RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA POWIATU ŁOWICKIEGO

Transkrypt

1 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA POWIATU ŁOWICKIEGO Łowicz 2008 r.

2 2 1. WSTĘP Ustawa Prawo ochrony środowiska oraz ustawa o odpadach nakładają na jednostki samorządu terytorialnego obowiązek opracowania Programu ochrony środowiska oraz Planu gospodarki odpadami. Art. 17 ust.1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Tekst jednolity: Dz.U. z 2006 r. Nr 129, poz. 902 z późn. zm.) stwierdza, iŝ organ wykonawczy województwa, powiatu i gminy w celu realizacji polityki ekologicznej państwa sporządza odpowiednio wojewódzkie, powiatowe i gminne programy ochrony środowiska. W dniu 30 czerwca 2004 r. Uchwałą Nr XIX/124/2004 Rada Powiatu Łowickiego uchwaliła Program Ochrony Środowiska Powiatu Łowickiego oraz Powiatowy Plan Gospodarki Odpadami. Zgodnie z art. 18 ustawy Prawo ochrony środowiska, na Zarządzie Powiatu spoczywa obowiązek sporządzenia co 2 lat raportów z wykonania Programu Ochrony Środowiska, które przedstawia się Radzie Powiatu. Władze powiatu pełnią w odniesieniu do Programu Ochrony Środowiska kilka funkcji: funkcje regulacyjne, na które składają się akty prawa lokalnego uchwały oraz decyzje administracyjne związane z określonymi obszarami zagadnień środowiskowych, funkcje wykonawcze zadania wynikające z ustaw, w tym zadania kontrolne, funkcje wspierające dla podmiotów zaangaŝowanych w rozwój gmin i powiatu, funkcje kreujące działania ukierunkowane na poprawę środowiska. Działania zawarte w Programie Ochrony Środowiska zostały zdefiniowane po przeprowadzeniu: analizy obecnego stanu środowiska naturalnego w powiecie, analizy stanu infrastruktury technicznej związanej z ochrona środowiska, konsultacji z samorządami gmin. Diagnoza aktualnego stanu środowiska oraz zasobów naturalnych w Powiecie Łowickim została sporządzona na postawie danych państwowego monitoringu środowiska, danych Starostwa Powiatowego w Łowiczu oraz gmin Powiatu Łowickiego. W analizie uwzględniono wszystkie sektory środowiska: wodę, w tym zasoby i jakość wód, powietrze atmosferyczne, środowisko przyrodnicze, powierzchnię ziemi, zasoby surowcowe. Na podstawie charakterystyki aktualnego stanu środowiska określono główne cele i kierunki działania w zakresie ochrony i racjonalnego gospodarowania środowiskiem. Stan środowiska powiatu łowickiego mieści się w krajowych średnich standardach jakości dla terenów nieprzemysłowych. Cele i zadania programu ochrony środowiska dla tego obszaru koncentrują się zatem na zachowaniu i podwyŝszaniu jakości środowiska, w szczególności w zakresie poprawy czystości wód powierzchniowych, zmniejszeniu emisji zanieczyszczeń do powietrza pochodzących z niskiej emisji, uporządkowaniu gospodarki odpadami komunalnymi, utrzymaniu i wzbogacaniu stanu przyrody i róŝnorodności biologicznej. Dla poszczególnych zadań umieszczonych w Programie Ochrony Środowiska Powiatu Łowickiego przedstawiono harmonogramy ich wdraŝania do roku 2007 oraz do roku 2015.

3 3 Plany inwestycyjne na terenie powiatu obejmują szereg działań z zakresu gospodarki wodno-ściekowej, gospodarki odpadami, ochrony powietrza, ochrony przyrody. Skalę działań inwestycyjnych warunkują moŝliwości finansowe gmin i powiatu. Dlatego konieczne jest podjęcie intensywnych starań o pozyskanie środków zewnętrznych na realizacje tych zadań. Jednym z priorytetowych zadań dla samorządu powiatowego są działania zwiększające świadomość ekologiczną mieszkańców, które to działania powinny być prowadzone w sposób ciągły. 2. CELE I ZADANIA ZAWARTE W PROGRAMIE OCHRONY ŚRODOWISKA Przedsięwzięcia priorytetowe. Priorytetowe, w rozumieniu przyjętej misji rozwoju gospodarczego i społecznego powiatu są przedsięwzięcia związane z poprawą jakości środowiska: w zakresie standardu jakości wód powierzchniowych, w zakresie ograniczenia powstawania i właściwego zagospodarowania odpadów, w zakresie utrzymania i wzbogacania stanu przyrody i róŝnorodności biologicznej, w zakresie poprawy jakości powietrza. Za priorytetowe uznaje się przedsięwzięcia budowy sieci kanalizacyjnych, budowy i modernizacji oczyszczalni ścieków, zorganizowania szczelnego systemu gospodarki odpadami, a takŝe przedsięwzięcia związane ze zmniejszeniem zanieczyszczenia powietrza. Są to przedsięwzięcia i zadania krótko- i średniookresowe, których realizacja powinna się koncentrować w latach do 2010, a nie przekroczyć roku Priorytetowym przedsięwzięciem długookresowym będzie likwidacja niskich emisji poprzez zastąpienie paliw stałych w siedliskach ludzi gazem ziemnym, oraz zwiększenie wykorzystania do potrzeb mieszkalnictwa energii elektrycznej, co będzie wymagało znacznych nakładów. Do priorytetowych przedsięwzięć, planowanych do wykonania do roku 2010 w powiecie łowickim, naleŝą: W zakresie gospodarki odpadami 1. Budowa zakładu Zagospodarowania Odpadów Komunalnych Realizują: Związek Gmin lata Urządzenie gminnych punktów recyklingu lata W zakresie gospodarki wodno-ściekowej 1. Zapewnienie wody o odpowiedniej ilości i jakości dla Miasta Łowicza poprzez wykorzystanie dolnokredowego poziomu wodonośnego Urząd Miejski w Łowiczu/ZUK, lata Rozbudowa sieci wodociągowej Gmina Bielawy, lata Rozbudowa sieci wodociągowej Gmina Nieborów, lata Budowa i rozbudowa sieci kanalizacyjnych. 5. Budowa oczyszczalni ścieków.

4 4 W zakresie ochrony powietrza, zmniejszania energochłonności gospodarki Gazyfikacja powiatu, a szczególnie miasta Łowicz i gminy Łowicz, lata W zakresie utrzymania stanu przyrody i róŝnorodności biologicznej Przeprowadzenie przeglądu miejscowych planów za-gospodarowania przestrzennego pod kątem zabezpieczenia obszarów chronionych przed niewłaściwym inwestowaniem, przez ewentualne wprowadzenie odpowiednich zapisów oraz pod kątem zwiększenia terenów objętych ochroną Pozostałe cele i kierunki działań Ochrona i wzrost róŝnorodności biologicznej i krajobrazowej oraz doskonalenie systemu obszarów chronionych Zwiększenie skuteczności narzędzi planistycznych (plan zagospodarowania przestrzennego) jako narzędzia ochrony przyrody i krajobrazu Wzmocnienie ochrony gatunkowej roślin i zwierząt na terenie powiatu Zachowanie tradycyjnego, urozmaiconego krajobrazu rolniczego na terenie powiatu Zwiększenie poziomu świadomości ekologicznej społeczeństwa w zakresie jego roli w ochronie przyrody jako elementu środowiska Wzbogacenie i racjonalna gospodarka zasobami naturalnymi - wzbogacenie i racjonalna eksploatacja zasobów leśnych poprzez ekologizację gospodarowania w leśnictwie Wzbogacenie zasobów leśnych Ochrona wód Poprawa jakości wód powierzchniowych: Budowa i rozbudowa sieci kanalizacyjnej (wyrównanie dysproporcji między długością sieci wodociągowej a kanalizacyjnej), Modernizacja i budowa oczyszczalni ścieków, spełniających wymogi UE. Likwidacja niezorganizowanych zrzutów Ochrona powietrza Utrzymanie dobrej jakości powietrza na obszarze powiatu Zmniejszenie energochłonności gospodarki ZrównowaŜone i racjonalne gospodarowanie energią w powiecie Racjonalizacja wykorzystania energii w powiecie Zmniejszenie energochłonności procesów wytwórczych, świadczenia usług oraz konsumpcji Wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych.

5 Zmniejszenie uciąŝliwości powodowanej nadmiernym hałasem komunikacyjnym. Sporządzenie map akustycznych miasta Łowicza. Opracowanie programu działań dostosowawczych.. 3. REALIZACJA ZADAŃ UJĘTYCH W PROGRAMIE OCHRONY ŚRODOWISKA W LATACH Realizacja przedsięwzięć priorytetowych W zakresie gospodarki odpadami. Budowa Zakładu Zagospodarowania Odpadów Komunalnych: Obecnie trwają końcowe prace związane z powołaniem Związku Gmin, który w najbliŝszych latach realizował będzie ZZGO. Urządzeni gminnych punktów recyklingu. Gminne systemy selektywnej zbiórki odpadów nie przewidują gminnych punktów recyklingu, natomiast planowane jest utworzenie gminnych punktów zbiórki odpadów niebezpiecznych (GZPN) do końca 2010 roku W zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Zapewnienie wody odpowiedniej ilości i jakości dla miasta Łowicza poprzez wykorzystanie dolnokredowego poziomu wodonośnego. Miasto Łowicz oraz Zakład Usług Komunalnych w Łowiczu przystąpiły do zrealizowania dolnokredowej studni głębinowej zastępczej Nr 3. W ramach inwestycji przeprowadzono przetarg i wyłoniono wykonawcę. Termin wykonania odwiertu ustalono na II kwartał 2008 roku. Zakładana głębokość studni Nr III wynosi 480 m, a projektowana wydajność 210 m 3 /h. Rozbudowa sieci wodociągowej w Gminie Bielawy W latach w Gminie Bielawy prowadzono intensywne inwestycje związane z budową sieci wodociągowych. W tych latach wybudowano łącznie 41,90 km sieci wodociągowych. Przeprowadzono takŝe modernizację 3 stacji wodociągowych w: Sobocie, Oszkowicach i Trabach. Rozbudowa sieci wodociągowej w Gminie Nieborów W latach w Gminie Nieborów wybudowano 7,50 km sieci wodociągowych. Dokonano takŝe wymiany istniejących sieci wodociągowych o długości 4,10 km.

6 6 Budowa i rozbudowa sieci kanalizacyjnych W latach inwestycje związane z budową i rozbudowa sieci kanalizacyjnych miały miejsce w następujących gminach: w Gminie Miasto Łowicz: wybudowano 16,5 km sieci kanalizacji sanitarnej w Gminie Łyszkowice: wybudowano 0,5 km sieci kanalizacji sanitarnej (we wcześniejszych latach wybudowano około 10,52 km kanalizacji sanitarnej) w Gminie Łowicz: wybudowano 8,75 km sieci kanalizacji sanitarnej (sieć kanalizacji sanitarnej włączona do sieci kanalizacji miejskiej z oczyszczeniem ścieków w miejskiej oczyszczalni ścieków w Łowiczu oraz w oczyszczalni ścieków OSM Łowicz) w pozostałych gminach Powiatu Łowickiego budowa sieci kanalizacji sanitarnej przewidziana jest na lata Budowa oczyszczalni ścieków: do 2004 roku wybudowano 2 gminne oczyszczalnie ścieków komunalnych: w Łyszkowicach oraz w Domaniewicach, w latach w Mieście Łowicz wykonano na wylotach kanalizacji deszczowej 7 oczyszczalni wód opadowych i roztopowych (separatorów z osadnikami), w pozostałych gminach budowa oczyszczalni ścieków komunalnych przewidziana jest na lata oraz lata późniejsze W zakresie ochrony powietrza, zmniejszenia energochłonności gospodarki gazyfikacja powiatu, a szczególnie Miasta Łowicz i Gminy Łowicz: W latach dokonano budowy kolektora gazowego dostarczającego gaz ziemny do Miasta Łowicza, a na terenie miasta Łowicza wybudowano 6,0 km sieci gazowej W zakresie utrzymania stanu przyrody i róŝnorodności biologicznej BieŜąco prowadzone są procedury oceny wpływu realizacji na środowisko planowanych przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, przy wydawaniu przez Gminy decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia oraz przy opiniowaniu i uzgadnianiu tych przedsięwzięć przez Starostę Łowickiego. W szczególności dotyczy to terenów cennych pod względem przyrodniczym.

7 Realizacja pozostałych celów i kierunków działań Zwiększenie poziomu świadomości ekologicznej społeczeństwa w zakresie jego roli w ochronie przyrody, jako elementu środowiska. Realizacja w.w. zadania prowadzona jest przede wszystkim poprzez szeroko pojętą edukację ekologiczną Działania prowadzone przez Starostwo Powiatowe w Łowiczu. W latach Powiat Łowicki przeprowadził szereg działań z zakresu edukacji ekologicznej. Działania te skierowane były przede wszystkim do uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych oraz rolników z terenu Powiatu Łowickiego. Główną ideą organizowanych przedsięwzięć ekologicznych było umacnianie poczucia odpowiedzialności za stan środowiska naturalnego oraz wzmacnianie wraŝliwości ekologicznej osób uczestniczących w tychŝe przedsięwzięciach. Jako formy realizacji działań z zakresu edukacji ekologicznej przyjęto organizację róŝnego typu konkursów, imprez plenerowych, wycieczek ekologicznych, konferencji szkoleniowych, zajęć terenowych, zakup oraz opracowanie wydawnictw o tematyce ekologicznej. 1) Konkursy ekologiczne skierowane do przedszkolaków, uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych oraz ponadgimnazjalnych: organizacja trzech edycji konkursu zbiórki aluminiowych puszek skierowanego do uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych oraz ponadgimnazjalnych, organizacja dwóch edycji konkursu zbiórki zuŝytych baterii skierowanego do uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych oraz ponadgimnazjalnych, organizacja konkursu zbiórki nakrętek od plastikowych butelek skierowanego do przedszkolaków, organizacja dwóch edycji konkursu W poszukiwaniu nowych drzew pomnikowych skierowanego do uczniów szkół gimnazjalnych oraz ponadgimnazjalnych. Konkurs polegał na wyszukiwaniu przez uczniów drzew o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, historycznej, bądź teŝ takich, które odznaczały się wyjątkowymi indywidualnymi cechami, organizacja konkursu Porządki nad Bzurą skierowanego do uczniów szkół gimnazjalnych oraz ponadgimnazjalnych. Konkurs miał dwa wymiary: przygotowanie pracy nt. znaczenia rzeki Bzury oraz zbiórki śmieci z brzegów rzeki, organizacja Łowickiego Turnieju Wiedzy Ekologicznej skierowanego do uczniów szkół gimnazjalnych oraz ponadgimnazjalnych. Turniej przebiegał w dwu etapach: I etap polegał na przygotowaniu pracy nt. Gospodarka odpadami w mojej gminie, II etap obejmował prezentację przygotowanej pracy, odpowiedź na pytania dotyczące gospodarki odpadami oraz test pisemny na temat ekologii i ochrony środowiska, organizacja konkursu plastycznego Łowiectwo w sztuce skierowanego do uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych oraz ponadgimnazjalnych,

8 8 współorganizacja konkursu Moje środowisko skierowanego do uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych oraz ponadgimnazjalnych. Konkurs dotyczył zagadnień związanych z istnieniem dzikich wysypisk śmieci na terenie Powiatu Łowickiego, współorganizacja dwóch edycji Wojewódzkiej Olimpiady Wiedzy Ekologicznej WODR w Bratoszewicach, współorganizacja IV edycji Powiatowego Konkursu Ekologicznego na temat Bolimowskiego Parku Krajobrazowego, współorganizacja konkursu Śmieci, śmieci, śmieci propagującego selektywną zbiórkę odpadów, współorganizacja konkursu plastycznego Wiosenna przyroda w parku, lesie i na łące skierowanego do przedszkolaków, współorganizacja konkursu na plakat z okazji Międzynarodowego Dnia Ziemi współorganizacja konkursu piosenki ekologicznej, współorganizacja olimpiady dla rolników i uczniów szkół rolniczych sprawdzającej wiedzę z zakresu rolnictwa i ekologii w rolnictwie, współorganizacja II edycji Ogólnopolskiego Konkursu Czysty Las, współorganizacja konkursu plastycznego Zdrowy las, zdrowe płuca. 2) Ekologiczne imprezy plenerowe: organizacja Patrolu kajakowego na rzece Bzurze na odcinku Łęczyca Łowicz organizacja Powiatowego Festynu Myśliwskiego w Walewicach, podczas którego odbyło się podsumowanie konkursu plastycznego Łowiectwo w sztuce, współorganizacja Rowerowego zlotu gwiaździstego skierowanego do uczniów szkół gimnazjalnych oraz ponadgimnazjalnych, organizacja VII Rajdu Dnia Ziemi ŚcieŜkami Puszczy Bolimowskiej. 3) Wycieczki ekologiczne uczniów szkół ponadgimnazjalnych: zorganizowano wycieczki ekologiczne uczniów szkół ponadgimnazjalnych z terenu Powiatu Łowickiego do: Kopalni Węgla Brunatnego w Łowiczu, Bolimowskiego Parku Krajobrazowego, Arboretum w Rogowie. 4) Konferencje szkoleniowe mające na celu propagowanie informacji z zakresu ekologii: zorganizowano dwie edycje konferencji Programy rolno-środowiskowe wyzwanie i szansa dla rozwoju rolnictwa w regionie skierowanej do rolników z terenu Powiatu Łowickiego. 5) Zajęcia terenowe ukierunkowane na kształcenie ekologiczne organizacja akcji sadzenia krzewów przy szkołach ponadgimnazjalnych oraz innych jednostkach organizacyjnych Powiatu Łowickiego,

9 9 organizacja zajęć terenowych w szkołach ponadgimnazjalnych na terenie Powiatu Łowickiego: ZSP Nr 2 RCKU w Łowiczu, ZSP w Zduńskiej Dąbrowie. Uczniowie z wykorzystaniem sprzętu dydaktycznego zakupionego przez Starostwo Powiatowe w Łowiczu: atlasy do badania czystości powietrza metodą porostową, odczynniki i papierki wskaźnikowe, analizator gazów (detektor) prowadzili badania na terenie Powiatu Łowickiego. 6) Zakup wydawnictw o tematyce przyrodniczej i ekologicznej dla Powiatowej Biblioteki Publicznej w Łowiczu oraz przedszkoli z terenu Powiatu Łowickiego dla Powiatowej Biblioteki Publicznej w Łowiczu zakupiono 146 ksiąŝek o tematyce przyrodniczej. zakup wydawnictwa pt. Dobre rady na złe odpady dla przedszkolaków z terenu Powiatu Łowickiego. 7) Wydawnictwa o tematyce ekologicznej opracowywane w Starostwie Powiatowym w Łowiczu zakładki do ksiąŝek związane z tematyką recyklingu skierowane do uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych oraz ponadgimnazjalnych Działania prowadzone przez Gminy. 1) Miasto Łowicz: organizacja akcji ekologicznej w zakresie gospodarki odpadami Sprzątanie świata z udziałem przedszkolaków i uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych zakup 50 szt kontenerów do selektywnej zbiórki odpadów organizacja akcji ekologicznej w zakresie promocji walorów przyrodniczych Dzień drzewa : zakup 292 szt sadzonek drzew i 1756 sadzonek krzewów, które przekazano do szkół i przedszkoli na terenie miasta przeprowadzenie akcji informacyjnej dotyczącej zagroŝeń związanych z uŝytkowaniem azbestu 2) Gmina Kiernozia: organizacja akcji ekologicznej w zakresie gospodarki odpadami Sprzątanie świata polegającej na zbiórce odpadów komunalnych 3) Gmina Kocierzew Południowy: organizacja akcji ekologicznych w zakresie gospodarki odpadami w formie konkursów, szkoleń, festynów, organizacja akcji ekologicznych w zakresie promocji walorów przyrodniczych w formie festynów i konkursów,

10 10 4) Gmina Łowicz: organizacja akcji ekologicznej w zakresie gospodarki odpadami pn. Sprzątanie świata : przeprowadzenie szkolnego konkursu plastycznego, sprzątanie wybranych terenów leśnych na obszarze miejscowości Parma, pogadanka dotycząca oddziaływania człowieka na środowisko w Szkole Podstawowej w Niedźwiadzie, Popowie, Jamnie, Bocheniu oraz Wygodzie. 5) Gmina Łyszkowice: organizacja akcji ekologicznej w zakresie gospodarki odpadami pn. Sprzątanie świata skierowanej do uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych. 6) Gmina Nieborów: 7) Gmina Zduny: organizacja akcji ekologicznej w zakresie gospodarki odpadami pn. Wiosenne porządki, organizacja akcji Sprzątanie świata skierowanej do uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych, organizacja letniego festynu promującego walory przyrodnicze organizacja szkoleń oraz kursów chemizacyjnych z zakresu właściwego stosowania środków ochrony roślin, organizacja spotkania informacyjnego dla mieszkańców gminy dotyczącego zagroŝeń związanych ze stosowaniem azbestu, organizacja konkursu dotyczącego Bolimowskiego Parku Krajobrazowego. organizacja trzech edycji akcji ekologicznej w zakresie gospodarki odpadami pn. Czysta i piękna gmina Wzmocnienie ochrony gatunkowej roślin. W celu zwiększenia powierzchni terenów objętych ochroną prawną, a takŝe zwiększenia oraz wzmocnienia formy ochronnej terenów obecnie chronionych na bieŝąco współpracowano z Uniwersytetem Łódzkim, Nadleśnictwami Kutno i Skierniewice, Bolimowskim Parkiem Krajobrazowym, Wojewódzkim Konserwatorem Przyrody. Współpraca ta dotyczyła m.in. koncepcji systemu europejskiej sieci obszarów chronionych w ramach Natura 2000 na obszarze powiatu. W tym celu Uniwersytet Łódzki opracował i prezentował Ministrowi Środowiska walory przyrodnicze (siedliska, florę, faunę) w wyznaczonych terenach województwa łódzkiego, w tym dotyczące powiatu łowickiego. W wyniku tego w 2004 roku utworzony został obszar specjalnej ochrony ptaków Natura Obszar ten funkcjonuje pod nazwą Pradolina Warszawsko Berlińska (PLB ) obejmujący cały obszar doliny Bzury, jej dopływów, stawów rybackich w gminach Łowicz, Bielawy, Domaniewice, Zduny o łącznej powierzchni ha.

11 11 Głównym przedmiotem ochrony są ptaki, szczególnie wodno błotne. Ponadto, w ramach tych działań wyznaczony został obszar specjalnej ochrony siedlisk Natura 2000 pn. Pradolina Bzury - Neru ( PLH ) o powierzchni ha równieŝ w gminach: Łowicz, gmina wiejska i miejska, Bielawy, Domaniewice, Zduny. W roku 2005 Wojewódzki Konserwator Przyrody podjął działania w celu utworzenia nowych obszarów chronionych w powiecie łowickim tj. rozszerzenia obszaru chronionego krajobrazu Pradoliny Warszawsko Berlińskiej w gminach miasto Łowicz, gmina wiejska Łowicz i w gminie Nieborów o łącznej powierzchni ha. Obszar ten obejmować ma dolinę rzeki Bzury w dół rzeki w kierunku jej ujścia. Następne planowane obszary chronione to Sokolnicko Piątkowski o powierzchni 70 ha oraz Doliny Słudwi - Przysowy o powierzchni ha. W 2006 roku w ramach przygotowań do wyznaczenia w kraju nowych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 wszystkie nadleśnictwa przeprowadziły na obszarze Lasów Państwowych inwentaryzację przyrodniczą obejmująca florę i faunę. W powiecie łowickim inwentaryzacja taka przeprowadzona została na terenach leśnych na powierzchni 3.390,92 ha, w wyniku, której zakwalifikowano około 300 ha powierzchni do Natury 2000 ze względu na bogactwo siedlisk np; jeziorka entotroficzne, łęgi olsowe, grądy, starorzecza, wrzosowiska, bór chrobotkowy oraz ze względu na występowanie rzadkich gatunków ptaków Wzbogacenie zasobów leśnych. Lasy w powiecie łowickim zajmują powierzchnię ha, z czego 4955ha to lasy niepaństwowe. Powiat łowicki odznacza się niska lesistością, bo zaledwie 9,8%. Na przestrzeni ostatnich 4 latach w powiecie łowickim przybyło ponad 144 ha nowo zasadzonych lasów. Wielkość zalesień w poszczególnych gminach przedstawia poniŝsze zestawienie tabelaryczne: Lp. Gmina Powierzchnia zalesiona na przestrzeni ostatnich 4 latach [w ha] 1. Bielawy 12,98 2. Domaniewice 5,65 3. Kiernozia 1,20 4. Łowicz 8,86 5. Łyszkowice 82,27 6. Nieborów 33,98 Razem 144,94

12 12 Starosta sprawuje nadzór nad gospodarką leśną w lasach niepaństwowych. Nadzór ten sprowadza się między innymi do doradztwa w zakresie prowadzenia prawidłowej hodowli, ochrony i uŝytkowania lasów poprzez właścicieli. W celu poprawy skuteczności sprawowanego nadzoru Starosta wprowadził zmiany organizacyjne polegające na rezygnacji zlecania tego zadania nadleśnictwom w miejsce zatrudnienia etatowego leśnika ds. terenowego nadzoru. Ponadto, w 2006 roku kosztem własnym sporządzone zostały uproszczone plany urządzenia lasów dla wszystkich właścicieli w powiecie, co takŝe usprawnia właściwe gospodarowanie zasobami leśnymi. Sprawując nadzór nad lasami prywatnymi dbamy na bieŝąco o powszechną ochronę lasów, utrzymanie ich ciągłości i trwałości, podnoszenie naturalnej odporności, o prowadzenie w nich zrównowaŝonego rozwoju, utrzymanie ich róŝnorodności biologicznej. Sposób sprawowanego nadzoru zmierza do kształtowania właściwej struktury zasobów leśnych, oraz wykorzystania ich w taki sposób i z taką intensywnością, aby nadmiernie nie uszczuplić bogactwa naturalnego Ochrona wód poprawa, jakości wód powierzchniowych. Ochrona wód, a co za tym idzie poprawa, jakości wód powierzchniowych realizowana jest przede wszystkim poprzez rozwój infrastruktury związanej z oczyszczaniem ścieków (budowę oczyszczalni ścieków) oraz poprzez budowę kanalizacji sanitarnej. Inwestycje te będą takŝe prowadziły do likwidacji niezorganizowanych zrzutów ścieków. W latach inwestycje w tym zakresie realizowane były głównie w mieście Łowicz, gminie Łowicz i gminie Łyszkowice. Inwestycje te przedstawiono w punkcie 3.1. niniejszego sprawozdania. Pozostałe gminy inwestycje dotyczące budowy oczyszczalni ścieków i kanalizacji przesunęły na lata i lata dalsze. Stan istniejący oraz inwestycje zrealizowane w latach oraz inwestycje planowane do zrealizowania w latach przedstawia poniŝsze zestawienie tabelaryczne.

13 13 L.p. Gminy Długość sieci kanalizacyjnej [km] Stan istniejący rok 2006 Liczba osób korzystających z kanalizacji % osób korzystających z kanalizacji Liczba oczyszczalni ścieków Inwestycje zrealizowane w latach Długość sieci kanaliz. [km] Nowe oczyszcz. Ścieków kom. Inwestycje planowane do zrealizowania w latach Długość sieci kanaliz. [km] Nowe oczyszcz. ścieków kom. Miasto 1. Łowicz 90, ,5-6,8 - Gmina 2. Łowicz 8, ,75-6,8 - Gmina 3. Bielawy 2, Gmina Kocierzew Południowy Gmina 5. Domaniewice 1, , ,3 - Gmina 6. Nieborów Gmina 7. Łyszkowice 10, ,3 1 0, Gmina 8. Chąśno ,2 1 Gmina 9. Kiernozia Gmina Zduny Suma: 114, ,75 148,10 6 NaleŜy takŝe zaznaczyć, iŝ na terenie powiatu łowickiego funkcjonują 44 przydomowe oczyszczalnie ścieków, w tym: w gminie Bielawy 10, w gminie Kiernozia 3, w gminie Łowicz 3 i w gminie Nieborów 28. W latach na terenie powiatu łowickiego, planowanych do realizacji jest około 250 nowych przydomowych oczyszczalni ścieków (głównie w gminach Domaniewice i Kiernozia) Ochrona powietrza oraz zmniejszenie energochłonności Inwestycje z zakresu ochrony powietrza realizowane w latach na terenie gmin powiatu łowickiego: 1) Miasto Łowicz: Obiekty poddane termomodernizacji (docieplenie ścian w budynkach i wymiana okien): Szkoła Podstawowa Nr 1 w Łowiczu

14 14 Gimnazjum przy Szkole Nr 4 w Łowiczu Gimnazjum Nr 1 w Łowiczu Liczba kotłowni gazowych zrealizowanych w/w okresie: 3 kotłownie zrealizowane w: firmach: Firma Bracia Urbanek, OSM Łowicz, Firma Baumit Długość sieci gazowej na terenie miasta 6 km Liczba kotłowni olejowych: 8 kotłowni olejowych: Zakład Energetyki Cieplnej ul. Tkaczew 1, ul. Reymonta, ul. Kaliska 6, Kwiatowa 10, Armii Krajowej 43, Bawelniana 4 Urząd Miasta, Zakład Gospodarki Mieszkaniowej Planowane do zrealizowania w latach inwestycje z zakresu ochrony powietrza: termomodernizacja 10 obiektów: Przedszkole Nr 1, Przedszkole Nr 2, Przedszkole Nr 3, Przedszkole Nr 4, Przedszkole Nr 5, Przedszkole Nr 7, Przedszkole Nr 10, Szkoła Podstawowa Nr 1, Szkoła Podstawowa Nr 2, Szkoła Podstawowa Nr 4. 2) Gmina Bielawy: Obiekty poddane termomodernizacji (wymiana okien w budynkach i docieplenie ścian): Szkoła Podstawowa w Sobocie, Szkoła Podstawowa w Bielawach, Gimnazjum w Bielawach, Szkoła Podstawowa w Oszkowicach Kotłownie olejowe zrealizowane w/w okresie na terenie gminy: Szkoła Podstawowa w Bielawach Gimnazjum w Bielawach Przedszkole w Bielawach Planowane do zrealizowania w latach inwestycje z zakresu ochrony powietrza: termomodernizacja budynku urzędu gminny. 3) Gmina Kocierzew Południowy: Liczba kotłowni olejowych funkcjonujących na terenie gminy: 9 kotłowni: Szkoła Podstawowa w Kocierzewie, Szkoła Podstawowa Gągolin, Szkoła Podstawowa Łaguszew, Szkoła Podstawowa w Wiciu, Szkoła Podstawowa w Wejscach, Szkoła Podstawowa w Osieku, Urząd Gminy w Kocierzewie, Gminny Ośrodek Kultury w Boczkach, OSP Boczki. Planowane do zrealizowania w latach inwestycje z zakresu ochrony powietrza: termomodernizacja budynku urzędu gminny. 4) Gmina Łowicz: Kotłownie olejowe funkcjonujące na terenie gminy: 3 kotłownie: Szkoła Podstawowa w Popowie, Szkoła Podstawowa w Niedźwiadzie, Szkoła Podstawowa w Bocheniu.

15 15 Planowane do zrealizowania w latach inwestycje z zakresu ochrony powietrza: termomodernizacja budynku urzędu gminny. 5) Gmina Chąśno Obiekty poddane termomodernizacji ( ocieplenie elewacji i wymiana stolarki): budynek urzędu gminy Szkoła Podstawowa w Błędowie Planowane do zrealizowania w latach inwestycje z zakresu ochrony powietrza: termomodernizacja obiektów: Szkoła Podstawowa w Mastkach, Gminny Ośrodek Kultury Chąśno. 7) Gmina Kiernozia: Obiekty poddane termomodernizacji ( wymiana okien i docieplenie ścian): budynek urzędu gminy. Kotłownie olejowe funkcjonujące na terenie gminy: 3 kotłownie: Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Kiernozi, Przedszkole w Kiernozi, 7) Gmina Łyszkowice: Obiekty poddane termomodernizacji (ocieplenie elewacji): 2 budynki komunalne w Łyszkowicach, OSP Wrzeczko. Kotłownie olejowe funkcjonujące na terenie gminy: 9 9 kotłowni: Szkoła Podstawowa w Kalenicach, Szkoła Podstawowa w Stachlewie, Szkoła Podstawowa w Seligowie, Przedszkole w Łyszkowicach, GOK Łyszkowicach, Biblioteka Gminna w Łyszkowicach, OSP Czatolin, OSP Seligów, Dom Ludowy w Trzciance. Planowane do zrealizowania w latach inwestycje z zakresu ochrony powietrza: termomodernizacja obiektów: Szkoła Podstawowa w Kalenicach, OSP w Stachlewie, OSP w Czatolinie, Budynek Komunalny w Łyszkowicach. 8) Gmina Domaniewice: Obiekty poddane termomodernizacji (docieplenie ścian): budynek urzędu gminy, Szkoła Podstawowa w Domaniewicach. Kotłownie olejowe funkcjonujące na terenie gminy: Urząd Gminy w Domaniewicach, Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Domaniewicach, Parafia Rzymsko-Katolicka w Domaniewicach.

16 16 Planowane do zrealizowania w latach inwestycje z zakresu ochrony powietrza: wymiana kotłowni węglowej na olejową w Szkole Podstawowej w Skaratkach. 9) Gmina Nieborów: Obiekty poddane termomodernizacji (docieplenie elewacji): Szkoła Podstawowa w Dzierzgówku, Ośrodek Zdrowia w Nieborowie. Kotłownie olejowe funkcjonujące na terenie gminy: 3 - Szkoła Podstawowa w Kompinie - Szkoła Podstawowa w Dzierzgówku - Szkoła Podstawowa w Bełchowie Planowane do zrealizowania w latach inwestycje powietrza: 3) Gmina Zduny: z zakresu ochrony termomodernizacji obiektów (wymiana okien): Szkoła Podstawowa w Nieborowie, Szkoła Podstawowa w Bednarach. Obiekty poddane termomodernizacji (wymiana okien): Szkoła Podstawowa w Bąkowie, Szkoła Podstawowa w Nowych Zdunach. Kotłownie olejowe funkcjonujące na terenie gminy: 2 2 kotłownie: Szkoła Podstawowa w Strugienicach, Szkoła Podstawowa w Złakowie Borowym. Planowane do zrealizowania w latach inwestycje z zakresu ochrony powietrza: Obiekty planowane do termomodernizacji (wymiana okien): Szkoła Podstawowa w Nowych Zdunach, Szkoła Podstawowa w Złakowie Borowym Inwestycje z zakresu ochrony powietrza realizowane w latach współfinansowane przez Starostwo Powiatowe w Łowiczu: 1) Termomodernizacja Ośrodka Zdrowia w Kocierzewie Południowym wymiana instalacji centralnego ogrzewania. Dokonano wymiany instalacji centralnego ogrzewania, w tym część rur na stalowe, część na miedziane, zamontowano grzejniki płytowe wraz z zaworami termostatycznymi, 2) Renowacja budynku Ośrodka Zdrowia w Sobocie gm. Bielawy ograniczenie niskiej emisji spalin i zanieczyszczeń. Dokonano termomodernizacji budynku poprzez wymianę stolarki okiennej i drzwiowej oraz ocieplenie stropodachu. 3) Wymiana stolarki okiennej i drzwiowej w budynku NZZ oraz naprawa chodnika i podestu przy wejściu głównym w Niepublicznym Zakładzie Zdrowotnym w Bełchowie gm. Nieborów.

17 17 4) Wymiana stolarki okiennej oraz naprawa elewacji w budynku Niepublicznego Zakładu Opieki zdrowotnej w Zdunach. 5) Termomodernizacja, naprawa elementów konstrukcyjnych dachu i pokrycia dachowego oraz wymiana instalacji w budynku ZSP nr 1 w Łowiczu. 6) Termomodernizacja sali gimnastycznej i łącznika ZSP Nr 2 RCKU w Łowiczu. Zadanie obejmowało swym zakresem wymianę grzejników wraz z zaworami w sali gimnastycznej i łączniku oraz modernizację węzła cieplnego. 7) Wymiana stolarki okiennej w budynku ZSP Nr 3 w Łowiczu. Zadanie obejmowało swym zakresem wymianę czternastu okien w ZSP Nr 3. 8) Termomodernizacja budynku ZSP Nr 4 w Łowiczu ocieplenie ściany szczytowej. Zadanie obejmowało swym zakresem ocieplenie ściany szczytowej wraz z wymianą obróbek blacharskich. 9) Wymiana stolarki w budynku internatu Specjalnego Ośrodka Szkolno- Wychowaczego w Łowiczu. Zadanie obejmowało swym zakresem wymianę czternastu okien oraz drzwi zewnętrznych w budynku. 10) Termomodernizacja i remont świetlicy w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Kiernozi. Zadanie obejmowało swym zakresem wymianę 6 szt. okien, drzwi wewnętrznych, wymianę paneli podłogowych jak równieŝ naprawę dachu. 11) Wymiana stolarki okiennej w budynku Ośrodka Zdrowia w Domaniewicach. W ramach inwestycji wymieniono 19 szt. okien i drzwi balkonowe. 12) Wymiana stolarki okiennej w Ośrodku Zdrowia w Zdunach. Wymieniono 21 okien w kolorze białym wraz z parapetami oraz wymieniono stolarkę drzwiową. 13) MontaŜ baterii słonecznych w budynku ZOZ. Zadanie obejmowało swym zakresem wykonanie instalacji słuŝącej ogrzewaniu ciepłej wody dla potrzeb szpitala w Łowiczu ul. Ułańska ) Termomodernizacja budynku internatu Specjalnego Ośrodka Szkolno- Wychowawczego w Łowiczu ocieplenie stropodachu. 15) Termomodernizacja budynku Ośrodka Zdrowia w Nieborowie ocieplenie stropodachu.

18 18 4. PODSUMOWANIE. Cele i zadania przyjęte do realizacji w Programie Ochrony Środowiska Powiatu Łowickiego naleŝy uznać za słuszne i niezbędne w celu zachowania obecnego stanu środowiska oraz w celu jego poprawy w dziedzinach, w których jest to niezbędne. Bardzo istotną rolę w racjonalnym gospodarowaniu środowiskiem i jego zasobami odgrywa świadomość ekologiczna mieszkańców. Dlatego naleŝy kontynuować i podejmować nowe działania mające na celu kształtowanie świadomości ekologicznej mieszkańców. Wiele działań sformułowanych w Programie Ochrony Środowiska Powiatu Łowickiego wymaga duŝych nakładów finansowych, dlatego niezbędne jest dofinansowanie ich ze środków pozabudŝetowych. Część planowanych do realizacji nowych inwestycji głównie w zakresie wodociągowania, kanalizacji, modernizacji systemu ogrzewania oraz termomodernizacji budynków została wykonana. Niektóre zadania są w trakcie realizacji (zadania realizowane są etapami), natomiast niektóre, mimo iŝ nie zostały zapisane w Programie, zostały zrealizowane. NaleŜy zauwaŝyć, iŝ część zadań inwestycyjnych była realizowana przy udziale środków zewnętrznych, pozyskanych przez gminy (środki UE, WFOŚiGW, PFOŚiGW). W okresie obowiązywania Programu cześć zadań inwestycyjnych wymagających duŝych nakładów, z powodu braku wystarczających środków została przesunięta na termin późniejszy. W części Gminy zmieniły swoje plany inwestycyjne związane z ochroną środowiska. W związku z powyŝszym istnieje potrzeba dokonania aktualizacji Programu Ochrony Środowiska Powiatu Łowickiego. Zgodnie z ustawą Prawo Ochrony Środowiska samorząd powiatu powinien w cyklu czteroletnim dokonać aktualizacji Programu Ochrony Środowiska i Planu Gospodarki Odpadami. W przypadku Powiatu Łowickiego aktualizacja dla obydwu programów jest przewidziana w 2008 roku. Za realizację zadań ujętych w Programie odpowiedzialny jest Starosta, który na bieŝąco monitoruje realizację programów poprzez jednostki organizacyjne Starostwa oraz przedstawia Zarządowi Powiatu raport z realizacji, czyli powyŝszy dokument. Raport obejmuje lata i posłuŝy powiatowi, jako dokument pomocniczy przy sporządzaniu aktualizacji Programu Ochrony Środowiska.