane kierunki interwencji skupiają się na budowaniu pozycji miejsca atrakcyjnego dla inwestorów oraz korzystających z aktywności zawodowej i przedsiębiorczości mieszkańców. Rozwój regionu z jednej strony zależy od rozwoju gospodarki, ale w dużej mierze oparty jest na kapitale ludzkim. Kapitał ten tworzą ludzie i instytucje. To także wizerunek zewnętrzny oraz wewnętrzne relacje społeczne. Rozwój zależy także od otwartości i gotowości do współpracy zarówno ze strony różnych podmiotów ale także ze strony określonych i różnorodnych grup społecznych. Szansą na rozwój Gminy Wolbrom jest inteligentne gospodarowanie i pomnażanie lokalnych zasobów (potencjałów) oraz umiejętne korzystanie z położenia względem głównych szlaków transportowych. Jednak, w długiej perspektywie, zwiększenie tempa rozwoju nie będzie możliwe bez tworzenia infrastruktury gospodarczej, stanowiącej o konkurencyjności Gminy i atrakcyjności inwestycyjnej. Niezbędne są również inwestycje, podnoszące zewnętrzną dostępność komunikacyjną Gminy Wolbrom, która stanowi jedną z podstawowych determinant rozwoju każdej jednostki samorządu terytorialnego. 45

46 CEL STRATEGICZNY III - Kreowanie stosunków społecznych w oparciu o zasadę równości i sprawiedliwości społecznej KIERUNKI INTERWENCJI 3.1 Tworzenie i rozbudowa infrastruktury rekreacyjno- sportowej celem poprawy zdrowego społeczeństwa. 3.2 Zwiększenie dostępności do usług wychowania przedszkolnego i edukacyjnych na wysokim poziomie. 3.3 Wzrost kondycji gospodarczej terenów rewitalizowanych poprzez poprawę jakości przestrzenno- funkcjonalnej obszarów Cel Strategiczny III z uwagi na zdefiniowane kierunki interwencji odnoszące się do lepszego wykorzystania obszaru jaki został przeznaczony do rewitalizacji należy go utożsamiać nie tylko z zagospodarowaniem infrastrukturalnym centrów miejscowości, ale także z miejscami, gdzie kumulowane są zadania społeczne mające powiązania z innymi sferami życia mieszkańców. Realizacja zadań wpłynie na poprawę wizerunku poszczególnych miejscowości oraz przyniesie pożądane efekty w funkcjonowaniu społeczności lokalnej. Zadowolenie mieszkańców, poprawa estetyki, zwiększenie integracji mieszkańców oraz rozwój kultury fizycznej. Inwestycje wpłyną na poprawę bezpieczeństwa i komfortu życia. Wiele obiektów objętych rewitalizacją bezpośrednio sąsiaduje ze sobą. Stanowią one kompleks skupiający życie kulturalne i społeczne a także sportowe. Mieszkańcy często korzystają z tych obiektów. Jednak obecny ich stan techniczny wymaga odnowienia i modernizacji również z uwagi na wzrost trendu w kulturze fizycznej oraz propagowania zdrowego trybu życia. 46

47 5. Opis przedsięwzięć rewitalizacyjnych W ramach niniejszego punktu zaprezentowano wszystkie przedsięwzięcia do realizacji które obejmuje Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Wolbrom z podziałem na zadania inwestycyjne, miękkie oraz przedsięwzięcia uzupełniające. W kolejnych podpunktach w poszczególnych kartach dla danego zadania przedstawiono szczegółowy opis każdego przedsięwzięcia Lista projektów W ramach procesu prac nad programem dokonano wyboru kluczowych projektów rewitalizacyjnych, które w najwyższym stopniu odpowiadają i będą oferować kompleksowe rozwiązania zdiagnozowanych problemów na obszarach kryzysowych i w znaczący sposób wpłyną na osiągnięcie założonych celów strategicznych i kierunków interwencji. Identyfikacja projektów została przeprowadzona w ramach społecznego naboru projektów oraz w ramach wewnętrznego zgłaszania propozycji projektowych w trakcie warsztatów rewitalizacyjnych, a także innych spotkań, na których poruszono problem rewitalizacji np. zebrania sołeckie, komisje i posiedzenia radnych gminy. L.P. NAZWA PROJEKTU PROJEKTY GŁÓWNE INWESTYCYJNE 1. Przebudowa i rozbudowa Zespołu Szkół Pod Lasem w Wolbromiu wraz z dobudową przedszkola integracyjnego. 2. Przebudowa istniejącego boiska sportowego przy Zespole Szkół Pod Lasem w Wolbromiu z przeznaczeniem na boisko lekkoatletyczne oraz lodowisko. 3. Przebudowa, rozbudowa, nadbudowa budynku basenu przy ul. Kamiennogórskiej w Wolbromiu. 4. Rozbudowa Zespołu Szkół w Zarzeczu. 47

48 PROJEKTY GŁÓWNE NIEINWESTYCYJNE (MIĘKKIE) 1. Droga do kariery zawodowej rozwój kompetencji i umiejętności osób dorosłych. 2. Innowacyjna szkoła innowacyjna praca. 3. Pobudzenie młodzieży oraz dorosłych do aktywności fizycznej. PROJEKTY UZUPEŁNIAJĄCE INWESTYCYJNE 1. Rewitalizacja parku miejskiego w Wolbromiu. 2. Rewitalizacja Rynku wraz historyczna zabudową miasta. 3. Przebudowa dróg gminnych w Wolbromiu ul. Fabryczna oraz Sportowa. Wyłonienia i uszeregowania projektów kluczowych do realizacji w ramach GPR dokonano w oparciu o opinie mieszkańców oraz ocenę formalną i merytoryczną projektów, bazującą na obiektywnych kryteriach strategicznych, przeprowadzoną przez zespół pracujący nad programem Zestawienie projektów głównych inwestycyjnych (karty projektów) KARTA PROJEKTU NR 1 w ramach projektów głównych inwestycyjnych 1 Tytuł projektu Przebudowa i rozbudowa Zespołu Szkół Pod Lasem w Wolbromiu wraz z dobudową przedszkola integracyjnego Lokalizacja zadania /projektu Wnioskodawca / Partnerzy Opis zadania / projektu Obręb Wolbrom, jednostka ewidencyjna Wolbrom. Przedmiotowa inwestycja zlokalizowana jest na obszarze zdegradowanym (jednostka urbanistyczna Wolbrom, dz obręb Wolbrom) oraz wyznaczonym obszarze rewitalizacji (obszar nr 2: Wolbrom II). Gmina Wolbrom Przedmiotem projektu jest przebudowa i rozbudowa Zespołu Szkół Pod Lasem w Wolbromiu, tak aby mogły one spełniać określone dla tego typu placówek zadania oświatowe i wychowawcze, a także służyć lokalnej społeczności. Dodatkowo planuje się rozbudowę obiektu w celu utworzenia przedszkola integracyjnego. Głównym celem przedsięwzięcia jest: wyrównanie różnic w dostępie do nowoczesnej bazy naukowo-wychowawczej oraz tworzenie nowej jakości życia dla dzieci i młodzieży także dzieci niepełnosprawnych. Obecnie w budynku mieści się przedszkole, szkoła podstawowa oraz gimnazjum. Budynek zatem pełni bazę lokalową dla rozwoju wszystkich grup dzieci i młodzieży. Jest także bazą dla organizowania przedsięwzięć 48

49 5 Efekt zadania 6 Wskaźniki produktu o charakterze edukacyjnym i kulturalnym. Należy jednak zaznaczyć iż cały kompleks szkolny swym stanem technicznym znacznie odbiega od obowiązujących standardów. Szkoła ma ambicje pełnić bazę lokalową nie tylko dla swoich uczniów, ale również rozwijać zainteresowania i być ośrodkiem dla wszystkich grup wiekowych i społecznych mieszkańców gminy. Należy podkreślić iż ambicją tej placówki jest otwarcie przedszkola integracyjnego, którego oferta skierowana będzie do rodziców dzieci wymagających szczególnej opieki ze względu na stan zdrowia i niepełnosprawność. Ponadto poprzez zmodernizowanie bazy lokalowej możliwa będzie współpraca z grupami formalnymi i nieformalnymi działającymi na terenie gminy (stowarzyszenia, kluby seniora, itp.). Ponadto działania w zakresie modernizacji energetycznej korzystnie wpłyną na lokalne środowisko naturalne, a wykonana elewacją poprawi estetykę budynku. Proponowane działania inwestycyjne: modernizacja energetyczna obiektu remont pomieszczeń zagospodarowanie terenu rozbudowa obiektu dla potrzeb prowadzenia przedszkola integracyjnego Celem bezpośrednim projektu jest wzmocnienie potencjału i standardu bazy niezbędnej dla nauczania i wychowywania młodzieży, niemniej w placówce będzie można również realizować projekty skierowane do innych grup mieszkańców. Projekt będzie miał bezpośredni wpływ na otwarcie i prowadzenie placówki wychowawczej dla najmłodszych - przedszkola integracyjnego. Realizacja inwestycji pozwoli osiągnąć lepszą organizację zajęć w szkole oraz w przedszkolu. Poprawią się również warunki prowadzenia zajęć i komfort pracy nauczycieli/wychowawców. Modernizacja obiektu będzie sprzyjać rozwijaniu różnorodnych form aktywności społecznych dla mieszkańców, a to z kolei wpłynie na zacieśnienie więzi społecznej i zwiększenie integracji społeczności lokalnej. W dłuższej perspektywie projekt wpłynie korzystnie na jakość kształcenia, a tym samym poziom życia mieszkańców miasta Wolbrom. Projekt będzie miał też pozytywny wpływ na aktywizację społeczną mieszkańców i zacieśnianie więzi międzyludzkich. Realizacja projektu odpowiada na problemy dotyczące sfery społecznej, technicznej, środowiskowej oraz przestrzenno-funkcjonalnej. Remont budynku pozwoli nie tylko na objęcie nowych uczniów ofertą wysokiej jakości ale również zapewni przestrzeń dla najmłodszych - w szczególności niepełnosprawnych dzieci oraz wpłynie na zaspokojenie potrzeb lokalnej społeczności i istniejących w jej ramach grup. Szkoła będzie tym samym mogła skuteczniej pełnić funkcję lokalnego centrum edukacyjnowychowawczego, wzmacniając integrację mieszkańców rdzennych i napływowych. - Liczba osób korzystających z obiektu - Powierzchnia pod działalność przedszkola integracyjnego - Liczba wydarzeń edukacyjnych i wychowawczych - Ograniczenie zużycia energii - Zmniejszenie emisji CO2 - Liczba zmodernizowanych obiektów 49

50 Stan zaawansowania Oddziaływania zadania /projektu Szacunkowy koszt Źródła finansowania Przewidywany termin realizacji - Podniesienie standardu obiektu - Powierzchnia zagospodarowania działki Dokumentacja techniczna na głęboką modernizacje energetyczną wraz z pozwoleniem na budowę oraz dokumentacja techniczna na rozbudowę obiektu wraz z pozwoleniem ,00 Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna RPO, budżet Gminy Wolbrom KARTA PROJEKTU NR 2 w ramach projektów głównych inwestycyjnych 1 Tytuł projektu Przebudowa istniejącego boiska sportowego przy Zespole Szkół Pod Lasem w Wolbromiu z przeznaczeniem na boisko lekkoatletyczne oraz lodowisko Lokalizacja zadania /projektu Wnioskodawca / Partnerzy Opis zadania / projektu Obręb Wolbrom, jednostka ewidencyjna Wolbrom. Przedmiotowa inwestycja zlokalizowana jest na obszarze zdegradowanym (jednostka urbanistyczna Wolbrom, dz. 5126; 5125 obręb Wolbrom) oraz wyznaczonym obszarze rewitalizacji (obszar nr 2: Wolbrom II). Gmina Wolbrom Przedmiotem projektu jest przebudowa boiska sportowego przy Zespole Szkół Pod Lasem w Wolbromiu w wyniku czego powstanie nowoczesne wielofunkcyjne boisko wyposażone w bieżnie i miejsca, które w okresie letnim pozwolą na uprawiani sportów lekkoatletycznych oraz gier zespołowych a w okresie zimowym będzie wykorzystywane jako lodowisko. Proponowane działania inwestycyjne: budowa boiska wielofunkcyjnego wraz elementami do uprawiania sportów lekkoatletycznych rozbudowa zaplecza socjalnego (szatnie, itd.) zagospodarowanie terenu wokół boiska budowa elementów niezbędnych do prowadzenia w okresie zimowym lodowiska na tym terenie 50

51 5 Efekt zadania 6 Wskaźniki produktu Celem bezpośrednim projektu jest wzmocnienie potencjału i standardu bazy niezbędnej dla uprawiania sportu w celu utrzymania odpowiedniej kondycji fizycznej oraz zdrowia zarówno dzieci, młodzieży jak i osób dorosłych. Obiekt będzie wykorzystywany z jednej strony jako zaplecze sportowe dla Zespołu Szkół Pod Lasem a z drugiej będzie również służył mieszkańcom Wolbromia którzy będą mieli do niego nieograniczony dostęp po godzinach zajęć lekcyjnych oraz z weekendy. Stanie się bazą dla organizowania przedsięwzięć o charakterze edukacyjnym, kulturalnym oraz widowiskowym i sportowym. Odpowiednie zagospodarowanie terenu pozwoli na stworzenie kompleksowych warunków dla nauki, sportu, a także możliwości spędzania wolnego czasu nie tylko dla młodzieży, ale również dla lokalnej społeczności. Rozbudowa obiektu będzie sprzyjać rozwijaniu różnorodnych form aktywności społecznych dla mieszkańców, a to z kolei wpłynie na zacieśnienie więzi społecznej i zwiększenie integracji społeczności lokalnej. - Liczba dzieci i młodzieży korzystających z boiska wielofunkcyjnego - Liczba dorosłych korzystających z boiska wielofunkcyjnego - Liczba dzieci i młodzieży korzystających z lodowiska - Liczba dorosłych korzystających z lodowiska - Liczba zawodów sportowych odbywających się na terenie obiektu Stan zaawansowania Oddziaływania zadania /projektu Szacunkowy koszt Źródła finansowania Przewidywany termin realizacji Dokumentacja techniczna oraz pozwolenie na rozbudowę wielofunkcyjnego boiska sportowego ,00 Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna RPO, budżet Gminy Wolbrom

52 KARTA PROJEKTU NR 3 w ramach projektów głównych inwestycyjnych 1 Tytuł projektu Przebudowa, rozbudowa, nadbudowa budynku basenu przy ul. Kamiennogórskiej w Wolbromiu Lokalizacja zadania /projektu Wnioskodawca / Partnerzy Opis zadania / projektu 5 Efekt zadania 6 Wskaźniki produktu Obręb Wolbrom, jednostka ewidencyjna Wolbrom. Przedmiotowa inwestycja zlokalizowana jest na obszarze zdegradowanym (jednostka urbanistyczna Wolbrom, dz. 5050/2 obręb Wolbrom) oraz wyznaczonym obszarze rewitalizacji (obszar nr 2: Wolbrom II). Gmina Wolbrom Przedmiotem projektu jest przebudowa, rozbudowa i nadbudowa budynku basenu znajdującego się w Wolbromiu przy ulicy Kamiennogórskiej. Obiekt obecnie nie spełnia wymogów związanych z organizacją wydarzeń sportowych w tym zawodów. Jest także w złym stanie technicznym co może być powodem dla zagrożenia życia i zdrowia dla osób przebywających na jego terenie. W ramach tego zadania proponuje się następujące działania inwestycyjne: rozbudowa wraz z przebudową i nadbudową basenu wyposażenie obiektu basenowego zagospodarowanie terenu wokół obiektu Celem bezpośrednim projektu jest wzmocnienie potencjału i standardu bazy niezbędnej dla uprawiania sportu w celu utrzymania odpowiedniej kondycji fizycznej oraz zdrowia zarówno dzieci, młodzieży jak i osób dorosłych. Obiekt po wykonaniu w/w działań będzie mógł być bezpośrednio wykorzystywana do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego dla uczniów szkół znajdujących się zarówno na terenie Wolbromia jak i pozostałych miejscowości w gminie. Będzie stanowił także zaplecze sportowe dla pozostałych mieszkańców miejscowości Wolbrom oraz innych sołectw w gminie. Stanie się bazą dla organizowania przedsięwzięć o charakterze sportowym. Odpowiednia rozbudowa obiektu pozwoli na stworzenie kompleksowych warunków dla nauki sportu a także możliwości spędzania wolnego czasu dla lokalnej społeczności. Rozbudowa obiektu będzie sprzyjać rozwijaniu różnorodnych form aktywności społecznych dla mieszkańców, a to z kolei wpłynie na zacieśnienie więzi społecznej i zwiększenie integracji społeczności lokalnej. - Liczba osób korzystających z obiektu basenowego - Liczba zawodów sportowych i wydarzeń o charakterze sportowym odbywających się na terenie obiektu 7 Stan zaawansowania Dokumentacja techniczna oraz pozwolenie na rozbudowę basenu. 52

53 Oddziaływania zadania /projektu Szacunkowy koszt Źródła finansowania Przewidywany termin realizacji ,00 Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna RPO, budżet Gminy Wolbrom KARTA PROJEKTU NR 4 w ramach projektów głównych inwestycyjnych 1 Tytuł projektu Rozbudowa Zespołu Szkół w Zarzeczu Lokalizacja zadania /projektu Wnioskodawca / Partnerzy Opis zadania / projektu Obręb Zarzecze, jednostka ewidencyjna Wolbrom. Przedmiotowa inwestycja zlokalizowana jest na obszarze zdegradowanym (jednostka urbanistyczna Zarzecze, dz. 103, 104, 105, 106, 107, 108, 109, 110, 111, 112, 113, 114 obręb Zarzecze) oraz wyznaczonym obszarze rewitalizacji (obszar nr 3: Zarzecze). Gmina Wolbrom Przedmiotem projektu jest rozbudowa obiektu Zespołu Szkół w Zarzeczu na cele przedszkolne. Projekt powinien zostać tak zrealizowany aby mógł spełniać określone dla tego typu placówek zadania oświatowe i wychowawcze, a także służyć lokalnej społeczności. Obecnie budynek jest za mały i nie posiada odpowiedniej liczby pomieszczeń w których można prowadzić przedszkole. Realizacja inwestycji pozwoli osiągnąć lepszą organizację zajęć w szkole, co wpłynie korzystnie na podniesienie jakości kształcenia. Również wpłynie na poszerzenie oferty usług skierowanych do najmłodszych mieszkańców miejscowości. Głównym celem przedsięwzięcia jest: wyrównanie różnic w dostępie do nowoczesnej bazy naukowo-wychowawczej i tworzenie nowej jakości życia dla dzieci i młodzieży z obszarów wiejskich. Budynek pełni bazę lokalową dla rozwoju wszystkich grup dzieci i młodzieży w wieku szkolnym a po realizacji projektu także dla dzieci w wieku przedszkolnym. Zespół Szkół ma ambicje pełnić bazę lokalową nie tylko dla swoich uczniów, ale również rozwijać zainteresowania i być ośrodkiem dla wszystkich grup wiekowych i społecznych mieszkańców gminy. Poprzez zmodernizowanie bazy lokalowej możliwa będzie współpraca z grupami formalnymi i nieformalnymi działającymi na terenie gminy (stowarzyszenia, koła gospodyń wiejskich, OSP itp.). Proponowane działania inwestycyjne: Rozbudowa obiektu o przestrzeń z przeznaczeniem na cele 53

54 5 Efekt zadania Wskaźniki produktu Stan zaawansowania Oddziaływania zadania /projektu Szacunkowy koszt Źródła finansowania Przewidywany termin realizacji przedszkolne Zagospodarowanie otoczenia (teren rekreacyjny, sportowy). Celem bezpośrednim projektu jest wzmocnienie potencjału i standardu bazy niezbędnej dla nauczania i wychowywania młodzieży oraz dzieci. Niemniej w placówce będzie można również realizować projekty skierowane do innych grup mieszkańców. Realizacja inwestycji pozwoli również osiągnąć lepszą organizację zajęć w szkole. Poprawią się warunki prowadzenia zajęć i komfort pracy nauczycieli/wychowawców. Rozbudowa obiektu będzie sprzyjać rozwijaniu różnorodnych form aktywności społecznych dla mieszkańców, a to z kolei wpłynie na zacieśnienie więzi społecznej i zwiększenie integracji społeczności lokalnej. W dłuższej perspektywie czasu projekt wpłynie korzystnie na jakość kształcenia, a tym samym poziom życia mieszkańców gminy. Projekt będzie miał też pozytywny wpływ na aktywizację społeczną mieszkańców i zacieśnianie więzi międzyludzkich. Zmniejszy też dysproporcje poziomu życia mieszkańców wsi i miast. Realizacja projektu wpłynie na poprawę jakości życia, pozwoli w większym stopniu zaspokoić potrzeby społeczne i pobudzi aktywność mieszkańców. Realizacja projektu odpowiada na problemy dotyczące sfery społecznej, technicznej oraz przestrzenno-funkcjonalnej. Rozbudowa budynku pozwoli nie tylko na objęcie nowych uczniów ofertą wysokiej jakości, ale również zapewni przestrzeń dla dzieci oraz odpowie na potrzeby lokalnej społeczności i istniejących w jej ramach grup. Szkoła będzie tym samym mogła skuteczniej pełnić funkcję lokalnego centrum wychowawczo-edukacyjnokulturalnego wzmacniając integrację mieszkańców rdzennych i napływowych. - Liczba osób korzystających z obiektu - Zwiększenie oferty edukacyjnej i wychowawczej - Liczba zmodernizowanych obiektów - Podniesienie standardu obiektu Dokumentacja techniczna na rozbudowę obiektu wraz z pozwoleniem na budowę; Koncepcja zagospodarowania terenu ,00 Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna RPO, budżet Gminy Wolbrom

55 5.3. Zestawienie projektów głównych nieinwestycyjnych - miękkich (karty projektów) KARTA PROJEKTU NR 1 w ramach projektów głównych nieinwestycyjnych - miękkich 1 Tytuł projektu Droga do kariery zawodowej rozwój kompetencji i umiejętności osób dorosłych Organizator/ Realizator Partnerzy Społeczni Adresaci/ Beneficjenci Zakres rzeczowy wraz z opisem Cele osiągnięcia Wskaźniki produktu do Powiązania krzyżowe z projektem inwestycyjnym Szacunkowy koszt Źródła finansowania Gmina Wolbrom, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Wolbromiu, przedsiębiorcy Powiatowy Urząd Pracy w Olkuszu Mieszkańcy obszaru rewitalizacji, mieszkańcy gminy Zakres projektu to: - szkolenia/kursy/studia podyplomowe/kształcenie w formach szkolnych w szczególności w zakresie kompetencji kluczowych tj. ICT oraz języki obce, a także innych kompetencji, w zakresie których możliwe jest uzyskanie potwierdzenia kwalifikacji ogólnie uznanym certyfikatem - usługi z zakresu poradnictwa zawodowego i planowania własnej kariery - działania z zakresu potwierdzania kwalifikacji Celem programu jest niwelowanie dysonansu pomiędzy oczekiwaniami pracodawców a umiejętnościami i kompetencjami osób na rynku pracy, przy uwzględnieniu niekorzystnego czynnika, jakim jest niski udział osób dorosłych w uczeniu się przez całe życie. Wsparcie realizowane w tym zakresie służyć powinno powiązaniu potrzeb związanych z oferowanymi miejscami pracy po stronie pracodawców z adekwatnymi kwalifikacjami po stronie pracowników oraz z gotowością do podnoszenia czy zmiany kompetencji. Podejmowane w związku z tym działania służyć będą wsparciu osób w zakresie podnoszenia kwalifikacji przekrojowych tj. n. umiejętności językowych czy zdolności i motywacji do uczenia się, poprzedzone jednak zindywidualizowaną diagnozą i bilansem potrzeb i zasobów w zakresie kształcenia oraz sytuacji zawodowej. - Liczba przeszkolonych osób bezrobotnych - Liczba przeszkolonych pracowników Przebudowa i rozbudowa Zespołu Szkół Pod Lasem w Wolbromiu wraz z dobudową przedszkola integracyjnego Rozbudowa Zespołu Szkół w Zarzeczu ,00 Krajowy Fundusz Szkoleniowy, EFS 55

56 11 Przewidywany termin realizacji KARTA PROJEKTU NR 2 w ramach projektów głównych nieinwestycyjnych - miękkich 1 Tytuł projektu Innowacyjna szkoła innowacyjna praca Organizator/ Realizator Partnerzy Społeczni Adresaci/ Beneficjenci Zakres rzeczowy wraz z opisem Cele osiągnięcia Wskaźniki produktu do Powiązania krzyżowe z projektem inwestycyjnym Szacunkowy koszt Źródła finansowania Przewidywany termin realizacji Gmina Wolbrom Szkoły podstawowe i gimnazja z terenu gminy Wolbrom Szkoły i uczniowie Wyposażenie szkół podstawowych i gimnazjów w pomoce dydaktyczne oraz sprzęt do prowadzenia zajęć przy użyciu nowoczesnych technologii. Jednym z celów projektu jest rozwijanie u dzieci i młodzieży kompetencji kluczowych niezbędnych na rynku pracy w zakresie przedmiotów przyrodniczych i matematyki oraz kompetencji informatycznych. Innym celem jest rozwój kompetencji i umiejętności zawodowych nauczycieli w zakresie wykorzystania nowoczesnych narzędzi oraz technologii informacyjnych i komunikacyjnych, nauczania w obszarze przedmiotów przyrodniczych i matematyki, a także pracy metodą eksperymentu. - Liczba uczniów objętych projektem, - Liczba nauczycieli objęta projektem, - Ilość zakupionego sprzętu. Przebudowa i rozbudowa Zespołu Szkół Pod Lasem w Wolbromiu wraz z dobudową przedszkola integracyjnego Rozbudowa Zespołu Szkół w Zarzeczu ,00 RPO, EFS, budżet Gminy Wolbrom

57 KARTA PROJEKTU NR 3 w ramach projektów głównych nieinwestycyjnych - miękkich 1 Tytuł projektu Pobudzenie młodzieży oraz dorosłych do aktywności fizycznej Organizator/ Realizator Partnerzy Społeczni Adresaci/ Beneficjenci Zakres rzeczowy wraz z opisem Klub Sportowy TEAM WOLBROM Wolbrom Gmina Wolbrom, Nadleśnictwo Olkusz Mieszkańcy Gminy Wolbrom Poprawa obiektów sportowych oraz rozwój infrastruktury rekreacyjnowypoczynkowej poprzez realizacje projektów podstawowych wymaga uzupełnienia o kontynuację działań pobudzających młodzież oraz dorosłych do aktywności fizycznej. To również wpłynie na większą integrację mieszkańców, w szczególności z obszarów zdegradowanych. W ramach działań przewiduje się takie wydarzenia jak: - Wolbromska Ciężka Dycha ostatnia niedziela czerwca - Grand Prix wiosna, lato, jesień, zima - Parkrun każda sobota Planuje się również organizację zajęć związanych z nauką pływania dla dzieci i dorosłych. 6 Cele osiągnięcia do Projekt ma na celu propagowanie zdrowego trybu życia oraz bezpiecznego korzystania z obiektów infrastruktury sportowej. Przedsięwzięcie ma na celu również pobudzić aktywność wszystkich mieszkańców, a dzięki temu zbudować tożsamość lokalną. Jednym z celów projektu jest zagospodarowanie czasu wolnego uczestników, integracja środowiska sportowego, wzrost aktywności fizycznej a także promocja zdrowego trybu życia 7 Wskaźniki produktu - Liczba młodzieży biorąca udział w aktywnościach sportowych - Liczba dorosłych biorąca udział w aktywnościach sportowych - Liczba zorganizowanych wydarzeń 8 9 Powiązania krzyżowe z projektem inwestycyjnym Szacunkowy koszt Przebudowa istniejącego boiska sportowego przy Zespole Szkół Pod Lasem w Wolbromiu z przeznaczeniem na boisko lekkoatletyczne oraz lodowisko Przebudowa, rozbudowa, nadbudowa budynku basenu przy ul. Kamiennogórskiej w Wolbromiu ,00 57

58 10 11 Źródła finansowania Przewidywany termin realizacji budżet Gminy Wolbrom, środki własne organizatora, EFS, sponsorzy Zestawienie projektów uzupełniających (karty projektów) KARTA PROJEKTU NR 1 w ramach projektów uzupełniających 1 Tytuł projektu Rewitalizacja parku miejskiego w Wolbromiu Lokalizacja zadania /projektu Wnioskodawca / Partnerzy Opis zadania / projektu 5 Efekt zadania Obręb Wolbrom, jednostka ewidencyjna Wolbrom. Przedmiotowa inwestycja zlokalizowana jest na obszarze zdegradowanym (jednostka urbanistyczna Wolbrom) oraz wyznaczonym obszarze rewitalizacji (obszar nr 1: Wolbrom I). Gmina Wolbrom Przedmiotem projektu jest rewitalizacja parku miejskiego w Wolbromiu. Park znajduje się w Wolbromiu przy ulicy Krakowskiej i Konopnickiej, przypomina kształtem figurę geometryczną (prostokąt). Obiekt pełni ważne funkcje społeczne dla mieszkańców, jest miejscem spotkań, spacerów lokalnej społeczności i osób odwiedzających miejscowość. Jednak jego potencjał nie jest w pełni wykorzystany w związku z brakiem uporządkowania i odpowiedniego zagospodarowania. Odpowiednio zrewitalizowany teren może stanowić ważne miejsce spotkań dla mieszkańców miasta i gminy. Pozwoli to znacznie zacieśnić więzi społeczne, a ewentualny napływ turystów i zainteresowanie tym obszarem pobudzi teren gospodarczo. Ponadto park miejski może stać się terenem na którym będzie można uprawiać różnego rodzaju aktywności sportowe i rekreacyjne. Proponowane działania inwestycyjne: Prace dendrologiczne Nasadzenia Mała architektura Plac zabaw Ścieżki rowerowe Celem bezpośrednim projektu jest pobudzenie integracji społecznej i gospodarczej terenu, poprawa estetyki otoczenia i ożywienie ruchu turystycznego. W dłuższej perspektywie projekt wpłynie korzystnie na jakość życia mieszkańców również poprzez pobudzenie gospodarcze związane z napływem turystów. Projekt będzie miał też pozytywny wpływ na aktywizację społeczną mieszkańców i zacieśnianie więzi międzyludzkich. Realizacja projektu wpłynie na poprawę jakości życia, pozwoli w większym stopniu zaspokoić potrzeby społeczne. Realizacja projektu odpowiada na problemy dotyczące sfery społecznej, technicznej oraz przestrzenno-funkcjonalnej. 58

59 Wskaźniki produktu Stan zaawansowania Oddziaływania zadania /projektu Szacunkowy koszt Źródła finansowania Przewidywany termin realizacji - Liczba osób zwiedzających - Liczba imprez plenerowych - Powierzchnia zagospodarowania przestrzeni publicznej Inwentaryzacja drzewostanu Wstępna koncepcja nasadzenia i małej architektury ,00 Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna RPO, budżet gminy Wolbrom KARTA PROJEKTU NR 2 w ramach projektów uzupełniających 1 Tytuł projektu Rewitalizacja Rynku wraz historyczna zabudową miasta Lokalizacja zadania /projektu Wnioskodawca / Partnerzy Opis zadania / projektu Obręb Wolbrom, jednostka ewidencyjna Wolbrom. Przedmiotowa inwestycja zlokalizowana jest na obszarze zdegradowanym (jednostka urbanistyczna Wolbrom, dz obręb Wolbrom) oraz wyznaczonym obszarze rewitalizacji (obszar nr 1: Wolbrom I). Gmina Wolbrom Rynek stanowi centrum miejscowości Wolbrom. Wokół rynku oraz w najbliższym otoczeniu skupiają się najważniejsze sprawy mieszkańców. Sam rynek stanowi miejsce spotkań mieszkańców, osób przejeżdżających i odwiedzających miejscowość. Plac jest również wykorzystywany jako baza dla organizowania lokalnych imprez i uroczystości. Ma uniwersalny charakter i skupia mieszkańców zarówno na oficjalnych uroczystościach jak indywidulanych niedzielnych spacerach. By w pełni można było wykorzystać potencjał miejsca, należy odpowiednio zagospodarować teren poprzez uzupełnienie małej architektury, nasadzenie zieleni i wykonanie prac ziemnych. Brak tego typu elementów obniża funkcjonalność i estetykę tego miejsca. Centralna lokalizacja rynku jest bardzo dogodna, dlatego mieszkańcy widzą potrzebę jej modernizacji i zagospodarowania. Ponadto odpowiednia promocja walorów przyrodniczych i zabytkowych gminy wraz z estetyczną przestrzenią publiczną miejscowości może wpłynąć na intensyfikację ruchu turystycznego, a odnowione tereny na lepsze postrzeganie gminy jako miejsca prowadzenia działalności gospodarczej i inwestycji, co może przyczynić się do powstania nowych miejsc pracy dla mieszkańców. 59

60 5 Efekt zadania Wskaźniki produktu Stan zaawansowania Oddziaływania zadania /projektu Szacunkowy koszt Źródła finansowania Przewidywany termin realizacji Proponowane działania inwestycyjne: Prace ziemne; Nasadzenie zieleni; Mała architektura. Projekt będzie miał pozytywny wpływ na aktywizację społeczną mieszkańców i zacieśnianie więzi międzyludzkich. Realizacja projektu wpłynie na poprawę jakości życia, pozwoli w większym stopniu zaspokoić potrzeby społeczne i pobudzi aktywność mieszkańców. Celem projektu jest uporządkowanie przestrzeni publicznej oraz poprawa estetyki centrum gminy objętej zakresem projektu. Pozwoli to poprawić wizerunek miejscowości. Projekt ma na celu również poprawę funkcjonalności rewitalizowanego centrum obecnie słabo urządzony teren miejscowości zostanie zagospodarowany i udostępniony mieszkańcom i odwiedzającym dla spędzania tam wolnego czasu. Powstanie miejsce, w którym możliwa będzie organizacja imprez kulturalnych, rekreacyjnych, koncertów itp. Należy podkreślić, iż podniesienie atrakcyjność miejscowości, powinno zapobiec migracjom obecnych mieszkańców i przyciągnąć nowych mieszkańców, turystów oraz inwestorów, dzięki czemu będzie szansa na wzrost dochodów gminy, co powinno poprawić poziom życia mieszkańców. Realizacja projektu przyczyni się do ożywienia życia społecznego i skupienia go w przestrzennie i instytucjonalnie atrakcyjnym punkcie miejscowości, do zacieśnienia więzi społecznych i większej integracji mieszkańców. Poprawa estetyki i funkcjonalności centrum przyczyni się do poprawy wizerunku miejscowości. Realizacja projektu odpowiada na problemy dotyczące sfery społecznej, technicznej oraz przestrzenno-funkcjonalnej. - Liczba osób zwiedzających - Liczba imprez plenerowych - Powierzchnia zagospodarowania przestrzeni publicznej Inwentaryzacja drzewostanu Wstępna koncepcja nasadzenia i małej architektury ,00 Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna RPO, budżet Gminy Wolbrom

61 KARTA PROJEKTU NR 3 w ramach projektów uzupełniających 1 Tytuł projektu Przebudowa dróg gminnych w Wolbromiu ul. Fabryczna oraz Sportowa Lokalizacja zadania /projektu Wnioskodawca / Partnerzy Opis zadania / projektu 5 Efekt zadania Wskaźniki produktu Stan zaawansowania Oddziaływania zadania /projektu Szacunkowy koszt Źródła finansowania Przewidywany termin realizacji Obręb Wolbrom, jednostka ewidencyjna Wolbrom. Przedmiotowa inwestycja zlokalizowana jest na obszarze zdegradowanym (jednostka urbanistyczna Wolbrom, dz. nr 3989/35, 3993/1, 3989/21, 3959/3, 4552/2, 4552/1, 4551, 3989/8, 3969/3, 4556, 3959/3, 4632/1, 4557, 4579/13, 4558, 4054/3, 4559, 4562, 4575, 4055/3, 4565 obręb Wolbrom) oraz wyznaczonym obszarze rewitalizacji (obszar nr 2: Wolbrom II). Gmina Wolbrom W ramach realizacji projektu planuje się przeprowadzenie działań związanych z przebudową drogi w Wolbromiu przy ulicy Fabrycznej oraz Sportowej. W ramach zadania planuje się: Przebudowę nawierzchni Budowa poboczy oraz chodników Projekt będzie miał pozytywny wpływ na obszar związany z bezpieczeństwem oraz bezpośrednio wpływa na uporządkowanie przestrzeni publicznej, poprawę estetyki oraz rozwój w sferze technicznej. Odpowiednia infrastruktura publiczna będzie miała bezpośredni wpływ na podniesienie atrakcyjności w zakresie przyciągania inwestycji zewnętrznych. Należy podkreślić, iż podniesienie atrakcyjność miejscowości, powinno zapobiec migracjom obecnych mieszkańców i przyciągnąć nowych inwestorów, dzięki czemu będzie szansa na wzrost dochodów gminy, co powinno poprawić poziom życia mieszkańców. Realizacja projektu odpowiada na problemy dotyczące sfery społecznej, gospodarczej, technicznej oraz przestrzenno-funkcjonalnej. - Długość przebudowanych dróg gminnych - Powierzchnia zagospodarowanej przestrzeni publicznej Dokumentacja techniczna ,00 Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna RPO, budżet Gminy Wolbrom

62 5.5. Pozostałe przedsięwzięcia Należy zaznaczyć, iż poza szczegółowo opisanymi powyżej projektami, w ramach Programu Rewitalizacji Gminy Wolbrom przewidziana jest również możliwość realizacji innych przedsięwzięć rewitalizacyjnych. Należy mieć na uwadze, że na chwilę obecną trudno jest zidentyfikować jednoznacznie wszystkie potrzeby grup odbiorców. Mogą się one bowiem zmieniać, na przestrzeni funkcjonowania Programu, także ze względu na realizację wpisanych do dokumentu działań. Aby Gminny Program Rewitalizacji był elastyczny i mógł reagować na zmieniające się potrzeby mieszkańców, poniżej zaprezentowano zakres tematyczny projektów, które będą mogły być podejmowane w ramach Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Wolbrom, na obszarach objętych Programem: wyrównywanie szans społecznych i zawodowych osób wykluczonych bądź zagrożonych wykluczeniem społecznym rozwój kapitału ludzkiego poprzez wzmocnienie kwalifikacji i umiejętności mieszkańców przeciwdziałanie bezrobociu oraz aktywizacja zawodowa mieszkańców promowanie przedsiębiorczości, podejmowanie działań na rzecz rozwoju gospodarczego, w tym podejmowanie działań sprzyjających tworzeniu nowych firm i rozwoju kompetencji przedsiębiorczości mieszkańców wsparcie przedsiębiorczości społecznej poprawa efektywności energetycznej oraz wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej poprawa stanu zagospodarowania oraz jakości przestrzeni publicznych zachowanie, ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa naturalnego i kulturowego integracja i aktywizacja mieszkańców oraz zwiększenie stopnia ich udziału w życiu publicznym rozwój nowych przestrzeni publicznych służących zaspokajaniu różnych potrzeb społecznych ochrona obiektów dziedzictwa kulturowego i ich udostępnianie na cele społeczne i gospodarcze ochrona środowiska przyrodniczego (m.in. powietrza atmosferycznego) poprawa stanu technicznego obiektów użyteczności publicznej oraz zasobów mieszkaniowych poprawa jakości i dostępności do infrastruktury społecznej i zdrowotnej dla mieszkańców terenów zdegradowanych 62

63 poprawa jakości i dostępności do infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej dla mieszkańców terenów zdegradowanych Działania z w/w zakresu tematycznego wpisują się w Gminny Program Rewitalizacji Gminy Wolbrom ze względu na realizację celów i poszczególnych kierunków Komplementarność międzyokresowa W Gminnym Programie Rewitalizacji zwrócono uwagę na zachowanie ciągłości programowej w odniesieniu do przedsięwzięć o charakterze infrastrukturalnym, które zostały już zrealizowane w ramach polityki spójności , a także komplementarnymi projektami społecznymi wdrażanymi w ramach polityki spójności Ma to kluczowe znaczenie dla efektywności procesu rewitalizacji w odziaływaniu na sytuację kryzysową występującą na danym obszarze. W okresie programowania UE na lata samorząd gminy zrealizował wiele projektów z naciskiem na rozwiązanie problemów w sferze społecznej lub na podniesienie poziomu życia mieszkańców. Można uznać to za początek działań rewitalizacyjnych. Tym samym stanowią one podstawę do jego kontynuacji lub/i rozwinięcia w ramach obecnej perspektywy finansowej na lata w zakresie rozwiązywania problemów społecznych oraz w wyniku realizacji Gminnego Programu Rewitalizacji dla Gminy Wolbrom na lata Planuje się ich rozwinięcie, szczególnie w zakresie podnoszenia wiedzy i kompetencji mieszkańców, a co za tym idzie ich przedsiębiorczości oraz poziomu życia. W ramach wykazu najważniejszych projektów zrealizowanych przez Gminę Wolbrom oraz podległe jej jednostki, obejmujących swym zasięgiem wyznaczony obszar rewitalizacji i/lub mających na niego wpływ społeczno-gospodarczy należy przedstawić: Projekt Pewna przyszłość zaczyna się dziś - 420UP dofinansowany z POKL przeznaczony dla gimnazjalistów na wyrównywanie szans edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych świadczonych w systemie oświaty oraz wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów z grup o utrudnionym dostępie do edukacji oraz zmniejszanie różnic w jakości usług edukacyjnych. Wartość projektu: zł, dofinansowanie z Unii Europejskiej: zł. Szkoła podstawowa dobrym startem w przyszłość. Projekt realizowany w ramach działania POKL UP na kwotę ,01 zł. Okres realizacji r. w ramach projektu realizowano zajęcia dydaktyczno - wyrównawcze z uczniami szkół 63

64 podstawowych, tematyczne kółka pozalekcyjne, zajęcia na basenie oraz doradztwo psychologiczno-pedagogiczne. Projekt pod nazwą Dodatkowe zajęcia edukacyjne w ramach indywidualizacji nauczania w klasach 1-3 szkół podstawowych. Realizowany był w latach w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Wartość projektu ,00 zł. Celem projektu było wyrównanie szans edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych świadczonych w systemie oświaty. Projekt pod nazwą: Remont i modernizacja budynku Centrum Kultury Promocji i Informacji Etap I. Wartość Projektu wyniosła ,34 zł, w tym dofinansowanie ,45 zł. Projekt realizowany w okresie od do Przedmiotem projektu był remont i modernizacja budynku Domu Kultury zlokalizowanego przy ulicy Leśnej 2 w Wolbromiu. W ramach projektu zrealizowano prace rewitalizujące obiekt, m.in. docieplenie elewacji i dachu, wymiana stolarki okiennej, wymiana drzwi zewnętrznych, wykonanie wejścia do budynku przystosowanego dla potrzeb osób niepełnosprawnych, wymiana parkietu na Sali widowiskowej, wymiana podłogo na scenie, dodatkowe utwardzenie terenu kostką brukową, izolację przeciwwilgociowa. 64

65 6. Ramy finansowe Gminnego Programu Rewitalizacji Aby zapewnić skuteczną i efektywną realizację przedsięwzięć rewitalizacyjnych niezbędne jest znalezienie odpowiednich źródeł ich finansowania. Ustawa o rewitalizacji z dnia 9 października 2015 roku a także m.in. wytyczne Ministerialne (MRR), wskazują na konieczność zapewnienia komplementarności tychże źródeł finansowania. Oznacza to, że w celu uzyskania jak najlepszych efektów programu rewitalizacji należy zdywersyfikować jej finansowanie, w tym m.in. łączyć publiczne środki z prywatnymi. Niniejszy rozdział przedstawia zatem plan finansowy dla Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Wolbrom. Przy czym w pierwszym podpunkcie zostały przedstawione Ramy finansowania, natomiast w drugim opisano możliwe źródła finansowania przedsięwzięć rewitalizacyjnych wskazanych w niniejszym dokumencie Ramy finansowe Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Wolbrom Działania rewitalizacyjne, uwzględnione w Gminnym Programie Rewitalizacji Gminy Wolbrom, obejmują zarówno zadania o charakterze głównym, jak i zadania uzupełniające, których realizacja uzależniona została przede wszystkim od możliwości finansowych gminy. Koszty poszczególnych przedsięwzięć zaprezentowane zostały w poniższej tabeli. L.P. NAZWA PROJEKTU WARTOŚĆ PROJEKTU [ZŁ] TERMIN REALIZACJI POTENCJALNE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROJEKTY GŁÓWNE INWESTYCYJNE Przebudowa i rozbudowa Zespołu 1. Szkół Pod Lasem w Wolbromiu RPO, budżet Gminy wraz z dobudową przedszkola Wolbrom integracyjnego. 2. Przebudowa istniejącego boiska RPO, budżet Gminy 65

66 sportowego przy Zespole Szkół Pod Wolbrom Lasem w Wolbromiu z przeznaczeniem na boisko lekkoatletyczne oraz lodowisko. 3. Przebudowa, rozbudowa, nadbudowa budynku basenu przy RPO, budżet Gminy ul. Kamiennogórskiej Wolbrom w Wolbromiu. 4. Rozbudowa Zespołu Szkół w RPO, budżet Gminy Zarzeczu. Wolbrom PROJEKTY GŁÓWNE NIEINWESTYCYJNE (MIĘKKIE) Droga do kariery zawodowej 1. rozwój kompetencji i umiejętności osób dorosłych KFS, EFS 2. Innowacyjna szkoła innowacyjna RPO, EFS, budżet praca Gminy Wolbrom budżet Gminy 3. Pobudzenie młodzieży oraz Wolbrom, środki dorosłych do aktywności fizycznej własne organizatora, EFS, sponsorzy PROJEKTY UZUPEŁNIAJĄCE INWESTYCYJNE 1. Rewitalizacja parku miejskiego w RPO, budżet Gminy Wolbromiu Wolbrom 2. Rewitalizacja Rynku wraz RPO, budżet Gminy historyczna zabudową miasta Wolbrom Przebudowa dróg gminnych w RPO, budżet Gminy 3. Wolbromiu ul. Fabryczna oraz Sportowa Wolbrom 6.2. Potencjalne źródła finansowania projektów rewitalizacyjnych Głównym źródłem finansowania projektów rewitalizacyjnych w województwie małopolskim w latach (z perspektywą do roku 2023) są środki w ramach funduszy europejskich wydatkowanych 66

67 w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata Ponadto, w celu zapewniania komplementarności finansowej projektów należy mieć na uwadze możliwości finansowania z innych dostępnych źródeł, w tym z krajowych funduszy europejskich (np. PO WER, PO IŚ, PO PC), ze środków celowych będących w dyspozycji Ministerstw (np. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej), innych środków regionalnych i lokalnych, w tym z budżetów JST, PFRON czy środków prywatnych podmiotów. PROGRAM OPERACYJNY Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój PRIORYTETY INWESTYCYJNE 4 iii Wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią i wykorzystywania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych i sektorze mieszkaniowym 4 v Promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich rodzajów terytoriów, w szczególności dla obszarów miejskich, w tym wspieranie zrównoważonej multimodalnej mobilności miejskiej i działań adaptacyjnych mających oddziaływanie łagodzące na zmiany klimatu 6 c Zachowanie, ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa naturalnego i kulturowego. 6 e(iv) Podejmowanie przedsięwzięć mających na celu poprawę stanu jakości środowiska miejskiego, rewitalizację miast, rekultywację i dekontaminację terenów poprzemysłowych (w tym terenów powojskowych), zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza oraz propagowanie działań służących zmniejszaniu hałasu. 9 a Inwestycje w infrastrukturę zdrowotną i społeczną, które przyczyniają się do rozwoju krajowego, regionalnego i lokalnego zmniejszania nierówności w zakresie stanu zdrowia, promowanie włączenia społecznego poprzez lepszy dostęp do usług społecznych, kulturalnych i rekreacyjnych oraz przejścia z usług instytucjonalnych na usługi na poziomie społeczności lokalnych. 8 ii Trwała integracja na rynku pracy ludzi młodych, w szczególności tych, którzy nie pracują, nie kształcą się ani nie szkolą, w tym ludzi młodych zagrożonych wykluczeniem społecznym i ludzi młodych wywodzących się ze środowisk marginalizowanych, także poprzez wdrażanie gwarancji dla młodzieży. 67

68 Program Operacyjny Polska Cyfrowa 2 a Poszerzanie zakresu dostępności łączy szerokopasmowych oraz wprowadzanie szybkich sieci internetowych oraz wspieranie wprowadzania nowych technologii i sieci dla gospodarki cyfrowej. 2 c Wzmocnienie zastosowań TIK dla e-administracji, e-uczenia się, e- włączenia społecznego, e-kultury, e-zdrowia. DZIAŁANIE PODDZIAŁANIE TYP PROJEKTÓW MOGĄCYCH UZYSKAĆ DOFINANSOWANIE OŚ PRIORYTETOWA 3 - PRZEDSIĘBIORCZA MAŁOPOLSKA 3.1 Strefy aktywności gospodarczej Strefy aktywności gospodarczej - SPR Wsparciem objęte zostaną przedsięwzięcia z zakresu tworzenia nowych i rozbudowy istniejących stref aktywności gospodarczej o przeznaczeniu przemysłowym /usługowym OŚ PRIORYTETOWA 4 - REGIONALNA POLITYKA ENERGETYCZNA 4.3 Poprawa efektywności energetycznej w sektorze publicznym i mieszkaniowym 4.4 Redukcja emisji zanieczyszczeń do powietrza Głęboka modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej - SPR Obniżenie poziomu niskiej emisji - SPR Obniżenie poziomu niskiej emisji (paliwa stałe) - SPR Wspierane będą inwestycje w zakresie głębokiej modernizacji energetycznej budynków użyteczności publicznej wraz z wymianą źródeł ciepła, w tym z możliwością zastosowania odnawialnych źródeł energii Interwencja w działaniu będzie skierowana na wymianę starych kotłów, pieców, urządzeń grzewczych do prawidłowego funkcjonowania nowego systemu ogrzewania. Wsparcie będzie udzielone na inwestycje w źródła ciepła spalające biomasę lub wykorzystujące paliwa gazowe Interwencja w działaniu będzie skierowana na wymianę starych kotłów, pieców, urządzeń grzewczych do prawidłowego funkcjonowania nowego systemu ogrzewania. Wsparcie będzie udzielone na inwestycje w źródła ciepła wykorzystujące paliwa stałe OŚ PRIORYTETOWA 5 - OCHRONA ŚRODOWISKA 68

69 5.3 Ochrona zasobów wodnych Gospodarka wodno-kanalizacyjna - SPR Wspierana będzie budowa / rozbudowa / przebudowa infrastruktury komunalnej zapewniającej odprowadzanie i efektywne oczyszczanie ścieków. Finansowana będzie zarówno budowa nowej infrastruktury, jak i modernizacja istniejących już obiektów. OŚ PRIORYTETOWA 6 - DZIEDZICTWO KULTURALNE Wspierane będą projekty związane z realizacją prac konserwatorskich, restauratorskich, prac zabezpieczających przed zniszczeniem oraz robót Ochrona i opieka nad zabytkami 6.1 Rozwój dziedzictwa kulturowego i Lokalne trasy naturalnego turystyczne - SPR Regionalna sieć tras rowerowych budowlanych prowadzonych przy zabytkach nieruchomych (wraz z ich otoczeniem) wpisanych do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego lub inwentarzy muzealnych. Preferowane będą obiekty zabytkowe położone na terenie parków kulturowych. Wspierane będą projekty służące właściwemu ukierunkowaniu ruchu turystycznego na terenach o wysokim potencjale zasobów dziedzictwa naturalnego, przyczyniające się do zwiększenia atrakcyjności tych obszarów. Planuje się realizację przedsięwzięć z zakresu budowy, rozbudowy i promocji zintegrowanej sieci głównych tras rowerowych, przebiegających przez całe województwo i łączących główne jego ośrodki. Dodatkowo możliwe będzie wsparcie infrastruktury towarzyszącej, jako niedominujący element szerszego projektu z zakresu tras turystycznych. 69

70 6.3 Rozwój wewnętrznych potencjałów regionu Rozwój lokalnych zasobów subregionów - SPR Zagospodarowanie rekreacyjne i turystyczne otoczenia zbiorników wodnych Planuje się realizację przedsięwzięć związanych z wykorzystaniem i rozwojem lokalnych zasobów przyrodniczych lub krajobrazowych, realizowane w szczególności przez budowę i rozbudowę infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej w subregionach Planuje się realizację przedsięwzięć związanych z wykorzystaniem i rozwojem lokalnych zasobów przyrodniczych i krajobrazowych, dotyczących zagospodarowania otoczenia zbiorników wodnych, poprzez budowę i rozbudowę infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej. OŚ PRIORYTETOWA 8 - RYNEK PRACY 8.2 Aktywizacja zawodowa 8.5 Wsparcie na rzecz łączenia życia zawodowego z prywatnym Zwiększenie poziomu zatrudnienia osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy tj. osób powyżej 50 r.ż., długotrwale bezrobotnych, osób z niepełnosprawnościami, osób o niskich kwalifikacjach oraz kobiet. Osoby powracające /wchodzące na rynek pracy, które do tej pory w nim nie uczestniczyły ze względu na pełnienie funkcji opiekuńczych nad dziećmi do lat 3 (pozostające bez pracy, przebywające na urlopie macierzyńskim, rodzicielskim, wychowawczym) OŚ PRIORYTETOWA 9 - REGION SPÓJNY SPOŁECZNIE W ramach poddziałania przewiduje się realizację 9.1 Aktywna integracja Aktywna integracja - projekty konkursowe kompleksowych programów na rzecz aktywizacji społecznej i zawodowej osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym. 9.2 Usługi społeczne i zdrowotne Usługi W ramach poddziałania przewiduje się realizację opiekuńcze oraz inicjatyw zwiększających dostępność oraz jakość usług interwencja kryzysowa kierowanych do osób niesamodzielnych oraz ich 70

71 - SPR opiekunów, a także działań mających na celu zapewnienie specjalistycznego wsparcia dla osób i rodzin dotkniętych kryzysem. OŚ PRIORYTETOWA 10 - WIEDZA I KOMPETENCJE W ramach poddziałania realizowane będą projekty na 10.1 Rozwój kształcenia ogólnego Wychowanie rzecz zwiększenia liczby miejsc wychowania przedszkolne - SPR przedszkolnego oraz rozszerzenia oferty ośrodków wychowania przedszkolnego W ramach realizowanych projektów uwzględnione Edukacja w będzie wparcie dla uczniów i słuchaczy ze specjalnymi szkołach prowadzących potrzebami oraz interwencje przyczyniające się do kształcenie ogólne zwiększonego i pełnego udziału dzieci i młodzieży z niepełnosprawnościami w edukacji ogólnej Wsparcie w ramach poddziałania dotyczy wspierania i rozwijania uzdolnień uczniów oraz rozwijania Wsparcie zainteresowań i pobudzania aktywności edukacyjnej uczniów zdolnych uczniów w zakresie kompetencji kluczowych niezbędnych na rynku pracy OŚ PRIORYTETOWA 11 - REWITALIZACJA PRZESTRZENI REGIONALNEJ W ramach działania zadania z zakresu odnowy obszarów wiejskich koncentrować się będą na inwestycjach, których 11.2 Odnowa obszarów wiejskich realizacja prowadzić będzie do rozwiązywania zdiagnozowanych problemów społecznych. Podejmowana interwencja przyczyni się do realizacji celu działania poprzez wzmocnienie potencjału placówek świadczących zróżnicowane usługi społeczne, na które zapotrzebowanie zostało zidentyfikowane na obszarach problemowych. Istotne będzie także prowadzenie działań mających na celu aktywizację gospodarczą tych terenów. Ponadto współfinasowane będą przedsięwzięcia dotyczące estetyzacji, zarówno przestrzeni publicznych, jak i obiektów 71

72 użyteczności publicznej oraz budynków mieszkaniowych z uwzględnieniem ich modernizacji energetycznej Fundusz rewitalizacji i odnowy Małopolski 11.4 Rewitalizacja terenów poprzemysłowych W ramach działania powołany zostanie fundusz, który przy pomocy instrumentów finansowych wspierać będzie projekty z zakresu rewitalizacji miast oraz odnowy obszarów wiejskich. Zwrotna forma finansowania umożliwi z jednej strony pomoc w zakresie trwałych inwestycji w miastach i na obszarach wiejskich, a z drugiej ze względu na zwrotny charakter pozwoli na wielokrotne wykorzystywanie środków RPO. W ramach działania wspierane będą przedsięwzięcia na rzecz społeczno-gospodarczego ożywienia terenów poprzemysłowych poprzez kreowanie warunków sprzyjających procesowi przywracania utraconych oraz wprowadzania nowych funkcji (gospodarczych, społecznych i środowiskowych). 72

73 6.3. Mechanizmy integrowania działań oraz przedsięwzięć rewitalizacyjnych Zintegrowane podejście Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Wolbrom jest uszczegółowieniem komplementarności dokumentu i dotyczy kilku aspektów: o Integrowanie działań na poziomie zdiagnozowanych potrzeb i problemów oraz przedsięwzięć rewitalizacyjnych. Wszystkie zadania, zawarte w Gminnym Programie Rewitalizacji Gminy Wolbrom zostały opracowane po wcześniejszym zapoznaniu się w z wynikami diagnozy potrzeb i potencjałów rozwojowych gminy oraz jej mieszkańców. Zasadniczo, każde zaplanowane w ramach niniejszego dokumentu zadanie, pozwala na przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom, które zostały wcześniej przeanalizowane. o Integrowanie działań na poziomie zastosowania różnych metod. Dokument Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Wolbrom został wypracowany różnymi metodami partycypacyjnymi, przy udziale szerokiego grona przedstawicieli różnych grup interesariuszy (społecznych, gospodarczych, samorządowych). Całość procesu opisana została w rozdziale VIII.3. Uspołecznienie procesu rewitalizacji. Dopiero całość działań partycypacyjnych wraz z pracami eksperckimi (włączającymi ekspertów zewnętrznych, ale przede wszystkim ekspertów z Urzędu Gminy) pozwoliła na wypracowanie działań i mechanizmów, które zostały zawarte w niniejszym dokumencie, a które pozwolą na skuteczne przeciwdziałanie zdiagnozowanym problemom. o Integrowanie działań na poziomie zaplanowanych celów, kierunków oraz przedsięwzięć rewitalizacyjnych. Zaplanowane do realizacji w ramach Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Wolbrom przedsięwzięcia są kompleksowe, dzięki czemu, ich realizacja zapewni wypełnienie kilku kierunków działań (w ramach różnych celów strategicznych). Zależność ta przedstawiona została w tabeli poniżej: 73

74 LP NAZWA PROJEKTU PROJEKTY GŁÓWNE INWESTYCYJNE CELE STRATEGICZNE KIERUNKI DZIAŁAŃ 1. Przebudowa i rozbudowa Zespołu Szkół Pod Lasem w Wolbromiu wraz z dobudową przedszkola integracyjnego. CS I - Doskonalenie jakości usług publicznych oraz wzmacnianie kapitału społecznego. 1.1 Zwiększenie dostępności do usług edukacyjnych na wysokim poziomie. 1.2 Rozwój oferty kulturalnej. 2. Przebudowa istniejącego boiska sportowego przy Zespole Szkół Pod Lasem w Wolbromiu z przeznaczeniem na boisko lekkoatletyczne oraz lodowisko. 3. Przebudowa, rozbudowa, nadbudowa budynku basenu przy ul. Kamiennogórskiej w Wolbromiu. CS II - Budowanie świadomości gospodarczej oraz aktywnej społecznie i zawodowo społeczności gminy. CS III - Kreowanie stosunków społecznych w oparciu o zasadę równości i sprawiedliwości społecznej. CS I - Doskonalenie jakości usług publicznych oraz wzmacnianie kapitału społecznego. CS III - Kreowanie stosunków społecznych w oparciu o zasadę równości i sprawiedliwości społecznej. CS I - Doskonalenie jakości usług publicznych oraz wzmacnianie kapitału społecznego. 1.4 Integrująca polityka społeczna 2.3 System edukacji wspierający rozwój kapitału intelektualnego. 3.2 Zwiększenie dostępności do usług wychowania przedszkolnego i edukacyjnych na wysokim poziomie. 1.1 Zwiększenie dostępności do usług edukacyjnych na wysokim poziomie. 1.2 Rozwój oferty kulturalnej. 1.4 Integrująca polityka społeczna 3.1 Tworzenie i rozbudowa infrastruktury rekreacyjno sportowej celem poprawy zdrowego społeczeństwa 1.1 Zwiększenie dostępności do usług edukacyjnych na wysokim poziomie. 1.2 Rozwój oferty kulturalnej. 1.4 Integrująca polityka społeczna 74

75 CS III - Kreowanie stosunków społecznych w oparciu o zasadę równości i sprawiedliwości społecznej. 3.1 Tworzenie i rozbudowa infrastruktury rekreacyjno sportowej celem poprawy zdrowego społeczeństwa 4. Rozbudowa Zespołu Szkół w Zarzeczu. CS I - Doskonalenie jakości usług publicznych oraz wzmacnianie kapitału społecznego. 1.1 Zwiększenie dostępności do usług edukacyjnych na wysokim poziomie. 1.2 Rozwój oferty kulturalnej. CS II - Budowanie świadomości gospodarczej oraz aktywnej społecznie i zawodowo społeczności gminy. CS III - Kreowanie stosunków społecznych w oparciu o zasadę równości i sprawiedliwości społecznej. 1.4 Integrująca polityka społeczna 2.3 System edukacji wspierający rozwój kapitału intelektualnego. 3.2 Zwiększenie dostępności do usług wychowania przedszkolnego i edukacyjnych na wysokim poziomie. PROJEKTY GŁÓWNE NIEINWESTYCYJNE CELE STRATEGICZNE KIERUNKI DZIAŁAŃ 1. Droga do kariery zawodowej CS II - Budowanie świadomości gospodarczej oraz 2.2 Rozwój przedsiębiorczości lokalnej rozwój kompetencji i umiejętności osób dorosłych aktywnej społecznie i zawodowo społeczności gminy. 2. Innowacyjna szkoła innowacyjna praca CS I - Doskonalenie jakości usług publicznych oraz wzmacnianie kapitału społecznego. 2.3 System edukacji wspierający rozwój kapitału intelektualnego. 1.1 Zwiększenie dostępności do usług edukacyjnych na wysokim poziomie. 1.2 Rozwój oferty kulturalnej. CS III - Kreowanie stosunków społecznych w oparciu o zasadę równości i sprawiedliwości społecznej. 1.4 Integrująca polityka społeczna 3.1 Tworzenie i rozbudowa infrastruktury rekreacyjnosportowej celem poprawy zdrowego społeczeństwa 75

76 3. Pobudzenie młodzieży oraz dorosłych do aktywności fizycznej PROJEKTY UZUPEŁNIAJĄCE INWESTYCYJNE 1. Rewitalizacja parku miejskiego w Wolbromiu 2. Rewitalizacja Rynku wraz historyczna zabudową miasta 3. Przebudowa dróg gminnych w Wolbromiu ul. Fabryczna oraz Sportowa CS I - Doskonalenie jakości usług publicznych oraz wzmacnianie kapitału społecznego CS III - Kreowanie stosunków społecznych w oparciu o zasadę równości i sprawiedliwości społecznej. CELE STRATEGICZNE CS I - Doskonalenie jakości usług publicznych oraz wzmacnianie kapitału społecznego. CS III - Kreowanie stosunków społecznych w oparciu o zasadę równości i sprawiedliwości społecznej. CS I - Doskonalenie jakości usług publicznych oraz wzmacnianie kapitału społecznego. CS III - Kreowanie stosunków społecznych w oparciu o zasadę równości i sprawiedliwości społecznej. CS I - Doskonalenie jakości usług publicznych oraz wzmacnianie kapitału społecznego. 1.4 Integrująca polityka społeczna. 3.2 Zwiększenie dostępności do usług wychowania przedszkolnego i edukacyjnych na wysokim poziomie KIERUNKI DZIAŁAŃ 1.3 Dbałość o stan środowiska naturalnego. 1.4 Integrująca polityka społeczna. 1.5 Wysoki poziom bezpieczeństwa publicznego. 3.3 Wzrost kondycji gospodarczej terenów rewitalizowanych poprzez poprawę jakości przestrzennofunkcjonalnej obszarów 1.3 Dbałość o stan środowiska naturalnego. 1.4 Integrująca polityka społeczna. 1.5 Wysoki poziom bezpieczeństwa publicznego. 3.3 Wzrost kondycji gospodarczej terenów rewitalizowanych poprzez poprawę jakości przestrzennofunkcjonalnej obszarów 1.3 Dbałość o stan środowiska naturalnego. 1.4 Integrująca polityka społeczna. 1.5 Wysoki poziom bezpieczeństwa publicznego. 76

77 CS II - Budowanie świadomości gospodarczej oraz aktywnej społecznie i zawodowo społeczności gminy. 2.1 Rozwój infrastruktury gospodarczej 2.2 Rozwój przedsiębiorczości lokalnej 2.4 Rozbudowa i modernizacja układu komunikacyjnego na terenie gminy. 2.5 Promocja walorów gospodarczych gminy. 77

78 7. System realizacji i monitoringu Gminnego Programu Rewitalizacji Gminny Program Rewitalizacji wymaga zaangażowania lokalnych partnerów z sektorów: publicznego, gospodarczego oraz społecznego. Przy realizacji niniejszego programu konieczny będzie udział podmiotu zarządzającego i koordynującego poszczególne działania, a także monitoring i ocena programu. Nadrzędnym zadaniem organów Gminy Wolbrom przy zarządzaniu Gminnym Programem Rewitalizacji jest jego odpowiednie ukierunkowanie, uchwalenie, kontrolowanie, a także ocena z punktu widzenia lokalnej strategii rozwoju System wdrażania Programu Pierwszy etap wdrożenia Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Wolbrom to uchwała Rady Miejskiej. Każda ewentualna nowelizacja dokumentu będzie się również wiązać z przyjęciem odpowiedniej uchwały. Adresatem wszelkich dokumentów ewaluacyjnych, sprawozdań z realizacji inwestycji i sprawozdań okresowych realizacji Programu jest Rada Miejska. System wdrażania projektów rewitalizacyjnych za obszarach zdegradowanych opierać się będzie na zasadzie współpracy między sektorem publicznym, gospodarczym i społecznym. Wspomniana tu współpraca działać będzie na następujących zasadach: Partnerstwa partnerzy/ podmioty współdziałają z gminą przy wykonywaniu zadań, uczestniczą w rozwiązywaniu problemów na zdegradowanych obszarach. Efektywności gmina i instytucja biorące udział we wdrażaniu projektów rewitalizacyjnych dążyć będą do osiągnięcia możliwie najlepszych efektów przy realizacji zadań/projektów. Suwerenności stron partnerzy/podmioty realizujące/współrealizujące działania/projekty są w stosunku do siebie równorzędnymi partnerami. Jawności zgodnie z nią Zarządca programu udostępnia innym podmiotom wszystkie niezbędne dane oraz informacje o celach realizowanych zadań w ramach programu oraz o dostępnych środkach na ich realizację. 78

79 Rozwiązaniem, które jest najkorzystniejsze przy uwzględnieniu praktycznego oraz efektywnego procesu zarządzania wdrażaniem i realizacją Gminnego Programu Rewitalizacji zarówno w kwestii finansowej, jak i organizacyjnej będzie powołanie komitetu koordynującego cały proces w strukturach Urzędu Miasta i Gminy Wolbrom. W imieniu Gminy Wolbrom zarządzającym programem będzie Burmistrz Miasta i Gminy. Jego działania będą wspierać osoby wchodzące w skład komitetu zadaniowego ds. wdrażania i oceny Gminnego Programu Rewitalizacji. Zespół ten będzie działał na mocy zarządzenia Burmistrza Miasta i Gminy. Umożliwi on udział podmiotów zainteresowanych wdrażaniem Gminnego Programu Rewitalizacji. Jest to niezbędne w przypadku realizacji zasady partnerstwa, która została określona w prawie wspólnotowym. Każdemu z członków zespołu zostaną przypisane odpowiednie zadania zawarte w w/w zarządzeniu. Skupiać się one będą na koordynacji przedsięwzięć podejmowanych na obszarze rewitalizacji przez wszystkie zainteresowane podmioty, a także będą sprawować nadzór nad skutecznością i jakością przy realizacji Gminnego Programu Rewitalizacji. Wykres 10. Struktura komitetu ds. Rewitalizacji Burmistrz Miasta i Gminy Wolbrom Źródło: opracowanie własne 79