W drugi piątek miesiąca października - przypadaa Światowy Dzień Jaja. Wobec

Transkrypt

1

2 W drugi piątek miesiąca października - przypadaa Dzień dobry Światowy Dzień Jaja. Wobec tego, w tym wydaniu, wszystko na temat i dookoła jaja. Czy unikać? Czy spożywać? Przedstawiamy fakty i obalamy teorie spiskowe. Prawdą jest, że nie ma drugiego bardziej pełnowartościowego produktu, niż jajo kurze. Lista zalet świadczy o jego wyjątkowości i bezkonkurencyjnej wartości odżywczej. Bo jajo jest zdrowe - korzystnie wpływa na pracę mózgu, jest cennym źródłem białek, składników prozdrowotnych i bioaktywnych. W Polsce pokutuje fobia cholesterolowa, że to jajo kurze jest głównym sprawcą jego wzrostu. Rozprawiamy się z tą teorią spiskową, bez zbędnego podkręcania atmosfery, przedstawiamy wyniki badań na ten temat i rzeczowe fakty - jak to jest z tą szkodliwością jaj? Z punktu widzenia naukowców i badaczy - o postępach w doskonaleniu jakości jaj /s.8/ Jaja kurze - prawdy i mity /s.18/ W kolejnym odcinku naszego cyklu - choroby okresu wychowu kur - choroba Mareka /s. 30/ Promujemy wyniki polskiej produkcji drobiarskiej - Polska od 2014 roku jest liderem produkcji drobiu w Europie - o wysokiej konkurencyjności mięsa drobiowego /s.60/ Katarzyna Urbaniak Redaktor naczelna kurbaniak@koopress.com

3

4 PAŹDZIERNIK 2017 W NUMERZE JAJA I PTAKI HODOWLANE 8 Postęp w doskonaleniu jakości jaj Dr inż. Ryszard Gilewski Prof. dr hab. Stanisław Wężyk HIGIENA I ŻYWIENIE 18 Jaja kurze - prawdy i mity Mgr inż. Sara Dzik Dr hab. inż. Tomasz Mituniewicz SPRZĘT I TECHNOLOGIE 30 Choroby okresu wychowu kur - część VIII Dr inż. Alina Rachwał AKTUALNOŚCI 58 Aktualności z rynku jaj 60 Polski drób jest bezkonkurencyjny 63 Aktualności z rynku drobiu OGŁOSZENIA DROBNE 65 Sprzedam 70 Usługi/Kupię/Praca INNE 72 Indeks rzeczowy 6 Spis reklam 80 Cennik reklam Redakcja: Olsztyn, ul. Lubelska 46 tel. (89) , fax (89) drobiarski@koopress.com kurbaniak@koopress.com Redaktor naczelna: Katarzyna Urbaniak Skład: Błażej Majewski Okładka: Krywałd-Katex Wydawca, druk: Olsztyn, ul. Lubelska 46 tel. (89) fax (89) ISSN Konto: KOOPRESS Sp. z o.o. PKO BP SA I O/Olsztyn SWIFT: BPKO PL PW Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń oraz za materiały nadesłane przez klienta Wszelkie prawa zastrzeżone. Reprodukowanie części lub całości tekstów bez pisemnej zgody redakcji - zabronione

5 luty, marzec 2018

6 SPIS REKLAM OGÓLNOPOLSKI INFORMATOR DROBIARSKI Agropian, Płochocin 29 Avena 40 K3 50, 51 Karchex 8 Big Dutchman 32, 33 Krywałd-Katex I str. okł Bonita, Poznań 38 Brawo Hale 43 Chore-Time 41 Dantherm 9 Malesa, Kalisz 49 Mertens 35 Metalbud 25 Musielak 13 Ecopig 28 Park drobiarski III str. okł. Edex, Czaniec 56 EL-INWEST AGRO 55 Endress 26 Farma, Żuromin 37, 54 Ferma Drobiu Zasole 34 Fermo 11 P. H. Czachorowski 1 Polnet 52, 53 Polska Ferma, Brzezie 59 Promar 39 Recticel 20 Saappur 3 FHU Perz 48 Specht II str. okł. Firma Drobiarska, Strzegom 19 Galloma 7 Geneu 42 Golfin, Warszawa 31 Grobelny 24 Hog Slat 27 Stalmark 61 Stalpot 58 Techeuromont 23 Vakomet 54 Verkap Plus 48 Wektra 22 Indoor, Kamień Duży IV str. okł. Wit-Pol, Bobrek 46, 47 Inwest-Agro 21 Jotafan, Kraków 44, 45 Kingchicken 17 Wylęgarnia Drobiu R. Hawraj 15 ZAW-BUD, Iława 57 ZWD Midrob, Stara Wieś 5

7

8 POSTĘP W DOSKONALENIU JAKOŚCI JAJ Dr inż. Ryszard Gilewski Prof. dr hab. Stanisław Wężyk JAJA I PTAKI HODOWLANE Wstęp W tym roku, po raz 51, będziemy 13 października obchodzili Światowy Dzień Jaja, który jest organizowany zawsze w drugi piątek października. Inicjatorem i koordynatorem obchodów jest Międzynarodowa Komisja ds. Jaj (International Egg Commission - IEC), a głównym przesłaniem święta jest m.in. pokazanie wyjątkowych zalet jaj, ich roli w wyżywieniu ludzi oraz obalenie mitów o szkodliwości zawartego w nich cholesterolu. Jest wiele powodów do świętowania - jaja odgrywają decydującą rolę w wyżywieniu ludzi na całym świecie, w rozwiniętych oraz w rozwijających się krajach. Są doskonałym i przystępnym cenowo dla ludzi źródłem wysokiej jakości białka. Mimo, że kurze jajo znalazło się ostatnio w centrum dyskusji w związku z cholesterolem, chowem klatkowym, zaleceniami dotyczącymi ich spożywania to ciągle nie mamy pełnej o nim wiedzy (Gantz, 2017). Jaja, podobnie jak każdy inny naturalny produkt, charakteryzują się różnym kształtem, barwą żółtka, rozmiarami i masą, na które wpływa wiele odmiennych czynników, takich jak np. genotyp kury, jej wiek, pasza i środowiskowe warunki. Choć jajo ma naturalne, ochronne opakowanie, jakim jest skorupa, to na jakość jego treści, wpływa różnicująco czas i warunki przechowywania i dlatego ocena ich jakości, pozostaje subiektywna. Wiele cech skorupy jaja jest związane z jej wytworzeniem, wymagającym dużo energii i wapnia, co sprzyja zakłóceniom w mineralizacji szkieletu. Ptasie jajo jest strukturą, a może jednostką reprodukcyjną, ukształtowaną przez ewolucję, aby przeciwstawić się fizycznym i mikrobiologicznym zagrożeniom zewnętrznego środowiska, i jednocześnie zaspokajać potrzeby żywieniowe i metaboliczne rozwijającego się zarodka (Hinckle i in., 2012). Wady spożywczych jaj, będących ważnym źródłem białka, minerałów i witamin dla światowej populacji, zagrażają bezpieczeństwu zdrowotnemu konsumentów. Wspólnym celem towarowej hodowli kur nieśnych, jest wykorzystania zasobów genetycznych możliwości, by osiągnąć maksymalną sprzedaż, wysokiej jakości jaja, przy minimalnych kosztach ich wytwarzania. 8 OGÓLNOPOLSKI INFORMATOR DROBIARSKI 313/10/2017

9

10 JAJA I PTAKI HODOWLANE Genetyczne doskonalenie nieśnych kur, zmierza do zmniejszenia udziału (%) padnięć i zwiększenia zdolności przystosowania się niosek, do rozmaitych środowiskowych warunków, przy maksymalnej liczbie zniesionych jaj/ kurę, optymalnym wykorzystaniu paszy na zewnętrzne i wewnętrzne cechy jakości jaj (Preisinger i Flock,2000). Znaczący w tym zakresie hodowlany postęp, osiągnięty w ostatnich stuleciach, został potwierdzony przez hodowców. W nieśność wchodzą coraz młodsze kury, osiągając szczyt na co raz wyższym poziomie, przy zwiększonej masie jaj od każdej nioski. Poprawiono także cechy jakości jaj, takie jak wytrzymałość skorupy, jakości białka (jh), przy stosunkowo niezmienionym udziale (%) żółtka: masy jaja. Zastosowano tradycyjne, ilościowe, selekcyjne programy, by uzyskać istotny postęp w nieśności kur i w jakościowych cechach jaj, determinowanych wieloma genami. W ostatnich latach uzyskano duży postęp w kontrolowaniu genetycznej zmienności. W pełni zsekwencjonowano genom Gallus gallus i innych gatunków drobiu, skatalogowano i oceniono zasoby markerów zmienności genetycznej, takich jak krótkie, tandemowe powtórzenia DNA (mikrosatelity) i polimorfizm pojedynczego nukleotydu (SNP). Tworzenie jaja Tworzenie jaja przebiega zgodnie ze ściśle określonymi, fizjologicznymi założeniami, wg których, jajo w codziennym cyklu produkcyjnym, po owulacji, przemieszcza się w jajowodzie. Po owulacji, żółtko przesuwa się przez wyspecjalizowane jego odcinki, zyskując - wzbogacając się o specyficzne właściwości żółtka, białka, różnych błon - aż do wytworzenia skorupy, pokrytej kutikulą, o przeciwbakteryjnej aktywności stanowiącej ochronną barierę. Czynniki genetyczne, istotnie wpływają na metabolizm wapnia skorupy i zdrowotny stan kości w cyklu produkcyjnym (Bain i in., 2016). Skuteczne przenoszenia jonów do płynu pochwy, wymaga synergii między szlakami ich przepływu. Jonowe pompy i przenośniki odpowiedzialne za skoordynowany ruch jonów przez ścianę jajowodu, są potencjalnymi, selekcyjnymi celami (Brionne i in., 2014). Jonowa pompa, jest biochemicznym mechanizmem działającym w błonie komórki, czynnie przenoszącym część jonów z przestrzeni o ich mniejszym stężeniu, do przestrzeni o większym stężeniu. Barwa żółtka Faruk i in. (2017), w 3-tygodniowym doświadczeniu nad barwą żółtka, porównywali skuteczność pigmentacji Apo-estera (APE) i wysokie stężenie ekstraktu 10% złocistego nagietka (LZ). 54-tygodniowe kury Lohmann Brown żywiono paszą z dodatkiem 10, 20, 40 lub 80 mg/kg paszy APE lub LZ. Grupę kontrolną żywiono podstawową paszą, zawierającą <5 mg naturalnych ksantofili/kg paszy. Określono produkcyjność kur i spożycie paszy, zawartość karotenoidów w paszach i żółtkach jaj chromatografią cieczową (HPCL), a wachlarzem barw DSM - barwę żółtka. Nie stwierdzono różnic w dziennym spożyciu paszy, nieśności i masie jaj między dwoma zastosowanymi rodzajami 10 OGÓLNOPOLSKI INFORMATOR DROBIARSKI 313/10/2017

11

12 JAJA I PTAKI HODOWLANE karoteinoidów, których udział w jajach i ich żółtkach, był 4 razy wyższy, gdy do paszy dodano APE lub LZ. Błony jaja W wewnętrznej stronie zwapnionej skorupy jaja, błony tworzą bakteriostatyczną siatkę, z antybakteryjnych białek, takich jak lizozym, ovotransferyna i ovocalyxina. Błony jaja mają duże znaczenie, tak dla sektora drobiarskiego, jak i konsumentów jaj. Znaczącą rolę odgrywa kutikula i błona witelinowa, której funkcja w jaju jest bardzo złożona, gdyż nadaje kształt żółtku, chroni zarodek, utrzymuje równowagę dyfuzyjną pomiędzy białkiem i żółtkiem. Wysoka w niej koncentracja lizozymu, konalbuminy oraz owomucyny, ma duże znaczenie w ochronie zarodka i żółtka, przed inwazją drobnoustrojów. Poprawa jakości obu tych cech, nie obniża poziomu dobrostanu niosek, podnosi poziom biologicznego bezpieczeństwa, zwiększa wylęgowość i możliwości przetwarzania jaj. Błona witelinowa, składająca się z trzech warstw; górna - wytwarzana jest w jajniku przez pęcherzykowe komórki, ściśle związane z rozwijającą się żeńską gametą, zwaną oocytem lub jajkiem i zawiera wiele białek, biorących udział w rozpoznawaniu żywotności plemników, wpływając na płodność. Pozostałe dwie warstwy, wytwarzane w lejku jajowodu, zawierają kilka dominujących, wyspecjalizowanych białek, o przeciwbakteryjnych właściwościach (Mann, 2008). Witelinowa błona pośredniczy w zapłodnieniu jaja. Istotne jest rozdzielne utrzymanie żółtka i białka oraz stworzenie bariery przeciw mikroorganizmom, starającym się dotrzeć do żółtka, gdzie znalazłyby idealne warunki do namnażania się oraz ma duże znaczenie dla zakładów przetwórczych. Czyste oddzielenie żółtka od białka jaja, ma istotne znaczenie w ich przetwórstwie, szczególnie gdy produkuje się oddzielne produkty z żółtek i białek. Wytrzymałość błony witelinowej, ma dla tego procesu decydujące znaczenie, gdyż słabsze błony - łatwiej pękają. Jakości białka szczególnie grozi zanieczyszczenie żółtkiem, które ma mniejszą zdolność spienienia, a wg Wang i Wang (2009), około 0,02% żółtka może mieć negatywny wpływ na białko jaja. Stwierdzono, że stosowanie kokcydiostatyku - nikarbazyny, uszkadza błonę witelinową, obniżając wskaźnik płodności stada reprodukcyjnego. Mineralizacja skorupy jaja Skuteczna mineralizacja skorupy jajowej, zależy od czasu i kinetyki wychwytu mineralnych składników z paszy i ich odkładania, w komórkach szpiku kostnego i jajowodu, w kolejnych etapach mineralizacji (Bar, 2009). Kinetyka zajmuje się badaniem szybkości reakcji, określeniem wpływu rozmaitych czynników na tę szybkość i ogólnym przebiegiem całego procesu. Zwapniona skorupa jaja jest złożonym, bioceramicznym tworzywem, bardzo odpornym na fizyczne czynniki i gdy jest nienaruszona, stanowi barierę dla bakterii usiłujących wtargnąć do wnętrza jaja. Pęknięte i uszkodzone skorupy jaj, przyczyniają się do ekonomicznych strat w jajczarskim, przetwórczym przemyśle, zagrażając zdrowotne- 12 OGÓLNOPOLSKI INFORMATOR DROBIARSKI 313/10/2017

13

14 JAJA I PTAKI HODOWLANE mu bezpieczeństwu żywności (Bain i in., 2006). Mineralizacja wewnętrznych błon skorupy jaja, obejmuje jej palisadową warstwę, złożoną z wydłużonych kolumn, kryształów kalcytu (krystalitów). Górna jej część, składa się z dużych, organicznych warstw kalcytu, które zapobiegają pęknięciom skorupy (Nys i in., 2004), a jej wytrzymałość zależy od kształtów kryształów (Rodriguez-Navarro i in., 2002). Kutikula Skorupa ptasiego jaja pokryta, jest mucynową warstwą, przylegającą do jej otworów (porów) i chroni treść jaja przed penetracją bakterii oraz wyparowaniem z niej wody. W wielu krajach obowiązuje mycie jaj przed ich spożyciem, które nieostrożnie przeprowadzone, powoduje jej usunięcie z powierzchni skorupy, pogarszając jakość jaja. Cechy jakości kutikuli tj. grubość i pokrycie całości skorupy, są dziedziczne i związana z odpornością na bakteryjne skażenie. Znaczącą zależność stwierdzono między jakością kutikuli, a allelami kilku genów białka kurzego jaja i białek kutikuli co wskazuje, że genetycznym doskonaleniem można zwiększyć jej wytwarzanie na jajach towarowych linii kur. Główne białko kutikuli, (ovocalyxin-32) wykazuje dużą genetyczną zmienność, w wyniku dużej liczby SNP, które zmieniają sekwencję aminokwasów białka (Fulton i in., 2012). Polimorfizm pojedynczego nukleotydu (Single Nucleotide Polymorphism - SNP) - zjawisko zmienności sekwencji DNA, polegającej na zmianie pojedynczego nukleotydu (A, T, C lub G) pomiędzy osobnikami danego gatunku. W tym przypadku występuje duża zmienność w obrębie linii towarowych kur i dlatego w hodowlanych programach, stosuje się selekcyjny nacisk na niektóre warianty genu ovocalyxin-32. W przypadku kutikuli, osiągnięto duży postęp w dziedzinie metod genetycznego doskonalenia jej cech, przydatnych dla hodowlanych koncernów (Dunn i in., 2017). Kutikula jest niewidzialną warstwą, pokrywającą powierzchnię ptasich jaj i gdy jest nienaruszona, zamyka pory przez które następuje wymiana gazu i zapobiega przedostaniu się mikroorganizmów do wnętrza jaja. Mimo, że jajo upuszcza organizm kury przez kloakę, to do zanieczyszczenia skorupy odchodami i bakteriami, najczęściej dochodzi w zabrudzonych gniazdach (Barrow, 1994). Mimo, że od 130 lat znana jest funkcja kutikuli (Nathiusius, 1882), nadal są mylne informacje o miejscu i czasie odkładania się pigmentu jaja. Dunn i in. (2017) stwierdzili, że czynnik stresowy, taki jak przemieszczanie kur, może przyczynić się do zmian w budowie kutikuli, która powstaje nie jak dotychczas sądzono w pochwie jajowodu, a w gruczole skorupowym i to tuż przed zniesieniem jaja. Czynnik, który to powoduje, pozostaje nieznany, ale nie wydaje się by miała to być arginina i prostaglandyna, ponieważ zniesione przedwcześnie, niedojrzałe jaja - są pozbawione kutikuli. Wnioski Coraz więcej wyników badań wskazuje na zależność między markerami genetycznymi, a fenotypowymi cechami. 14 OGÓLNOPOLSKI INFORMATOR DROBIARSKI 313/10/2017

15

16 JAJA I PTAKI HODOWLANE Programy genetycznego doskonalenia zmierzają do przedłużenia okresu produkcyjnego nieśnych kur, przy niewielkim obniżeniu jakości skorupy oraz związanej z nią - wyższą masą jaja. Jakość kutikuli i zasięg jej pokrycia skorupy jaja, jest kluczową cechą, zapobiegającą przenikaniu do treści jaja - salmonelli, dlatego hodowcy w ocenie jakości skorupy, określają jej dynamiczną sztywność, a częstotliwości akustycznego rezonansu, wykorzystuje się do wykrywanie pęknięć skorupy. Wyzwaniem dla hodowli, jest opracowanie nowych pomiarów, właściwości jaj i ich skorupy nie ocenianych dotychczas. Dokonano znacznego postępu w identyfikacji białka i genów związanych z wewnętrznymi i zewnętrznymi cechami jakości jaj, które są znakomitym narzędziem w programie selekcji. Zastosowanie mikromacierzy DNA typu SNP, umożliwia w jednym badaniu, analizę nawet kilkuset mutacji i polimorfizmów, odpowiedzialnych za genetyczne wady. Selekcję zmierzającą do zwiększenia nieśności i jakość jaj, zajmują się hodowlane koncerny. W wyniku znaczącego udoskonalenie produkcji kur nieśnych i jakości jaj, doszło do współzawodnictwa między wieloma, zewnętrznymi jak i wewnętrznymi, ważnymi cechami skutkując przedłużeniem długowieczności niosek, które zdrowe, w jednym, 100 tygodniowym cyklu produkcyjnym, znoszą po 500 jaj. Cechy jakości skorupy, skutecznie zapobiegają zakażeniu patogenami konsumentów, w czym główną role odgrywa kutikula, chroniąca jajo przed bakteryjną penetracją. Dzięki przyjętej selekcyjnej strategii, kury muszą utrzymywać wrodzoną aktywność przeciwbakteryjną jaj oraz tworzyć fizyczne bariery zapobiegające wnikaniu bakterii. Dr A. Kashimori wraz z dr F. Cisnerosa i pracownikami firmy DSM, przy wsparciu firmy Nabel Co. Ltd. z Japonii, opublikowali w 2017 r. książkę pt The Illustrated Egg Handbook (Ilustrowany Podręcznik o Jaju), zawierający wspaniałą kolekcję kolorowych zdjęć i ilustracji, przedstawiających zalety i wady jaj. Zawarta w książce wiedza, może się pozornie, wydawać zbyt podstawowa dla drobiarzy, ponieważ opisuje budowę jaja, jego przemieszczanie w jajowodzie i anatomię układu rozrodczego koguta, lecz warto się z nią zapoznać, ponieważ omawia także takie kwestie jak rozwój, jakość i dostępność różnych technologii stosowanych w branży jajczarskiej. Przedstawia nowe dla konsumenta zagadnienia związane ze skorupą jaja, z cechami jakości treści jaja, sposobami ich przygotowania do spożycia, zapachami i metodami klasyfikacji. W książce omawiane są także zagadnienia związane z występowaniem porów w skorupie jaja, z pęknięciami jaj i żółtka, z penetracją czynników zakaźnych (bakterii, grzybów), z odkształceniami, różnymi barwami skorupy i żółtka jak również o wpływie ściołów na jakość jaj. Dla krajowych producentów i przetwórców jaj, posiadanie polskiej edycji takiego podręcznika, byłoby niezwykle cennym nabytkiem. 16 OGÓLNOPOLSKI INFORMATOR DROBIARSKI 313/10/2017

17 KING CHICKEN ZAKŁAD WYLĘGU DROBIU W ŚLIWNIE oferujemy: sztuka dobrego lęgu... pisklęta jednodniowe rasy Ross 308, Cobb 500 z własnych jaj wylęgowych najwyższej jakości szeroki wybór szczepień własny transport co nas wyróżnia: wsparcie w procesie hodowli certyfikaty QS, IKB najwyższej jakości aparatura wylęgowa firmy PETERSIME nowoczesna technologia lęgów oparta na Biologicznej Reakcji Zarodka King Chicken Sp. z o.o. ul. Bystrzycka 24, Świdnica tel tel biuro@kingchicken24.pl zwd.sliwno@kingchicken24.pl

18 HIGIENA I ŻYWIENIE JAJA KURZE - PRAWDY I MITY Mgr inż. Sara Dzik Dr hab. inż. Tomasz Mituniewicz Katedra Higieny Zwierząt i Środowiska Wydział Bioinżynierii Zwierząt UWM w Olsztynie Jaja są obecne w diecie człowieka od początku jego istnienia. Stanowią podstawę wielu potraw (zwłaszcza w okresie wielkanocnym). W Polsce najczęściej spożywa się jaja kurze, czasem też kacze, gęsie i przepiórcze. Ostatnimi czasy wzrasta także popularność jaj strusich. Niezależnie jednak od gatunku ptaków, jaja cechuje wysoka wartość biologiczna. Są niezwykle bogatym źródłem wielu cennych składników, które między innymi bardzo korzystnie wpływają na pracę mózgu. Skład jaja jest następujący: 58% białko, 30% żółtko, 11% skorupa i ok. 1% błony podskorupowe i zależy od gatunku drobiu (tabela 1). Bogate w składniki prozdrowotne i bioaktywne jest nie tylko samo białko, ale także żółtko, a nawet i skorupa, która jest cenna z powodu struktury wapniowej. Wspomniana struktura wapniowa jest podobna do tej w kościach człowieka. W związku z tym może być pomocna w zwalczaniu osteoporozy. Od lat trwają debaty, czy jaja są zdrowe, czy raczej należy unikać ich spożycia. Wiele osób wciąż zadaje sobie pytania: Jak wpływają na poziom cholesterolu? Ile jaj można spożyć w ciągu dnia? Czy bardziej intensywna barwa żółtka oznacza, że jajko jest lepsze? Jajo ekologiczne czy z chowu klatkowego? Wobec tego w obrębie tej tematyki wytworzyło się wiele mitów. Pomimo tego, że organizacja FAO/WHO uznała, iż proporcje pomiędzy poszczególnymi składnikami jaja są idealne, a białko jaja kurzego określiła jako wzorowe, wciąż nie brakuje przeciwników. Najwięcej kontrowersji wzbudziło oświadczenie American Heart Association (AHA) (Stowarzyszenie Kardiologów USA) wydane w 1972 r. Badacze powołując się na wysoką zawartość cholesterolu w jajku (zwłaszcza w żółtku) oraz jego szkodliwość dla organizmu zarekomendowali, iż nie należy spożywać więcej niż 3 jaja tygodniowo. Stowarzyszenie to, zrzeszające głównie autorytety medyczne, zrewidowało po kilkudziesięciu Tabela. 1 Masa jaja [g] oraz udział białka, żółtka i skorupy [%] w zależności od gatunku ptaków (wg Przybylski, 2012) Gatunek Masa jaja Białko Żółtko Skorupa Kura 58 55,8 31,9 12,3 Kaczka 80 52,6 35,4 12,0 Gęś ,5 35,1 12,4 Perlica 40 52,3 35,1 12,6 Przepiórka 18 50,8 27,0 12,2 Struś ,9 20,9 19,6 18 OGÓLNOPOLSKI INFORMATOR DROBIARSKI 313/10/2017

19

20 HIGIENA I ŻYWIENIE latach podejście do jaj, przedstawianych jako źródło nadmiaru cholesterolu, tłuszczu i kalorii. W aktualnych oświadczeniach na liście AHA jaja nie widnieją już jako żywność, którą należy unikać lub którą powinno się ograniczać w codziennej diecie. Zatem krążąca opinia, że jaja mogą powodować choroby serca i układu naczyniowego, jest nieprawdziwa. Przeciwnicy jaj podają, że średniej wielkości jajo kury zawiera około mg cholesterolu i to tylko w samym żółtku, a dzienna dawka cholesterolu w diecie zdrowego człowieka nie powinna przekraczać 300 mg. Jednak wiele osób zapomina o bardzo ważnej kwestii. Żółtko jajka zawiera w sobie jeszcze jeden element, który w tym przypadku okazuje się być kluczowy - lecytynę. Związek ten sprawia, że cholesterol zawarty w jajku nie odkłada się na ścianach naczyń krwionośnych, co w efekcie zmniejsza ryzyko wystąpienia zawału serca. Innym mitem, który stanowczo należy obalić jest przypuszczenie, że każde jajo kurze zawiera powyżej 200 mg cholesterolu. Otóż dzięki postępowi hodowlanemu oraz metodom biologicznym możliwe jest zmniejszenie ilości sterolu nawet o 30%. Ponadto konsumenci mogą wybierać jaja pochodzące od ras kur znoszących jaja o zmniejszonej zawartości cholesterolu. Przykładem takiej rasy jest krajowa zielononóżka kuropatwina, której jaja zawierają ok. 150 mg cholesterolu. Zatem jak to jest z tą szkodliwością jaj? Czy mogą one stanowić zagrożenie dla życia lub zdrowia człowieka? Niepodważalnym faktem jest, że spożywanie jaj może wywołać reakcję alergiczną. Najsilniejszymi alergenami spośród białek jaja kurzego są owoalbumina oraz owomukoid, najsłabiej uczula konalbumina. Białka te wykazują oporność na działanie wysokich temperatur pomimo smażenia czy gotowania, wciąż zachowują swoje właściwości alergenne. Szczególnie niebezpieczna jest także postać białek jaja kurzego. Mogą one występować w tzw. postaci utajonej. Wielokrotnie konsumenci mogą nawet nie podejrzewać, że w danym produkcie spożywczym znajduje się śladowa ilość jaj. Przykładem jest lizozym, który ze względu na swoje właściwości bakteriobójcze jest wykorzystywany jako substancja dodatkowa do produkcji serów, aby zapobiec niewłaściwej fermentacji. Nawet 60% osób z alergią na białka jaja kurzego wykazuje nadwrażliwość na lizozym. Przy tego rodzaju alergii należy określić, na który składnik występuje reakcja alergiczna. Precyzyjna diagnostyka alergii na składowe jaj, w tym co najmniej rozróżnienie uczulenia na białko lub żółtko, pozwala na uniknięcie zbyt restrykcyjnej diety, co zdecydowanie poprawia 20 OGÓLNOPOLSKI INFORMATOR DROBIARSKI 313/10/2017

21

22 HIGIENA I ŻYWIENIE Tabela 2. Zastosowanie w medycynie elementów białka i żółtka jaja kurzego (wg Gołąb i Warwas 2005) Zastosowanie Białko jaja: owoalbumina owotransferyna owomukoid lizozym Żółtko jaja: foswityna mmunoglobulina Y białko modelowe w badaniu immunogenności potencjalny lek biochromatografia lek przeciwbakteryjny, przeciwwirusowy, przeciwgrzybiczny, testy ELISA źródło fosfopeptydów do leczenia osteoporozy immunoterapia, immunodiagnostyka jakość życia. Jest to ważne, ponieważ osoby z alergią na białko jaja, nie muszą mieć alergii na żółtko. Od niedawna bardzo wiele mówi się o tym, że jaja wykorzystywane są przy produkcji w przemyśle spożywczym oraz w medycynie m.in. jako potencjalne lekarstwo, co przez wielu (zwłaszcza konsumentów) uznawane jest za mit. Jednak w obu przypadkach jest to prawda. Z czego zatem to wynika? Jak wspomniano powyżej, jaja często występują, jako utajone składowe produktów żywnościowych. Z protein części białkowej jaja można uzyskać dużą objętość stabilnej piany, która żelując podczas ogrzewania, działa spulchniająco np.: w wyrobach cukierniczych (biszkopty, bezy). Owoalbumina (najsilniejszy alergen jaja kurzego) jest wykorzystywana w badaniach, jako modelowe białko wywołujące odpowiedź immunologiczną. W kręgu zainteresowania znajdują się także biologicznie aktywne peptydy powstające z owoalbuminy pod wpływem enzymów proteolitycznych. Kiedy spożywamy całe jaja, z zawartej w nich owoalbuminy pod działaniem pepsyny, powstaje oktapeptyd owokinina (obniża ciśnienie tętnicze krwi), który ulega natychmiastowej emulsyfikacji i jest dobrze absorbowany przez jelita. W tabeli 2 przedstawiono kilka składowych jaja kurzego, które znalazły zastosowanie w medycynie. Wiele wątpliwości budzi także zagadnienie jakie jaja należy spożywać, gotowane na miękko czy na twardo? 22 OGÓLNOPOLSKI INFORMATOR DROBIARSKI 313/10/2017

23

24 HIGIENA I ŻYWIENIE Rys. 1. Ocena świeżości jaj metodą szklanki z wodą (wg dostęp: ) Pod względem zdrowotności znaczącą przewagę mają jaja na miękko. Z czego to wynika? Przede wszystkim jaja gotowane na twardo są ciężej strawne. Długi czas gotowania (powyżej 10 min) w wysokiej temperaturze powoduje nie tylko utratę cennych składników, ale prowadzi także do reakcji siarki z żelazem (powstaje zielona otoczka wokół żółtka). Natomiast jeśli chodzi o jaja sadzone, to te z kolei nie są polecane przez dietetyków ze względu na konieczność użycia tłuszczu podczas smażenia. Tłuszcz podnosi poziom cholesterolu, ale również poddany obróbce termicznej powyżej 200C może wykazywać właściwości rakotwórcze. Nie zaleca się spożywania jaj w postaci surowej. Jest to szczególnie niebezpieczne ze względu na ryzyko zakażenia bakterią rodzaju Salmonella. Salmonella ginie przy temperaturze 70C, dlatego przed użyciem jaj w postaci surowej np. do wyrobu ciasta, należy jajo umyć ciepłą wodą. Najzdrowsze jajo, to jajo świeże. O świeżości jajka świadczy wypukłe, centralnie ułożone żółtko i przejrzyste białko oraz mała komora powietrzna (do 6 mm). Jednak czy jest możliwe, by to sprawdzić bez rozbijania skorupki? Wystarczy jajko zanurzyć w wodzie. Jeśli wypłynie na wierzch, jest stare (Rys. 1). 24 OGÓLNOPOLSKI INFORMATOR DROBIARSKI 313/10/2017

25

26 HIGIENA I ŻYWIENIE Kwestią sporną okazuje się być także barwa żółtka. Wiele osób twierdzi, że im żółtko jest ciemniejsze i ma bardziej intensywny kolor, tym jest lepsze. Ten stereotyp jest bardzo mylący. Barwa żółtka zależy między innymi od profilu tłuszczowego stosowanej paszy oraz od jej rodzaju. Ptaki karmione pszenicą znoszą jaja o bladożółtym kolorze, natomiast karmione kukurydzą o kolorze pomarańczowym. Ważne jest także stężenie zastosowanych barwników oraz właściwe proporcje pomiędzy nimi. Już niewielkie ilości czerwonego barwnika, takiego jak np. kantaksantyna, w połączeniu z większą ilością żółtych barwników mogą doprowadzić do uzyskania żółtka o intensywnym kolorze. Dodatek takich składników jak kwasy tłuszczowe czy witamina E dodatkowo stabilizuje barwniki w paszy, zapobiegając ich utlenianiu. Zatem ciemniejsze żółtko wcale nie oznacza lepsze, zdrowsze. Konsumenci wybierając jajka z żółtkiem cechującym się bardziej intensywną barwą twierdzą, że jest ono bardziej ekologiczne. Faktem jest, że jaja pochodzące od kur z chowu ekologicznego zazwyczaj mają kolor żółtopomarańczowy. Jednak wystarczy nawet niewielka ilość barwnika dodanego do paszy dla kur utrzymywanych klatkowo, by jaja wyglądały jak te z chowu ekologicznego. W związku z tym toczy się wiele dyskusji, czy wybrać klasyczne trójki, czy może jednak droższe, ale potencjalnie bardziej zdrowe zerówki. Niektórzy uważają, że owe trójki są bezpieczniejsze, ponieważ kury hodowane są w sterylnych warunkach, nie mają kontaktu z zanieczyszczeniami z gleby czy z dzikim ptactwem, które roznosi różne choroby. Dodatkowo liczne badania konsumenckie wykazały, że w ocenie sensorycznej jaja z chowu klatkowego a chowu ekologicznego nie różnią się znacząco między sobą. Zwolennicy chowu klatkowego podkreślają, że taki sposób utrzymania kur zapewnia lepszą higienę produkcji, większą produkcję jaj oraz mniejsze zużycie paszy. Dodatkowo można zaoszczędzić na ściółce, wiąże się to z mniejszym nakładem pracy oraz ogólnie mniejszymi kosztami produkcji jaj. W tym przypadku hodowca może w łatwy sposób monitorować i normować dawki pokarmowe. Oznacza to, że wszystko co zostanie spożyte przez kury, jest wiadomego pochodzenia. Przeciwnicy natomiast twierdzą, że klatkowe utrzymanie kur ogranicza zachowania typowe dla ptaków, tj. grzebanie, machanie skrzydłami, poszukiwanie pokarmu. Dodatkowo brak ruchu wywołuje stres objawiający się nietypowymi zachowaniami oraz doprowadza do wielu schorzeń, a stosowane pasze nie są paszami naturalnymi. 26 OGÓLNOPOLSKI INFORMATOR DROBIARSKI 313/10/2017

27

28 HIGIENA I ŻYWIENIE Zwolennicy jaj ekologicznych podkreślają, że są one zdrowsze, bo wolne od antybiotyków, gdyż w chowie ekologicznym zabronione jest ich stosowanie. W chowie konwencjonalnym antybiotyki mogą być stosowane przez rolników w celach leczniczych na zlecenie i pod ścisłą kontrolą lekarzy weterynarii. Polskie prawo surowo zabrania sprzedaży jaj, które znoszą kury w trakcie leczenia antybiotykami. Wynika to z faktu, że antybiotyk przenika z organizmu kury do jajka. Jeśli jednak w wyniku kontroli w jaju znalezione zostaną pozostałości po antybiotykach, wiąże się to z poważnymi konsekwencjami dla producenta. Wobec czego, coraz częściej stosowane są dodatkowe kontrole, by uświadomić konsumentów, że jaja, które nie są ekologiczne, też mogą być wolne od antybiotyków. Bardzo popularnym mitem jest przeświadczenie, że jaja z białymi skorupkami są lepsze. Barwa skorupy ma jedynie znaczenie estetyczne i jest zależna od rasy kury. W związku z tym niezależenie, czy skorupka jajka jest brązowa, czy biała są one tak samo w pełni wartościowe. Coraz częściej dostrzega się także, że producenci celowo nie czyszczą skorupek jaj, a wielokrotnie nawet je brudzą, by pokazać konsumentowi, iż jajo prosto od kury trafiło do wytłaczanki. Jaja ze względu na cieszącą się popularność wśród konsumentów, budzą także zainteresowanie wśród naukowców. Ten idealny produkt ma zarówno swoich zwolenników, jak i przeciwników. Niewątpliwe jest, że wokół jajek wytworzyło się wiele błędnych mitów, które bardzo często wprowadzają w błąd i nie są zgodne z prawdą. Mimo wielu kontrowersji, niepodważalny jest fakt, że nie ma drugiego bardziej pełnowartościowego produktu, niż jajo kurze. 28 OGÓLNOPOLSKI INFORMATOR DROBIARSKI 313/10/2017

29

30 SPRZĘT I TECHNOLOGIE CHOROBY OKRESU WYCHOWU KUR - CZĘŚĆ VIII Dr inż. Alina Rachwał Poznań Choroba Mareka (MD) Chorobę wywołuje wirus z rodziny Herpesviridae, podrodzina Alphaherpesvirinae. Zakażenie występuje wyłącznie poziomo. Wirus oporny jest na wysuszenie inne czynniki fizyczne, w pyle nie traci żywotności nawet do 5 miesięcy. Nie ginie w środowisku o ph Na zakażenie wrażliwe są kurczęta i indyki. Największą podatność na infekcję wykazują ptaki do 6. tygodnia życia. Wirus wraz ze złuszczonym naskórkiem przedostaje się do układu oddechowego, gdzie zostaje pochłonięty przez makrofagi i drogą krwi przedostaje się do narządów limfoidalnych - śledziona, grasica, torba Fabrycjusza. Jest ciągle obecny w narzędziach wewnętrznych. Dochodzi do spadku odporności ptaków oraz do uaktywnienia się genów nowotworowych wirusa. Ostatecznie wirus namnaża się w brodawkach piór i jego siewstwo postępuje dalej. Wirus może być także przenoszony przez pasożyty zewnętrzne odżywiające się krwią. Wirus po dostaniu się do organizmu ptaka wywołuje zmiany zapalne o charakterze nowotworowym w narządach, skórze, nerwach obwodowych i rzadziej w mózgu. Atakowany jest także układ autonomiczny. Choroba Mareka szybciej rozwija się u kurcząt zakażonych wcześniej wirusem choroby Gumboro. Okres inkubacji trwa 2 tygodnie do 3 miesięcy. W przypadku MD choroba może mieć różny przebieg /różne formy/, nawet w obrębie jednego obiektu. Choroba Mareka przebiega z różnymi objawami. Wyróżnia się tutaj następujące formy: Nadostra Chorują ptaki do 4-tygodnia życia. Przebieg jest ostry i bez objawów klinicznych. Śmiertelność dochodzić może do 85%. Ostra Występuje u kurcząt w 4-5. tygodniu wychowu. Śmiertelność może dochodzić do 70%. Typowe objawy to szybkie wychudzenie, bladość powolny chód objawy nerwowe, a szczególnie porażenia. Obraz sekcyjny przypomina białaczkę limfoidalną. Nacieki o charakterze nowotworowym występują we wszystkich narządach. Typowe jest znaczne zgrubienie ściany żołądka gruczołowego o słoninowatym wyglądzie. Brodawki piór są powiększone i przekrwione / gęsia skórka /. Zmiany obserwuje się także w nerwach obwodowych i centralnym układzie nerwowym /postać nerwowa/. Nerwowa Klasyczna postać nerwowa występuje u ptaków kilkumiesięcznych. W jej przebiegu obserwuje się niezborność ruchów, wysokie unoszenie nóg / defiladowy krok /, niepewny chód, podwinięte palce, poruszanie się skokami, opieranie się o podłoże całym śródstopiem, opuszczenie skrzydeł /często 30 OGÓLNOPOLSKI INFORMATOR DROBIARSKI 313/10/2017

31

32

33 Czy wiedzą Państwo w jakim systemie należy odchować kury do produkcji jaj w systemach alternatywnych? Pomożemy Państwu dobrać właściwy system. Zapraszamy do kontaktu.

34 SPRZĘT I TECHNOLOGIE jednego/, skręty głów. Różnorodność objawów związana jest z umiejscowieniem się zmian w poszczególnych nerwach. Przy całkowitym porażeniu obu kończyn typowe jest leżenie na boku z wyciągniętymi nogami - pozycja szpagatowa /rys.1/. Po zaatakowaniu układu współczulnego występują: duszność, ziewanie, trudności w połykaniu, osłabienie ruchów robaczkowych jelit, porażenie mięśni steku, zaburzenia w czynności serca, niedokrwistość, wychudzenie, biegunka. Wskutek zmian w układzie centralnym - dochodzi do drgawek, zaniku mięśni porażonych części ciała i wychudzenia. Nerwy, najczęściej splotu biodrowego i barkowego są zgrubiałe, często paciorkowate, żółtawe z zatartym poprzecznym prążko- Rysunek 1 Sylwetki ptaków w nerwowej postaci choroby Mareka 34 OGÓLNOPOLSKI INFORMATOR DROBIARSKI 313/10/2017

35 Informacje na temat dostępności silosów przez De Heus pod numerem

36 SPRZĘT I TECHNOLOGIE waniem. Worek osierdzowy może być powiększony i może zawierać większą ilość płynu surowiczego. Stwierdza się kataralne zapalenie jelit. Histologiczne obserwuje się w nerwach nacieki komórek jednojądrzastych, nieznaczne ilości granulocytów, ogniska zwyrodnienia Rysunek 2 Zgrubienie nerwów w chorobie Mareka Rysunek 3 Choroba Mareka - preparat histologiczny - nacieki komórek jednojądrzastych Rysunek 4 Różne kształty źrenic u kur w chorobie Mareka, a) - oko ptaka zdrowego 36 OGÓLNOPOLSKI INFORMATOR DROBIARSKI 313/10/2017

37

38 SPRZĘT I TECHNOLOGIE i bujanie tkanki łącznej /rys. 3/. Choroba Mareka preparat histologiczny nerwu -nacieki komórek jednojądrzastych. Oczna Najczęściej występuje u ptaków w wieku 9 miesięcy. Stwierdza się zmiany w zabarwieniu tęczówki i zmiany kształtu źrenicy, prowadzące do utraty zdolności akomodacji oka /rys.4/. Zmiany te występują także u osobników nie wykazujących objawów nerwowych. W rozpoznaniu zazwyczaj diagnozę stawia się w oparciu o badanie kliniczne ptaków oraz zmiany anatomo-patologiczne. Dodatkowo można wykonać badania serologiczne, wirusologiczne oraz wykorzystać metodę PCR. W praktyce terenowej można wykonać test RID polegający na wykrywaniu wirusa w brodawkach piór. W rozpoznaniu różnicowym należy wykluczyć białaczki ptasie, gruźlicę drobiu, AE /zakaźne zapalenie mózgu i rdzenia kręgowego kurcząt/, pomór rzekomy, perozę, listeriozę, zatrucie jadem kiełbasianym oraz niedobory witamin B1, B2 i E. Pewne trudności pojawiają się przy odróżnieniu ostrej postaci choroby Mareka od białaczki limfoidalnej. Przyjmuje się, że zachorowania do 3 miesięcy życia ptaków spowodowane są chorobą Mareka /postać ostra/. Białaczka limfoidalna rozwija się raczej u osobników starszych. Z histopatologicznych zmian, wywołanych wirusem choroby Mareka, charakterystyczne jest występowanie różnorodnego utkania /komórki limfoidalne/, plazmatyczne, włókna tkanki łącznej, a nawet komórki krwi/, natomiast w zmianach białaczkowych pojawiają się nacieki jednorodne /komórki limfoidalne/. Ważnym elementem różnicującym jest w chorobie Mareka występowanie zmian w jajniku i żołądku gruczołowym, a w białaczce limfoidalnej - zmiany dotyczą torby Fabrycjusza. Nie ma swoistego leczenia przeciwko tej chorobie. W przypadku zaburzeń nerwowych zaleca się podawanie preparatów zawierających witaminy z grupy B i witaminę E oraz magnez. Zapobieganie polega na uodparnianiu ptaków szczepionką opartą na szczepie Rispers w pierwszym dniu życia. Szczepionka ta 80-90% ptaków wrażliwych chroni przed zachorowaniem, ale nie przed zakażeniem. 38 OGÓLNOPOLSKI INFORMATOR DROBIARSKI 313/10/2017

39

40

41 PREMIERA NOWEGO KARMIDŁA Zapraszamy na Agrodays października 2017, stoisko nr D13

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54

55

56

57

58 AKTUALNOŚCI RYNEK JAJ SPOŻYWCZYCH Notowania z okresu: r. TOWAR Jaja spożywcze klasy XL Jaja spożywcze klasy L Jaja spożywcze klasy M Jaja spożywcze klasy S Cena w zł/100 szt Tygodniowa zmiana ceny w % 43,40 50,20 15,7 37,00 36,60-1,1 31,20 34,40 10,3 23,40 23,50 0,4 Źródło: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Departament Rynków Rolnych, Biuletyn Rynek jaj spożywczych Nr 36/2017 z dnia 14 września 2017 r. 58 OGÓLNOPOLSKI INFORMATOR DROBIARSKI 313/10/2017

59

60 AKTUALNOŚCI POLSKI DRÓB JEST BEZKONKURENCYJNY W 2025 roku drób będzie najczęściej spożywanym mięsem na świecie. Polska od 2014 roku jest liderem produkcji drobiu w Europie. Aby utrzymać pozycję, polscy drobiarze muszą postawić na rozwój eksportu i specjalizację. Według Komisji Europejskiej produkcja mięsa drobiowego w Unii Europejskiej w 2018 r. wzrośnie o 0,8 proc. do 14,5 mln ton. Otwarcie na nowe rynki to duża szansa na rozwój tego sektora w Polsce. Historia przemysłu drobiarskiego w Polsce rozwinęła się w drugiej połowie lat 40. XX wieku. Ówcześnie większość wyprodukowanego mięsa stanowiła zaopatrzenie krajowe. Eksportowano głównie pierze i puch gęsi i kaczek. Przełomowym momentem dla rozwoju tego segmentu rynku było jednak ostatnie dwudziestolecie. W tym czasie odnotowano dynamiczny wzrost produkcji żywca głównie ze względu na zmianę preferencji żywieniowych oraz konkurencyjnej ceny tego surowca w porównaniu do innych gatunków mięsa. Na światowym rynku rośnie popyt na białe mięso. Według OECD-FAO w 2025 r. drób będzie najchętniej spożywanym mięsem na całym świecie. W 2016 r. wyniosło 28,5 kg na mieszkańca, a w 2017 r. powinno sięgnąć 29 kg. Prognozy pokazują, że ta tendencja będzie się utrzymywać, choć wzrost nie będzie tak duży jak w latach poprzednich. Drób zaczęli doceniać także mieszkańcy Afryki i Azji, o czym świadczy rosnąca podaż na ten surowiec. Polski drób wyróżnia wysoka jakość i walory smakowo-zapachowe. O wysokiej konkurencyjności polskiego mięsa stanowi jego atrakcyjna cena i jakość. Szczególnie dobrze wypadają kurczęta. Na ten sukces składa się również wzrost zapotrzebowania na tanie i zdrowe źródło białka zwierzęcego. Polskę wyróżnia specjalizacja produkcji, wysoka efektywność, dostęp do tańszych surowców oraz wykwalifikowani hodowcy, którzy chcą rozwijać swoje gospodarstwa. Hodowcy drobiu, którzy chcą zwiększać swoje wyniki, powinni postawić na eksport. Głównie ze względu na to, że rodzimy rynek nie jest w stanie w pełni wykorzystać tak dynamicznie rosnącej produkcji. Dziś polski drób z powodzeniem zdobywa uznanie na Dalekim Wschodzie, w Azji i nawet, co może wielu szokować, w Afryce. Otwarcie na inne rynki to dla nich ogromna szansa. Szczególnie, że dysponują oni niezbędnym zapleczem technologicznym komentuje Joanna Rybak, kierownik produktu De Heus. Negatywny wpływ na koniunkturę rynku drobiu miała również ptasia grypa. Czy przekreśliła sukces polskiego drobiu? Należy pamiętać, że inwestycje w sektorze drobiu są długoterminowe. I choć wirus znacząco wyhamował rozwój nowych, to pozostałe, mimo występowania ognisk, kontynuowały produkcję. Było to możliwe dzięki wysokiemu poziomowi bezpieczeństwa i przestrzeganiu tak ważnych zasad bioasekuracji na tych fermach ocenia Rybak. 60 OGÓLNOPOLSKI INFORMATOR DROBIARSKI 313/10/2017

61

62 AKTUALNOŚCI Polskich producentów wyróżnia jakość oraz bezpieczeństwo produkcji. Polscy hodowcy doskonale zdają sobie sprawę z tego, że aby ich produkt był konkurencyjny, musi posiadać certyfikat, który potwierdzi jakość i bezpieczeństwo wszelkich procesów składających się na produkt końcowy przekonuje Michał Szafryna, kierownik produktu De Heus. Certyfikaty IKB, GMP, GMP+ oraz QS są coraz bardziej powszechne na polskich fermach drobiu. To właśnie bezpieczeństwo i smak polskiego mięsa w głównej mierze decyduje o jego konkurencyjności na międzynarodowym rynku. Trzeba być jednak świadomym szans i zagrożeń. Jednym z nich może być stosunkowo niska rentowność produkcji w Polsce. Szansą na rozwiązanie tego problemu może być obecność na rynkach, które charakteryzują odmienne preferencje zakupowe. W Azji elementy tuszy, które Europejczycy uważają za bezużyteczne cieszą się ogromnym zainteresowaniem. W ten sposób producenci mogliby wpłynąć na wzrost marży dodaje Szafryna. Więcej o perspektywach polskiego mięsa, bezpieczeństwie produkcji i certyfikatach, a także o wyzwaniach hodowli drobiu i rozwiązaniach problemów pojawiających się w polskich fermach będzie można dowiedzieć się podczas Agro Days. Dni Hodowcy już 14 i 15 października w Warszawie. Podczas eventu zaprezentowane zostaną również interesujące wyniki badania dot. preferencji konsumentów jaj i mięsa drobiowego. Bezpłatne zapisy na 62 OGÓLNOPOLSKI INFORMATOR DROBIARSKI 313/10/2017

63 AKTUALNOŚCI RYNEK MIĘSA DROBIOWEGO Ceny sprzedaży mięsa drobiowego (luzem) za okres Źródło: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Departament Rynków Rolnych, Biuletyn Rynek mięsa drobiowego Nr 36/2017 z dnia 14 września 2017 r. OGÓLNOPOLSKI INFORMATOR DROBIARSKI 313/10/

64 AKTUALNOŚCI RYNEK MIĘSA DROBIOWEGO Ceny sprzedaży mięsa drobiowego (konfekcjonowane) za okres Źródło: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Departament Rynków Rolnych, Biuletyn Rynek mięsa drobiowego Nr 36/2017 z dnia 14 września 2017 r. 64 OGÓLNOPOLSKI INFORMATOR DROBIARSKI 313/10/2017

65 OGŁOSZENIA DROBNE SPRZEDAM LINA KORALIKOWA DO PASZOCIĄGÓW Jasienica, Zamarskie o gr. 6,3 mm, z podwójnym czarnym koralikiem. Lina w 2 gatunkach: standard i o podwyższonej o 80% elastyczności. Kompletne paszociągi linowo-rurowo- -koralikowe. Wszystkie części zamienne do ww. paszociągów, w tym rury PCV oraz elementy karmików. Tel Tel. kom RUSZTA PLASTIKOWE I DREWNIANE o rozmiarach 100x60 cm (plastikowe), 120x100 cm (drewniane), dowolna ilość. Tel. kom SPRZEDAM WYPOSAŻENIE FERM karmidła, poidła, nagrzewnice, wentylatory - dowolna ilość. Tel. kom , AGREGATY PRĄDOTWÓRCZE od 8 kw do 200 KW Zamiana lub sprzedaż. Stan bardzo dobry. Tel. kom SPRZEDAM FERMĘ DROBIU w Zachodniej Ukrainie Tel. kom KLATKOWA ODCHOWALNIA KUR NIOSEK do tys. do wynajęcia. Możliwość całorocznego odchowu. Pabianice Tel dzwonić po SPRZEDAM LUB WYNAJMĘ FERMĘ KUR NIOSEK ALBO PRZYJMĘ WSPÓLNIKA nowe klatki typu woliera 4-piętrowe (Specht), 3 obiekty na kur niosek, ogrodzone 3 ha w tym dom mieszkalny i pom. socjalne, waga elekt., mieszalnie pasz w tym biny na 1000 ton zboża. Fermę drobiu o pow m 2 na tys. kur, nowe klatki typu Specht, 4 piętra, 1 ha w ogrodzeniu oraz fermę 1400 m na 30 tys. kur. Jaja ściółkowe PL2 36 tys. szt. dziennie. Zatrudnię kierownika fermy drobiu. Tel Tel. kom JANSEN GNIAZDA AUTOMATYCZNE WYŁĄCZNY DYSTRYBUTOR w Polsce Oferujemy gniazda używane, odrestaurowane, części zamienne nowe oraz używane, a także serwis i doradztwo. Maty wyściółkowe Astroturf do gniazd, łańcuchowe systemy żywienia VDL. Więcej szczegółów na Zadzwoń i zapytaj o indywidualną ofertę: Tel Tel. kom hopex@hopex.pl OGÓLNOPOLSKI INFORMATOR DROBIARSKI 313/10/

66 OGŁOSZENIA DROBNE SPRZEDAM AGREGATY prądotwórcze od 10 kva do 2500 kva - dobór agregatu w obiekcie inwestora - dostawy własnym transporetem - montaż - serwis gwarancyjny i pogwarancyjny Tel Tel. kom AGOS SILOSY PASZOWE/ZBOŻOWE t największy producent silosów. Dozownik ziarna 5% - 50% - montowany pod koszem paszociągu lub z zasobnikiem 1200 kg. Tel/fax KURKI ODCHOWANE ROSA Oferuję kurki odchowane Rosa, 4 kolory, pełna profilaktyka, transport. Pisklęta z własnej wylęgarni. Tel. kom , Tel AGREGATY PRĄDOTWÓRCZE od 20 KW do 1000 KW, nowe i używane z gwarancją i dowozem na miejsce, naprawy główne i bieżące. Tel. kom SPRZEDAM KURY z niemieckiej odchowalni Lohmann: Lohmann Brown 50 tys. szt., Lohmann White 10 tys. szt., Lohmann Sandy 10 tys. szt. Wstawienie , Oferujemy transport. Edward Roszak, Kopanki k/nowego Tomyśla Tel. kom POJENIE KROPELKOWE, PASZOCIAGI SPIRALNE podajniki paszowe, 100% kompletne linie, wloty powietrza, wentylatory szczytowe, zamgławianie. Sprzęt całkowicie nowy - TANIO. Tel , Tel. kom SORTOWNICE DO JAJ - naprawy bieżące, remonty kapitalne sortownic do jaj - skup, sprzedaż sortownic do jaj Tomax S.c. Tel. kom , SPRZEDAM KURKI ODCHOWANE ISA BROWN W terminach: Luty / Marzec 2018 r. SPRZEDAM APARATY LĘGOWE KL36 W całości lub na części: wózki, tace, napędy, sterowanie itp. MIDROB woj. śląskie Tel. kom OGÓLNOPOLSKI INFORMATOR DROBIARSKI 313/10/2017

67 OGŁOSZENIA DROBNE SPRZEDAM SPRZEDAM KURKI ODCHOWANE Novogen Classic oraz White 55 tys. szt. wstawione r. Lohmann 33 tys. szt. wstawione Lohmann 33 tys. szt. wstawione Odchów ściółkowy, pełna profilaktyka weterynaryjna. Możliwość transportu. Posiadam również wózki oraz wytłaczanki do jaj. Przyjmę zamówienia na kurki odchowane na rok 2018 Tel. kom , , SPRZEDAM WAGI SAMOCHODOWE do 60 ton, elektroniczne i mechaniczne, nowe i używane oraz inne. Nie wymagają zezwolenia na budowę oraz fundamentów. Tel Tel. kom SPRZEDAM PASZOCIĄG RYNNOWY TYP ŻARY kompletny oraz części rynny, zasypy, łańcuch Tel SPRZEDAM KURKI ODCHOWANE Rossa I - V 30 tyś szt. wstawione Odchów ściółkowy, pełna profilaktyka weterynaryjna. Możliwość transportu. Tel SPRZEDAM FERMĘ DROBIU NIOSEK miejsc. Wszystkie nowe klatki BigDutchman, profesjonalna mieszalnia pasz o wyd. 8t/h, + magazyny na zboża 650 ton. Zaplecza, magazyny, biura ok m 2. Sortownia jaj Stalkat ECM360. Odchowalnia BigDutchman 60 tys.szt. Dwie działki 3 h i 2 h. Rynek sprzedaży, transport, działajace przedsiębiorstwo. Tel SORTOWNICE Sprzedaż - Skup Wydajność od 1600 szt./h do szt./h, możliwość wraz z drukarką. Naprawy, remonty kapitalne - wszystkie typy. Tel./fax Tel. kom ŁUSKARKI lodu MAJA i HIGEL od 100 do 6000 kg/dobę. Nowe i używane z gwarancją. Remonty maszyn. Najniższe ceny w kraju. Tel. kom , Tel./fax , phu.west@vp.pl Zapraszamy na naszą stronę: OGÓLNOPOLSKI INFORMATOR DROBIARSKI 313/10/

68 OGŁOSZENIA DROBNE SPRZEDAM SPRZEDAM KURKI Lohmann brązowy, biały oraz sandy (produkuje kremowe jaja) w ilości 150 tys. szt., wstawione: , Specjalistyczny transport. Tel. kom SPRZEDAM TANIO BATERIE DO ODCHOWU NIOSEK Big Dutchman/Tecno - 3 rzędy na 32 tys. szt. oraz zmodernizowane baterie dla niosek Meller - 4 rzędy na 30 tys. szt. urządzenia w dobrym stanie, TANIO! woj. wielkopolskie. Tel: SORTOWNICA DO JAJ MOBA 2000 PAKOWACZKA DO JAJ reprodukcyjnych Stalkat SP 24000, 2009 rok Tel. kom , NAJTANIEJ - Jansen, Vencomatic, Van Gent, Ruszt Plastikowy i drewniany z podłożem, grzędy, paszociągi spiralne i łańcuchowe Tel. kom , , JAJA KURZE 1PL, 2PL Ferma Drobiu prowadzi chów wolno wybiegowy w ilości 20 tys. jaj dziennie oraz chów ściółkowy. Zapraszamy do współpracy Tel. kom , woj. dolnośląskie SPRZEDAM WYPOSAŻENIE FERM nowe i używane paszociągi, systemy pojenia, wentylatory i inne Tel. kom , SPRZEDAM FERMĘ DROBIU Z ZAKŁADEM PAKOWANIA JAJ Ferma w ciągłej eksploatacji, własna odchowalnia kur na 30 tys. szt., wytwórnia paszy, silosy na zboże o pojemności ponad 500 ton, waga elektroniczna na 60 ton, agregat prądotwórczy 100 KW, każda z trzech hal posiada ogrzewanie wodne nadmuchowe, odchowalnia dodatkowo ogrzewanie gazowe, własne ujęcie wody, mieszkanie dla pracowników, dom o powierzchni ponad 400 m. Obecnie ferma prowadzi zautomatyzowany chów alternatywny wolny wybieg szt., ściółkowy szt., powierzchnia działki około 8 h, teren ogrodzony, monitoring, ochrona. woj. dolnośląskie Tel. kom SPRZEDAM GNIAZDA AUTOMATYCZNE firmy Jansen, dł. od 65 do 100 m wraz z pozostałym wyposażeniem, stan techniczny bardzo dobry. Tel. kom MIEJSCE NA TWOJE OGŁOSZENIE 68 OGÓLNOPOLSKI INFORMATOR DROBIARSKI 313/10/2017

69 OGŁOSZENIA DROBNE SPRZEDAM SPRZEDAM 14 HA GOSPODARSTWO w tym ok. 5 ha uzbrojonych terenów inwestycyjnych przeznaczonych pod produkcję zwierzęcą. Ze względu na swoje położenie oraz tereny wybiegowe idealnie nadaje się np. do towarowego tuczu gęsi. Zabudowane jest budynkiem mieszkalnym, 3 budynkami produkcyjnymi po 660 m 2,/obecnie tucz kaczki 85 tys. szt. rocznie/ oraz budynkiem magazynowym 900 m 2 z wydzieloną częścią ok. 160 m 2 przygotowaną do produkcji żywności. Lokalizacja woj. lubelskie. Tel. kom SPRZEDAM SORTOWNIE DO JAJEK: Marki STALKAT typ ECM 360 wydajność maszyny /h, po kapitalnym remoncie, eletroniczna, 8 torów, cena do uzgodnienia Marki Moba typ 2000 wydajność maszyny /h, w bdb. stanie technicznym, cena do uzgodnienia Drukarkę do znakowania jajek marki Leibinger JET2, drukarka mało używana Tel , SPRZEDAM GOSPODARSTWO ROLNE Z FERMĄ DROBIU Zautomatyzowany chów ściółkowy, centralne ogrzewanie wodne z piecem przystosowanym do palenia słomą, hala 1100 m 2, agregat prądotwórczy, magazyny, garaże, własne ujęcie wody-studnia głębinowa, całość ogrodzona i monitorowana, teren utwardzony z dojazdem drogą asfaltową, ok. 10 ha użytków rolnych z możliwością dokupienia większej ilości ziemi oraz lasu, waga samochodowa. Możliwość zakupu bez ziemi ornej. woj. mazowieckie powiat płocki Tel. kom ODCHOWAM KURĘ NIOSKĘ POD ZAMÓWIENIE Wstawienie piskląt jednodniowych koniec lutego/początek marca 2018 roku, rasa kury wg. zamówienia klienta Ilość tyś sztuk kur niosek Pełen program szczepień Tel , SUPER ALARM FERMOWY powiadomi telefonicznie oraz SMS o braku prądu i przekroczeniu progów min/max temperatury. Zadzwoń lub wyślij sms - oddzwonimy. Tel. kom MIEJSCE NA TWOJE OGŁOSZENIE OGÓLNOPOLSKI INFORMATOR DROBIARSKI 313/10/