Podstawowe elementy opisów tras turystycznych i nawigacyjnych

Transkrypt

1 POSI ZWIĄZE MOTOROWY GŁÓWNA OMISJA SPORTÓW POPUARNYCH I TURYSTYI MATERIAŁY INSTRUTAŻOWE OSP PZM Podstawowe elementy opisów tras turystycznych i nawigacyjnych z wyjaśnieniami Warszawa 2012

2 Wstąp do klubu Assistance Pomoc drogowa, awarie w kraju i za granicą. Zapraszamy do wyboru jednego z czterech pakietów członkowskich. PZM dba o zminimalizowanie niedogodności związanych z kłopotami na drodze, zapewniając swoim lientom szybką, profesjonalną i kompleksową pomoc. Naprawa pojazdu w miejscu zdarzenia jest świadczeniem zapewniającym mobilność beneficjentom naszych usług. Dlatego staramy się jak najwięcej samochodów usprawnić w miejscu zdarzenia, tak aby kierowcy i ich pasażerowie mogli kontynuować przerwaną podróż. ładziemy nacisk na wyposażenie techniczne i umiejętności naszych partnerów, aby poszerzyć zakres możliwej diagnostyki awarii w miejscu zdarzenia oraz ich szybkiego usuwania. Wysoki odsetek napraw przy drodze jest jednym z istotnych kryteriów, które SOS PZMOT musi spełniać jako członek europejskiej grupy ARC Europe, będącej liderem usług assistance dla sektora motoryzacyjnego. Dlatego też szeroko korzystamy z unikatowego know-how, jakim dysponują w tym zakresie nasi zagraniczni partnerzy. Jeżeli naprawa w trasie nie jest możliwa z przyczyn technicznych, holujemy samochód do wskazanej stacji obsługi lub w inne miejsce, zgodnie z życzeniem lienta oraz warunkami danego programu assistance. Dzięki regularnym szkoleniom, w których uczestniczą nasi usługodawcy, transport pojazdu odbywa się profesjonalnie i sprawnie. W razie konieczności zapewniamy również zabezpieczenie samochodu na parkingu strzeżonym. Zaprenumeruj newsletter PZM W każdy czwartek znajdziesz w swojej skrzynce najnowszy przegląd wiadomości z działalności Polskiego Związku Motorowego, w sportach wyczynowych, sportach popularnych, turystyce, brd, pojazdach zabytkowych, caravaningu. W newsletterze zamieszczane są terminy imprez planowanych a także relacje z odbytych imprez. Bądź zawsze dobrze poinformowany Polski Związek Motorowy. Zarząd Główny. azimierzowska 66. P Warszawa Tel: +48 (0) Fax: +48 (0)

3 POSI ZWIĄZE MOTOROWY GŁÓWNA OMISJA SPORTÓW POPUARNYCH I TURYSTYI MATERIAŁY INSTRUTAŻOWE OSP PZM Podstawowe elementy opisów tras turystycznych i nawigacyjnych z wyjaśnieniami (zeszyt 3/2012) Warszawa 2012

4 Drodzy Czytelnicy Oddajemy Wam trzeci zeszyt szkoleniowy GSPiT PZM, zamykający serię materiałów szkoleniowych, poświęconych turystyce motorowej i nawigacji samochodowej. Czy te podręczniki spełnią swoją informacyjną i szkoleniową rolę, zależy zarówno od przedstawionych przez autorów wiadomości, jak i od Państwa: kierowców i pilotów, którzy polubili te dziedziny lub tych, którzy poznają dopiero tajniki naszej zabawy w racjonalną motoryzację. Życzeniem twórców i wydawców zasad przedstawionych w zeszytach jest, aby zamieszczone w nich reguły, opisy i zalecenia, nie były pustą treścią zapełniająca kolejne strony lecz wskazówką i pomocą dla prowadzących szkolenia, organizatorów i uczestników. Niech pozwolą nam znaleźć wspólny język, koleżeńskie i przyjacielskie więzy, którymi pochwalić się mogło kiedyś nasze środowisko, a które w dobie szalonego rozwoju świata, nieco się rozluźniły i przygasły. Zatem zapraszamy gorąco do lektury, rzeczowej dyskusji i przekazywania uwag i życzeń, które ujmiemy w kolejnych materiałach służących do doskonalenia naszych umiejętności i wiedzy motoryzacyjnej. Zapraszam także do prenumeraty newslettera Polskiego Związku Motorowego którego subskrypcję zamówić można na stronie Wiceprezes ZG PZM ds. Turystyki Przewodniczący GSPiT PZM Stanisław Reterski Od redakcji: Materiał zawarty w tym wydawnictwie przeznaczony jest dla wszystkich, którzy rozpoczynają swoją przygodę z Turystyką Motorową lub Nawigacją Samochodową. Obie te dyscypliny Sportu Popularnego mają swoją bogatą tradycję w działalności Głównej omisji Sportów Popularnych i Turystyki Polskiego Związku Motorowego. Zeszyt 3 omawia podstawowe elementy opisów tras turys tycznych i nawigacyjnych. Zasady opisów tras omówione były w Zeszycie 1 ( który jest niezbędnym uzupełnieniem treści przekazanej w tym wydawnictwie. Dla poszerzenia wiadomości dotyczących nawigacji samochodowej polecamy zapoznanie się ze Zbiorem zasad opisów tras wykorzystywanych w nawigacyjnych i turystycznych rajdach samochodowych ( pl/nawigacja_samochodowa/kodyfikacja), a także w materiale Tajemnice Nawigacji zamieszczonym na stronie internetowej Automobilklubu Polski ( w którym powyższe zasady, a także specyfika startów w imprezach nawigacji samochodowej zostały szczegółowo omówione. Opracowanie skryptu: Benedykt (benix) Chądzyński, Automobilklub Polski, benedykt.chadzynski@pzm.pl Główna omisja Sportów Popularnych i Turystyki. Zdjęcia: Radek Denisiuk (okładka), Maurycy i Dorota Skowrońscy (16, 17), benix (13, ) 2

5 WSTĘP Dobrze opracowana trasa rajdu nawigacyjnego lub turystycznego to podstawa organizacji całej imprezy. Wielu początkujących organizatorów popada jednak w mylne przeświadczenie, że aby trasa była ciekawa, a ich wysiłek odpowiednio doceniony, powinno się w niej wykorzystać prawie wszystkie sposoby opisu, jakie istnieją w kodyfikacji. I wielokrotnie sami wpadają w zastawioną przez siebie pułapkę. Doświadczenie wieloletnich rajdów pokazuje, że użyte w opisie trasy elementy powinny być dobrze przemyślane i spasowane z charakterystyką topograficzną miejsca w którym przeprowadzamy imprezę. W zeszycie nr 1 przedstawiliśmy specyfikę dyscyplin sportu popularnego jakimi są: turystyka motorowa i jej bardziej sportowa odmiana - nawigacja samochodowa. Omówiliśmy podstawowe pojęcia, taktykę pokonywania trasy, materiały rajdowe. Przedstawione zostały podstawowe oznaczenia graficzne stosowane w itinererach i omówione różnice w opisach realnych i mapowych oraz zasady pokonywania trasy przy zastosowaniu tych opisów. Opisaliśmy dokładnie jak należy interpretować różniące się od siebie zapisy itinerera i sposoby przejazdu od jednego wykonanego manewru do kolejnego. Omówiliśmy także jazdę po mapie - czyli podstawowe zasady pokonywania trasy opisanej itinererem topograficznym oraz znaczenie tzw. strzałek kierunkowych. Zeszyt nr 2 omawiał szczegółowe zagadnienia dotyczące szkolenia Organizatorów Sportu Popularnego, przeznaczone dla Organizatorów Sportów Popularnych, w celu ustalenia przebiegu programu szkolenia OSP, dla uzyskania uprawnień okręgowych O i krajowych P. Niniejszy Zeszyt (3) ma na celu omówienie przykładowego itinerera, omówienie jego elementów opisu trasy i zwrócenie uwagi na praktyczne ich zastosowanie. Będziemy kratka po kratce analizować przedstawiony itinerer, pokazywać prawidłowe interpretacje przejazdów. 3

6 D2 D130 Natalii utrzeby 3x Autodrom Bemowo ul. Powstańców Śląskich Detal Plan S B S S C Detal Przejedź dwa skrzyżowania ze światłami prosto, następnie skręć w prawo 4

7 Zaczynamy! Nadszedł nasz czas startu, wjeżdżamy w strefę STARTU i odbieramy od sędziego materiały potrzebne do pokonania odcinka, czyli w naszym przypadku ITINERER i ARTĘ DROGOWĄ. Naszym zadaniem jest przejechanie trasy dokładnie tak jak została zaplanowana i opisana w itinererze. Napotkane wizy musimy sami (lub z pomocą sędziów) wpisywać do arty Drogowej. Dostaliśmy od Sędziego Startu sygnał do startu. Musimy wyjechać ze strefy i zacząć nasze zmagania rajdowe. Po wyjechaniu ze strefy warto znaleźć bezpieczne miejsce, aby na chwilę się zatrzymać i obejrzeć otrzymane materiały. To zabezpieczy nas przed popełnieniem błędu na samym początku przejazdu. Ponieważ naszym jedynym materiałem jest otrzymany itinerer spokojnie go przeanalizujmy. Zacznijmy od nagłówka: D2 D2 Tutaj organizator przekazał nam podstawowe, a zarazem najważniejsze informacje. Odcinek D2, który właśnie rozpoczęliśmy, musimy pokonać rozpoczynając manewry drogowe zawarte między kratkami START a PC. Jak widzimy między nimi nie ma żadnej dodatkowej informacji (a mogłaby być np. START, 1, 2, 3, Plan Fort, 4,... PC; co oznaczałoby że po kratce trzeciej należy wykonać polecenia dołączone w materiałach oznaczonych Plan Fort, następnie wykonać polecenia kratki czwartej i następnych aż do PC). Ponadto wiemy, że prawidłowo przejechana trasa będzie miała długość 23 km, a czas w jakim musimy ją pokonać to maksymalnie 70 min. ażda minuta spóźnienia to punkty karne, aż do przekroczenia limitu spóźnień, za co grozi TARYFA (max. ilość punktów D130 karnych). Obliczamy o której musimy się stawić na PC i zapisujemy to w najbardziej widocznym miejscu! olejne Natalii ważne informacje to te które znajdują się poza podstawowym ciągiem kratek trasy itinerera. To tam zazwyczaj znajdują się elementy, o których w gorączce pokonywania trasy możemy zapomnieć. utrzeby utrzeby Zobaczmy jakie elementy Natalii dodatkowe znajdują się ul. Powstańców Śląskich 127 w naszym itinererze: Detal Autodrom Bemowo Plan S Autodrom Bemowo ul. Powstańców Śląskich 127 C D130 Elementy znajdujące się w obwiedzionych prostokątem polach są w miarę bezpieczne, bo stanowią tzw. Zintegrowane Grupy Opisowe 3x i będziemy je wykonywać we wskazanych miejscach itinerera. Tak jest z planami:, Plan SOSNA, Plan OPIS, SM1,. ratka z literą C też będzie zasygnalizowana w opisie trasy. B Najgorzej jest z elementem w kratce Detal Detal S S z napisem Constans (obok planu Przejedź dwa skrzyżowania ze światłami prosto, SOSNA). I choć w planie też następnie skręć w prawo Plan S występuje podobna kratka, to ta jest zdecydowanie bardziej złośliwa. Constans w obszarze planu będzie nas interesował tylko wtedy gdy będziemy realizować przejazd po tym planie. Wtedy sobie o nim przypomnimy. C 5 3x

8 Natomiast Constans ze znakiem ruchu okrężnego obowiązuje na całym odcinku D2, gdyż jest zawarty w obszarze głównym itinerera. Zaznaczmy go sobie na czerwono, aby atakował nasz wzrok jak najczęściej. Może to pomoże o nim nie zapomnieć. Constans przerywa realizację wykonywanych manewrów opisanych itinererem. W momencie kiedy wystąpi, przerywamy ich wykonywanie, robimy manewr opisany constansem i kontynuujemy jazdę wg kolejnych poleceń itinerera. Nasz Constans jest umieszczony w kratce z natury, więc przy teoretycznym rozpatrywaniu naszego odcinka nie wiemy kiedy wystąpi, ale podczas omawianego przejazdu zobaczymy jak zmienia on przejazd trasy. O. Widzimy że więcej niebezpieczeństw w itinererze nie ma, więc nie marnujmy naszego cennego czasu i ruszajmy, z myślą o zwycięstwie. To też bardzo ważne. Trzeba wierzyć że będziemy najlepsi! Pamiętajmy o podstawowej zasadzie: w jednej kratce opisany jest jeden manewr jaki musimy wykonać. Dopóki go nie wykonamy nie realizujemy następnego. D2 Jedziemy. ratka START to miejsce naszego startu, gdzie dostaliśmy materiały rajdowe. Następna kratka to znana już Ci tetka w prawo (patrz Zeszyt 1). Te dwie kropki po obu stronach pionowej kreski oznaczają, że przed tetką znajduje się brama, przez którą wolno przejechać. Pamiętaj, że w przejeździe z natury, w bramy nie wjeżdżamy, jeśli nie wskazuje na to polecenie itinerera. olejna kratka to charakterystyczne skrzyżowanie opisane również itinererem strzałkowym. Dla ułatwienia lokalizacji tego skrzyżowania w kratce wrysowany jest znak przystanku autobusowego, który ma się znajdować tam gdzie jest zlokalizowany w kratce. Wykonując manewr wskazany strzałką (jedziesz w prawo) musisz wyzerować licznik haldy, lub innego licznika przebytej drogi. Skręciłeś w prawo. Następna kratka to skrzyżowanie odejście w lewo na którym masz zrealizować skręt w lewo. Dodatkowym ułatwieniem zlokalizowania tego skrzyżowania jest podanie Natalii namiaru od poprzedniego skrzyżowania (od tzw. zera ). To skrzyżowanie znajduje się w odległości 470 m od poprzedniego. Skręciłeś w lewo. olejne skrzyżowanie opisane 3x itinererem strzałkowym to tzw. pełne, na którym skręcisz w lewo. Musi to być pierwsze takie skrzyżowanie które wystąpi od poprzedniego manewru. I powinno być beż żadnych wysepek. Dokładnie takie jak narysowane. Pamiętaj, że rysunek w kratce itinerera odzwierciedla rzeczywisty wygląd skrzyżowania. Autodrom Bemowo 30 ul. Powstańców olejny manewr który musisz na wykonać 2 to odejście w prawo. Śląskich 127 Ale jak widzisz na schemacie to odejście posiada wyrysowaną wysepkę. I takiego D130 skrzyżowania szukasz aby wykonać manewr. Z wysepką. Wykonujesz skręt w prawo. Detal Następny manewr to przejazd prosto przez skrzyżowanie z drogą o dwóch jezdniach. Pierwsze tego typu napotkane skrzyżowanie. I jak widać na schemacie, bez żadnych wysepek. Plan S 3x A oprócz tego, cały czas pamiętasz także o obowiązującym constansie, który mówi: za każdym znakiem ruch okrężny skręć w prawo. Już pewnie o tym constansie zapomniałeś. No właśnie, to taka nawigacyjna pułapka dla nieuważnych. Na szczęście w naszym teoretycznym rozważaniu pokażemy C gdzie on wystąpi. Autodrom Bemowo 30 ul. Powstańców na D130 2 B Śląskich utrzeby D130

9 Przejazd na wprost przez dwujezdniową wykonałeś. olejna kratka - widły w prawo. Tu musisz być ostrożny obserwując drogę, bo czasami łatwo przegapić takie widły, szczególnie gdy jedziesz drogą asfaltową, a droga odchodząca w lewo jest nieutwardzona i jakby mniej ważna. Dla nawigatorów obie są ważne. Ale schemat skrzyżowania powinien być taki jak na rysunku. O, widły zaliczone. Ale co dalej? Skończył się pierwszy rząd opisu itinerera. Musisz zacząć następny. Do tej pory jechałeś z natury od kratki do kratki. Teraz musisz zwrócić uwagę, czy na końcu wiersza i na początku następnego do kratki przywiązana jest pozioma linia. Jeśli jej nie ma jedziesz dalej z natury. Jeśli pozioma linia łączy kratki, to jedziesz do manewru występującego w następnym wierszu po mapie. D130 Poniżej przykłady zapisu: 3x a 2 Od manewru w ostatniej kratce w pierwszym rzędzie zapisu itinerera do manewru w pierwszej kratce drugiego rzędu zapisu itinerera jedziesz z natury. Natomiast poniżej jest inaczej. Od manewru w ostatniej kratce w pierwszym rzędzie zapisu itinerera do manewru w pierwszej kratce drugiego rzędu zapisu itinerera jedziesz po mapie przekazanej przez organizatora. Mówi Ci o tym pozioma linia łącząca te kratki. 2 Przejedź dwa skrzyżowania ze światłami prosto, następnie skręć w prawo Jak więc widzisz, w naszym itinererze, do kratki w następnym wierszu poleceń jedziemy z natury. Do tej pory wszystkie elementy opisu przejazdu trasy podawane były z wykorzystaniem itinerera strzałkowego. Teoretycznie najprostsza i najczęściej stosowana forma zapisu. Ale czy najprostsza do lokalizacji konkretnego skrzyżowania? Nie zawsze. Taki opis nie niesie dodatkowych informacji o szukanych przez nas skrzyżowaniach. Należy zatem być bardzo uważnym w terenie. 7

10 atalii D2 utrzeby olejne manewry zostaną opisane elementami, które nie były dotychczas omawiane. Dlatego będzie przy nich trochę więcej teorii i tłumaczenia. Jedźmy dalej. Przypominam: jedziesz z natury (kratki itinerera połączone bokami), wykonujesz manewry realne (kratki itinerera mają na dole prostokąt). Jeśli nie za bardzo jeszcze to rozumiesz - przeczytaj materiał zawarty w Zeszycie 1. Natalii D2 utrzeby dojazd od dołu kratki D90 wyjazd liczony od przedłużenia kierunku dojazdu D2 olejna kratka itinerera przekazuje nam informację: na najbliższym skrzyżowaniu, na którym jest to możliwe, wykonaj manewr: D90 - czyli kąt drogowy 90 stopni. Co to jest ąt drogowy? Rysunek obok to wyjaśnia. Przy wyznaczaniu wielkości kąta drogowego obowiązuje zasada, że kierunek D130 wjazdu na skrzyżowanie jest zawsze z dołu do góry. D130 Jednym słowem, kąt drogowy D90 oznacza skręt w prawo pod Autodrom Bemowo kątem prostym 30 (90 stopni) do kierunku jazdy. Wykonujesz więc ul. Powstańców Śląskich 127 ten manewr i odczytujesz polecenie zawarte w następnej kratce itinerera. To także itinerer kątowy, tylko trochę inaczej zapisany. Tym razem kratka itinerera przekazuje nam informację: na Detal najbliższym 3x skrzyżowaniu na którym jest to możliwe wykonaj manewr: kąt drogowy 270 stopni. D130 Jeśli w prawo było 90 stopni, Plan S do tyłu byłoby 180 stopni, więc kąt drogowy 270 stopni oznacza skręt w lewo odnośnie kierunku dojazdu do skrzyżowania pod Natalii kątem 270 stopni. To proste. Tutaj mała uwaga. ąt drogowy rozpatrywany na skrzyżowaniu z ruchem okrężnym określa kierunek wyjazdu 30 liczony względem przedłużenia dojazdu do tego skrzyżowania. Jak na 3x rysunku powyżej. C B No to itinerer kątowy masz opanowany. Czas jechać dalej. olejna kratka to tajemnicze C23. Ale jest też nowy element w opisie trasy. W prostokątnej Detal S Autodrom S Bemowo 30 kratce na dole, pomiędzy manewrami, mamy wpis ul. Powstańców Śląskich 127 odległości 0,. Oznacza to, Przejedź że po dwa wykonaniu skrzyżowania kąta drogowego 270 ze światłami prosto, stopni do skrzyżowania opisanego symbolem C23 musisz przejechać 0 metrów. To kolejny sposób przekazywania odległości między skrzyżowaniami. A co z naszym następnie skręć w prawo zapisem C23? D130 Detal Tutaj mamy przykład zapisu z wykorzystaniem itinerera schematycznego. Jest to opis skrzyżowania, który: określa za pomocą litery poszczególne schematy skrzyżowań, informuje o ilości dróg w obrębie tego skrzyżowania, nadaje Plan S drogom oznaczenie cyfrowe. Żeby zobaczyć jak ma wyglądać manewr który musimy wykonać potrzebny 3x jest nam schemat oznaczony literą C. Znajdziemy go w naszym itinererze. C Czytamy to w sposób: C(C23) - dojeżdżam do skrzyżowania opisanego schematem C od drogi oznaczonej 2 wyjeżdżam drogą oznaczoną 3. B 8 Autodrom Bemowo 30 ul. Powstańców Detal utrzeby 3x

11 D2 Itinerer schematyczny może, lecz nie musi oddawać rzeczywistego kształtu skrzyżowania. Schemat oznaczony literą C nie musi opisywać skrzyżowania typu widły, a może opisywać np. skrzyżowanie typu odejście lub dowolne mające trzy wyjazdy (licząc kierunek dojazdu). Nie ma znaczenia kształt na schemacie, ważne z której drogi dojeżdżasz i którą masz wyjechać. Przeanalizuj dokładnie rysunek obok. ażdy manewr wykonany jest na skrzyżowaniu z trzema drogami dochodzącymi. Dojeżdżamy jedną z nich (2), w tą która jest bardziej z lewej (1) nie skręcamy (odpuszczamy z lewej), wyjeżdżamy drogą pozostałą (3). Jest jeszcze jeden problem do opisania. Dojeżdżasz do skrzyżowania, na którym znaki drogowe ograniczają swobodę manewru. Zobacz przykład. Do wykonania masz manewr opisany schematycznie H14. Zgodnie ze schematem H oznacza to: na skrzyżowaniu z czterema drogami dochodzącymi skręć w pierwszą z lewej. Dojeżdżasz do pierwszego skrzyżowania. ształt pasuje, ale możliwości wykonania manewru nie ma bo zakaz wjazdu to uniemożliwia. 4 H H 14 = Więc zgodnie z zasadami jazdy z natury jedziesz dalej prosto i na następnym wykonujesz ten manewr. Zwróć uwagę na znak zakazu jazdy na wprost. Czy on zmienia warunki przejazdu? Jasne że nie. Wszystko co opisał schemat H14 tutaj występuje. Cztery drogi dochodzące do skrzyżowania są; możliwość skrętu w pierwszą z lewej jest. I co najważniejsze - nie jest to skrzyżowanie z jednoznacznym wyjazdem, masz możliwość wyboru skrętu w prawo lub w lewo. Decyzja należy do ciebie. To jest nawigacja! Wybiegnijmy jeszcze trochę do przodu, bo w dalszej części itinerera wystąpi kratka z zapisem C21. To ten sam itinerer schematyczny i ten sam schemat C. Cyfra 1 mówi nam którą drogą musimy opuścić skrzyżowanie opisane schematem C, zakładając że wjeżdżamy od dołu kratki (tzn. w tym przypadku: wjechaliśmy na skrzyżowanie drogą 2, wyjeżdżamy drogą 1). No dobrze, ale to będzie dalej. Wróćmy do naszej trasy. Przejechaliśmy 0 metrów od skrętu w lewo pod kątem 270 stopni, skręciliśmy w drogę oznaczoną cyfrą 3 na schemacie C i teraz widzimy odejście w lewo, ale jakieś dziwnie pochylone, poza tym w kratce z natury umieszczona jest charakterystyczna strzałka oznaczająca na mapach kierunek północy. O co chodzi? atalii utrzeby No więc chodzi o to, że napotkaliśmy polecenie wykonania manewru z natury, opisane itinererem strzałkowym orientowanym. Opis taki zawiera dokładne odwzorowanie graficzne kształtu skrzyżowania oraz informacje o zorientowaniu skrzyżowania względem stron świata. Wyjazd ze skrzyżowania oznaczony jest strzałką. W tym wypadku nie obowiązuje najazd na skrzyżowanie z kierunku od dołu do góry. D130 W naszym przypadku musimy wykonać parę czynności, aby manewr się 3x powiódł. Jadąc do przodu musimy zlokalizować skrzyżowanie typu odejście. ierunek północy określi nam czy nasz manewr będzie w odejście z prawej czy z lewej. Strzałka w kratce itinerera symbolizująca północ musi pokrywać Autodrom Bemowo 30 9

12 się z rzeczywistym geograficznym kierunkiem północy. To nam pokaże czy najeżdżamy na odejście narysowane w kratce bardziej od dołu, czy bardziej od góry. Czyli, czy robimy manewr odejście w prawo czy odejście w lewo. Trochę to skomplikowane, ale chyba zrozumiałe. Zobacz schemat: w zależności z której strony najeżdżasz (w tym przypadku na skrzyżowanie pełne ) wykonujesz manewr skrętu w prawo lub w lewo (ustaw jednakowo strzałki północy). Jest jeszcze jedna uwaga. W kratce itinerera strzałkowego orientowanego może nie być wrysowanej strzałki północy. W tym wypadku obowiązuje poniższa zasada: ratka zawierająca skrzyżowanie, na które nie daje się najechać jednoznacznie od dołu jest zorientowana względem północy, której kierunek wyznaczony jest prostą biegnąca z dołu do góry i równoległą do boku pionowego kratki. Tak jakby była narysowana i biegła wzdłuż pionowego boku kratki itinerera z grotem do góry. O. Wykonałeś odejście opisane itinererem strzałkowym orientowanym. Jedziesz śmiało dalej. Oczywiście pamiętasz o obowiązującym cały czas constansie za znakiem ronda w prawo i o tym, że na nieopisanych w itinererze skrzyżowaniach jedziesz prosto, lub zgodnie z kierunkiem drogi głównej pokazanej na znaku uzupełniającym pod rombem. Notujesz także do karty drogowej tablice PP które na trasie rozmieścił organizator? Nie wiesz o czym piszę? Zajrzyj do zeszytu 1. Na szczęście jedziemy teoretycznie, więc nie grożą nam konsekwencje spowodowane tym, że zapomnieliśmy o powyższych zasadach. A więc do przodu. olejna kratka: Az50, oznacza opuść skrzyżowanie drogą zgodną z azymutem 50 stopni. Czyli mamy do czynienia z itinererem azymutowym. Jest to taki opis trasy przejazdu, który wskazuje za pomocą liczby wartość azymutu pod jakim należy wyjechać z określonego skrzyżowania. Azymut to kąt zawarty między północą, a podanym kierunkiem. Wartość azymutu liczy się zgodnie z ruchem wskazówek zegara i wyraża w mierze kątowej. Azymut przedstawiamy przez podanie jego wartości, poprzedzonej D130 symbolem Az. W itinererze może to wyglądać tak jak na poniższych rysunkach. Az50 Az50 Jeżeli w kratce z symbolem i wartością azymutu nie wyrysowano kształtu skrzyżowania, to stosujemy go na dowolnym, spełniającym warunek 3x wyjazdu zgodnie z wartością azymutu. todrom Bemowo l. Powstańców Śląskich 127 Jeżeli narysowany jest kształt skrzyżowania, azymut określa kierunek 30 wyjazdu z podanego typu skrzyżowania. Dopuszcza się także wpisanie w kratkę itinerera liter zwyczajowo określających azymut (N, S). Azymut rozpatrywany na skrzyżowaniu z ruchem okrężnym określa kierunek drogi wyjazdowej z tego skrzyżowania. 10 Plan S

13 Ostatni rysunek pokazuje różnicę w lokalizacji skrzyżowania, kiedy jego kształt jest wrysowany w kratkę itinerera (czarna strzałka) lub kiedy kształt skrzyżowania nie ma znaczenia (strzałka czerwona). Jak widzisz azymut 50 stopni można wykonać na każdym z nich. No to skręciłeś na pierwszym skrzyżowaniu. olejne kratki itinerera to znowu nowe sposoby lokalizacji skrzyżowań. Tym razem korzystamy z itinerera ze znakami drogowymi. Wykorzystuje on w opisie schematy znaków drogowych. W kratce itinerera podaje się wyłącznie symbol pojedynczego znaku drogowego, zgrupowanych znaków drogowych lub znaków z tabliczkami informacyjnymi oraz strzałkę umieszczoną nad nim, lub po jego lewej stronie. To dosyć proste elementy opisu, ale jak to bywa w nawigacji, czujność jest wskazana. Znak drogowy w rzeczywistości musi występować po prawej stronie pokonywanej D130 drogi i może być zblokowany z innymi znakami. Dopuszcza się rysowanie jedynie kształtu znaku drogowego, jeżeli wystarcza to do jego jednoznacznej identyfikacji. W przypadku znaków zgrupowanych, rysunek w kratce itinerera nie musi uwzględniać wszystkich występujących znaków. W naszym przypadku szukasz znaku drogowego 3x ostrzegawczego rowerzyści. Strzałka umieszczona nad znakiem nakazuje wykonanie manewru na najbliższym skrzyżowaniu, po minięciu danego znaku i określa kierunek wyjazdu ze skrzyżowania. Nie ważne jest czy na słupku na którym znak jest umieszczony znajdują się jeszcze inne znaki, tabliczki czy nawet sygnalizator świetlny. Znalazłeś rowerzystów, to jest znak za którym skręcasz w prawo na najbliższym skrzyżowaniu i patrzysz co 30 znajduje się na w 2 kolejnej kratce itinerera. A w niej kolejny znak, tym razem informacyjny którym jest przystanek autobusowy. Strzałka umieszczona z lewej strony znaku nakazuje jazdę do przodu aż do minięcia danego znaku. Minąłeś znak, wykonałeś polecenie itinerera. Zasady jak wyżej. Prawda że proste. Jedziesz dalej, kolejna kratka itinerera ze znakiem drogowym. Tym razem mała różnica w symbolu. W kratce masz wrysowany odwrócony D130 trójkąt, a pod nim tablica informacyjna. Takiej konfiguracji musisz szukać. Bez względu czy na słupku coś jeszcze wystąpi, musi być na nim odwrócony trójkąt i bezpośrednio pod nim tablica. Jest? No to skręt w prawo za nimi. C Uwaga: Strzałka nad znakiem nie określa dokładnego kierunku zjazdu ze skrzyżowania, a jedynie uproszczony D130 kierunek. Oznacza 3x to że strzałka przedstawiona na rysunku powyżej (nad trójkątem) może Detal być użyta na skrzyżowaniu typu widły i oznacza skręt w prawą odnogę wideł. I jeszcze jedno: Zabrania Przejedź się dwa stosowania skrzyżowania opisu wykorzystującego znaki drogowe, jeśli po wystąpieniu ze światłami prosto, znaku nie ma możliwości następnie skręć wykonania w prawo manewru opisanego takim itinererem, przed kolejnym 30 wystąpieniem na takiego 2 3x samego znaku na trasie przejazdu. Istnieją odstępstwa od sposobów wrysowania strzałki określającej manewr w przypadku stosowania itinerera ze znakami drogowymi. W przy- padku sytuacji na rysunku po lewej dojeżdżając 2 do znaku (nakaz jazdy z prawej lub z lewej strony znaku) strzałka określa manewr który musimy wykonać przed znakiem drogowym, ale nadal jest to skręt w prawo. Innym wyjątkiem jest wystąpienie w itinererze strzałki po prawej stronie znaku - tablicy końca miejscowości (nr E18a), która przeważnie stoi po lewej stronie drogi. C 11

14 O.. Dwie pierwsze linie itinerera za Tobą. Czas zacząć wykonywać polecenia umieszczone w kolejnej linii. Widzisz, że linii poziomej między kratkami nie ma więc dalej jedziesz z natury. olejny znak drogowy, jednak odrobinę odmienny rysunek. Teraz masz dokładny symbol znaku ostrzegawczego inne niebezpieczeństwo i odrobinę inną tablicę. Choć nie ma żadnych ustaleń odnośnie tego czy wymiary tablic informacyjnych D130 w itinererze mają być dokładnie takie jak w rzeczywistości, to dobry autor trasy powinien choć w przybliżeniu narysować taki kształt tablicy, aby zawodnik nie musiał za dużo kombinować, czy Natalii to przypadkiem nie maliny. No to w lewo na skrzyżowaniu za znakiem. I do przodu. 3x olejny opis to itinerer z sygnalizatorami świetlnymi. ratka itinerera informuje że masz przejechać prosto obok występującego sygnalizatora świetlnego D130 i ma być to trzeci kolejny sygnalizator na Twojej trasie który wystąpi od ostatniego Autodrom Bemowo manewru. 30 ul. Powstańców Symbol Natalii sygnalizatora świetlnego Śląskich 127 dotyczy całego skrzyżowania, bez względu na ilość występujących na tym skrzyżowaniu sygnalizatorów, oraz ich rozmieszczenie. Na rozległych skrzyżowaniach sygnalizatorów może być mnóstwo. Wtedy traktujemy je tak jakby na skrzyżowaniu 3x był jeden sygnalizator. Sygnalizator świetlny nie musi być usytuowany przy skrzyżowaniu, może występować również na przejściu dla pieszych, gdzie nie ma skrzyżowania. Detal W kratce itinerera podaje się symbol Autodrom Bemowo Plan S 30 ul. Powstańców sygnalizatora 2 świetlnego oraz strzałkę Śląskich 127 umieszczoną nad nim, lub po jego lewej stronie. C Detal Strzałka nad znakiem definiuje kierunek wyjazdu z danego skrzyżowania, B bez względu na to czy manewr skrętu Plan S Detal S S następuje przed, czy po dojeździe do sygnalizatora (patrz rysunek z lewej). Przejedź dwa skrzyżowania Strzałka ze światłami z lewej prosto, strony symbolu oznacza manewr jedź prosto. następnie skręć w prawo C B I jeszcze jedno. Sygnalizator świetlny jest szczególnym rodzajem znaku drogowego. Nie musi być czynny. Ważne, że jest. Detal S S Przejechałeś prosto na trzecich światłach, ale jako uważny nawigator zauważyłeś że w kratce Przejedź dwa skrzyżowania z sygnalizatorem występuje tzw. zerowanie licznika. Musisz ze światłami to zrobić prosto, aby wiedzieć w którym następnie skręć w prawo momencie zlokalizujesz manewr z następnej kratki itinerera. W tym przypadku Plan SOSNA zaczniesz realizować po przejechaniu 70 m od ostatniego skrzyżowania (tego z trzecim sygnalizatorem). No dobra, ale co to za polecenie? Plan SOSNA? Dla uproszczenia opisu głównej części itinerera autor trasy niektóre jej elementy może umieścić poza nią, przenosząc do tzw. Zintegrowanej Grupy Opisowej. Jest to taki fragment opisu trasy przejazdu, który jest w sposób graficzny całościowo wydzielony z nadrzędnego opisu trasy i posiada wszystkie jego cechy. Uwarunkowania występujące w Zintegrowanej Grupie Opisowej dotyczą tylko do momentu zakończenia wykonywania poleceń zawartych w ZGO. Nasz plan znajdziemy w dolnej części itinerera. A w nim widzimy polecenie przejazdu choinki z natury. 12 D2 utrzeby utrzeby

15 3x 30 Choinka to itinerer graficzny który lokalizuje w sobie kilka kolejnych poleceń. C Jest kilka rodzajów choinek. Wszystkie charakteryzują się tym, że na papierze wyglądają idiotycznie prosto, natomiast w naturze potrafią sprawić duży kłopot, szczególnie mniej doświadczonym zawodnikom. Choinkę umieszcza się w pozycji pionowej lub poziomej. Początek odczytu tego typu itinerera następuje zawsze od dołu rysunku (tam gdzie jest prostokąt), lub od jego lewej strony. Skrzyżowania na choince muszą być uporządkowane odległością (czyli podana jest odległość między kolejnymi skrzyżowaniami), lub podaniem skali. Brak skali lub uporządkowania odległością dopuszcza się tylko wtedy, gdy na choince opisane są wszystkie kolejno po sobie występujące skrzyżowania. Skala na choince obowiązuje od pierwszego do ostatniego umieszczonego na niej skrzyżowania. Detal Skrzyżowania z jednoznacznym przejazdem (patrz Zeszyt 1), analogicznie do innych opisów, nie mogą być choince zaznaczone. Przejedź Chociaż występując dwa skrzyżowania często na trasie naszego przejazdu potrafią mocno namieszać. Niedozwolone ze światłami jest używanie prosto, itinererów graficznych do opisywania pojedynczego skrzyżowania. następnie skręć w prawo Uwaga: choinkę zaczynamy wykonywać od pierwszego manewru który jest na niej umieszczony. Nawet jeśli podana jest skala, lub namiar liczbowy, odległość od początku wspólnej prostej do pierwszego manewru nie ma żadnego znaczenia. 13

16 14 W naszym Planie SOSNA występuje połączenie poleceń opisywanych choinkami: liniową, azymutową oraz kątową. Dokładny opis pokonywania choinek wykracza poza zakres niniejszego opracowania i jest szczegółowo opisany na stronie internetowej Automobilklubu Polski w zakładce omawiającej Tajemnicach nawigacji ( Jednak dla powyższego planu zrealizujemy przejazd zakładając, że (co wynika z podanej skali) skrzyżowania występują co 100 m, oraz że są to wszystko skrzyżowania pełne jak na schemacie po prawej. Rozpoczynasz realizację ZGO Plan SOSNA. 30 Pierwsze skrzyżowanie masz już zlokalizowane, bo określił je namiar 0,07 (jeśli wyzerowałeś licznik na światłach). Czyli 70 m od ostatniego manewru. To jest miejsce z cyfrą 0 po prawej stronie osi głównej choinki. Co oznacza cyfra 0? Ponieważ jest ona umieszczona po prawej stronie głównej osi choinki nakazuje Ci przejechać przez skrzyżowanie tak aby odpuścić zero dróg dochodzących do skrzyżowania po prawej stronie, czyli nie zostawić żadnej drogi z prawej strony. Żeby to zrobić musisz po prostu skręcić w prawo. 3x Na następnym skrzyżowaniu masz narysowane cztery drogi dochodzące do skrzyżowania. Dwie z nich tworzy główna oś choinki, dodatkowo jedną po lewej, jedną po prawej. Nie ma znaczenia pod jakim kątem dochodzą boczne drogi. Masz odpuścić jedną z lewej i jedną z prawej. Odpuścić, to znaczy nie skręcać w nie. Czyli na tym skrzyżowaniu jedziesz prosto. I w tym miejscu wprowadzimy nasz CONSTANS ze znakiem ronda. Po kolejnych 100 metrach masz zrobić manewr opisany strzałką z literą N przy grocie. Jak wykonać ten manewr opiszemy dalej. Tymczasem jadąc prosto, po 50 m napotykasz znak informujący o ruchu okrężnym. Masz za nim skręcić w prawo, bo tak nakazuje constans, o którym oczywiście cały czas pamiętałeś. Dojeżdżasz do ronda, skręcasz w prawo. W tym momencie constans przerwał wykonywanie choinki i zmusił Cię do tego manewru. Skręciłeś. Co dalej? ontynuujesz polecenia choinki. Pamiętaj, że od skrzyżowania z czterema dochodzącymi drogami, a skrzyżowaniem opisanym strzałką z literą N, ma być odległość 100 m (tak wynika ze skali na rysunku). Constans nie zmienił tego namiaru. Zrozumiałeś jak podstępny jest constans? Gdybyś o nim zapomniał pojechałbyś prosto i pewnie wszystko dalej by się zgadzało. Tyle że byłbyś w głębokich malinach. Zapamiętaj też że wykonanie poleceń constansu nie odwołało jego obowiązywania w dalszej części trasy. Ponieważ występuje on w obszarze głównym itinerera, to może wystąpić jeszcze wiele razy,... lub wcale. No, ale byłeś czujny i constans Cię nie zaskoczył. Jedziemy dalej. Po kolejnych 100 metrach masz odchodzącą drogę po prawej ze strzałką przy której występuje litera N (N = nord = północ). Musisz tak ustawić rysunek choinki, żeby ta strzałka pokryła się z kierunkiem północy. Tu przyda się kompas, lub wskazania GPS. Jeśli już to zrobiłeś, strzałka głównej osi choinki pokaże Ci kierunek którym musisz opuścić skrzyżowanie. D130

17 atalii D2 utrzeby olejne skrzyżowanie to 1 po lewej, co jak już się orientujesz oznacza: jedź tak aby odpuścić jedną drogę dochodzącą do skrzyżowania po lewej stronie. Odnosząc to do naszego pełnego skrzyżowania nakazuje Ci jechać prosto. Po kolejnych 100 metrach odchodząca droga z lewej z oznaczeniem D180. Pamiętasz ten zapis, to zapis kąta drogowego. Ustawiasz choinkę tak, aby ta kreska pokryła się z kątem drogowym 180 stopni, a strzałka głównej osi choinki pokaże Ci kierunek którym musisz opuścić skrzyżowanie. W tym przypadku kąt drogowy 180 stopni będzie pokrywał się z kierunkiem dojazdu (od dołu), a oś choinki każe skręcić w lewo. No i zostało ostatnie skrzyżowanie na którym już wiesz co zrobić. Odpuszczasz dwie z prawej: jedna to droga z prawej, druga to droga prosto, czyli spokojnie skręcasz w lewo. Choinka zaliczona. Autodrom Bemowo ul. Powstańców Śląskich 127 Wykonałeś polecenia Zintegrowanej Grupy Opisowej Plan SOSNA. Czas wrócić do głównego itinerera. olejne polecenie 30 jest opisane itinererem uproszczonym. D130 na 2 z dopiskiem 2x to po prostu polecenie: jedź dwa razy w lewo na kolejnych skrzyżowaniach. Ale, ale... w kratce jest namiar 0,95. To znaczy, że pierwsze lewo wykonasz na skrzyżowaniu, które znajduje się w odległości 950 metrów od skrzyżowania ze światłami, na którym wyzerowałeś licznik. Jak widzisz 3x namiary 0,07 i 0,95 odnoszą się do D130 kratki itinerera z namiarem 0,00. Zwróć też uwagę, że pisane są w tym samym, prawym rogu każdej kratki. To ważne dla podkreślenia, że są to namiary narastające. Autodrom Bemowo 30 ul. Powstańców Dwa razy Plan S w lewo wykonałeś 2 (oczywiście cały czas kontrolujesz Śląskich 127 czy nie wystąpił 3x constans ). olejny zapis uproszczony to P z D130 dopiskiem. To proste. Skręt w prawo musisz wykonać na drugim kolejnym skrzyżowaniu. Detal Jak widzisz w tego typu opisie nie ma wrysowanego kształtu skrzyżowania. Dlatego dotyczą one todrom Bemowo 30 wszystkich skrzyżowań na których ul. Powstańców na moż Ctaki manewr wykonać. Polecenia P lub oznaczają Śląskich 127 Plan S wykonanie skrętu w drogę tworzącą najbardziej 3x ostry kąt w prawo lub lewo od kierunku najazdu. Uwaga: Nie wolno opisywać literami P i jazdy do przodu (D0) lub zawracania (D180). B Zrobione. Przed Tobą kolejna ZGO oznaczona Plan OPIS. Już wiesz że trzeba poszukać informacji poza głównym opisem itinerera. C 30 I szybko znajdujesz ten plan, który tak naprawdę jest opi- Bprzekazaniem S poleceń które musisz teraz wykonać. Detal Ssowym Plan S Przejedź dwa skrzyżowania Tutaj nic do wyjaśniania. Jedziesz Detal S dwa skrzyżowania S ze światłami prosto, ze światłami prosto, a na następnym skrzyżowaniu następnie skręć w prawo Przejedź dwa skrzyżowania ze światłami prosto, skręcasz w prawo. C Choć zwróciłbym Twoją uwagę, że następnie autor trasy skręć napisał: w prawo dwa skrzyżowania ze światłami prosto, a nie np. dwa razy światła prosto, co jednoznacznie wskazuje, że sygnalizator świetlny musi wystąpić na skrzyżowaniu dróg, a nie np. na przejściu dla pieszych między skrzyżowaniami. Detal S Wykonałeś skręt w prawo i kolejna ZGO, tym razem oznaczona Przejedź napisem dwa skrzyżowania. No to szukasz tych dzieci. C D130ze światłami prosto, następnie Plan skręć w prawojest tam gdzie wszystkie dodatkowe informacje, czyli w dolnej części itinerera. 15 Detal D130 3x

18 16

19 17

20 Tym razem masz do wykonania kilka poleceń, które na pewno nie sprawią Autodrom Ci trudności. Bemowo Ale oprócz tego, w obszarze ul. Powstańców ZGO występuje kolejny constans: Śląskich 127 za znakiem uwaga dzieci skręć zawsze w prawo. Czy to oznacza że teraz, zamiast constansu za znakiem ronda w prawo obowiązuje constans za znakiem dzieci skręć w prawo? 30 B S Nie. To oznacza, że do obowiązującego na całym odcinku constansu za znakiem ronda w prawo dodatkowo musisz Plan dołożyć S kolejny obowiązujący constans za znakiem dzieci skręć w prawo Na czas wykonywania ZGO. A jak szczęśliwie wykonasz polecenia tej ZGO, co na pewno w prawdziwym przejeździe byłoby trochę bardziej złożone niż wygląda na pierwszy rzut oka, znowu będzie obowiązywać jedynie jeden constans - na rondzie w prawo. Jedziemy teoretycznie, więc nie wiadomo w którym momencie napotkamy znak uwaga dzieci, a kiedy rondo i jak te elementy zmienią Cnasz przejazd. Będę Ci musiał wskazać gdzie on wystąpi. Czyli robię za Twoją pamięć stałą. Można powiedzieć twardy dysk. No trudno. Taka rola. A teraz spokojnie sam przeanalizuj plan. Wszystkie występujące elementy były już omówione. Załóż, że constans występuje podczas realizacji czwartej kratki. Poniżej jak wyglądać powinien prawidłowy przejazd (czerwona linia) w momencie wystąpienia constansu. S Detal Chyba wszystko jasne. Po wykonaniu manewru pełne w lewo (3 kratka) miałeś wykonać lewo na drugim. Przejedź dwa skrzyżowania Przejechałeś prosto pierwsze skrzyżowanie na którym ze światłami prosto, była możliwość skrętu następnie w lewo i skręć szukasz w drugiego prawo aby wykonać zadany manewr. A tu nagle... znak uwaga dzieci. Czyli constans, który D2 przerywa aktualnie wykonywane polecenie. aże skręcić w prawo za znakiem, nie ma dyskusji. Skręcasz więc na najbliższym skrzyżowaniu za znakiem w prawo. Wykonałeś polecenie constansu. Ale nie skończyłeś wykonywać polecenia lewo na drugim. Zrealizujesz je na najbliższej tetce. 18 D130 No to z głowy. Ostatnie polecenie tej ZGO nakazuje skręcić w lewo za znakiem ustąp pierwszeństwa przejazdu. Wykonałeś skręt w lewo, zakończyłeś ZGO. A więc do przodu, poszukując kolejnego skrzyżowania. A będzie nim takie na którym można wykonać manewr drogowy oznaczony symbolem D130. Tu już wiesz, że to kąt drogowy i musisz wykonać skręt w prawo pod kątem 130 stopni w stosunku do kierunku najazdu na skrzyżowanie. Zrobione. Natalii olejne skrzyżowanie to odejście w lewo na skrzyżowaniu ulic utrzeby i Natalii. Nie masz 3xszans się pomylić. To skrzyżowanie utrzeby

21 u D130 Natalii utrzeby oznaczone jest także punktem z literą B. To pomoże Ci zlokalizować swoją pozycję kiedy zaczniesz wykonywać kolejną Zintegrowaną Grupę Opisową oznaczoną symbolem 3x. W ZGO będziesz swoją trasę musiał planować na mapie. Tą mapą będzie Autodrom Bemowo zamieszczony w ZGO plan S. Pamiętaj! ul. Powstańców Jedziesz po drogach umieszczonych na tym planie i tylko Śląskich one są 127dla Ciebie ważne. Autodrom Bemowo 30 Ale najpierw trzeba ze skrzyżowania z punktem B dojechać do punktu. Ponieważ kratki itinerera przylegają do siebie jedziesz ul. Powstańców Śląskich 127 do niego z natury. Przyjrzyjmy się naszej ZGO. Detal W dolnej Detalczęści widzisz polecenia do wykonania. Jedziesz z punktu po planie S (kreska łącząca Natalii kratki) do punktu najeżdżając na niego od północnego Plan S Plan S wschodu (jak pokazuje strzałka) i ponownie do punktu. Ponieważ jesteś uważnym nawigatorem, to zauważysz także, że C B elementem kończącym wykonywanie poleceń ZGO jest wyjazd Detal zgodnie ze strzałką S wyjazdową S znajdującą się przy punkcie. B O, ale w obszarze ZGO znajdują się jeszcze dodatkowe informacje. Najbardziej oczywistymi są: strzałka określająca kierunek północy i skala planu. Skala jest bardzo ważna, bo nie wiesz, czy na planie występują wszystkie drogi które istnieją w rzeczywistości, czy może plan jest lekko spreparowany. Warto kontrolować odległości między skrzyżowaniami aby być pewnym, że lokalizujemy właściwe. S utrzeby Przejedź dwa skrzyżowania ze światłami prosto, następnie skręć w prawo S C 3 Det Au u Widzisz też kratkę ze strzałką w kształcie niedokończonego okręgu, w slangu nawigacyjnym nazywaną zegarem. To tzw. pętla mapowa, czyli obowiązujący Detal kierunek objazdu wszystkich występujących na materiałach topograficznych: pętli, placyków, objazdów, które tworzą proste zależności geometryczne (np: prostokąt, okrąg, trójkąt itp.) dających się objechać w obu kierunkach. Pętlę mapową uwzględniamy tylko w przypadku powrotu po mapie do punktu wyjazdu. Innymi słowami jeśli na planie występowałoby polecenie jedź z punktu do punktu to nasz zegar wymusiłby zaplanowanie przejazdu w taki sposób, aby objazd pętli wykonać w prawo. Jest też jeszcze jedna bardzo ważna kratka - Detal punktu. To jakby przyłożenie lupy do planu nad skrzyżowanie oznaczone. I co widzisz pod tą wirtualną lupą? No jasne, punkt wcale nie jest idealnie na środku skrzyżowania, a jest przesunięty nieco na południowy-zachód od tego skrzyżowania. To bardzo ważna informacja, która może odblokować nam niewykonalny przejazd przez to skrzyżowanie. Detal zawsze należy wrysować sobie w plan aby były na nim wszystkie obowiązujące informacje. 19

22 Przypominam: planując przejazd po mapie możesz w dowolny sposób przejeżdżać przez punkty trzycyfrowe, natomiast nie wolno Ci przejeżdżać przez Plan punkty S jednocyfrowe, dwucyfrowe i oznaczone literami, jeśli nie wymaga tego opis itinerera. No dobrze, pewnie wydaje Ci się że już wszystko wiesz o tym planie. To zastanów się jak z niego wyjedziesz. Jak byś nie kombinował, żeby wyjechać z planu trzeba przejechać przez punkt. A tego zrobić nie możesz. Itinerer nic nie mówi o punkcie. Aha, czyli autor trasy dał ciała i nie zauważył tego błędu. Ale czy na pewno? C Obejrzyj jeszcze raz dokładnie całą kartkę z opisem odcinka D2. No przecież, jest detal punktu. Dlaczego nie jest w obszarze ZGO? B Bo nie musi w niej być. Detal punktu przestanie obowiązywać kiedy skończysz wykonywać polecenia tej ZGO. A detal punktu obowiązuje przez cały czas. Być może jeszcze się przyda. A pewnie leży poza ZGO, dlatego abyś stracił trochę czasu na rozwiązanie tego problemu, lub w ogóle S go nie zauważył. S Należy cały czas być czujnym! Detal pozwoli Ci opuścić plan zgodnie ze strzałką wyjazdową. Detal Na rysunku poniżej przedstawiona jest teoretyczna trasa przejazdu ZGO : Napisałem teoretyczna, bo nie ma na niej informacji o znakach drogowych, zarówno pionowych jak i poziomych i innych utrudnieniach które mogą wystąpić w rzeczywistości. Pr ze na B 20

23 Po ostatnim manewrze opisanym w itinererze przed wjazdem na plan ZGO znalazłeś się na ulicy Natalli, wykonując manewr odejście w lewo na skrzyżowaniu oznaczonym punktem B. Realizujesz polecenia itinerera umieszczone w dolnej części ZGO : do punktu, uwzględniając jego detal, najkrótszą drogą (czerwona linia), następnie do punktu, ale najazd od strony pokazanej strzałką (dalej czerwona linia), następnie znowu do i trzeba wyjechać z planu zgodnie ze strzałką wyjazdową. Najkrócej byłoby przez punkt B, ale już wiesz że nie wolno, itinerer nic o B nie wspomina. Wobec tego na skrzyżowaniu przed punktem B w lewo, następnie w stronę punktu i wykorzystując jego detal omijasz go i wyjazd zgodnie ze strzałką wyjazdową. No i fajnie. Tylko że realny przejazd będzie się znacznie różnił od teoretycznego. Zobacz jak w praktyce wygląda rzeczywista sytuacja drogowa. Poniżej ten sam plan z zaznaczonymi znakami drogowymi. B No i całe planowanie wzięło w łeb. Dlatego nie warto planować na sucho całego przejazdu. Planowanie musisz prowadzić od punktu do punktu bo nie wiesz co Cię czeka za następnym zakrętem. Myślę, że sam możesz teraz przeanalizować cały przejazd. Ja tylko zwrócę Twoją uwagę na zasady obowiązujące w nawigacji przy planowaniu przejazdu na mapie: Przy wytyczaniu najkrótszej drogi przejazdu nie należy pamiętać o występujących, napotkanych w naturze ograniczeniach ruchu drogowego. W miejscu napotkanego na trasie przejazdu ograni- 21

24 czenia ruchu drogowego, uniemożliwiającego kontynuowanie wytyczonej uprzednio trasy należy zaplanować nową, najkrótszą trasę przejazdu do zadanego punktu z uwzględnieniem tego ograniczenia. Stwierdzenie nie należy pamiętać o występujących ograniczeniach ruchu należy rozumieć: należy zapomnieć o występujących ograniczeniach ruchu. Uwzględniasz tylko to ograniczenie, które widzisz stojąc w miejscu, w którym nie możesz dalej kontynuować zaplanowanej uprzednio trasy. Nawet jak wiesz, że dwa skrzyżowania dalej jest zakaz skrętu w lewo, to... zapominasz o tym i planujesz trasę na nowo, uwzględniając tylko te uwarunkowania, które pokazane są na mapie. Nie zwracasz też uwagi (planując trasę przejazdu na mapie) czy dana droga jest jednokierunkowa, jeśli ta informacja na Twojej mapie nie występuje. Często także istnieje na mapie droga dwupasmowa, o której wiesz na pewno, że każda nitka drogi jest jednokierunkowa. Nie ma to dla Ciebie w momencie planowania trasy żadnego znaczenia. I jeśli do wytyczenia najkrótszej drogi przejazdu pasuje Ci taki przejazd, planujesz trasę pod prąd jednokierunkowej. Dopiero kiedy dojedziesz do tej drogi i przekonasz się, że fizycznie nie możesz wykonać danego manewru (zasady ruchu drogowego), planujesz od tego miejsca nową trasę przejazdu po mapie. W danym przypadku jadąc po raz pierwszy do punktu zorientowałeś się że jedziesz drogą jednokierunkową. Jednak zapominasz o tym (zasada) planując dojazd do z punktu. Jedziesz (planujesz dojazd) tak jak gdybyś o tym nie wiedział. I dopiero na skrzyżowaniu przy widzisz znak drogowy i planujesz nowy dojazd do z miejsca w którym aktualnie jesteś. Zauważ że jadąc z do musisz wykonać dużą pętlę, bo musisz uwzględnić znak nakaz jazdy w prawo, przez nie można, następnie na planie nie ma ulicy Telefonicznej która występuje w rzeczywistości, więc dalej w aliskiego w prawo, i dookoła do (niebieska linia), potem znowu przez nie można, więc dookoła, aby wyjechać zgodnie ze strzałką wyjazdową.

25 atalii No to kawał nawigacji za nami. olejna kratka itinerera to odejście w prawo 30 do tyłu na skrzyżowaniu za którym jest tablica TAXI. Następna kratka to SM1, czyli tzw. ślepa mapa. D130 3x Ślepa mapa to jest narysowany odcinek, przedstawiający fragment naszej trasy. Autodrom Bemowo Jeśli początek 30 SM znajduje się na skrzyżowaniu, to wykonując ul. Powstańców Śląskich 127 jazdę z natury, znajduje się zawsze 3xnajbliższym, od ostatniego zapisu w itinererze, na którym możliwy jest do wykonania zadany manewr. Nasza Detal ślepa mapa powinna się zacząć na najbliższym skrzyżowaniu po odejściu w prawo do tyłu, gdyż połączone Plan kratki Skażą nam dojechać 30 do niej z natury. ierunek przejazdu ślepej mapy i kierunek Autodrom Bemowo jej opuszczenia ul. Powstańców jednoznacznie określa nam 2strzałka wyjazdowa umieszczona na rysunku. Ślepą Śląskich 127 mapę moglibyśmy pokonać Plan uwzględniając S jedynie kierunek zorientowania jej względem północy i skalę. Detal Ale od czego spryt nawigacyjny i spostrzegawczość D2 mistrza? Na pewno od razu zauważyłeś, że na planie CZGO C występował punkt (po coś zresztą autor trasy go tutaj B Plan S umieścił). Skala planu i SM1 - taka sama. Wystarczy B szybko przerysować SM1 na kalkę techniczną, przyłożyć do planu Detal w ZGO i już S wiemy, bez zbędnych S obliczeń jak wykonać ślepą mapę i na którym skrzyżowaniu ją zakończyć, wykonując wyjazd S ze światłami prosto, C Detal Przejedź dwa skrzyżowania S w prawo. Sprytne? Jasne. I o wiele szybsze. D130 następnie skręć w prawo A czas B gra ogromną rolę w tej zabawie. Przejedź dwa skrzyżowania ze światłami prosto, olejna kratka. Detal Tym razem C21. Taki następnie manewr już skręć był opisany, w prawojednak S S poprzednio było to C23. A jak to czytać tym razem? Analogiczniedo Przejedź dwa skrzyżowania zapisu C21. To proste. Wjeżdżasz 3x ze światłami prosto, drogą 2(od dołu), wyjeżdżasz 1. Oczywiście pamiętasz że itinerer schematyczny nie musi oddawać rzeczywi- następnie skręć w prawo stego kształtu skrzyżowania a może opisywać dowolne skrzyżowanie mające trzy wyjazdy (licząc kierunek dojazdu). 30 Natalii Ostatnie kratki itinerera to już formalność. Nie niosą w sobie nic czego wcześniej nie omówiliśmy. Czyli jak najszybciej na metę. ierowca, D130zachowując oczywiście przepisową prędkość, sprawnie wykonuje Twoje ostatnie polecenia, kontrolując czy jeszcze gdzieś na trasie nie ma tablic PP-owych. Ty jako pilot przepisujesz uważnie wizy do karty drogowej z 30 3x brudnopisu. utrzeby todrom Bemowo l. Powstańców Śląskich 127 Plan S S Natalii Autodrom Bemowo ul. Powstańców Śląskich 127 utrzeby utrzeby Autodrom Bemowo ul. Powstańców Śląskich 127 Sprawdzasz czy jesteście w limicie dozwolonego czasu, bo cały czas przecież kontrolowałeś aby nie przekroczyć 30 limitu spóźnień. I wreszcie PC. Detal Odcinek D2 na zaliczony. C 2 Czy Twój przejazd był prawidłowy? Wszystkiego dowiesz się na MECIE, gdzie organizator przedstawi plany prawidłowego przejazdu Plan S trasy i wzorcowe wizy. I oczywiście od innych zawodników, którzy być może pojechali inaczej. Ja oczywiście życzę Ci samych zwycięstw i odporności na stres, Detal który w tej dyscyplinie sportów popularnych nie jest niczym nadzwyczajnym. /benix/ Przejedź dwa skrzyżowania ze światłami prosto, następnie skręć w prawo C 23 D130 D