Sza now ni Czy tel ni cy!

Transkrypt

1

2

3 W NUMERZE: Rozmowy z Władysławem Ortylem 2 Program dla Polski Wschodniej szansą szybszego rozwoju kraju z Anną Świebocką-Nerkowską 4 Najbardziej liczymy na gminy Dokumenty 6 Organizowanie czasu pracy w Nowym Roku przy pomocy Microsoft Office Outlook Urzędy skasują dane bezpowrotnie 10 Partnerstwo publiczno-społeczne podstawą rozwoju usług społecznych 12 Wielofunkcyjne urządzenia kserokopiujące 14 Fundusze strukturalne szansa dla przedsięwzięć energetycznych Jarocin Fair Play 17 GOLINA Twój teren pod inwestycje 18 Konkurs Grunt na medal rozstrzygnięty 18 Relacja z I Ogólnopolskiej Konferencji Samorządowi Liderzy Funduszy Strukturalnych 20 Wolny wybór na rynku energii 21 Informatyczne Centra Przedsiębiorczości warunek wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich i terenów marginalizowanych 24 Rybnik inwestuje w przyszłość 26 Firma Philips wprowadza na rynek produkty CosmoPolis nową generację systemów oświetlenia miejskiego. 28 Bezpieczeństwo w mieście 30 Jednostki samorządu terytorialnego jako beneficjenci funduszy strukturalnych. 32 Rozwój Zasobów Ludzkich możliwości dla jednostek samorządu terytorialnego 36 Fundusz grantowy na edukację w zakresie gospodarki odpadami Sza now ni Czy tel ni cy! W pierwszym, tegorocznym wydaniu Gminy podejmujemy kolejne, wierzymy, że istotne dla samorządów, tematy. Najważniejszy i nader aktualny to oczywiście wykorzystanie funduszy strukturalnych. Inne, także istotne tematy to zapewnianie efektywnego wykorzystania energii oraz informatyzacja gmin. Mimo dużych wysiłków, intensywnej promocji oraz specjalistycznych akcji promocyjnych, stan wykorzystywania środków UE jest niezadowalający. Widoczne jest to również w przypadku samorządów lokalnych. Na łamach magazynu GMINA będziemy więc, w jeszcze większym niż dotąd zakresie, prezentować uwarunkowania i możliwości efektywnej absorpcji unijnych środków. Szczególną uwagę poświęcimy, przy tym, działaniom związanym z programami operacyjnymi, które nie spotkały się dotychczas, z należytym zainteresowaniem samorządów terenowych. Na początek rekomendujemy lekturę wywiadów udzielonych GMINIE przez Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego Władysława Ortyla oraz Panią Anną Świebocką-Nerkowską Dyrektor Departamentu Wdrażania Europejskiego Funduszu Społecznego. Prezentujemy także materiał przygotowany specjalnie za zamówienie Fundacji, przez Departament Zarządzania EFS Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, na temat działań Sektorowego Programu Rozwój Zasobów Ludzkich, skierowanych do samorządów, jak również materiał opracowany przez firmę Bajor Consulting, z którą Fundacja blisko współpracuje. W bieżącym roku Fundacja objęła patronat medialny nad cyklem konkursów, organizowanych w ramach ogólnopolskiego programu edukacji ekologicznej Wszystkie Kolory Recyklingu, prowadzonym przez Fundację Nasza Ziemia. Nawiązaliśmy także współpracę ze Stowarzyszeniem Gmin Polska Sieć Energie Cites, w zakresie promocji działań na rzecz efektywności energetycznej, wykorzystywania odnawialnych źródeł energii i edukacji ekologicznej. Na łamach magazynu promujemy dwie gminy, wyróżnione w konkursie Gmina Fair Play Jarocin i Rybnik. Jesteśmy przekonani, że warto też zwrócić uwagę na temat potrzeby tworzenia informatycznych centrów przedsiębiorczości, mogących odgrywać kluczową rolę w zapewnieniu zrównoważonego rozwoju lokalnego. Zachęcamy do lektury. Mikołaj Niedek Szanowni Państwo Korzystając z możliwości jakie stwarzają łamy naszego magazynu (również w wersji internetowej), pragnę, w imieniu Zarządu Fundacji Promocji Gmin Polskich, poinformować o nowych przedsięwzięciach, które w ciągu kilku najbliższych tygodni, powinny złożyć się na interesującą mamy nadzieję ofertę dla samorządów i tych podmiotów, które pragną dotrzeć do gmin. Podjęliśmy przede wszystkim starania o edycję, najpierw w formie suplementu do GMINY, a potem już samodzielnie, specjalnego dodatku adresowanego głównie do gmin wiejskich. Jest ich w Polsce ok Każda z nich staje dziś przed licznymi wyzwaniami, ma ambicję stawania się gminą europejską, a więc nowoczesną, konkurencyjną, atrakcyjną dla swoich mieszkańców, dla inwestorów, turystów. Ambitne plany mogą się spełnić i na pewno spełnią się, m.in. za sprawą efektywnego korzystania z funduszy Unii Europejskiej, pełniejszej wiedzy o możliwościach jakie przed samorządami stwarzają oferty instytucji, organizacji, przedsiębiorstw krajowych i zagranicznych. Do samorządów w gminach wiejskich i małych miejscowościach będziemy chcieli dotrzeć za sprawą specjalnie przygotowanej strony internetowej i przy współpracy z zagranicznymi instytucjami zainteresowanymi dotarciem ze swoją ofertą do gmin i wiedzą o potrzebach i zadaniach polskich samorządów w sferze organizacji życia swoich mieszkańców, modernizacji i rozwoju infrastruktury komunalnej, ochrony środowiska i.t.p. Przygotowując się do edycji 100-ego już numeru magazynu GMINA myślimy o wywołaniu, na większą skalę i systematycznej interakcji między Fundacją Promocji Gmin Polskich, zespołem redakcyjnym GMINY i wieloma naszymi partnerami z jednej strony, a ogniwami samorządów terenowych i instytucjami rozwoju lokalnego z drugiej. Wierzymy, że nasze propozycje będą dla Państwa atrakcyjne i pożyteczne. Wdzięczni będziemy za kontakt z nami, za sugestie i propozycje programowe, za pomysły dla redakcji i zespołów zadaniowych Fundacji. Adolf Reut 1

4 Program dla Polski Wschodniej szansą szybszego rozwoju kraju Gminy, podobnie jak ich mieszkańcy, są biedniejsze lub bogatsze. Czy nie obawia się Pan, że samorządy mające więcej pieniędzy, mogące w większym stopniu skorzystać ze środków Unii Europejskiej, będą się nadal bogacić, a te biedniejsze biednieć? Stopień rozwoju regionów zależy w dużej mierze od uwarunkowań demograficznych, ekonomicznych i społecznych poszczególnych województw. Nie bez znaczenia dla możliwości rozwojowych pozostaje stan infrastruktury, przede wszystkim komunikacyjnej, ale także społecznej. Istotny jest również poziom urbanizacji. Najwolniej rozwijają się regiony wschodniej Polski. Z niskim poziomem rozwoju gospodarczego łączy się trudna sytuacja na rynku pracy. Wschodnie województwa należą do regionów o najwyższej stopie bezrobocia. Instrumentem, który może wykorzystać istniejący potencjał i przełamać niekorzystną sytuację społeczno gospodarczą jest Program rozwoju województw Wschodnich. Czy Program dla Polski Wschodniej może zmienić tą trudną sytuację? Województwa Polski Wschodniej łączy kilka wspólnych cech: wysoki niewykorzystany potencjał, niski poziom produktu krajowego brutto oraz peryferyjne położenie zarówno w kraju, jak i w Unii Europejskiej. Jednakże wiele wskazuje na to, iż regiony Polski Wschodniej, a w szczególności, tworzące się obszary metropolitalne (Białystok, Lublin i Rzeszów) oraz rozwijające się ośrodki miejskie (Olsztyn i Kielce), mogą stać się obszarami wzrostu. Regiony te charakteryzują się dużym udziałem w populacji ludzi młodych zwłaszcza w wieku produkcyjnym i przedprodukcyjnym, rozwiniętym systemem kształcenia ponadpodstawowego i wyższego korzystnymi warunkami przyrodniczymi dla rozwijania turystyki i agroturystyki oraz czystego przemysłu, wolnymi, niezagospodarowanymi terenami pod inwestycje, niskimi kosztami pracy, znaczącym w skali kraju potencjałem dla rozwoju przetwórstwa rolno-spożywczego i możliwością rozwoju sektora produkcji żywności wysokiej jakości. Jeśli dobrze wykorzystamy ten potencjał, to w perspektywie długookresowej możemy doprowadzić do rozwoju gospodarczego i wzrostu zatrudnienia. Nie jest to jednak możliwe bez poniesienia znacznych nakładów finansowych. Jakie są główne założenia Programu? Program stymulowania rozwoju Polski wschodniej, zawarty w rządowym programie Solidarne Państwo, skierowany jest do województw: lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego. Działania będą realizowane w trzech perspektywach czasowych: Rozmowa: * czas identyfikacji i przygotowania dokumentacji technicznej projektów; * okres wdrażania projektów infrastrukturalnych i innych projektów rozwojowych z zakresu wsparcia rozwoju zasobów ludzkich, przedsiębiorczości i innowacyjności; * okres wdrażania kolejnych projektów i uruchomienia inwestycji przemysłowych i gospodarczych. Okres najbliższych 7 lat jest najistotniejszy i niezbędny dla sfinansowania największych i najbardziej potrzebnych inwestycji infrastrukturalnych zwłaszcza w zakresie dostępności komunikacyjnej. Ten okres zdecyduje o przyszłości tych województw. Patrząc w przeszłość na nowatorskie spojrzenie na politykę stymulowania rozwoju gospodarczego części tego obszaru można dostrzec podobne działania w koncepcji budowy Centralnego Okręgu Przemysłowego w latach Warto również podać przykład Bawarii, która rozwinęła się przez program interwencyjny Jakie są uwarunkowania realizacji Programu rozwoju Województw Polski Wschodniej oraz jakie środki są na niego przeznaczone? Z uwagi na stałe pogłębianie się dysproporcji rozwojowych województw Polski Wschodniej, istnieje potrzeba pilnego opracowania i wdrożenia tego Programu. Żeby nadrobić zaległości społeczno-gospodarcze potrzebna jest specjalna interwencja, która pozwoli wyrównać różnice rozwojowe. Dysproporcje pomiędzy województwami wschodnimi a resztą kraju powodują, że musi to być perspektywa dłuższa a działania skorelowane z powstającą Strategią Rozwoju Kraju. Zatem program będzie miał z Władysławem Ortylem, sekretarzem stanu w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego. charakter długofalowy i wielokierunkowy, finansowany z różnych źródeł. W grudniu z Brukseli przywieźliśmy wynegocjowaną kwotę 882 mln euro. Jest to wysoka kwota lecz niewystarczająca na potrzeby województw wschodnich. Dlatego planujemy zwiększyć tę kwotę zakładając, że województwa będą pracowały nad wspólnymi projektami, które zostaną wpisane do Programu. Opracowanie i skuteczne wdrożenie Programu jest w tej chwili olbrzymim wyzwaniem o znaczeniu ogólnokrajowym. Jego realizacja będzie wymagać podjęcia wielu spójnych ze sobą działań, zarówno przez administrację rządowa jak i samorządową wszystkich szczebli. Jakie priorytety i działania będą możliwe do realizacji? W ramach Programu dla Polski Wschodniej będziemy realizować następujące priorytety: Nowoczesna Gospodarka, Miejskie ośrodki wzrostu, Drogi wojewódzkie, Pomoc techniczna. Zadaniem priorytetu Nowoczesna Gospodarka jest wsparcie bazy dydaktycznej szkolnictwa wyższego, rozwój przedsiębiorczości, w tym innowacyjnej, a także projekty w zakresie społeczeństwa informacyjnego i promocji, które stworzą platformę do współpracy międzyregionalnej województw Polski 2

5 Wschodniej. Wszystkie działania w zakresie priorytetu pn. Miejskie ośrodki wzrostu, będą się przyczyniać do rozwoju funkcji metropolitalnych, wzrostu ekonomicznej aktywności regionów oraz ich atrakcyjności dla turystów, inwestorów i mieszkańców. Założeniem priorytetu pn. Drogi wojewódzkie jest przezwyciężenie cech peryferyjności komunikacyjnej oraz zmniejszenie dysproporcji rozwojowych województw wschodnich. Natomiast celem priorytetu pn. Pomoc techniczna będzie wsparcie procesu wdrażania Programu Operacyjnego Polska Wschodnia. ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII POMOC POLSKIEJ IZBY GOSPODARCZEJ - EKOROZWÓJ Wiele jednostek samorządowych, grup korporacyjnych, czy też małych firm, a nawet poszczególne osoby fizyczne, szukając informacji na temat wykorzystania odnawialnych źródeł energii, może liczyć na pomoc Polskiej Izby Gospodarczej - EKOROZWÓJ. Siedziba organizacji mieści się w Warszawie przy ul. Srebrnej 16 (IIp), tuż przy skrzyżowaniu z ul. Towarową. Każda zainteresowana osoba, niemal prosto z pociągu, może udać się do sekretariatu i otrzymać pomoc w zakresie ogólnych informacji na temat możliwości wykorzystania i zastosowania takich urządzeń jak: kolektory słoneczne, ogniwa fotowoltaiczne, pompy ciepła, siłownie wiatrowe, kotły na biomasę, małe elektrownie wodne itd. PIGE w zakresie swoich działań ma za zadanie promowanie nowych technologii w zakresie ochrony środowiska, ale także łączy zadania społeczne z funkcja gospodarczą. Nie sztuką jest obecnie wypowiadanie się w formie samych ogólników, szczególnie na najbardziej zaniedbanej płaszczyźnie, jaka jest ochrona środowiska. Sztuką i to wielką jest wskazanie możliwości łączenia zadań, mających na celu eliminowanie lokalnych problemów technicznych, przy wykorzystaniu najnowszych technologii wraz z wsparciem finansowym, przeznaczonym na ten cel. PIGE prowadzi wieloletnią współpracę z Bankiem Ochrony Środowiska i Ministerstwem Środowiska. W izbie funkcjonują specjaliści z wielu dziedzin, obejmujących szerokie spektrum działań w zakresie ochrony i poprawy środowiska. Założycielem i długoletnim Prezydentem PIG jest zasłużony działacz społeczny, były przedstawiciel resortu środowiska, Pan Władysław Łagodziec. Korzystając ze swojego bogatego doświadczenia, jest on w stanie kierować jednostką ukierunkowaną na zastosowanie nowoczesnych rozwiązań czy to w sektorze gospodarki wodno-ściekowej, czy też recyklingu lub wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii. Z uwagi na fakt wprowadzenia Dyrektywy nr. 77/2001/UE wskazującej na konieczność wykorzystania odnawialnych źródeł energii w bilansie krajowym, tylko nieliczni samorządowcy są zorientowani w omawianym temacie. Sprawa dotyczy wprawdzie rozliczenia od 1 stycznia 2007r gminnego bilansu energetycznego, ale czasu na przygotowanie i wdrożenie inwestycji jest bardzo niewiele. Dyrektywy unijne co prawda odnoszą się do wszystkich obywateli, ale z ich realizacji będą rozliczanie przede wszystkim jednostki samorządowe i pośrednio rząd polski. Dyrektywa powiązana z tzw. II Polityką ekologiczną państwa, nakazuje do roku 2007 wykorzystanie 2,5% energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych. Wielkość ta ma do roku 2010 zwiększyć się do poziomu 7,5%. Co ciekawe poziom ten jest w naszym kraju bardzo niski, zaś główny udział energii odnawialnej przypada na tzw. energetykę wodną i wynosi obecnie ok. 1,78% (z czego 1,1% stanowi energetyka wodna). Gdybyśmy chcieli porównać stan polskiej energetyki z okresu przed wojennego, to okazałoby się, że liczby wskazują na niedorozwój omawianego sektora. Przed rokiem 1939 posiadaliśmy w kraju ponad 1600 małych elektrowni wodnych, zaś obecnie mamy ich 384. tak samo niekorzystnie wypada ocena w odniesieniu do wiatraków, których przed rokiem 1939 było w Polsce ok obecnie mamy ich ok. 94. Warto jednak zaznaczyć, że liczby te dotyczą dużych siłowni wiatrowych, których moc waha się od 30 do 460kW i stale rośnie. Tworzą się nowe skupiska siłowni, jako tzw. fermy wiatrowe, lokalizowane głównie na wybrzeżu. Ale jeżeli spojrzymy na ograniczenia w zakresie rozwoju sektora energii odnawialnej, to zauważymy wiele mankamentów. Do jednego z nich możemy zaliczyć, brak jednego resortu kierującego rozwojem energii odnawialnej. Obecnie mówimy o współpracy wielu resortów, czyli nikt za nic nie odpowiada. Brak motywacji finansowej w zakresie działań inwestycyjnych. Koszt jednego kilowata czystej energii jest szacowany taniej niż energii konwencjonalnej, przy 3-krotnie wyższej sprawności. Dla porównania można podać, że cena wytwarzana w siłowniach wiatrowych jest 3,7-raza więcej warta niż w Polsce. Mało tego, tam właściciel siłowni wiatrowej nie musi walczyć z lokalnym zakładem energetycznym, żeby ustalić stawkę zakupu tzw. zielonej energii. Ceny są ustalane na szczeblu krajowym. Podobnie wygląda sytuacja związana z zastosowaniem kolektorów słonecznych. Na zachodzie Europy instaluje się kilka tysięcy razy więcej niż w naszym kraju. Aby osiągnąć obecny poziom Hiszpanii, musimy wdrażać kolektory przez 10lat w tym samym tempie rozwoju. A życie pokazuje, że nie tylko brakuje nam motywacji, ale także pojawia się coraz więcej barier takich jak: biurokracja, zwiększona ilość obowiązujących przepisów, wyższe koszty administracyjne, brak dostępnych i tanich rozwiązań i inne. Problemy związane z ekologią były i są nadal naszą zmorą. Mamy jednak nadzieję, że przy wykorzystaniu wielu różnych jednostek pozarządowych, m.in. takich jak PIGE uda się pokonać kolejne bariery na drodze do czystego środowiska i słonecznego dachu. Zapraszamy wszystkich zainteresowanych problematyką poruszoną w niniejszym artykule do zadawania pytań w sposób bezpośredni, odwiedzając nas na ul. Srebrnej 16 (IIp), lub też kontaktując się z ekspertem od energii słonecznej ewentualnie do biura PIGE pod numerem (0-22) Zbigniew Tomasz Grzegorzewski 3

6 Najbardziej liczymy na gminy Zacznijmy od dyskusji, w której co rusz padają argumenty, że nie potrafimy wykorzystać środków z Europejskiego Funduszu Społecznego przeznaczonych m.in. na pomoc społeczną. Jak to jest, jeśli chodzi o pieniądze z EFS? Nie najlepiej, niestety. Bardzo liczyliśmy na ośrodki pomocy społecznej, które są jednostkami organizacyjnymi gmin w tym właśnie zakresie. Zainteresowanie gminnych, jak i miejskich ośrodków pomocy społecznej pieniędzmi z tego funduszu jest wciąż zbyt małe. Jesienią ubiegłego roku zorganizowaliśmy ogólnopolską konferencję, m.in. dla przedstawicieli ośrodków pomocy społecznej, spodziewaliśmy się, że to zachęci ich do składania projektów. Niestety, nie stało się tak. Dlaczego? Czy to wina tych ośrodków? Wydaje mi się, że podstawowym problemem w naszej działalności jest wciąż brak informacji na temat możliwości korzystania ze środków Funduszu. Organizujemy konferencje, spotkania organizacyjne, zamieszczamy informacje w prasie i na stronie internetowej byle tylko udrożnić przepływ informacji. Najwyraźniej, jak dotąd, nie do końca skutecznie. Jednym z poważniejszych problemów, trudnym do pokonania w naszej działalności, jest rozdrobnienie tych ośrodków oraz niewielka ich obsada kadrowa. W takich placówkach pracują po trzy lub cztery osoby. Wiadomo, że projektu nie napisze i nie zrealizuje jedna osoba. Ktoś to musi koordynować, ktoś powinien sporządzać wnioski o dofinansowanie z uwzględnieniem środków na wkład własny, sporządzać sprawozdania oraz wnioski o płatność. Wprawdzie koszty obsługi administracyjnej tych wniosków można finansować z projektu, ale najważniejsze jest kto ten projekt napisze. Niewiele osób to potrafi, a przede wszystkim ma wystarczające chęci i samozaparcie, by to zrobić. Rozmowa: z Anną Gminy nie były, widać, dobrze przygotowane do korzystania z tych pieniędzy. Europejski Fundusz Społeczny to tzw. projekty miękkie, szkoleniowe nie infrastrukturalne, stąd są mało popularne. Do tego dochodzi jeszcze konieczność ich współfinansowania, około 20 proc. i to jest największy czynnik zniechęcający samorządowców do korzystania z tych środków. Myśleliśmy, że gminy, w których jest duże bezrobocie, są problemy na lokalnych rynkach pracy, a które jednocześnie najlepiej znają potrzeby przedsiębiorców ze swego terenu, będą chciały skorzystać ze środków Funduszu, by podnieść kompetencje swoich mieszkańców i umożliwić im zdobycie pracy. Na te szkolenia są pieniądze, po które samorządy mogą sięgnąć. Zdziwiło nas więc, że gminy nie występują z wnioskami o finansowanie takich szkoleń. Ośrodki pomocy społecznej też w małym stopniu korzystają z tej możliwości. Najbardziej aktywne w wykorzystaniu tych środków są ośrodki z dużych miast. Zwłaszcza bardzo aktywna jest Warszawa. Są to jednak ośrodki zatrudniające często po kilkadziesiąt osób, mające zatem odpowiedni potencjał, by takie projekty przygotować, składać oraz je współfinansować. Są liderzy przedsiębiorczości w tym zakresie? Naszym sztandarowym przykładem, wartym nagłośnienia, jest projekt z Województwa Zachodniopomorskiego, przygotowany w niewielkiej, pięciotysięcznej gminie popegeerowskiej, która przewiduje przeszkolenie ponad 50 osób pod potrzeby lokalnych firm. Także powiatowe urzędy pracy są aktywne. Pewnie dlatego, że walka z bezrobociem, to ich podstawowa działalność. Korzystają z tych środków już od ponad półtora roku, a wiec mają przetarte ścieżki i spore doświadczenie w tym zakresie. Urzędy pracy zajmują się aktywizacją osób bezrobotnych i takie wnioski zwykle składają, nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby także gminy zbały nie tylko o lokalną infrastrukturę, ale także o swoich mieszkańców zapewniając im dostęp do szkoleń czy innych działań aktywizujących. Warto tutaj podkreślić projekty adresowane do kobiet czy młodzieży, których przedmiotem może być kompleksowe wsparcie. Świebocką-Nerkowską, dyrektorem Departamentu Wdrażania Europejskiego Funduszu Społecznego w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej. To dodatkowa praca, której nie każdy chce się podjąć. Co by Pani radziła gminom, aby się nie zniechęcały? Przykładowo, moja gmina ma tysiące pomysłów na działania prospołeczne, ale nie zawsze potrafi je poprzeć dostatecznymi, dostępnymi środkami. Zastanawialiśmy się, czy jesienne wybory do samorządów nie wzmogą aktywności samorządowców w tym zakresie. Niestety, dla większości wójtów małych gmin najważniejsze sprawy to kanalizacja, drogi, hale sportowe. Przy takich inwestycjach wyborcy widzą, że samorządowcy robią coś dla lokalnej społeczności. Nawet gdyby mieli ludzi, którzy robiliby projekty dla alkoholików, czy bezdomnych, to nikt tego nie zauważy. Inwestowanie w infrastrukturę jest propagandowo nośne, natomiast w ludzi, zwłaszcza tych zagubionych, bezrobotnych, w krótkim czasie nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Infrastruktura, pomoc bezrobotnym w przekwalifikowaniu się czy przygotowaniu do nowej pracy, to nie są pieniądze z tej samej puli. Środki EFS, są wyłącznie przeznaczone na projekty miękkie: szkolenia, warsztaty, pracownie, naukę języków obcych czy wsparcie psychologiczne 4

7 i doradcze. Nie tylko dla dorosłych. Liczyliśmy, przykładowo, że z gmin będzie dużo projektów przeznaczonych dla młodzieży, zwłaszcza tej tzw. trudnej, która nie uczy się, nie pracuje, sprawia problemy wychowawcze czy, po prostu pochodzi z rodzin dysfunkcyjnych. Dla młodzieży powyżej 15 roku życia można finansować zajęcia językowe, komputerowe, basen, wyjście do kina, obozy integracyjne. W każdej gminie takiej młodzieży jest sporo. Wniosków mniej. Mamy kilka projektów zgłoszonych przez instytucje szkoleniowe we współpracy z organizacjami pozarządowymi. Są projekty dla młodzieży z jednostek opiekuńczo- -wychowawczych, m.in. dla 80 osób ze Szczecina i okolic. Ale to wciąż zbyt mało. Na co jeszcze można przeznaczyć pieniądze z Funduszu? Mówiliśmy już o bezrobotnych, o ludziach z marginesu, o młodzieży... Szczególną formą działań, którymi zajmujemy, są projekty przeznaczone dla kobiet. Dotyczą one tych kobiet, które chcą, ale nie mogą powrócić na rynek pracy, bo przez kilka ostatnich lat przebywały na urlopie najpierw macierzyńskim, a później wychowawczym. Powrót na rynek pracy po tak długiej przerwie jest problematyczny. W tym czasie wszystko w zawodach, w których wcześniej pracowały, zmieniło się,. Dziś, niemal na każdym stanowisku wymagana jest znajomość obsługi komputera, często jeszcze język obcy, przynajmniej w podstawowym zakresie. Są to projekty przede wszystkim dla kobiet, które chcą wrócić na rynek pracy, mają jednak za niskie kwalifikacje i dlatego chciałyby się przeszkolić lub dla kobiet, które pracują ale chciałyby podwyższyć kwalifikacje (np. po godzinach pracy czy w weekendy). Takich projektów wpływa dość dużo, są to jednak projekty od fundacji, stowarzyszeń, instytucji szkoleniowych lub firm prywatnych, czy powiatowych urzędów pracy. Mało jest natomiast projektów samorządowych, gminnych, lokalnych. Proszę powiedzieć, jakimi środkami dysponuje fundusz i w jakim stopniu są one obecnie wykorzystane? Środków z Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich, o których mówiłam, czyli przeznaczonych na przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu, jest do wydatkowania około 250 mln złotych, zaś przeznaczonych na integrację i reintegrację zawodową kobiet około 168 mln złotych. Środki te można wydatkować do końca marca 2008 roku. Jaka będzie polityka Ministerstwa w tym zakresie w 2006 roku? Uda się zdynamizować korzystanie z tych funduszy? Cały czas prowadzimy szkolenia, ogólnokrajowe konferencje, m.in. dla szkół wyższych, które też mogą być projektodawcami i wnioskować o finansowanie szkoleń. Najważniejsza jest więc dla nas polityka informacyjna, promocja, mówienie o tym, że takie pieniądze są, po co one są, dla kogo i na co można je wykorzystać. Staramy się nawiązać kontakt z prasą, radiem i telewizją by te informacje przekazywać także przez media. Chcielibyśmy opracować wnioski modelowe dla samorządów terytorialnych, żeby lepiej je poinformować, o co i w jaki sposób mogą wnioskować, i jak powinien wyglądać dany wniosek. Dotychczasowe tempo wykorzystywania tych środków jest na tyle małe, że jeśli nic się nie zmieni, najprawdopodobniej rzeczywiście nie zdołamy wszystkich posiadanych pieniędzy zagospodarować do końca marca 2008 roku. Do tej daty musimy zakończyć i rozliczyć wszystkie projekty. Nie zostało zatem już dużo czasu. Od tego roku rusza działalność sieci Regionalnych Ośrodków Szkolenia Europejskiego Funduszu Społecznego. W jej skład wejdą 32 regionalne ośrodki szkolenia, do których może przyjść projektodawca i uzyskać niezbędne informacje dotyczące przygotowania projektu, pomoc w jego opracowaniu oraz doradztwo. To wszystko co należy podkreślić za darmo, bo działalność tych ośrodków będzie finansowana ze środków budżetowych. Można zatem tam pójść i wręcz domagać się usługi dla siebie. A co z wkładem własnym gmin, który wielu z nich każe zastanawiać się, jak wykorzystać posiadane pieniądze? Gminy może zniechęcać 20 procentowy wkład własny. Warto jednak pamiętać, że nie musi być on wniesiony w formie gotówkowej. Można jako wkład własny potraktować pensje osoby zajmującej się projektem, koszty użytkowania telefonu na cele projektu, czy inne wydatki ponoszone przez gminę, a służące realizacji projektu. Jakie są jeszcze przeszkody, które utrudniają lub zniechęcają gminy? Martwi nas bardzo niechęć gmin do wnioskowania do Europejskiego Funduszu Społecznego. Wynika to prawdopodobnie ze złych doświadczeń przy realizacji projektów z EFS w Zintegrowanym Programie Operacyjnym Rozwoju Regionalnego, choćby pamiętnych stypendiów. EFS niestety jawi się wielu projektodawcom, w samorządach i nie tylko, jako trudny do realizacji, do rozliczenia. Część z tych obaw jest pewnie uzasadniona, choćby duża biurokracja, czyli wymaganie dużej ilości załączników i szczegółowych informacji, aby środki pozyskać, a później rozliczyć. Nie jest tak źle. W tej chwili realizowanych jest ponad 570 projektów, a więc widać, że środki te można pozyskać. A ich rozliczenie też nie jest niemożliwe. Jest trudne, szczególnie jeśli jakaś gmina robi to po raz pierwszy, ale przy pomocy księgowej, której usługi można sfinansować z projektu, jest to możliwe. A jak podkreślają nasi projektodawcy, realizacja projektów może dostarczyć dużo satysfakcji i radości. A jakieś zalety Europejskiego Funduszu Społecznego? Zaletą jest to, że środki z Funduszu przekazujemy z góry. Tak więc, w chwili podpisania umowy o dofinansowanie, beneficjent może złożyć wniosek o wypłacenie pierwszej transzy, czyli dostaje zaliczkę na wykonanie określonego projektu. Nie jest zatem tak, że musi wcześniej wyłożyć własne pieniądze, a później czekać na ich zwrot. Dostaje, bowiem kolejne zaliczki na wykonanie projektu, z których musi się sukcesywnie rozliczać. Patrząc z półtorarocznej perspektywy działania departamentu, mogę powiedzieć, że mamy coraz więcej doświadczenia i odnajdujemy wciąż nowe możliwości wykorzystywania i zagospodarowania tych funduszy. Cały czas się doskonalimy, bo procedury korzystania ze środków Funduszu są trudne, pracochłonne, skomplikowane, ale nie są nie do przejścia. W tej chwili mamy w realizacji ponad 570 projektów. Część z nich została już zakończona i rozliczona. Cały czas liczymy na gminy i czekamy na wnioski od samorządowców. Rozmawiał: Włodzimierz Kaleta 5

8 Organizowanie czasu pracy w Nowym Roku przy pomocy Microsoft Office Outlook 2003 W poprzednim artykule przybliżyliśmy zawartość, funkcjonowanie oraz gamę możliwości, które daje witryna Microsoft Office Online. Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami prezentujemy także zalety poszczególnych składników całego pakietu. Jednym z często używanych programów do odbioru i wysyłania poczty elektronicznej jest Outlook Express. Można jednak zarządzać pocztą elektroniczną, korzystać z kontaktów w książce adresowej, prowadzić notatki i układać harmonogram pracy za pomocą innej, prostej w obsłudze, a jednocześnie zaawansowanej aplikacji. W kontekście efektywności pracy urzędników i zarządzania czasem działów czy wręcz całych struktur e-urzędu, warto zwrócić uwagę na Microsoft(r) Office Outlook(r) 2003 wchodzący w skład Microsoft Office Jest to zintegrowane rozwiązanie do administrowania oraz organizowania wiadomości , harmonogramów, zadań, notatek, kontaktów i innych informacji. Program Outlook 2003 udostępnia nowatorskie rozwiązania, które można wykorzystywać do zarządzania komunikacją, organizowania pracy i lepszej współpracy z innymi użytkownikami. Początek roku jest dobrą okazją do zaprezentowania zalet jednej z funkcji w programie Outlook 2003, jaką jest kalendarz, jego udostępnianie oraz wyświetlanie wielu kalendarzy równocześnie. Pośpiech, mnożąca się liczba obowiązków, stres, odpowiedzialność powodują, że czasem zapominamy o ważnej informacji zapisanej na kartce lub w tradycyjnym kalendarzu. Powoduje to dezorganizację zaplanowanego harmonogramu dnia i pracy nad projektami. Więcej problemów pojawia się, gdy współpracuje kilku urzędników tworzących dział lub bardziej zaawansowaną jednostkę organizacyjną e-urzędu. Każdy realizuje swoje obowiązki i nie zawsze ma możliwość poinformowania współpracowników np. o terminach i długości spotkań lub innych zleconych zadaniach. Zanim jednak przejdziemy do omówienia najistotniejszej części czyli, udostępniania i wyświetlania wielu kalendarzy, przybliżymy kilka podstawowych pojęć związanych z funkcjami Kalendarza w Outlook 2003[R1]. Zapewne wiele razy zdarzyło się nam, że zaplanowane spotkania lub czynności zachodziły na siebie w czasie. Kalendarz programu Outlook zarezerwuje czas w harmonogramie, zapobiegając wzajemnemu nakładaniu się spotkań i terminów. Dodatkowo, gdy nadejdzie czas wyjścia na spotkanie, program Outlook o tym przypomni. Co więcej, wydarzenia mogą się pojawiać ponownie w ustalonych interwałach czasowych, jednak nie oznacza to, że trzeba je wielokrotnie wprowadzać w kalendarzu. Aby określić, że termin, spotkanie lub wydarzenie całodzienne regularnie się powtarzają, możemy użyć funkcji Cykl[R2]. Istnieją różne typy pozycji kalendarza, takie jak: terminy, spotkania lub zdarzenia. Wybór będzie zależeć od pozostałych uczestników oraz od sposobu, w jaki pozycja ma być wyświetlana w kalendarzu. Dzięki poprawnemu planowaniu, każdy korzystający będzie mógł szybko się zorientować, czego one dotyczą. Ma to szczególne znaczenie przy ustalaniu harmonogramu pracy i spotkań dla wielu osób. [R3] * Termin jest czynnością, która dotyczy tylko jednej osoby. Za pomocą terminu możemy wskazać, że w danym momencie pracujemy nad zadaniem, w którego wykonaniu nie bierze udziału nikt inny z danego działu. Możemy wprowadzić do swojego kalendarza termin, za którego pomocą zablokujemy czas na spotkanie z klientem. * Spotkanie jest podobne do terminu, jednak dodatkowo zawiera listę uczestników i miejsce spotkania. Spotkania są wyświetlane w kalendarzach innych osób, które mają w nich uczestniczyć. * Wydarzenie całodzienne oznacza czynność trwającą przez cały dzień, ale nie blokuje czasu w kalendarzu. Inaczej mówiąc, wprowadzenie takiego wydarzenia pozwala dodawać inne pozycje do harmonogramu w danym dniu. Program Outlook może przypominać o ważnych spotkaniach i datach, dbając o to, aby jego użytkownik był wszędzie zawsze na czas. Można również dostosować sposób wyświetlania czasu w kalendarzu, aby umożliwić innym osobom uzyskanie informacji o naszym harmonogramie zajęć i spotkań. Po utworzeniu w kalendarzu dowolnego typu pozycji, na podstawie określonych opcji zostanie automatycznie ustawione przypomnienie. Domyślnym ustawieniem czasu przypomnień dla terminów i spotkań jest 15 minut, a dla wydarzeń całodziennych 18 godzin. Ustawienie domyślne można zmienić dla terminów i spotkań, lecz dla wydarzeń całodziennych jest to niemożliwe. Dla wszystkich, którzy są przywiązani 6

9 do papierowej wersji kalendarza, istnieje możliwość jego wydrukowania z wprowadzonymi terminami, spotkaniami i zdarzeniami, w atrakcyjnej formie graficznej. Po zapoznaniu się z pewnymi podstawowymi funkcjami, jakie spełnia kalendarz, przedstawimy teraz zalety wyświetlania i udostępniania wielu kalendarzy. Rozpocznijmy od rozwiązań stosowanych na poziomie komputera osobistego. Obok kalendarza zawodowego, zawierającego terminy, spotkania i zdarzenia związane z pracą, możemy równocześnie wyświetlić tzw. harmonogram prywatny. W nim możemy umieścić np. pracę nad samodzielnymi projektami, godziny zajęć lekcyjnych dzieci, wywiadówkę, wizytę u dentysty. Te na pozór nic nie mające wspólnego z pracą zajęcia, również wyznaczają ramy naszego harmonogramu zawodowego. Harmonogram prywatny jest widoczny tylko w naszym komputerze, a w wyjątkowych sytuacjach po prostu przeciągamy jego element do kalendarza zawodowego. Zdarza się, bowiem, że musimy zostać w pracy po godzinach. Umieszczenie terminu w obu harmonogramach, nie tylko spowoduje wyświetlenie przypomnienia, ale pozwala również zarezerwować czas w harmonogramie zawodowym. W tym przypadku jest to wiadomość dla współpracowników korzystających z naszego udostępnionego kalendarza zawodowego, że spotkania czy inne zdarzenia musimy zakończyć w danym dniu o określonej godzinie. Posłużyliśmy się już zwrotem kalendarze udostępnione. Jakie zalety przemawiają, więc, za korzystaniem z tej opcji programu Outlook? Podnoszą one w znaczący sposób wydajność e-urzędu, a pracownicy współpracują bardziej efektywnie. Udostępnione kalendarze powiadomią nas o tym, kiedy osoba lub grupa osób będzie dostępna co pomoże w zorganizowaniu szybkiego spotkania lub w bezpośrednim uzyskaniu informacji od współpracownika. Jednak funkcja udostępniania w opisywanej przez nas formie działa tylko w przypadku korzystania z programu Outlook w połączeniu z programem Microsoft Exchange Server. W celu określenia, czy jest używany program Exchange Server, należy wyświetlić właściwości konta , gdzie znajdziemy informacje o jego typie[r4]. Jeśli nie mamy pewności, z jakiego serwera poczty korzystamy, należy zapytać o to administratora systemu lub informatyka w urzędzie. Nie można udostępniać kalendarzy, które nie są przechowywane na serwerze. Kalendarz umieszczony na komputerze w lokalnym pliku PST nie może być udostępniany. Jest to plik danych, w którym przechowywane są wiadomości i inne elementy znajdujące się na komputerze, a powiemy o nim jeszcze w dalszej części artykułu. Proces udostępniania kalendarza jest bardzo prosty. Wyświetlamy kalendarz i w okienku nawigacji, w folderze kalendarz klikamy polecenie: udostępnij mój[r5] kalendarz. Następnie dodajemy nazwę osoby, której dotyczy udostępnianie i przyznajemy jej uprawnienia. Poziomy uprawnień najczęściej używane do udostępniania kalendarza to: * recenzent może odczytywać wpisy kalendarza, ale nie ma możliwości ich tworzenia, modyfikowania i usuwania. * autor może odczytywać i tworzyć wpisy kalendarza oraz modyfikować i usuwać wpisy utworzone przez siebie. * redaktor może odczytywać, tworzyć, modyfikować i usuwać wszystkie wpisy kalendarza, również te, które zostały utworzone przez inne osoby. Tak jak wspomnieliśmy wcześniej, istnieje możliwość udostępniania kalendarzy innym osobom, a jednocześnie zachowania części informacji (lub nawet całych kalendarzy) tylko dla siebie (tzw. harmonogram prywatny ). Udostępnienie folderu: kalendarz nie powoduje udostępnienia jego podfolderów, chyba, że takie działanie zostanie bezpośrednio wskazane. Pozwala to utworzyć jeden lub kilka podfolderów do przechowywania informacji kalendarza, które nie mają być udostępniane. Folder kalendarzy w pliku folderów osobistych (PST) na komputerze lokalnym nie może być udostępniany. Przechowywane w nim informacje są dostępne tylko z jednego komputera. Terminy w podfolderze kalendarza lub w kalendarzu w folderach osobistych, można wyświetlać obok terminów kalendarza głównego. Jeśli godziny dla tych terminów nie zostaną zablokowane również w kalendarzu głównym, będą one wyświetlane jako wolne. Umożliwi to współpracownikom planowanie spotkań z naszym udziałem właśnie w tych godzinach. Dzięki możliwości wyświetlania obok siebie, kalendarze udostępnione pozwalają uzyskać aktualny obraz harmonogramów całej grupy osób. Na podstawie danych z harmonogramów można wysłać wezwania na spotkanie do wybranych lub wszystkich osób udostępniających kalendarze. W przypadku dysponowania odpowiednimi uprawnieniami można przenosić lub kopiować terminy z jednego kalendarza udostępnionego do innego. A jak udostępnić kalendarz, gdy nie mamy programu Microsoft Exchange Server? W takim przypadku możemy np. opublikować go jako stronę sieci Web. Wadą tego rozwiązania jest jednak to, że inni użytkownicy otrzymują jedynie zdjęcie harmonogramu naszych działań. Taki kalendarz nie może być edytowany i tylko my możemy wprowadzić w nim zmiany i ponownie zapisać go jako stronę sieci Web, a jego aktualizacje zależą od naszej systematyczności. Jest to, więc, tylko informacja dla współpracowników o naszym rozkładzie dnia lub tygodnia. Innym rozwiązaniem jest użycie kalendarza opartego na sieci Web, umożliwiającego komunikację z programem Outlook. Takie systemy są udostępniane przez portale lub firmy, w zamian za umieszczenie np. reklam. Jednak ich wadą jest wolniejsze działanie, ze względu na umieszczenie ich na publicznych serwerach. Nie są też one tak bezpieczne, jak kalendarze prowadzone w Outlooku. Jednym z wyzwań, jakiemu muszą sprostać dzisiaj pracownicy, jest coraz większy zakres odpowiedzialności i obowiązków. Może w tym pomóc dobra organizacja czasu pracy grupowej, a to zapewni udostępniony kalendarz Microsoft Outlook. Więcej informacji na temat korzystania z kalendarzy w programie Outlook można znaleźć na stronach Micro soft Office Online 7

10 Urzędy skasują dane bezpowrotnie Od kilkunastu lat technologie informatyczne na dobre zadomowiły się w naszym życiu. Szacuje się, że 90 procent wszystkich dokumentów powstaje przy użyciu komputerów, a 70 procent z nich nigdy nie jest drukowane i pozostaje wyłącznie w formie elektronicznej. Cyfrowe dokumenty znacząco obniżają koszty funkcjonowania zarówno firm komercyjnych, jak i instytucji państwowych. Eksperci Ontrack wiodącej na świecie firmy specjalizującej się w odzyskiwaniu danych i bezpowrotnym ich niszczeniu uważają, że postępujący proces informatyzacji placówek samorządowych wymusza zupełnie odmienne podejście do kwestii bezpieczeństwa i ochrony danych, co wiąże się z koniecznością wdrożenia procedur dotyczących bezpowrotnego niszczenia dokumentów elektronicznych. W instytucjach rządowych i samorządowych gromadzone są znaczne ilości informacji poufnych, a nieodpowiednie zarządzanie nimi może naruszyć zapisy ustawy o bezpieczeństwie danych, a nawet zagrozić bezpieczeństwu narodowemu. Regulacje prawne Sposób postępowania z danymi elektronicznymi reguluje ustawa o ochronie danych osobowych z dnia 29 sierpnia 1997 roku oraz rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 kwietnia 2004 roku, w sprawie dokumentacji i przetwarzania danych osobowych oraz warunków technicznych i organizacyjnych, jakim powinny odpowiadać urządzenia i systemy informatyczne służące do przetwarzania danych osobowych. W myśl ustawy urządzenia, dyski lub inne elektroniczne nośniki informacji, zawierające dane osobowe, przeznaczone do likwidacji powinno się pozbawić możliwości odczytu wcześniej zapisanych danych, a w przypadku gdy nie jest to możliwe, należy uszkodzić nośnik w sposób uniemożliwiający ich odczytanie. Natomiast w przypadku przekazania nośników zawierających dane osobowe podmiotowi nieuprawnionemu do ich przetwarzania, należy je usunąć w sposób uniemożliwiający odzyskanie. Sposoby bezpowrotnego niszczenia danych Najczęściej rekomendowanymi przez fachowców metodami niszczenia danych są programowe oraz sprzętowe kasowanie danych. Obie metody gwarantują bezpowrotne usunięcie danych. Preferowanym przez instytucje samorządowe sposobem niszczenia danych jest metoda programowa, bowiem po jej zastosowaniu nośnik nadaje się do dalszego użytkowania. Polega ona na użyciu specjalistycznej aplikacji służącej do bezpowrotnego wymazywania danych z dysku komputera. Na takie rozwiązanie zdecydowało się już wiele jednostek samorządu terytorialnego w Polsce. Foto 1. Niszczenie sprzętowe polega na trwałym usunięciu danych w specjalistycznym laboratorium. 8

11 W ramach współpracy z polskimi samorządami stworzyliśmy pakiet dwóch profesjonalnych programów, które spełniają niezwykle restrykcyjne zasady bezpieczeństwa przyjęte dla instytucji samorządowych. W skład pakietu wchodzi aplikacja DataEraser, służąca do bezpowrotnego niszczenia danych. Jest to produkt spełniający rygorystyczne światowe normy obowiązujące w zakresie kasowania danych. Drugą aplikacją w pakiecie oferowanym samorządom jest Ontrack Easy- Recovery najpopularniejszy na świecie program do odzyskiwania danych mówi Paweł Odor z firmy Ontrack. Alternatywą do programowego niszczenia danych jest usuwanie informacji w profesjonalnym laboratorium tzw. sprzętowe niszczenie danych. Kiedy należy bezpowrotnie niszczyć dane? Co więc zrobić w przypadku, gdy w naszym urzędzie wymieniamy komputer i musimy usunąć z niego wszystkie informacje? Eksperci ostrzegają: funkcja delete (z ang. skasuj), czy nawet zainstalowanie nowego systemu operacyjnego, nie wystarcza. Część danych nadal będzie można odzyskać. Nie sprawi to problemu nawet średnio zaawansowanemu studentowi informatyki. Eksperci firmy Ontrack wspólnie z miesięcznikiem Gmina przygotowali zestaw porad i wskazówek dotyczących sytuacji, w której urząd samorządowy powinien trwale i skutecznie usunąć dane. Są nimi: * Zamiana komputera lub dysku twardego wymiana komputera / dysku powinna być związana ze zniszczeniem zawartości starego dysku twardego. Nawet, jeżeli komputer pozostanie w urzędzie i trafi do innego użytkownika jego nowy właściciel niekoniecznie jest uprawniony do posiadania zgromadzonych na nim informacji. * Sprzedaż sprzętu używanego lub przekazanie komputerów w formie darów wiele urzędów odsprzedaje używany sprzęt komputerowy lub oddaje go na rzecz instytucji charytatywnych wraz z cennymi danymi, do których mogą mieć w ten sposób dostęp osoby nieuprawnione. * Złomowanie komputera kilka lat temu media obiegła sprawa komputerów odkupionych w punkcie skupu złomu, okazało się, że komputery pochodziły ze znanej firmy ubezpieczeniowej i zawierały dane o składkach osób fizycznych. Przed złomowaniem sprzętu komputerowego zadbajmy o nieodwracalne usunięcie danych z dysków, przy użyciu specjalistycznego oprogramowania a w przypadku awarii komputera / dysku zadbajmy o to, aby usunąć dane w specjalistycznym laboratorium, bowiem nie można wykluczyć, że osoby nieuprawnione, nie doprowadzą do naprawy nośnika i nie uzyskają dostępu do danych. Gdzie szukać porady? Prawidłowe niszczenie danych budzi wiele pytań i wątpliwości. Najłatwiej rozwiać je korzystając z porad ekspertów. W Polsce działa jedyna bezpłatna infolinia dotycząca niszczenia i odzyskiwania danych. Pod numerem administratorzy systemów informatycznych w urzędach i sami urzędnicy mogą zasięgnąć informacji, jak, zgodnie z obowiązującymi przepisami, nieodwracalnie usunąć dane z komputera. 9

12 Partnerstwo publiczno-społeczne podstawą rozwoju usług społecznych Dlaczego warto tworzyć partnerstwo publiczno-społeczne? Odpowiadając na to pytanie, należy wziąć pod uwagę przede wszystkim fakt, że partnerstwo ucieleśnia w sobie nadrzędne zasady subsydialności, dobrowolności i bezinteresowności. Należy dodać, że partnerstwo spełnia rolę nowej formy działania sfery publicznej, która, co warte podkreślenia, jest politycznie akceptowalna. Współpraca obywateli w ramach partnerstwa wzmacnia poczucie więzi obywatelskiej, bezinteresowności i wpływa na kształtowanie się społeczeństwa obywatelskiego. W tym miejscu warto zaznaczyć, że samorządy wraz z całą administracją publiczną borykają się z problemem zmniejszającego się zaufania opinii publicznej. W jakimś stopniu problem ten wynika z postrzegania usług publicznych jako podporządkowanych raczej świadczącym je organizacjom, niż mieszkańcom, do których są skierowane. To właśnie partnerstwo publiczno- -społeczne może zwiększyć poziom zaufania oraz poprawić orientację na służbę społeczności lokalnej. Samorząd, który kieruje się służbą społeczności lokalnej musi być otwarty. Nadrzędnym jego zadaniem jest być blisko obywateli tak, aby świadczenie usług stawało się de facto służbą mieszkańcom. W czasach, kiedy zasoby finansowe zmniejszają się, zbyt łatwo znajduje się wytłumaczenie dla niskiego poziomu usług. Jednak, w takiej właśnie sytuacji większą wagę należy przykładać do realizacji przyjętych celów i wyznawanych wartości. Idea usług lokalnych, pojmowanych jako służba społeczności, jest tutaj kluczowa. Z tego punktu widzenia tworzenie partnerstwa publiczno-społecznego znajduje swoje uzasadnienie. Sprawia, że obywatel dobrowolnie i bezinteresownie angażuje się w działalność lokalną oraz co ważne identyfikuje się z nią. Także pod względem kontroli, partnerstwo jest bardziej przejrzystą formą działalności, mniej narażoną na korupcję. Konkludując, o partnerstwie publiczno-społecznym można powiedzieć, że jest odciążeniem samorządu oraz wyzwaniem dla obecnie dominujących sposobów zarządzania. PRIORYTETY I STEREOTYPY Partnerstwo publiczno-społeczne jest kwintesencją konstytucyjnej zasady pomocniczości, której szczególnego znaczenia nadaje stwierdzenie: tak mało państwa, jak to jest możliwe, tak dużo państwa, jak to jest konieczne. W tym kontekście niezbędne jest nadanie odpowiedniego znaczenia inicjatywom obywatelskim, z udziałem sektora organizacji pozarządowych, poprzez tworzenie warunków dla rozwoju instytucji społeczeństwa obywatelskiego, dialogu obywatelskiego, postaw obywatelskich kształtujących różnorodne formy partycypacji społecznej, a tym samym przyczynienie się do dynamicznego rozwoju koncepcji uspołecznionej formuły usług społecznych. Przyszłością jest model, w którym sektor społeczny wspiera, a nie wypiera państwo w realizacji zadań socjalnych. Model, w którym sektor społeczny tworzy zorganizowany i oddolny nacisk na władze publiczne poszerzając tym samym uczestnictwo obywateli i ich organizacji w systemie demokratycznym. Priorytetem będzie koncentrowanie się na wspieraniu działań mających na celu wzmocnienie miejsca i roli trzeciego sektora w realizacji usług społecznych, w ramach zadań publicznych. Wsparcie obejmować będzie te sfery działalności pożytku publicznego, które stanowią istotne obszary związane z wykluczeniem społecznym. Dzięki specyfice trzeciego sektora powstanie system usług społecznych z klarownym podziałem ról pomiędzy administrację publiczną, zarządzającą tą sferą zadań publicznych, a sektorem organizacji pozarządowych, realizującym te zadania publiczne. Budowie społeczeństwa obywatelskiego szkodzą pewne stereotypy i uprzedzenia, wynikające z jednostronnego spojrzenia na problematykę funkcjonowania struktur państwa. Stereotyp biurokratyzmu i rozumu urzędniczego skłania liderów obywatelskich inicjatyw, w tym organizacji pozarządowych, do nieufności wobec administracji publicznej, szczególnie w odniesieniu do funkcjonowania finansów publicznych, przede wszystkim na okoliczność realizacji zadań publicznych, z udziałem trzeciego sektora. Ten stereotyp wywodzi się, między innymi, z wąskiego, sektorowego spojrzenia na instytucję zadań publicznych, często selektywnie, w tym, także mało krytycznie, odnoszącego się do rzeczywistego, stosunkowo skromnego potencjału organizacji pozarządowych w zakresie ich zdolności do realizacji zadań publicznych. Z drugiej strony, skłonność instytucji publicznych odpowiedzialnych za zadania publiczne i będących w związku z tym dysponentem środków publicznych do stosowania prawa wyłączności w zakresie bezpośredniej realizacji tych zadań, to wyraz błędnego pojmowania funkcji nowoczesnego zarządzania sferą publiczną. Stereotyp wizerunku organizacji pozarządowych, jako klienta wyciągającego dłoń po publiczne środki, często wsparty argumentami przemawiającymi za ich, rzekomo, roszczeniowymi postawami, wywodzi się z przeświadczenia, iż trzeci sektor stanowi i powinien stanowić jedynie uzupełnienie zasadniczych funkcji administracji publicznej w realizacji zadań publicznych. PODZIAŁ RÓL MIĘDZY PARTNERAMI Właściwy podział ról między partnerami życia publicznego powinien nastąpić już na początku procesu budowy strategii rozwoju społeczeństwa obywatelskiego. Wiodąca rola administracji publicznej w sferze regulacyjnej sprowadzałaby się, zatem, do kształtowania warunków dla funkcjonowania odpowiednich zasad i form współpracy partnerów w sferze publicznej, uczestnictwa w ich urzeczywistnianiu i pieczy nad przestrzeganiem przejrzystości życia publicznego w tym zakresie. Szczególna rola samorządu terytorialnego jako podmiotu inspirującego aktywność obywateli, jego pozycja 10

13 w misji kształtowania ładu społecznego opartego na więziach społecznych, na wspólnych działaniach, na inwencji oraz inicjatywach społeczności lokalnych powinna stanowić motyw przewodni dla osiągania zbiorowych porozumień w zakresie rozwiązywania problemów społecznych. W tym podziale jest także miejsce i rola dla społecznie odpowiedzialnego biznesu. Kryterium zrównoważonego rozwoju to właściwy punkt odniesienia dla społecznego zaangażowania podmiotów gospodarczych w procesy rozwoju społecznego, we współpracy z podmiotami z innych sektorów. Trzeci sektor musi wzmocnić swój potencjał wewnętrzny, sferę organizacyjno-rzeczową, swój profesjonalizm angażując się w kształtowanie procesów rozwoju. Powinien także wzmocnić swoją funkcję reprezentacji, w związku z dalszą perspektywą takiego uczestnictwa. STRATEGIA WSPIERANIA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA OBYWATELSKIEGO Strategia Wspierania Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego na lata wymaga od wszystkich podmiotów życia publicznego wysiłku intelektualnego, organizacyjnego i realizacyjnego, warunkującego odpowiednie zdefiniowanie najistotniejszych w tym obszarze wyzwań cywilizacyjnych. Będzie można im sprostać dzięki właściwiej konstrukcji programu operacyjnego. Ten dokument stanowi próbę systemowego wypełnienia przestrzeni, która do tej pory pokryta była treścią różnorodnych, cząstkowych rozwiązań doraźnych, warunkowanych wyjątkowo podatnymi na zmiany czynnikami natury ekonomiczno-finansowej, społecznej i politycznej. Nowe myślenie strategiczne w obszarze społeczeństwa obywatelskiego, z perspektywą jego budowy, stało się możliwe dzięki zmianie klimatu wokół trzeciego sektora, potwierdzonej formalnymi (m.in.: ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie), instytucjonalnymi (m.in.: Rada Działalności Pożytku Publicznego) oraz finansowymi (m.in. Fundusz Inicjatyw Obywatelskich) faktami. Sprzyja mu także przyjęcie uspołecznionej formuły tworzenia Narodowego Planu Rozwoju na lata , a tym samym, udział przedstawicieli organizacji pozarządowych w pracach nad tym dokumentem, z rezultatem ważnych dla sektora zapisów, w tym dotyczących opracowania Programu Operacyjnego Społeczeństwo Obywatelskie. Zbudowany na kanwie Strategii Program Operacyjny Społeczeństwo Obywatelskie, powinien zadbać o rozwój szczególnie istotnych komponentów społeczeństwa obywatelskiego, w korelacji z innymi programami, w ramach NPR, w których eksponowane jest miejsce dla organizacji pozarządowych. Z tego powodu zasada pomocniczości stanowić będzie fundamentalną wartość towarzyszącą urzeczywistnieniu celów Strategii, jej priorytetów i głównych kierunków działań. Miejsce i rola administracji publicznej, trzeciego sektora oraz sektora biznesu, z jego formułą społecznej odpowiedzialności, powinny być adekwatne do zakresu kompetencji oraz komponować się w komplementarny układ aktywności. Należy, bowiem, kierować się w stronę modelu społecznego tworzenia rzeczywistości, z udziałem możliwie szerokiej reprezentacji odpowiednich środowisk. Podstawową trudność sprawia fakt, iż kształtowanie warunków dla rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, w strategicznym dokumencie jest przedsięwzięciem zupełnie nowym, wymagającym uwzględnienia różnych, niejednokrotnie sprzecznych ze sobą, punktów widzenia, przełamywania oporów i barier międzysektorowych nieufności, konstruktywnego myślenia w oparciu o uniwersalne, niezbędne w życiu publicznym, zasady i wartości. Takie podejście do istoty i formuły tworzenia Strategii oraz perspektywy jej programowego, operacyjnego kształtu zakłada, iż proces powstawania tego dokumentu nie powinien zamknąć się ostatecznymi rozwiązaniami w każdej jego części, lecz stanowić dynamiczną strukturę dla poszukiwań dalszych propozycji działań. Zarys Strategii Wspierania Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, z obiek tywnych przyczyn służący budowaniu Programu Operacyjnego Społeczeństwo Obywatelskie, wypełnia zatem cztery podstawowe funkcje: 1. Funkcję edukacyjną rozumianą jako oddziaływanie mające wpływ na kształt obywatelskiej świadomości i obywatelskich postaw; 2. Funkcję integracyjną rozumianą jako oddziaływanie na partnerskie relacje między podmiotami uczestniczącymi we wspólnej budowie Strategii i realizacji jej celów; 3. Funkcję mobilizacyjną rozumianą jako zespół merytorycznych treści oraz praktycznych instrumentów inspirujących obywateli, władze publiczne, inne określone środowiska do aktywności w procesie budowy społeczeństwa obywatelskiego; 4. Funkcję programową rozumianą jako bezpośrednie oddziaływanie na proces budowy Programu Operacyjnego Społeczeństwo Obywatelskie oraz pośrednie relacje z innymi strategiami i programami operacyjnymi. Każda z wymienionych funkcji stanowi szansę i wyzwanie dla szczególnych, obywatelskich form aktywności, będących w zasięgu możliwości zainteresowanych środowisk, ale stanowi także impuls dla tworzenia płaszczyzn współdziałania w zakresie budowy społeczeństwa obywatelskiego. Płyta pt. Zarządzanie energią i środowiskiem. Tworzenie partnerstwa publi czno-społecznego, opracowana i wydana przez Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć Energie Citès, którą otrzymaliście Państwo wraz z miesięcznikiem GMINA, zawiera: poradniki: 1) Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Poradnik dla organizacji pozarządowych ; publikacja wydana w ramach programu TRZECI SEKTOR, finansowanego przez Trust for Civil Society in Central and Eastern Europe i Fundację im. S. Batorego 2) Obywatele i samorząd lokalny. Współpraca organizacji pozarządowych z samorządem ; publikacja wydana w ramach projektu Polsko- -Amerykańskiej Fundacji Wolności Obywatele i samorząd lokalny 3) Jak zarządzać energią i środowiskiem w budynkach użyteczności publicznej. Poradnik dla samorządów terytorialnych 60 opisów przykładów dobrych praktyk z Unii Europejskiej, Polski i Kanady dotyczących zarządzania energią i środowiskiem. Wydanie płyty współfinansowane było ze środków otrzymanych od Ministerstwa Polityki Społecznej w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich. Opracowanie: Iwona Korohoda Marcin Madej Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć Energie Cites 11

14 Wielofunkcyjne urządzenia kserokopiujące Nowoczesny sprzęt biurowy powinien ułatwiać pracę, obniżać koszty prac biurowych, pomagać nadzorować i wspierać zarządzanie obiegiem dokumentów oraz zmniejszyć ilość niezbędnych urządzeń w biurze, co pozwala na lepsze wykorzystanie wolnej przestrzeni. Odpowiedzią na takie potrzeby są wielofunkcyjne urządzenia kserokopiujące. Jednakże nie wolno ich mylić z popularnymi niewielkimi urządzeniami wielofunkcyjnymi dostępnymi w sieciach hipermarketów. Ich wydajność jest stosunkowo mała, a eksploatacja dość droga. Nadają się one jedynie do użytku domowego. Praca w biurach i urzędach wymaga profesjonalnego sprzętu. Urządzenia wykorzystujące najnowsze technologie cyfrowe, spełniają wszechstronne potrzeby współczesnych biur. Nie tylko szybko kopiują ( kopii na min.), ale również w prosty sposób mogą przechwytywać dokumenty i ekonomicznie je rozprowadzać. Wiele z tych kopiarek łączy w sobie : Tradycyjną kserokopiarkę, lecz pracującą w cyfrowej technologii. Laserowa metoda nanoszenia druku znacznie zmniejsza zużycie materiałów eksploatacyjnych, a tym samym koszty. Drukarkę podłączoną do komputera, umożliwiającą wykonywanie wydruków w dużo nowocześniejszej i ekonomiczniejszej technologii. Dodatkowym atutem jest możliwość pracy w sieci komputerowej, czyli można je podłączyć do kilku komputerów na raz i wykonywać wydruki na jednym wspólnym urządzeniu. Pozwala to zaoszczędzić miejsce w biurze i ułatwia nadzorowanie ilości wykonywanych kopii/wydruków. Stosuje się jednego typu wkład tonerowy, nie ma więc potrzeby zakupu różnych materiałów eksploatacyjnych. Takie rozwiązanie ułatwia też planowanie wydatków. Dzięki integracji sieciowej kserokopiarki wielofunkcyjne mogą znacznie polepszyć komunikację w biurze i przyczynić się do wzrostu efektywności pracy związanej z zarządzaniem i dystrybucją informacji. Wykorzystują zaawansowane opcje przesyłania danych i skanowania. W ten sposób szybko można obniżyć ilość dokumentów papierowych i ułatwić dostęp do potrzebnych informacji. Skaner dokumentów, również w opcji w kolorze. Rozbudowane funkcje skanowania, przesyłania i zarządzania dokumentami ułatwiają dostęp do ważnych informacji, obniżają koszty związane z ich dystrybucją i archiwizacją. Faks z możliwością rozsyłania dokumentów do maila. Urządzenia wielofunkcyjne posiadają konta użytkowników (od 1 do 999), umożliwiające wykonywanie kopii po wcześniejszym wprowadzeniu hasła lub też przyznania limitów na ilość kopii np. w miesiącu. Posiadają także, rozbudowane funkcje skrzynek na dysku twardym oraz bezpieczną i wygodną obsługę on-line, co sprawia, że archiwizowanie i powielanie danych jest dużo łatwiejsze. Kserokopiujące urządzenia wielofunkcyjne ułatwiają skomplikowane prace drukarskie. Liczne funkcje edytorskie pozwalają na: kserowanie kilku stron na jednej, posiadają funkcję kserowanie książki, regulację marginesów, przesunięcie tekstu do zszycia lub dziurkowania stron, numerowanie i datowanie stron, wpisywanie nadruków w tle tajne lub kopia, obracanie stron kopiowanych oraz duży zakres skalowalności 25% 400% co 0,1%. Kopiarki nowej generacji można wzbogacić o funkcję duplex, (automatyczne obustronne kopiowanie), a także jednostronny lub dwustronny automatyczny podajnik dokumentów. Stwarza to możliwość kserowania całego pliku dokumentów na raz. Urządzenie pobiera każdą z kartek włożoną do podajnika i obraca ją, skanując i wykonując obustronne kopie. Funkcję tą obsługuje się w bardzo prosty sposób za pomocą czytelnego panelu sterowania. Szeroki zakres możliwości, jakie oferują kserokopiarki wielofunkcyjne, pozwala tworzyć profesjonalnie wyglądające dokumenty. Dostępne są także różne opcje finishera pozwalające na: sortowanie, dziurkowanie, grupowanie, zszywanie wielopozycyjne, tworzenie broszur. Urządzenia wielofunkcyjne mogą być monochromatyczne (wykonujące kopie czarno-białe) lub kolorowe. Dodatkowe opcje: drukarka sieciowa, faks, automatyczny podajnik dokumentów, finisher można dokupić w zależności od potrzeb biura, dowolnie konfigurujac urządzenia. Większość producentów opcje drukarki i skanera oferuje już w standardzie. A jakie są koszty zakupu i eksploatacji? Zależą one od prędkości urządzenia, jego miesięcznej wydajności, typu (monochromatyczne czy kolorowe), dodatkowych opcji. Wykonanie 1 kopii czarno-białej może kosztować tylko 0,03 gr.! Kserokopiujące urządzenia wielofunkcyjne charakteryzują się dużą wydajnością i wszechstronnością, są ekonomiczne i niezawodne. Dlatego, nasz serwisy udziela na nie wielomiesięcznej gwarancji (od 36 do 60 miesięcy). W firmie Arso Serwis, mogą Państwo nabyć szeroką gamę tych urządzeń, w różnych konfiguracjach i różnych producentów (XEROX, SHARP, TOSHIBA, CANON, RICOH, KY- OCERA-MITA, MINOLTA, OLIVET- TI, PANASONIC, DEVELOP) w bardzo atrakcyjnych cenach, w przedziale od 890 zł netto nowe urządzenie z formatem A4, do zł netto rozbudowane, kolorowe urządzenie do formatu A3. Nasza oferta to gwarancja niezawodnego sprzętu w przystępnych cenach oraz spełnienie najwyższych standardów współczesnego biura. Świadczymy usługi na terenie całej Polski. mgr inż. Barbara Dobrydnio ARSO SERWIS P. U. SPRZEDAŻ SERWIS DZIERŻAWA NA TERENIE CAŁEJ POLSKI!!! Szczecin, ul. Domańskiego 7 tel. (091) , fax (091) arso@arso.pl 12

15

16 Dzięki wykorzystaniu funduszy strukturalnych możliwe staje się połączenie działań w zakresie zrównoważonego rozwoju energetycznego i rozwoju terenów miejskich, przez integrowanie przedsięwzięć energetycznych z polityką regionalnego i miejskiego rozwoju, z uwzględnieniem jej wpływu na środowisko naturalne. Działania takie, choć powinny już być standardem, wciąż stanowią wyjątek... a nowe projekty infrastrukturalne lub budowlane, podobnie jak najważniejsze plany renowacyjne, są w większości nadal realizowane bez uwzględnienia ich wpływu na wykorzystanie energii, pomimo określonych priorytetów Unii Europejskiej dotyczących kontroli zapotrzebowania na energię i ograniczenia emisji CO2! Poprawa efektywności energetycznej Fundusze strukturalne szansa dla przedsięwzięć energetycznych... Energia jest koniecznym i niezastąpionym elementem naszej cywilizacji, który jednak staje się coraz bardziej kosztowny, co odczuwają zarówno budżety miast, jak i prywatne gospodarstwa domowe. Energetyka okazuje się źródłem zanieczyszczenia lokalnego środowiska naturalnego oraz globalnych zmian klimatycznych, a perspektywa wyczerpania konwencjonalnych zasobów energetycznych staje się coraz bardziej realna. Świat stoi wobec zagrożeń wynikających z niezrównoważonego gospodarowania energią, tak w skali krajów, jak i poszczególnych miast. Uzasadnione jest zatem poszukiwanie i wykorzystywanie wszelkich możliwych sposobów poprawy efektywności energetycznej we wszystkich sektorach gospodarki i wszystkich dziedzinach życia. Zdecydowanie musimy robić więcej, zużywając mniej energii. Taka jest myśl przewodnia Zielonej Księgi dla efektywności energetycznej, którą właśnie opublikowała Komisja Europejska. Musimy systematycznie redukować roczne zużycie energii do 20% do 2025 r. w sektorze publicznym i prywatnym, w gospodarstwach domowych, transporcie, oświetleniu itd. Powinniśmy również znacznie lepiej wykorzystywać odnawialne źródła energii, aby inwestować na swoim terytorium, chronić środowisko i tworzyć nowe miejsca pracy. Efektywność energetyczna to kluczowa kwestia dla władz lokalnych w nowych państwach członkowskich Efektywność energetyczna jest skutecznym narzędziem, które może pomóc w rozwiązywaniu problemów energetycznych. Inwestowanie tylko w zasilanie bez zwracania uwagi na zużycie energii powoduje koncentrację środków na budowaniu wciąż nowych elektrowni pozbawiając odbiorców środków na inne działania. Inwestowanie natomiast, w zmniejszenie zapotrzebowania wpływa na poprawę jakości usług i redukcję zanieczyszczeń środowiska pozostawiając przy tym środki na inwestycje po stronie zasilania, tylko w wysokości absolutnie niezbędnej. Jednym słowem, efektywność energetyczna jest czynnikiem poprawiającym jakość życia. Przedsiębiorstwa działające w tych sektorach gospodarki, w których konkurencja jest największa (jak na przykład: przemysł), będą musiały poprawić efektywność wykorzystywania energii. W sektorach takich jak budownictwo mieszkaniowe, administracja publiczna i transport, konieczne będzie znalezienie sposobów na podniesienie poziomu efektywnego wykorzystania energii. Uczestnicy podróży studyjnej na dachu budynku z ogniwami fotowoltaicznymi, Zoetermeer Władze lokalne mogą wspierać ten proces i uczestniczyć w nim. Stymulacja rozwoju kultury zorientowanej na popyt w krajach, które w przeszłości charakteryzowała kultura kierowana podażą, winna stanowić priorytet, jeśli wydajność energetyczna ma wzrastać. W tym kontekście nie ulega wątpliwości, że władze lokalne odgrywają kluczową rolę w poprawie efektywności energetycznej oraz w promocji energii odnawialnej i rozproszonej produkcji energii wszędzie tam, gdzie władze te aktywnie działają w charakterze konsumentów energii, jej producentów i dystrybutorów, a także twórców planów rozwoju terenów zurbanizowanych, inwestorów oraz inspiratorów działań społeczności i partnerów lokalnych. Promowanie oszczędzania energii Zagadnienia energetyczne nie stanowią najbardziej widocznego elementu lokalnego planowania, w przeciwieństwie do budownictwa czy nawet renowacji infrastruktury i zabudowy. Zbyt często nie poświęca się im takiej uwagi, na jaką zasługują i zdarza się, że dopiero po zakończeniu projektu ktoś dostrzega, iż o kwestiach związanych z energią należało pomyśleć wcześniej. Tymczasem efektywne wykorzystanie należy do priorytetów Wspólnoty, które automatycznie powinny znaleźć się wśród wymagań dotyczących projektów ubiegających się o wsparcie z funduszy strukturalnych. Działania podejmowane w ramach projektu RUSE ( Redirecting Urban development towards Sustainable Energy, Rozwój obszarów zurbanizowanych w kierunku zrównoważonego wykorzystania energii ) mają na celu lepsze wykorzystanie funduszy strukturalnych i innych źródeł finansowania przez gminy oraz inne podmioty, odpowiedzialne za problematykę rozwoju obszarów zurbanizowanych w nowych państwach członkowskich Unii Europejskiej (Polska, Słowacja, Litwa i Czechy) i krajach kandydujących. 14

17 Konsorcjum projektu RUSE, seminarium w Czeskich Budziejowicach Pozwoli to na pełniejsze włączenie do przygotowywanych projektów zagadnień związanych ze zrównoważonym rozwojem energetycznym (tj. efektywność energetyczna, uzyskiwanie energii ze źródeł odnawialnych i rozproszona produkcja energii). Na czym polega projekt RUSE? Projekt RUSE realizowany jest w ramach europejskiego programu INTER- REG IIIC West Zone (Kontrakt RUSE 2W0057N) w okresie 3 lat ( ) przez konsorcjum 20 partnerów z 14 krajów. Liderem projektu jest Energie-Cités, sieć miast europejskich promująca lokalną zrównoważoną politykę energetyczną, a jednym z czterech głównych partnerów Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć Energie-Cités. W celu lepszego wykorzystania funduszy strukturalnych, projekt RUSE realizuje cztery główne cele: uświadamianie gmin, związków i organizacji w nowych krajach członkowskich i krajach trzecich o już istniejącym w krajach europejskich doświadczeniu dotyczącym funduszy strukturalnych, poprzez rozpowszechnianie informacji, dobrych praktyk i wymianę doświadczeń, usprawnienie organizacji przedsięwzięć związanych z energią zarówno w strukturach indywidualnych (gminach i miastach), jak i złożonych (sieciach miast, agencjach), przygotowanie gmin do tworzenia projektów z wykorzystaniem, w sposób zrównoważony, ich możliwości i odpowiedzialności oraz umożliwienie im składania dobrych wniosków do programów ERDF (INTERREG IIIA, URBAN itp.); innymi słowy pomaganie gminom we włączaniu pojęcia zrównoważonej energii do planów urbanistycznych oraz w ich realizacji, oddziaływanie na władze państwowe w zakresie włączania zagadnień związanych z energią w ich programy, z punktu widzenia zapotrzebowania na energię i promocji energii odnawialnej, które są dobrymi środkami wsparcia lokalnego rozwoju. W celu zrealizowania powyższych założeń do 2007 r. podejmowane są następujące działania: wymiana doświadczeń i informacji oraz transfer wiedzy know-how przez organizowanie warsztatów, wyjazdów studyjnych oraz podejmowanie i kształcenie personelu, tworzenie sieci ekspertów, bazującej na wysoce doświadczonych gminach i agencjach, przygotowanie i rozpowszechnienie opisów dobrych praktyk (good practice case studies) oraz poradników, zapewnienie informacji i porady gminom oraz zainteresowanym organizacjom w każdym z nowych krajów członkowskich. Jak gmina może skorzystać z projektu RUSE? Potrzebujesz więcej informacji na temat istniejących przykładów najlepszego wykorzystania funduszy strukturalnych w projektach dotyczących energii i środowiska? Chcesz dowiedzieć się więcej o różnych możliwościach dofinansowania twoich projektów z zakresu efektywności energetycznej w miastach oraz wykorzystania odnawialnych źródeł energii? Projekt RUSE jest właśnie dla Ciebie i możesz skorzystać z jego najważniejszych rezultatów, takich jak: rozpowszechnienie dobrych praktyk i metod działania państw europejskich (w tym nowych państw członkowskich) i krajów trzecich baza danych opisów dobrych praktyk i sieciowy serwis informacyjny (Information Network Service); udoskonalenie działania organizacji pośredniczących: powszechnych i specjalistycznych sieci, stowarzyszeń gmin, regionów czy agencji energetycznych oraz samorządów miast i gmin, w celu uwzględnienia w możliwie jak najszerszym zakresie zagadnień związanych z wykorzystaniem energii w planowaniu rozwoju obszarów zurbanizowanych; intensyfikacja działań partnerów na rzecz obszarów miejskich i zurbanizowanych; praktyczne włączenie obszarów miejskich i zurbanizowanych do projektów finansowanych z funduszy strukturalnych, dzięki korzystaniu z punktów informacyjnych (help desks). Iwona Korohoda, Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć Energie Cites Więcej informacji na stronie internetowej Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć Energie Cités (PNEC) jest pozarządową organizacją pożytku publicznego, nie działającą dla zysku, od 12 lat współpracującą z samorządami lokalnymi. Obecnie Stowarzyszenie zrzesza ponad 40 członków: polskie gminy, 1 gminę na Litwie i 2 organizacje na Ukrainie oraz członków wspierających, rekrutujących się spośród firm prywatnych i stowarzyszeń. Biuro Stowarzyszenia mieści się w Krakowie. Stowarzyszenie należy do Europejskiej Sieci Energie Cites mającej siedzibę w Besançon we Francji. NASZE DOŚWIADCZENIA Uczestniczyliśmy w ponad 30 projektach krajowych i zagranicznych. Zorganizowaliśmy ponad 40 seminariów, szkoleń, podróży studyjnych i konferencji w ramach projektów sponsorowanych przez programy Unii Europejskiej i Amerykańskiej Agencji Rozwoju Międzynarodowego USAID. Przeszkoliliśmy ponad reprezentantów władz lokalnych. Przygotowaliśmy, wydaliśmy i rozprowadziliśmy bezpłatnie płyt CD zawierających 170 opisów najlepszych przykładów wykorzystania energii odnawialnej w 19 krajach Unii Europejskiej. Wydaliśmy (w 10 tys. egz.) przygotowaną przez Stowarzyszenie płytę CD dotyczącą partnerstwa publiczno-społecznego w zarządzaniu energią i środowiskiem. Współpracujemy z ponad 20 partnerami z kilkunastu krajów (m.in. Francji, Wielkiej Brytanii, Irlandii, Danii, Holandia, Hiszpanii i Portugalii, Litwy, Ukrainy, Słowacji, Czech, Serbii, Chorwacji i Rumunii). Aktualnie Stowarzyszenie realizuje sześć projektów krajowych i zagranicznych. Zapraszamy do współpracy! Więcej informacji na stronach www. pnec.org.pl 15

18 Jarocin Fair Play Burmistrz Jarocina Adam Pawlicki podczas gali konkursu Gmina Fair Play Jarocin przyjazny inwestorom tak krótko można podsumować efekt działań władz gminy, położonej w sercu gospodarnej Wielkopolski. Potwierdzeniem tych osiągnięć jest przyznanie drugiego z kolei certyfikatu Gmina Fair Play Certyfikowana Lokalizacja Inwestycji, wraz z wyróżnieniem w kategorii gmin miejskich. Organizatorzy konkursu Krajowa Izba Gospodarcza oraz Instytut Badań nad Demokracją i Przedsiębiorstwem Prywatnym po przeprowadzeniu szczegółowych analiz uznali Jarocin za wzorcową gminę promującą zrównoważony rozwój, korzystny, zarówno dla lokalnej społeczności, jak i dla biznesu. Już po raz drugi udowodniliśmy, że jesteśmy Gminą Fair Play, a więc gminą, która podejmuje aktywne działania w celu przyciągnięcia inwestorów, dotrzymuje podjętych zobowiązań, polepsza swoją infrastrukturę, charakteryzuje się praworządnością i wysokim poziomem etycznym pracowników gminy, oferuje wysoki standard obsługi inwestora, promuje inwestycje pro-ekologiczne i dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. DLACZEGO JAROCIN? PONIEWAŻ JEST GMINĄ, KTÓRĄ WYRÓŻNIA: Stabilna polityka podatkowa oraz opłat lokalnych Władze gminy starają się zachęcić inwestorów zewnętrznych do podejmowania działalności gospodarczej na terenie gminy, poprzez utrzymywanie podatków i opłat lokalnych na jak najniższym poziomie w stosunku do stawek maksymalnych. Przykładem jest fakt nie podwyższania stawek podatku od nieruchomości w roku 2004, 2005 i 2006 w stosunku do roku Dwie podstawowe stawki podatkowe związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, tj. od budynków lub ich części oraz od gruntów, od trzech lat niezmiennie wynoszą odpowiednio: 15,65 zł/m 2 oraz 0,50 zł/m 2. W 2006 r. obniżona została nawet stawka podatku od gruntów pozostałych z 25 do 22 gr. Opłaty za doprowadzanie wody i odprowadzanie ścieków także pozostają na niezmiennym poziomie. Proinwestycyjny budżet Gmina Jarocin ma jeden z najbardziej proinwestycyjnych budżetów. Poziom wydatków inwestycyjnych, już trzeci rok z rzędu plasuje się na po ziomie ok. 30 % wydatków ogółem. W Jarocinie największą uwagę zwraca się obecnie na budowę infrastruktury drogowej, wodociągowo- -kanalizacyjnej, gazowej oraz obiektów sportowych i socjalnych. Zadania inwestycyjne realizowane są w oparciu o Strategię Rozwoju Gospodarczego oraz Wieloletni Plan Inwestycyjny. Foto: Dariusz Bógdał Wysoki standard obsługi inwestora Urząd Miejski w Jarocinie jest urzędem nowoczesnym i profesjonalnie przygotowanym do obsługi inwestorskiej. Działa w oparciu o Zintegrowany System Zarządzania zgodny z normami ISO 9001:2000 oraz ISO 14001:2004, a także elektroniczny obieg dokumentów. Inwestor zagraniczny może być obsłużony w języku angielskim lub niemieckim. Na straży etycznego postępowania pracowników Urzędu stoi Kodeks Etyczny oraz Kodeks Postępowania Etycznego. Gmina bierze także udział w ogólnopolskiej akcji antykorupcyjnej Przejrzysta Polska. Powołanie funduszu poręczeń kredytowych Jarociński FPK jest spółką powołaną przez gminę w celu wspierania rozwoju małych i średnich przedsiębiorców, poprzez ułatwianie im dostępu do finansowania dłużnego, w drodze udzielania poręczeń zaciąganych przez nich kredytów i pożyczek. Profesjonalne przygotowanie terenów pod inwestycje Gmina prowadzi bank ofert inwestycyjnych, zarówno nieruchomości gminnych, jak i prywatnych. Są one zamieszczone na stronie internetowej Najważniejsze oferty gminne są opracowane we współpracy z PAIiIZ agencją rządową, zajmującą się promocją ofert wobec inwestorów zagranicznych. Oferta terenu pod inwestycje w m. Golina dostała wyróżnienie w konkursie Grunt na Medal organizowanym przez PAIiIZ. Teren ten jest doskonale przygotowany dla inwestora. 16

19 GOLINA Twój teren pod inwestycje w odległości 4 km od Jarocina niezabudowany, o powierzchni 92 ha z możliwością jej powiększenia ujęty w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod przemysł i zabudowę przemysłową z aktualnymi badaniami geologicznymi z uregulowanym stanem prawnym uzbrojony, z możliwością dostosowania do konkretnych potrzeb inwestora wody, sieci kanalizacyjnej, mocy sieci elektrycznej, podłączenia do gazu oraz telefonu z dogodnym połączeniem z drogami krajowymi nr 11, 12 i 15 krzyżującymi się w Jarocinie (obecnie trwają starania o przekształcenie drogi krajowej nr 11 w ekspresową) oraz z autostradą A2 (60 km) z dostępem do ważnych linii kolejowych (za pośrednictwem bocznicy kolejowej połączony z linią Gniezno Jarocin Oleśnica Wrocław, co zapewnia połączenie do Katowic, Łodzi, Szczecina, Poznania, Berlina i Moskwy) z możliwością powołania Specjalnej Strefy Ekonomicznej z przygotowaną ofertą multimedialną w kilku językach pod względem przygotowania pod inwestora wyróżniony certyfikatem Grunt na Medal Pozostałe silne strony Jarocina wg audytorów konkursu Gmina Fair Play: 1. Miasto z licznymi instytucjami publicznymi i bogatą bazą okołobiznesową, silny ośrodek edukacyjny, w tym szkolnictwa wyższego.. 2. Sprawnie zorganizowana obsługa spraw administracyjnych. 3. Aktywna promocja rozwoju przedsiębiorczości i aktywizacji gospodarczej. 4. Duże inwestycje proekologiczne, czyste środowisko naturalne.. 5. Bliskość do portów lotniczych (Poznań 75 km, Wrocław 160 km), rozbudowana sieć kolejowa i drogowa (w Jarocinie krzyżują się drogi krajowe nr 11, 12 i 15, w pobliżu budowana autostrada A2). 6. Duże zasoby wykwalifikowanej siły roboczej. 7. Duży potencjał produkcyjny i długie tradycje przemysłu zwłaszcza elektromaszynowego, drzewnego, lekkiego, materiałów budowlanych i rolnospożywczego. 8. Dostępność złoża gazu ziemnego eksploatowanego na potrzeby gminy. 17

20 Konkurs Grunt na medal rozstrzygnięty Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych zorganizowała konkurs, by zdobyć informacje o dobrze przygotowanych terenach, które można zaproponować potencjalnemu inwestorowi zagranicznemu. Ideę konkursu entuzjastycznie poparli marszałkowie województw, którzy osobiście zachęcali władze lokalnych gmin do udziału w akcji. Odpowiedni teren i profesjonalna jego promocja wśród potencjalnych inwestorów to szansa, na pozyskanie inwestycji, a tym samym na znaczne zwiększenie miejsc pracy. Odzew wśród gmin był niespodziewanie duży. Z całej Polski napłynęło do komisji konkursowej 342 oferty, a wśród nich, aż jedna czwarta, według doświadczeń PAIiIZ, mogłaby przyciągnąć uwagę inwestora zagranicznego. Po kilku miesiącach wytężonych prac, wizytowania terenów, rozmów z władzami gmin oraz ostrej rywalizacji, komisja konkursowa wyróżniła 70 gmin wśród nich złotą 16-tkę, gdyż w każdym województwie miejsce pierwsze może być tylko jedno. Wyniki konkursu ogłaszane są w trakcie uroczystych konferencji, organizowanych przez urzędy marszałkowskie, w obecności przedsiębiorców, burmistrzów, wójtów i prezydentów miast regionu. Każda Gmina Laureat otrzymuje z rąk przedstawiciela Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych pamiątkowy certyfikat, specjalnie na tę okoliczność bity medal oraz ogromny, kolorowy banner. Zarówno samorządy województwa, jak i PAIiIZ pomysłodawca konkursu, mają nadzieję, że w przyszłorocznej edycji odzew gmin będzie znacznie większy. Wyróżnione działki mają bowiem niepowtarzalną szansę znaleźć swojego inwestora, jako tereny rekomendowane przez PAIiIZ firmom zagranicznym w pierwszej kolejności. Konkurs spełnił oczekiwania Agencji. PAIiIZ może wzbogacić ofertę dla potencjalnych inwestorów o kolejne, dobrze przygotowane grunty inwestycyjne. To również zachęta dla gmin, aby podejmowały coraz więcej profesjonalnych działań, aby wypromować swój region i zdobyć inwestora. Lista wyróżnionych gmin na stronie internetowej PAIiZ: Relacja z I Ogólnopolskiej Konferencji Samorządowi Liderzy Funduszy Strukturalnych 17 grudnia w Zamku Książ odbyła się I Ogólnopolska konferencja pn. Samorządowi Liderzy Funduszy Strukturalnych, pod patronatem Ministerstwa Rozwoju Regionalnego oraz Prezydenta Miasta Wałbrzycha Piotra Kruczkowskiego. Konferencja miała na celu wymianę doświadczeń pomiędzy samorządowcami, na temat wykorzystania oraz możliwości wykorzystywania, w przyszłości, pieniędzy pochodzących z funduszy strukturalnych. W trakcie konferencji zaprezentowany został stan przygotowań regionalnych programów operacyjnych na lata na Dolnym Śląsku, strategia wykorzystania Funduszu Spójności w samorządach w latach Samorządowcy zapoznali się także z rolą jakie powinny pełnić jednostki samorządu terytorialnego w kształtowaniu rozwoju zasobów ludzkich, z wykorzystaniem środków z Europejskiego Funduszu Społecznego oraz z zasadami wykorzystywania pieniędzy pochodzących z Norweskiego Mechanizmu Finansowego. Z ofertą dla przedsiębiorców współpracujących z samorządami zapoznawali przedstawiciele Centrum Euro Info z Wałbrzycha. Na zakończenie konferencji odbyła się prezentacja wyników prac Kapituły Konkursu, złożonej z autorytetów w dziedzinie zarządzania funduszami strukturalnymi, którzy przez kilka ostatnich miesięcy przygotowywali ranking polskich samorządów w oparciu o ich skuteczność w pozyskiwaniu pieniędzy z funduszy strukturalnych. Najlepszym, podczas uroczystej gali wręczone zostały prestiżowe statuetki Samorządowych Liderów Funduszy Strukturalnych. O promocji funduszy strukturalnych w Polsce mówił Marek Kalupa, Dyrektor Departamentu Koordynacji Polityki Strukturalnej z Ministerstwa Rozwoju Regionalnego. 18