PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE

Transkrypt

1 PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE NA OCENĘ Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE SKŁADAJĄ SIĘ: - wiedza merytoryczna - umiejętności umożliwiające wykorzystanie nabytej wiedzy w praktyce - konstrukcja pracy pisemnej - umiejętność powiązania wiadomości i stosowania wiedzy w nowych sytuacjach poznawczych - aktywność na lekcji oraz w pracy pozalekcyjnej OGÓLNE KRYTERIA STOPNI SZKOLNYCH Dopuszczający Uczeń spełnia wymagania konieczne Dostateczny Wiedza Umiejętności Postawy Uczeń potrafi wykonać większość zadań praktycznych (np. wyszukać potrzebną informację, przygotować prostą prezentację), dodatkowo nie sprawia mu kłopotu stosowanie posiadanej wiedzy do jej opisu. Uczeń spełnia wymagania konieczne a ponadto dokonuje selekcji i porównania poznanych zjawisk Dobry Uczeń spełnia wymagania podstawowe, a ponadto wykazuje zainteresowanie omawianą na zajęciach problematyką Bardzo dobry Uczeń spełnia wymagania rozszerzające, a ponadto umie ocenić Uczeń nie tylko potrafi opisowo przedstawiać posiadaną wiedzę, ale stosuje bardziej skomplikowane operacje umysłowe, takie jak: porównywanie i rozpoznawanie faktów, wyciąganie prostych wniosków. Ponadto wypełnia według wzoru druki urzędowe. Uczeń potrafi przygotować pisma o charakterze oficjalnym, wychodzące poza schematyczne wzory a ponadto potrafi analitycznie i syntetycznie wykorzystywać posiadaną wiedzę Uczeń nie tylko poprawnie wykorzystuje zdobytą wiedzą do przeprowadzania pogłębionych analiz i syntez, ale potrafi formułować Uczeń sam nie przejawia nadmiernej aktywności, ale wykonuje większość zadań zleconych przez nauczyciela. Uczeń wykazuje się przeciętną aktywnością, bierze jednak udział w projektach klasowych i sumiennie wykonuje przydzielone mu zadania. Uczeń przejawia dużą aktywność, często inicjuje różne przedsięwzięcia, a ponadto podejmuje się działań wykraczających poza zaangażowanie klasy, do której przynależy. Uczeń wykazuje się dojrzałą postawą obywatelską, jest bardzo aktywny na różnych polach działalności społecznej, przy czym jego aktywność wykracza poza

2 Celujący otaczającą rzeczywistość społecznopolityczną zgodnie z przyjętymi kryteriami. Uczeń spełnia wymagania rozszerzające, a ponadto wykazuje szczególne zainteresowanie przedmiotem. dojrzałe oceny, dobrze argumentować swoje racje i celnie ripostować podczas dyskusji lub debaty. Uczeń osiągnął bardzo wysoki poziom rozwoju intelektualnego, co przejawia się m.in. w próbach samodzielnej interpretacji skomplikowanych problemów społecznych, politycznych lub prawnych. ramy szkoły, do której uczęszcza. Uczeń jest ponadprzeciętnie aktywny, zaangażowany w akcje społeczne i proobywatelskie, często przyjmuje rolę lidera społecznego. Szczegółowe kryteria na poszczególne stopnie w załączniku. FORMY OCENIANIA Bieżące ocenianie obejmuje: dłuższe formy pisemne (testy, wypracowanie), krótkie formy pisemne- kartkówki- nie muszą wcześniej zapowiadane, odpowiedzi ustne obejmujące materiał działu aktualnie omawianego (3-5 ostatnich lekcji) oraz zadania domowe, karty pracy, referaty, prasówka - sprawdzanie znajomości aktualnych wydarzeń z kraju i ze świata, projekt edukacyjny, aktywność ucznia na lekcjach, udział w konkursach i olimpiadach. 1. Dłuższe formy pisemne dłuższe formy pisemne są obowiązkowe. Jeżeli z przyczyn losowych uczeń nie może napisać z całą klasą, to powinien to uczynić w terminie wyznaczonym przez nauczyciela. W razie ponownego nie przystąpienia ucznia do sprawdzianu decyzja o jego terminie/formie/warunkach jest w wyłącznej gestii nauczyciela. ocena z pracy klasowej może być poprawiona (jednokrotnie) przez ucznia w terminie uzgodnionym z nauczycielem, w ciągu 2 tygodni, ocenę wyższą niż niedostateczną uczeń ma prawo poprawiać tylko raz w semestrze. poprawa sprawdzianu możliwa jest tylko w przypadku, gdy uczeń pisał sprawdzian w pierwszym terminie (z wyjątkiem sytuacji szczególnych np. pobyt w szpitalu). kryteria oceniania prac pisemnych: 0% - 34% ndst 35% - 50% dop 51% - 70% dst 71% - 85% db 86% -99 bdb Celujący 100% uczeń i jego rodzice (prawni opiekunowie) maja prawo wglądu do prac pisemnych w szkole, w obecności nauczyciela

3 2. Odpytywanie na plusy i minusy (oceniana może być aktywność na lekcji, zadania domowe, odpowiedzi ustne, obejmujące materiał działu aktualnie omawianego prasówki ), Ustala się następujący sposób przeliczania ich na oceny: (bardzo dobry) (dobry) (dostateczny) (dopuszczający) (niedostateczny) 3. Uczniowie mają prawo do zgłoszenia nieprzygotowania do lekcji ( 1-2 godziny zajęć - jedno nieprzygotowanie, 3-4 godziny 2 nieprzygotowania w semestrze), jest ono zgłaszane przed lekcją, nie ma wpływu na ocenę 4. W przypadku niesamodzielnej pracy (sprawdzianu, zadania domowego, referatu) uczeń może otrzymać ocenę niedostateczny bez możliwości poprawy. 5. Oceny klasyfikacyjne semestralne oraz końcowe ustala nauczyciel przedmiotu biorąc pod uwagę wszystkie oceny cząstkowe z następującymi wagami: Lp. Forma Waga uwagi 1 Sprawdzian 10 Kolor czerwony 2 Kartkówka, odpowiedź ustna Zadanie domowe Ocena z plusów i minusów Referat/ Projekt edukacyjny Prasówka 4 7 Praca w grupach, karty pracy Osiągnięcia w konkursach/ zawodach Zadania maturalne 6 7 fioletowy 10 Matura próbna 0 fioletowy 11 Poprawa oceny 150% wagi oceny poprawianej Nie obowiązuje w przypadku, gdy uczeń ponownie napisał sprawdzian na ocenę niedostateczną.. Tryb odwoławczy. Uczeń ma możliwość poprawienia zaproponowanej przez nauczyciela oceny śródrocznej lub rocznej na warunkach zapisanych w statucie szkoły i PZO.

4 Wymagania programowe na poszczególne oceny poziom podstawowy- klasa 1 (przygotowane na podstawie wymagań opracowanych przez wydawnictwo Nowa Era) Wymagania podstawowe: oceny dopuszczająca i dostateczna Wymagania ponadpodstawowe: oceny dobra, bardzo dobra, celująca Aby uzyskać kolejną, wyższą ocenę, uczeń musi opanować zasób wiedzy i umiejętności z poprzedniego poziomu. Temat lekcji Wymagania na poszczególne oceny Zagadnienia dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra celująca 1. Obywatelstwo polskie i unijne - istota obywatelstwa - nabywanie i uzyskiwanie obywatelstwa - obywatelstwo polskie - obywatelstwo unijne - obywatelstwo a narodowość - społeczeństwo obywatelskie - obywatelskie nieposłuszeństwo - wyjaśnia obywatelstwo, społeczeństwo obywatelskie, państwo prawa, - wymienia dwa podstawowe sposoby nabywania obywatelstwa (prawo krwi, prawo ziemi) - wymienia podstawowe prawa i obowiązki obywatela zapisane w Konstytucji RP Rozdział I: Obywatel - wyjaśnia - wyjaśnia terminu: nieposłuszeństwo obywatelskość, obywatelskie pluralizm - wskazuje różnice polityczny, między decentralizacja obywatelstwem a władzy narodowością państwowej - wymienia i - przedstawia opisuje inne niż sposób nabywania prawo krwi i obywatelstwa w prawo ziemi sposoby uzyskania - wyjaśnia obywatelstwa - charakteryzuje posiadania sposób nadawania obywatelstwa obywatelstwa polskiego i polskiego i unijnego, zrzekania się go - wymienia i - opisuje cechy opisuje warunki charakterystyczne rozwoju społeczeństwa społeczeństwa obywatelskiego - zna postać H.D. Thoreau - wyjaśnia terminu: subsydiarność - wskazuje uprawnienia wynikające z posiadania obywatelstwa unijnego - wskazuje przykłady obywatelskiego nieposłuszeństwa - ocenia korzyści płynące z posiadania obywatelstwa, w tym obywatelstwa unijnego - ocenia, czy społeczeństwo polskie spełnia kryteria społeczeństwa obywatelskiego

5 2. Proces wyborczy 3. Życie publiczne - relacje władzaobywatel - formy sprawowania władzy przez obywateli - rola wyborów we współczesnej demokracji - prawo wyborcze - cenzus wyborczy - przymiotniki wyborcze - charakterystyka wyborów w - referendum ogólnokrajowe i lokalne - życie publiczne - inicjatywa obywatelska - petycja, skarga i list otwarty - manifestacje, - wyjaśnia demokracja pośrednia, demokracja bezpośrednia, czynne prawo wyborcze, bierne prawo wyborcze - wskazuje różnice między demokracją pośrednią a bezpośrednią - określa cenzus wyborczy obowiązujący w - wyjaśnia inicjatywa obywatelska, obywatelskiego - wyjaśnia suwerenność narodu, prawo wyborcze, kodeks wyborczy, referendum - wyjaśnia rolę wyborów w państwie demokratycznym - wymienia przymiotniki wyborcze - wymienia rodzaje referendum przyjęte w prawodawstwie polskim - wyjaśnia życie publiczne, skarga, zgromadzenie, - wyjaśnia cele, przedstawia cechy charakterystyczne obywatelskiego nieposłuszeństwa - charakteryzuje zasady przeprowadzania wyborów w - przedstawia zasady głosowania poza miejscem zamieszkania - charakteryzuje zasady przeprowadzania referendum lokalnego i ogólnokrajowego - wskazuje różnice między petycja, skargą i listem otwartym oraz wymienia - wyjaśnia terminu: uczestnictwo polityczne - wymienia formy partycypacji obywateli w życiu politycznym państwa - opisuje przebieg procesu legislacyjnego obywatelskiego projektu ustawy - ocenia wyborów dla współczesnej demokracji - ocenia wpływ aktywności obywatelskiej na kształtowanie się życia publicznego

6 4. Jak załatwić sprawę w urzędzie? demonstracje i pikiety - strajki - administracja publiczna i jej struktura - administracja rządowa - administracja samorządowa - kompetencje urzędów w - podstawowe dokumenty współczesnego obywatela ( dowód osobisty, paszport, prawo jazdy) - zasady rejestracji pojazdu petycja, list otwarty - pisze petycję według wzoru - wie, gdzie i w jaki sposób uzyskać dowód osobisty, paszport i prawo jazdy oraz zarejestrować pojazd - wypełnia wniosek o wydanie dowodu osobistego strajk - opisuje zasady i sposób zalegalizowania zgromadzenia - wymienia cele i rodzaje strajku (ostrzegawczy, zakładowy) - zna zasady prawidłowego wypełniania formularzy - wyjaśnia administracja publiczna, administracja rządowa, administracja samorządowa - wymienia organy administracji publicznej w elementy tych pism - wymienia i charakteryzuje inne niż ostrzegawczy i zakładowy formy strajku - wyjaśnia terminu: służba cywilna - wyjaśnia, jaką funkcję pełni dowód osobisty - charakteryzuje strukturę i zadania administracji rządowej i samorządowej - wymienia rodzaje paszportów i ich cechy charakterystyczne - ocenia stopień znajomości procedur podejmowania decyzji administracyjnych - ocenia działalność urzędów w 5. Informacja publiczna i e- urząd - informacja publiczna i jej charakterystyka - sposoby - wyjaśnia terminu: informacja - wyjaśnia terminu: urząd - wyjaśnia sposób odwoływania się od decyzji urzędu - wymienia przykłady spraw i opisuje sposób ich - ocenia dostępu do informacji

7 1. Prawo i jego funkcje udostępniania informacji publicznej - prawa obywatela wobec urzędu - skuteczne załatwianie sprawy - odwołanie od decyzji - Elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej (epuap). - pojęcie i funkcje prawa - charakter i rodzaje norm społecznych - norma prawna a przepis prawny - prawo naturalne i pozytywne - praworządność - rodziny prawa - cechy systemu prawnego - zasady prawa publiczna - wskazuje elementy składowe podania - pisze podanie - wyjaśnia prawo, praworządność - wymienia rodzaje norm społecznych - wymienia postawy obywateli wobec prawa elektroniczny - opisuje cechy charakterystyczne informacji publicznej - wymienia sposoby udostępniania informacji publicznej - charakteryzuje prawa obywatela wobec rządu - wymienia ułatwienia, jaki niesie obywatelom e-urząd Rozdział II: Prawo - wyjaśnia norma prawna, przepis prawny, kultura prawna - opisuje rodzaje norm społecznych - charakteryzuje funkcje prawa - wymienia i opisuje najczęściej stosowane zasady - pisze odwołanie od decyzji urzędu - wyjaśnia prawo naturalne, prawo pozytywne, prawo stanowione - opisuje cechy charakterystyczne norm społecznych - charakteryzuje rodziny prawa i podaje ich przykłady załatwiania za pośrednictwem epuap - wypełnia wniosek o udostępnienie informacji publicznej - wyjaśnia prawo zwyczajowe, prawo powszechne zwyczajowe - rozpoznaje części składowe normy prawnej - wskazuje różnice między prawem naturalnym a publicznej dla funkcjonowanie demokratycznego społeczeństwa - ocenia postawy obywateli wobec prawa - ocenia kulturę prawną społeczeństwa w

8 - kultura prawna i postawy obywateli wobec prawa prawa wywodzące się z prawa rzymskiego - charakteryzuje postawy obywateli wobec prawa - opisuje cechy systemu prawnego pozytywnym 2. Źródła i obszary prawa - źródła prawa - źródła poznania prawa - hierarchia aktów prawnych w - prawo wspólnotowe jako źródło prawa w - podział prawa - stosowanie prawa - wymienia źródła prawa obowiązujące w - przedstawia podział prawa - wyjaśnia źródła prawa, prawo wewnętrzne, prawo międzynarodowe, prawo publiczne, prawo prywatne, prawo materialne, prawo formalne - opisuje podział prawa - opisuje etapy działalności prawnej - charakteryzuje źródła prawa obowiązujące w i zna ich hierarchię - wymienia cechy charakterystyczne prawa wewnętrznego, międzynarodoweg o, publicznego, prywatnego, materialnego i formalnego - wyjaśnia terminu: prawo wspólnotowe - rozróżnia i opisuje źródła prawa wspólnotowego - wskazuje różnice między poszczególnymi rodzajami prawa - ocenia problem zależności między prawem unijnym a prawem polskim 3. Gałęzie prawa wewnętrznego - gałęzie polskiego prawa wewnętrznego - prawo karne i jego zasady - prawo cywilne - prawo - wyjaśnia kodeks, przestępstwo, grzywna - wymienia - wyjaśnia osoba fizyczna, osoba prawna, akt administracyjny - opisuje zasady obowiązujące w prawie karnym - wyjaśnia różnicę między zdolnością prawną a - charakteryzuje relacje prawne przewidziane w prawie administracyjnym - przedstawia - ocenia problem nadmiernej ilości regulacji prawnych w - ocenia problem zaostrzania kar za

9 4. Władza sądownicza w administracyjne - inne ważniejsze gałęzie prawa w i ich cechy charakterystyczne. - charakterystyka władzy sądowniczej - dwuinstancyjność sądownictwa - struktura władzy sądowniczej w - Krajowa Rada Sądownictwa - Sąd Najwyższy - sądy powszechne - sędziowie sądów powszechnych rodzaje kar przewidzianych w polskim Kodeksie karnym - wyjaśnia sędzia, ławnik - charakteryzuje strukturę władzy sądowniczej w - wymienia źródła prawa karnego, cywilnego i administracyjnego - przedstawia cechy charakterystyczne prawa karnego, cywilnego i administracyjnego - wymienia inne niż prawo karne, cywilne i administracyjne gałęzie prawa w - wyjaśnia kasacja, apelacja, skarga konstytucyjna - omawia zasady funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości w - wyjaśnia, na czym polega immunitet sędziowski oraz konstytucyjne zdolnością do czynności prawnych - opisuje podział prawa cywilnego - charakteryzuje inne niż prawo karne, cywilne i administracyjne gałęzie prawa w - omawia zasady, jakimi powinni kierować się sędziowie i członkowie trybunałów - przedstawia warunki, jakie musi spełniać kandydat na ławnika i sposób jego wyboru - opisuje zadania Sądu Najwyższego, podział aktów administracyjnych i wskazuje ich przykłady - charakteryzuje skład i zadania Krajowej Rady Sądownictwa - opisuje strukturę Sądu Najwyższego, Trybunału Konstytucyjnego i Trybunału Stanu - charakteryzuje procedurę wszczynania postępowania przed Trybunałem najcięższe przestępstwa - ocenia rolę ławników w systemie sądownictwa polskiego

10 5. Postępowanie sądowe - ławnicy - sądy administracyjne i wojskowe - Trybunał Konstytucyjny - Trybunał Stanu - postępowanie sądowe - sprawy cywilne - sprawy karne -sprawy administracyjne - proces cywilny - pozew w procesie cywilnym - proces karny - zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa - sądy polubowne - wyjaśnia postępowanie sądowe, strona powodowa (powód), strona pozwana (pozwany), - wymienia uczestników procesu cywilnego i procesu karnego zasady niezawisłości i nieusuwalności sędziów - omawia zadania ławników - wyjaśnia przestępstwo, wykroczenie, mediacja, sąd polubowny - wskazuje przykłady spraw rozpatrywanych przez sądy cywilne, karne i administracyjne - wymienia prawa ofiary, świadka i oskarżonego w procesie karnym sądów powszechnych, wojskowych i administracyjnych - przedstawia uprawnienia Trybunału Konstytucyjnego i Trybunału Stanu - charakteryzuje przebieg procesu cywilnego i procesu karnego - wskazuje różnice między procesem cywilnym i karnym - wyjaśnia sposób postępowania po złożeniu zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa - wymienia cechy dobrego mediatora - sporządza według wzoru pozew w procesie cywilnym i zawiadomienie o popełnieniu Konstytucyjnym i Trybunałem Stanu - wyjaśnia postępowanie procesowe, postępowanie nieprocesowe, postępowanie przygotowawcze - wskazuje różnice między postępowaniem procesowym a nieprocesowym - omawia sposób postępowania przed sądem polubownym - ocenia rolę mediacji w postępowaniu sądowym - ocenia świadomość prawną społeczeństwa polskiego

11 6. Organy ścigania - prokuratura i jej struktury - zadania prokuratury - Krajowa Rada Prokuratury - policja struktura i zadania - działalność i uprawnienia policji - zadania innych służb mundurowych - dzielnicowy - prokuratura i policja w postępowaniu karnym - formy postępowania przygotowawczeg o - Interpol - omawia cele i strukturę policji - opisuje zadania policji i innych służb mundurowych - wymienia uprawnienia policjantów - omawia cele i strukturę prokuratury - charakteryzuje zadania prokuratorów - charakteryzuje formy działania i zadania dzielnicowych - wyjaśnia rolę policji i prokuratury w postępowaniu karnym przestępstwa - opisuje strukturę prokuratury - opisuje sposób powoływania i uprawnienia prokuratora generalnego - wyjaśnia, jakie dla działalności prokuratury ma jej hierarchiczność - charakteryzuje różne sfery działalności policji - omawia zadania Krajowej Rady Prokuratorów - wskazuje różnice między śledztwem a dochodzeniem - omawia skutki postępowania przygotowawczeg o - opisuje strukturę i zadania Interpolu - ocenia poziom i poczucie bezpieczeństwa współczesnych Polaków 7. Nieletni wobec prawa - przestępczość nieletnich - odpowiedzialność prawna nieletnich - sądy rodzinne - rozumie pojęcia: nieletniego w prawie cywilnym i karnym - wymienia - rozumie pojęcie: procesu resocjalizacji - określa granice prawnej - charakteryzuje sposób funkcjonowania sądów rodzinnych w sprawach - omawia przestępczość nieletnich na przykładzie wybranych - ocenia poziom przestępczości wśród nieletnich i problem zaostrzenia kar

12 1. Czym są prawa człowieka? - środki stosowane przez sądy rodzinne wobec nieletnich - przepisy prawne dotyczące sprzedaży narkotyków i alkoholu nieletnim oraz palenia w miejscach publicznych - konsekwencje zażywania alkoholu i narkotyków oraz palenia papierosów - proces resocjalizacji - prawa człowieka i ich charakter - historia praw człowieka - Powszechna deklaracja praw człowieka - generacje praw człowieka - prawa człowieka przejawy demoralizacji nieletnich i popełniane przez nich czyny karalne - omawia konsekwencje zażywania alkoholu i narkotyków oraz palenia papierosów - wyjaśnia terminu: prawa człowieka - omawia charakter praw człowieka - wymienia fundamentalne dla praw człowieka odpowiedzialności nieletnich - omawia zadania sądów rodzinnych - wymienia środki stosowane przez sądy rodzinne wobec nieletnich - charakteryzuje przepisy prawne dotyczące sprzedaży narkotyków i alkoholu nieletnim oraz palenia w miejscach publicznych Rozdział III: Prawa człowieka - wymienia prawa człowieka zapisane w Powszechnej deklaracji praw człowieka oraz prawa dziecka zapisane w Konwencji praw dziecka przestępczości nieletnich - opisuje środki stosowane przez sądy rodzinne wobec nieletnich - omawia zasady niezbędne w skutecznym procesie resocjalizacji - wymienia prawa przynależne do konkretnej generacji praw człowieka - omawia strukturę i zadania instytucji stojących na straży praw człowieka artykułów z Kodeksu wykroczeń - przedstawia uwarunkowania rozstrzygania spraw nieletnich przez organy państwowe - opisuje historię praw człowieka - wymienia historyczne akty prawne, które miały wpływ na kształtowanie się praw człowieka - charakteryzuje wobec nich - ocenia problem tzw. czwartej generacji praw człowieka

13 2. Międzynarodow y system ochrony praw człowieka - dokumenty - prawa człowieka - instytucje. - Konwencja praw dziecka - system ochrony praw człowieka (Organizacja Narodów Zjednoczonych, Rada Europy, Unia Europejska) - Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu i jego zadania - Europejska Karta Społeczna - Urząd Komisarza Praw Człowieka Rady Europy - Unia Europejska a prawa człowieka - Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie dokumenty stworzone przez Radę Europy i ONZ - wymienia prawa człowieka uregulowane w Europejskiej Karcie Społecznej oraz Karcie praw podstawowych - wymienia ważniejsze organizacje pozarządowe działające na rzecz ochrony praw człowieka - rozróżnia i charakteryzuje generacje praw człowieka - wymienia instytucje, które stoją na straży praw człowieka - wyjaśnia, jak funkcjonuje system ochrony praw człowieka - omawia zadania ONZ, Rady Europy i Unii Europejskiej w dziedzinie praw człowieka - wymienia zadania OBWE - wyjaśnia wpływ organizacji pozarządowych na przestrzeganie praw człowieka - charakteryzuje zadania Europejskiego Trybunału Praw Człowieka - omawia wpływ Unii Europejskiej na kształtowanie europejskiego systemu ochrony praw człowieka - omawia strukturę ONZ, Rady Europy i Unii Europejskiej i jej wpływ na przestrzeganie praw człowieka - charakteryzuje zasady funkcjonowania Europejskiego Trybunału Praw treść dokumentów dotyczących praw człowieka, uchwalonych przez Radę Europy i ONZ - opisuje zasady i sposób składania skargi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka - wypełnia formularz skargi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka według wzoru - omawia zadania Komisarza Praw Człowieka Rady Europy - wyjaśnia okoliczności powstania OBWE i jej strukturę - ocenia sposoby i skuteczność metod walki z łamaniem praw człowieka

14 - Prawa człowieka a organizacje pozarządowe (Amnesty International, Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Human Rights Watch) Człowieka - charakteryzuje cele i zadania ważniejszych organizacji pozarządowych działających na rzecz ochrony praw człowieka 3. Ochrona praw i wolności w - prawa człowieka w Konstytucji RP - Urząd Rzecznika Praw Obywatelskich - Urząd Rzecznika Praw Dziecka - prawo do prywatności - prawa jednostki w kontaktach z mediami - skarga konstytucyjna - wymienia prawa oraz wolności człowieka i obywatela zapisane w Konstytucji RP - wyjaśnia, na czym polega prawo do prywatności i wskazuje jego zakres - określa prawa jednostki w kontaktach z mediami - wyjaśnia, jakie są prawne uwarunkowania ograniczenia praw i wolności zapisanych w Konstytucji RP - charakteryzuje zadania rzecznika praw człowieka i rzecznika praw dziecka - opisuje sposób powoływania oraz funkcjonowania rzecznika praw człowieka i rzecznika praw dziecka - przedstawia zasady składania skargi konstytucyjnej - wyjaśnia zasady i procedury zwracania się z wnioskiem do rzecznika praw obywatelskich i rzecznika praw dziecka - pisze skargę do rzecznika praw obywatelskich według wzoru - wskazuje elementy skargi konstytucyjnej oraz skutki - ocenia problem ochrony praw i wolności w

15 4. Łamanie praw człowieka - przyczyny łamania praw człowieka - międzynarodowe prawo humanitarne konfliktów zbrojnych - łamanie praw kobiet - łamanie praw dziecka - wolność wyznania - problem uchodźców - łamanie praw człowieka w Europie (nacjonalizm, szowinizm, rasizm, antysemityzm, ksenofobia) - dopuszczalne ograniczenie praw człowieka - wyjaśnia nacjonalizm, rasizm, antysemityzm - wymienia przyczyny łamania praw człowieka - wyjaśnia szowinizm, ksenofobia - charakteryzuje przyczyny łamania praw człowieka - wskazuje przykłady państw, w których nie przestrzega się praw człowieka lub są one zagrożone - omawia przykłady łamania praw kobiet i dzieci - podaje przykłady łamania wolności wyznania - wymienia przyczyny uchodźstwa we współczesnym świecie - wyjaśnia, na czym polega międzynarodowe prawo humanitarne konfliktów zbrojnych - przedstawia cele i zasady konwencji genewskich i uzupełniających je protokołów - omawia sytuację uchodźców we współczesnym świecie - charakteryzuje przejawy nacjonalizmu, szowinizmu, rasizmu, antysemityzmu, ksenofobii - wyjaśnia, w jakich okolicznościach można ograniczyć prawne jej uznania przez Trybunał Konstytucyjny - wskazuje różnice w przestrzeganiu praw człowieka między rozwiniętymi krajami demokratycznymi a państwami, które powstały w XX w. i nie mają tradycji demokratycznych - opisuje działalność Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw Uchodźców - uzasadnia, że nacjonalizm, szowinizm, rasizm, antysemityzm i ksenofobia stanowią przykłady łamania praw człowieka - ocenia przejawy nacjonalizmu, szowinizmu, rasizmu, antysemityzmu, ksenofobii

16 1. System edukacji w 2. Polskie szkoły wyższe - charakterystyka polskiego systemu edukacji - zadania MEN i samorządów - zadania szkoły - statut i inne szkolne dokumenty - prawa i obowiązki uczniów - postępowanie w sytuacji złamania praw ucznia - konsekwencje niedopełniania obowiązków szkolnych - organizacja studiów system boloński - zalety i wady systemu bolońskiego - wybór kierunków studiów - zasady przyjmowania - przedstawia zadania szkoły - wymienia prawa i obowiązki ucznia - wyjaśnia, jakie są konsekwencje niedopełniania obowiązków szkolnych - określa kryteria wyboru kierunku studiów - wyjaśnia, na czym polega kształcenie ustawiczne prawa człowieka Rozdział IV: Edukacja i praca - charakteryzuje system edukacji w - wyjaśnia, jaką rolę w szkole pełni statut - wyjaśnia, na czym polega system boloński w organizacji studiów wyższych - przedstawia zasady i warunki przyjęć na wyższe uczelnie - wymienia - wymienia zadania MEN i samorządów lokalnych w dziedzinie edukacji - wymienia inne niż statut dokumenty obowiązujące w szkole - opisuje procedurę postępowania w przypadku złamania praw ucznia - charakteryzuje wybrane kierunki studiów - wyjaśnia, na czym polega istota programu Comenius - wyjaśnia, na czym polegają zadania szkoły w zakresie nauczania i pracy opiekuńczowychowawczej - przedstawia przebieg postępowania kwalifikacyjnego na wybrany kierunek studiów i sposób obliczania ilości punktów - charakteryzuje - ocenia skuteczność polskiego systemu edukacji - ocenia system boloński wskazując jego zalety i wady - ocenia kształcenia ustawicznego dla gospodarki i społeczeństwa

17 3. Kształcenie za granicą 4. Podróżowanie po Europie i świecie kandydatów na uczelnie wyższe - warunki przyjęć na uczelnie - charakterystyka wybranych kierunków studiów - kształcenie ustawiczne - edukacyjne programy unijne - program Comenius - możliwości kształcenia za granicą - charakterystyka kształcenia wyższego w wybranych krajach UE - matura międzynarodowa - program matury międzynarodowej - obywatel w podróży - utrata dokumentów za granicą - Europejska - przedstawia zasady podejmowania studiów wyższych za granicą - wyjaśnia strefa Schengen, terroryzm edukacyjne programy unijne - przedstawia zasady podejmowania studiów wyższych i warunki kształcenia się za granicą - przedstawia procedurę postępowania w przypadku utraty dokumentów lub - wyjaśnia, na czym polega program matury międzynarodowej - wymienia korzyści, jaki daje uczniom realizowanie programu matury międzynarodowej - opisuje dokumenty zdrowotne, niezbędne podczas pobytu za granicą ofertę edukacyjnych programów unijnych - charakteryzuje szkolnictwo wyższe w wybranych krajach UE - wyjaśnia okoliczności powstania strefy Schengen - omawia zasady - ocenia problem tzw. drenażu mózgów z punktu widzenia interesów Polski - ocenia rolę strefy Schengen dla obywateli Unii Europejskiej

18 Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego - strefa Schengen i jej granice - charakterystyka zjawiska terroryzmu - wyjaśnia, w jaki sposób Ministerstwo Spraw Zagranicznych dba o interesy Polaków przebywających za granicą problemów zdrowotnych podczas pobytu za granicą - wyjaśnia, jak funkcjonuje strefa Schengen - wymienia cechy charakterystyczne zjawiska terroryzmu - opisuje zasady przekraczania granic zewnętrznych i wewnętrznych strefy Schengen - charakteryzuje miejsca szczególnie narażone na terroryzm przewozu żywności i leków w komunikacji samolotowej - opisuje sytuacje, które powinny wzbudzić obawy zagrożenia atakiem terrorystycznym 5. Praca w i za granicą - praca młodzieży w UE - dziecko i młodociany a problem podejmowania pracy - praca młodocianych w - praca w Wielkiej Brytanii - podatki i umowy - Europass - powrót do kraju - wyjaśnia umowazlecenie, umowa o dzieło, umowa o pracę - przedstawia obowiązki pracodawcy zatrudniającego młodocianych pracowników - wyjaśnia terminu: Europass - wyjaśnia uwarunkowania podejmowania pracy przez młodocianych - wymienia zasady zatrudniania młodocianych w - wyjaśnia rolę Europass w podejmowaniu pracy za granicą przez młodych ludzi - wymienia formalności związane z rejestracją i podejmowaniem pracy za granicą na przykładzie Wielkiej Brytanii - wyjaśnia różnice w umowach podpisywanych z młodymi pracownikami - wymienia ułatwienia w powrocie do kraju Polaków pracujących za granicą - wyjaśnia, jaką rolę dla młodych ludzi mają uregulowania prawne Europejskiego paktu na rzecz młodzieży - charakteryzuje dokumenty wchodzące w skład Europass - sporządza Europass-CV według wzoru - ocenia problem emigracji ludzi młodych w poszukiwaniu pracy

19 Wymagania programowe na poszczególne oceny poziom rozszerzony- klasa 2 Temat lekcji Zagadnienia Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca) Wymagania podstawowe (ocena dostateczna) Uczeń potrafi to, co na ocenę dopuszczającą, oraz: Wymagania rozszerzające (ocena dobra) Uczeń potrafi to, co na ocenę dostateczną, oraz: Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra) Uczeń potrafi to, co na ocenę dobrą, oraz: Wymagania wykraczające (ocena celująca) Uczeń potrafi to, co na ocenę bardzo dobrą, oraz: Życie zbiorowe i jego reguły socjologia formy życia społecznego normy społeczne instytucje społeczne anomia konflikty społeczne rozwiązywanie konfliktów społecznych zbiorowość, stosunki społeczne, społeczność, społeczeństwo, norma społeczna, instytucja społeczna, konflikt społeczny przedstawia rodzaje norm społecznych wymienia przykłady instytucji społecznych podaje źródła konfliktów społecznych Społeczeństwo socjologia, więź społeczna, zależność społeczna, działanie społeczne, para, krąg społeczny, publiczność, wspólnota, wartości, konformizm formy życia społecznego wymienia i opisuje formy zbiorowości omawia rodzaje norm społecznych opisuje funkcje norm społecznych przedstawia przykłady instytucji zbiór społeczny, styczność przestrzenna, styczność społeczna, sankcje, anomia wymienia i opisuje rodzaje więzi społecznych zadania instytucji społecznych opisuje przyczyny, przejawy i skutki anomii omawia sposoby rozwiązywania konfliktów socjologia ogólna, socjologia szczegółowa, łączność psychiczna, innowacja, rytualizm, wycofanie, bunt, alienacja przedstawia wpływ poglądów Augusta Comte a, Herberta Spencera, Emila Durkheima, Maxa Webera na badania socjologiczne fazy konfliktu społecznego. ocenia sposoby rozwiązywania konfliktów

20 Socjalizacj a i kontrola społeczna Grupy społeczne socjalizacja pierwotna i wtórna modele socjalizacji czynniki socjalizacji kontrola społeczna stygmatyzacja społeczna resocjalizacja podział grup społecznych, czynniki grupotwórcze cechy grupy społecznej pozycja i rola społeczna status społeczny grupy odniesienia wychowanie, socjalizacja, uspołecznienie uzasadnia, dlaczego człowiek jest istotą społeczną tłumaczy, jaki wpływ na człowieka ma kontrola społeczna grupa społeczna, interakcja społeczna wymienia cechy grupy społecznej omawia funkcjonowanie małej grupy społecznej społecznych podaje elementy konfliktów społecznych natura ludzka, socjalizacja pierwotna, socjalizacja wtórna, porządek społeczny, kontrola społeczna, resocjalizacja etapy socjalizacji wymienia czynniki socjalizacji opisuje formy i środki kontroli społecznej piramida Maslowa, pozycja społeczna, rola społeczna, status społeczny rodzaje grup społecznych opisuje klasyfikację potrzeb według Abrahama Maslowa dewiacja, stygmatyzacja różne modele socjalizacji opisuje czynniki socjalizacji omawia teorię stygmatyzacji społecznej tłumaczy, na czym polega proces resocjalizacji kategoria statystyczna, kategoria socjologiczna, kategoria społeczna, grupy odniesienia wymienia czynniki grupotwórcze omawia rodzaje ról społecznych i ich wpływ na funkcjonowanie porównuje różne modele socjalizacji opisuje typy socjalizacji omawia mechanizmy procesów socjalizacyjnych wyjaśnia wpływ liczebności, interakcji i więzi społecznych, celów, wartości i norm oraz poczucia odrębności i wspólnoty na sposób funkcjonowania grupy społecznej grupy odniesienia i omawia ich wpływ ocenia wpływ czynników socjalizacji na przystosowanie młodych ludzi do funkcjonowania w zbiorowości ocenia skutki stygmatyzacji społecznej ocenia skutki resocjalizacji ocenia różne style kierowania grupą

21 Rodzina Podziały społeczne rodzina w ujęciu historycznym i współczesnym cechy współczesnej rodziny modele rodziny nowe formy rodziny funkcje rodziny zróżnicowanie społeczne struktura i warstwa społeczna ruchliwość społeczna nierówności społeczne terminu: rodzina wymienia cechy współczesnej rodziny struktura społeczna, klasa, warstwa przedstawia przyczyny zróżnicowania społecznego konkubinat, związek partnerski omawia cechy współczesnej rodziny nowe formy rodziny opisuje sytuację współczesnej rodziny w stratyfikacja społeczna, system klasowy, system warstwowy, struktura klasowo warstwowa, struktura społecznozawodowa, ruchliwość społeczna opisuje różne rodzaje stratyfikacji społecznej omawia przyczyny, grupy społecznej opisuje różne style kierowania grupą przedstawia i opisuje charakter i formy rodziny na przestrzeni wieków funkcje rodziny i sposoby ich realizacji przez rodziny współczesne omawia postawy rodzicielskie system kastowy, ruchliwość pozioma, ruchliwość pionowa, awans, degradacja porównuje różne rodzaje stratyfikacji społecznej omawia procesy społeczne, które mają wpływ na trwałość i stabilność stratyfikacji społecznej na społeczne funkcjonowanie jednostki modele rodziny ze względu na typ małżeństwa, wielkość, podział władzy i miejsce zamieszkania kooptacja, zasada kumulatywnych korzyści opisuje i porównuje strukturę społeczeństwa polskiego czasów PRL i współcześnie porównuje tradycyjny model rodziny ze współczesnym ocenia różne postawy rodzicielskie ocenia sytuację współczesnej rodziny w ocenia społeczne skutki nierówności społecznych

22 Problemy życia społeczne go w Zmiana społeczna wykluczenie społeczne problem bezrobocia sytuacja niepełnosprawn ych perspektywy ludzi młodych przyczyny zmian społecznych reakcje na zmiany społeczne typy społeczeństw społeczeństwo współczesne formy zmian społecznych: terminu: bezrobocie przyczyny i skutki bezrobocia zmiana społeczna, rewolucja, reformy omawia przyczyny i skutki zmian społecznych przejawy i skutki nierówności społecznych wykluczenie społeczne, polityka społeczna omawia sposoby zwalczania bezrobocia główne problemy społeczne w i omawia możliwości ich rozwiązania proces społeczny, rozwój społeczny, regres społeczny, postęp społeczny, ruch społeczny społeczeństwo współczesne omawia istotę i złożoność ruchów różne rodzaje struktury społecznej wymienia przyczyny i rodzaje ruchliwości społecznej rodzaje bezrobocia omawia przyczyny i przejawy wykluczenia społecznego i ocenia sytuację niepełnosprawnych w omawia problemy i ocenia perspektywy ludzi młodych w transformacja ustrojowa, ruch radykalny, ruch reformatorski, ruch emancypacyjny omawia sposoby i formy zmian społecznych oraz ocenia ich wpływ na jednostkę i opisuje następstwa wykluczenia społecznego omawia instrumenty aktywnej polityki społecznej dyfuzja, feminizm, ruch niepodległościowy non-violence, ruch praw obywatelskich ruchy społeczne na przykładzie ruchu kobiet, ruchu niepodległościowego i ruchu praw ocenia perspektywy ludzi młodych w ocenia ruchy społeczne na przykładzie ruchu kobiet, ruchu niepodległościowe go i ruchu praw obywatelskich

23 Naród i mniejszoś ci narodowe rewolucja i reformy ruchy społeczne ruch kobiet ruch niepodległościo wy ruch praw obywatelskich czynniki narodotwórcze koncepcje narodu tożsamość narodowa postawy wobec ojczyzny i narodu szowinizm rasizm antysemityzm mniejszości narodowe i etniczne w sytuacja prawna mniejszości etnicznych i narodowych naród, symbole narodowe, patriotyzm wymienia czynniki narodotwórcze społecznych świadomość narodowa, kosmopolityzm, rasizm, antysemityzm, nacjonalizm, mniejszość narodowa, mniejszość etniczna czynniki narodotwórcze opisuje postawy wobec ojczyzny i narodu przedstawia mniejszości narodowe i etniczne w społeczeństwo opisuje reakcje na zmiany społeczne wymienia i charakteryzuje typy społeczeństw tożsamość narodowa, asymilacja, ksenofobia, szowinizm, wielokulturowość opisuje koncepcję etniczno-kulturową i polityczną tworzenia się narodu przedstawia negatywne postawy związane z postrzeganiem narodu sytuację prawną mniejszości narodowych i etnicznych w obywatelskich terminu: rekulturacja przedstawia poglądy Johanna G. Herdera i Romana Dmowskiego na genezę państwa wyjaśnia przyczyny, przejawy i skutki zanikania tożsamości narodowej ocenia postawy wobec ojczyzny i narodu ocenia negatywne postawy związane z postrzeganiem narodu

24 Procesy narodowoś ciowe i społeczne Instytucja państwa integracja narodów w świecie zachodnim charakterystyka konfliktów między narodami konflikty na świecie polityka państw wobec imigrantów integracja kulturowa i polityka integracji imigranci w definicja państwa procesy państwowotwór cze geneza państwa współczesne państwa funkcje państwa terminu: integracja omawia przyczyny i przejawy konfliktów między narodami państwo, władza wymienia cechy państwa migracja, imigrant omawia przyczyny i przejawy integracji w świecie zachodnim politykę państw wobec imigrantów przedstawia przeszkody w procesie integracji imigrantów w Europie Państwo i polityka wyjaśnia, na czym polega proces państwowotwórczy cechy państwa opisuje funkcje państwa tłumaczy, na czym polega prawomocność władzy integracja kulturowa, repatriant, uchodźca omawia konflikty etniczne na przykładzie Hiszpanii i byłej Jugosławii problem imigrantów w terminu: legitymizacja przedstawia różne koncepcje definicji państwa tłumaczy, na czym polega zasada samostanowienia narodów opisuje firmy omawia wybrane unie regionalne świata wymienia przykłady ważniejszych konfliktów, wojen i aktów terrorystycznych na świecie i porównuje teorie dotyczące genezy państwa ocenia politykę państw wobec imigrantów ocenia problem imigrantów w ocenia wpływ zasady samostanowienia narodów na kształtowanie się współczesnej Europy

25 Obywatel i obywatelst wo Polityka i kultura polityczna cechy państwa prawomocność władzy państwo a naród wzorce obywatelstwa nabywanie i zrzekanie się obywatelstwa obywatelstwo a narodowość prawa i obowiązki obywatela polskiego obywatelstwo unijne obywatelskie nieposłuszeństw o obywatelskość polityka interpretacja pojęcia politycy przywódcy obywatelstwo, narodowość przedstawia prawa i obowiązki obywatela w świetle Konstytucji RP terminu: polityka przedstawia różne interpretacje pojęcia polityki prawo krwi, prawo ziemi omawia zasady nabywania i zrzekania się obywatelstwa polskiego porównuje cechy charakterystyczne obywatelstwa z wyznacznikami narodowości wymienia uprawnienia wynikające z posiadania obywatelstwa unijnego terminu: przywódca polityczny opisuje cechy charakterystyczne legitymizacji władzy obywatelskość, cnota obywatelska określa dokonania postaci: Henry ego Davida Thoreau, Martina Lutera Kinga, Mahatmy Gandhiego opisuje i porównuje wzorce obywatelstwa na przestrzeni dziejów postawę obywatelskiego nieposłuszeństwa omawia uznany kanon cnot obywatelskich mąż stanu, kultura polityczna opisuje proces przedstawia historyczne i współczesne przykłady obywatelskiego nieposłuszeństwa omawia poglądy Arystotelesa, Niccola Machiavellego, Carla Schmitta i ocenia postawę obywatelskiego nieposłuszeństwa opisuje i ocenia kulturę polityczną w

26 Ideologie, doktryny i programy polityczne polityczni mężowie stanu polityka a moralność kultura polityczna typy kultury politycznej światopogląd i ideologia ideologia doktryna program prawica i lewica ideologie totalitarne faszyzm nazizm komunizm doktryna konserwatywna doktryna liberalna doktryna socjalistyczna socjaldemokracj ideologia, doktryna polityczna, program polityczny zależności między światopoglądem, ideologią, doktryną i programem politycznym przywódców politycznych wyjaśnia zależności między polityką a moralnością światopogląd, konserwatyzm, liberalizm, socjaldemokracja, chrześcijańska demokracja tłumaczy źródła współczesnych doktryn politycznych doktrynę konserwatyzmu, liberalizmu, socjaldemokracji i chrześcijańskiej demokracji kreowania przywódców politycznych i sposoby sprawowania przez nich władzy omawia elementy kultury politycznej wymienia i charakteryzuje rodzaje kultury politycznej faszyzm, nazizm, komunizm, socjalizm, idea wodzostwa, korporacje, marksizm, rewolucja proletariacka, dyktatura proletariatu, stalinizm historyczne i współczesne sposoby klasyfikacji nurtów myśli politycznej omawia cechy charakterystyczne ideologii Michela Foucaulta na istotę polityki przedstawia klasyfikację polityków według teorii Maxa Webera wyjaśnia związki między zjawiskami politycznymi a czynnikami kulturowymi korporacje, socjalizm utopijny, socjalizm naukowy, zasada subsydiarności, solidaryzm społeczny porównuje doktrynę konserwatyzmu, liberalizmu, socjaldemokracji i chrześcijańskiej demokracji zestawia cechy charakterystyczne ideologii totalitarnych ocenia ideologie totalitarne ocenia doktrynę konserwatyzmu, liberalizmu, socjaldemokracji i chrześcijańskiej demokracji

27 Systemy partyjne Społeczeń stwo obywatels kie a chrześcijańska demokracja partia polityczna funkcje partii politycznych rodzaje partii politycznych systemy partyjne system partyjny a system wyborczy podmioty społeczeństwa obywatelskiego kapitał społeczny organizacje partia polityczna, ordynacja wyborcza omawia cechy charakterystyczne partii politycznej terminu: społeczeństwo obywatelskie wymienia podmioty partia masowa, system jednopartyjny, system dwupartyjny, system wielopartyjny bez partii dominującej, system wyborczy opisuje funkcje partii politycznych wybrane systemy partyjne i podaje ich przykłady stowarzyszenie, fundacja opisuje podmioty społeczeństwa totalitarnych koteria arystokratyczna, klub polityczny, system dwuipółpartyjny, system wielopartyjny z partią dominującą, ordynacja większościowa, ordynacja proporcjonalna, próg wyborczy przedstawia proces powstawania partii politycznych różne rodzaje partii politycznych opisuje wybrane systemy partyjne i podaje ich przykłady kapitał społeczny, organizacja pożytku publicznego przedstawia przedstawia zależności między systemem partyjnym a systemem wyborczym porównuje ordynację większościową z proporcjonalną polską i europejską scenę polityczną przedstawia, porównuje i ocenia poglądy Johna Locke a, Georga Wilhelma Hegla i Alexisa de ocenia ordynację większościową i proporcjonalną ocenia wpływ kapitału społecznego na rozwój społeczeństwa obywatelskiego

28 Demokrac ja zasady i procedury pozarządowe w organizacje pożytku publicznego wartości będące fundamentem współczesnej demokracji zasady demokracji fale demokratyzacji demokratyczne wybory formy demokracji bezpośredniej polskie społeczeństwa obywatelskiego demokracja, wolność, równość, sprawiedliwość, wybory omawia wartości będące fundamentem współczesnej demokracji obywatelskiego omawia czynniki wpływające na funkcjonowanie społeczeństwa obywatelskiego rodzaje organizacji pozarządowych w Modele demokracji cenzus, demokracja bezpośrednia, demokracja przedstawicielska (pośrednia), demokratyzacja, referendum zasady współczesnej demokracji omawia zasady prawa wyborczego rozumienie społeczeństwa obywatelskiego na przestrzeni dziejów określa, jaki wpływ na rozwój społeczeństwa obywatelskiego ma kapitał społeczny zasady i cele funkcjonowania organizacji pozarządowych w plebiscyt, inicjatywa ludowa, recall przedstawia rodzaje równości i sprawiedliwości wybory w omawia formy demokracji bezpośredniej i podaje ich przykłady wymienia i opisuje rodzaje referendów Tocqueville a dotyczące społeczeństwa obywatelskiego wyjaśnia, na czym polega zjawisko fal demokratyzacji oraz jakie są jego uwarunkowania i skutki omawia polskie tradycje demokratyczne ocenia i przestrzeganie zasad i wartości demokratycznych we współczesnej demokracji

29 Modele ustrojowe państw demokraty cznych tradycje demokratyczne formy współczesnych państw formy państw złożonych modele ustrojowe państw demokratycznyc h system parlamentarnogabinetowy system kanclerski system prezydencki system półprezydencki system parlamentarnokomitetowy relacja pomiędzy państwem a Kościołem monarchia, republika, państwo unitarne, państwo złożone wymienia rodzaje form rządów państw współczesnych określa rodzaje reżimu politycznego państw współczesnych podaje rodzaje ustroju terytorialnoprawnego państw współczesnych system polityczny, wotum zaufania, wotum nieufności, państwo wyznaniowe, państwo ateistyczne, konkordat rodzaje form rządów państw współczesnych omawia rodzaje reżimu politycznego państw współczesnych przedstawia rodzaje ustroju terytorialnoprawnego państw współczesnych reżim polityczny, federacja, konfederacja, unia, system parlamentarnogabinetowy, system kanclerski, system prezydencki, system półprezydencki, system parlamentarnokomitetowy, odpowiedzialność polityczna, odpowiedzialność konstytucyjna, państwo neutralne światopoglądowo opisuje modele ustrojowe współczesnych państw demokratycznych systemy polityczne USA, Wielkiej Brytanii, Niemiec, Francji i Szwajcarii kontrasygnata, konstruktywne wotum nieufności, weto zawieszające porównuje modele ustrojowe współczesnych państw demokratycznych przedstawia relacje między władzą ustawodawczą i wykonawczą w systemie parlamentarnogabinetowym, kanclerskim, prezydenckim, półprezydenckim i parlamentarnokomitetowym i ocenia relacje między państwem a Kościołem w

30 Władza ustawoda wcza w państwie demokraty cznym aparat państwowy parlament i jego funkcje struktura parlamentu funkcjonowanie parlamentu wybory parlamentarne mandat parlamentarny immunitet parlamentarny koalicja i opozycja organ państwa, parlament, mandat, immunitet parlamentarny przedstawia rolę i zadania izb parlamentu urząd, legislatywa, kadencja, większość zwykła, większość bezwzględna, większość kwalifikowana, ordynacja wyborcza, klub parlamentarny, koalicja rządowa, opozycja funkcje parlamentu omawia sposoby podejmowania decyzji na forum parlamentu opisuje sposoby przeprowadzania wyborów do parlamentu, wyjaśnia, jaką rolę w działalności parlamentarzystów pełni mandat poselski i immunitet omawia relacje między władzą świecką i duchowną we współczesnym państwie aparat państwowy, tryb sesyjny, tryb permanencji, komisja zwyczajna, komisja nadzwyczajna, komisja śledcza, kworum, system większościowy, system proporcjonalny, mandat wolny, mandat imperatywny, immunitet formalny, immunitet materialny, dyscyplina klubowa omawia klasyfikację organów państwowych przedstawia strukturę parlamentu wymienia sposoby omawia zależności między parlamentarną i partyjną działalnością parlamentarzystów ocenia zasadność funkcjonowania immunitetu parlamentarnego w.

31 Władza wykonawc za w państwie demokraty cznym Współczes na demokracj a problemy i zagrożenia egzekutywa głowa państwa rząd w państwie demokratyczny m biurokracja partycypacja obywatelska bezpieczeństwo socjalne ruchy obywatelskiego sprzeciwu i głowa państwa, rząd rodzaje głów państwa opisuje skład i zadania rządu bezpieczeństwo socjalne, patologia, korupcja opisuje rodzaje korupcji i podaje jej przykłady egzekutywa, biurokraci omawia funkcje i zasady organizacji władzy wykonawczej sposoby wybierania głów państwa i zakres ich kompetencji emancypacja, demagogia podaje sposoby i przykłady walki z korupcją na przykładzie Polski funkcjonowania parlamentu rolę i zadania komisji parlamentarnych wyjaśnia sposób powstawania koalicji rządowej i opozycji oraz relacje między nimi egzekutywa polityczna, egzekutywa urzędnicza omawia czynniki wpływające na pozycję premiera w rządzie i państwie przedstawia rolę biurokratów w zarządzaniu państwem partycypacja obywatelska, antyglobalizm, alterglobalizm, populizm, nepotyzm, klientelizm relacje między władzą wykonawczą a władzą ustawodawczą i elektoratem w systemie prezydenckim, półprezydenckim, parlamentarno gabinetowym, parlamentarno komitetowym i kanclerskim ruchy obywatelskiego sprzeciwu i emancypacji oraz ich dla współczesnej demokracji ocenia wady i zalety monarchii i republiki ocenia wpływ biurokratów na sposób funkcjonowania państwa ocenia wpływ bezpieczeństwa socjalnego na stabilność systemu demokratycznego ocenia wpływ korupcji na funkcjonowanie

32 Konstytucj a Rzeczypos politej Polskiej emancypacji patologie życia publicznego korupcja demagogia populizm nepotyzm i klientelizm konstytucja i jej funkcje zasady ustroju RP system rządów w suwerenność a prawo międzynarodow e procedura zmiany konstytucji stany terminu: konstytucja wymienia zasady ustroju Rzeczypospolitej Polskiej opisuje wpływ bezpieczeństwa socjalnego na stabilność systemu demokratycznego System polityczny RP opisuje funkcje konstytucji zasady ustroju Rzeczypospolitej Polskiej omawia cechy charakterystyczne partycypacji obywatelskiej przedstawia narzędzia partycypacji obywatelskiej opisuje zjawiska populizmu i demagogii oraz ich wpływ na współczesną demokrację prezentuje atrybuty konstytucji jako ustawy zasadniczej omawia polskie tradycje konstytucyjne przedstawia strukturę Konstytucji RP z 1997 r., opisuje procedurę zmiany ustawy zasadniczej rodzaje stanów przedstawia wpływ nepotyzmu i klientelizmu na funkcjonowanie państwa demokratycznego omawia system rządów w, przedstawia relacje między prawem krajowym i międzynarodowym, w tym unijnym państwa i relacje między obywatelami a państwem porównuje i ocenia zjawiska populizmu i demagogii oraz ich wpływ na współczesną demokrację ocenia wpływ nepotyzmu i klientelizmu na funkcjonowanie państwa demokratycznego formułuje argumenty uzasadniające lub odrzucające konieczność zmiany Konstytucji RP ocenia realną możliwość zmiany ustawy zasadniczej.