JAK PROMOWAĆ MORSKIE DZIEDZICTWO?

Transkrypt

1 promocja muzeum / promocja w muzeum Muz.,2013(54): Rocznik, ISSN data przyjęcia data akceptacji JAK PROMOWAĆ MORSKIE DZIEDZICTWO? Katarzyna Nowicka Centralne Muzeum Morskie w Gdańsku Centralne Muzeum Morskie jest największą polską placówką dokumentującą i upowszechniającą polską historię morską. Założone w 1960 r., posiada obecnie 8 oddziałów. W Gdańsku jest to kompleks muzealny w sercu dawnego, średniowiecznego portu nad Motławą, składający się z Żurawia, Spichlerzy na Ołowiance, statku-muzeum Sołdek oraz nowoczesnego, otwartego w 2012 r. Ośrodka Kultury Morskiej. W Gdyni Muzeum jest armatorem legendarnej Białej Fregaty, czyli żaglowca Dar Pomorza, na Helu zarządza Muzeum Rybołówstwa, które znajduje się w poewangelickim kościele, a jego dodatkową atrakcją jest wieża widokowa. Kolejnymi oddziałami są: Muzeum Wisły w Tczewie, gdzie prezentowane są modele statków i oryginalne łodzie rzeczne, oraz Muzeum Zalewu Wiślanego w Kątach Rybackich, na Mierzei Wiślanej, w którym można zobaczyć m.in. oryginalny warsztat szkutniczy i łodzie połowowe, takie jak barkas czy żakówka. W zbiorach CMM znajduje się bogata kolekcja zabytków podniesionych z dna morskiego w trakcie badań podwodnych, zakonserwowanych w muzealnej pracowni konserwatorskiej. Do najsławniejszych należą wyposażenie i rzeczy osobiste marynarzy ze szwedzkiego okrętu wojennego Solen, oryginalny towar ze średniowiecznego statku handlowego nazwanego Miedziowcem oraz znakomicie zachowane eksponaty z XVIII-wiecznej, brytyjskiej jednostki General 1. Serce dawnego, średniowiecznego portu nad Motławą w Gdańsku Żuraw i Ośrodek Kultury Morskiej 1. Heart of the old mediaeval port on the Motława in Gdańsk the Crane and the Mari me Culture Centre MUZEALNICTWO 54 53

2 Carleton. Ozdobą wystaw w siedzibie głównej CMM jest Galeria Morska, prezentująca polskie i europejskie malarstwo marynistyczne. Wśród wielu działań CMM, które obejmują archiwizowanie i promowanie dziedzin związanych z rozwojem w ciągu dziejów gospodarki i handlu morskiego, szkutnictwa, budownictwa okrętowego, żeglugi i żeglarstwa jest także edukacja morska. Głównym jej celem jest dotarcie z tematyką morską do dzieci i młodzieży. Dzięki interaktywnej wystawie w Ośrodku Kultury Morskiej i popularności tego oddziału to zadanie jest obecnie realizowane z dużym sukcesem. Centralne Muzeum Morskie przyciąga do swoich oddziałów rocznie ponad 250 tys. zwiedzających. Główne założenia planu marke ngowego dla CMM W ostatnich latach udało się stworzyć identyfikację wizualną dla każdego oddziału CMM, tak aby zindywidualizować poszczególne obiekty. Wprawdzie wszystkie stanowią elementy jednej struktury organizacyjnej, jednakże większość funkcjonuje w odrębnym otoczeniu miejskim i turystom odwiedzającym Gdynię, Hel, Tczew i Kąty Rybackie kojarzą się z atrakcją danego mikroregionu. Dlatego materiały promocyjne dla tych obiektów projektowane są w szacie graficznej korespondującej z poszczególnymi logotypami. Bardzo wyraźnie widać to w Muzeum Rybołówstwa na Helu, gdzie nie tylko ulotki reklamowe, ale także tablice informacyjne, banery, potykacze, a nawet podpisy pod eksponatami mają zastosowany ten sam layout. W przypadku czterech gdańskich oddziałów sytuacja jest bardziej złożona. Z jednej strony promowany jest cały kompleks muzealny, oferowane są karnety do wszystkich obiektów wraz z przeprawą promową, ujednolicone są tablice informacyjne, zgodnie z identyfikacją dla CMM. Poszczególne obiekty mają jednak także swoje indywidualne materiały promocyjne, dystrybuowane w informacjach turystycznych. Przede wszystkim wynika to z ogromnej popularności Żurawia. Jego charakterystyczna sylwetka wielu turystom kojarzy się z Gdańskiem i dlatego w przeprowadzanych badaniach jest on na pierwszym miejscu wśród najczęściej odwiedzanych zabytków. Ponadto statek-muzeum Sołdek, oryginalny, znakomicie zachowany rudowęglowiec, 2. Statek-muzeum Sołdek na tle Żurawia i Ośrodka Kultury Morskiej 2. Ship-museum SS Sołdek against a backdrop of the Crane and the Mari- me Culture Centre stanowi dla mieszkańców i przyjezdnych magnes, który przyciąga nawet do wielokrotnych odwiedzin. Taka sama sytuacja nastąpiła w przypadku nowo otwartego Ośrodka Kultury Morskiej, który stał się popularny dzięki nowoczesnej wystawie interaktywnej i różnorodnej ofercie edukacyjnej. Tak więc CMM reklamuje swoje gdańskie oddziały dwutorowo, jako kompleks muzealny nad Motławą oraz każdy oddział indywidualnie. Strona internetowa CMM oraz jego profil na Facebooku, jako podstawowe narzędzia promocyjne, prezentują całą instytucję wraz z oddziałami i komunikują o wszystkich wydarzeniach i działaniach. Strona ma trzy wersje językowe: polską, angielską i niemiecką. Jest na bieżąco uaktualniana, co stanowi nie lada wyzwanie, biorąc pod uwagę liczbę oddziałów i ich bardzo indywidualne funkcjonowanie. Projekty unijne źródło funduszy na promocję Centralne Muzeum Morskie, tak jak inne, podobne instytucje, boryka się z problemami związanymi z pozyskaniem środków na sfinansowanie działalności promocyjnej. Uczestnictwo w projektach Unii Europejskiej zapoczątkowało nowy etap w rozwoju muzealnego marke ngu. Pierwszy projekt, w którym CMM wzięło udział jako beneficjent, realizowany w latach pod nazwą Mar- MuCommerce (Making Museums Commercially Compe ve), przynosił doskonałą okazję do zdobycia doświadczenia i pozyskania środków na promocję całej instytucji. Pierwsza korzyść płynęła z samego zagadnienia podejmowanego przez projekt. W ciągu 3 lat pracy przeanalizowano sytuację rynkową, otoczenie biznesowe, szanse i zagrożenia w odniesieniu do 4 europejskich muzeów morskich w Dunkierce, Bremerhaven, Barcelonie i Gdańsku. Podobne kryteria zastosowano do oceny inicjatywy utworzenia pierwszego muzeum o charakterze morskim w Taranto (płd. Włochy). Notabene otwarcie tego małego muzeum zbiegło się z przedostatnim spotkaniem partnerów MarMuCommerce we wrześniu 2007 roku. Przygotowano i porównano analizy SWOT dla każdej instytucji. Efektem tych prac było opracowanie wspólnego modelu biznesowego, który dotyczył produkcji dobrych jakościowo i odpowiednio tanich (wykorzystanie efektu skali) pamiątek do sprzedaży w sklepach muzealnych. Dzięki nowoczesnemu wzornictwu opartemu na morskich motywach przewidywano, że produkty mogłyby być konkurencyjne dla masowo zalewających rynek europejski pamiątek produkowanych w Chinach. Finalizując projekt, wszystkie uczestniczące muzea zawarły umowę intencyjną, dającą podstawy prawne do dalszego współdziałania przy realizacji wypracowanego biznesplanu. Równocześnie z pracami analitycznymi i prawnymi odbywało się tworzenie wspólnej wystawy internetowej, prezentującej wybrane elementy morskiego dziedzictwa, opracowane przez partnerskie muzea. Istniejąca do dziś wystawa (można ją odnaleźć pod adresem jest bodaj jedyną tego typu wspólną ofertą muzealną, gdzie w 6 językach (do 5 narodowych dodano język angielski) prezentowane są znakomicie przygotowane informacje, ilustrowane dużą liczbą zdjęć, dotyczące działalności poszczególnych muzeów, ich najważniejszych zabytków, opisu miasta i portu, a także rekomendacji, co należy zwiedzić i dlaczego. 54 MUZEALNICTWO 54

3 promocja muzeum / promocja w muzeum Wystawa interaktywna Ludzie, Statki, Porty w Ośrodku Kultury Morskiej w Gdańsku Interac ve exhibi on People, Ships, Ports on show at the Mari me Culture Centre Kolejną zaletą uczestnictwa w projekcie MarMuCommerce był konkretny budżet do wykorzystania na promocję projektu, zgodnie z zasadami narzuconymi przez Unię Europejską. Każdy przejaw działalności promocyjnej na rzecz konkretnego projektu nie jest anonimowy i reklamuje jednocześnie konkretną instytucję, biorącą w nim udział. Daje to beneficjentowi możliwość promowania własnej marki oraz wykorzystania dostępnych środków w bardzo różny, często niekonwencjonalny sposób. Udział w projekcie MarMuCommerce przyniósł przede wszystkim cenne doświadczenia, ucząc pracy w wielonarodowej i wielokulturowej grupie (8 partnerów, 6 nacji), a także przybliżając zawiłe procedury raportowania i audytowania projektu. Bardzo szybko okazało się, że zdobyte wcześniej doświadczenia można będzie wykorzystać przy następnym projekcie. Tym razem potencjalni partnerzy zostali zaproszeni na spotkania przygotowawcze, na których wspólnie zaplanowano wszystkie działania, umieszczając je we wniosku aplikowanym do Programu Południowy Bałtyk. Tak więc to, co się wydarzyło w trakcie trwania projektu Seaside (Developing Excellent Cultural Des na ons in the South Bal c Area) w latach , było już rezultatem planu opracowanego przez 13 partnerów z Niemiec, Szwecji, Litwy i Polski. Oczywiście, później następowały pewne zmiany, ale wynikały one z tzw. wartości dodanej, generowanej przez nowy projekt kolejni partnerzy, kolejne doświadczenia przełożyły się na kreowanie nowych pomysłów zupełnie nieoczekiwanych, acz znacząco wzmacniających działania promocyjne na rzecz regionu południowego Bałtyku oraz poszczególnych instytucji biorących udział w projekcie. Wśród najważniejszych zaplanowanych działań było przygotowanie wspólnej wystawy czasowej, która zdążyła do końca projektu odwiedzić muzea ją przygotowujące Muzeum Morskie w Rostoku, Centralne Muzeum Morskie w Gdańsku, Muzeum Marynarki w Karlskronie oraz Litewskie Muzeum Morskie w Kłajpedzie. Organizacja wystawy, tak od strony merytorycznej, wizualnej, projektowej, jak i logistycznej była ogromnym przedsięwzięciem. Każde muzeum pokazało swoje podejście do morskiej historii regionu, wykorzystując indywidualne, niekiedy bardzo odlegle formy przekazu. Wystawa w efektowny sposób przybliżyła odbiorcom różnorodne aspekty morskiego dziedzictwa Bałtyku żaglowce z przełomu XIX i XX w., rozwój floty bałtyckiej w ciągu wieków, okres zimnej wojny i jego wpływ na powojenne relacje pomiędzy państwami bałtyckimi. Centralne Muzeum Morskie swoją część poświęciło osiągnięciom w dziedzinie archeologii morskiej, która jest jednym z filarów badawczych muzeum. Wystawa uzyskała jednolitą oprawę graficzną. Każde muzeum opracowało indywidualny plan promocji na czas ekspozycji wystawy w swojej siedzibie. Centralne Muzeum Morskie gościło ją pod nazwą 1 morze 4 opowieści w październiku i listopadzie 2010 roku. Budżet na promocję wystawy wyniósł ok. 20 tys. zł. Głównym celem projektu Seaside było promowanie największych walorów regionu południowego Bałtyku. Część uczestników została zaangażowana w rozwój i umacnianie marki Bal c Sail. Jest to coroczny fes wal żeglarstwa, odbywający się w kilku nadbałtyckich portach Kłajpedzie, Karlskronie, Rostoku, Gdańsku, Helsingorze, Nysted, który ma na celu wspieranie tradycyjnego żeglarstwa bałtyckiego, jako markowego produktu turystycznego, a w przyszłości będzie znakiem rozpoznawczym tego regionu. Część uczestników projektu Seaside, związana profesjonalnie z turystyką i marke ngiem, została zaangażowana w opracowywanie nowych produktów turystycznych promujących walory nadmorskich okolic południowego Bałtyku, który charakteryzuje się rozległymi piaszczystymi plażami, bogatą roślinnością, pokrywającą nadbrzeżne wydmy, zabytkami wtopionymi w portowe miasta Bałtyku. Jednym z efektów tych prac jest Atlas Dziedzictwa Morskiego, dostępny pod adresem meatlas.eu, stanowiący pla ormę przygotowaną do prezentacji obiektów histo- MUZEALNICTWO 54 55

4 rycznych, muzeów, zabytków techniki, fauny i flory, imprez i wydarzeń, wszystkiego, co kojarzy się z kulturowym dziedzictwem regionu nadmorskiego. Może być wykorzystywany jako baza danych, jako narzędzie promocyjne oraz w przyszłości jako portal turystyczny, pomocny przy planowaniu tematycznych wyjazdów wakacyjnych. Wśród wielu promocyjnych działań realizowanych w ramach projektu Seaside pojawiły się wyjątkowe okazje do zaprezentowania CMM w niekonwencjonalny sposób. Liderem projektu było miasto Rostok, które jest organizatorem imprezy żeglarskiej pod nazwą Hanse Sail, jednej z kilku organizowanych w ramach Bal c Sail, corocznie odbywającej się na początku sierpnia. W centrum miasta cumuje przy nabrzeżu ponad 300 jednostek, w tym kilka replik średniowiecznej kogi, a w pobliskim Warnemünde największe żaglowce, takie jak Dar Młodzieży, Mir, Siedow czy Kruzenshtern. Ten fes wal żeglarski, trwający 4 dni, przyciąga ponad 1,5 mln turystów z całych Niemiec. Podczas Hanse Sail 2009 muzea uczestniczące w Seaside przygotowały żywą, muzealną ekspozycję, na której zaprezentowano publiczności pływające tradycyjne łodzie typowe dla bałtyckich regionów zalewowych, m.in. polską żakówkę i litewską kurenę. Szkutnicy niemieccy wykonywali pokaz tradycyjnego rzemiosła szkutniczego. Muzea utworzyły stoiska promocyjne, prezentując swój dorobek i zachęcając do odwiedzenia swoich siedzib. Centralne Muzeum Morskie oprócz oferowania turystom materiałów drukowanych w języku niemieckim i gadżetów zapraszało do stanowiska archeologicznego, gdzie najmłodsi goście bawili się w odkrywców podmorskich zabytków, które odnajdywali, dokumentowali i opisywali. Muzealna wioska stała się nieoczekiwanie dużym wydarzeniem podczas tej edycji Hanse Sail, przyciągając tłumy zwiedzających. Rok później, w maju, podobną imprezę partnerzy projektu Seaside zrealizowali w Gdańsku na nabrzeżu Ołowianki, przy głównej siedzibie CMM, podczas Europejskiego Dnia Morza. Polska jako organizator tego wydarzenia gościła w Trójmieście przedstawicieli branży morskiej. Centralnym punktem obchodów była międzynarodowa konferencja, odbywająca się w budynku Filharmonii Bałtyckiej, usytuowanej obok CMM. Festyn morski, na którym zobaczyć można było szkutników wykonujących historyczne i nowoczesne drewniane jednostki, technikę plecenia lin, wiązania węzłów, farbowania żagli, przyciągnął na nabrzeże zagranicznych gości i mieszkańców Gdańska. Projekt Seaside stał się także inspiracją do powstania Blizy Interna onal. Bliza to latarnia morska w języku kaszubskim. Pomysłodawca Towarzystwo Przyjaciół CMM, jest animatorem Blizy polskiej, skierowanej do miłośników latarni polskiego wybrzeża. Dzięki współpracy z muzeami morskimi, biorącymi udział w Seaside, towarzystwo wprowadziło do obiegu paszport dla turystów odwiedzających te muzea. Każdy turysta, który udokumentuje (stemple w paszporcie) odwiedziny 4 muzeów morskich: w Karlskronie, Rostoku, Kłajpedzie i Gdańsku, otrzyma jednostopniową odznakę Bliza Interna onal oraz przywilej bezpłatnego wstępu na wystawy. Budżet projektu Seaside wynosił ponad 2 mln euro, z czego polscy partnerzy CMM i Miasto Gdańsk wykorzystali na swoje działania po 150 tys. euro każdy. Większość pieniędzy została wydana bezpośrednio lub pośrednio na promocję morskiego dziedzictwa kulturowego regionów południowego Bałtyku. Logo Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku, informacje o muzeum, opisy i zdjęcia wystaw, wywiady z koordynatorami projektu ukazywały się w materiałach projektu, na stronach internetowych partnerów, w mediach polskich, litewskich, szwedzkich i niemieckich. Realizacja planu promocji i informacji projektu inwestycyjnego Projekt pod nazwą Przebudowa i rozbudowa infrastruktury muzealnej na potrzeby Ośrodka Kultury Morskiej (OKM), sfinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego, przy wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Miasta Gdańsk, był pięcioletnią inwestycją, której rezultatem jest powstanie nowego oddziału CMM Ośrodka Kultury Morskiej. Jego siedzibą jest nowy budynek, o pięknej architekturze, nawiązującej do zabudowy Długiego Pobrzeża, usytuowany tuż obok Żurawia, nad Motławą, w samym sercu gdańskiej Starówki Festyn Morski na nabrzeżu wyspy Ołowianki, przy Spichlerzach głównej siedzibie CMM; w tle statek-muzeum Sołdek Sea Fes val along the waterfront of the Isle of Ołowianka, near the Granaries the chief seat of the CMM; in the background ship museum SS Sołdek 56 MUZEALNICTWO 54

5 promocja muzeum / promocja w muzeum Stanął w miejscu poprzedniego oddziału, zwanego Składem Kolonialnym. Mieści dwie wystawy stałe interaktywną Ludzie, Statki, Porty, skierowaną do najmłodszego odbiorcy, oraz Łodzie ludów świata, prezentującą kolekcję tradycyjnych jednostek używanych przez mieszkańców w najdalszych miejscach wszystkich kontynentów, a także wystawę czasową poświęconą polskiej archeologii podwodnej. Ponadto w OKM znalazły swoje miejsce pracownie konserwatorskie i archeologiczne oraz dział edukacji proponujący bogatą ofertę zajęć dla dzieci i młodzieży. Kiedy przygotowywano wniosek aplikacyjny tego projektu, musiał on już zawierać plan Promocji i Informacji, w którym opisano grupy docelowe, główne działania promocyjne oraz przedstawiono szacunkowy budżet. Obok podstawowych wydarzeń, takich jak konferencje prasowe, uroczyste położenie kamienia węgielnego, otwarcie nowego oddziału dla gości oficjalnych i dla publiczności, zaplanowano także uczestnictwo w targach turystycznych, współpracę z gdańskimi hotelami oraz zamieszczanie artykułów sponsorowanych w mediach lokalnych, krajowych i zagranicznych. Budżet promocji został zrealizowany na poziomie ponad 800 tys. zł. Wśród licznych działań, podejmowanych od 2008 r. do czasu zakończenia projektu, tj. do 30 kwietnia 2012 r., uwagę zwraca kilka wyjątkowo spektakularnych i nietypowych. Dzięki współpracy CMM z Pomorską Regionalną Organizacją Turystyczną, OKM zaistniał w dwóch edycjach największych europejskich targów turystycznych ITB Berlin w 2009 oraz 2010 roku. W ramach ekspozycji Województwa Pomorskiego CMM przygotowało własne stoisko, pod szyldem OKM. Wizualizacje nowego budynku, umieszczone na ściankach ekspozycyjnych w materiałach poligraficznych i w artykułach sponsorowanych, ukazujących się w pismach branżowych, dystrybuowanych na targach były bardzo rozpoznawalne dzięki widocznej obok gmachu OKM sylwetce Żurawia. Odwiedzający stoisko CMM otrzymywali nie tylko ulotki i foldery, ale także gadżety, takie jak długopisy, spinacze, notatniki, torby, parasole, filiżanki, a nawet cukierki krówki. Wszystkie materiały zostały oznakowane zgodnie z wymogami Programu EOG. Podobnie wyglądały stoiska CMM dwukrotnie na targach turystycznych w Poznaniu i w Gdańsku. W czasie trwania targów ukazywały się reklamy i artykuły sponsorowane w najważniejszych targowych mediach, w Berlinie po niemiecku, w Polsce, w zależności od odbiorców, po polsku i po angielsku. W związku z korzystną ofertą linii lotniczych Wizz Air reklamy OKM zostały zamieszczone trzykrotnie w folderach pokładowych przewoźnika, który zabiera na pokład swoich samolotów ponad 12 mln pasażerów rocznie. Kumulacja działań promocyjnych nastąpiła tuż przed otwarciem OKM, na wiosnę 2012 roku. Piękny budynek OKM, zasłonięty do tej pory siatką budowlaną, ukazał się w całej krasie dopiero w marcu. Znakomicie wkomponowany w zabudowę dawnego średniowiecznego portu, korespondując z sylwetą Żurawia, mógł wreszcie zaistnieć malowniczo na tle Motławy. Wtedy dopiero powstały pierwsze zdjęcia nowego budynku, które zostały użyte przy przygotowywaniu kampanii reklamowej z okazji otwarcia obiektu. Na wystawie interaktywnej przeprowadzono sesję zdjęciową z udziałem najmłodszych zwiedzających. Dzieci nie kryły zachwytu, więc ich uśmiechnięte wizerunki udało się umieścić we 8. Replika żakówki płynie pod banderą polską, miasta Gdańska i Centralnego Muzeum Morskiego podczas Hanse Sail Rostok Replica of a training boat sailing under the banner of Poland, the town of Gdansk and the CMM at Hanse Sail Rostock 2010 (Fot. 1-5 D. Kula; 6-8 zbiory CMM) wszystkich materiałach reklamowych. Nowe Muzeum nad Motławą oraz Przez zabawę do wiedzy to były główne hasła reklamujące OKM w trakcie kampanii poprzedzającej jego otwarcie. W mediach, relacjonujących to wydarzenie, posłużono się dodatkowym hasłem: Mały Kopernik, nawiązującym do Centrum Nauki Kopernik w Warszawie. Równocześnie powstawała wycieczka wirtualna po nowym obiekcie, dostępna obecnie na stronie Pomimo trwających ostatnich prac wykończeniowych, przygotowywano poszczególne pomieszczenia do uroczystego otwarcia. Pierwszym testem, na tydzień przed oficjalną imprezą, było zaproszenie pracowników muzeum wraz z rodzinami do zwiedzania OKM. Przybyło ponad 200 osób, zachwyconych nie tylko nowymi wnętrzami, wystawami, skalą przedsięwzięcia, ale także faktem uhonorowania ich zaproszeniem. Wszystkie pozytywne emocje i entuzjazm widać na wspólnym zdjęciu pracowników w holu głównym. Z punktu widzenia celów marke ngowych było to pierwsze 200 osób, które rozpoczęły kampanię promocyjną poprzez szeptany marke ng. Jeśli przesłanie jest pozytywne, należy on do najpewniejszych narzędzi promocji. Po oficjalnym otwarciu dla władz lokalnych samorządowych i rządowych, gości zagranicznych i przedstawicieli środowisk bliskich CMM, przyszedł kulminacyjny moment udostępnienia OKM zwiedzającym. Poprzedzone kampanią reklamową w mediach i działaniami PR dwudniowe otwarcie dla publiczności obfitowało w bogaty program edukacyjny i atrakcje, z których największą był pokaz światło i dźwięk na tle Spichlerzy na Ołowiance, po drugiej stronie Motławy. Frekwencja w trakcie zwiedzania i tłumy zebrane wieczorem na Długim Pobrzeżu świadczyły, że informacja o nowym obiekcie muzealnym dotarła do mieszkańców Gdańska i zyskała ich zainteresowanie. Ku zmianie wizerunku Ośrodek Kultury Morskiej oferuje wystawę interaktywną, gdzie można korzystać z ponad 60 stanowisk uczyć MUZEALNICTWO 54 57

6 się, jak kierować statkiem z mostka kapitańskiego, samodzielnie dokonywać przeładunku towarów w porcie, sterować żaglówką w basenie, schodzić pod wodę w batyskafie. W wielu miejscach budynku znajdują się przeszklenia, przez które można obserwować pracę konserwatorów i archeologów. W trakcie morskiego festynu na nabrzeżu Ołowianki szkutnicy tną drewniane deski, kształtują je i zamieniają w poszycie łodzi, która za chwilę popłynie po Motławie. Replika żakówki stoi zacumowana w małym porcie rybackim, a obok w Muzeum Zalewu Wiślanego można zobaczyć oryginalny warsztat szkutniczy wyposażony we wszystkie narzędzia służące do jej wykonania. Głównym celem takich zabiegów jest promowanie żywego muzeum, które demonstruje morską historię w taki sposób, aby zaangażować wyobraźnię odbiorcy i pobudzić jego ciekawość poznania przeszłości. Ważna jest też różnorodność form przekazu, stałe poszukiwanie nowych form komunikacji z odbiorcą, aby go nie zmęczyć i nie odstraszyć. Dotychczasowe doświadczenia, także międzynarodowe, potwierdziły, że jest przed nami ogromnie dużo pracy na rzecz przybliżenia i udostępnienia mieszkańcom regionów nadmorskich i turystom morskiego dziedzictwa kulturowego. Zwiększy to też szanse na jego ochronę i zachowanie dla przyszłych pokoleń. Słowa klucze: morskie dziedzictwo, żaglowiec, rybołówstwo, żegluga, szkutnictwo. HOW TO PROMOTE MARITIME HERITAGE? Katarzyna Nowicka The Polish Mari me Museum (Centralne Muzeum Morskie CMM) is the largest centre in Poland documen ng and popularising Polish mari me history; established in 1960, it now has eight departments. In Gdańsk the Museum comprises a complex in the very heart of the mediaeval port on the Motława, composed of the Żuraw (Crane), the Granaries on Ołowianka, the ship-museum SS Sołdek and the modern Mari me Culture Centre opened in The Gdynia sec on of the Museum is the owner of the legendary White Frigate, i.e. the sail ship Dar Pomorza, while on Hel it supervises the Fisheries Museum. Successive departments are the Vistula River Museum in Tczew and the Vistula Lagoon Museum in Kąty Rybackie. Numerous forms of ac vity conducted by the CMM, which archivises and promotes assorted domains connected with mari me economy and trade, boat and ship building, sailing and naviga on across the ages, include also mari me educa on whose prime purpose is to reach children and adolescents. Recent years provided numerous opportuni es to finance the promo on of the Polish mari me heritage both at home and abroad. The chief reason lies in the par cipa on of the CMM in such EU projects as MarMuCommerce and Seaside. Furthermore, the Museum obtained funds from the European Economic Area (EEA) Financial Mechanism for building the Mari me Culture Centre, involving considerable sums intended for promo ng the investment. The ini ated undertakings produced not only tradi onal forms of promo on such as printed ma er, gadgets, adver- sements in the media or the par cipa on of the CMM in the Tour Salon in Poznan and the ITB Berlin. First and foremost, they made it possible to hold events addressed to a wide public, with the CMM and other European mari- me museums proposing an unconven onal presenta on of their resources, knowledge and accomplishments. Take the example of a display of boat building at Hanse Sail Rostock and at the me of the Sea Fes val in Gdańsk as well as the mul -media exhibi on: 1 Sea 4 Stories, on show in four South Bal c ports. Keywords: mari me legacy, sail ship, fishing, sailing, boat building. Katarzyna Nowicka Absolwentka historii Uniwersytetu Gdańskiego oraz Podyplomowych Studiów Menedżerskich w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie; do 1996 dziennikarka m.in. w TVP Gdańsk; od 1997 kierownik Działu Marke ngu Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku; od kilku lat koordynator projektów unijnych, prowadzonych przez Muzeum, obecnie zaangażowana w powstawanie nowoczesnej pla ormy pn. Atlas Dziedzictwa Morskiego, wpisanej jako projekt flagowy do Strategii EU dla Regionu Morza Bałtyckiego, w obszarze Priorytetu Kultura; k.nowicka@cmm.pl 58 MUZEALNICTWO 54