Projekt U S T A W A z dnia o zmianie ustawy o zawodzie tłumacza przysięgłego oraz ustawy o funkcjach konsulów Rzeczypospolitej Polskiej Art. 1. W ustawie z dnia 25 listopada 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego (Dz. U. Nr 273, poz. 2702 oraz z 2006 r. Nr 107, poz. 722) wprowadza się następujące zmiany: 1) po art. 1 dodaje się art. 1a-1c w brzmieniu: Art. 1a. Art. 1b. Czynności tłumacza w postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy mogą wykonywać osoby fizyczne, zwane dalej tłumaczami przysięgłymi, wpisane na krajową listę tłumaczy przysięgłych, zwaną dalej listą tłumaczy przysięgłych. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, zwłaszcza gdy powołanie tłumacza przysięgłego jest niemożliwe lub znacznie utrudnione, do wykonywania czynności tłumacza w postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy może być powołana osoba niewpisana na listę tłumaczy przysięgłych, o której wiadomo, że posiada odpowiednią znajomość danego języka oraz umiejętność tłumaczenia. Do osoby tej nie stosuje się przepisów niniejszej ustawy, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
2 Art. 1c. Tytuł zawodowy tłumacz przysięgły podlega ochronie prawnej. ; 2) art. 2 otrzymuje brzmienie: Art. 2. 1. Wpis na listę tłumaczy dokonuje się na wniosek osoby zainteresowanej, która: 1) ma obywatelstwo polskie albo obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub, na zasadach wzajemności, obywatelstwo innego państwa; 2) zna język polski; 3) posiada nieposzlakowaną opinię; 4) ma pełną zdolność do czynności prawnych; 5) nie była prawomocnie skazana za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe; 6) nie jest prowadzone przeciwko niej postępowanie o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe; 7) nie podlega zakazowi wykonywania zawodu tłumacza przysięgłego; 8) ukończyła magisterskie studia wyższe lub równoważne;
3 9) złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin z umiejętności tłumaczenia z języka polskiego na język obcy oraz z języka obcego na język polski, zwany dalej egzaminem na tłumacza przysięgłego. 2. Spełnianie przesłanki, o której mowa w ust. 1 pkt 3 stwierdza się, w szczególności, na podstawie informacji o kandydacie na tłumacza przysięgłego przedstawionych przez organy Policji. 3. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, sposób, tryb oraz zakres uzyskiwania informacji przez organy Policji o kandydacie na tłumacza przysięgłego oraz wzór kwestionariusza tej informacji, mając na względzie obywatelstwo, miejsce zamieszkania, charakter i miejsce pracy kandydata na tłumacza przysięgłego oraz prawa i wolności chronione konstytucyjnie. ; 3) w art. 3: a) ust. 3 i 4 otrzymują brzmienie: 3. Komisja składa się z 11 członków wyróżniających się wysokim poziomem wiedzy w zakresie języków obcych i technik tłumaczeniowych. 4. Minister Sprawiedliwości może wystąpić do organów uczelni i organizacji zrzeszających tłumaczy przysięgłych o wskazanie kandydatów na członków Komisji.,
4 b) ust. 7 otrzymuje brzmienie: 7. Członek Komisji oraz konsultant mogą w każdym czasie złożyć rezygnację z pełnionej funkcji. ; 4) w art. 6 uchyla się ust. 2; 5) art. 11 otrzymuje brzmienie: Art. 11. 1. Minister Sprawiedliwości zawiesza, w drodze decyzji, tłumacza przysięgłego w wykonywaniu czynności tłumacza przysięgłego, jeżeli: 1) przy wszczęciu lub w toku postępowania o częściowe bądź całkowite ubezwłasnowolnienie tłumacza przysięgłego ustanowiono doradcę tymczasowego; 2) przeciwko tłumaczowi przysięgłemu jest prowadzone postępowanie o umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe; 3) tłumacz przysięgły nie zgłosi zmiany danych objętych wpisem na listę tłumaczy przysięgłych określonych w art. 8 ust. 1 w terminie określonym w art. 8 ust. 2. 2. Minister Sprawiedliwości może zawiesić, w drodze decyzji, tłumacza przysięgłego w czynnościach tłumacza przysięgłego, jeżeli:
5 1) wniósł o to sam tłumacz przysięgły z powodu długotrwałej choroby lub z innych ważnych przyczyn; 2) przeciwko tłumaczowi przysięgłemu jest prowadzone postępowanie o nieumyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub nieumyślne przestępstwo skarbowe; 3) tłumacz przysięgły nie wykonuje czynności tłumacza przysięgłego przez okres dłuższy niż 3 lata, licząc od ostatniej czynności. 3. Zawieszenie, o którym mowa w ust. 1 lub 2 trwa do czasu ustania przyczyny zawieszenia jednak nie dłużej niż na okres do 5 lat. 4. W okresie zawieszenia Minister Sprawiedliwości może, na uzasadniony wniosek tłumacza przysięgłego, uchylić decyzję, o której mowa w ust. 1 lub 2. ; 6) art. 12 otrzymuje brzmienie: Art. 12. 1. Minister Sprawiedliwości skreśla tłumacza przysięgłego z listy tłumaczy przysięgłych w przypadku: 1) śmierci tłumacza; 2) wniosku tłumacza o skreślenie z listy tłumaczy przysięgłych; 3) prawomocnego skazania za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe;
6 4) niespełnienia wymogów, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1, 3, 4 i 7; 5) po upływie 5 lat od zawieszenia z przyczyn określonych w art. 11 ust. 2 pkt 3. 2. Skreślenie z listy tłumaczy przysięgłych z przyczyn określonych w ust. 1 pkt 3-5 następuje w drodze decyzji. 3. Minister Sprawiedliwości może skreślić, w drodze decyzji, tłumacza przysięgłego z listy w razie prawomocnego skazania za nieumyślne przestępstwo lub nieumyślne przestępstwo skarbowe oraz w przypadku trwającego dłużej niż 6 miesięcy zawieszenia w wykonywaniu czynności z przyczyn określonych w art. 11 ust. 1 pkt 3. ; 7) art. 15 otrzymuje brzmienie: Art. 15. Tłumacz przysięgły nie może odmówić wykonania tłumaczenia w postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, na żądanie sądu, prokuratora, Policji, Prokuratorii Generalnej oraz organów administracji publicznej, chyba że zachodzą przyczyny odmowy wykonania tłumaczenia określone w przepisach regulujących dane postępowanie albo inne ważne przyczyny. ; 8) po art. 16 dodaje się art. 16a i 16b w brzmieniu: Art. 16a. 1. Tłumaczowi przysięgłemu oraz osobie wykonującej czynności tłumacza, o której mowa w art. 1b, dokonującym tłumaczenia
7 poza miejscem zamieszkania, przysługuje prawo do zwrotu kosztów podróży, zakwaterowania i diety na zasadach określonych w przepisach o wysokości oraz warunkach ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju; w razie wezwania w kilku sprawach na ten sam dzień zwrot kosztów i diety przyznaje się tylko raz. 2. Tłumaczowi przysięgłemu oraz osobie wykonującej czynności tłumacza, o której mowa w art. 1b, wezwanemu przez podmioty, o których mowa w art. 15, w przypadku nieskorzystania z jego usług przysługuje prawo do wynagrodzenia w wysokości jaka przysługiwałaby tłumaczowi przysięgłemu w przypadku skorzystania z jego usług. Art. 16b. 1. Tłumacz przysięgły oraz osoba, o której mowa w art. 1b przedkłada wyliczenie należności za tłumaczenie wykonane na zlecenie organu określonego w art. 15 i innych należności w terminie 7 dni od dnia wykonania tłumaczenia, a jeżeli były wezwane na przesłuchanie lub do udziału w czynności procesowej prowadzonej przez organ, który żądał tłumaczenia, w terminie 3 dni od dnia zakończenia tej czynności. 2. Wypłata wynagrodzenia za wykonane tłumaczenie i innych należności następuje
8 niezwłocznie po zatwierdzeniu przez organ prowadzący postępowanie wyliczenia należności, przedłożonych przez tłumacza przysięgłego. 3. Jeżeli tłumaczenie zostało wykonane nierzetelnie lub wadliwie, lub z niedającym się usprawiedliwić opóźnieniem, wynagrodzenie może ulec stosownemu obniżeniu; w rażących przypadkach można odmówić przyznania wynagrodzenia za wykonane tłumaczenie. ; 9) w art. 18 ust. 2 otrzymuje brzmienie: 2. Na wszystkich poświadczonych tłumaczeniach oraz poświadczonych odpisach pism, które wydaje tłumacz przysięgły, wymienia się pozycję, pod którą tłumaczenie lub odpis są odnotowane w repertorium. Na sporządzonych tłumaczeniach i odpisach pism należy stwierdzić, czy sporządzono je z oryginału, kopii czy też tłumaczenia lub odpisu, oraz czy tłumaczenie lub odpis jest poświadczony i przez kogo. ; 10) po art. 18 dodaje się art. 18a-18c w brzmieniu: Art. 18a. 1. Tłumaczowi przysięgłemu niewypełniającemu obowiązków, o których mowa w art. 14, 15, 17 ust. 1 i art. 18 ust. 2 albo wypełniającemu te zadania lub obowiązki nienależycie lub nierzetelnie, Minister Sprawiedliwości, w drodze decyzji, może: 1) udzielić upomnienia; 2) udzielić nagany;
9 3) pozbawić prawa wykonywania zawodu tłumacza przysięgłego. 2. Tłumacz przysięgły, któremu wymierzono karę określoną w ust. 1 pkt 3, może ubiegać się o ponowne nadanie uprawnień tłumacza przysięgłego nie wcześniej niż po upływie 2 lat od pozbawienia prawa wykonywania zawodu tłumacza przysięgłego i ponownym złożeniu egzaminu, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 9. 3. Tłumaczowi przysięgłemu, wobec którego wydano decyzję określoną w ust. 1, przysługują środki odwoławcze określone w ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, z późn. zm. 1) ). Art. 18b 1. Odpowiedzialność zawodowa tłumacza przysięgłego ustaje z upływem 3 lat od czasu popełnienia czynów, o których mowa w art. 18a ust. 1. 2. Jeżeli w okresie przewidzianym w ust. 1 wszczęto postępowanie w sprawie odpowiedzialności zawodowej tłumacza przysięgłego, karalność czynu ustaje z upływem 2 lat od zakończenia tego okresu. 3. Jeżeli jednak czyn wyczerpuje jednocześnie znamiona przestępstwa lub przestępstwa skarbowego, przedawnienie odpowiedzialności zawodowej tłumacza przysięgłego nie może nastąpić wcześniej niż przedawnienie
10 przewidziane w przepisach ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm. 2) ) lub ustawy z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (Dz. U. Nr 83, poz. 930, z późn. zm. 3) ). Art. 18c. Właściwy organ zawiadamia Ministra Sprawiedliwości o zaistnieniu okoliczności stanowiących lub mogących stanowić przesłankę do zawieszenia albo skreślenia tłumacza z listy tłumaczy przysięgłych. ; 11) art. 19 otrzymuje brzmienie: Art. 19. Tłumacz przysięgły, który uzyskał prawo do wykonywania zawodu, składa wzór podpisu oraz odcisk swojej pieczęci Ministrowi Sprawiedliwości, ministrowi właściwemu do spraw zagranicznych oraz wojewodzie lub konsulowi właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania tłumacza przysięgłego. ; 12) art. 20 otrzymuje brzmienie: Art. 20. 1. Wojewodowie lub konsulowie, właściwi ze względu na miejsce zamieszkania tłumacza przysięgłego sprawują kontrolę nad działalnością tłumaczy przysięgłych, w zakresie: 1) prawidłowości i rzetelności prowadzenia repertoriów; 2) pobierania wynagrodzenia określonego w przepisach, o których mowa w art. 16 ust. 2 lub ust. 3.
11 2. W ramach sprawowanej kontroli wojewoda lub konsul może żądać: 1) okazania przez tłumacza przysięgłego repertorium; 2) udzielenia przez tłumacza przysięgłego wyjaśnień, w formie pisemnej lub ustnej, dotyczących wykonywanych czynności, w tym informacji zawartych w repertorium. 3. Wojewoda lub konsul, w przypadku stwierdzenia niewykonywania czynności tłumacza przysięgłego przez okres dłuższy niż 3 lata, informuje o tym Ministra Sprawiedliwości. ; 13) po art. 20 dodaje się art. 20a w brzmieniu: Art. 20a. Konsulowie wykonują czynności, o których mowa w art. 20 w odniesieniu do tłumaczy przysięgłych wykonujących działalność na podstawie niniejszej ustawy, jeżeli nie jest to sprzeczne z prawem państwa przyjmującego. ; 14) uchyla się rozdział 4. Art. 2. W ustawie z dnia 13 lutego 1984 r. o funkcjach konsulów Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2002 r. Nr 215, poz. 1823 oraz z 2004 r. Nr 173, poz. 1808) po art. 20 dodaje się art. 20a w brzmieniu: Art. 20a. Konsul sprawuje kontrolę nad działalnością tłumaczy przysięgłych zamieszkałych w okręgu konsularnym, na zasadach określonych w art. 20 i 20a ustawy z dnia 25 listopada 2004 r. o zawodzie
12 tłumacza przysięgłego (Dz. U. Nr 273, poz. 2702, z 2006 r. Nr 107, poz. 722 oraz z 2007 r. Nr., poz. ). Art. 3. 1. W sprawach odpowiedzialności zawodowej tłumaczy przysięgłych, wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy i niezakończonych prawomocnym orzeczeniem, wydanym przez organ właściwy w myśl przepisów dotychczasowych, stosuje się przepisy dotychczasowe. 2. Komisja Odpowiedzialności Zawodowej, o której mowa w art. 24 ust. 1 ustawy, wymienionej w art. 1, w jej dotychczasowym brzmieniu, wykonuje swoje zadania na dotychczasowych zasadach i w dotychczasowym składzie do czasu zakończenia postępowań w sprawie odpowiedzialności zawodowej tłumaczy przysięgłych, prowadzonych w dniu wejścia w życie ustawy. Art. 4. Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.
1 ) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz. 509, z 2002 r. Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 127 i Nr 169, poz. 1387, z 2003 r. Nr 130, poz. 1188 i Nr 170, poz. 1660, z 2004 r. Nr 162, poz. 1692 oraz z 2005 r. Nr 64, poz. 565, Nr 78, poz. 682 i Nr 181, poz. 1524. 2 ) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1997 r. Nr 128, poz. 840, z 1999 r. Nr 64, poz. 729 i Nr 83, poz. 931, z 2000 r. Nr 48, poz. 548, Nr 93, poz. 1027 i Nr 116, poz. 1216, z 2001 r. Nr 98, poz. 1071, z 2003 r. Nr 111, poz. 1061, Nr 179, poz. 1750, Nr 199, poz. 1935 i Nr 228, poz. 2255, z 2004 r. Nr 25, poz. 219, Nr 69, poz. 626, Nr 93, poz. 889 i Nr 243, poz. 2426, z 2005 r. Nr 86, poz. 732, Nr 90, poz. 757, Nr 132, poz. 1109, Nr 163, poz. 1363, Nr 180, poz. 1493 i Nr 178, poz. 1479 oraz z 2006 r. Nr 190, poz. 1409 i Nr 218, poz. 1592. 3 ) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2000 r. Nr 60, poz. 703 i Nr 62, poz. 717, z 2001 r. Nr 11, poz. 82 i Nr 106, poz. 1149, z 2002 r. Nr 41, poz. 365, Nr 74, poz. 676, Nr 89, poz. 804, Nr 141, poz. 1178 i Nr 213, poz. 1803, z 2003 r. Nr 84, poz. 774, Nr 137, poz. 1302, Nr 162, poz. 1569, z 2004 r. Nr 29, poz. 257, Nr 68, poz. 623, Nr 93, poz. 894, Nr 97, poz. 963 i Nr 173, poz. 1808, z 2005 r. Nr 130, poz. 1090, Nr 143, poz. 1199, Nr 177, poz. 1468 oraz z 2006 r. Nr 79, poz. 546, Nr 104, poz. 708, Nr 191, poz. 1413 i Nr 225, poz. 1635. 5-13-om