PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z GEOGRAFII W ZESPOLE SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH W NOWEM

Transkrypt

1 PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z GEOGRAFII W ZESPOLE SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH W NOWEM Opracowane na podstawie: - Programu nauczania geografii w zakresie podstawowym dla szkół ponadgimnazjalnych Oblicza geografii autorstwa Ewy Marii Tuz (klasa I) - Programu nauczania geografii w zakresie rozszerzonym dla liceum ogólnokształcącego i technikum - Oblicza geografii autorstwa Ewy Marii Tuz, Dawida Szczepińskiego. - Podstawę programową z geografii. Wymagania ogólne zgodne z podstawą programową do geografii dla IV etapu edukacyjnego na poziomie podstawowym. Cele kształcenia wymagania ogólne I. Wykorzystanie różnych źródeł informacji do analizy i prezentowania współczesnych problemów przyrodniczych, gospodarczych, społecznych, kulturowych i politycznych. II. Formułowanie i weryfikowanie hipotez dotyczących problemów współczesnego świata. III. Rozumienie relacji człowiek - przyroda - społeczeństwo w skali globalnej i regionalnej. Treści nauczania wymagania szczegółowe 1. Współczesne problemy demograficzne i społeczne świata. Uczeń: 1) wyróżnia i charakteryzuje obszary o optymalnych i trudnych warunkach do zamieszkania w skali globalnej i regionalnej; formułuje prawidłowości rządzące rozmieszczeniem ludności na świecie;

2 2) charakteryzuje główne procesy demograficzne (fazy przejścia demograficznego i przejścia epidemiologicznego) na przykładzie całego świata i poszczególnych kontynentów; 3) klasyfikuje migracje, podaje ich przyczyny i ocenia skutki tego zjawiska; charakteryzuje współczesne kierunki emigracji Polaków i czynniki wpływające na atrakcyjność niektórych państw dla imigrantów; 4) wyjaśnia zróżnicowanie procesów urbanizacji na świecie; opisuje procesy tworzenia się aglomeracji miejskich oraz ich formy; 5) identyfikuje i wyjaśnia procesy wzrostu liczby ludności oraz ekspansji przestrzennej wielkich metropolii świata (np. poznaje przyczyny powstawania dzielnic nędzy, wzrostu przestępczości, degradacji środowiska przyrodniczego, problemów komunikacyjnych); 6) wyjaśnia znaczenie kultury i tradycji regionalnych w procesie różnicowania się regionów pod względem rozwoju społecznego i gospodarczego (np. wyjaśnia rolę tradycji w rozwoju przedsiębiorczości w państwach Azji Południowo-Wschodniej). 2. Zróżnicowanie gospodarcze świata. Uczeń: 1) klasyfikuje państwa na podstawie analizy wskaźników rozwoju społecznego igospodarczego; wyróżnia regiony bogate i biedne (bogatą Północ i biedne Południe) i podaje przyczyny dysproporcji w poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego regionów świata; 2) ocenia i projektuje różne formy pomocy państwa i organizacji pozarządowych państwom i regionom dotkniętym kryzysem (klęskami ekologicznymi, wojnami, głodem); 3) opisuje główne obszary upraw i chowu zwierząt na świecie, wyjaśnia ich zróżnicowanie przestrzenne; 4) wyjaśnia, z czego wynikają różnice w wielkości i strukturze spożycia żywności na świecie (uwarunkowania przyrodnicze, kulturowe, społeczne i polityczne, mechanizmy wpływające na nierównomierny rozdział żywności w skali globalnej);

3 5) opisuje zmiany w funkcji obszarów wiejskich na wybranych przykładach (np. w Unii Europejskiej, w regionach turystycznych w państwach rozwijających się); potrafi wyjaśnić szanse i zagrożenia dla środowiska przyrodniczego i mieszkańców poszczególnych regionów, wynikające z procesów przemian zachodzących na terenach wiejskich; 6) charakteryzuje kierunki zmian w powierzchni lasów na świecie (w wyniku procesów wylesiania i zalesiania) i podaje przykłady gospodarowania zasobami leśnymi (pozytywne i negatywne); 7) charakteryzuje cechy gospodarki morskiej i podaje przykłady wykorzystania oceanu światowego oraz zagrożeń wynikających ze zbyt intensywnej eksploatacji zasobów morskich; 8) charakteryzuje i ocenia zróżnicowanie i zmiany struktury wykorzystania surowców energetycznych na świecie; dokonuje oceny zjawiska uzależnienia produkcji energii na świecie od źródeł zaopatrzenia surowców nieodnawialnych, potrafi wyjaśnić twierdzenie ropa rządzi światem ; 9) wyjaśnia, na czym polegają zmiany zachodzące na rynku pracy w skali globalnej i regionalnej, wynikające z rozwoju nowoczesnych technologii informacyjnokomunikacyjnych; 10) przedstawia cechy przemysłu wysokiej technologii i podaje przykłady jego lokalizacji na świecie; poznaje nowe funkcje ośrodków przemysłowych i nowe formy przestrzenne technopolie, klastry i dystrykty przemysłowe; 11) charakteryzuje wybrane obszary intensywnie zagospodarowywane turystycznie na świecie; wyjaśnia, dlaczego zmieniają się kierunki wyjazdów turystycznych Polaków; identyfikuje skutki rozwoju turystyki dla środowiska przyrodniczego; 12) ocenia rolę nowoczesnych usług komunikacyjnych w funkcjonowaniu gospodarki i w życiu codziennym;

4 13) wyjaśnia zmiany zachodzące w kierunkach i natężeniu ruchu osób i towarów; wskazuje przykłady lokalizacji nowoczesnych terminali i ich rolę w rozwoju regionów; 14) podaje przykłady procesów globalizacji i ich wpływu na rozwój regionalny i lokalny; 15) wyjaśnia współczesne zmiany na mapie politycznej świata; 16) wyjaśnia na wybranych przykładach (w skali lokalnej, regionalnej i globalnej) przyczyny procesów integracyjnych i ich skutki gospodarcze, społeczne i polityczne. 3. Relacja człowiek-środowisko przyrodnicze a zrównoważony rozwój. Uczeń: 1) formułuje problemy wynikające z eksploatowania zasobów odnawialnych i nieodnawialnych; potrafi przewidzieć przyrodnicze i pozaprzyrodnicze przyczyny i skutki zakłóceń równowagi ekologicznej; 2) charakteryzuje obszary niedoboru i nadmiaru wody na świecie i określa przyczyny tego zróżnicowania (w tym zanieczyszczenia wód); przedstawia projekty rozwiązań stosowanych w sytuacjach braku lub niedoborów wody w różnych strefach klimatycznych; 3) rozróżnia przyczyny zachodzących współcześnie globalnych zmian klimatu (ocieplenia globalnego) i ocenia rozwiązania podejmowane w skali globalnej i regionalnej zapobiegające temu zjawisku; 4) wykazuje na przykładach, że zbyt intensywne wykorzystanie rolnicze gleb oraz nieumiejętne zabiegi agrotechniczne powodują w wielu częściach świata degradację gleb, co w konsekwencji prowadzi do spadku produkcji żywności, a w niektórych regionach świata do głodu i ubóstwa;

5 5) wykazuje na przykładach pozaprzyrodnicze czynniki zmieniające relacje człowiekśrodowisko przyrodnicze (rozszerzanie udziału technologii energooszczędnych, zmiany modelu konsumpcji, zmiany poglądów dotyczących ochrony środowiska). POSTANOWIENIA OGÓLNE 1. Na lekcjach geografii ocenianiu podlega: Rozwiązywanie zadań problemowych (teoretycznych i praktycznych) z wykorzystaniem znanych praw i zasad, Posługiwanie się językiem przedmiotu, Wykorzystywanie wiadomości i umiejętności geograficznych w praktyce, Czytanie map o różnej treści, Wyjaśnienie prawidłowości występujących w cyklach geograficznych, społecznych i gospodarczych, Umiejętność posługiwania się przyrządami i modelami geograficznymi, Umiejętność odczytywania i wykorzystywania oraz sporządzania dokumentacji geograficznej (dane statystyczne, wykresy, diagramy, ryciny), Umiejętność posługiwania się słownictwem, terminologią i symboliką geograficzną w mowie żywej i pisanej, Wartościowanie działalności człowieka w środowisku przyrodniczym, Logiczne rozumowanie z zastosowaniem poznanych pojęć, praw, faktów geograficznych, Stosowanie wiadomości do opisu i interpretacji obserwowanych zjawisk geograficznych, Podejmowanie działań prowadzących do rozwiązywania problemów, Wyszukiwanie, selekcja i krytyczna analiza informacji, Formułowanie i zapisywanie obserwacji i wniosków, Uogólnianie, uzasadnianie rozpatrywanego problemu, Dostrzeganie problemu, formułowanie w języku geograficznym i rozwiązywanie go,

6 Samodzielność stawiania hipotez i weryfikowania ich, Sposoby prezentowania efektów pracy, Wykorzystanie nowoczesnych technologii informacyjno komunikacyjnych do wyszukiwania informacji, Umiejętność pracy zespołowej. 2. Na lekcjach geografii ocenianiu służą: - kontrola bieżąca (na każdej lekcji); - praca uczniów na lekcji (plusy za aktywność - 3 plusy ocena bdb), - wypowiedzi ustne, - prace domowe (ndst za brak pracy domowej), - kartkówki obejmujące materiał z 3 ostatnich lekcji, - praca z mapą, - prace klasowe z całości działu - wyniki w konkursach szkolnych i pozaszkolnych - prace domowe - zeszyty przedmiotowe - praca w grupach 3. Na lekcjach geografii ocenie nie podlega: - postawa religijna czy światopoglądowa, - wygląd, strój, sposób bycia, - pochodzenie, - płeć, temperament, - zachowanie poza szkołą

7 4. Wszystkie formy pisemnego sprawdzania wiedzy i umiejętności oceniane są zgodnie z zapisem: % - cel % - bdb % - db % - dst % dop 0-29 % - ndst 5. Waga poszczególnych form oceniania: odpowiedzi ustne - 3 praca klasowa- 7 kartkówki - 4 zadania domowe- 2 aktywność - 2 Uczeń o swoich wynikach jest informowany na bieżąco w formie ustnej. Informacja zwrotna od nauczyciela zawiera informacje na temat opanowanych treści, nieopanowanych treści oraz wskazówki do dalszej pracy i formy pomocy. 5. Ocena klasyfikacyjna Ocena klasyfikacyjna (śródroczna i roczna) powinna odzwierciedlać stopień opanowania wiadomości i umiejętności określonych w wymaganiach edukacyjnych oraz wkład pracy, zaangażowanie i systematyczność ucznia w ich przyswojenie. Uczeń może być nieklasyfikowany z geografii, jeżeli opuścił ponad 50% godzin lekcyjnych w okresie. Jednym z warunków uzyskania oceny pozytywnej z przedmiotu jest uczestniczenie we wszystkich klasowych formach sprawdzania wiadomości i umiejętności i uzyskanie z nich co najmniej oceny dopuszczającej (liczy się także ocena stanowiąca efekt poprawiania oceny niedostatecznej). Ocena za II okres jest oceną roczną, a więc odzwierciedla także wkład pracy ucznia w I okresu podsumowany oceną klasyfikacyjną. Uczeń otrzymuje promocję do klasy

8 programowo wyższej, jeżeli jego osiągnięcia edukacyjne w danym roku szkolnym zostały ocenione pozytywnie ( minimum na ocenę dopuszczającą). Pozytywna ocena niezależnie od skali z okresu pierwszego nie gwarantuje oceny pozytywnej na okres drugi. 6. Sposób wystawiania oceny klasyfikacyjnej Ocena klasyfikacyjna nie jest średnią arytmetyczną ocen cząstkowych. Najważniejsze są oceny (w kolejności) z: prac klasowych, znajomości mapy, egzaminów próbnych, kartkówek, odpowiedzi ustnych, prac domowych, aktywności na zajęciach. Rangę oceny z konkursów przedmiotowych ustala nauczyciel wziąwszy pod uwagę charakter i zasięg konkursu. 7. Zasady poprawiania wyników nauczania Uczeń ma prawo, a w przypadku ocen uzyskanych z prac klasowych (bądź znajomości mapy) obowiązek poprawiania ocen niedostatecznych. Poprawianie ocen dopuszczających i dostatecznych nie jest obligatoryjne i zależy od decyzji nauczyciela. W sytuacji poprawiania wyników niekorzystnych uczeń otrzymuje nowe zadania o identycznym stopniu trudności co poprzednie. Termin poprawiania wyników jest nieprzekraczalny i wynosi dwa tygodnie od dnia uzyskania oceny niedostatecznej. Jeżeli uczeń poprawił ocenę niedostateczną na wyższą w dzienniku wpisywane jest ocena wyższa z uwzględnieniem obydwu do średniej. W przypadku gdy ocena z poprawy pracy jest taka sama jak pierwotna, wówczas nauczyciel tylko odnotowuje fakt poprawiania oceny, natomiast jeśli ocena z poprawy jest niższa od pierwotnej (dotyczy to poprawiania ocen dopuszczających lub dostatecznych), w dzienniku lekcyjnym pozostawia się tylko ocenę pierwotną ( nie wpisuje się oceny niższej). Uczeń, który z powodu usprawiedliwionej nieobecności nie przystąpił do pracy klasowej wpisywany ma zapis w dzienniku "nb", może do niej przystąpić w kolejnym terminie wyznaczonym przez nauczyciela, a w przypadku uzyskania oceny niedostatecznej ma prawo do jej poprawy. Jeżeli uczeń w wyniku klasyfikacji śródrocznej uzyskał ocenę niedostateczną, wówczas jest zobowiązany do zaliczenia zaległego materiału. Nauczyciel przekazuje uczniowi zakres materiału do zaliczenia zgodnie z wymaganiami na ocenę dopuszczającą oraz ustala sposób i termin zaliczeń.

9 8. Premiowanie udziału w konkursach Uczeń za udział w konkursie przedmiotowym zdobywa ocenę dobrą, za zajęcie miejsca punktowanego lub zdobycie wyróżnienia ocena bardzo dobra. Ocena celująca przysługuje uczniowi, który zajął finałowe miejsce w danym konkursie. 9. Pozostałe postanowienia a) Uczeń ma prawo do nieprzygotowania się do lekcji z ważnych i uzasadnionych powodów, ale za każdym razem zgłasza ten fakt nauczycielowi tuż po zakończeniu czynności organizacyjno-porządkowych, takich jak sprawdzenie obecności i zapisanie tematu lekcji w dzienniku. Wówczas w dzienniku odnotowany jest symbol "np". b) W ciągu okresu uczeń może raz zgłosić nauczycielowi fakt nieprzygotowania się do lekcji. Prawo to nie ma zastosowania w przypadku zapowiedzianych prac klasowych, lub sprawdzania umiejętności czytania mapy. c) W przypadku dłuższej (tygodniowej) usprawiedliwionej nieobecności na zajęciach lekcyjnych uczeń ma prawo do 7 dniowego zwolnienia z ustnych i pisemnych form sprawdzania wiadomości i umiejętności w celu uzupełnienia zaległości. d) Jeżeli podczas pracy klasowej uczeń pracuje niesamodzielnie (korzysta z pomocy innych uczniów, zeszytu lub innych materiałów), wówczas otrzymuje ocenę niedostateczną bez możliwości jej poprawy. e) Nieusprawiedliwiona nieobecność ucznia podczas sprawdzania wiadomości i umiejętności jest równoznaczna z uzyskaniem oceny niedostatecznej bez możliwości jej poprawy. f) W przypadku posiadania przez ucznia pisemnej opinii Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej nauczyciel zobowiązany jest dostosować wymagania edukacyjne lub metody pracy do zaleceń poradni i możliwości ucznia. g) Przed każdą pracą klasową nauczyciel odnotowuje w dzienniku z wyprzedzeniem dwutygodniowym termin pracy oraz zakres materiału ze wskazaniem działu.

10 g) Uczeń uzyskuje pozytywną ocenę śródroczną / końcoworoczną, jeżeli spełnił wymagania edukacyjne na minimum ocenę dopuszczającą). 10. Skala ocen dopuszczający - przyswojenie przez ucznia treści koniecznych. Uczeń z pomocą nauczyciela jest w stanie nadrobić braki w podstawowych umiejętnościach dostateczny - może otrzymać uczeń, który opanował wiadomości podstawowe i z niewielką pomocą nauczyciela potrafi rozwiązać podstawowe problemy. Analizuje również proste zależności, a także próbuje porównywać, wnioskować i zajmować określone stanowisko dobry - uczeń przyswoił treści rozszerzające, właściwie stosuje terminologię przedmiotową, aktywnie uczestniczy w zajęciach oraz stosuje wiadomości w sytuacjach typowych wg wzorów znanych z lekcji i podręcznika, a także rozwiązuje typowe problemy z wykorzystaniem poznanych metod. Ponadto samodzielnie pracuje z podręcznikiem i materiałami źródłowymi. bardzo dobry - uczeń opanował treści dopełniające. Potrafi samodzielnie interpretować zjawiska orz bronić swoich poglądów. celujący - uczeń opanował treści wykraczające poza informacje zawarte w podręczniku. Potrafi selekcjonować i hierarchizować wiadomości oraz z powodzeniem bierze udział w konkursach i olimpiadach przedmiotowych. Pod okiem nauczyciela prowadzi prace badawcze. Załącznik nr 1 - Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie.

11