Raport o stanie środowiska w 2011 r.

Transkrypt

1 6. WYBRANE ZAGADNIENIA Z ZAKRESU GOSPODARKI ODPADAMI (Ewa Kozak) 6.1. ODPADY SEKTORA KOMUNALNEGO Uchwalona przez sejm ustawa o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminie oraz niektórych innych ustaw (2011) nałożyła na gminy obowiązek gospodarowania odpadami komunalnymi. Gmina musi zorganizować system odbioru odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zarządzać nim. W skład systemu wchodzą nieruchomości zamieszkałe. Gmina może przejąć również gospodarowanie odpadami (wyłącznie komunalnymi), pochodzącymi z nieruchomości na których prowadzona jest wszelkiego rodzaju działalność gospodarcza. Przejęcie przez gminę gospodarowania odpadami komunalnymi pozwoli uszczelnić cały system, a z czasem wyeliminować wciąż pojawiające się patologie takie, jak dzikie wysypiska śmieci. Gmina, jako przyszły właściciel odpadów komunalnych musi podjąć szereg uchwał i zorganizować przetarg na odbieranie lub odbieranie i zagospodarowanie odpadów komunalnych. Wybrany w przetargu podmiot będzie odbierał odpady z nieruchomości, a gmina sprawować będzie nadzór nad zadaniami powierzonymi podmiotowi. Do obowiązków właścicieli nieruchomości będzie należało między innymi: 1. Wyposażenie nieruchomości w pojemniki na odpady komunalne. 2. Selektywne zbieranie odpadów. 3. Złożenie deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. 4. Uiszczanie opłat za odbiór i zagospodarowanie odpadów selektywnie zebranych. Zakłada się, że w nowym systemie od mieszkańców będą odbierane wszystkie wytworzone i selektywnie zebrane odpady komunalne z wyłączeniem odpadów budowlanych i rozbiórkowych. Tę grupę odpadów mieszkańcy zobowiązani będą przekazać na własny koszt, podmiotowi odbierającemu odpady. Ustawa rozszerza także katalog obowiązków gminy i zobowiązuje ją do: 1. Opracowania deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. 2. Utworzenia punktów selektywnego zbierania odpadów. 3. Przygotowania przetargu na odbiór odpadów komunalnych od mieszkańców. 4. Przeprowadzenia kampanii informacyjnej o nowym systemie. W ramach kampanii gmina informować będzie o kolejnych etapach wprowadzania systemu. Informacje te będą istotne dla mieszkańców, gdyż ustawowym obowiązkiem właścicieli nieruchomości będzie złożenie deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Gmina zobowiązana jest do przygotowania następujących uchwał: 1. W sprawie regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy. 2. W sprawie metody ustalania opłaty oraz określenia stawek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. 3. W sprawie terminu, częstotliwości i trybu uiszczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. 4. W sprawie wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, w której rada gminy określi także termin składania pierwszej deklaracji. 5. W sprawie szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług związanych z odbieraniem odpadów komunalnych. Powyższe uchwały muszą zostać podjęte do 31 grudnia 2012 r., a obowiązywać będą od 1 lipca 2013 r. Odpady komunalne wytwarzane na terenie województwa podkarpackiego powstają zarówno na obszarach miejskich, jak i wiejskich, a ich ilość zależy od liczby mieszkańców, jak i zakładów wytwórczych, czy usługowych zlokalizowanych na terenie danej gminy. Z tego powodu ilość wytwarzanych odpadów bywa zróżnicowana nawet na obszarze gmin wiejskich. Ponadto sezonowo w niektórych gminach zwiększa się ilość wytwarzanych odpadów komunalnych, co wynika z napływu wypoczywających turystów i wczasowiczów, a w uzdrowiskach kuracjuszy. Informacje na temat gospodarki odpadami komunalnymi w województwie podkarpackim zebrane zostały na podstawie ankietyzacji gmin przeprowadzonej przez WIOŚ w Rzeszowie w 2012 r. Ze zgromadzonych danych wynika, że w 2011 r. na terenie województwa zebrano ogółem 372,5 tys. Mg odpadów komunalnych, w tym 330,6 tys. Mg odpadów zmieszanych (88,8 %) i 41,9 tys. Mg odpadów zebranych selektywnie (11,2 %). Odpadów wytwarzanych jest z pewnością więcej, ponieważ nie wszyscy mieszkańcy objęci zostali systemem zbiórki odpadów komunalnych. Na rys przedstawiono procentowy udział odpadów zebranych selektywnie do zmieszanych w województwie podkarpackim w 2011 r. 106

2 Wybrane zagadnienia z zakresu gospodarki odpadami odpady komunalne zebrane na terenie województwa podkarpackiego odpady wyselekcjonowane na terenie województwa podkarpackiego 11,2% 88,8% Rys Odpady zebrane selektywnie i zmieszane w województwie podkarpackim w 2011 r. [28] Największą ilość wysegregowanych odpadów stanowiło szkło 34 %, bioodpady 18,2 %, tworzywa sztuczne 17,9 % oraz papier i makulatura 12,3 %. W grupie wysegregowanych odpadów zużyte urządzenia stanowiły 2,3 %, odpady wielkogabarytowe 1,7 %, materiały budowlane 1,5 %, wyroby tekstylne 1,4 %, odpady z ogrodów i parków 1,2 %, metale 1,2 %, opony 0,8 %. Pozostałe odpady stanowiły łącznie 7,5 %, a w ich skład weszły głównie: odpady z czyszczenia ulic, baterie i akumulatory, leki, azbest, odpady z mechanicznej obróbki odpadów, czy zmieszane odpady z budowy i remontów. Na rys przedstawiono strukturę odpadów komunalnych zebranych selektywnie w województwie podkarpackim w 2011 r. 1,7% 1,2% 0,8% 1,5% 1,4% 7,4% 12,3% 1,2% 2,3% 18,2% 17,9% 34,0% papier i makulatura tworzywa sztuczne zużyte urządzenia odpady wielkogabarytowe opony wyroby tekstylne szkło bioodpady metale odpady z ogrodów i parków odpady materiałów budowlanych pozostałe Rys Struktura odpadów komunalnych zebranych selektywnie w województwie podkarpackim w 2011 r. [28] W porównaniu do 2010 r. stwierdzono wzrost odpadów komunalnych zebranych ogółem o 10,5 %. Pozytywnym zjawiskiem jest wzrost ilości odpadów wysegregowanych o 1,8 % Na rys przedstawiono ilości odpadów komunalnych zebranych ogółem i selektywnie na terenie powiatów województwa podkarpackiego w 2011 r. 107

3 odpady komunalne zebrane na terenie powiatu odpady wyselekcjonowane Mg bieszczadzki brzozowski dębicki jarosławski jasielski kolbuszowski krośnieński leski leżajski lubaczowski łańcucki mielecki niżański przemyski przeworski ropczyckorzeszowski sanocki stalowowolski strzyżowski tarnobrzeski m. Rzeszów m. Tarnobrzeg m. Krosno m. Przemyśl Rys Odpady komunalne zebrane ogółem i wyselekcjonowane w powiatach województwa podkarpackiego w 2011 r. [28] DZIKIE WYSYPISKA ODPADÓW Wielu z nas uważa, że ekologia to ważna sprawa dla życia mieszkańców, pozostaje jednak olbrzymia liczba osób, którym świadomie lub nie, obojętny jest dobry stan naszego środowiska. Szczególnie uwidacznia się to przez tworzenie dzikich wysypisk czyli niezorganizowanych składowisk odpadów w lasach, wąwozach, nad brzegami cieków wodnych. Rosnąca ilość dzikich wysypisk nie pozostaje bez negatywnego wpływu na środowisko przyrodnicze i niejednokrotnie stanowi zagrożenie dla zdrowia człowieka. Każde, nowo powstające, czy istniejące już od lat, dzikie wysypisko śmieci jest potencjalnym źródłem wielu zanieczyszczeń, zależnych od rodzaju zgromadzonych w nim odpadów. Przesiąkanie odcieków z odpadów zanieczyszcza nie tylko gleby, ale również płytko zalegające wody gruntowe. Porzucone na brzegach rzek odpady przy intensywnych opadach deszczu zanieczyszczają wody powierzchniowe, jak również przenoszone są (szczególnie odpady z plastiku) z biegiem rzeki na znaczne odległości. Porzucone odpady organiczne stwarzają, zwłaszcza w ciepłe dni, zagrożenie epidemiologiczne. W roku 2010 zlikwidowanych zostało w Polsce tzw. dzikich wysypisk, z czego 80 % w miastach, a 20 % na terenach wiejskich. Podczas ich likwidacji zebrano ok. 75 tys. Mg odpadów komunalnych. Na terenie województwa podkarpackiego, (według danych przekazanych przez gminy w przeprowadzonej przez WIOŚ w Rzeszowie ankietyzacji dotyczącej gospodarki odpadami komunalnymi w gminie) w 2011 r. zlikwidowano 417 dzikich składowisk odpadów. Koszty ich likwidacji wyniosły łącznie ponad 450 tys. zł. Nie wszystkie tego typu składowiska zostały zlikwidowane, pozostało jeszcze 153, na których likwidację zabrakło gminom w 2011 r. środków finansowych. Wiele gmin nie posiada informacji o miejscach lokalizacji na swoim terenie dzikach składowisk. Ujawniane są one często i likwidowane przy udziale młodzieży szkolnej zwykle w ramach akcji Sprzątanie Świata. 108

4 Wybrane zagadnienia z zakresu gospodarki odpadami Rys Dzikie wysypisko odpadów w okolicach Borku Starego, 2011 r. [28] Rys Dzikie wysypisko odpadów w okolicach Błażowej, 2011 r. [28] ODPADY KOMUNALNE ULEGAJĄCE BIODEGRADACJI Odpady ulegające biodegradacji są to odpady, które ulegają rozkładowi tlenowemu lub beztlenowemu przy udziale mikroorganizmów. Należą do nich wszelkie odpady nadające się do przetworzenia biologicznego, w szczególności odpady żywnościowe, ogrodnicze, papier. Polska jeszcze przed przystąpieniem do Unii Europejskiej zobowiązała się do zagospodarowania odpadów biodegradowalnych w sposób inny niż przez składowanie. Okresy przystosowawcze zostały zapisane w dyrektywie 1999/31/WE w sprawie składowania odpadów (1999). Polska zobligowana jest do ograniczania ilości odpadów deponowanych na składowiskach w trzech okresach: 1. Do 75 % wagi ilości odpadów biodegradowalnych z roku 1995 do 16 lipca 2010 r. 2. Do 50 % wagi ilości odpadów biodegradowalnych z roku 1995 do 16 lipca 2013 r. 3. Do 35 % wagi ilości odpadów biodegradowalnych z roku 1995 do 16 lipca 2020 r. Ponadto od 2013 r. obowiązywać będzie zakaz składowania odpadów ulegających biodegradacji zebranych selektywnie. Według danych zawartych w ankietach dot. gospodarki odpadami komunalnymi w gminach, w województwie podkarpackim w 2011 r. selektywnie zebrano 8 170,55 Mg odpadów ulegających biodegradacji. Odpady te w przeważającej ilości 7 104,4 Mg (87%) zostały przekazane do kompostowni. Jedynie część z w/w odpadów została złożona na składowisku (274,9 Mg), a dla 791,25 Mg nie podano przyjętych rozwiązań dotyczących postępowania z zebranymi odpadami. Większość gmin, jak wynika z danych zawartych w ankietach nie prowadzi selektywnej zbiórki odpadów biodegradowalnych. Dotyczy to szczególnie gmin wiejskich województwa ODPADY SEKTORA GOSPODARCZEGO Odpady powstające w sektorze gospodarczym stanowią największy strumień odpadów wytwarzanych w Polsce. Do sektora gospodarczego zaliczane są: poszczególne branże przemysłu, rolnictwo, rzemiosło oraz niektóre usługi. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) 111 zakładów z terenu województwa podkarpackiego wytworzyło w 2011 r ,7 tys. Mg odpadów przemysłowych, co stanowiło niespełna 1,7 % ogółu tego rodzaju odpadów wytworzonych w Polsce. Pod względem ilości wytworzonych odpadów przemysłowych w 2011 r. województwo zajmowało 10 miejsce w kraju. Na rys przedstawiono ilości odpadów przemysłowych wytworzonych i poddanych odzyskowi w Polsce w 2011 r. 109

5 40000 tys. Mg odpady wytworzone odpady poddane odzyskowi Dolnośląskie Kujawsko-pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolski Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińskomazurskie wielkopolskie Zachodniopomorskie Rys Ilość odpadów przemysłowych wytworzonych i poddanych odzyskowi w Polsce w 2011 r. [3] Wytworzone odpady na terenie województwa poddane zostały głównie odzyskowi (94,8 %), jedynie 3,1 % unieszkodliwiono termicznie, przez kompostowanie lub składowanie, a 2,1 % było magazynowane czasowo. Sposób zagospodarowania odpadów przemysłowych przedstawiono na rys ,8% 1,8% 0,1% 0,4% 2,1% 94,8% poddane odzyskowi unieszkodliwione termicznie kompostowane składowane na składowiskach własnych i innych unieszkodliwione w inny sposób magazynowane czasowo Rys Gospodarka odpadami przemysłowymi na terenie województwa podkarpackiego w 2011 r. [3] Ilości odpadów przemysłowych wytworzonych i poddanych odzyskowi w powiatach województwa podkarpackiego w 2011 r. przedstawiono na rys

6 Wybrane zagadnienia z zakresu gospodarki odpadami 1200 tys. Mg odpady wytworzone odpady poddane odzyskowi m. Krosno m. Przemyśl m. Rzeszów m. Tarnobrzeg bieszczadzki brzozowski dębicki jarosławski jasielski kolbuszowski krośnieński leżajski lubaczowski łańcucki mielecki niżański przemyski przeworski ropczyckosędziszowski rzeszowski sanocki stalowowolski tarnobrzeski Rys Ilość odpadów przemysłowych wytworzonych i poddanych odzyskowi w powiatach województwa podkarpackiego w 2011 r. [3] W porównaniu do roku poprzedniego w 2011 r. zwiększyła się o 13 liczba zakładów objętych statystyką GUS, a ilość wytworzonych odpadów przemysłowych wzrosła o ponad 100 % (z 1 049,5 tys. Mg w 2010 r. do 2 093,7 tys. Mg w 2011 r.). Największą ilość wytworzonych odpadów sektora gospodarczego stanowiły odpady z sześciu grup i stanowiły one 99 % ogólnej ilości wytworzonych odpadów. Były to następujące rodzaje odpadów: 1. Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej grupa 17 (1 192,6 tys. Mg). 2. Odpady z procesów termicznych grupa 10 (349,3 tys. Mg). 3. Odpady z przetwórstwa drewna oraz z produkcji płyt i mebli, masy celulozowej, papieru i tektury grupa 03 (151,5 tys. Mg). 4. Odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, leśnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa żywności - grupa 02 (134,7 tys. Mg). 5. Odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych grupa 12 (94,5 tys. Mg). 6. Odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych grupa19 (94 tys. Mg). Na rys przedstawiono dominujące ilości opadów przemysłowych w województwie podkarpackim w 2011 r. w podziale na grupy. 7% 5% 5% grupa 17 8% 17% 58% grupa 10 grupa 03 grupa 02 grupa 12 grupa 19 Rys Dominujące ilości opadów przemysłowych w podziale na grupy odpadów wytworzone w województwie podkarpackim w 2011 r. [3] 111

7 Najmniej wytworzonych odpadów obejmowało trzy grupy: 1. Odpady z przeróbki ropy naftowej, oczyszczania gazu ziemnego oraz pirolitycznej przeróbki węgla grupa 05 (0,1 tys. Mg). 2. Oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw (z wyłączeniem olejów jadalnych oraz grup 05, 12 i 19) grupa 13 (1,3 tys. Mg). 3. Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych (farb, lakierów, emalii ceramicznych), kitu, klejów, szczeliw i farb drukarskich grupa 08 (2,1 tys. Mg). Gwałtowny wzrost ilości odpadów z grupy 17 wynikał prawdopodobnie z prowadzonych na szeroka skalę w województwie inwestycji budowlanych oraz realizacji infrastruktury drogowej (budowa autostrady). Odpady z grupy 17 stanowiły 59 % całkowitej ilości odpadów powstałych w grupie sześciu dominujących rodzajów odpadów przemysłowych wytworzonych w województwie w 2011 r. Analogicznie jak w 2010 r. w grupie największych ilościowo wytworzonych opadów w 2011 r. występowały odpady z grup: 10, 03, 02, 19. W 2011 r. nie dominowały natomiast odpady z grupy 15 (odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne nieujęte w innych grupach), których ilość w 2011 r. zmniejszyła się o 92 % (z 89,2 tys. Mg w 2010 r. do 7,3 tys. Mg w 2011 r.). Pojawiły się natomiast odpady z grupy 12 (odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych). Do grupy trzech rodzajów odpadów przemysłowych wytworzonych w najmniejszej ilości w 2011 r. dołączyły odpady z grupy 08 (odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych), nie pojawiły się odpady z grupy 06 (odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii nieorganicznej). Pozostałe odpady objęły analogicznie jak w 2010 r. odpady z grupy 05 i PLANOWANE INWESTYCJE W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI W GMINIE Z zebranych danych zawartych w ankietach dotyczących gospodarki odpadami komunalnymi w gminach wynika, że wiele gmin województwa podkarpackiego planuje zrealizować inwestycje, które przyczynią się do poprawy i lepszej organizacji gospodarki odpadami komunalnymi na własnym terenie. W gminach zaplanowano: 1. Inwestycję pn. Rozbudowa Zakładu Segregacji Odpadów na działkach o numerach ewidencyjnych 1201/3 i 1202/2 w miejscowości Pysznica. Inwestycja ta ma polegać na rozbudowie i modernizacji istniejącej linii sortowniczej z montażem sita do zmieszanych odpadów komunalnych. Trwa procedura uzyskania decyzji środowiskowej na ww. inwestycję. 2. Inwestycję pn. Budowa Zakładu Mechaniczno-Biologicznego Przetwarzania Odpadów Komunalnych w Stalowej Woli. 3. Budowę gminnego punktu odpadów zbieranych i gromadzonych selektywnie w gminach: Padew Narodowa, Rudnik n/sanem, Nisko, Miasto i Gmina Nowa Dęba, Besko, Krościenko Wyżne, Brzyska, Laszki, Gać, Stubno, Żyraków, Grodzisko Dolne, Frysztak, Niebylec. 4. Opracowanie projektu rekultywacji zamkniętego składowiska odpadów komunalnych w Jeżowem oraz jego realizację. 5. Budowę linii do segregacji komunalnych odpadów zmieszanych w gminie Krzeszów. 6. Zamknięcie składowiska w Radoszycach (powiat sanocki). 7. Budowę kompostowni odpadów biodegradowalnych zebranych selektywnie, rozbudowę składowiska odpadów komunalnych w gminie Zagórz. 8. Zakup dla gospodarstw indywidualnych sztuk 5-stanowiskowych stojaków przeznaczonych na worki do segregacji odpadów u źródła w gminie Solina. 9. Zakup pojemników na odpady segregowane w gminach: Cisna, Rokietnica, Dubiecko, Czarna (powiat dębicki). 10. Rozbudowę sortowni odpadów w Ustrzykach Dolnych i budowę kompostowni. 11. Zakup 30 pojemników do selektywnej zbiórki odpadów w gminie Czarna (powiat bieszczadzki). 12. Rozbudowę istniejącego składowiska odpadów komunalnych przy ul. Białobrzeskie w Krośnie, budowę linii do segregacji odpadów przy ZUO w Krośnie, rozbudowę i rozwój Gminnego Punktu Odbioru Odpadów przy ZUO w Krośnie. 13. Rekultywację składowiska odpadów komunalnych w Jaśle (ul. Żniwna). 14. Modernizację składowiska w gminie Oleszyce. 15. Budowę hali sortowniczej odpadów selektywnie zebranych w Cieszanowie. 16. Budowę Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych w Narolu. 17. Budowę regionalnej instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych w miejscowości Młyny. 112

8 Wybrane zagadnienia z zakresu gospodarki odpadami 18. Zbiórkę azbestu z terenu Miasta i Gminy Kańczuga w ramach realizacji Programu usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu gminy Czarna (powiat dębicki). Analogiczny projekt realizuje gmina Wiśniowa i zamierza usunąć ok. 100 Mg odpadów azbestowych z ok. 50 gospodarstw. 19. Utworzenie punktów selektywnej zbiórki odpadów w gminach: Tryńcza, Pilzno. 20. Współudział gminy Jawornik Polski w kosztach budowy ZZO Leżajsk Przeworsk - Nisko w latach Budowę Mechaniczno-Biologicznej Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych o wydajności 30 tys. Mg w miejscowości Przemyśl. 22. Rozbudowę sortowni odpadów komunalnych w Paszczynie (Miasto i Gmina Dębica). 23. Rozbudowę Zakładu Segregacji Odpadów Stałych w Paszczynie oraz rozbudowę instalacji do biologicznego przetwarzania odpadów (kompostowni) przez gminę Dębica. 24. Budowę Gminnego Punktu Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych w Sędziszowie Młp. 25. Utworzenie Zakładu Zagospodarowania Odpadów Kozodrza-Paszczyna-Mielec przy współudziale gmin z powiatu dębickiego, kolbuszowskiego, mieleckiego i ropczyckosędziszowskiego. Planowany zakład będzie utworzony na terenie Kozodrzy gmina Ostrów. 26. Rekultywację sektora I składowiska odpadów komunalnych w Woli Zarczyckiej. 27. Budowę biogazowi w gminie Leżajsk. 28. Zakup nowych kontenerów na odpady i samochodu do odbioru odpadów komunalnych w gminie Kuryłówka OSIĄGNIĘCIA W GOSPODARCE ODPADAMI Wśród działań, jakie w 2011 r. przyczyniły się do poprawy w zakresie gospodarki odpadami wymienić należy: 1. Wyłączanie z użytkowania instalacji nie spełniających wymagań w zakresie ochrony środowiska. W latach w wyniku postępowań administracyjnych na terenie województwa podkarpackiego zostało zamkniętych łącznie 30 składowisk, na których deponowane były odpady komunalne. Część składowisk zamknięto decyzją właściwych organów ochrony środowiska, bezpośrednio po przeglądach ekologicznych. Wielu użytkowników dostosowało instalacje do wymagań zawartych w decyzjach dostosowawczych oraz wymagań prawnych. W latach zamknięto 5 składowisk, w tym 1 wymagające uzyskania pozwolenia zintegrowanego. Na dzień 31 grudnia 2009 r., który zakończył okres dostosowania składowisk odpadów do wymagań technicznych, na terenie województwa podkarpackiego nie było składowisk, które nie spełniały wymagań dyrektywy i nie zostały zamknięte. Aktualnie eksploatowanych jest 27 składowisk na których deponowane są odpady komunalne. Z tej liczby, eksploatacja 14 składowisk podlega obowiązkowi posiadania pozwolenia zintegrowanego i wszyscy zarządzający składowiskami odpadów prowadzą instalację w oparciu o aktualne pozwolenie zintegrowane. Gminy sukcesywnie przystępują do rekultywacji zamkniętych składowisk (planowana rekultywacja składowiska odpadów w Jaśle, opracowanie projektu rekultywacji składowiska odpadów w Jeżowem). Rys Sortownia odpadów w Giedlarowej, gm. Leżajsk, 2011 r. [28] 113

9 2. Uruchomienie nowej sortowni odpadów komunalnych w Giedlarowej o mocy przerobowej 10 tys. Mg/rok. 3. Sukcesywne zwiększanie ilości odpadów komunalnych zebranych selektywnie. W porównaniu do 2010 r. stwierdzono wzrost zebranych ogółem odpadów komunalnych o 10,5 %, jak również wzrosła ilości odpadów zebranych selektywnie o 1,8 % POTRZEBY W GOSPODARCE ODPADAMI Najpilniejsze zadania do zrealizowania w najbliższych latach w zakresie gospodarki odpadami na terenie województwa podkarpackiego przedstawiają się następująco: 1. Budowa instalacji do termicznego przekształcania osadów ściekowych. Od 2013 r. nie będzie możliwe składowanie osadów ściekowych. Ograniczenia prawne determinują wybór sposobu unieszkodliwiania osadów ściekowych. 2. Konieczność dostosowania gospodarki odpadami komunalnymi w gminach do nowych wymagań określonych w znowelizowanej ustawie o utrzymaniu porządku i czystości w gminach (1996), ustawie o odpadach (2001) oraz ustawie Prawo ochrony środowiska (2001). W wielu gminach województwa realizacja nowych obowiązków sprawia wiele problemów. 3. Budowa instalacji do termicznego unieszkodliwiania odpadów komunalnych. Spalanie odpadów pozwala na znaczące zmniejszenie odpadów kierowanych na składowisko (o % objętościowo i % wagowo). W wyniku procesu unieszkodliwiania odzyskuje się energię cieplną, którą można wykorzystać do ogrzewania osiedli lub przetworzyć na energię elektryczną. 4. Wdrożenie systemu zbierania przeterminowanych leków. 5. Skuteczna walka gmin z dzikimi składowiskami odpadów, przez objęcie zorganizowanym systemem odbierania odpadów komunalnych, w tym odpadów niebezpiecznych występujących w strumieniu odpadów komunalnych, wszystkich mieszkańców województwa. Tworzonych jest na terenie województwa dużo nielegalnych składowisk, koszty likwidacji niejednokrotnie obciążają poważnie budżety finansowe gmin, dlatego konieczne jest prowadzenie w gminach edukacji ekologicznej mieszkańców i propagowanie wiedzy na temat konieczności właściwej zbiórki wytwarzanych strumieni odpadów, w tym szczególnie niebezpiecznych. Według danych GUS w 2010 r. 80,8 % mieszkańców województwa podkarpackiego objętych było zorganizowanym systemem zbierania odpadów komunalnych. 6. Dostosowanie zarówno liczby jak i mocy przerobowej instalacji do zagospodarowania odpadów, mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych do istniejących potrzeb w tym zakresie. 7. Budowa biogazowni na terenach rolniczych. Pozwoli to na wykorzystanie dostępnych surowców pochodzenia rolniczego. 8. Zagospodarowanie odpadów płuczki wiertniczej, powstającej przy prowadzeniu robót wiertniczych związanych z poszukiwaniem i wydobyciem gazu łupkowego. 9. Konieczność nowych inwestycji w zakresie gospodarowania odpadami. Moce przerobowe istniejących sortowni odpadów komunalnych (264,2 tys. Mg/rok stan w 2010 r.) w województwie są zbyt niskie w stosunku do potrzeb w tym zakresie. W 2011 r. oddane zostały do eksploatacji nowe sortownie, które mają łączną moc jedynie 25,5 tys. Mg/rok. 10. Konieczność budowy dodatkowych instalacji niezbędnych do zagospodarowania frakcji odpadów komunalnych, która ulega biodegradacji. Zbyt mała ilość tego rodzaju instalacji jak i niska moc przerobowa (30,6 tys. Mg/rok w 2010 r.) nie pozwalają na prawidłową gospodarkę tymi odpadami jak również na spełnienie wymagań środowiskowych. 114