Kryzys ma wielkie oczy

Transkrypt

1 ÂRODA 23 STYCZNIA 2008 r. DZIENNIK POLSKI NA LITWIE. UKAZUJE SI OD 1 LIPCA 1953 ROKU Nr 15 (15812) Cena 1 Lt (w tym 5% PVM) Kryzys ma wielkie oczy Zwyczajnie jak wszystko, kryzys rozpoczà si w poniedzia ek. Na razie tylko na gie dach papierów wartoêciowych. Spadek wartoêci akcji na gie dzie trwa równie wczoraj. Analitycy sà zgodni, e czegoê podobnego nie by o od czasu tragicznego 11 wrzeênia 2001 roku. Ale te uspokajajà, e kryzysu nie ma, jest tylko panika. - Panika, to zwyk a panika przekonuje nas Mantas Galinis, makler spó ki Finasta, jednej z najwi kszych w sektorze inwestycji gie dowych. - To dlatego nie nadà amy dziê odbieraç telefonów. Racjonalnie zaê tego nie da si inaczej wyt umaczyç mówi makler. Jego zdaniem, krach, jaki pot nà falà przetoczy si przez parkiety gie d na Êwiecie, spowodowany by stadnym instynktem inwestorów, którzy bez powodu zacz li wycofywaç inwestycje z rynku, eby nie straciç. W wyniku stracili wszyscy. Tylko na wileƒskim parkiecie dwudniowy spadek akcji jest szacowany na ponad pó miliarda litów. Ale to w porównaniu z takimi gie dami jak nowojorska, londyƒska czy te Hang Seng w Honkongu lub Sensex w Indiach, wileƒskie straty to okruchy. - W Indiach odnotowano najwi kszy spadek, w poniedzia ek a 7 proc., dziê jeszcze wi kszy, dlatego, gdy osiàgnà 9 proc. na gie dzie - to w ogóle wstrzymano obrót papierami mówi Mantas Galinis. - Inwestorzy, którzy na informacj o zwolnieniu amerykaƒskiej gospodarki zacz li wycofywaç pieniàdze z rynku, szczególnie aktywni byli ci, którzy obracajà po yczonymi pieni dzmi. Tymczasem eksperci zauwa ajà, e zwolnienie gospodarki - to nie to samo co kryzys gospodarczy. O tym mówiono jeszcze kilka miesi cy oraz tygodni wczeêniej. Analitycy litewskich banków apelowali do swoich klientów, e nie ma powodów, eby wysprzedawaç akcje, bo gospodarki wi kszoêci krajów, mimo niektórych tendencji spadkowych zachowujà si stabilnie. Wynik tych apeli by wr cz odwrotny. Wczoraj i dziê tablice wartoêci funduszy inwestycyjnych banków litewskich zmienili kolor zielony wskazujàcy wzrost, na czerwony odnotowujàcy spadek akcji. Nawet wschodzàce rynki akcji na Wschodzie lecà w dó. WartoÊç wi kszoêci akcji ju spad a do poziomu 2006 roku. (Dokoƒczenie na str. 2) Dwa polskie filmy nominowane do Oscara Amerykaƒska Akademia Filmowa nominowa a wczoraj do Oscara, najbardziej presti owej nagrody filmowej na Êwiecie, dwa polskie filmy - Katyƒ Andrzeja Wajdy w kategorii najlepszy film nieangloj zyczny oraz w kategorii krótkometra owy film animowany PiotrusÊ i wilk - wspólnà produkcj Polski i Wielkiej Brytanii. Obok obrazu Wajdy w tej kategorii znalaz y si filmy: 12 Nikity Micha kowa (Rosja), Fa szerze Stefana Ruzowitzky ego (Austria), Beaufort Josepha Cedara (Izrael) i Mongo Siergieja Bodrowa (Kazachstan). Andrzej Wajda powiedzia kilka dni temu, e by by szcz Êliwy, gdyby Katyƒ zdoby nominacj, poniewa wtedy spraw mordu katyƒskiego uda oby si przedstawiç zagranicznym widzom. - Kto wie, wszystko jest mo liwe - mówi wtedy Wajda, który otrzyma ju Oscara za ca okszta t twórczoêci. Katyƒ to film o polskich oficerach pomordowanych podczas II wojny Êwiatowej przez NKWD w Katyniu. Przedstawia obraz tragedii nieêwiadomych zbrodni kobiet, które czeka y na swoich m ów, ojców, synów i braci. PiotruÊ i wilk to ekranizacja baêni muzycznej Sergiusza Prokofiewa. Film jest wspólnym dzie em ódzkiej spó ki Se-ma-for Produkcja Filmowa i brytyjskiej firmy BreakThru Films. Wyre yserowa a go Brytyjka Suzie Templeton. Film otrzyma g ównà nagrod, Kryszta Annecy, oraz Nagrod PublicznoÊci na ubieg orocznym presti owym Mi dzynarodowym Festiwalu Filmów Animowanych w Annecy we Francji. PAP, onet.pl Uwaga! Wzrost gospodarczy jaki mieliêmy w ciàgu kilku ostatnich lat wydaje si dobi szczytu, poniewa od poniedzia ku akcje na Wileƒskiej Gie dzie Papierów WartoÊciowych mieszczàcej si na 15 pi trze wie owca Europa poszybowa y gwa townie w dó Fot. Marian Paluszkiewicz W Wilnie odnowiono tablic pamiàtkowà ksi dzu-patriocie W wileƒskim koêciele pod wezwaniem Êw. Rafa a odby a si wczoraj uroczysta Msza Êw., poêwi cona 145-leciu Powstania Styczniowego. Modlono si te w intencji ksi dza-wikariusza tej parafii Rajmunda Ziemackiego, bohatera dwóch powstaƒ. Od r po prawej stronie elewacji frontowej koêcio a znajduje si Tablica Pamiàtkowa ku Jego czci. W zwiàzku z okràg à rocznicà powstania zosta a odnowiona i poêwi cona. Wype niona po brzegi Êwiàtynia Êwiadczy a o tym, e wilnianie pami tali o dacie wielkiego zrywu narodowego Polaków, pragn li uczciç pami ç bohaterów, którzy polegli Za WolnoÊç Naszà i Waszà. Powstanie Styczniowe, które wybuch o 22 stycznia 1863 r., w 32 Ju 3 lutego 2008 roku o godz fina konkursu Dziewczyna Kuriera Wileƒskiego - Miss Polka Litwy 2008, który odb dzie si w Wileƒskim Pa acu Kultury i Sportu MSW (Îirmapplen 1E, Vilnius). Czeka Was wspania y show pi kna, gracji i talentów. Bilety do nabycia w redakcji Kuriera Wileƒskiego (Birbyni 4a, tel ) oraz w Domu Kultury Polskiej (Naugarduko 76, pokój 203). lata po Listopadowym, by o kolejnym zrywem patriotów polskich, dà àcych do wyzwolenia kraju spod ucisku carskiego. W zwiàzku z os abieniem Rosji w wojnie krymskiej, od y y nadzieje na wyzwolenie. Wzmóg si ruch niepodleg oêciowy na terenie Królestwa Polskiego, a tak e na Litwie, Bia orusi i cz Êci Ukrainy. WieÊ popiera a dà enie do niepodleg oêci, gdy ch opi marzyli, e wreszcie otrzymajà ziemi na w asnoêç. Zak adano tajne ugrupowania polityczne. Powsta y dwa obozy: bia ych i czerwonych. Metody walki czerwonych, jak si póêniej okaza o, by y bardziej zdecydowane, wr cz radykalne. Jedni i drudzy wyst powali przeciwko ugodowej polityce naczelnika Rzàdu Cywilnego A. Wielopolskiego, wyznaczonego przez carskà administracj. (Dokoƒczenie na str. 3) W NUMERZE Ostre spi cia Clinton-Obama podczas debaty telewizyjnej Demokratów Do ostrych pojedynków s ownych dosz o mi dzy Hillary Clinton a Barackiem podczas kolejnej debaty telewizyjnej Demokratów w Myrtle Beach w Karolinie Po udniowej, gdzie odb dà si najbli sze prawybory. Mityczna wizja nowej Europy 4 6 Wschodni mit Giedroycia sakralizowa wartoêci demokratyczne Zachodu i wskazywa strategi zdolnà do ich implantacji bàdê rewitalizacji w paƒstwach Europy Ârodkowo-Wschodniej. Papier (niedalekiej) przysz oêci 8 Elektroniczne ksià ki i gazety b dà rewolucjà na miar telefonów komórkowych. Maria Szarapowa i Jelena Jankovic w pó finale turnieju 9 Australian Open Rosjanka Maria Szarapowa pokona a 6:4, 6:0 liderk rankingu tenisistek - Belgijk Justine Henin i awansowa a do pó fina u wielkoszlemowego turnieju Australian Open (z pulà nagród 18,36 mln dol.). Przed rokiem Szarapowa dotar a w Melbourne do fina u. Sentencja Jedynie ludzie aktywni oraz ich zmys walki i bezwzgl dnoêç pchajà ycie do przodu, ale tylko ludzie bierni, ich cierpliwoêç i dobroç podtrzymujà je i sprawiajà, e jest mo liwe i do zniesienia. Ivo Andriç

2 2 WYDARZENIA Zdj cie dnia 52 kraje biorà udzia w mi dzynarodowej wystawie Zielony tydzieƒ, która w tym tygodniu odbywa si w Berlinie. Witryna naszego kraju kusi zwiedzajàcych pysznymi i apetycznymi wyrobami mi snymi Fot. ELTA Cytat dnia Bardzo prosz panià minister Fotyg i prosi em ju pana prezydenta, aby swojà podw adnà przywo a do porzàdku. Rzàd ma pewnà pozycj negocjacyjnà w rozmowach ze Stanami Zjednoczonymi i bardzo prosz, aby pani minister Fotyga tej polskiej pozycji negocjacyjnej nie podcina a - tak szef MSZ Rados aw Sikorski odniós si wczoraj w radiu Zet do krytycznych wypowiedzi Fotygi o polskoamerykaƒskich negocjacjach. Trzy pytania do Algisa Ka òty, pos a na Sejm RL Sejm odrzuci do poprawy Pana 1. poprawk do ordynacji wyborczej, która ca kowicie zabrania aby partiom przekupywania wyborców, kiedy nie mogliby w ogóle zorganizowaç jakiejkolwiek imprezy czy koncertu. Czego dotyczy y uwagi Sejmu i czy Pan ju poprawi b dy w swojej poprawce? Poprawionà nowelizacj ju zarejestrowa em w Sejmie do ponownego rozpatrzenia, bo poprawki dotyczy y raczej spraw technicznych, ni meritum sprawy, wi c nie wymaga o to du o czasu. Dyskutujàc nad mojà propozycjà koledzy w Sejmie skupili si przede wszystkim w aênie na sprawach technicznych, nie zaê na problemie. A problemem jest polityczna korupcja. Pos owie nie chcieli tego dostrzec i zrozumieç, e zakaz przekupywania wyborców tylko w ciàgu miesiàca przed g osowaniem nie rozwiàzuje tego problemu. Poniewa ju teraz, zresztà ca y rok na okràg o, partie zabiegajà o wzgl dy wyborców, organizujàc ró nego rodzaju koncerty, imprezy, rozdajàc prezenty. Mo na prognozowaç, e w sierpniu i we wrzeêniu, na miesiàc przed kampanià wyborczà do Sejmu, b dziemy mieli zaiste nawa tych imprez koncerty, fajerwerki, konfetti, b yskotki i prezenty rozrzucane nieraz z helikopterów. 2. S owem cyrk polityczny? W rzeczy samej. Z tym, e cyrk ten sporo kosztuje. Natomiast wàtpliwe by partiom wystarczy o pieni dzy na ten cyrk z tych dotacji, które partie otrzymujà z bud etu paƒstwa. Jest wiele innych sposobów, eby polityk móg przekonaç wyborców, aby na niego g osowali. Tymczasem teraz wszystko za atwia si poprzez politycznà reklam, która wyborc traktuje jak konsumenta. Zresztà skoro ograniczamy reklam alkoholu i papierosów, to dlaczego nie chcemy ograniczyç reklam politycznà. Pan uwa a, e polityka tak samo szkodzi zdrowiu ludzi jak 3. alkohol i papierosy? Mówi em oczywiêcie obrazowo, lecz jeêli chodzi o reklam politycznà w takiej nieposkromionej postaci, jakà mamy teraz, to niewàtpliwie i ona szkodzi. Szkodzi przede wszystkim kondycji psychicznej wyborców. Bo jest rzeczà nienormalnà, gdy polityk przekonuje wyborców do siebie rozdajàc zupki lub kostki bulionu ze swojà podobiznà, zamiast zabiegaç o sympatie za pomocà dyskusji, programu czy sprawozdania. Âroda, 23 stycznia 2008 r. Komentarz dnia: Nie wie lewica, co czyni prawica Kryzys ma wielkie oczy Wyrazy g bokiego wspó czucia Arturowi Ludkowskiemu z powodu Êmierci Ojca sk ada zespó Radia Znad Wilii W chwili ci kiej utraty - Êmierci Ojca serdecznie wspó czujemy Arturowi Ludkowskiemu, Wicemerowi m. Wilna Departament MniejszoÊci Narodowych i Wychodêstwa przy Rzàdzie RL Wyrazy g bokiego wspó czucia z powodu Êmierci Ukochanego Ojca sk adajà Arturowi Ludkowskiemu studenci i wyk adowcy polonistyki Wileƒskiego Uniwersytetu Pedagogicznego (Dokoƒczenie ze str. 1) - Jutro musi byç lepiej mówi Mantas Galinis. - Bank USA og osi o obni ce stóp procentowych o 0,74 proc. Powinno to uspokoiç graczy na gie dzie wyjaênia makler. Analitycy oczekujà, e na decyzj banku amerykaƒskiego gie dy Êwiatowe zareagowa y tak samo dobrze, jak zareagowa y êle na informacj o spowolnieniu gospodarki USA. Goràczka ta wynika z tego, e wi kszoêç sektorów gospodarki Azji kieruje swój eksport do USA. Dlatego te, po spadku na gie dzie nowojorskiej, nastàpi gwa towny spadek na gie dach w Azji. Dalej to by a ju irracjonalna reakcja aƒcuchowa. Spad a wartoêç moskiewskiej gie dy oraz akcje poszybowa y w dó na innych gie dach na Zachodzie Europy. WartoÊç OMX Vilnius spad prawie o 4 proc. Natomiast warszawski WIG 20 odnotowa w poniedzia ek spadek o 5,5 proc. Te procenty w rzeczy samej oznaczajà nie tylko straty inwestorów wycofujàcych pieniàdze z rynków, ale te tych, czyje to sà pieniàdze. Tym razem o eksperymencie medycznym, który jakoby ma byç wprowadzony od 1 lutego. Jakoby, gdy na razie jest to wielka niewiadoma - nie tylko dla pacjentów, ale chyba i dla samych urz dników. Mer stolicy tego nie tylko nie potwierdza, a stanowczo temu zaprzecza. Natomiast ministerstwo bran owe, czyli zdrowia - milczy. Nie mówi ani tak, ani nie. Przynajmniej na jakiê czas temat odk ada, zamieniajàc go obietnicà podniesienia wynagrodzenia za prac pracownikom s u by zdrowia. Co zawiera ten dokument, który wywo a tyle emocji i rozmów? Chodzi o to, e lekarze rodzinni nie b dà wizytowaç chorych w domu, a wi c ka dy (dodajmy koniecznie chory!) b dzie musia przychodziç do lekarza sam. Owszem, mo na uwierzyç, e zdarza y si tzw. fa szywe wezwania do domu, e niektórzy ludzie ich nadu ywali. Ale dlaczego karaç wszystkich? Jak do przychodni dotrze chory z bardzo wysokà goràczkà, a przecie musi otrzymaç zwolnienie lekarskie. No i pomoc medycznà, która ma byç udzielona w czas. Gryzipiórkowie bran owego ministerstwa, którzy taki projekt przygotowali, mówià, e lekarz rodzinny udzieli porady telefonicznie. To znaczy co? Telefonicznie ustali, czy to jest zwyk a goràczka, czy sà komplikacje, które mogà przecie zawa yç na dalszym zdrowiu pacjenta. Pracownicy, którzy przygotowali taki projekt, widocznie sami nigdy nie chorujà, a e ju nie korzystajà z us ug przychodni, to na pewno, bo rada tego typu, e wi kszoêç chorych ma samochody i mo e dojechaç - wydaje si szczytem wszystkiego. Przedstawcie, e cz owiek z temperaturà ponad 39 stopni siada za kierownicà. Albo z ciênieniem oko o 200. Czy ma o jest jeszcze tragedii na drogach? No, a co powiedzieç na to, e pediatra do domu te nie pójdzie, je eli dziecko ma ponad rok. WyjÊcia dwa: ubieraç chore dziecko i wieêç do przychodni, gdzie w kolejce oczekujà inne chore dzieci. Albo dzwoniç do lekarza i umawiaç si prywatnie. OczywiÊcie, nie za darmo. Trzeba tylko czekaç, a zachorujà urz dnicy, którzy takie nonsensy opracowujà i wszyscy razem si domówià, e sà dziedziny, takie jak zdrowie, gdzie eksperymentowaç nie mo na. Bo cena za to jest bardzo wysoka. I dla wszystkich jednakowa. Helena G adkowska Arturowi Ludkowskiemu wyrazy g bokiego wspó czucia z powodu Êmierci Ojca sk adajà Henryka i Czes aw Okiƒczycowie Analitycy zauwa ajà, e graczami na gie dach papierów wartoêciowych, oprócz prywatnych funduszy inwestycyjnych sà te fundusze emerytalne oraz fundusze spó ek ubezpieczeniowych, które inwestujà na gie dzie pieniàdze pochodzàce ze sk adek ubezpieczeniowych swoich klientów, którzy mimo woli stajà si nie tyle biernymi obserwatorami ostatnich wydarzeƒ na gie dach lecz przede wszystkim bezpoêrednimi uczestnikami tych wydarzeƒ nara onymi na straty. Stanis aw Tarasiewicz Wyrazy szczerego wspó czucia wicemerowi m. Wilna Arturowi Ludkowskiemu z powodu utraty Ukochanego Ojca sk ada Klub Weteranów Wilii Wyrazy g bokiego wspó czucia Panu Arturowi Ludkowskiemu z powodu Êmierci Ojca sk adajà dyrektor i pracownicy Instytutu Polskiego w Wilnie Rozmawia Stanis aw Tarasiewicz Konsultacje prawne w sprawach zwrotu ziemi i innego znacjonalizowanego mienia udzielane sà od poniedzia ku do piàtku, w godz oraz soboty w siedzibie Zwiàzku Polaków na Litwie przy ul. Nowogródzkiej 76 (pokój 308). Osoby zainteresowane prosimy o rejestracj pod nr tel.: (8 5) w godzinach pracy sekretariatu ZPL Wierz w cia a zmartwychwstanie, Alleluja Wyrazy chrzeêcijaƒskiego wspó czucia Panu Arturowi Ludkowskiemu i ca ej Rodzinie z powodu Êmierci Ojca i M a sk adajà studenci i harcerze Wileƒskiego Hufca Maryi im. Pani Ostrobramskiej, Forum M odzie y Polskiej na Litwie W chwili bolesnej utraty ukochanego Ojca wyrazy g bokiego wspó czucia Panu Arturowi Ludkowskiemu, Wicemerowi m. Wilna oraz Pani Iwonie Wojnicz, Dyrektor Szko y-przedszkola w Rudowsiach sk ada Stowarzyszenie Nauczycieli Szkó Polskich na Litwie Macierz Szkolna

3 Âroda, 23 stycznia 2008 r. WYDARZENIA 3 Âwi to M odzianków w Wilnie jako dar dzi kczynienia za ycie Po raz pierwszy w Wilnie uroczyêcie obchodzone by o Âwi to M odzianków. Symbolika tego Êwi ta by a szczególna grudnia ubieg ego roku zaskoczy a nas nieoczekiwana Êlizgawica. W ciàgu kilku godzin jezdnie i chodniki pokry y si taflà lodu przypominajàcà powierzchni lustra, a wi c obchód tego Êwi ta móg naraziç wszystkich uczestników na upadki, ró ne urazy czy z amania. Niespodziewanie du a liczba uczestników, powierzajàc si swoim Anio om Stró om, Êwi tym Patronom, a przede wszystkim Matce ycia Maryi Ostrobramskiej, z silnà wiarà trzymajàc si za r ce, opierajàc si o Êciany budynków czy u ywajàc lasek, w drowa a najpierw do koêcio a pw. Ducha Âwi tego, a potem w procesji przed oblicze Matki Mi osierdzia w Ostrej Bramie. Jedynà nadziejà ufnoêç w Mi osierdzie Bo e Symbolika tego Êwi ta jest szczególna. Herod pozabija dzieci betlejemskie zaraz po narodzeniu Chrystusa w I wieku, a w XX i XXI wieku zabija si dzieci pocz te w onach matek. Herod nie chcia, aby y Zbawiciel Êwiata, a niektórzy rodzice i przedstawiciele s u by zdrowia nie chcà przyjàç najwi kszego daru Stwórcy osoby ludzkiej, jedynej i niepowtarzalnej, którà Stwórca powo a do szcz Êcia i uszcz Êliwiania innych. O wielkoêci i godnoêci daru ycia Êwiadczà najbardziej wyrzuty sumienia i cierpienia ojców i matek, którzy go odrzucili. Czy zdajà sobie spraw z tego, e w wiecznoêci czeka ich spotkanie ze swoim zabitym dzieckiem? Pisz to jako lekarz-psychiatra, który wcià styka si z tym problemem i z wielkim trudem usi uje koiç ból zranionych w swoim ojcostwie i macierzyƒstwie osób, które dopuêci y si aborcji. Wówczas jedynà nadziejà jest ufnoêç w Mi osierdzie Bo e, przebaczajàce nawet tak wielki grzech w Sakramencie Pokuty i Pojednania (tj. spowiedzi) i ÊwiadomoÊç, e dziecko te im przebaczy o oraz czynienie dobra w imieniu tego dziecka. Nikt zabiç nie mo e Matce Bo ej Mi osierdzia powierzyliêmy obron ycia pocz tego na Litwie Fot. archiwum Ju od chwili pocz cia, czyli po àczenia komórki jajowej z plemnikiem, mamy do czynienia z cz owiekiem obdarzonym nieêmiertelnà duszà, której ju nikt zabiç nie mo e. Gdyby rodzice, a szczególnie ojcowie, którzy niemniej sà odpowiedzialni za pocz cie dziecka, uêwiadomili sobie, czy zechcieli przyjàç t prawd, mo e nie odwa yliby si zabiç tej najmniejszej, najbardziej bezbronnej osoby ukrytej w miejscu zdawa oby si najbardziej bezpiecznym, bo pod sercem matki. Badania genetyczne wykazujà, e geny znajdujàce si w komórce jajowej matki i plemniku ojca przekazujà dziecku cechy jak: p eç, temperament, zdolnoêci, uwarunkowania genetyczne i inne, a nawet kolor oczu i w osów. W pierwszym dniu pocz cia jest ju pe ny cz owiek rozpoczynajàcy swój szybki rozwój. Dlatego ma ju prawo do spadku np. po rodzicach. To jednodniowe dziecko zabijajà tabletki, pojawiajàce si w coraz wi kszej iloêci, które równie sà bardzo niebezpiecznie dla zdrowia kobiety. Aby podkreêliç wa noêç pierwszych chwil ycia cz owieka, KoÊció czci Niepokalane Pocz cie Matki Bo ej, czyli Jej pierwszy dzieƒ ycia pod sercem Êw. Anny. Âwi to M odzianków uczciliêmy w Wilnie jako dzieƒ dzi kczynienia za dar ycia. Dzi kowaliêmy Stwórcy za matki, które zechcia y nas urodziç i za ojców, którzy troszczyli si o nasz codzienny byt; za ich mi oêç ma eƒskà i rodzinnà. By to wi c nie tylko dzieƒ przepraszania za zbrodnie, ale i uêwiadomienie sobie wielkiego daru ycia, jaki otrzymaliêmy od Boga. Szczególnie wzruszajàce by y starsze osoby, które nie zwa ajàc na ból nóg w drowa y z lampionami i ró aƒcami w r ku do Matki Boskiej Ostrobramskiej. Matce Bo ej Mi osierdzia powierzyliêmy obron ycia pocz tego na Litwie i w Êwiecie oraz osobiêcie oddaliêmy Jej siebie, naszych bliskich i wszystkie nasze sprawy. Ostatnim akordem, tak istotnym, by o odêpiewanie suplikacji, czyli przeproszenie Stwórcy za nieuszanowanie Jego Praw. Msza Êw. w intencji ycia W zwiàzku z nasilajàcà si falà aborcji na Êwiecie, równie na Litwie, gdzie prawo paƒstwowe nie broni ycia dzieci pocz tych, koniecznoêç prze ycia Âwi ta M odzianków jako dnia wynagrodzenia za te zabójstwa staje si bardzo naglàca. Nale y pami taç, e populacja Litwy w porównaniu do innych krajów jest bardzo ma a. Polska np. liczy 10 razy wi cej. G bokie prze ycie tego wieczoru zaowocowa o zaproszeniem przez ksi dza Marka G adkiego wszystkich uczestników do kontynuowania w przysz oêci podobnej celebracji Âwi ta M odzianków i utrwalenia tego w tradycji Wilna. Parafia pw. Ducha Âwi tego w Wilnie oraz Wspólnota Obroƒców ycia zaprasza uczestników procesji i wszystkich ch tnych, w ka dà Êrod, na Msz Âwi tà o godzinie 15-ej, a po niej na godzinnà adoracj NajÊwi tszego Sakramentu w intencji ycia. Józefa Krystyna Sz ykowicz dr medycyny, specjalista psychiatra W Wilnie odnowiono tablic pamiàtkowà ksi dzu-patriocie (Dokoƒczenie ze str. 1) Wiedzàc, e w konspiracji, szczególnie wêród czerwonych, dzia a wielu m odych, Wielopolski zarzàdzi w dniach stycznia masowà brank do wojska. Jednak e mia a ona odwrotny skutek: czerwoni wydali manifest nawo ujàcy do powstania. Czas ku temu nie by odpowiedni. Jak wspominajà historycy, w r by a bardzo mroêna i Ênie na zima. Nie by o przygotowane zaplecze. Jednak e entuzjazm do walki o wyzwolenie by ogromny. Jak wielkim poparciem cieszy a si idea powstania s u y w aênie przyk ad ksi dza Ziemackiego. Gdy nocà z 24 na 25 stycznia nieznajomy zapuka do okna plebanii koêcio a w Pru anach ko o Lidy i wr czy Ziemackiemu wspomniany Manifest Rzàdu Narodowego, kap an nazajutrz przeczyta go wiernym z ambony. Inne parafie te otrzyma y podobne listy, jednak z obawy przed represjami, ksi a g oêno nie og aszali ich treêci wiernym. Tego samego dnia Rajmund Ziemacki zosta aresztowany i przewieziony do Wilna. 5 czerwca 1863 r. na Placu ukiskim rozstrzelano kap ana-patriot. W r. 1923, w 60. rocznic powstania, wmurowano tablic pamiàtkowà na frontonie koêcio a Êw. Rafa a, w którym ks. Rajmund by niegdyê wikariuszem. Czas zrobi swoje. Po 85 latach tablica wymaga a odnowienia. Z inicjatywy znanego wileƒskiego dzia acza spo ecznego i dziennikarza, prowadzàcego Magazyn Kombatancki w Radiu Znad Wilii Jerzego Surwi y i dzi ki pomocy finansowej Konsulatu Generalnego RP w Wilnie tablica zosta a ca kowicie odnowiona. Podczas Mszy Êw., celebrowanej przez biskupa Juozasa Tunaitisa oraz proboszcza parafii Êw. Rafa a Arapplenasa Kesilisa, na której byli obecni Ambasador RP w Litwie Janusz Skolimowski, Konsul Generalny RP w Wilnie Stanis aw Cygnarowski, Attache Wojskowy p k. Marek Boski, przedstawiciele samorzàdów m. Wilna i rejonu wileƒskiego, harcerze, uczniowie szkó wileƒskich, ksiàdz Arapplenas podkreêli, e Êwiàtynia Êw. Rafa a, od zarania swych dziejów (rok za o enia 1702) zwiàzana jest z ruchami wol no Ê c iow y m i i patriotycznymi, dà àcymi do wolnoêci Polski i Litwy. Po poêwi ceniu przez biskupa Tunaitisa tablicy (praca plastyczki Audrione âiïienò) - wi kszoêç zebranych uda a si na Cmentarz Bernardyƒski i Antokolski, aby z o yç kwiaty na grobach powstaƒców 1863 r. oraz na Plac ukiski, gdzie zostali straceni Zygmunt Sierakowski, Szymon Konarski oraz ks. Rajmund Ziemacki. Jadwiga Kwiaty od wileƒskiej m odzie y szkolnej Podmostko Fot. Marian Paluszkiewicz Kalejdoskop Adamkus przestrzega przed zimnà wojnà Prezydent Litwy Valdas Adamkus powiedzia na amach wczorajszego Financial Times, e wzrost gospodarczy w Rosji mo e sk oniç Kreml do wszcz cia nowej zimnej wojny. Adamkus nawiàza do rosnàcej pewnoêci siebie, jakà Kreml wykazuje w polityce zagranicznej, zakazujàc dzia alnoêci biurom British Council czy pobrz kujàc szabelkà w kwestii dostaw surowców energetycznych. Adamkus podkreêli, e Litwa by a zawsze otwarta na tworzenie konstruktywnych wi zi ze swoim wielkim sàsiadem, ale ze strony Moskwy oznak woli wspó pracy jest niewiele. Zdaniem przywódcy Litwy, Kreml stwarza niepotrzebne napi cia w paƒstwach nadba tyckich. Odniós si w ten sposób do konfliktów z otwà, sporu z Estonià wokó pomnika o nierzy radzieckich itd. W adze w Wilnie twierdzà, e Kreml patrzy na Litw krzywym okiem od 2006 roku, kiedy to kraj postanowi sprzedaç pakiet kontrolny akcji rafinerii w Mo ejkach polskiemu PKN Orlen, odrzucajàc oferty rosyjskich kandydatów. Paulauskas jedynym kandydatem Premier Gediminas Kirkilas twierdzi, e na stanowisko ministra ochrony Êrodowiska jest proponowany lider partii Nowy Zwiàzek (socjallibera owie) Artappleras Paulauskas. Na razie jest on jedynym kandydatem, innych nie ma. Formalnie umowa w tej kwestii przez wszystkie frakcje nowej koalicji rzàdzàcej nie zosta a jeszcze podpisana - w wywiadzie dla Litewskiego Radia wczoraj powiedzia Kirkilas. W minionà sobot Rada NZ przyj a ostatecznà decyzj o wejêciu partii w sk ad rzàdzàcej koalicji, którà tworzà Partia Socjaldemokratyczna, Zwiàzek Libera ów i Centrum, partie Demokracji Obywatelskiej oraz Ch opów-ludowców. Pó milionowy pozew W wileƒskim sàdzie okr gowym wczoraj odby o si posiedzenie przygotowawcze w sprawie, w której nabywca gmachu kina Lietuva - spó ka Rojaus apartamentai - przedstawi a opiewajàcy na ponad pó miliona litów pozew czterem aktywistom ruchu Za Litw bez cudzys owu. Pozwanymi sà: ekspert ds. spuêcizny kulturalnej Jappleratò Markeviãienò, muzykolog Tomas Bakuãionis, re yser Vytautas Dama eviãius oraz artysta, laureat premii narodowej Gediminas Urbonas. Te osoby protestowa y przeciwko zamkni ciu i zburzeniu dzia ajàcego przez d ugie dziesi ciolecia wileƒskiego kina. Wed ug nich, gmach kina jest zabytkiem modernistycznej architektury lat siedemdziesiàtych. Adwokat spó ki podczas posiedzenia przygotowawczego autorytatywnie oêwiadczy a, e polubowne za atwienie sprawy nie jest brane pod uwag.

4 4 WYDARZENIA Ostre spi cia Clinton-Obama podczas debaty telewizyjnej Demokratów Do ostrych pojedynków s ownych dosz o mi dzy Hillary Clinton a Barackiem podczas kolejnej debaty telewizyjnej Demokratów w Myrtle Beach w Karolinie Po udniowej, gdzie odb dà si najbli sze prawybory. Senator Clinton zarzuci a m.in. Obamie, e chwali Parti Republikaƒskà, krytykowa a jego plan reformy systemu ochrony zdrowia i wypomnia a mu, e jako m ody polityk w Chicago przyjmowa datki na kampani od dewelopera i w aêciciela restauracji w tym mieêcie, Tony ego Retzko, oskar onego potem o nadu ycia. Czarnoskóry senator z Illinois oêwiadczy, e by a Pierwsza Dama zniekszta ca jego wypowiedzi i fakty o jego dzia alnoêci. WyjaÊnia, e nie chwali Republikanów, tylko wypowiada si z uznaniem o by ym prezydencie Ronaldzie Reaganie jako o przywódcy, który powa nie wp ynà na bieg historii. Nigdy nie powiedzia em, e Republikanie mieli dobre koncepcje - oêwiadczy. Przypomnia przy okazji, e sama Hillary Clinton pozytywnie pisa a o Reaganie w swej ksià ce. PodkreÊli te, e jego sztab zwróci fundusze otrzymane od Retzko. Obama powiedzia równie, e ma czasem wra enie, i w kampanii mierzy si nie tylko z Hillary Clinton, lecz równie z jej m em, by ym prezydentem, który ostatnio cz sto go atakowa. Clinton wybija a w dyskusji swoje doêwiadczenie i twardoêç w sprawach mi dzynarodowych, na którym to polu - jak mówi a - b dzie mog a skutecznie rywalizowaç z ewentualnym nominatem prezydenckim Republikanów, senatorem Clinton wybija a w dyskusji swoje doêwiadczenie i twardoêç w sprawach mi dzynarodowych Fot. EPA-ELTA Johnem McCainem. Obama tak e podkreêla, e jest zwolennikiem stanowczej polityki wobec si zagra ajàcych Ameryce, ale zaznaczy, e jest przeciwny polityce strachu prowadzonej przez obecnà administracj - co odnosi o si do wojny z tzw. islamofaszyzmem. Jego zdaniem, nale y rozmawiaç nawet z wrogami USA, czego unika prezydent George W. Bush. Karolina Po udniowa, gdzie odby a si debata, b dzie w sobot miejscem kolejnych prawyborów w Partii Demokratycznej. Wed ug sonda y, najwi ksze szanse na zwyci stwo ma w tym stanie Obama, którego popierajà Afroamerykanie, stanowiàcy tam prawie po ow demokratycznych wyborców. W skali ca ego kraju prowadzi jednak w sonda ach pani Clinton. W debacie w Myrtle Beach uczestniczy tak e by y senator John Edwards, któremu ma o kto daje szanse na nominacj prezydenckà, gdy nie wygra jeszcze adnych poprzednich prawyborów. Edwards polemizowa g ównie z Obamà i wed ug komentatorów, skorzysta w oczach wyborców na k ótniach mi dzy dwojgiem faworytów. Wdzi cznoêç, co z serca p ynie Wychowankowie i administracja Domu Dziecka w Podbrodziu z ca ego serca pragnà podzi kowaç ofiarodawcom, organizatorom, mediom za akcj charytatywnà na rzecz Domu Dziecka. Za ka dy dar, starania, za ka de dobre s owo, piosenk. Dziecko, niemajàce swej w asnej dobrej i opiekuƒczej rodziny, jest nie tylko bardzo wra liwe, ale i wdzi czne za ka dy przyjazny gest w jego kierunku. Czasami nie potrafi wypowiedzieç s owami tego, co czuje, jednak piosenka, taniec, za w oku - sà cz sto bardziej wymowne. Wiele pozytywnych wra eƒ przywioz y dzieci w swoich serduszkach tamtego zimowego wieczoru (6 stycznia) z Wilna, z Domu Kultury Polskiej. Podczas akcji charytatywnej zebrano i przekazano na rzecz Domu Dziecka niema à kwot pieni nà oraz rzeczy, mianowicie: 3192 Lt, komputer, naczynia, zabawki, Êrodki higieny i czystoêci, ubrania, artyku y spo ywcze, przybory szkolne. Wdzi czni jesteêmy organizatorom akcji Ilonie i Adamowi Jurewiczom, którzy kierujà równie parafialnym zespo em Stella Spei - za starania i zrozumienie; tak e uczestnikom zespo u za pi kny prezent muzyczny. Z ca ego serca dzi kujemy sponsorom akcji, a sà to: Konsulat Generalny Rzeczpospolitej Polskiej w Wilnie, Dom Kultury Polskiej w Wilnie, Samorzàd rejonu wileƒskiego, spó ki AD PRO, Gotana, Mylida, Zwiàzek Harcerstwa Polskiego na Litwie, parafianie z koêcio a pw. b. Jerzego Matulaitisa w Wilnie. Dzi kujemy wszystkim ludziom, którzy bezpoêrednio podczas koncertu ofiarowywali pieniàdze i rzeczy, k aniamy si im nisko oraz tym wszystkim, którzy si przyczynili do akcji. Dzi kujemy równie mediom, które akcj patronowa y: Radio Znad Wilii, Kurier Wileƒski, Tygodnik Wileƒszczyzny, program telewizyjny Album Wileƒskie, katolicka gazeta Spotkania. Wyrazy szacunku i wdzi cznoêci sk adam wszystkim w imieniu administracji, wychowanków, wychowawców Domu Dziecka w Podbrodziu, yczàc wiele zdrowia i pomyêlnoêci oraz wszystkiego najlepszego! Dyrektor Domu Dziecka w Podbrodziu Joleta Weronika Dubauskienò Komentarze z M odzie w ho dzie Powstaƒcom Styczniowym - Za naszà i waszà wolnoêç Makaron: :25 Ech, jakie to by y kiedyê narody... A teraz? Miernoty. I Polacy i Litwini. Blin: :31 Upraszczasz, Wiktorze. Znad Solczy: :48 NieÊcis oêç w opowiadaniu czcigodnego ksi dza: zginà porucznik Arbuzow, nie Arbatow. Zgadzam si ca kowicie z opinià o niedostatecznej wiedzy o swojej historii. A Êwiadectw mnóstwo, ale prawdziwych wielkich nauczycieli brak. Sà dawcy byle jakich lekcji, którym warto samym si douczaç. Pierwszà tur wyborów prezydenckich w Serbii wygra skrajny nacjonalista Pck: :48 MyÊl, e Tomislav Nikoliç ma du e szanse wygraç w drugiej turze, na pewno sprawa Kosowa jest tu najwa niejsza. Jednak nawet jego wygrana nie b dzie oznacza a nowej wojny z Albaƒczykami, ale na pewno o integracji europejskiej b dzie mo na zapomnieç na co najmniej 20 lat... Dziwià natomiast mnie deklaracje Nikoliça, e chcia by wspó pracowaç z krajami arabskimi. W takim wypadku musia by uznaç niepodleg oêç Kosowa, bo Albaƒczycy to najwi ksza enklawa muzu manów w Europie... P v: :05 to Pck: Kraje arabskie majà wp yw na Albaƒczyków. KiedyÊ Rzeczypospolita te szuka a sposobów na poskromienie Krymu w Konstantynopolu. Pck: :26 to P v: Zgoda. Tylko w tym wypadku nie widz sensu, by krajom arabskim (czy w ogóle krajom islamskim) popieraç Serbi, bo jeêli Kosowo uzyska niepodleg oêç, to b dzie ich kolejne zwyci stwo w Europie, wi c po co ma popieraç Serbi? Emocje wokó budowy mostu Karcz: :47 Po litewsku Panemunò, po wileƒsku Poniemunie, a po polsku? Babel, razem budujemy dom. Shalom: :26 Zastanawiam si, jak nale y rozumieç t dewiz mi dzynarodowego projektu teatralnego. Mi oênicy hazardu b dà rejestrowani Shalom: :16 Nigdy nie by em w kasynie. Absolutnie nie mam genu hazardu - nie gram w karty, gry komputerowe, jakàê ruletk. Strata czasu. Przeczyta em Âwiadectwo. Wspania a ksià ka. Jest mowa o wzgórzu krzy y ko o Szawel. Wizyta na nim wywar a du e wra enie na papie u JP II. Tomasz: :03 Dziwi si, e ta informacja wywo a a tak znikomà reakcj. Bo niby jakiemu celowi ma s u yç ta rejestracja? Po kiego wa a paƒstwo ma mieç dane osobowe osób, które bywajà w kasynie i po co?! Zapewne t umaczeniem b dzie troska o ludzi, którzy ewentualnie mogà wpaêç w na óg hazardu. Jestem wzruszony. Tylko chcia bym zapytaç, dlaczego nie zaczàç prowadziç rejestracji osób grajàcych w totolotka lub zawierajàcych zak ady bukmacherskie. Przez litoêç ju nie wspomn o osobach nabywajàcych alkohol i papierosy. Skandal!!! Rasiak: :24 Zgadzam sie w 100 proc., chocia w tym przypadku cel chyba jest dosyç jasny: eliminacja prania pieni dzy, oszustów, osób, które dobrowolnie podda y si zakazowi gry oraz wyeliminowanie nieletnich. Z drugiej strony w Polsce rejestracja te jest (no, chyba e ostatnio si zmieni o). Pck: :28 to Rasiak i Tomasz: Popieram... Kolejna sejmowa g upota. Opinie internautów nie zawsze sà zbie ne z opinià redakcji otwa wyrzuca rosyjskiego dyplomat otwa postanowi a usunàç z kraju jednego z rosyjskich dyplomatów z powodu dzia alnoêci nielicujàcej ze statusem dyplomatycznym - poinformowa o otewskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Rzecznik MSZ nie potwierdzi, czy dyplomatà tym jest pierwszy sekretarz rosyjskiej ambasady w Rydze, o którego wydaleniu mówi o si ju pod koniec ubieg ego roku. Rosyjski ambasador na otwie Wiktor Ka u ny zosta zaproszony do otewskiego resortu spraw zagranicznych. Sekretarz stanu Edgars Skuja, powo ujàc si na informacje z otewskich si bezpieczeƒstwa, wr czy mu not, w której napisano, e jeden z rosyjskich dyplomatów zaanga owa si w dzia alnoêç niezgodnà ze statusem dyplomatycznym i jego obecnoêç na otwie zagra a bezpieczeƒstwu narodowemu kraju. PAP Âroda, 23 stycznia 2008 r. Birbynių g. 4a, Vilnius, Lietuvos Respublika, tel./fax ISSN Redaktor naczelny Ro bert Mic kie wicz (tel , redaktor@kurierwilenski.lt). Za st pcy re d. na cz.: Kry sty na Ada mo wicz (news@kurierwilenski.lt), Aleksander Borowik (info@kurierwilenski.lt), Zygmunt danowicz (tel ), Dziennikarze: He le na G ad kow ska, Witold Janczys, Stanis aw Tarasiewicz, (polityka@kurierwilenski.lt), Katarzyna Kuckiewicz, Ewa Gedris, Ma rian Pa lusz kie wicz fo to re por ter Wspó pracownicy: Da nu ta Ka mi le wicz, Ja dwi ga Pod most ko, Witalis Masenas (kultura@kurierwilenski.lt), Ali na So bo lew ska, Ju lit ta Tryk Sekretariat: (se kret@ku rier wi len ski.lt, tel ), Alina Baniukiewicz a ma nie kom pu te ro we, Lu cja Stan ke vičiūtė projektant graficzny, Halina Taukin sk ad komputerowy, Barbara Mintautienė t umaczka, Bronis awa Michaj owska, Iwona Aleksandrowicz styl-korekta Zbi gniew Mar ko wicz pro mo cja (tel ), Da riusz Gusz cza, Weronika Wojsznis rekla ma (tel , e-ma il: re kla ma@ku rier wi len ski.lt), Andrzej Podworski kol por ta -pre nu me ra ta (tel , e-ma il: kol port@ku rier wi len ski.lt). Nak ad egz. Ma te ria ów nieza mó wio nych re dak cja nie zwraca. Za strze ga so bie pra wo do skra ca nia i ad iu stacji tek stów. Za treêç og o szeƒ re dak cja nie od powiada. Opi nie Czy tel ni ków za war te w ich li stach nie za wsze sà zbie ne z opi nià re dak cji. Reklama - og oszenia do 10 s ów bez ramki - 10 Lt, w ramce (10 cm/kw) - 20 Lt - pozdrowienia, kondolencje (do 50 cm/kw) - 30 Lt Reklama modu owa od 2 Lt za 1 cm/kw - zni ki stosuje si od wielkoêci lub iloêci reklam. Prenumerata Prenumeraty na Litwie mo na dokonaç w ka dym urz dzie pocztowym. Indeks pocztowy wydania codziennego Lt (1 mies.). Indeks wydania codziennego dla emerytów i inwalidów I, II grupy Lt (1 mies.). Indeks wydania magazynowego Lt (1 mies.). Prenumeraty te mo na dokonaç: w ksi garniach Elephas, Oland 11, Ksi garnia na Rudnickiej, Rudnink 20, w Domu Kultury Polskiej, Naugarduko 76 oraz w szko ach w cenie - 14 Lt (1 mies.). Prenumerata w Polsce Wydanie codzienne - 60 PLN (1 mies.), wydanie magazynowe - 20 PLN (1 mies.). Przelewu w Polsce za reklam i prenumerat mo na dokonaç w z otówkach na konto: V.Ø. Vilnijos Ïodis, nr Bank Polska Kasa Opieki S.A. I oddzia w Suwa kach, z dopiskiem,,reklama lub prenumerata. O prenumeracie w Polsce prosimy redakcj poinformowaç tel./faks , p.el. kolport@kurierwilenski.lt DZIENNIK NALE Y DO EUROPEJSKIEGO STOWARZYSZENIA GAZET CODZIENNYCH MNIEJSZOÂCI NARODOWYCH Wydawca Vš Į,,Kurier Wilenski (tel ). Druk UAB KLION Dział promocji, reklamy, kolporta u i prenumeraty Vš Į Vilnijos žodis Wsparcie finansowe Senat RP i Fundacja,,Pomoc Polakom na Wschodzie

5 Âroda, 23 stycznia 2008 r. KONKURS Szanowni Czytelnicy i Sympatycy Kuriera Wileƒskiego Zapraszamy na XIII ju tradycyjny konkurs Dziewczyna Kuriera Wileƒskiego MISS POLKA LITWY lutego 2008 roku, o godzinie w Wileƒskim Pa acu Kultury i Sportu MSW (Îirmun 1E, Vilnius) odb dzie si wspania y show pi kna, gracji i talentów pi knych i uzdolnionych dziewczàt z ca ej Wileƒszczyzny Zapowiada si wiele atrakcji i niespodzianek, wêród których na pewno uwag publicznoêci zwróci pokaz futer salonu Karali kas tigras. W programie artystycznym wystàpià: Katarzyna Niemyçko, Zdzis aw Palewicz, zespó taneczny Smile oraz Wiza. Bilety do nabycia w redakcji Kuriera Wileƒskiego (Birbyni 4a, tel ) oraz w Domu Kultury Polskiej (Naugarduko 76, pokój 203). Og oszono nominacje do filmowych Z otych Malin 2007 Aktorzy Lindsay Lohan i Eddie Murphy sà wêród osób nominowanych do tegorocznych anty-oscarów, czyli Z otych Malin dla najgorszych aktorów i twórców filmowych. Uwzgl dniono filmowe osiàgni cia z 2007 r. Lindsay Lohan otrzyma a nominacj do Z otej Maliny za rol w horrorze Wiem kto mnie zabi ( I Know Who Killed Me, re. Chris Sivertson). Zagra a zamo nà dziewczyn o imieniu Aubrey, która zostaje uprowadzona przez psychopat, a nast pnie - w tajemniczy sposób uwolniona. Gdy ci ko poturbowana budzi si w szpitalu, zaczyna twierdziç, e jest kimê ca kiem innym - striptizerkà Dakotà. Pojawia si podejrzenie, e Aubrey i Dakota to dwie osobne istoty - siostry bliêniaczki. Wed ug Johna Wilsona, za o yciela fundacji przyznajàcej Z ote Maliny, Wiem kto mnie zabi to najbardziej bezmyêlny film od czasu Showgirls (1995). Eddie Murphy zosta nominowany do Z otej Maliny tak e za podwójnà kreacj - w komedii pt. Norbit (re. Brian Robbins). G ówny bohater to m czyzna o imieniu Norbit, który eni si z Rasputià, kobietà o gwa townym charakterze i ogromnej nadwadze. Murphy wcieli si w obie te role - zagra i Norbita, i Rasputi. W tym roku Murphy walczy o Z otà Malin. Tymczasem w roku ubieg ym by nominowany do Oscara - dla najlepszego aktora drugoplanowego, za rol w filmie Dreamgirls. Tegoroczni zdobywcy Z otych Malin b dà wy onieni 23 lutego w Los Angeles, w przeddzieƒ 80. gali rozdania Oscarów. Laureatów Z otych Malin, zwanych potocznie anty-oscarami, wybiera jury z o one z blisko 700 osób. Wyró nienie to pomalowane z otà farbà plastikowe maliny wielkoêci pi eczki golfowej, umieszczone na rolce filmu Super 8. WartoÊç nagrody szacowana jest na oko o 5 dolarów. PAP

6 6 NASZA HISTORIA Âroda, 23 stycznia 2008 r. Dr Zbigniew Kurcz: MniejszoÊç polska na Wileƒszczyênie (61) Mityczna wizja nowej Europy Wschodni mit Giedroycia sakralizowa wartoêci demokratyczne Zachodu i wskazywa strategi zdolnà do ich implantacji bàdê rewitalizacji w paƒstwach Europy Ârodkowo-Wschodniej. Mit giedroyciowski stanowi te uzasadnienie do podj cia dzia aƒ politycznych i opcja ta zosta a wykorzystana. Wytyczenie takiego celu i odpowiadajàcej mu strategii, z racji realiów politycznych prze omu lat 40. i 50. XX wieku by o irracjonalne, bo przeciw temu Êwiadczy y fakty dokonane. Irracjonalizm Jak Przy czym irracjonalnoêç nie jest przeze mnie kojarzona z ciemnotà i niewiedzà, ale z wizjonerstwem w aêciwym temu mitowi. W dyskursie poêwi conym pojmowaniu mitu wêród konstytutywnych jego cech wymienia si wspomnianà tu sakralizacj treêci, irracjonalnoêç, ale te odwo anie do przesz oêci, uczuciowoêç i rol autorytetów, co czynià zarówno socjologowie, jak i politolodzy. MyÊl giedroyciowska spe nia wymogi stawiane tak charakteryzowanemu mitowi, ale pozostaje ÊwiadomoÊç, e satysfakcjonujàce zdefiniowanie mitu, odpowiednie do wymogów kilku dyscyplin oraz stanowisk reprezentowanych w samej tylko socjologii, nadal pozostaje wyzwaniem. z a u w a a E l b i e t a Tarkowska przy okazji definiowania mitu, a d n e z tych rozwiàzaƒ nie wydaje si dobre; trzeba po prostu zaakceptowaç wyjàtkowy status kategorii mitu i zdawaç sobie spraw z tego, e wszelkie próby uproszczenia i redukcji (czym si à rzeczy sà definicje) tej z o onej, wielowymiarowej, wieloaspektowej problematyki zawsze pozostanà niepe ne i niezadawalajàce. Wspó czesnoêç Poglàdy polityczne samego Jerzego Giedroycia, skupionego wokó niego zespo u, a w aêciwie licznego grona osób, z którymi zgadza si w postrzeganiu rzeczywistoêci politycznej i jej perspektyw, których wypowiedzi i przemyêlenia prezentowa na amach paryskiej Kultury i w wydawnictwach Biblioteki Paryskiej Kultury, okreêlam mianem wspó czesnego mitu politycznego. Wyakcentowanie w nazwie wspó czesnoêci zmierza do podkreêlenia, e tradycyjne mity si ga y do zwykle zamierzch ej przesz oêci i koncentrowa y si wokó niepodlegajàcego zmianom zapisu wydarzeƒ, atwo zamykajàcych si w formie przypowieêci i ostatecznych wniosków. Tymczasem mit wspó czesny koncentruje si wokó idei i dà eƒ aktualnych i choç stanowiàce jego treêç wyobra enia si gajà tak e do przesz oêci, to istotnym odniesieniem dla tych wyobra eƒ jest progresja i orientacja na przysz oêç. Kreacja nowego regionu Mit polityczny jest osadzony w realnym Êwiecie, bo ten e Êwiat umo liwi jego zaistnienie. Jednak mit polityczny zmierza do zmiany zastanej rzeczywistoêci, kreuje odmienne Êwiaty, stanowi wyzwolenie od traumy przesz oêci i przenosi w mniej lub bardziej wyrozumowane przestrzenie spo eczne. Giedroyciowska idea Europy Ârodkowo-Wschodniej, pomys y na ukszta towanie dawnego polskiego Wschodu wed ug nowych zasad, odrzucenie tyranów, integracja ma ych i Êrednich narodów wokó wspólnych celów stanowi y zespó wyobra eƒ skierowanych na teraz i na przysz oêç, uruchomionych przez historyczne waênie i doêwiadczenia II wojny Êwiatowej. Pozostaje jeszcze wskazaç, czemu wspó czesna w swoim czasie myêl polityczna Jerzego Giedroycia zosta a tu uj ta w j zykowe ramy mitu? Nie ka da perspektywa i nie ka da wizja polityczna czy bli ej sprecyzowany program majà szans staç si mitem. Zwykle p o z o s t a j à Kiedy run y radzieckie porzàdki, gdy granice sta y si przepuszczalne, to Wiedeƒczycy z trudem przyzwyczajali si do faktu, e Praga nie jest miastem na wschodzie, lecz le y na zachód od Wiednia Narody odrzucà waênie? one co n aj w y ej w mozaice doktryn i st a now i à e l e m e n t s z e r s z e j ideologii. Wojewoda wileƒski Ludwik Bociaƒski z mniejszoêciami post powa ostro, nie podoba si wi c ani Giedroyciowi, ani samym mniejszoêciom Fot. archiwum Co sk oni o mnie do wyodr bnienia wspó czesnego mitu politycznego Jerzego Giedroycia? Po pierwsze, wizjonerstwo zaistnia e ad hoc w momencie najbardziej traumatycznym dla narodów Europy Ârodkowo-Wschodniej, kiedy ich terytoria, ale te miejsca akcji wczeêniejszych etnicznych waêni sta y si zunifikowanym placem dla realizacji socjalistycznego eksperymentu. Po drugie, równoczesne uleganie utopii i wymogom praktyki, bo za giedroyciowskim wizjonerstwem nie sta y Êrodki finansowe ani si y zbrojne, lecz studenci College d Europe Libre postrzegani jako elity i kadry dla wyobra onego adu europejskiego. Po trzecie, przekonanie o zmiennoêci natury ludzkiej, czego mechanizmy sà ukryte w pami ci zbiorowej i w sile projekcyjnej wspó czesnych spo eczeƒstw. To za o enie skierowane by o zdecydowanie ku przysz oêci. DoÊwiadczone skutkami traumatycznej historii ma e i Êrednie narody odrzucà niszczàce je waênie i b dà yç po nowemu, ju bez rudymentów historii. Narody Êrodkowoeuropejskie zrekonstruujà swojà pami ç historycznà i zwrócà jà ku wspólnemu po ytkowi. Po czwarte, nawet najbardziej atrakcyjne doktryny, korzystajàc ze wsparcia paƒstwowego czy ponadnarodowego mecenatu, cz sto odchodzà w zapomnienie bez praktycznych skutków. Mity natomiast nie wymagajà pot nego mecenatu ani zorganizowanego rozpowszechniania. Jak przywo any tu mit giedroyciowski, mogà byç spychane w zapomnienie, wykluczane z legalnoêci, negatywnie etykietowane i delegalizowane przez tyranów przy u yciu administracyjnych represji. Mimo tego, pozostajàc na poziomie zjawisk ÊwiadomoÊciowych, sà w stanie wp ywaç na bieg dziejów. W koƒcu chcia bym wskazaç jeszcze jednà cech mitów: z jednej strony sà w stanie ruszyç z posad zdawa oby si raz na zawsze zainstalowane porzàdki, z drugiej natomiast, nie wyzwalajà si y atrakcyjnej ani skutecznych Êrodków do kszta towania wykoncypowanego adu. eby nie byç go os ownym, zasygnalizuj w tym miejscu, e mit giedroyciowski skupi wokó wspólnych celów Êrodkowoeuropejskie elity, które po odejêciu tyranii utraci y dawnà jednoêç i w ró nym stopniu uleg y presji partykularnych interesów narodowych. To samoêç nieskrystalizowana Problemy ze ÊwiadomoÊcià narodowà wyst powa y te na terenie Wileƒszczyzny i by y one przedmiotem dociekaƒ Komisji Badaƒ Naukowych Ziem Wschodnich, która prowadzi a badania najpierw w Êrodowiskach ludnoêci katolickiej, a póêniej na terenach wyznaniowo mieszanych i prawos awnych. Jak zauwa y Seweryn Wys ouch, uêwiadomienie narodowe ludnoêci katolickiej, jak i prawos awnej Wileƒszczyzny i Nowogródczyzny by o dalekie od niebudzàcych wàtpliwoêci. Ju w okresie mi dzywojennym dla Jerzego Giedroycia nadrz dnà wartoêç stanowi o Paƒstwo Polskie, a by on przekonany, e rozsadzajà je dà enia poszczególnych narodowoêci, z którymi nale y szukaç porozumienia. Giedroycia interesowa y przede wszystkim mniejszoêci zamieszkujàce od zawsze polskie pogranicza na wschodzie, to jest Ukraiƒcy, Litwini i Bia orusini, a tak e mniejsze zbiorowoêci o charakterze grup etnicznych, jak Hucu owie, którzy nie mieli sprecyzowanej ÊwiadomoÊci narodowej i uwa ali si po prostu za tamtejszych. Porozumieç si z mniejszoêciami Giedroyç by przekonany, e konieczne jest porozumienie z mniejszoêciami, bo inaczej rozsadzà one paƒstwo. Tego porozumienia Jerzy Giedroyç poszukiwa sam jako osoba prywatna i jako urz dnik paƒstwowy. W tym miejscu nale y wspomnieç jego dzia alnoêç wêród Hucu ów, kontakty z czo owym ideologiem ukraiƒskiego nacjonalizmu Dmytro Doncewem, ale te powo anie do istnienia czasopisma Wschód, co uczyni ju na yczenie polskiego MSZ. Podczas wojny Giedroyç zosta powo any na kierownika Biura do Spraw MniejszoÊci przy Radzie Ministrów Rzàdu Polskiego na Emigracji, ale z przyczyn obiektywnych nie móg pojechaç do Pary a i objàç stanowiska. JednoÊç tylko za kurtynà Podobne losy sta y si te udzia em wielu ideologów i zwolenników poaustriackiego mitu Europy Ârodkowej. Dopóki geograficznà Europ Ârodkowà dzieli a elazna kurtyna radzieckich wp ywów, dopóty przedstawiciele Êrodkowoeuropejskich Talent re ysera narodów manifestowali uznanie dla wspólnej przesz oêci, która sta a si zarazem wzorcotwórczym wyzwaniem dla rekonstrukcji wi zi pomi dzy nienaturalnie rozdzielonymi sàsiadami. Jednak kiedy run y radzieckie porzàdki, gdy granice sta y si przepuszczalne, gdy sàsiedzi znów mogli swobodnie podejmowaç podró e zagraniczne, to Wiedeƒczycy z trudem przyzwyczajali si do faktu, e Praga nie jest miastem na wschodzie, lecz le y na zachód od Wiednia. Natomiast tereny legendarnej Mitteleuropy sta y si miejscem akcji dla etnicznych waêni przebiegajàcych z ró nym nat eniem na ziemiach dawnej Jugos awii, w Rumunii, na S owacji i na cesarsko-królewskich rubie ach zachodniej Ukrainy, a ich êród a mogà byç rozmaite. Brak polityki mniejszoêciowej Giedroyç uwa a, e Polska le y w miejscu otwartym na wszystkie wiatry historii i nie mo e tego bagatelizowaç, a jeêli nie potrafi byç Czechos owacjà ani mocarstwem, to zmuszona jest podjàç inne rozwiàzania dla spraw narodowoêciowych. Takiej mo liwoêci dostarcza projekt autonomii dla Ma opolski Wschodniej przewidujàcy szersze uprawnienia ni posiada o przedwojenne województwo Êlàskie. Giedroyç krytykowa brak jasnej polityki wobec mniejszoêci. Jeden wojewoda pacyfikowa Ukraiƒców, a inny szuka z nimi porozumienia. Józewski prowadzi w asnà polityk na Wo yniu, a Bociaƒski na Wileƒszczyênie. Kostek-Biernacki polonizowa Polesie, Kasprzycki jako wiceminister spraw wojskowych tworzy szlacht zagrodowà i pali cerkwie. Po II wojnie Êwiatowej sam Giedroyç jako jednoosobowa instytucja uto samiana z zespo em Kultury stanowisko w sprawie polskich granic i mniejszoêci przedstawi po raz pierwszy za sprawà listu ksi dza Majewskiego. Adaptacja Jan Sienkiewicz Cdn. Dla pe niejszego zrozumienia doêç niezwyk ych relacji Giedroyç - Kultura odwo am si do kilku charakterystycznych wypowiedzi Jerzego Giedroycia. Obiegowa opinia na mój temat g osi, e jestem despotà i e zespó Kultury nigdy nie istnia, chyba, eby przyjàç, e sk ada si zawsze tylko z jednej osoby, tzn. ze mnie. Ale chocia zespó Kultury by dla mnie czymê najzupe niej realnym, to nie istnia on bynajmniej dla jego cz onków. Nie tylko dlatego, e nie spotyka si na zebraniach. Przede wszystkim dlatego, e by zbiorem indywidualnoêci, które mog y wspó yç ze sobà wy àcznie na dystans. JeÊli mam jakiê talent, to jest to talent re ysera: umiej tnoêç dobierania tematów i ludzi. W tym miejscu chcia bym zasygnalizowaç, e w 1991 r. zdarzy o mi si byç wybraƒcem re ysera Giedroycia, bowiem Kultura zwróci a si do wroc awskiej Odry z proêbà o przedruk mojego tekstu o polskich cechach narodowych. Fakt ten i liczne przemyêlenia, nawiàzujàce do wydarzeƒ z lat póêniejszych, oêmielajà mnie tak e do krytycznego spojrzenia na fenomen okreêlany przeze mnie mitem giedroyciowskim.

7 Âroda, 23 stycznia 2008 r. PRZEGLÑD PRASY Papier (niedalekiej) przysz oêci 7 Elektroniczne ksià ki i gazety b dà rewolucjà na miar telefonów komórkowych. Jak co dzieƒ rano kupi em gazet. Lektur rozpoczà em od ostatniej strony, czyli od sportu. Obejrza em bramki z ostatniej kolejki ligowej, nast pnie przeczyta em recenzj najnowszego kinowego hitu okraszonà zwiastunem i ods ucha em przemówienie premiera. Tego by o ju za wiele. Zwinà em zdenerwowany gazet i schowa em jà do kieszeni. Futurystyczna wizja odleg ej przysz oêci? Fragment którejê z ksià ek Philipa K. Dicka lub Stanis awa Lema? Nic bardziej b dnego. Powy szy opis poczàtku dnia przeci tnego Kowalskiego jest tak bliski, jak w latach 80. bliska by a wizja wprowadzenia telefonu komórkowego. PrzenoÊny telefon zrewolucjonizowa ycie ludzi we wszystkich zakàtkach Êwiata. Niebawem takà rol ma odegraç elektroniczny papier, czyli e-papier. Nast pca Gutenberga Zdaniem wielu analityków, b dziemy Êwiadkami najwi kszej rewolucji od czasu wynalezienia druku przez Gutenberga. Ma ona polegaç na rozpowszechnieniu si elektronicznych ksià ek i gazet. Te co prawda sà dost pne ju dzisiaj, jednak dost p do nich jest w znacznym stopniu utrudniony. Po pierwsze, najnowoczeêniejsze nawet wyêwietlacze LCD emitujà Êwiat o, przez co m czà nasze oczy i uniemo liwiajà d u szà lektur. Po drugie, najmniejszy nawet laptop jest mniej por czny od przeci tnej ksià ki czy czasopisma. Zdaniem wielu analityków, b dziemy Êwiadkami najwi kszej rewolucji od czasu wynalezienia druku przez Gutenberga Fot. archiwum E-papier najproêciej mo na scharakteryzowaç jako technologi, która wyeliminuje wy ej wymienione wady dost pu do elektronicznych wydawnictw. Papier elektroniczny jest zbli ony do klasycznego papieru wymiarami i elastycznoêcià. Mo na go zwijaç i zginaç, nie powodujàc jego uszkodzenia. Co wa niejsze, technologia ta wykorzystuje Êwiat o odbite. E-papier nie emituje Êwiat a, dzi ki czemu nasze oczy si nie m czà. W efekcie elektroniczny papier cechuje bardzo niskie zu ycie energii. Ekran zbudowany z e-papieru zu ywa od 0,01 do 0,0001 energii wymaganej do dzia ania konwencjonalnego wyêwietlacza. Kolejnà zaletà jest gruboêç wyêwietlaczy si gajàca zaledwie 0,3 mm. I to przy standardowym formacie A4. JeÊli dodamy, e pod koniec 2007 r. zaprezentowano pierwsze wyêwietlacze kolorowe, to zobaczymy, e rewolucja naprawd puka ju do bram. Rewolucja ta najwi ksze zmiany mo e przynieêç rynkowi prasy. Z biegiem czasu tradycyjne wydania papierowe odesz yby do lamusa. Kioski natomiast zamieni yby si w punkty, w których wgrywalibyêmy na nasz czytnik nowe wydanie gazety. W dalszej perspektywie dzi ki po àczeniu wyêwietlaczy z internetem nawet wizyta w kiosku okaza aby si zbyteczna. Same gazety nabra yby charakteru bardziej multimedialnego. Obok zdj ç znalaz oby si miejsce na klipy filmowe i nagrania dêwi kowe. E-papier o ywi by równie rynek elektronicznych ksià ek (ebooków). Mo liwoêç korzystania z b yskawicznych wyszukiwarek, wyboru kroju i rozmiaru czcionki to tylko niektóre z wielu zalet elektronicznych ksià ek. Wada jest jedna, za to fundamentalna. Wpatrujàc si w ekran LCD (nie mówiàc o kineskopowych monitorach CRT), trudno przebrnàç przez elektronicznà kilkusetstronicowà ceg. W efekcie nawet najzagorzalsi zwolennicy nowinek technicznych wracali do starego dobrego papieru. Nietrudno zauwa yç, e pojawienie si elektronicznego papieru wyeliminowa oby najwa niejszà przeszkod w rozwoju e-ksià ek. Kiedy ta rewolucja stanie si naszym udzia em? Na razie rozwój e-papieru hamujà ceny czytników, wynoszàce ok. 500 dol. Z drugiej strony szybki rozwój tej technologii pozwala sàdziç, e pierwsze powszechnie dost pne gazety na e-papierze pojawià si w ciàgu kilku najbli szych lat. Zasygnalizowana na poczàtku tekstu analogia do telefonów komórkowych nie jest przypadkowa. Równie w wypadku e-papieru jako pierwszych z czytnikami zobaczymy nienagannie ubranych biznesmenów. Nast pnie e-papier powinien trafiç pod strzechy. Ceny czytników z obecnych ok. 2,5 tys. z powinny spadaç a do poziomu symbolicznej z otówki. Wszyscy znamy promocj telefon za z otówk. Przyjdzie pora na has o czytnik e-papieru za z otówk. Z tym zastrze eniem, e szcz Êliwy uczestnik promocji zobowiàzywa by si przez rok prenumerowaç konkretny dziennik. Pierwsze zastosowania Jakie by yby inne zastosowania elektronicznego papieru? Wizjonerzy mówià o mieszkaniach wytapetowanych e-papierem, dzi ki któremu moglibyêmy o ka dej porze dnia i nocy zmieniaç kolor Êcian. Brzmi imponujàco. Jednak e-papier ju dzisiaj wykorzystywany jest w wielu urzàdzeniach dost pnych w powszechnej sprzeda y. Motorola wprowadzi a na rynek telefon Motorola F3, w którym wyêwietlacz zbudowano z elektronicznego papieru. Efekt? Telefon mo e pracowaç dwa tygodnie bez dodatkowego adowania. Cena? Niewiele ponad 100 z. Z kolei firma Seiko przy u yciu e-papieru stworzy a seri zegarków. Na razie sà to tylko prototypy, jednak mo na si spodziewaç, e dzi ki nowatorskiemu wyglàdowi znalaz yby sporà grup nabywców. Nowe wyêwietlacze w telefonach komórkowych zazwyczaj nie budzà wi kszych emocji. Jednak skazanie tradycyjnej ksià ki na wymarcie z pewnoêcià spotka si z goràcymi protestami wielu bibliofilów. W tym miejscu warto zacytowaç s owa ministra edukacji Indii, który stwierdzi, e gdyby jego rzàd chcia zafundowaç wszystkim dzieciom podr czniki, to zabrak oby drzew na papier. Od zapachu ksià ek wol zapach lasu sàdz, e wi kszoêç czytelników (nie wy àczajàc bibliofilów) podpisze si pod tym zdaniem.,,przeglàd Krótka historia e-papieru E-papier ma ju ca kiem d ugà histori. Pierwsza jego wersja zosta a opatentowana w latach 70. przez firm Xerox. Za ojca tej technologii uchodzi Nick Sheridon. Kolejnym milowym krokiem by a technologia opracowana ju w latach 90. przez Josepha Jacobsona, która po udoskonaleniu zacz a funkcjonowaç pod nazwà E ink. Obecnie nad w asnymi wersjami e-papieru pracujà najwi ksze firmy technologiczne na Êwiecie: Philips, Nokia, Fujitsu, Sharp, Sony, Xerox, Kodak, IBM. Czyja technologia zwyci y? Oka e si niebawem. Ma y samochód, du y problem Idea jednoczesnego ograniczenia ubóstwa, zmniejszenia zanieczyszczenia Êrodowiska i emisji dwutlenku w gla ma wielu zwolenników, ale w rzeczywistoêci pozbawiona jest szans na realizacj. Nano mieêci cztery osoby i torb podró nà Fot. archiwum Oto Nano, prawdopodobnie najwa niejszy samochód dekady. Ma y, s odki, z zadartym noskiem. MieÊci cztery osoby i torb podró nà. Osiàga pr dkoêç 105 kilometrów na godzin. A wszystko to za jedyne 2,5 tysiàca dolarów mniej wi cej tyle, ile kosztuje system DVD w Lexusie i o po ow mniej ni najtaƒsze samochody dost pne na rynku. Na tym nie koniec. Osoby o usposobieniu filozoficznym ucieszy zapewne fakt, e Nano kryje w sobie zagadk natury moralnej: co b dzie, jeêli modne i niewàtpliwie szczytne dà enia do poprawy stanu Êrodowiska zderzà si z równie szczytnymi i równie modnymi dà eniami do poprawy warunków ycia najbiedniejszych? Nano sta si uosobieniem tego dylematu. Choç indyjski samochodzik i tak pozostanie poza zasi giem najbiedniejszych, niewàtpliwie oka e si dobrodziejstwem dla tych Hindusów, którzy zasilajà w aênie szeregi klasy Êredniej. I nie chodzi tu tylko o wygod. Wi ksza mobilnoêç mieszkaƒców Indii oznacza bardziej elastyczne warunki zatrudnienia, atwiejszy handel, jeszcze szybszy wzrost. JeÊli wszystko potoczy si zgodnie z planem, w ciàgu pierwszego roku wyprodukowanych zostanie 250 tysi cy samochodów. W kolejnych latach produkcja w fabrykach otwieranych w Afryce, Ameryce Po udniowej i Azji po udniowo-wschodniej b dzie gwa townie ros a. I choç Nano zu ywa mniej paliwa ni inne, wi ksze samochody, ogromna liczba potencjalnych nabywców mo e oznaczaç równie wielkie skutki ekologiczne. Minie du o czasu, zanim u ytkownicy Nano b dà mogli pozwoliç sobie na kupno samochodu z nap dem hybrydowym za ponad 20 tysi cy, nie mówiàc o eksperymentalnej, zasilanej wodorem Hondzie FCX Clarity wartej ponoç 10 milionów dolarów za sztuk. W tej sytuacji nale y si liczyç z gwa townym wzrostem emisji dwutlenku w gla i innych szkodliwych substancji. Rajendra Pachauri, specjalista ds. klimatu i przewodniczàcy Mi dzyrzàdowego Panelu ds. Zmian Klimatycznych przy ONZ, który wraz z Alem Gorem zdoby nagrod Nobla, przyznaje, e taki scenariusz wywo uje u niego koszmary. Sprawa dotyczy nie tylko samochodów. Wcià istnieje ogromna rozbie noêç pomi dzy tanimi, masowymi produktami a ekskluzywnymi towarami ekologicznymi. Czekoladki Hershey mo na dostaç w internecie za 52 centy za sztuk. Za niespe na pó kilogramowe opakowanie naturalnych herbatników z p atków owsianych, zawierajàcych jagody goji, nektar z agawy i naturalnà, krystalicznie czystà sól himalajskà, trzeba zap aciç cztery i pó dolara. Byç mo e jest to g upi przyk ad, ale przecie wszelkie produkty organiczne, dost pne równie w supermarketach, sà dro sze. Byç mo e nasze samopoczucie poprawi si, kiedy za nie zap acimy, ale w ten sposób nie da si wy ywiç mas. Nie jest tajemnicà, e jedynym przynajmniej jak dotàd sposobem na wy ywienie mas jest rolnictwo technologiczne, chemiczne u yênianie gleby i genetycznie modyfikowane roêliny. Nowoczesne Êrodki masowej komunikacji i transportu samochody, telefony, komputery sprawià ostatecznie, e biedni b dà si bogaciç. Choç idea ekologicznego, zrównowa onego rozwoju ma wielu zwolenników, którzy wierzà w mo liwoêç jednoczesnego ograniczenia ubóstwa, zanieczyszczenia Êrodowiska i emisji dwutlenku w gla, w rzeczywistoêci nie ma na to szans. Czego najlepszym Êwiadectwem jest Nano. Nie staram si wywo aç sporu ideologicznego, nie szukam usprawiedliwienia dla amerykaƒskiego konsumpcjonizmu. Nie znam te niestety prawid owej odpowiedzi na zadane na poczàtku pytanie. Chc jedynie zwróciç uwag na to, co rzadko jesteêmy sk onni przyznaç: oczywiêcie, powinny istnieç ekologiczne samochody za 2,5 tysiàca dolarów i organiczne herbatniki za 52 centy, ale na razie nie istniejà. Musi si znaleêç sposób na pogodzenie masowej dost pnoêci samochodów z kwestiami globalnego ocieplenia, ale teraz takiego sposobu nie mamy. Nie ma istotnego powodu, by dobra polityka ekologiczna sta a w sprzecznoêci ze wzrostem ekonomicznym, ale cz sto tak w aênie jest. W wielu krajach pragnienie wyjêcia z biedy jest silniejsze ni potrzeba oddychania czystym powietrzem. Kto nie wierzy, niech spojrzy na zdj cia pekiƒskiego smogu. Byç mo e technologia przyjdzie nam na ratunek. W mi dzyczasie jednak globalna dyskusja na temat zmian klimatycznych, ochrony Êrodowiska czy konsumpcji paliw kopalnych mog aby staç si znacznie bardziej interesujàca, gdyby jej uczestnicy zw aszcza ci ubrani w eleganckie ekologiczne stroje otwarcie uznali realny kompromis. Podczas ostatniej konferencji na Bali poêwi conej zmianom klimatycznym mówiono o rekompensowaniu ochrony lasów w krajach rozwijajàcych si, o dotacjach dla czystych technologii. JeÊli podczas nast pnej konferencji choç na kilka minut pojawi si kwestia milionów samochodów Nano, które w ciàgu najbli szych kilku lat wyruszà na ulice Indii i innych krajów, b dzie wiadomo, e delegaci traktujà spraw powa nie.,,the Washington Post

8 8 ZDROWIE Po kropelce Geny alergii Âroda, 23 stycznia 2008 r. Anoreksja: przyczyny i konsekwencje Terapia genowa mo e w przysz oêci przynieêç ulg chorym na alergi na przyk ad na katar sienny. U wi kszoêci osób uk ad odpornoêciowy nie reaguje na py ek kwiatów, roztocza czy orzeszki ziemne te potencjalne alergeny sà rozpoznawane jako nieszkodliwe. Jednak u osoby uczulonej pojawia si wysypka lub katar, a nawet mo e dojêç do reakcji anafilaktycznej zagra ajàcej yciu. Krótkie wypady na narty szkodzà kolanom Moda na krótkie wypady na narty skutkuje gwa townym zwi kszeniem liczby kontuzji kolan, zw aszcza u kobiet twierdzi znany brytyjski chirurg ortopeda. W Wielkiej Brytanii roênie liczba mi oêników sportów zimowych w 2007 roku na nartach czy desce snowboardowej jeêdzi o ponad 1,3 mln osób. Razem z liczbà entuzjastów roênie liczba m. in. kontuzji wiàzade w kolanach, które mogà wymagaç operacji, a nieleczone powodujà nieodwracalne uszkodzenia stawów. Jak zauwa y Bollen, odsetek osób z narciarskimi urazami wzrós z 9 do 28 proc. od 1994 do 2004 roku. Ponad 9 na 10 narciarzy z urazami kolan to kobiety w wieku Êrednio 40 lat. Statystyki pokazujà, e wycieczki Brytyjczyków na narty w wi kszoêci trwajà siedem lub mniej dni, a 28 proc. narciarzy okreêla siebie jako poczàtkujàcych. Marchewka pe na wapnia Nowa odmiana genetycznie zmodyfikowanej marchwi dostarcza o 41 procent wi cej wapnia. Marchewka z bardziej aktywnym genem scax1, poprawiajàcym transport jonów wapnia przez b ony komórek roêlinnych, jest dzie em naukowców z teksaskiego Baylor College of Medicine w Houston oraz A&M Texas University. Ich zdaniem wprowadzenie zmodyfikowanej odmiany na rynek przyczyni oby si do walki z niedoborami wapnia i osteoporozà. Po owa wczeêniaków ma k opoty z naukà Ponad 40 proc. dzieci urodzonych zbyt wczeênie ma potem trudnoêci z koncentracjà i z naukà. Dzi ki post pom medycyny coraz mniej wczeêniaków umiera, ale do tej pory nauka nie umia a poradziç sobie z ich póêniejszymi k opotami. Organizmy za wczeênie urodzonych dzieci z du ym trudem przyswajajà t uszcz z po ywienia. Ostatnio uda o si wyodr bniç z mleka matki protein, która u atwia ten proces. Zwi kszenie zawartoêci tych protein w pokarmie wczeêniaków umo liwi im wi c przyswajanie wi kszych iloêci t uszczów. Sà one z kolei bardzo wa ne dla rozwoju ludzkiego mózgu. Stron przygotowa a Helena G adkowska Anoreksja to choroba, która dotyka obecnie coraz wi kszà liczb dzieci i m odzie y. U jej podstaw le à zwykle powa ne problemy psychospo eczne. Z tego w aênie wzgl du trudnoêci w przyjmowaniu pokarmów, a do jad owstr tu w àcznie, nie majà pod o a fizjologicznego i leczenie farmakologiczne z regu y nie przynosi adnej poprawy. Trzeba pami taç, e od ywianie jest funkcjà, poprzez którà cz owiek zaspakaja wiele ró nych potrzeb. Dziecko karmione przez matk otrzymuje od niej nie tylko pokarm fizyczny, ale mi oêç, czu oêç, bliskoêç, poczucie bezpieczeƒstwa, kontakt osobisty. Zjawisko rzadkie wêród niemowlàt Anoreksja jest zjawiskiem bardzo rzadkim wêród niemowlàt w pierwszych czterech miesiàcach ycia. Cz Êciej pojawia si mi dzy piàtym a ósmym miesiàcem po narodzeniu dziecka. Wià e si to zwykle z zakoƒczeniem karmienia piersià i ze zmianà sposobu od ywania. Anoreksja u niemowlàt mo e przejawiaç si w formie zupe nej pasywnoêci wobec pokarmu albo w formie aktywnego odrzucenia pokarmu, a do agresji i wymiotów w àcznie. Najcz stszà i najpowa niejszà formà anoreksji jest anoreksja mentalna w wieku dorastania. Zwykle przyczyny anoreksji sà niedostrzegalne dla samych zainteresowanych i ich bliskich. W 45 proc. przypadków anoreksja jest poprzedzana przejêciem na diet odchudzajàcà. Osoba dotkni ta anoreksjà W 45 proc. przypadków anoreksja jest poprzedzana przejêciem na diet odchudzajàcà Fot. archiwum nie martwi si tym zaburzeniem. Twierdzi, e czuje si dobrze i e nie ma potrzeby jeêç wi cej, ni to czyni. Gdy problem zaczyna przybieraç dramatyczne rozmiary, wtedy osoba dotkni ta anoreksjà zaczyna negowaç podstawowe fakty. A gdy najbli si przymuszajà jà do jedzenia, wtedy broni si poprzez wymioty, za ywa Êrodki przeczyszczajàce, podaje b dne informacje o aktualnej wadze cia a albo przeciwnie: od ywia si po kryjomu i popada w czasowà bulimi. Choroba lubi raczej dziewcz ta Podstawowym problemem w przypadku anoreksji nie sà zjawiska fizjologiczne czy jakieê predyspozycje anatomiczne, lecz postawa buntu danej osoby wobec ycia i w asnego Êrodowiska. Z tego w aênie wzgl du anoreksja bardzo rzadko wyst puje jednoczeênie u innych cz onków rodziny, a pomoc o charakterze medycznym jest nieskuteczna. Szans na zmian sytuacji stwarza natomiast psychoterapia lub zmiana Êrodowiska. Psychospo eczne pod o e anoreksji potwierdza fakt, e w 50 proc. przypadków anoreksja dotyczy jedynaczek, w 20 proc. córek pierworodnych, a u dziewczàt wyst puje wielokrotnie cz Êciej ni u ch opców. Osoby dotkni te anoreksjà majà cz sto problemy z realistycznà percepcjà siebie i w w asnego cia a oraz z zachowaniem rozsàdnych granic w kontakcie ze Êwiatem zewn trznym. Bunt przeciw yciu Podsumowujàc powy sze analizy mo na stwierdziç, e u podstaw anoreksji le y zwykle bunt przeciw yciu w okreêlony sposób i w okreêlonym Êrodowisku. Matki córek dotkni tych anoreksjà sà zwykle kobietami, które odnoszà sukcesy w pracy zawodowej i Êrodowisku spo ecznym, a jednoczeênie majà tendencj do perfekcjonizmu. Cz sto okazujà si jednak wewn trznie sfrustrowane i dà à do doskona ego wype niania równie roli matki. Z kolei ojcowie nawet, jeêli osiàgajà sukcesy zawodowe i finansowe czujà si odsuni ci na drugi plan i bywajà pasywni w Êrodowisku rodzinnym. Sà zbytnio przej ci tym, co zewn trzne i powierzchowne. Oczekujà od dzieci wielkich sukcesów i du ej pewnoêci siebie. Obydwoje rodzice troszczà si bardziej o prawid owe wype nienie swych zewn trznych funkcji i obowiàzków, ni o wewn trznà, pog bionà wi ê z dzieckiem. Ponadto nie sà zwykle Êwiadomi konfliktów, jakie prze ywajà w relacji CoÊ niecoê o cebuli i czosnku Czy zawsze nale y si gaç po leki? Mo e tak czasami zastàpiç je roêlinami leczniczymi, b dàcymi tu pod r kà. Sà w ka dej prawie kuchni, niedrogie, a majà wiele cech korzystnych dla naszego organizmu. Mowa tu o cebuli i czosnku. Ta pierwsza, czyli cebula, jest jednà z najstarszych roêlin warzywnych, uprawianych od blisko 5000 lat. Jej ojczyznà jest prawdopodobnie Azja Ârodkowa. Cebula bogata jest w witaminy, zw aszcza C i z grupy B, sole mineralne, a tak e Êluz, pektyny, zwiàzki siarkowe. Dzia a: bakteriobójczo, przeciwzapalnie, zwi ksza wytwarzanie Êluzu, dlatego te stosowana jest przy nie ytach górnych dróg oddechowych, obni a ciênienie, wzmacnia organizm, agodzi nie yt jelit. Jak stosowaç? Zewn trznie - ok ady z gotowanej lub pieczonej cebuli stosuje si w leczeniu odcisków, oparzeƒ lub wrzodów, ze Êwie ej zaê, startej na miazg, przy reumatyzmie. Wewn trznie - u ywa si syropu przygotowanego z tego warzywa (dodaje si cukier albo miód) przy kaszlu, zapaleniu oskrzeli i kokluszu. Sposób na nalewk z cebuli Oko o 300 g Êwie ej cebuli nale y w ciàgu 10 dni trzymaç w bia ym winie. Popijaç przy posi kach 5-10 g nalewki z dodatkiem os odzonej wody. Dzia a wzmacniajàco i agodzi nie yt jelit. Silne dzia anie antybiotyczne Czosnek poprawia funkcjonowanie uk adu sercowo-naczyniowego, wspomaga trawienie, ma w aêciwoêci antybiotyczne oraz chroni przed substancjami rakotwórczymi. Zawiera ponad 200 biologicznie aktywnych substancji - witamin, sk adników mineralnych, aminokwasów i enzymów. G ównà substancjà czynnà czosnku jest allicyna, charakteryzujàca si silnym dzia aniem antybiotycznym. Substancja ta zostaje wytworzona podczas trawienia z zawartej w roêlinie alliny. Czosnek wywiera korzystny wp yw na uk ad krà enia, poniewa rozszerza naczynia krwionoêne i obni a ciênienie krwi, polepsza zaopatrzenie mi Ênia sercowego w krew, powstrzymuje tworzenie si zakrzepów w naczyniach wieƒcowych, a u osób starszych mo e zwi kszaç si skurczu mi Ênia sercowego oraz normalizowaç przyspieszonà prac serca. Sprzyja dobremu cholesterolowi Z wielu doêwiadczeƒ wynika, e czosnek jest te jednym z najlepszych Êrodków w profilaktyce i leczeniu mia d ycy. Sprzyja on zwi kszeniu frakcji dobrego cholesterolu HDL w stosunku do z ego LDL, zapobiegajàc w ten sposób tej mà - ona. W tej sytuacji matka dà y do podporzàdkowania córki w asnym potrzebom i do izolowania jej od ojca. Ta sytuacja prowokuje córk do nieêwiadomego buntu psychicznego. Wed ug ró nych badaƒ wêród nastolatków dotkni tych anoreksjà tylko 3 proc. do 20 proc. to ch opcy. Ci ostatni sà zwykle znacznie bardziej pasywni i apatyczni ni dziewcz ta. Ch opcy dotkni ci anoreksjà prze ywajà zwykle trudnoêci w relacji z innymi ludêmi, majà wyraênie zaw one zainteresowania, skupiajà si przesadnie na swojej cielesnoêci. Odmowa jedzenia jest symbolem ucieczki od doros oêci i sposobem na przed u enie relacji typu dziecko matka. Trzy typy interwencji Obecnie dzi ki coraz lepszemu rozumieniu przyczyn anoreksji i coraz wi kszej ofercie terapeutyczn stosowane w odniesieniu do tej choroby: izolacja od Êrodowiska rodzinnego, pomoc medyczna oraz psychoterapia. Wi kszoêç specjalistów uwa a, e nie mo na leczyç skutecznie anoreksji wtedy, gdy chory pozostaje wêród swoich bliskich. Izolacja jest zwykle konieczna a do osiàgni cia rzeczywistej poprawy. Czasami trzeba karmiç osob chorà w sposób wymuszony i stopniowo uczyç jà zmiany w dotychczasowym sposobie od ywiania. Niektórzy lekarze stosujà elektrowstrzàsy. Ogromna wi kszoêç specjalistów uwa a jednak, e podstawà zdrowienia jest psychoterapia po àczona z terapià rodziny. Mimo wszystko tylko oko o 35 proc. osób dotkni tych anoreksjà wraca do w pe ni normalnego funkcjonowania. niebezpiecznej chorobie. Usprawnia równie krà enie krwi w naczyniach obwodowych, szczególnie w mózgu i koƒczynach dolnych, dzi ki czemu ma dobroczynny wp yw w przypadku niektórych dolegliwoêci w obr bie g owy i nóg u osób starszych. Dodany do codziennej diety poprawia trawienie, zmniejsza napi cie mi Êni g adkich jelit (dzia anie rozkurczajàce), pobudza wydzielanie soku trawiennego w o àdku. Pomaga wi c osobom cierpiàcym na wzd cia, leczy stany zapalne przewodu pokarmowego. Nie do pomini cia jest równie fakt, e czosnek ma silne dzia anie oczyszczajàce krew z produktów przemiany materii, wywo uje pocenie si, wzmacnia uk ad nerwowy, jest Êrodkiem wykrztuênym i wiatrop dnym oraz przyspiesza gojenie si ran. Czosnkiem mo na leczyç tak e wiele chorób p uc. Jego znakomite dzia anie bakteriobójcze i wirusobójcze wspomaga leczenie grypy oraz zapalenia oskrzeli. Ponadto najnowsze badania wykaza y przeciwnowotworowe dzia anie czosnku.

9 Âroda, 23 stycznia 2008 r. SPORT Maria Szarapowa i Jelena Jankovic w pó finale turnieju Australian Open Rosjanka Maria Szarapowa pokona a 6:4, 6:0 liderk rankingu tenisistek - Belgijk Justine Henin i awansowa a do pó fina u wielkoszlemowego turnieju Australian Open (z pulà nagród 18,36 mln dol.). Przed rokiem Szarapowa dotar a w Melbourne do fina u. Henin zesz a z kortu pokonana po raz pierwszy od lipca ubieg ego roku, gdy przegra a nieoczekiwanie w pó finale Wimbledonu z Francuzkà Marion Bartoli. Od tego momentu wygra a kolejne 32 mecze oraz szeêç turniejów: wielkoszlemowy US Open, a tak e imprezy WTA w Toronto, Stuttgarcie, Zurychu, koƒczàce sezon mistrzostwa WTA Tour w Madrycie, a w styczniu w Sydney. Ostatni raz Henin przegra a seta 0:6 w sierpniu 2002 z Amerykankà Jennifer Capriati w Montrealu. W ostatnich dwóch sezonach jednak niewiele tenisistek potrafi o jà pokonaç, dzi ki czemu wcià utrzymuje fotel liderki w rankingu WTA Tour. To niesamowite uczucie, gdy wychodzi si na kort i po prostu realizuje wszystkie przedmeczowe za o enia, chocia gra si z tak niesamowità zawodniczkà jak ona - powiedzia a po zejêciu z kortu Szarapowa, która poprawi a bilans pojedynków z Henin na 3:6. - By am przygotowana na rozegranie kolejnego trzy- czy nawet czterogodzinnego meczu, dlatego wcià nie mog uwierzyç, e dziê wygra am w dwóch setach. W listopadzie w finale WTA Championships obie stoczy y najd u szy mecz w historii Turniej koszykówki w Starych Trokach 13 stycznia w sali polskiej szko y w Starych Trokach odby si turniej koszykówki pomi dzy amatorskimi dru ynami rejonu trockiego. Organizatorami turnieju byli: Romuald Grzybowski, dyrektor szko y i Trockie Centrum Wychowania Fizycznego i Sportu. Jak nas poinformowa Romuald Grzybowski, jeden z organizatorów i pomys odawca turnieju, by a to kolejna okazja, by spotkaç si z amatorami gry w kosza i preferujàcymi aktywny wypoczynek. W turnieju wzi y udzia cztery dru yny. Dru yny,,s.t i,,gazmias ze Starych Trok,,,TVM-TEAM z Trok i,,druãkiai z Landwarowa zaciekle walczy y o miano najlepszej. Szczególnie zaci ty by pojedynek pomi dzy dru ynà,,tvm-team i,,s.t, który po dogrywce z przewagà jednego punktu wygra a dru yna z Trok. Pi ciogodzinne zawody przynios y uczestnikom i kibicom sporo wra eƒ i emocji. Podczas turnieju s dziowali: Tadas Belinskas z Trockiej Szko y Âredniej i Rosjanka Maria Szarapowa (od lewej) dosyç atwo pokona a Belgijk Justine Henin i teraz jej rywalkà b dzie Serbka Jelena Jankovic, która nie tak atwo, ale pewnie pokona a broniàcà tytu u Amerykank Seren Williams Fot. EPA-ELTA kobiecego tenisa (3 godziny i 25 minut), który w trzech setach (5:7, 7:5, 6:3) wygra a Belgijka. We wtorek, w trwajàcym godzin i 38 minut meczu, Szarapowa odnotowa a 30 wygrywajàcych pi ek, przy 11 po stronie rywalki, a obie mia y po 21 niewymuszonych b dów z gry. Rosjanka zaskakujàco atwo obj a prowadzenie 5:2 w pierwszym secie i chocia póêniej straci a swoje podanie i pozwoli a rywalce doprowadziç do stanu na 5:4, to póêniej wygra a siedem kolejnych, jak si okaza o ostatnich gemów w meczu. W adys aw Sokoliƒski, nauczyciel wf-u ze Szko y Podstawowej w Starych Trokach. Powitaç uczestników pierwszego turnieju koszykówki w Starych Trokach przyby Stanislovas Klepackas, specjalista Trockiego Centrum Wychowania Fizycznego i Sportu. - Mam nadziej, e ten turniej stanie si tradycyjnym spotkaniem dru yn koszykarskich trenujàcych w naszej szkole. Ponadto zaj cia sportowe zawsze dostarczajà wszystkim uczestnikom wiele silnych prze yç emocjonalnych. Uczà te zdrowej rywalizacji i tolerancji przejawiajàcej si w poszanowaniu innych. Wspólne imprezy sportowe - to te umiej tnoêç wspó pracy, integracji i rywalizacji wed ug zasad fair play - stwierdzi dyrektor szko y Romuald Grzybowski. Po zawodach uczestnicy gratulowali pomys u i dzi kowali za organizacj turnieju, zaznaczajàc, e nawet takie towarzyskie spotkania wp ywajà na podniesienie poziomu umiej tnoêci sportowych. Wszyscy uczestnicy zostali nagrodzeni pucharami i dyplomami. Alina Sobolewska Teraz rywalkà rozstawionej z numerem piàtym Szarapowej b dzie Serbka Jelena Jankovic (nr 3.), która we wtorek wygra a 6:3, 6:4 z broniàcà tytu u Amerykankà Serenà Williams (7.). W nocy z wtorku na Êrod o awans do pó fina u walczy a Agnieszka Radwaƒska (nr 29.), a rywalkà 18-letniej Polki by a S owaczka Daniela Hantuchova (9.). Póêniej, w ostatnim çwierçfinale, zagrajà Amerykanka Venus Williams (8.) i Serbka Ana Ivanovic (4.). Tak e w rywalizacji tenisistów wy oniono pierwszà par pó fina owà, a tworzà jà wicelider rankingu ATP Entry System - Hiszpan Rafael Nadal oraz Francuz Jo-Wilfried Tsonga. Mo e nie rozegra em dzisiaj swojego najlepszego tenisa, ale i tak to wystarczy o mi do zwyci stwa, wi c nie mog narzekaç, w dodatku po raz pierwszy uda o mi si osiàgnàç na twardych kortach pó fina w Wielkim Szlemie - powiedzia Nadal po wygranej 7:5, 6: 3, 6:1 z Finem Jarkko Nieminenem (24.). W meczu wieczornej sesji Tsonga - debiutujàcy w wielkoszlemowym çwierçfinale - pokona 7: 5, 6:0, 7:6 (8-6) Rosjanina Michai a Ju nego (14.). Zimowe igrzyska Litwy w lekkiej atletyce wêród m odzików Dru yna lekkoatletów z Szko y Sportowej Rejonu Wileƒskiego zaj a ósme miejsce podczas zimowych igrzysk Litwy w lekkiej atletyce, które w dniach stycznia odbywa y si w Poniewie u. W ogóle w igrzyskach wystartowa y 34 dru yny z ca ego kraju. Ekipa m odocianych sportowców z rejonu wileƒskiego wypad a dobrze i z wynikiem 99 punktów zaj a ósme miejsce. Wynik móg byç jeszcze lepszy, ale kilku czo owych zawodników nie osiàgn o jeszcze formy po przebytej chorobie i zawody w Poniewie u by y dla nich pierwszymi startami w tym roku. Ponadto w zawodach wzi li udzia sportowcy roku urodzenia, a, jak zaznaczy Marian Kaczanowski, dyrektor SzSRW, przewa ajàca cz Êç naszych zawodników jest urodzona w aênie w roku Miejsce na podium wywalczyç uda o si jedynie Agnieszce KoleÊnik, która z czasem 3:17,52 min. w biegu na 1000 m zaj a drugie miejsce i wrzuci a do skarbonki dru yny 16 punktów. Jej kole anki - Wioleta Godlewska i Rasa Pociappletò zaj y szóste i dziesiàte miejsca i dorzuci y odpowiednio 11 i 7 punktów. W biegu na 3000 m Arnold ukowski z czasem 10:39,28 min. zajà ósme miejsce, a w biegu na 1000 m finiszowa jako dwunasty i w sumie dla dru yny wywalczy 14 pkt. W biegu na 2000 m Godlewska i Pociappletò wypad y bardzo dobrze i by y o krok od podium, zajmujàc 4 i 5 miejsca powi ksza y dorobek dru ynowy o 25 pkt. S abiej wypadli nasi biegacze w biegu na 600 m, w którym Agnieszka KoleÊnik min a lini mety jako dziewiàta, a Edward Gotowski jako 16. Z.. Stron na podstawie inf. w., BNS i PAP przygotowa Zygmunt danowicz Sprintem 9 Gay chce rywalizowaç z Pistoriusem Mistrz Êwiata w biegu na 100 i 200 m oraz w sztafecie 4x100 m Amerykanin Tyson Gay oêwiadczy, e nie widzi problemu w rywalizacji na bie ni z biegajàcym na protezach z w ókna w glowego Oscarem Pistoriusem z RPA. Mi dzynarodowe Stowarzyszenie Federacji Lekkoatletycznych (IAAF) nie zezwoli o Pistoriusowi na udzia w igrzyskach olimpijskich i innych zawodach mi dzynarodowych pod egidà IAAF. Dobry poczàtek Bardzo dobrze rozpoczà tegoroczne starty Karol Serwin z Klubu Motorowego Champion Âwidnik, który w pierwszej rundzie Pucharu Âwiata w trialu rowerowym (federacji UCI) zajà trzecie miejsce. M ody Êwidniczanin ustàpi pola jedynie Hiszpanom nadajàcym ton Êwiatowej rywalizacji - zdobywcy Pucharu Âwiata sprzed roku Benito Ros Charalowi oraz trzeciemu w ubieg orocznej klasyfikacji PÂ Carlesowi Diaz Codinie. Najzdolniejsi w Warszawie Warszawa zosta a wybrana przez Europejskà Uni Badmintona (EBU) na miejsce letniej szko y (12-19 lipca) - obozu szkoleniowego dla najzdolniejszych w Europie m odych zawodników oraz trenerów. Miejscem przeprowadzenia zaj ç b dzie Arena Ursynów - hala, w której minionego weekendu rozgrywane by y 19. mi dzynarodowe mistrzostwa Polski juniorów. Polak testowany w Celtiku Polski pi karz Seweryn Gancarczyk jest bliski podpisania umowy z Celtikiem Glasgow. 26-letni zawodnik przejdzie w Szkocji kilkudniowe testy. Lewy obroƒca ukraiƒskiego Metalista Charków wyceniany jest na oko o 750 tysi cy funtów. By przyjechaç na testy Polak przerwa zgrupowanie w Dubaju. Wraz z nim sprawdzany b dzie amerykaƒski bramkarz Brad Guzan. W przypadku podpisania umowy Gancarczyk powi kszy polskà koloni w Celtiku - grajà tam ju reprezentanci Polski Artur Boruc i Maciej urawski. Mieli du o szcz Êcie Polscy alpiniêci, którzy w piàtek stan li na najwy szym szczycie Antarktydy - Mount Vinson (5140 m) i tym samym zdobyli Koron Ziemi, mieli du o szcz Êcia. Nag e pogorszenie pogody (silny wiatr i opady Êniegu) uniemo liwi o wspinaczk innym ekspedycjom. Najwy sze szczyty wszystkich kontynentów dajà Koron Ziemi. Dotychczas z Polaków osiàgn li jà Leszek Cichy (28 paêdziernika 1999) i Anna Czerwiƒska (22 maja 2000).

10 10 ROZRYWKA TV ÂRODA 23. I 6.00 Labas rytas 9.00, S. Bianca. Droga do szcz Êcia (203, 204) 9.55, S. Domek w preriach (89, 90 ) 10.50, S. Doktor Quinn (94, 95) Western Bia y bizon Reikia pakalbeti Film dok Godzina Disneya S. Zielone hektary (72) Labas vakaras Dziennik Vertas milijono 20.25, Loteria Perlas Panorama Spaudos klubas S. Morderczyni Jane (2) WiadomoÊci wieczorne Melodramat G owà o mur, S Dokumentalistyka Êwiatowa Vertas milijono ÎodÏi ki enò Giri horizontai Dokumentalistyka litewska Pinig karta Filmy anim Gustavo enciklopedija S. Zielone hektary Gyvenimo ratu Dokumentalistyka Êwiatowa Panorama S. Krewni i... (2) Negali buti. NowoÊci i prognozy naukowe kadras 6.10 Filmy anim S. Czarodziejka 8.00 Okna 9.00 S. Niewolnica Isaura (42) Paskutinò instancija Film przyg. Wehiku czasu Filmy anim S. Nigdy ciebie nie zapomn (112) S. Syrena (66) S. Moja wspania a niania (131, 132) WiadomoÊci Srovòs S. Nieproszona mi oêç 2 (122) e i nuliai milijonas Dviraãio ou WiadomoÊci S. Jericho (20) S. Zaklinanie duchów (3) 0.30 Uroki Litwy 6.15 S. Historia Kopciuszka (153) 7.05 Telewitryna 7.20 S. Brzydkie kaczàtko 8.15 Film anim Autopilotas 9.30 Film fab. Fluke Film anim S. Zanim Êmierç nas roz àczy Sensacyjna dokumentalistyka 13.25, S. Gliny VII. Ulice st uczonych latarni Pinig lietus Filmy anim S. Brzydkie kaczàtko (60) S. Zanim smierç nas roz àczy (32) Sensacyjna dokumentalistyka WiadomoÊci Film akcji Koniec gry WiadomoÊci Zmagania ekstrasensów 0.15 Nam darbai Bamba. Show dla doros ych (S) 6.35 Telesklep 6.50 Filmy anim S. Tajemnice mi oêci (16) 8.55 S. W wirze mi oêci (337) Taip arba Ne Komedia Ma y Manhattan Komedia Niania (1) S. Malcolm Êredni (4/1) Filmy anim S. Sid a (33) S. Marina (45) S. Wojna ró (58) WiadomoÊci Abipus sienos Mecz Euroligi. Lietuvos rytas (Wilno)- Unicaja (Malaga). Podczas przerwy- Perzeglàd Euroligi Dramat Bohaterowie (13) S. CSI: Nowy Jork (3/9), N S. Zanim Êmierç nas roz àczy (19) 0.30 S. Odyseja V (10), N Telejazz 8.15 Telesklep 8.30 WiadomoÊci 9.00 Film anim Kana muz S. Pot ga mi oêci (80) Film dok Koszykówka Dla wsi Program ekologiczny Film fab. Aurora S. Pot ga mi oêci (81) WiadomoÊci Film anim Dviguba tiesa Sostinò Teritorija WiadomoÊci Film dok Namai. Ma inos. Valdininkai S. Poskromiciele ognia (11) 0.20 Najlepsze TOP y 7.30 Zwyci ski g os wiary 8.00, 9.10, 14.35, Przewodnik wolnego czasu 8.15, 14.05, Telewitryna 8.50, 11.50, 14.50, NieruchomoÊci: kupno, sprzeda, zamiana, dzier awa 9.30 Zdrowie i uroda kobiety Film fab. Spryciarz Film fab. Klubowe ycie Film fab. Mi oêç mego ycia Film fab. Tul do serca Twój wychowanek Film fab. W lipcu Film fab. Âmiertelny lot 9.45 Telesklep 10.00, 16.30, Lowelasi. Reality show S. Zatoka Dawsona (3/17) S. Dzikusy (7) Prawdziwy m czyzna. Reality show S. Gwiezdna brama SG-1 (2/16) Ekstremalne zmiany domowe. Reality show S. Zatoka Dawsona (3/18) S. Dzikusy (8) Dom Mecz Euroligi S. Doktor House (10), N Film fant. Polowanie na wiedêm, N Geniusz muzyczny 7.00 Kawa czy herbata? 9.00 WiadomoÊci 9.10 Pogoda 9.15 Kwadrans po ósmej 9.35 Domowe przedszkole. Jak podró ujemy S. anim. Ostoja S. anim. Skarby nieodkryte Szansa na Sukces: Tercet Egzotyczny Âwiadkowie nieznanych historii S. dok. S. O. S. Dzieciom! Plebania - telenowela (1002) WiadomoÊci Klan - telenowela (1384) Pami taj o mnie Komentator - magazyn mi dzynarodowy S. Kopciuszek Wyjechani Du e dzieci Errata do biografii: Maciej S omczyƒski àczy nas Polska Kuchnia z Okrasà: Kopytka i pyzy - smak i zdrowie Zwarcie - Micha Tomczak S. Ostoja Teleexpress Domowe przedszkole: Jak podró ujemy M odo eƒcy w Madrasie Polska z bocznej drogi Adopcja (z) serca S. dok. S. O. S. Dzieciom! Pami taj o mnie Plebania - telenowela (1002) Dobranocka WiadomoÊci Sport Pogoda Klan - telenowela (1384) Tydzieƒ Polski S. Komediantka Biznes z gwarancjà Solo 0.30 Serwis info 0.55 Misja specjalna 1.25 Program poradnikowy 1.50 Plebania - telenowela (1002) Krzy ówka na Êrod Litery z pól ponumerowanych od 1 do 9 utworzà rozwiàzanie nazwisko poety, pisarza, krytyka teatralnego, a przede wszystkim dziennikarza, wspó redaktora,,kraju, ze stronic którego jego felietony cieszy y si popularnoêcià wêród wilnian ( ). U o y Kazimierz Wo odko Rozwiàzanie krzy ówki z 22 stycznia Poziomo: statolity, nurt, Oda, norma, Anin, kwant, Pit, caro, Rosa, ego, Szu, kij, Ter, pàs, abaka. Pionowo: diwa, Ana, areka, atu, Nogi, ornat, oja, Elton, riposta, mniszek,wyga, taura. Has o: odwracajà (Dokoƒczenie powiedzonka) F O T O D O W C I P Âroda, 23 stycznia 2008 r. UÊmiechnij si! *** H r a b i a z Janem pojechali na polowanie. Po drodze na rozgrzewk wypili strzemiennego. Widzà jelenia. Hrabia wypali i nie trafil. No to wypili jeszcze raz. Znów widzà jelenia. Hrabia znów wypali i nietrafi. Znowu wypili. Jadà dalej i widzà jelenia. - Hrabio, mo e teraz ja spróbuj? - Dobrze Janie. Jan strzeli i jelen pad. - Jak to zrobileê? - Trzeba celowaç w Êrodek stada. *** Pewien bardzo oszcz dny w s owach arystokrata zatrudni nowego lokaja. Obejmujàc obowiàzki s uga otrzyma od pana szczegó owe instrukcje: - Kiedy wo am Kàpiel!, potrzebna mi woda, myd o, r czniki, p aszcz kàpielowy, szlafrok, Êwie a bielizna, ubranie, herbata i gazeta. Kiedy wo am Êniadanie!, mam dostaç kaw, mleko, cukier, jajka, szynk, mas o i gazet, a krzes o trzeba przysunàç do kominka. Lokaj skinà g owà na znak, e zrozumia. Jeszcze tego samego wieczora arystokracie robi si niedobrze i wo a: - Lekarza! Po stosunkowo nied ugim czasie zdyszany lokaj wraca do swego pana i z dumà w g osie oêwiadcza: - MyÊl e b dzie pan ze mnie zadowolony, milordzie. W przedsionku czeka ju wybitny internista, chirurg, dentysta, ksiàdz, notariusz i adwokat z dwoma Êwiadkami. Na podjeêdzie stoi karawan, a w grobowcu rodzinnym czterech robotników wybiera ziemi pod trumn! *** Hrabia, przeglàdajàc kobiecy urnal mówi do ony: - Urszulo, tu piszà, e kobiety w czasie uniesieƒ seksualnych krzyczà. U ciebie tego nie zauwa y em. - Krzycza am, krzycza am, tylko ciebie przy tym nie by o! *** W pewnym mieêcie grasowa straszny smok. Mieszczanie nie mogli wytrzymaç, wi c udali si po pomoc do jednego z trzech rycerzy. Wielki Rycerzu - mówià - pomó nam, smok gwa ci dziewice, zabija m czyzn, po era dzieci i kobiety. Wielki rycerz na to - Dajcie mi miesiàc na u o enie planu. Mieszczanie na to - Co ty cz owieku, za miesiàc to smoka nas tu wszystkich wyt ucze. I poszli do drugiego rycerza. Âredni Rycerzu - pomó etc. Ten chcia si znowu zastanawiaç dwa miesiàce wi c poszli do trzeciego rycerza. Ma y Rycerzu - pomó etc. Na to Ma y Rycerz ap za miecz, zak ada zbroj, objucza konia i ju jest gotowy do drogi. Pytajà wi c mieszczanie. Jak to czcigodny Ma y Rycerzu, Wielki Rycerz chcia si zastanawiaç miesiàc, Âredni Rycerz dwa miesiàce, a Ty tak od razu?! Na to Ma y Rycerz - Tu si nie ma co zastanawiaç, tu trzeba zwiewaç

11 Âroda, 23 stycznia 2008 r. OG OSZENIA 11 SPRZEDA Sprzedam dwa domy w Wojdatach (17 km od centrum Wilna) zbudowane w 2008 r., 100 m od rzeki. Tel US UGI Udzielam pomocy w sprzeda y i kupnie domów, ziemi, mieszkaƒ. Porady prawne. Tel Niedrogo przewozimy aunki: meble, materia y budowlane i in. Us ugi adowaczy. Pracujemy bez dni wolnych. Tel Odnawianie starych mebli (twardych i mi kkich) oraz produkcja arkad. Tel , Stanis aw Kawiarnia organizuje przyj cia weselne do 100 osób, obiady a obne oraz inne uroczystoêci. Bankiety na wyjazd. Wynaj cie gospodyni na ka dà okazj. Tel , prosiç Natali. (Zam. 1247) UAB GREÎINIAI WYKONUJE G BOKIE ODWIERTY WODNE. Tel , (Zam. 1394) Firma przewozi: wir t uczeƒ piasek inne sypkie materia y budowlane. Vilnius, tel (Zam. 1001) PRACA Zatrudnimy od kwietnia kucharza/k oraz pomocnic do kuchni. Mo e nie posiadaç kwalifikacji, ale zami owanie do pracy konieczne. Tel , Poszukuj opiekunki do dwóch ch opców w wieku 5 i 9 lat. Tel , (wieczorem) Spó ka w zakresie us ug sprzàtania zatrudni w Wilnie sprzàtaczk (-cza) i sprzàtaczy terytorium (doêwiadczenie niekonieczne), do sprzàtania dziennego przy ul. Verki w Miasteczku Pó nocnym. Vilnius, Ateities 10, tel (Zam. 1022) Firma kosmetyczna zatrudni kierowc -managera. Zg oszenia przesy aç na p.el. gotana@erdves.lt, tel (Zam. 1475) POZNAJMY SI Pani pozna inteligentnego, dobrego, o wysokiej kulturze osobistej m czyzn w wieku od 40 do 50 lat (kawalera lub wdowca, ch tnie z dzieçmi) z Wilna lub okolic. W celu powa nym. Tel Niech dzieci majà równy start! Uwaga, rodzice 5, 6-latków i 7-latków! Szko a-przedszkole Šaltinėlis ( èróde ko ) uprzejmie zaprasza dzieci wraz z rodzicami do sobotniej szkó ki, gdzie dziecko pozna otoczenie, przyzwyczai si do nowych warunków, nabierze zaufania do nauczycieli, nawià e kontakty z rówieênikami. Pierwsze spotkanie odb dzie si 2 lutego o godz w auli szko y-przedszkola (Naujininkai, ul. altkalvi 13) Szczegó owe informacje mo na uzyskaç pod nr telefonu: 8 (5) Regulamin IX Mi dzynarodowego Festiwalu Piosenki Polskiej Dzieci i M odzie y Szkolnej Rudziszki 2008 Gdzie s yszysz Êpiew tam wchodê, Tam dobre serca majà. èli ludzie wierzaj mi Ci nigdy nie Êpiewajà. H. Heine Festiwal jest imprezà otwartà dla wszystkich, kto lubi Êpiew i polskà piosenk. Celem festiwalu jest umo liwienie spotkania si szkolnej m odzie y Êpiewajàcej z kraju i zagranicy oraz prezentacji ich twórczoêci artystycznej, a tak e wymiany doêwiadczeƒ w promocji Êpiewu i polskiej piosenki. Festiwal ma s u yç integracji Êrodowisk m odzie owych Litwy i Europy. Organizatorem jest Polska Macierz Szkolna oraz Rudziska Szko a Ârednia. Polska Macierz Szkolna oraz W odzimierz Saszenko - dyrektor Festiwalu ul. Naugarduko 76 ul. Kria i 4 B LT-2006 Wilno LT Rudziszki tel tel tel. kom tel. kom e mail: macierzszkolna@interia.pl e mail: w.saszenko@gmail.com 2. W festiwalu udzia biorà dzieci Êpiewajàce (soliêci) wykonujàce szeroko rozumianà muzyk rozrywkowà. 3. SoliÊci prezentujà si w czterech kategoriach wiekowych: 1 kategoria dzieci do 11 lat 2 kategoria dzieci od 11 do 13 lat 3 kategoria dzieci od 13 do 16 lat 4 kategoria - m odzie do lat Kandydaci nadsy ajà na adres organizatorów do dnia r. kasety i pó playbacki z nagraniem dwóch wykonywanych przez siebie piosenek i szczegó owo wype nione zg oszenie wed ug za àczonego wzoru. Mile widziane sà utwory autorskie i niepublikowane. 5. Wykonawców oceniaç b dzie jury powo ane przez organizatorów. 6. Jury w swojej ocenie kierowaç si b dzie nast pujàcymi kryteriami: walory g osowe, muzykalnoêç, dobór repertuaru, wykonanie, osobowoêç sceniczna. 7. O zakwalifikowaniu, terminie i szczegó ach festiwalu uczestnicy zostanà poinformowani do roku. 8. Organizatorzy zapewniajà aparatur nag oênieniowà. 9. Organizatorzy zastrzegajà sobie prawo do ewentualnej zmiany szczegó ów regulaminu. Sprawy nie uj te w regulaminie rozstrzyga dyrektor festiwalu w porozumieniu z organizatorami. 10. Organizatorzy zapewniajà zwrot kosztów przejazdu (autobusem lub pociàgiem) oraz posi ek dla uczestników z Litwy. Dla zagranicznych uczestników - posi ki i zakwaterowanie. 11. Uczestnicy festiwalu otrzymajà dyplomy, upominki i nagrody ufundowane przez sponsorów i organizatorów. Organizatorzy KARTA ZG OSZENIA IX Mi dzynarodowego Festiwalu Piosenki Polskiej Dzieci i M od zie y Szkolnej Rud ziszki Imi i nazwisko wykonawcy Szko a Data urodzenia Repertuar: a)... (tytu )... (autorzy) b)... (tytu )... (autorzy) 5. Wa niejsze osiàgni cia wykonawcy Po raz który bierze udzia w festiwalu Rudziszki? Imi i nazwisko instruktora, adres korespondencyjny, nr. telefonu,

12 12 A PROPOS... Kary za posiadanie wi cej Ni jednego dziecka 20-letnie Japonki Êwi tujà w parku rozrywki Âwi to Dojrza oêci Fot. archiwum Z odzieje, kradnàc koguty, uratowali im ycie Dzi ki z odziejom koguty unikn y takiej walki. Z odzieje prawdopodobnie ocalili ycie ponad 100 kogutów szkolonych na farmie pod Pekinem do walk z okazji chiƒskiego Nowego Roku - poda a gazeta Beijing News. Mysia apka w s oweƒskiej marynacie S owenka, która znalaz a w s oiku z marynatà mysià apk, nie dostanie odszkodowania. Powodem takiej decyzji jest W aêcicielk hodowli Wang Guiqin i jej m a obudzi o ujadanie psa. Gdy wybiegli zobaczyç, co si dzieje, odkryli, e z odzieje ukradli 127 kogutów. Razem z ptakami znik pilnujàcy ich owczarek niemiecki. Wi kszoêç ptaków by a sprowadzana ze wschodniej prowincji Chin, Shandong i z Wietnamu. Ich àczna wartoêç to oko o 30 tysi cy dolarów. - Planowa am, e koguty wezmà udzia w walkach, a po igrzyskach olimpijskich (w sierpniu) mia y trafiç na stó - powiedzia a gazecie Wang. W Chinach dwukrotnie Êwi tuje si poczàtek nowego roku - 1 stycznia zgodnie z kalendarzem gregoriaƒskim (s onecznym) oraz po raz drugi zgodnie z kalendarzem chiƒskim (ksi ycowym). W tym roku to drugie Êwi to przypada 7 lutego, kiedy to rozpoczyna si Rok Szczura. fakt, e zdaniem s oweƒskiego ministerstwa, makabryczny wk ad by jedynie specjalnym dodatkiem, który nie stwarza adnego zagro enia zdrowotnego. Inf. agencyjne Konkurs Moje dziecko w obiektywie Imi, nazwisko... Dzieƒ, miesiàc, rok urodzenia... Adres, telefon... Krótki podpis pod zdj cie S awa i bogactwo majà swoje przywileje, ale w Pekinie na pewno nie nale y do nich liczna rodzina. W adze miasta planujà kilkukrotne podniesienie kar p aconych przez s awnych i bogatych, którzy za nic majà obowiàzujàcà w Chinach polityk jednego dziecka - poda a agencja Xinhua. WysokoÊç grzywny nie zosta a jeszcze ustalona. Wiadomo, e b dzie wielokrotnie wy sza od kwoty p aconej przez zwyk ych Chiƒczyków. Ta z kolei mo e doprowadziç przeci tnà rodzin do bankructwa. Tymczasem s awni Chiƒczycy cz sto wykorzystujà swe wp ywy i nie p acà grzywien w ogóle - napisa a chiƒska agencja. W dodatku zdarza si, e w celu omini cia przepisów zmieniajà obywatelstwo sobie lub dzieciom. Szef Paƒstwowej Komisji do spraw LudnoÊci i Planowania Rodziny Zhang Weiqing na niedawnym posiedzeniu wyjaêni urz dnikom, e ludziom s awnym i zamo nym Jak si oêwiadczamy? Jedno kolano i sms Ponad 50% m czyzn kl ka na jedno kolano proponujàc wybrance ma eƒstwo, zaê 44% ankietowanych poprosi o ojca ukochanej o jej r k. Z ankiety przeprowadzonej przez internetowy poradnik hitched.co.uk wynika, e chocia niektórzy m czyêni wolà si oêwiadczaç w ó ku, po zwariowanej imprezie lub za poêrednictwem SMS-a, wi kszoêç z nich nadal zdobywa si na odwag, aby poprosiç kobiet o r k w bardziej tradycyjny sposób. Badania wykaza y równie, e chocia a 57% panów rozp aka o si s yszàc od ukochanej tak, 65% kobiet nie wspomina swoich zar czyn jako zbyt romantycznych deklarujàc, i ich przysz y ma onek móg si bardziej postaraç. W aêciciel 50-letniego traktora z mandatem nie powinna przys ugiwaç taryfa ulgowa, jeêli zechcà mieç wi cej dzieci. Jego zdaniem, takà decyzj podejmuje raczej niewiele chiƒskich znakomitoêci, za to ich post powanie ma wyjàtkowo negatywny wp yw spo eczny. Niedawno chiƒskie media donosi y o przypadkach naruszenia polityki kontroli urodzin wêród wp ywowych urz dników paƒstwowych, biznesmenów, sportowców, artystów, czy po prostu maj tnych Chiƒczyków. Od koƒca lat 70. ubieg ego wieku w Chinach mieszkaƒcy miast w wi kszoêci mogà mieç tylko jedno dziecko, a na wsi - dwoje. Wed ug szacunków demografów, uda o si w ten sposób zapobiec wzrostowi populacji o ok. 400 mln ludzi. Polityka jednego dziecka doprowadzi a do zaburzenia równowagi p ci w Chinach; rodzi si tam wi cej ch opców na 100 dziewczynek. Tradycyjnie sà oni w kulturze chiƒskiej bardziej cenieni ni córki. Liczba ludnoêci w Paƒstwie Ârodka przekroczy a 1,3 mld. W aêciciel 50-letniego traktora nie móg uwierzyç w asnym oczom, kiedy znalaz w skrzynce pocztowej mandat za nieprawid owe parkowanie maszyny, która od lat nie wyje d a a z przydomowej szopy. W adze angielskiego hrabstwa Herefordshire ustali y, e zaskakujàcy mandat zosta wystawiony na samochód z fa szywym numerem rejestracyjnym. Na targach bran owych w Niemczech Âwiat Âwiàt zaprezentowano najdro szà bombk Êwiata ozdobionà 120 diamentami i 12-karatowym z otem. Jest do kupienia. Bagatela, za 20 tys. euro Fot. EPA-ELTA Pogoda W noc na Êrod lokalne opady Êniegu, m i e j s c a m i g o o l e d ê. Temperatura 1-6 stopni mrozu. W dzieƒ przewa nie bez opadów, temperatura od 4 stopni mrozu do 1 stopnia ciep a. Jutro w nocy niedu e opady, temperatura 3-8 stopni mrozu. W dzieƒ opady mokrego Êniegu, temperatura od 2 do +3 stopni. Kalendarium * Âroda (23.I) jest 23 dniem 2008 roku. Do koƒca roku pozosta o 345 dni. * Znak Zodiaku Wodnik. * Imieniny: Marii, Ildefonsa, Rajmunda. * Wschód S oƒca 08.24, zachód D ugoêç dnia 08 godz. 14 min. * Ksi yc. Pe nia od 22 stycznia urodzi si Wincenty Herberski (zm. 1826), terapeuta i okulista, profesor Uniwersytetu Wileƒskiego Prusy i Rosja zawar y konwencj podzia owà dotyczàcà drugiego rozbioru Polski urodzi si Leonid Romanowicz (zm. 2007), pracownik radzieckiej placówki dyplomatycznej w Warszawie, dziennikarz, w latach redaktor naczelny Czerwonego Sztandaru. Kurs walut Bank Litewski Oficjalny kurs na 23 stycznia 2008 r. Relacja lita do walut obcych Nazwa waluty Lt/za jedn. walut. Euro 3,4528 Dolar amerykaƒski 2,4011 Dolar australijski 2, rubli bia oruskich 1,1134 Dolar kanadyjski 2,3200 Frank szwajcarski 2, koron czeskich 1, koron duƒskich 4, koron estoƒskich 2,2067 Funt szterling 4, forintów Âroda, 23 stycznia 2008 r. w gierskich 1, islandzkich koron 3, japoƒskich jenów 2, juani chiƒskich 3,3197 at otewski 4, mo dawskich lei 2, koron norweskich 4, z otych polskich 9, rubli rosyjskich 9, koron szwedzkich 3,6178 Lira turecka 1, griwn ukraiƒskich 4, koron s owackich 1,0131