Strona 2 z 70
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 SPIS TREŚCI 1. WAGA I ZNACZENIE DZIAŁANIA SYSTEMU ODBIORU ODPADÓW ZE STATKÓW... 7 2. CZĘŚĆ OGÓLNA... 8 2.1. PRZEDMIOT ORAZ FORMALNO-PRAWNE PODSTAWY OPRACOWANIA... 8 2.2. PODSTAWOWE INFORMACJE O PODMIOCIE ZARZĄDZAJĄCYM PORTEM MORSKIM W SZCZECINIE... 9 2.3. ZAKRES OPRACOWANIA... 10 2.4. INFORMACJE WYKORZYSTANE DLA POTRZEB OPRACOWANIA PLANU... 10 3. INFORMACJE DOTYCZĄCE RODZAJÓW I ILOŚCI ODPADÓW ORAZ POZOSTAŁOŚCI ŁADUNKOWYCH ZE STATKÓW ZAWIJAJĄCYCH DO PORTU MORSKIEGO W SZCZECINIE... 11 3.1. INFORMACJE O ODPADACH ZNAJDUJĄCYCH SIĘ NA STATKU W LATACH 2011-2016... 11 3.2. RODZAJE I ILOŚCI ODPADÓW WYTWARZANYCH NA STATKACH W LATACH 2011-2012... 12 3.2.1. Odpady olejowe i ich mieszaniny... 12 3.2.2. Odpady powstające na statku... 13 3.2.3. Ścieki... 14 3.2.4. Pozostałości z oczyszczania spalin... 16 3.2.5. Pozostałości ładunkowe ze statków... 16 3.3. RODZAJE I ILOŚCI ODPADÓW ORAZ POZOSTAŁOŚCI ŁADUNKOWYCH ZE STATKÓW PRZEWIDYWANYCH DO ODBIORU W LATACH 2014-2016 ZE STATKÓW ZWYKLE ZAWIJAJĄCYCH DO PORTU W SZCZECINIE... 18 4. GOSPODAROWANIE ODPADAMI ORAZ POZOSTAŁOŚCIAMI ŁADUNKOWYMI ZE STATKÓW 19 4.1. INFORMACJE OGÓLNE... 19 4.2. INFORMACJE DOTYCZĄCE FORMALNOŚCI ZWIĄZANYCH Z PROCEDURĄ ODBIORU ODPADÓW ORAZ POZOSTAŁOŚCI ŁADUNKOWYCH ZE STATKÓW... 21 4.2.1. Powiadamianie użytkowników portu o trybie i sposobie odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków... 21 4.2.2. Powiadamianie podmiotu zarządzającego portem o zamiarze przekazania odpadów wytworzonych na statku poprzez system PHICS... 21 4.2.3. Powiadamianie podmiotu zarządzającego portem o zamiarze przekazania odpadów wytworzonych na statku podczas pobytu w porcie... 22 4.2.4. Potwierdzenie przez firmę odbierającą odpady o przyjęciu zgłoszenia oraz o dokonaniu odbioru odpadów ze statków... 22 4.2.5. Procedura powiadamiania o niemożliwości odbioru odpadów ze statku oraz o zaistniałych nieprawidłowościach w przekazywaniu odpadów... 23 4.2.6. Zwolnienia z obowiązku zdawania odpadów przez statki do portowych urządzeń odbiorczych24 4.2.7. Raporty funkcjonowania i stopnia wykorzystywania portowych urządzeń odbiorczych... 25 Strona 3 z 70
35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 4.2.8. Wyłączenia ze stosowania przepisów o portowych urządzeniach do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków... 26 4.2.9. Formalności związane z produktami ubocznymi pochodzenia zwierzęcego... 26 4.2.10. Postępowanie z odpadami zainfekowanymi... 27 4.3. PROCEDURY ODBIORU ODPADÓW ORAZ POZOSTAŁOŚCI ŁADUNKOWYCH... 27 4.3.1. Warunki zdawania odpadów przez statki do portowych urządzeń odbiorczych... 27 4.3.2. Procedura odbioru odpadów olejowych i ich mieszanin ze statków... 28 4.3.3. Procedura odbioru odpadów stałych ze statków... 29 4.3.3.1. Procedura odbioru odpadów innych niż niebezpieczne oraz odpadów niebezpiecznych... 29 4.3.3.2. Procedura odbioru odpadów gastronomicznych stanowiących produkty uboczne pochodzenia zwierzęcego określanych jako materiał kategorii 1... 30 4.3.4. Procedura odbioru ścieków ze statków... 31 4.3.5. Procedura odbioru pozostałości z oczyszczania spalin... 32 4.3.6. Procedura odbioru pozostałości ładunkowych ze statków... 32 4.4. SPOSÓB EWIDENCJONOWANIA ODPADÓW ODBIERANYCH ZE STATKÓW... 33 4.5. INFORMACJE DOTYCZĄCE WSPÓŁPRACY Z INNYMI PRZEDSIĘBIORSTWAMI W ZAKRESIE GOSPODAROWANIA ODPADAMI ORAZ POZOSTAŁOŚCIAMI ŁADUNKOWYMI ZE STATKÓW... 34 4.6. INFORMACJE DOTYCZĄCE NADZORU NAD GOSPODAROWANIEM ODPADAMI ORAZ POZOSTAŁOŚCIAMI ŁADUNKOWYMI ZE STATKÓW W PORCIE MORSKIM W SZCZECINIE... 35 5. OPIS PRZYJĘTEGO SYSTEMU OPŁAT ZA ODBIÓR I ZAGOSPODAROWANIE ODPADÓW ORAZ POZOSTAŁOŚCI ŁADUNKOWYCH ZE STATKÓW W PORCIE MORSKIM W SZCZECINIE... 36 6. PORTOWE URZĄDZENIA ODBIORCZE... 39 6.1. INFORMACJE OGÓLNE... 39 6.2. ZAPOTRZEBOWANIE NA PORTOWE URZĄDZENIA ODBIORCZE... 39 6.3. PORTOWE URZĄDZENIA ODBIORCZE STANOWIĄCE INFRASTRUKTURĘ PORTOWĄ... 41 6.3.1. Lokalizacja... 41 6.3.2. Instalacja do unieszkodliwiania i odzysku uwodnionych odpadów ciekłych... 41 6.3.2.1. Linia technologiczna do unieszkodliwiania i odzysku płynnych odpadów ropopochodnych... 41 6.3.2.2. Linia technologiczna do unieszkodliwiania popłuczyn z mycia ładowni statków... 42 6.3.3. Instalacja do oczyszczania ścieków sanitarnych ze statków mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków... 43 6.4. INNE PORTOWE URZĄDZENIA ODBIORCZE... 45 6.5. OPIS METOD REJESTROWANIA BIEŻĄCEGO UŻYCIA PORTOWYCH URZĄDZEŃ ODBIORCZYCH... 46 7. PROCEDURA SKŁADANIA SPRAWOZDAŃ O DOMNIEMANYCH NIEPRAWIDŁOWOŚCIACH ZWIĄZANYCH Z FUNKCJONOWANIEM PORTOWYCH URZĄDZEŃ ODBIORCZYCH... 48 Strona 4 z 70
70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 8. BIEŻĄCE KONTAKTY Z UŻYTKOWNIKAMI PORTU... 48 9. ZATWIERDZANIE PLANU ORAZ PRZEPROWADZANIE KONSULTACJI... 48 SPIS TABEL Tabela 1 Ruch statków i rodzaje statków zdających odpady w okresie 01.01.2011 31.12.2012 r.... 11 Tabela 2 Ilości i rodzaje odpadów olejowych przekazanych do portowych urządzeń odbiorczych w okresie 01.01.2011 r. 31.12.2012 r.... 12 Tabela 3 Ilość i rodzaje odpadów powstających na statku przekazanych do portowych urządzeń odbiorczych w okresie 01.01.2011 r. 31.12.2012 r.... 14 Tabela 4 Ilość i rodzaj ścieków przekazanych do portowych urządzeń odbiorczych w okresie 01.01.2011 r. 31.12.2012 r.... 15 Tabela 5 Ilość i rodzaje pozostałości ładunkowych odebranych w okresie 01.01.2011 31.12.2012 r.... 17 Tabela 6 Przewidywana ilość i rodzaje odpadów do odbioru w latach 2014-2016.... 18 Tabela 7 Użycie portowych urządzeń odbiorczych w 2011 roku... 39 Tabela 8 Użycie portowych urządzeń odbiorczych w 2012 roku... 40 SPIS MAP Mapa 1 Obszar portu morskiego w Szczecinie... 50 SPIS SCHEMATÓW Schemat 1 Schemat systemu gospodarowania odpadami ze statków w porcie morskim w Szczecinie... 52 Schemat 2 Schemat odbioru odpadów ze statków... 53 Strona 5 z 70
108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 SPIS ZAŁĄCZNIKÓW Załącznik 1 Deklaracja zdania odpadów w porcie... 55 Załącznik 2 Potwierdzenie odbioru odpadów ze statku w porcie morskim w Szczecinie. 56 Załącznik 3 Zaświadczanie o niemożliwości wykonania odbioru odpadów ze statku w porcie morskim w Szczecinie... 58 Załącznik 4 Informacja o zaistniałych nieprawidłowościach w przekazywaniu odpadów w porcie morskim w Szczecinie... 59 Załącznik 5 Dokument handlowy... 60 Załącznik 6 Formularz zestawienia kwartalnego o rodzajach i ilościach odebranych pozostałosci ładunkowych ze statków... 62 Załącznik 7 Potwierdzenie odbioru nieczystości ciekłych... 63 Załącznik 8 Karta przekazania odpadu... 64 Załącznik 9 Karta ewidencji odpadu... 66 Załącznik 10 Formularz raportowania o domniemanych brakach w portowych urządzeniach odbiorczych... 68 Strona 6 z 70
127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 1. WAGA I ZNACZENIE DZIAŁANIA SYSTEMU ODBIORU ODPADÓW ZE STATKÓW Zanieczyszczenia ze statków zrzucane do morza i wód portowych szkodzą żywym zasobom wodnych ekosystemów niszcząc ich walory użytkowe i estetyczne. Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście S.A. włączając się w międzynarodowy system odbioru odpadów ze statków oraz stwarzając instrumenty techniczne i ekonomiczne motywuje kapitanów/agentów statków do zdawania odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków do urządzeń odbiorczych dostępnych w porcie, wpływa na minimalizację odpadów zrzucanych do morza przez ich użytkowników, a tym samym przyczynia się do zachowania niezastąpionej wartości ekologicznej środowiska wodnego obszaru Morza Bałtyckiego oraz jego wyjątkowych hydrograficznych właściwości. Działając wspólnie mamy szansę ochrony, a także polepszenia stanu otaczającego nas środowiska przywracając mu jego ekologiczną równowagę. Strona 7 z 70
141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 2. CZĘŚĆ OGÓLNA 2.1. Przedmiot oraz formalno-prawne podstawy opracowania Przedmiotem niniejszego opracowania jest określenie zasad prawidłowej gospodarki odpadami ze statków oraz zasad postępowania z pozostałościami ładunkowymi. W zakresie odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków obowiązującymi aktami prawa krajowego są: 1) ustawa z dnia 12 września 2002 r. o portowych urządzeniach do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków (Dz.U. Nr 166 poz. 1361 z późniejszymi zmianami); 2) ustawa z dnia 16 marca 1995 r. o zapobieganiu zanieczyszczeniu morza przez statki (j.t.: Dz.U. z 2012r. poz. 1244). Obowiązek opracowania i zatwierdzenia niniejszego planu przez podmiot zarządzający portem wynika z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 12 września 2002 r. o portowych urządzeniach do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków. Bezpośredni związek z opracowaniem i wdrażaniem planu mają szczegółowe przepisy zawarte w aktach wykonawczych wydanych na podstawie powyższych ustaw tj.: 1) rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 21 grudnia 2002 r, w sprawie portowych planów gospodarowania odpadami oraz pozostałościami ładunkowymi ze statków (Dz. U. Nr 236 poz. 1989 z późniejszymi zmianami); 2) rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 21 grudnia 2002 r. w sprawie raportów dotyczących funkcjonowania i stopnia wykorzystania portowych urządzeń odbiorczych (Dz. U. Nr 236 poz. 1988); 3) rozporządzenie Ministra Infrastruktury, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 11 stycznia 2013 r. w sprawie przekazywania informacji o odpadach znajdujących się na statku (Dz.U. z 2013r. Poz. 77); 4) rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie udzielania statkom zwolnień z obowiązku zdawania odpadów i pozostałości ładunkowych przed opuszczeniem portu (Dz.U. z 2009 r. Nr 5 poz. 21); 5) rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 października 2003r. w sprawie rozciągnięcia niektórych przepisów ustawy o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki na jednostki pływające marynarki wojennej, straży granicznej i policji oraz okręgowych inspektorów rybołówstwa morskiego (Dz.U. Nr 180, poz. 1760), a także przepisy szczególne dotyczące postępowania z odpadami gastronomicznymi stanowiącymi produkty uboczne pochodzenia zwierzęcego określanymi jako materiał kategorii 1: 1) rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 1069/2009 z dnia 21 października 2009 określające przepisy sanitarne dotyczące produktów Strona 8 z 70
179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 ubocznych pochodzenia zwierzęcego, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, i uchylajace rozporządzenie (WE) Nr 1774/2002 o produktach ubocznych pochodzenia zwierzęcego, (Dz. U. UE. L 09.300.1 z późniejszymi zmianami); 2) rozporządzenie Komisji (WE) Nr 206/2009 z dnia 5 marca 2009 r. w sprawie wprowadzania do Wspólnoty osobistych przesyłek produktów pochodzenia zwierzęcego i zmieniające rozporządzenie (WE) nr 136/2004 (Dz.U. UE L 77.1 z późniejszymi zmianami); 3) rozporządzeniem Komisji (UE) Nr 142/2011 z dnia 25 lutego 2011 r. w sprawie wykonania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 określającego przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, oraz w sprawie wykonania dyrektywy Rady 97/78/WE w odniesieniu do niektórych próbek i przedmiotów zwolnionych z kontroli weterynaryjnych na granicach w myśl tej dyrektywy (Dz.U. UE L 54.1 z późniejszymi zmianami); 4) ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (j.t: Dz.U. z 2008r. Nr 213, poz. 1342 z późniejszymi zmianami). W odniesieniu do zagadnień, których nie regulują ww. przepisy mają zastosowanie podstawowe przepisy o ochronie środowiska a w szczególności ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2008r. Nr 25 poz. 150 z późniejszymi zmianami) oraz przepisy dotyczące gospodarowania odpadami tj. ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (j.t.: Dz.U. z 2013r. Poz. 77). Zgodnie z przepisami 3 ust. 1 rozporządzenia MI w sprawie portowych planów gospodarowania odpadami oraz pozostałościami ładunkowymi ze statków, zatwierdzenie planu następuje na wniosek ZMPSiŚ S.A. Natomiast zgodnie z przepisami art. 9 ust. 3 pkt. 1 ustawy o portowych urządzeniach do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków, niniejszy plan podlega zatwierdzeniu w trybie decyzji wydanej przez Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego po uprzednim uzgodnieniu decyzji przez Dyrektora Urzędu Morskiego w Szczecinie. Plan gospodarowania odpadami oraz pozostałościami ładunkowymi ze statków zgodnie z przepisami art. 9 ust. 3 pkt. 12a ustawy o portowych urządzeniach do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków podlega, przed jego zatwierdzeniem, konsultacjom z użytkownikami portu. 2.2. Podstawowe informacje o podmiocie zarządzającym portem morskim w Szczecinie 215 Nazwa: Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście Spółka Akcyjna 216 Siedziba: ul. Bytomska 7 70-603 Szczecin 217 Forma prawna: Spółka Akcyjna, zarejestrowana w Rejestrze Przedsiębiorstw Krajowego Strona 9 z 70
218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 2.3. Zakres opracowania Rejestru Sądowego pod numerem 0000033768. Zakres opracowania jest zgodny z ustaleniami zawartymi w 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 21 grudnia 2002 r. w sprawie portowych planów gospodarowania odpadami oraz pozostałościami ładunkowymi ze statków, z odpowiednim uwzględnieniem specyfiki portu morskiego w Szczecinie i obejmuje m.in.: 1) informacje dotyczące rodzajów i ilości odpadów ze statków zwykle zawijających do portu morskiego w Szczecinie oraz przewidywane do odbioru ilości odpadów w okresie 2014-2016; 2) sposób gospodarowania odpadami oraz pozostałościami ładunkowymi ze statków zawijających do portu morskiego w Szczecinie; 3) sposób ewidencjonowania odpadów wytwarzanych przez statki i kierowanych do dalszego zagospodarowania; 4) informacje dotyczące współpracy z innymi przedsiębiorstwami w zakresie gospodarowania odpadami oraz pozostałościami ładunkowymi ze statków; 5) informacje dotyczące nadzoru nad gospodarowaniem odpadami oraz pozostałościami ładunkowymi odbieranymi ze statków w porcie morskim w Szczecinie; 6) informacje o portowych urządzeniach odbiorczych; 7) informacje dotyczące przyjętego systemu opłat za odbiór i zagospodarowanie odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków w porcie morskim w Szczecinie; 8) informacje dotyczące oddziaływania portowych urządzeń odbiorczych na środowisko oraz działań w celu ochrony środowiska; 9) informacje dotyczące sposobu kontaktowania się z zarządzającym portem w zakresie systemu odbioru odpadów ze statków oraz sposobu prowadzenia konsultacji z użytkownikami portu; 10) informacje o ponownym zatwierdzaniu planu. 2.4. Informacje wykorzystane dla potrzeb opracowania planu Dla potrzeb niniejszego opracowania wykorzystano informacje uzyskane w wyniku funkcjonowania systemu odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków w porcie morskim w Szczecinie od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2012 r. Strona 10 z 70
252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 3. INFORMACJE DOTYCZĄCE RODZAJÓW I ILOŚCI ODPADÓW ORAZ POZOSTAŁOŚCI ŁADUNKOWYCH ZE STATKÓW ZAWIJAJĄCYCH DO PORTU MORSKIEGO W SZCZECINIE 3.1. Informacje o odpadach znajdujących się na statku w latach 2011-2016 W myśl ustawy z dnia 16 marca 1995 r. o zapobieganiu zanieczyszczeniu morza przez statki (j.t.: Dz.U. z 2012r. poz. 1244) statek przed zawinięciem do portu jest obowiązany przekazać podmiotowi zarządzającemu portem informacje o odpadach znajdujących się na statku. Do Działu Koordynacji Obrotu Portowego ZMPSiŚ S.A. wpłynęło w roku 2011 2.787, a w roku 2012 2.672 Informacji ze statków wpływających do portu morskiego w Szczecinie. Do portu morskiego w Szczecinie w roku 2011 wpłynęło łącznie 1.955 statków a w 2012 roku 1.786 statki. W tabeli (Tabela 1) poniżej przedstawiono ilość i rodzaje statków zdających odpady, która została określona na na podstawie wystawianego dokumentu tj.: Potwierdzenie odbioru odpadów ze statków. Tabela 1 Ruch statków i rodzaje statków zdających odpady w okresie 01.01.2011 31.12.2012 r. Lp. Rodzaj statku Ilość statków zdających odpady Ilość statków zdających odpady z podziałem na obszary, z których przybyły Obszar Morza Bałtyckiego Obszar wód północnozachodnio europejskich Inne obszary Całkowita ilość statków zawijających do portu 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 1 CHEMIKALIOWIEC 34 26 7 5 12 10 15 11 2 DROBNICOWIEC 1329 1.260 651 666 548 470 130 124 3 INNY STATEK 106 105 89 86 13 15 4 4 4 KONTENEROWIEC 45 26 20 12 23 13 2 1 5 MASOWIEC 223 195 110 79 84 89 29 27 6 STATEK PASAŻERSKI 35 19 35 19 0 0 0 0 7 STATEK RYBACKI 22 8 6 1 13 4 3 3 8 ZBIORNIKOWIEC 161 147 100 111 53 29 8 7 RAZEM 1.956 1.786 1.018 979 746 630 191 177 2.787 2.672 271 272 273 274 Różnica pomiędzy ilością statków zawijających do portu w analizowanych latach, a liczbą przesłanych Informacji wynika z faktu, iż część statków przysyłających Informację (zgodnie z przepisami na 24 godz. przed wejściem do portu) przesłała informację a nie wpłynęła do portu, jak również ze względu na to, iż informacje przesyłane były również przez Strona 11 z 70
275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 jednostki, które poruszają się w obrębie portu (np. dźwigi, holowniki, szalandy). 3.2. Rodzaje i ilości odpadów wytwarzanych na statkach w latach 2011-2012 Rodzaje i kategorie odpadów wytwarzanych na statkach określono zgodnie z przepisami ustawy o odpadach (w szczególności z przepisami rozporządzenia MŚ z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów) oraz z przepisami ustawy o portowych urządzeniach do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków, a także przepisami Międzynarodowej Konwencji o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki, zwanej Konwencją MARPOL. Zgodnie z powyższym w niniejszym planie określa się zarówno kategorie odpadów wg ww. Konwencji jak również rodzaje odpadów wg katalogu odpadów. 3.2.1. Odpady olejowe i ich mieszaniny Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o portowych urządzeniach do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków, ZMPSiŚ S.A. jest zobowiązany zapewnić, przez portowe urządzenia odbiorcze, odbiór odpadów olejowych i ich mieszanin wymienionych w Załączniku I Konwencji MARPOL wytwarzanych w wyniku eksploatacji statków. W związku z tym statki mogą zdać w porcie następujące rodzaje odpadów: 1) pozostałości olejowe, takie jak resztki paliwa olejowego, szlamu, powstającego z odwirowania paliwa i olejów smarnych oraz przecieków olejowych w pomieszczeniach maszynowych; 2) mieszaniny oleiste o jakiejkolwiek zawartości oleju, takie jak zaolejone wody zęzowe i wody po płukaniu zbiorników. W tabeli (Tabela 2) poniżej przedstawiono ilość odebranych odpadów olejowych w latach 2011-2012 z klasyfikacją odpadów wg katalogu odpadów. 299 300 301 Tabela 2 Ilości i rodzaje odpadów olejowych przekazanych do portowych urządzeń odbiorczych w okresie 01.01.2011 r. 31.12.2012 r. Ilość poszczególnych odpadów zdanych do portowych urządzeń odbiorczych Rodzaje odpadów ze statków 2011 2012 Odpady olejowe i ich mieszaniny z wodą (szlamy, wody zęzowe i inne) Grupy odebranych odpadów: 13 02 08 13 05 06*13 05 07* m 3 Mg/rok m 3 Mg/rok 302 RAZEM 2.480,65 2,480,65 2.527,88 2.527,88 odpady niebezpieczne Strona 12 z 70
303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 3.2.2. Odpady powstające na statku Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o portowych urządzeniach do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków, ZMPSiŚ S.A. jest zobowiązany zapewnić, przez portowe urządzenia odbiorcze, odbiór odpadów powstających na statku wymienionych w Załączniku V Konwencji MARPOL oraz wytycznych do wdrożenia tego załącznika, obejmujących odpady związane z ładunkiem, inne niż pozostałości ładunkowe. Zgodnie z zawartą w Załączniku V definicją: Śmieci (Garbage) to odpady powstające na statku, do których zaliczamy wszelkiego rodzaju odpady żywnościowe, odpady bytowe, odpady eksploatacyjne, tworzywa sztuczne, pozostałości ładunku, oleje jadalne, sprzęt łowiecki oraz padłe zwierzęta, które powstają podczas normalnej eksploatacji statku i powinny być usuwane ze statku w sposób ciągły lub okresowy. Śmieci nie obejmują odpadów świeżych ryb i ich części powstających podczas podróży lub w wyniku prowadzonej przez statek działalności. W ramach odbioru powyższych odpadów zapewniony jest odbiór odpadów gastronomicznych stanowiących produkty uboczne pochodzenia zwierzęcego pochodzące ze środków transportu międzynarodowego tzn. statków przypływających z państw trzecich, tj. spoza Unii Europejskiej - sklasyfikowanych jako materiał kategorii 1, zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 1069/2009 z dnia 21 października 2009 (Dz. U. UE. L 300.1 z późniejszymi zmianami). Odpady gastronomiczne pochodzące ze środków transportu międzynarodowego oznaczają wszystkie odpady żywnościowe zawierające produkty uboczne pochodzenia zwierzęcego, w tym zużyty olej kuchenny pochodzący z restauracji, usług gastronomicznych i kuchni, łącznie z kuchniami zbiorowymi i domowymi. Odpady powstające na statku klasyfikuje się jako: 1) odpady inne niż niebezpieczne; 2) odpady niebezpieczne, w tym zaolejone odpady stałe; 3) odpady gastronomiczne. W ramch tej klasyfikacji statki muszą zdawane śmieci posegregować w następujący sposób: 1) tworzywa sztuczne (A); 2) odpady żywnościowe (B); 3) odpady bytowe (C), posegregowane np. na papier, szkło, metal, drewno itp. lub jako niesegregowane np. odpady zmieszane; 4) oleje jadalne (D); 5) odpady eksploatacyjne (F), posegregowane wg frakcji np. baterie, akumulatory, odpady opakowaniowe po farbach i lakierach, świetlówki zawierające rtęć, zaolejone szmaty i materiały filtracyjne itp.); 6) pozostałości ładunku (G); 7) padłe zwierzęta (H); Strona 13 z 70
342 343 344 345 346 347 348 349 350 8) sprzet rybacki (I). Oznaczenia literowe podane obok każdego rodzaju odpadu określają kategorie według Książki Zapisów Śmieciowych, stanowiącej załącznik do Załącznika V Konwencji MARPOL. Z odbioru odpadów powstających na statku wyłączone są, w myśl art. 6 ust.1 ustawy o portowych urządzeniach do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków, pozostałości ładunku (G), w tym padłe zwierzęta (H), które zgodnie z definicją podaną w Załączniku V stanowią pozostałość ładunkową. W tabeli (Tabela 3) poniżej przedstawiono ilość odebranych śmieci w latach 2011-2012 z klasyfikacją odpadów według katalogu odpadów. 351 352 Tabela 3 Ilość i rodzaje odpadów powstających na statku przekazanych do portowych urządzeń odbiorczych w okresie 01.01.2011 r. 31.12.2012 r. Śmieci Rodzaje odpadów ze statków Ilość poszczególnych odpadów zdanych do portowych urządzeń odbiorczych 2011 2012 m 3 Mg/rok m 3 Mg/rok Odpady inne niż niebezpieczne Grupy odebranych odpadów innych niż niebezpieczne: 15 01 01, 15 01 02, 15 01 04, 15 01 07, 16 01 99, 16 02 14, 16 06 04, 20 01 02, 20 01 08, 20 01 38, 20 03 01 Odpady niebezpieczne 1.462,77 241,89 1.236,22 225,49 Grupy odebranych odpadów niebezpiecznych: 15 01 10*, 15 02 02*, 16 02 13*, 16 06 02*, 16 06 06* 72,35 6,92 56,09 5,61 RAZEM 1.535,12 248,81 1.292,31 231,10 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 3.2.3. Ścieki Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o portowych urządzeniach do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków, ZMPSiŚ S.A. jest zobowiązany zapewnić, przez portowe urządzenia odbiorcze, odbiór ścieków wymienionych w Załączniku IV Konwencji MARPOL, określanych jako ścieki fekalne. Są to ścieki i inne odpady z dowolnego rodzaju ustępów i pisuarów, ścieki z pomieszczeń medycznych (izolatki, ambulatoria, itp.) powstające w wyniku korzystania z umywalek, wanien oraz ścieki z przestrzeni, w których znajdują się żywe zwierzęta lub inne wody odpływowe zmieszane ze ściekami określonymi powyżej. W tabeli (Tabela 4) poniżej przedstawiono ilość odebranych ścieków w latach 2011-2012 z klasyfikacją odpadu według katalogu odpadów. Strona 14 z 70
365 366 Tabela 4 Ilość i rodzaj ścieków przekazanych do portowych urządzeń odbiorczych w okresie 01.01.2011 r. 31.12.2012 r. Ilość poszczególnych odpadów zdanych do portowych urządzeń odbiorczych Ścieki Rodzaje odpadów ze statków 2011 2012 m 3 t/rok m 3 t/rok Grupy odebranych odpadów: 20 03 04 309,20 309,20 521,57 521,57 RAZEM 830,77 m 3 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 Zgodnie z przyjętą na posiedzeniu Komitetu Ochrony Środowiska Morskiego w Londynie 15 lipca 2011r. Rezolucją MEPC.200(62) wprowadzającą zmiany w przepisach Załącznika IV Konwencji MARPOL Przepisy o zapobieganiu zanieczyszczaniu ściekami fekalnymi ze statków, przyjęto następujące poprawki: 1) wprowadzono definicję statku pasażerskiego, nowego statku pasażerskiego oraz istniejącego statku pasażerskiego dla potrzeb powyższego załącznika; 2) wprowadzono pojęcie Obszaru Specjalnego (Special Area); 3) wyznaczono obszar Morza Bałtyckiego obszarem specjanym w rozumieniu Załącznika IV Konwencji MARPOL 73/78, który zostanie mianowany obszarem specjalnym po zgłoszeniu przez wszystkie Państwa członkowskie HELCOM posiadania adekwatnych urządzeń do odbioru ścieków w portach; 4) zapewnienie przez porty adekwatnych urządzeń odbiorczych w obszarach specjalnych dla odbioru ścieków fekalnych ze statków pasażerskich po zgłoszeniu jak w punkcie 3; 5) wprowadzono obowiązek posiadania, przez każdy statek pasażerski pływający w obszarze specjalnym, systemu oczyszczania ścieków, bądź zbiornika na te ścieki; 6) zakaz zrzutu zanieczyszczonych ścieków do morza w obszarze specjalnym dla nowych statków pasażerskich z dniem 1 stycznia 2016r., a dla statków pasażerskich istniejących z dniem 1 stycznia 2018r., o ile nie będą posiadać zatwierdzonych systemów oczyszczania ścieków; 7) zakaz zrzutu ścieków ze statków innych niż statki pasażerskie we wszystkich obszarach oraz ze statków pasażerskich poza obszarami specjalnymi, z wyjątkiem gdy statek usuwa rozdrobnione i zdezynfekowane ścieki fekalne korzystając z instalacji uznanej przez Administrację w odległości większej niż 3 mile morskie od najbliższego lądu, lub ścieki fekalne, które nie są rozdrobnione ani zdezynfekowane w odległości większej niż 12 mil morskich od najbliższego lądu, pod warunkiem że w każdym przypadku ścieki, które były przechowywane w zbiornikach retencyjnych, nie będą usunięte momentalnym zrzutem lecz w umiarkowanym tempie oraz gdy statek przemieszcza się Strona 15 z 70
397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 z prędkością nie mniejsza niż 4 węzły lub statek posiada działającą oczyszczalnię ścieków fekalnych certyfikowana przez Administrację. Poprawki do Załącznika IV Konwencji MARPOL weszły w życie z dniem 1 stycznia 2013 r. W adekwatne urządzenia odbiorcze powinny być wyposażone wszystkie porty do 2013 roku lub opcjonalnie najpóźniej do 2015 roku. W celu ustalenia warunków adekwatności tych urządzeń Państwa HELCOM pod nadzorem HELCOM i IMO podjęły pracę, w celu opracowania dokumentu "Helcom interim Guidance on technical and operational aspects of sewage delivery to port Reception facilities". Dokument ten, nad którym obecnie trwają prace, ma zawierać wytyczne dotyczące technicznych i eksploatacyjnych aspektów zdawania ścieków do PRF oraz definiować adekwatność urządzeń odbiorczych. 3.2.4. Pozostałości z oczyszczania spalin Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o portowych urządzeniach do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków, ZMPSiŚ S.A. jest zobowiązany zapewnić odbiór pozostałości z oczyszczania spalin zgodnie z Załącznikiem VI Konwencji MARPOL. W okresie od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2012 r. przypływające do portu statki nie deklarowały potrzeby użycia portowych urządzeń odbiorczych w zakresie pozostałości z oczyszczania spalin. Przypuszcza się, że statki przypływające do portu morskiego w Szczecinie prawdopodobnie nie posiadają systemów oczyszczania spalin zatwierdzonych zgodnie z rezolucją MEPC.184(59) z dnia 17 lipca 2009 r. pt. Wytyczne dla instalacji oczyszczania gazów spalinowych z SOx (EGCS). Odpadami powstającymi z tego typu instalacji będą szlam olejowy, woda przepłukująca instalację z zawarością sadzy, pyłu i innych substancji zawartych w spalinach, która po oczyszczeniu może być kierowana do zbiorników wodnych przy zachowaniu odpowiedniego poziomu ph, zawartości węglowodorów aromatycznych, cząstek zawieszonych, w tym metali ciężkich, popiołów. Inne odpady mogące powstawać w związku z eksploatacją takich systemów to katalizatory, filtry zawierające sadze z osadzonymi na niej metalami ciężkimi. Zakwalifikowanie odpadu zgodnie z katalogiem odpadów oraz dalsze z nimi postępowanie jest uzależnione od rodzaju odpadu, jaki statek zgłosi do zdania w porcie. 3.2.5. Pozostałości ładunkowe ze statków W świetle przepisów międzynarodowych (Konwencja MARPOL, Dyrektywa 2000/59/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 27 listopada 2000 r. w sprawie portowych urządzeń do odbioru odpadów wytwarzanych przez statki i pozostałości ładunku, z późniejszymi zmianami) oraz ustawy o portowych urządzeniach do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków tego rodzaju odpady są definiowane jako: pozostałości jakiegokolwiek ładunku na pokładzie, w ładowniach lub zbiornikach statku, które powstają po zakończeniu operacji przeładunkowych i czyszczenia, jak również nadwyżki ładunku i rozlewy substancji ciekłych powstałe podczas operacji Strona 16 z 70
436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 przeładunkowych. Padłe zwierzęta, które stanowiły ładunek, który padł, bądź został poddany eutanazji podczas podróży również stanowi pozostałość ładunkową. W świetle obowiązujących przepisów ustawy o portowych urządzeniach do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków odbiór i zagospodarowanie tego rodzaju odpadów nie należy do obowiązków podmiotu zarządzającego portem ich właściwe zagospodarowanie należy do odbiorcy ładunku. Pozostałościami ładunkowymi mogą być różnego rodzaju odpady, klasyfikowane zgodnie z katalogiem odpadów w stanie stałym jak i pozostałości po myciu ładowni. Generalną zasadą jest, że pozostałości ładunku pozostają dołączone do towaru lub są odzyskiwane i przekazywane do gospodarczego wykorzystania tylko w szczególnych przypadkach muszą być one kierowane do unieszkodliwiania. W tabeli (Tabela 5) poniżej przedstawiono ilość odebranych pozostałości ładunkowych w latach 2011-2012 z klasyfikacją odpadu we katalogu odpadów. Tabela 5 Ilość i rodzaje pozostałości ładunkowych odebranych w okresie 01.01.2011 31.12.2012 r. Ilość [m 3 ] Rodzaj odpadu 2011 2012 Pozostałości ładunkowe Grupy odebranych odpadów: 16 07 08, 16 07 99 RAZEM 1.104,20 1.192,18 451 452 odpady niebezpieczne Strona 17 z 70
453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 3.3. Rodzaje i ilości odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków przewidywanych do odbioru w latach 2014-2016 ze statków zwykle zawijających do portu w Szczecinie W oparciu o dane dotyczące ilości i rodzajów odpadów zdanych do portowych urządzeń odbiorczych w latach 2011-2012 oraz w III kwartale 2013 roku, a także w oparciu o prognozę zawinięć statków do portu Szczecinie na lata 2014-2016. Poniżej przedstawiono ilość przewidzianych do odbierania odpadów na lata2014-2016. Prognoza nie uwzględnia ewentualnego wzrostu ilości zdawanych ścieków ze statków pasażerskich. Tabela 6 Przewidywana ilość i rodzaje odpadów do odbioru w latach 2014-2016 Rodzaj odpadu Ilość [m 3 ] 2014 2015 2016 Odpady olejowe i ich mieszaniny z wodą (szlamy, wody zęzowe i inne 1.765,65 1.744,58 1.723,77 Śmieci 1.100,24 1.087,04 1.074,00 Odpady inne niż niebezpieczne 1.065,19 1.052,40 1.039,78 Odpady niebezpieczne 35,05 34,64 34,22 Ścieki 187,26 185,02 182,80 463 RAZEM 3.053,15 3.016,64 2.980,57 Strona 18 z 70
464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 4. GOSPODAROWANIE ODPADAMI ORAZ POZOSTAŁOŚCIAMI ŁADUNKOWYMI ZE STATKÓW 4.1. Informacje ogólne ZMPSiŚ S.A. w celu wypełnienia ustawowego obowiązku zapewnienia statkom korzystającym z portu morskiego Szczecin dostępu do portowych urządzeń do odbioru odpadów ze statków oraz pozostałości ładunkowych stworzył system odbioru odpadów ze statków, który został opisany w poniższym rodziale. ZMPSiŚ S.A. zapewnia przez portowe urządzenia odbiorcze odbiór: odpadów olejowych i ich mieszanin, ścieków, odpadów powstających na statku oraz pozostałości z oczyszczania spalin. Zapewnienie odbioru odbywa się poprzez wybór firmy odbierającej, posiadającej odpowiednie urządzenia odbiorcze, spełniającej wymagania określone przepisami ustawy o odpadach i gwarantującej, iż odbierane odpady przekazywane są do dalszego zagospodarowania (odzysku lub unieszkodliwiania) innym przedsiębiorstwom lub osobom fizycznym, zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy o odpadach. W myśl wyżej wymienionej ustawy, firma odbierająca odpady jest pierwszym posiadaczem odpadów na terytorium RP i jest odpowiedzialna za prawidłowe gospodarowanie odpadami odbieranymi ze statków, zwłaszcza w zakresie prowadzenia ewidencji odpadów oraz przekazywania ich do dalszego zagospodarowania. ZMPSiŚ S.A. nie zapewnia przez urządzenia odbiorcze pozostałości ładunkowych ze statków. Odbiór ten zapewnia odbiorca ładunku. ZMPSiŚ S.A. dokonuje jedynie weryfikacji potencjalnych odbiorców pozostałości ładunkowych na zasadach opisanych w dalszej części Planu. Ponadto ZMPSiŚ S.A. pełni rolę nadzorującą nad całością działania systemu odbioru odpadów ze statków w porcie, zwłaszcza w zakresie prawidłowości gospodarowania odpadami oraz zgodności z obowiązującymi przepisami, niezależnie od ustawowej odpowiedzialności spoczywającej na firmie odbierającej odpady. Wprowadzony w porcie Szczecinie System odbioru odpadów ze statków jest obligatoryjny, co oznacza, iż wszystkie podmioty działające na terenie portu morskiego w Szczecinie oraz wszystkie statki korzystające z nabrzeży zlokalizowanych w granicach ww. portu są zobowiązane do jego stosowania. System odbioru odpadów ze statków w porcie morskim w Szczecinie obejmuje jednostki pływające Marynarki Wojennej, Straży Granicznej i Policji oraz statki pełniące specjalną służbę państwową, którena mocy 1-4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 października 2003 r. w sprawie rozciągnięcia niektórych przepisów ustawy o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki na jednostki pływające Marynarki Wojennej, Straży Granicznej i Policji oraz okręgowych inspektorów rybołówstwa morskiego (Dz.U. Nr 180, poz. 1760), zobowiązane są, podczas postoju w porcie, zdać do portowych urządzeń odbiorczych wszystkie odpady i pozostałości ładunkowe, których zrzut do morza nie jest dozwolony na Morzu Bałtyckim. Strona 19 z 70
503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 W system odbioru odpadów ze statków w porcie morskim w Szczecinie mogą zostać włączone również statki służb portowych, pracujące w obrębie portu. Odbiór odpadów ze statków śródlądowych uregulowany jest rozporzadzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 21 maja 2003 r. w sprawie warunków gromadzenia, przechowywania i usuwania odpadów i ścieków ze statków żeglugi śródlądowej (Dz.U. Nr 104, poz. 973). System odbioru odpadów ze statków w porcie morskim w Szczecinie dla statków żeglugi śródlądowej może odbywać się zgodnie z zapisami niniejszego planu, bądź według zatwierdzonej procedury przez Dyrektora Urzędu Morskiego w Szczecinie dla poszczególnych statków. W przypadku, gdy statek żeglugi śródlądowej wpływa na wody morskie i zamierza lub musi zdać odpady w granicach portu morskiego Szczecin może przekazać odpady na zasadach przyjętych w niniejszym Planie. Wówczas zostaje właczony do systemu odbioru odpadów ze statków obowiązującym w porcie morskim w Szczecinie. W przypadku przyjęcia innych zasad w przekazywaniu odpadów w porcie, sposób ten winien być zatwierdzony przez Urząd Morski w Szczecinie (m.in. korzystanie z urządzeń odbiorczych, rodzaje zdawanych odpadów). Gdy jednak nie zamierza lub nie musi zdawać odpadów, może z nimi wypłynąć, jeżeli spełnia warunki określone w Art. 10. ust. 5 ustawy o zapobieganiu zanieczyszczeniu morza przez statki, patrz punkt 4.2.6. System gospodarowania odpadami ze statków oraz odbioru odpadów ze statków przedstawia odpowiednio Schemat 1 i Schemat 2. Strona 20 z 70
525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 4.2. Informacje dotyczące formalności związanych z procedurą odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków 4.2.1. Powiadamianie użytkowników portu o trybie i sposobie odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków Informacje o trybie i sposobie odbioru odpadów ze statków zgodnie z art. 8 ust. 1-6 ustawy z dnia 12 września 2002 r. o portowych urządzeniach do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków przekazywane są przez ZMPSiŚ S.A. armatorom, kapitanom statków lub agentom reprezentującym armatora poprzez umieszczenie na stronie www.port.szczecin.pl. Dodatkowo, w przypadku ich uaktualniania, przesyłane są armatorom i agentom drogą mailową oraz, dostępne są na stronie internetowej ZMPSiŚ S.A., a także w Dziale Ochrony Środowiska i BHP ZMPSiŚ S.A. w godzinach pracy tj. 7 00 15 00 oraz całodobowo w Dziale Koordynacji Obrotu Portowego. Zakres Informacji jest zgodny z art. 8 ust. 3 ww. ustawy i obejmuje: I. Wagę i znaczenie działania systemu odbioru odpadów ze statków II. Podmiot upoważniony przez ZMPSiŚ S.A. do odbioru odpadów ze statków III. Procedurę informowania o odpadach wytwarzanych na statkach, odbiorze odpadów ze statków oraz o niewystarczającej przepustowości portowych urządzeń odbiorczych IV. Lokalizację portowych urządzeń odbiorczych V. Rodzaje odpadów ze statków przyjmowanych do portowych urządzeń odbiorczych VI. Warunki zdawania odpadów przez statki do portowych urządzeń odbiorczych VII. System opłat za odbiór odpadów ze statków VIII. Informację dotyczącą odbioru pozostałości ładunkowych IX. Słowniczek X. Ważne adresy i telefony XI. Podstawę prawną 4.2.2. Powiadamianie podmiotu zarządzającego portem o zamiarze przekazania odpadów wytworzonych na statku poprzez system PHICS Obowiązki w zakresie poinformowania podmiotu zarządzającego portem o odpadach znajdujących się na statku zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki spoczywają na kapitanie statku, bądź reprezentującym go armatorze lub agencie. Szczegółowy sposób podawania ww. informacji, w tym terminy ich przesyłania zostały określone w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 11 stycznia 2013 r. w sprawie przekazywania informacji o odpadach znajdujących się na statku (Dz.U. z 2013r. Poz. 77). Zgodnie z tym rozporządzeniem, kapitan statku, przed zawinięciem statku do portu znajdującego się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przekazuje informacje podmiotowi Strona 21 z 70
563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 zarządzającemu portem za pomocą systemu kontrolno-informacyjnego dla portów polskich (PHICS). Informacje o odpadach znajdujących się na statku do przekazania przed zawinięciem do portu wypełniane są elektronicznie w systemie PHICS. Zakres danych wprowadzanych do systemu PHICS określono w powyższym rozporządzeniu. Zgodnie z ww. rozporządzeniem kapitan statku ma obowiązek przekazać informacje do systemu PHICS w następujących terminach: 1) przynajmniej na 24 godziny przed zawinięciem statku do portu; 2) jeżeli port przeznaczenia nie jest znany lub zmienia się podczas podróży niezwłocznie po uzyskaniu informacji o porcie przeznaczenia; 3) najpóźniej w chwili, gdy statek opuszcza poprzedni port jeżeli podróż trwa krócej niż 24 godziny. Na podstawie art. 10 ust. 8a ustawy z dnia 16 marca 1995r. o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki (j.t.: Dz.U. z 2012r. poz. 1244), promy i statki pasażerskie, które posiadają zwolnienie Dyrektora Urzędu Morskiego w Szczecinie z obowiązku każdorazowego zdawania odpadów przed opuszczeniem portu, mogą ubiegać się o zwolnienie Dyrektora Urzędu Morskiego w Szczecinie z obowiązku każdorazowego informowania portu o odpadach znajdujących się na statku. Statki posiadające takie zwolnienie zobowiązane są do przekazywania informacji o odpadach znajdujących się na statku jedynie przed zamierzonym okresowym zdawaniem odpadów do portowych urządzeń odbiorczych. 4.2.3. Powiadamianie podmiotu zarządzającego portem o zamiarze przekazania odpadów wytworzonych na statku podczas pobytu w porcie Kapitan/agent statku nie zawijającego do portu m.in. statku służb portowych (dźwigi, holowniki, szalandy, pontony etc.), statku na postoju lub remoncie oraz statku zamierzającego zdać dodatkowe ilości odpadów, powiadamia ZMPSiŚ S.A. o chęci ich zdania do portowych urządzeń odbiorczych poprzez wypełnienie elektronicznego formularza Deklaracji zdania odpadów w porcie morskim Szczecinie, stanowiącego Załącznik 1 do Planu, dostępnego do pobrania na stronie internetowej www.port.szczecin.pl w zakładce Procedura odbioru. Wypełniony formularz deklaracji kapitan/agent statku przesyła na adres e-mail: dyspozytor@port.szczecin.pl Działu Koordynacji Obrotu Portowego ZMPSiŚ S.A. 4.2.4. Potwierdzenie przez firmę odbierającą odpady o przyjęciu zgłoszenia oraz o dokonaniu odbioru odpadów ze statków Dział Koordynacji Obrotu Portowego pobraną (z komponentu PRE-ARRIVAL) systemu PHICS Informację o odpadach znajdujących się na statku do przekazania przed zawinięciem do portu Szczecin oraz otrzymaną od kapitana/agenta statku Deklarację zdania odpadów w porcie morskim Szczecin przekazuje firmie odbierającej odpady. Informacja o odpadach znajdujących się na statku do przekazania przed zawinięciem do portu Szczecin oraz Deklaracja zdania odpadów w porcie morskim Szczecin stanowi zlecenie wykonania usługi odbioru odpadów ze statku. Strona 22 z 70
602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 Firma odbierająca odpady uzgadnia z kapitanem statku, bądź agentem reprezentującym statek miejsce, termin i warunki odbioru odpadów. Po dokonaniu odbioru, firma odbierająca odpady, wystawia Potwierdzenie odbioru odpadów ze statku w porcie morskim w Szczecinie (dwa oryginały i jedną kopię) z wyszczególnieniem ilości i rodzajów odebranych odpadów (zgodnie z odpowiednimi Załącznikami Konwencji MARPOL i rozporządzeniem w sprawie katalogu odpadów) oraz zaznaczonymi niespełnionymi warunkami odbioru w przypadku ich wystąpienia. Jeden oryginał otrzymuje kapitan statku, drugi firma odbierająca, natomiast kopia potwierdzenia przekazywana jest do ZMPSiŚ S.A. w sposób i w trybie określonym w zawartej umowie pomiędzy firmą odbierającą odpady a ZMPSiŚ S.A. Potwierdzenie jest dokumentem stosowanym na potrzeby ewidencji odpadów prowadzonej przez firmę odbierającą odpady. Dla kapitana stanowi dowód dostarczenia odpadów w porcie. Wzór Potwierdzenia stanowi Załącznik 2 do niniejszego Planu. Firma odbierająca odpady klasyfikuje odebrane odpady nadając odpadom odpowiedni kod zgodnie z katalogiem odpadów, potwierdza fakt przejęcia odpadów, wprowadza dane odnośnie terminu przekazania odpadów. Kapitan statku potwierdza przekazanie odpadów oraz niespełnione warunki odbioru, a w przypadku śmieci kategoryzuje przekazane odpady zgodnie z Książką Zapisów Śmieciowych. 4.2.5. Procedura powiadamiania o niemożliwości odbioru odpadów ze statku oraz o zaistniałych nieprawidłowościach w przekazywaniu odpadów Jeżeli odbiór odpadów ze statków wskazanych w Informacji o odpadach znajdujących się na statku do przekazania przed zawinięciem do portu morskiego w Szczecinie nie jest możliwy w terminie pobytu statku w porcie, bądź nie istnieje alternatywa odbioru danego rodzaju odpadu, firma odbierająca powiadamia o tym fakcie kapitana /agenta statku. Następnie przesyła Informację o niemożliwości wykonania odbioru odpadów ze statku do Działu Koordynacji Obrotu Portowego ZMPSiŚ S.A., który wydaje kapitanowi/ agentowi statku Zaświadczenie o niemożliwości wykonania odbioru odpadów ze statku w porcie morskim w Szczecinie (w języku polskim i angielskim) ze wskazaniem najbliższego portu lub przystani morskiej gotowej do odbioru odpadów lub pozostałości ładunkowych ze statków. Załącznik 3 stanowi Zaświadczenie o niemożliwości wykonania odbioru odpadów ze statku w porcie morskim w Szczecinie. Zaświadczenie jest wystawiane statkom, jeśli wystąpią następujące sytuacje: 1) niewystarczająca przepustowość portowych urządzeń odbiorczych; 2) awaria portowego urządzenia odbiorczego; 3) brak odpowiednich urządzeń do odbioru odpadów ze statków; 4) brak możliwości bezpiecznego podjazdu urządzenia odbiorczego pod burtę statku wynikający z ograniczeń technicznych, bądź trwającego przeładunku towarów; 5) inne: np.: powódź, bardzo złe warunki pogodowe w porcie itp., bądź inne nieprzewidziane okoliczności. W przypadku wystąpienia nieprawidłowości w przekazywaniu odpadów z winy leżącej Strona 23 z 70
642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 po stronie kapitana/agenta statku, firma odbierająca odpady przesyła do Działu Koordynacji Obrotu Portowego formularz z zaznaczeniem zaistniałej nieprawidłowości tj.: 1) statek zdał mniejsze ilości odpadów niż deklarował w Informacji ; 2) statek odmówił zdania odpadów, pomimo wcześniejszego pisemnego zgłoszenia oraz uzgodnienia terminu ich odbioru w porcie; 3) inne. Urząd Morski w Szczecinie (Inspektorat Ochrony Środowiska Morskiego w Szczecinie) powiadamiany jest o nieprawidłowościach za pomocą Informacji o zaistniałych nieprawidłowościach w przekazywaniu odpadów w porcie stanowiącej Załącznik 4. 4.2.6. Zwolnienia z obowiązku zdawania odpadów przez statki do portowych urządzeń odbiorczych Na podstawie art. 10 ust. 4 ustawy z dnia 16 marca 1995r. o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki (j.t.:dz.u. z 2012r. poz. 1244), statek podczas postoju w porcie, przystani morskiej lub stoczni na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest zobowiązany, z zastrzeżeniem ust. 5 i 8, zdać do portowych urządzeń odbiorczych wszystkie odpady i pozostałości ładunkowe, których zrzut do morza nie jest dozwolony na Morzu Bałtyckim. Zwolnienie z każdorazowego zdawania odpadów do portowych urządzeń odbiorczych przed opuszczeniem portu polega na tym, że zwolniony statek musi dopełnić dwa obowiązki (ust. 5 ustawy o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki), tj.: 1) kapitan statku przed zawinięciem do portu poinformował port o odpadach znajdujących się na statku, zgodnie z procedurą podaną w punkcie 4.2.2 Planu, oraz 2) z informacji, o której mowa w pkt 1, wynika, że statek ma pojemność zbiorników wystarczającą do składowania odpadów znajdujących się na statku i odpadów, które zostaną wytworzone do czasu zawinięcia statku do następnego portu. Zasady te dotyczą wszystkich statków wpływających do portu w Szczecinie. W praktyce odbywa się to w ten sposób, iż statek, który nie zamierza w porcie Szczecinie zdać odpadów, przekazuje, poprzez system PHICS Informacje o odpadach z zaznaczeniem, iż nie zamierza korzystać z portowych urządzeń odbiorczych. Dane wprowadzane do systemu PHICS są na bieżąco kontrolowane przez pracowników Urzędu Morskiego w Szczecinie i w przypadku jakichkolwiek nieprawidłowości ze stony statku, jego zgłoszenie nie jest akceptowane i wymaga poprawy ze strony agenta statku lub jego kapitana. Dodatkowo ustawodawca przewidział możliwość ubiegania się przez armatora statku o stałe zwolnienie z obowiązku każdorazowego zdawania odpadów i pozostałości ładunkowych przed opuszczeniem portu oraz informowania portu o odpadach znajdujących się na statku. Zwolnienie wydawane jest na okres dwóch lat statkom odbywającym, bez Strona 24 z 70
682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 zawijania do innych portów, podróże morskie na stałych liniach żeglugowych między: 1) jednym portem położonym w polskich obszarach morskich a innym portem położonym w obszarze Morza Bałtyckiego lub Morza Północnego; 2) dwoma portami położonymi w polskich obszarach morskich; 3) jednym portem. W praktyce zwolnionymi statkami są głównie jednostki uprawiające stałą żeglugę np.: promy, wodoloty. Kwestię udzielania zwolnień z obowiązku każdorazowego zdawania odpadów przez statki przed opuszczeniem portu reguluje rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie udzielania zwolnień z obowiązku zdawania odpadów przed opuszczeniem portu (Dz.U. z 2009 Nr 5, poz. 21). Rozporządzenie to określa zasady i tryb udzielania zwolnień. Zgodnie z tym rozporządzeniem oraz wypracowaną praktyką w porcie w Szczecinie obowiązują następujące zasady wydawania stałych zwolnień: 1) armator statku zgłasza do Zarządu Morskich Portów Szczecin i Świnoiujście S.A., iż będzie w ramach obowiązującego systemu odbioru odpadów w porcie morskim w Szczecinie zdawał wszystkie odpady do portowych urządzeń odbiorczych; 2) Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoiujscie S.A. wystawia Zaświadczenie (w języku polskim i angielskim) będące potwierdzeniem, iż statek zdaje odpady zgodnie z zasadami ustalonymi w niniejszym Planie, które armator statku dołącza do wniosku o udzielenie zwolnienia; 3) jeżeli armator statku nie zamierza zdawać odpadów w porcie morskim w Szczecinie, wtedy do wniosku o zwolnienie dołącza kopię umowy lub umów o świadczenie usług odbioru i gospodarowania odpadami odbieranymi ze statku, zawartych w innym porcie, a także kopię zezwoleń na prowadzenie działalności plegajacej na odbiorze i gospodarowaniu odpadami ze statków, wydanych przez właściwe organy administracji publicznej podmiotowi widniejącemu w umowie, do wniosku należy dołączyć tłumaczenie tych dokumentów; 4) Dyrektor Urzędu Morskiego w Szczecinie udziela zwolnienia w formie decyzji administracyjnej. 4.2.7. Raporty funkcjonowania i stopnia wykorzystywania portowych urządzeń odbiorczych Podmiot zarządzający portem zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 21 grudnia 2002 r. w sprawie raportów dotyczących funkcjonowania i stopnia wykorzystywania portowych urządzeń odbiorczych sporządza raport co 5 lat. Ostatni raport został opracowany za okres od 01.01.2007 do 31.12.2008 r. i został zatwierdzony przez Dyrektora Urzędu Morskiego w Szczecinie. Następny raport zostanie sporządzony za okres Strona 25 z 70
721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 od 01.01.2009 do 31.12.2013 r. 4.2.8. Wyłączenia ze stosowania przepisów o portowych urządzeniach do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków Zgodnie z art. 4 ust. 3 punkt 2 ustawy z dnia 12 września 2002 r. o portowych urządzeniach do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków (Dz.U. Nr 166, poz. 1361, z póź. zm.) minister właściwy do spraw gospodarki morskiej może wyłączyć, w drodze rozporządzenia, stosowanie przepisów ustawy w stosunku do podmiotów zarządzających stoczniami i bazami przeładunkowymi. Na dzień opracowywania planu rozporządzenie takie nie zostało opublikowane. W przypadku, gdy statek wpływa na wody morskie i zamierza lub musi zdać odpady w granicach portu morskiego Szczecin winien zatwierdzić sposób zdawania odpadów w Urzędzie Morskim w Szczecinie (m.in. korzystanie z portowych urządzeń odbiorczych, rodzaje odpadów). Gdy jednak nie zamierza lub nie musi zdawać odpadów, może z nimi wypłynąć, jeżeli spełnia warunki określone w Art. 10. ust. 5 ustawy o zapobieganiu zanieczyszczeniu morza przez statki, patrz punkt 4.2.6. ZMPSiŚ S.A. dokonuje odbioru odpadów ze statków cumujących przy nabrzeżach należących do terenów podmiotów zarządzających stoczniami i bazami przeładunkowymi, jeżeli w Informacji o odpadach znajdujących się na statku przed zawinięciem do portu morskiego statek/agent nie zaznaczył, iż odbioru dokona ww. stocznia. Z doświadczenia wynika, iż odpady ze statków zawijających do stoczni remontowych są odbierane w ramach umowy na usługę remontową. System odbioru odpadów ze statków w porcie morskim w Szczecinie dla statków korzystających ze stoczni może odbywać się na zasadach przyjętych w niniejszym Planie, w przypadku przyjęcia innych zasad przekazywania odpadów, sposób odbioru przez stocznię winien być zatwierdzony przez Urząd Morski w Szczecinie. 4.2.9. Formalności związane z produktami ubocznymi pochodzenia zwierzęcego Zgodnie z przepisami Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 1069/2009 określajacego przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, produktami ubocznymi pochodzenia zwierzęcego są m.in. odpady gastronomiczne pochodzące ze środków przewozu międzynarodowego, czyli ze statków przypływających z państw trzecich tj. spoza Unii Europejskiej. Odpady te stanowią materiałkategorii 1 i zgodnie z przepisami tego rozporządzenia powinien być on usuwany w drodze składowania na zatwierdzonym składowisku odpadów. Zgodnie z z art. 4 ust 3 ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt wymagania weterynaryjne dla prowadzenia działalności nadzorowanej w zakresie zbierania, transportowania, przechowywania, operowania, przetwarzania oraz wykorzystywania lub usuwania ubocznych produktów zwierzęcych określają przepisy Unii Europejskiej ustanawiające przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, a mianowicie Rozporządzenie Parlamentu Strona 26 z 70
760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 Europejskiego i Rady Nr 1069/2009. W myśl tego rozporządzenia działalność firmy odbierającej podlega rejestracji, firma odbierająca odpady, bądź jej podwykonawca, powinna posiadać zezwolenie na prowadzenie takiej działalności dla zakładu pośredniego kategorii 1. Podmiot, który dokonuje składowania na zatwierdzonym składowisku odpadów lub utylizacji termicznej musi być zatwierdzonym zakładem przetwórczym kategorii 1. Kontrolę w zakresie spełniania obowiązków spoczywających na tych zakładach prowadzą właściwi powiatowi lekarze weterynarii. Statki przypływające z państw trzecich, deklarujące chęć zdawania w porcie odpadów gastronomicznych stanowiących materiał kategorii 1 zobowiązane są spełniać następujące wymagania: 1) poinformować Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście S.A. o odpadach stanowiących produkty uboczne pochodzenia zwierzęcego poprzez formularz Informacji o odpadach znajdujących się na statku do przekazania przed zawinięciem do portu przekazywanej do systemu kontrolnoinformacyjnego dla portów polskich (PHICS). Dane odnośnie odpadu tj.: odpady gastronomiczne - kategoria 1 należy wpisać w pozycji inne w punkcie 2 Śmieci; 2) odpady gastronomiczne umieścić w hermetycznych opakowaniach lub zakrytych, zabezpieczonych przed wyciekami bezzwrotnych pojemnikach opatrzonych etykietą z napisem kat. 1 - wyłącznie do usunięcia i przekazać je bezpośrednio firmie odbierającej na nabrzeżu; 3) potwierdzić przekazanie odpadu w dokumencie handlowym, który towarzyszy przekazywanemu odpadowi oraz przechowywać ten dokument przez okres co najmniej dwóch lat w celu przedstawienia go właściwym władzom. Dokument handlowy stanowi Załącznik 5 do niniejszego planu. W przypadku niespełnienia ww. warunków firma odbierająca nie dokona odbioru odpadów gastronomicznych kategorii 1. 4.2.10. Postępowanie z odpadami zainfekowanymi W przypadku, kiedy statek zgłasza, że na pokładzie znajdują się odpady zainfekowane (statek przypływa z obszaru, gdzie stwierdzono zagrożenie epidemiologiczne) powiadamiany jest Państwowy Graniczny Inspektor Sanitarny, który ustala sposób gospodarowania tymi odpadami. Bez ustaleń Państwowego Granicznego Inspektora Sanitarnego nie można dokonać odbioru odpadów z takiego statku. 4.3. Procedury odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych 4.3.1. Warunki zdawania odpadów przez statki do portowych urządzeń odbiorczych W porcie w Szczecinie zostały określone warunki zdawania odpadów do portowych urządzeń odbiorczych. Poniżej wypunktowano najważniejsze warunki obowiazujące w porcie. Szczegółowy opis warunków zdawania odpadów zamieszczono Strona 27 z 70
798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 w Informacji o trybie i sposobie odbioru odpadów ze statków korzystających z nabrzeży zlokalizowanych w granicach portu morskiego w Szczecinie i w Świnoujściu : 1) segregacja śmieci według frakcji. Odpady niebezpieczne oddzielone od odpadów innych niż niebezpieczne; 2) odpady gastronomiczne kategorii 1 ze statków przypływających z państwa nie będącego członkiem UE, umieszczone w hermetycznych opakowaniach lub zakrytych, zabezpieczonych przed wyciekami bezzwrotnych pojemnikach opatrzonych etykietą z napisem kat. 1 wyłącznie do usunięcia, lub w języku angielskim cat. 1 strictly to removal ; brak przygotowania odpadów do zdania w powyższy sposób skutkuje nieodebraniem; 3) obowiązek posiadania przez statek pomp zdawczych dla odpadów olejowych w postaci płynnej; 4) sprawne pompy statkowe dla odbioru odpadów w postaci płynnej; 5) standardowe przyłączenia kołnierzowe zgodne z wymaganiami przepisów konwencji MARPOL; 6) odpady nie mogą być zakażone drobnoustrojami chorobotwórczymi mogącymi spowodować zagrożenie epidemiologiczne; 7) przekazywanie odpadów zgodnie z danymi zamieszczonymi w systemie PHICS w formularzu "Informacji o odpadach znajdujących się na statku do przekazania przed zawinięciem do portu", która jest równoznaczna z wystawieniem zlecenia na odbiór tych odpadów; 8) przesłanie "Informacji o odpadach znajdujących się na statku do przekazania przed zawinięciem do portu" oraz "Deklaracji zdania odpadów w porcie morskim " na 6 godzin przed wyjściem statku z portu, może skutkować nieodebraniem odpadów, w szczególności płynnych odpadów olejowych. 4.3.2. Procedura odbioru odpadów olejowych i ich mieszanin ze statków W planie przyjęto, że w zakresie sposobów i urządzeń stosowanych przy odbiorze płynnych odpadów olejowych oraz ich przekazywaniu do dalszego zagospodarowania zastosowane zostaną następujące rozwiązania tj.: 1) przedstawiciel statku dokonuje podłączenia na statku do urządzeń podawczych płynnych odpadów olejowych węża firmy odbierającej; 2) odbiorca odpadu podłącza wąż do urządzenia odbiorczego tj. cysterny; 3) statek własnymi pompami pompuje odpady, a w przypadku ich braku, awarii lub zbyt małej wydajności firma odbierająca wykorzystuje własne pompy; 4) czas urochomienia pomp statkowych lub firmy odbierającej jest odnotowywany; 5) odpady w postaci zaolejonych wód zęzowych oraz szlamów z odwirowywania paliw przekazywane są do dalszego zagospodarowania do stacjonarnego portowego urządzenia odbiorczego, jakim jest instalacji do unieszkodliwiania Strona 28 z 70
837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 i odzysku uwodnionych odpadów ciekłych zlokalizowana na terenie portu morskiego w Szczecinie Ostrów Grabowski; 6) pozostałe odebrane płynne odpady olejowe ze statków np. w postaci olejów smarnych, olejów przepracowanych oraz resztek paliw, firma odbierająca przekazuje odpady do dalszego zagospodarowania/ przetwarzania (odzysku lub unieszkodliwiania) podmiotowi posiadającemu odpowiednie zezwolenie na prowadzenie tego rodzaju działalności wydane na podstawie przepisów ustawy o odpadach; 7) w przypadku braku mocy przerobowych instalacji do unieszkodliwiania i odzysku uwodnionych odpadów ciekłych zlokalizowanej na Ostrowie Grabowskim odbiorca odpadów ma obowiązek przekazać te odpady do zagospodarowania innemu podmiotowi posiadającemu odpowiednie zezwolenie na prowadzenie tego rodzaju działalności wydane na podstawie przepisów ustawy o odpadach). Sposób postępowania firmy odbierającej odpady przy odbiorze płynnych odpadów olejowych: 1) po zgłoszeniu przez kapitana/agenta statku zamiaru zdania odpadów, w trybie określonym przez ZMPSiŚ S.A., patrz punkt 4.2.3., firma odbierająca odpady uzgadnia z kapitanem/agentem statku miejsce (nabrzeże) oraz termin (dzień i godzinę) przekazywania odpadów; 2) na podstawie uzyskanych informacji firma odbierająca odpady, w umówionym dniu, dokonuje odbioru odpadów w sposób bezpieczny i zgodny z przepisami ustawy o odpadach do odpowiednich portowych urządzeń odbiorczych, tj. do autocystern lub jednostek pływających; 3) na dowód odebrania odpadów firma odbierająca wystawia Potwierdzenie odbioru odpadów ze statku (dwa oryginały i jedną kopię) zgodnie z procedurą podaną w p. 4.2.4. 4.3.3. Procedura odbioru odpadów stałych ze statków Odpady powstające na statku opisane w punkcie3.2.2. firma odbierająca odpady klasyfikuje jako: 1) odpady inne niż niebezpieczne; 2) odpady niebezpieczne, w tym zaolejone odpady stałe; 3) odpady gastronomiczne. 4.3.3.1. Procedura odbioru odpadów innych niż niebezpieczne oraz odpadów niebezpiecznych W planie przyjęto, że w zakresie sposobów i urządzeń stosowanych przy odbiorze śmieci oraz ich przekazywaniu do dalszego zagospodarowania zastosowane zostaną następujące rozwiązania tj.: Strona 29 z 70
875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 1) odpady będą przekazywane przez statek firmie odbierającej odpady bezpośrednio na nabrzeżu w trwałych i szczelnych opakowaniach (np. w workach z tworzywa sztucznego, w pojemnikach z tworzywa sztucznego lub innego materiału); 2) firma odbierająca odpady przekazuje odpady do dalszego zagospodarowania (przetwarzania tj. poddanie procesom odzysku lub unieszkodliwiania) podmiotowi posiadającemu odpowiednie zezwolenie na prowadzenie tego rodzaju działalności wydane na podstawie przepisów ustawy o odpadach. Sposób postępowania firmy odbierającej odpady przy odbiorze śmieci: 1) po zgłoszeniu przez kapitana/agenta statku zamiaru zdania odpadów, w trybie określonym przez ZMPSiŚ S.A., patrz punkt 4.2.2. lub 4.2.3. firma odbierająca odpady uzgadnia z kapitanem/agentem statku miejsce (nabrzeże) oraz termin (dzień i godzinę) przekazywania odpadów; 2) na podstawie uzyskanych informacji firma odbierająca odpady, w umówionym dniu, dokonuje odbioru odpadów, w sposób bezpieczny i zgodny z przepisami ustawy o odpadach, do odpowiednich portowych urządzeń odbiorczych, tj. do pojazdów samochodowych; 3) firma odbierająca odpady zapewnia, aby śmieci, gromadzone i przekazywane przez statek po wcześniej przeprowadzonej segregacji na statku, były magazynowane w sposób selektywny, tak aby umożliwić ich optymalne wykorzystanie gospodarcze; 4) firma odbierająca odpady zapewnia, aby wszystkie odpady, a szczególnie niebezpieczne, znajdujące się w odpadach ze statków i przekazywane po segregacji u źródła (tj. na statku) były odbierane, magazynowane i przekazywane do dalszego zagospodarowania w sposób szczegółowo określony odpowiednimi przepisami ustawy o odpadach; 5) na dowdód odebrania odpadów firma odbierająca odpady wystawia Potwierdzenie odbioru odpadów ze statku (dwa oryginały jedna kopię) zgodnie z procedura podana w p. 4.2.4. 4.3.3.2. Procedura odbioru odpadów gastronomicznych stanowiących produkty uboczne pochodzenia zwierzęcego określanych jako materiał kategorii 1 W planie przyjęto, że w zakresie sposobów i urządzeń stosowanych przy odbiorze odpadów gastronomicznych stanowiących produkty uboczne pochodzenia zwierzęcego określanych jako materiał kategorii 1 oraz ich przekazywaniu do dalszego zagospodarowania zastosowane zostaną następujące rozwiązania: 1) odpady będą przekazywane przez statek firmie odbierającej odpady lub jej podwykonawcy bezpośrednio na nabrzeżu w hermetycznych opakowaniach lub zakrytych, zabezpieczonych przed wyciekami bezzwrotnych pojemnikach, opatrzonych etykietą z napisem kat. 1 wyłącznie do usunięcia ; 2) bezpośrednio po odbiorze ze statku firma odbierająca odpady lub jej Strona 30 z 70
915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 podwykonawca przetransportuje je do miejsca tymczasowego gromadzenia; 3) tymczasowe gromadzenie odpadów będzie prowadzone w urządzeniach umożliwiających przetrzymywanie w odpowiednich warunkach termicznych tych odpadów przed dalszym przekazaniem do unieszkodliwienia; 4) pojemniki i kontenery na odpady oraz pojazdy je przewożące, będą myte oraz dezynfekowane; 5) po zmagazynowaniu ilości ekonomicznie uzasadnionej, odpady będą usuwane w drodze składowania na zatwierdzonym składowisku odpadów lub przekazywane do dalszego zagospodarowania do zatwierdzonego zakładu przetwórczego materiału kat. 1. Sposób postępowania firmy odbierającej odpady lub jej podwykonawcy przy odbiorze odpadów gastronomicznych (kat. 1): 1) po zgłoszeniu przez kapitana/agenta statku zamiaru zdania odpadów, w trybie określonym przez ZMPSiŚ S.A., patrz punkt 4.2.2., firma odbierająca odpady uzgadnia z kapitanem/agentem statku miejsce (nabrzeże) oraz termin (dzień i godzinę) przekazywania odpadów; 2) na podstawie uzyskanych informacji firma odbierająca odpady, w umówionym dniu, dokonuje odbioru odpadów, w sposób bezpieczny i zgodny z przepisami dotyczącymi postępowania z tego rodzaju odpadami, do odpowiednio przygotowanych techniczne, portowych urządzeń odbiorczych (tj. do pojazdów samochodowych); 3) po odbiorze odpadów gastronomicznych, firma odbierająca odpady wystawia co najmniej w trzech egzemplarzach dokument handlowy (jeden oryginał i dwie lub więcej kopii) i przedkłada do podpisu, kapitanowi/agentowi statku, przekazując mu jedną kopię. Drugą kopię odbiorca odpadów pozostawia dla siebie. Oryginał dokumentu handlowego towarzyszy odebranym odpadom do ostatecznego miejsca przeznaczenia i otrzymuje go odbiorca zatwierdzone przedsiębiorstwo lub zakład uprawniony do prowadzenia czynności z produktami ubocznymi pochodzenia zwierzęcego materiał kategorii 1. Dokumenty handlowe firma odbierająca odpady przechowuje przez okres co najmniej dwóch lat w celu przedstawienia go właściwym władzom; 4) Na dowód odebrania odpadów firma odbierająca odpady wystawia Potwierdzenie odbioru odpadów ze statku (dwa oryginały i jedną kopię) zgodnie z procedurą podaną w p.4.2.4. 4.3.4. Procedura odbioru ścieków ze statków W planie przyjęto, że w zakresie sposobów i urządzeń stosowanych przy odbiorze ścieków oraz ich przekazywaniu do dalszego zagospodarowania zastosowane zostaną następujące rozwiązania tj.: 1) przedstawiciel statku dokonuje podłączenia węża firmy odbierającej do urządzeń podawczych ścieków na statku; Strona 31 z 70
955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 2) odbiorca ścieków podłącza wąż do urządzenia odbiorczego tj. wozów asenizacyjnych; 3) statek własnymi pompami podaje ścieki, a w przypadku ich braku lub niesprawności firma odbierająca wykorzystuje własne pompy; 4) czas urochomienia pomp firmy odbierającej jest odnotowywany; 5) odebrane ścieki są przekazywane przez firmę odbierającą do unieszkodliwiania w instalacji przeznaczonych do tego celu (oczyszczalnia Ścieków Ostrów Grabowski ). Ich przekazanie jest potwierdzone w sposób zgodny z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa. 6) W przypadku niemożliwości przyjęcia ścieków przez oczyszczalnię (np. awaria) odbiorca ścieków ma obowiązek przekazać je do zagospodarowania do innych instalacji, zgodnie z własnym wyborem i powszechnie obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa. Sposób postępowania firmy odbierającej odpady przy odbiorze ścieków ze statków: 1) po zgłoszeniu przez kapitana/agenta statku zamiaru zdania ścieków, w trybie określonym przez ZMPSiŚ S.A., patrz punkt 4.2.2., firma odbierająca odpady uzgadnia z kapitanem/agentem statku firma odbierająca odpady uzgadnia z kapitanem/agentem statku miejsce (nabrzeże) oraz termin (dzień i godzinę) przekazywania ścieków; 2) na podstawie uzyskanych informacji firma odbierająca odpady, w umówionym dniu, dokonuje odbioru ścieków w sposób bezpieczny i zgodny z przepisami ochrony środowiska, do odpowiednich portowych urządzeń odbiorczych tj. wozów asenizacyjnych lub do bezodpływowych zbiorników magazynowych); 3) Na dowód odebrania odpadów firma odbierająca odpady wystawia Potwierdzenie odbioru odpadów ze statku (dwa oryginały i jedną kopię) zgodnie z procedurą podaną w p.4.2.4. 4.3.5. Procedura odbioru pozostałości z oczyszczania spalin Przyjęto, że w zakresie sposobów i urządzeń stosowanych przy odbiorze pozostałości z oczyszczania spalin zastosowane zostaną te same urządzenia, co przy odbiorze płynnych odpadów olejowych oraz śmieci. Główne zasady odbioru zostały wymienione w p. punktach 4.3.2. i 0. Odpady te w zależności od rodzaju (katalizatory, sadze, filtry, szlamy olejowe, wody zaolejone) będą przekazywane przez firmę odbierającą odpady podmiotom posiadającym stosowne zezwolenia wydane na podstawie przepisów ustawy o odpadach. 4.3.6. Procedura odbioru pozostałości ładunkowych ze statków Przepisy międzynarodowe oraz ustawa o portowych urządzeniach do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków nie nakładają na podmiot zarządzający portem obowiązku odbioru i zagospodarowania pozostałości ładunkowych ze statków. Zgodnie z przepisami art. 6 ust. 2 ww. ustawy obowiązek ten spoczywa na odbiorcy ładunku. Strona 32 z 70
993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 Odbiór pozostałości ładunkowych zlecany jest przez statek/agenta bezpośrednio firmie prowadzącej działalność w zakresie transportu i/lub zbierania tego rodzaju odpadów. W niniejszym planie przyjęto, iż ZMPSiŚ S.A., prowadzi nadzór nad sposobem zagospodarowania pozostałości ładunkowych odbieranych ze statków na terenie portu morskiego w Szczecinie porzez umieszczenie w Informacji o trybie i sposobie odbioru wykazu firm, które mogą świadczyć w porcie usługę odbioru pozostałości ładunkowych. Wymagania jakie muszą spełniać odbiorcy pozostałości ładunkowych, aby znaleźć się w tym wykazie, to: 1) posiadanie zezwolenia na transport i/lub zbieranie odpadów niebezpiecznych lub innych niż niebezpieczne, bądź działalność jej została zarejestrowana w rejestrze prowadzonym przez marszałka województwa zgodnie z przepisami ustawy o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 r. (Dz.U. z 2013r. poz.21); 2) poinformowanie w formie pisemnej Dyrektora Urzędu Morskiego w Szczecinie o podjęciu i prowadzeniu takiej działalności na obszarze portu morskiego w Szczecinie. Po przeprowadzonej przez Dział Ochrony Środowiska i BHP ZMPSiŚ S.A. pozytywnej ocenie dostarczonych dokumentów odbiorca pozostałości zostaje umieszczony w wykazie dostępnym na stronie internetowej www.port.szczecin.pl oraz w Informacji o trybie i sposobie. Odbiorcy pozostałości ładunkowych umieszczeni w wykazie mają obowiązek, w terminie jednego miesiąca od zakończenia kwartału do przekazywania do ZMPSiŚ S.A. informacji o ilościach i rodzajach odebranych pozostałości ładunkowych ze statków oraz sposobów dalszego postępowania z nimi. Zakres tych danych przedstawia formularz stanowiący Załącznik 6 o niniejszego planu. Niespełnienie ww. warunków powoduje usunięcie odbiorcy z wykazu, a tym samym zakaz wykonywania tego rodzaju działalności na terenie portu. Odbiorca pozostałości ładunkowych prowadzi działalność na własny koszt i ryzyko z uwzględnieniem wymagań wynikających z obowiązujących przepisów prawa, w szczególności przepisów w zakresie transportu odpadów. Ponadto odpowiedzialny jest za ewentualne szkody w środowisku wynikłe z nieprawidłowego wykonania usługi odbioru pozostałości ładunkowych ze statków. Odbiorca ładunku ma obowiązek wybrać firmę do odbioru pozostałości ładunkowych z wykazu prowadzonego przez ZMPSiŚ S.A. 4.4. Sposób ewidencjonowania odpadów odbieranych ze statków Firma odbierająca odpady prowadzi ewidencję odpadów uwzględniając zarówno przepisy międzynarodowe (zwłaszcza Konwencji MARPOL określające kategorie odbieranych odpadów wg odpowiednich Załączników) jak też szczegółowe przepisy wynikające z ustawy o odpadach, w tym m.in.: 1) rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. Nr 112, poz. 1206); Strona 33 z 70
1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 2) rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 8 grudnia 2010 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów (Dz.U. Nr 249, poz. 1673); 3) rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 17 października 2002 r. w sprawie warunków wprowadzania nieczystości ciekłych do stacji zlewnych (Dz.U. Nr 188, poz. 1576 z 2002 r.). Potwierdzenie przekazania nieczystości ciekłych do dalszego przetwarzania stanowi Załącznik 7, karta przekazania odpadu do dalszego przetwarzania stanowi Załącznik 8, natomiast karta ewidencji odpadu stanowi Załącznik 9. Na potrzeby działania systemu odbioru odpadów ze statków ZMPSiŚ S.A. opracował dokument pn: Potwierdzenie odbioru odpadów ze statku w porcie morskim w Szczecinie (Załącznik 2), który zawiera w szczególności wszystkie informacje ujęte w karcie przekazania odpadu. Po dokonaniu odbioru, firma odbierająca odpady, wystawia Potwierdzenie odbioru odpadów ze statku w porcie morskim w Szczecinie (dwa oryginały i jedną kopię). Jeden oryginał otrzymuje kapitan statku, drugi firma odbierajaca, natomiast kopia potwierdzenia przekazywana jest do ZMPSiŚ S.A. w sposób i w trybie określonym w zawartej umowie pomiędzy firmą odbierającą odpady a ZMPSiŚ S.A. Potwierdzenie jest dokumentem stosowanym na potrzeby ewidencji odpadów odbieranych ze statków przez firmę odbierającą odpady. Dla kapitana stanowi dowód dostarczenia odpadów w porcie. Dane z Potwierdzenia wprowadzane są do elektronicznej bazy danych ewidencji odpadów przekazywanych przez statki prowadzonej przez ZMPSiŚ S.A. Na tej podstawie ZMPSiŚ S.A. sporządza okresowe raporty dotyczących funkcjonowania i stopnia wykorzystania portowych urządzeń odbiorczych, jak również są źródłem informacji o sposobach postępowania z odebranymi odpadami przez firmę odbierającą. 4.5. Informacje dotyczące współpracy z innymi przedsiębiorstwami w zakresie gospodarowania odpadami oraz pozostałościami ładunkowymi ze statków Zgodnie z założeniami ustawy o portowych urządzeniach do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków, systemem odbioru odpadów ze statków objęte są wszystkie statki korzystające z nabrzeży zlokalizowanych w granicach portu morskiego w Szczecinie, w tym z nabrzeży własnych ZMPSiŚ S.A. jak i innych podmiotów, chyba, że przepisy wykonawcze ww. ustawy szczegółowo określą zakres i tryb wyłączeń podmiotów zarządzających terenami znajdującymi się w granicach portów lub przystani morskich ze stosowania jej przepisów. Do dnia opracowywania niniejszego planu nie wydano takiego przepisu. W chwili obecnej dzięki współpracy ZMPSiŚ S.A. z innymi przedsiębiorstwami w zakresie gospodarowania odpadami oraz pozostałościami ładunkowymi ze statków Strona 34 z 70
1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 zapewniony jest odbiór odpadów ze statków zawijających do nabrzeży innych podmiotów leżących w granicach portu morskiego w Szczecinie. W przypadku statków zawijających do nabrzeży stoczni remontowych odbiór jest dokonywany w ramach systemu odbioru odpadów ze statków zarządzanym przez ZMPSiŚ S.A., jeżeli w Informacji o odpadach znajdujących się na statku przed zawinięciem do portu morskiego nie jest zaznaczone, iż odbiór zostanie dokonany przez te firmy. System odbioru odpadów ze statków w porcie morskim w Świnoujściu dla statków korzystających z nabrzeży stoczni może odbywać się na zasadach przyjętych w niniejszym Planie, bądź w przypadku przyjęcia innych zasad w przekazywaniu odpadów, sposób odbioru odpadów przez stocznie powinien być zatwierdzony przez Urząd Morski w Szczecinie. 4.6. Informacje dotyczące nadzoru nad gospodarowaniem odpadami oraz pozostałościami ładunkowymi ze statków w porcie morskim w Szczecinie Zgodnie z przyjętymi w planie założeniami dotyczącymi systemu organizacji odbioru i gospodarowania odpadami ze statków zawijających do portu morskiego w Szczecinie, firma odbierająca odpady jest odpowiedzialna za prawidłowe dokonywanie odbioru odpadów ze statków, a także prowadzenie ewidencji odbieranych odpadów ze statków oraz przekazywanie ich do dalszego zagospodarowania. ZMPSiŚ S.A. w myśl powyższego oraz w aspekcie obowiązujących przepisów ustawy o odpadach nie jest wytwórcą ani posiadaczem odpadów wytwarzanych na statkach a jedynie podmiotem, który zapewnia odbiór odpadów ze statków poprzez wybór specjalistycznej firmy, dokonującej odbioru, transportu oraz przekazywania tych odpadów do dalszego zagospodarowania (odzysku lub unieszkodliwiania). Firma odbierająca odpady w momencie ich odbioru staje się ich posiadaczem. Kontroli w zakresie prowadzenia prawidłowej działalności polegającej na zbieraniu, transporcie oraz przekazywaniu do dalszego unieszkodliwiania odpadów ze statków podlega firma odbierająca odpady, w trybie określonym odpowiednimi przepisami ustawy o odpadach. Natomiast nadzór nad prawidłowością funkcjonowania systemu odbioru odpadów ze statków spoczywa na ZMPSiŚ S.A., a w szczególności nadzór nad właściwym wykonywaniem obowiązków przez firmę odbierającą odpady spoczywa na Dziale Ochrony Środowiska i BHP. Osobą wyznaczoną do kierowania całością systemu gospodarowania odpadami oraz pozostałościami ładunkowymi ze statków jest Zastępca Dyrektora ds. Nadzoru Majątkowego Pan Robert Sokulski. Z kolei nadzór nad przestrzeganiem obowiązujących przepisów prawa w zakresie gospodarowania odpadami oraz pozostałościami ładunkowymi ze statków prowadzą właściwe organy administracji państwowej, w trybie i w zakresie określonym odpowiednimi przepisami. Strona 35 z 70
1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 5. OPIS PRZYJĘTEGO SYSTEMU OPŁAT ZA ODBIÓR I ZAGOSPODAROWANIE ODPADÓW ORAZ POZOSTAŁOŚCI ŁADUNKOWYCH ZE STATKÓW W PORCIE MORSKIM W SZCZECINIE Zgodnie z art. 10 ustawy o portowych urządzeniach do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków, odbiór odpadów ze statków do portowych urządzeń odbiorczych w porcie morskim w Szczecinie odbywa się za opłatą, wnoszoną przez statek, stanowiącą część opłaty tonażowej. Opłata jest pokrywana przez statek, bez względu na to, czy korzysta on, czy nie korzysta z portowych urządzeń odbiorczych. Statki zawijające do portu w Szczecinie mają prawo zdać w ramach opłaty tonażowej określone rodzaje i ilości odpadów ze statków. Ilość odpadów uzależniona jest od rejonu przybycia statku tj. lokalizacji poprzedniego portu. Lokalizacja ustalana jest na podstawie danych zawartych w Informacji o odpadach znajdujących się na statku do przekazania przed zawinięciem do portu morskiego przekazywanej przez statek wg określonej procedury w punkcie 4.2.2. Po ustaleniu obszaru, z którego przybył statek przyznawany jest limit ilości odpadów, jakie statek może zdać w porcie morskim w Szczecinie w ramach opłaty tonażowej. Rejony przybycia statku podzielone są na trzy obszary, na podstawie Konwencji MARPOL: 1) Obszar Morza Bałtyckiego określony wg Konwencji MARPOL jest to obszar właściwego Morza Bałtyckiego wraz z Zatoką Botnicką i Fińską oraz wejściem na Morze Bałtyckie ograniczonym przez równoleżnik przechodzący przez Skaw w Skagerraku na szerokości północnej 57 44,8 N 2) Obszar wód północno-zachodnio europejskich (północno-zachodnich wód europejskich) określony wg Konwencji MARPOL jest to obszar obejmujący Morze Północne i jego podejście, Morze Irlandzkie i jego podejście, Morze Celtyckie, Kanał La Manche (Kanał Angielski) i ich podejścia oraz północnowschodnia część Oceanu Atlantyckiego bezpośrednio przylegająca do zachodniej Irlandii. Obszar ograniczony jest liniami łączącymi następujące punkty: 48 27 N na francuskim wybrzeżu, 48 27 N; 6 25 W, 49 52 N; 7 44 W, 50 30 N; 12 W, 56 30 N; 12 W, 62 N; 3 W, 62 N na norweskim wybrzeżu 57 44,8 N na duńskich i szwedzkich wybrzeżach Strona 36 z 70
1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 3) Inne Obszary są to pozostałe obszary morskie, z wyjątkiem wymienionych w punkcie 1) i 2). Limit ilości i rodzajów odpadów przyznawany jest tylko raz na wejściu statku do portu i upoważnia on do zdania odpadów wytworzonych w czasie podróży statku od ostatniego portu do portu morskiego w Szczecinie. Statki wpływające do portu morskiego w Świnoujściu, a następnie do portu morskiego w Szczecinie obciążane są jedną opłatą tonażową, w związku z tym, statek otrzymuje tylko jeden limit ilości i rodzajów odpadów na wejściu do portu. Promy i statki pasażerskie w ramach opłaty tonażowej mają wyznaczony inny limit ilości odpadów niż pozostałe statki, co jest związane z odmiennym charakterem tych statków. Ponadto limit ten jest przyznawany tylko promom i statkom pasażerskim, które posiadają zwolnienie Dyrektora Urzędu Morskiego w Szczecinie z obowiązku każdorazowego zdawania odpadów przed opuszczeniem portu. Podczas jednego pobytu statku w porcie, statek może zdać odpady, bez dodatkowych opłat, w ilości nieprzekraczającej przyznanego limitu. Za każdą ilość zdanych odpadów ponad przyznany limit, statek ponosi opłatę dodatkową. Statki zwolnione z ponoszenia opłat portowych oraz specjalne jednostki pływające, których opłata tonażowa wynosi 0,0 PLN nie mają przyznanego limitu ilości i rodzajów odpadów i wnoszą opłaty za odbiór odpadów ze statków według obowiązującej stawki opłat dodatkowych za odbiór danych rodzajów odpadów. Statki ponoszące opłaty portowe w innych portach ujścia Odry ponoszą opłatę tonażową w wysokości 50% i mają przyznany limit ilości i rodzajów odpadów w wysokości 50%. Jednostki pływające Strażak-24 i Strażak-25 zwolnione są z opłat za odbiór odpadów ze statków. Statki zdające odpady są zobowiązane spełniać warunki zdawania odpadów ustalone w porcie morskim w Szczecinie, które wyszczególniono w Informacji o trybie i sposobie odbioru odpadów ze statków korzystajacych z nabrzeży zlokalizowanych w granicach portu morskiego w Szczecinie i w Świnoujściu. Nie spełnienie przez statek czasu i warunków odbioru skutkuje naliczeniem opłaty specjalnej. Zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy o portowych urządzeniach do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków, odbiór pozostałości ładunkowych zapewnia odbiorca ładunku. ZMPSiŚ S.A. w ramach systemu odbioru odpadów ze statków nie zapewnia odbioru ww. odpadów. Odbiór pozostałości ładunkowych ze statków odbywa się na podstawie bezpośrednich umów zawieranych pomiędzy odbiorcą ładunku a firmą, która może świadczyć tego rodzaju usługi na terenie portu morskiego w Szczecinie. Wykaz firm podany jest w Informacji o trybie i sposobie odbioru odpadów ze statków korzystajacych z nabrzeży zlokalizowanych w granicach portu morskiego w Szczecinie i w Świnoujściu. Opłaty za usługę odbioru i zagospodarowania pozostałości ładunkowych ze statku ustala zlecający usługę bezpośrednio z odbiorcą tych odpadów. Stawki opłat dodatkowych i specjalnych oraz limity rodzajów i ilości odpadów ujętych Strona 37 z 70
1192 1193 1194 1195 w opłacie tonażowej oraz zasady ich przyznawania zamieszczone są w Taryfie opłat za usługi oraz w Informacji o trybie i sposobie odbioru odpadów ze statków korzystających z nabrzeży zlokalizowanych w granicach portu morskiego w Szczecinie i w Świnoujściu, które dostępne są na stronie internetowej ZMPSiŚ S.A. www.port.szczecin.pl. 1196 Strona 38 z 70
1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 6. PORTOWE URZĄDZENIA ODBIORCZE 6.1. Informacje ogólne W myśl art. 3 ust. 9 ustawy z dnia 12 września 2002 r. o portowych urządzeniach do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków - portowymi urządzeniami odbiorczymi są wszelkie urządzenia stałe, ruchome i pływające, przeznaczone do odbioru i gospodarowania odpadami ze statków oraz pozostałościami ładunkowymi. Są to urządzenia służące do odbierania, magazynowania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Portowe urządzenia odbiorcze dzielą się na: 1) portowe urządzenia odbiorcze stanowiące infrastrukturę portową, oraz 2) inne portowe urządzenia odbiorcze. 6.2. Zapotrzebowanie na portowe urządzenia odbiorcze Na podstawie analizy dobowych ilości poszczególnych rodzajów odpadów odbieranych ze statków, przeprowadzono ocenę zapotrzebowania na portowe urządzenia odbiorcze. Użycie portowych urządzeń odbiorczych w roku 2011 i 2012 dla poszczególnych rodzajów odpadów przedstawiają poniższe tabele (Tabela 7 i Tabela 8): Tabela 7 Rodzaj odpadu Odpady olejowe i ich mieszaniny z wodą Użycie portowych urządzeń odbiorczych w 2011 roku Ilość statków korzystajacych z PRF [szt.] Ilość użycia urządzenia odbiorczego [szt.] Min. ilość dobowa przyjętego odpadu, do którego użyto urządzenia odbiorczego [m 3 /dobę] Maks. ilość dobowa odpadu do którego użyto urządzenia odbiorczego [m 3 /dobę] Ilość dni pracy urządzenia odbiorczego [szt./rok] Średnio dobowa ilość odebranego odpadu [m 3 /dobę] 501 757 - - 264 9,4 Od strony lądu 501 757 0,5 47,0 264 9,4 Od strony wody 0 0 0 0 0 0 Ścieki sanitarne 60 77 1,0 20,3 51 6,06 Odpady powstające na statku 1.839 5.892 - - 346 4,44 Odpady inne niż niebezpieczne 1832 5.404 0,04 23,7 346 3,97 Odpady niebezpieczne 40 48 0,001 4,0 36 0,3 Odpady stałe olejowe 415 417 0,01 3,5 230 0,27 Pozostałości z oczyszczania spalin 0 0 0 0 00 0 1213 1214 Strona 39 z 70
1215 Tabela 8 Użycie portowych urządzeń odbiorczych w 2012 roku Rodzaj odpadu Odpady olejowe i ich mieszaniny z wodą Ilość statków korzystajacych z PRF [szt.] Ilość użycia urządzenia odbiorczego [szt.] Min. ilość dobowa przyjętego odpadu, do którego użyto urządzenia odbiorczego [m 3 /dobę] Maks. ilość dobowa odpadu do którego użyto urządzenia odbiorczego [m 3 /dobę] Ilość dni pracy urządzenia odbiorczego [szt./rok] Średnio dobowa ilość odebranego odpadu [m 3 /dobę] 478 737 - - 271 9,34 Od strony lądu 478 737 0,1 73,27 271 9,34 Od strony wody 0 0 0 0 0 0 Ścieki sanitarne 35 42 0,5 195 36 14,71 Odpady powstające na statku Odpady inne niż niebezpieczne Odpady niebezpieczne 1707 5.495 - - 344 3,78 1701 5.043 0,05 46,27 344 3,56 36 48 0,002 1,91 31 0,17 Odpady stałe olejowe 389 396 0,01 3,3 227 0,22 Pozostałości z oczyszczania spalin 0 0 0 0 0 0 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 Na podstawie powyższych danych można stwierdzić, iż zapotrzebowanie na portowe urządzenia odbiorcze w porcie Szczecinie kształtuje się następująco: 1) odpady olejowe i ich mieszaniny z wodą: a) od strony lądu ~ 10 m 3 /d b) od strony wody ~ 0 m 3 /d 2) ścieków sanitarnych od strony lądu ~ 15 m 3 /d 3) odpadów powstających na statku - śmieci od strony lądu ~ 4,5 m 3 /d Firma odbierająca odpady, zgodnie z umową, zobowiązana jest odbierać odpady ze statków od strony lądu za pomocą specjalistycznych pojazdów samochodowych oraz od strony wody za pomocą specjalistycznych jednostek pływających, które zapewnią w ciągu doby odbiór z co najmniej 10 statków. Podane powyżej ilości dobowe mogą się wahać, ze względu na wydajność statkowych urządzeń podających odpady olejowe i ścieki sanitarne, a także od czasu, jaki jest potrzebny na przygotowanie odbioru od momentu otrzymania informacji o odpadach znajdujących się na statku. Z doświadczeń wynika, iż czas odbioru odpadów ze statków, zwłaszcza olejowych jest szacowany od 2 do 6 godzin i jest uzależniony głównie od czasu dotarcia urządzenia na nabrzeże, odpowiedniego przygotowania przez załogę statku odpadów do zdania, prowadzonych operacji załadunkowych i wyładunkowych, bądź innego typu prac prowadzonych w rejonie cumowania statku. Strona 40 z 70
1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 6.3. Portowe urządzenia odbiorcze stanowiące infrastrukturę portową Portowym urządzeniem odbiorczym wchodzącym w skład infrastruktury portowej jest Oczyszczalnia Ścieków Ostrów Grabowski. Oczyszczalnia składa się dwóch odrębnych instalacji służących do odbioru i oczyszczania ścieków, to jest: 1) mechaniczno-biologicznej oczyszczalni ścieków komunalnych; 2) instalacji do unieszkodliwiania i odzysku uwodnionych odpadów ciekłych. W skład instalacji do unieszkodliwiania i odzysku uwodnionych odpadów ciekłych wchodzą dwie linie technologiczne: 1) linia technologiczna do unieszkodliwiania i odzysku płynnych odpadów ropopochodnych; 2) linia technologiczna do unieszkodliwiania popłuczyn z mycia ładowni (wód zanieczyszczonych pozostałościami po ładunkach ziarnistymi). W dalszej części planu zostaną podane bardziej szczegółowe informacje dotyczące charakterystyki techniczno-technologicznej powyższych instalacji. Prowadzącym instalację jest Spółka Wodna Międzyodrze, która wybudowała i eksploatuje oczyszczalnię ścieków Ostrów Grabowski. ZMPSiŚ S.A. jest członkiem ww. Spółki oraz współwłaścicielem wytworzonego majątku oczyszczalni ścieków. ZMPSiŚ S.A. sfinansował 43,33 % majątku wytworzonego przez Spółkę Międzyodrze. 6.3.1. Lokalizacja Oczyszczalnia Ścieków Ostrów Grabowski zlokalizowana jest na terenie portu morskiego w Szczecinie na działce 4/2 Szczecin, Obręb 1084 (Śródmieście 84). Wieczystym użytkownikiem działki jest ZMPSiŚ S.A. Działka położona jest na Wyspie Ostrów Grabowski. Od wschodu, północy i zachodu otoczona jest polami narefulowanymi a od południa rzeką Duńczyca. 6.3.2. Instalacja do unieszkodliwiania i odzysku uwodnionych odpadów ciekłych Instalacja działa na podstawie pozwolenia zintegrowanego nr SR-Ś-8/6619/28/06 z dnia 29 września 2006 r. wydanego przez Wojewodę Zachodniopomorskiego. 6.3.2.1. Linia technologiczna do unieszkodliwiania i odzysku płynnych odpadów ropopochodnych Instalacja przeznaczona jest do odbioru i oczyszczania zanieczyszczeń ropopochodnych odpadów olejowych w postaci wód zaolejonych, szlamów z odwirowywania paliw i olejów smarnych. Zdolności przerobowe (przepustowość) instalacji: 1) odbiór wód zaolejonych: 12.000 m 3 /rok przepływ średni: 50 m 3 /dobę przepływ maksymalny: 140 m 3 /dobę Strona 41 z 70
1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 2) wydajność: 20 m 3 /h Instalacja zapewnia oczyszczenie ww. wód zaolejonych do poziomu poniżej 5 ppm substancji ropopochodnych w odpływie ścieku z instalacji kierowanego do oczyszczalni biologicznej. W skład instalacji wchodzą: 1) dalbowa stacja odbiorcza składająca się z dalbowego stanowiska cumowniczego oraz z pomostu technologicznego, z rurociągami i stacją odbiorczą zanieczyszczeń z barek; 2) stacja odbiorcza zanieczyszczeń z autocystern; 3) taca przeciwrozlewowa na której znajdują się zbiorniki magazynowe zanieczyszczeń ropopochodnych; 4) zbiorniki magazynowe zanieczyszczeń ropopochodnych (usytuowane na tacy przeciwrozlewowej): zbiornik buforowy o pojemności 250 m 3, dwa odstojniki o pojemności 75 m 3 każdy, dwa zbiorniki na olej slopowy o pojemności 80 m 3 każdy. 5) budynek procesowy z częścią administracyjno-socjalną. W budynku procesowym prowadzone są procesy mechanicznego (koalescencja) i fizykochemicznego (flokulacja i flotacja) oczyszczania wód zaolejonych podczyszczonych w zbiornikach na tacy. Wyposażenie i parametry pracy instalacji zostały dostosowane do wymagań Bałtyckiej Strategii dotyczącej portowych urządzeń odbiorczych (przy jednoczesnym spełnieniu obowiązujących w Polsce przepisów w tym zakresie). Oczyszczanie płynnych odpadów olejowych na instalacji oczyszczania zanieczyszczeń ropopochodnych ze statków obejmuje trzy główne etapy: 1) oczyszczanie mechaniczne polegające na prostej, wspomaganej cieplnie, sedymentacji grawitacyjnej w zbiorniku buforowym i w zbiornikach osadnikach oraz zintensyfikowanej separacji grawitacyjnej w separatorze przepływu laminarnego. Odseparowanie maksymalnie dużej ilości wolnego oleju pod wpływem działania sił grawitacji jest podstawowym warunkiem w oczyszczaniu płynnych odpadów olejowych; 2) oczyszczanie fizyko-chemiczne polegające na usuwaniu zdyspergowanego i zemulgowanego oleju w urządzeniu flokulacyjno-flotacyjnym; 3) oczyszczanie biologiczne polegające na usuwaniu obciążeń podstawowych, eutroficznych i nieorganicznych. 6.3.2.2. Linia technologiczna do unieszkodliwiania popłuczyn z mycia ładowni statków Instalacja do oczyszczania wód po myciu ładowni statków zrealizowana została razem z instalacją do oczyszczania wód zaolejonych. Instalacja ta stanowi odrębną linię Strona 42 z 70
1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 technologiczną przeznaczoną do odbioru i oczyszczania wód z mycia ładowni statków (masowców, chemikaliowców) po ładunkach takich jak: apatyty, fosforyty, węgiel, ruda żelaza, zboże itp. nie stanowiących substancji agresywnych i szkodliwych. Według założeń projektowych zdolność przerobowa (przepustowość) instalacji wynosi: 1) maksymalny odbiór wód popłucznych ze statków 12.000 m 3 /rok przepływ średni: 50 m 3 /dobę przepływ maksymalny: 140 m 3 /dobę 2) wydajność: 20 m 3 /h 3) maksymalna jednorazowa partia popłuczyn dowożonych ze statków 12 m 3 W skład instalacji wchodzą (obok innych obiektów i urządzeń całego obiektu): 1) węzeł odbioru wód popłucznych z ładowni statków; 2) węzeł oddzielania fazy stałej z wód popłucznych w celu jej odwodnienia (separator bębnowy, transporter ślimakowy - prasa); 3) urządzenia do zawrotu odcieków z ww. operacji do separatora bębnowego (recyrkulacja); 4) układ do odprowadzania oddzielonej frakcji wodnej do zbiornika uśredniającego przepompowni wewnętrznej i dalej - do sekcji biologicznego oczyszczania ścieków oraz do odprowadzenia oczyszczonych ścieków do wód powierzchniowych rz. Duńczyca). Wody po płukaniu ładowni statków podlegają dwóm stopniom oczyszczania: 1) oczyszczanie mechaniczne polega na usuwaniu większych cząstek stałych w separatorze bębnowym zamontowanym w oddzielnym pomieszczeniu budynku procesowego instalacji do oczyszczania zanieczyszczeń ze statków; 2) oczyszczanie biologiczne polega na usunięciu obciążeń organicznych i odseparowaniu mniejszych cząstek zawiesiny w mechaniczno-biologicznej oczyszczalni ścieków komunalno-bytowych. 6.3.3. Instalacja do oczyszczania ścieków sanitarnych ze statków mechanicznobiologiczna oczyszczalnia ścieków Przedmiotowa oczyszczalnia ścieków przyjmuje do oczyszczenia ścieki komunalne poprzez system kanalizacji ciśnieniowej i grawitacyjnej poprowadzonej na terenie szczecińskiego Międzyodrza, w tym, w dużym zakresie na terenie portu z przedsiębiorstw tam zlokalizowanych oraz ścieki tzw. dowożone z terenu miasta i ze statków zawijających do portu morskiego w Szczecinie. Zdolność przerobowa instalacji (tzw. ilość ścieków do oczyszczania) wynosi: 1) RLM=9 133, Q max.h. = 500 m 3 /h, Q śr dob. =2 000 m 3 /d (w tym 160 m 3 / d wód zaolejonych i wód z mycia ładowni); Strona 43 z 70
1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 2) maksymalny odbiór ścieków ze statków 10.000 m 3 /rok; 3) maksymalna jednorazowa partia ścieków dowożonych ze statków 30 m 3, maksymalna dobowa partia ścieków dowożonych ze statków 200 m 3, (ograniczenia te wynikają z pojemności retencyjnej studni ścieków dowożonych przepompowni ścieków dowożonych, w której można prowadzić w razie konieczności dezynfekcję ścieków, oraz z przepustowości stacji odbiorczej ścieków dowożonych z autocystern). Zgodnie z posiadanym przez SW Międzyodrze pozwoleniem wodnoprawnym nr WOŚ.II.7322.8-4.2012.MU. z d dnia 29.02.2012r. stężenia zanieczyszczeń ścieków oczyszczonych nie mogą być większe niż: BZT 5 : 25 mg / dm3 ChZT : 125 mg / dm3 Zawiesina ogólna: 35 mg / dm3 Węglowodory ropopochodne: 15 mg / dm3 Chlorki 1000 mg Cl/l Siarczany 500 mg SO3/l Miedź 0,5 mg Cu/l Cynk 2 mg Zn/I Nikiel 0,5 mg Ni/l Odczyn 6,59,0 ph W skład instalacji wchodzą: 1) stacja odbiorcza ścieków dowożonych z systemem identyfikacji i rejestracji dostawców, z pomiarem i rejestracją przepływu, ph, przewodności i temperatury oraz z automatyczną stację poboru prób o działaniu ustalonym i proporcjonalnym; 2) hermetyczna instalacja do mechanicznej separacji skratek ze ścieków dowożonych na kracie mechanicznej gęstej; 3) zbiornik retencyjny przepompowni ścieków dowożonych o pojemności 50 m 3 (uśrednienie i zmagazynowanie ścieków w celu dozowania partiami do ciągu technologicznego oczyszczania ścieków komunalnych); 4) krata mechaniczna gęsta do mechanicznej separacji skratek ze ścieków dopływających kanalizacją ściekową; 5) prasopłuczka skratek usuwanych na kratach mechanicznych w głównym ciągu technologicznym oraz w stacji odbiorczej ścieków dowożonych; 6) piaskownik o kubaturze czynnej 70 m 3 z napowietrzaniem wyposażony w cztery pompy mamutowe do usuwania piasku i zgarniacz powierzchniowy do usuwania tłuszczów do usuwania części stałych i tłuszczów (odpady te są przekazywane do dalszego unieszkodliwiania); 7) separator - płuczka piasku usuwanego z piaskownika; Strona 44 z 70
1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 8) zbiornik defosfatacji o kubaturze czynnej 748 m 3 podzielony na 4 komory beztlenowe, wyposażone w 4 mieszadła szybkoobrotowe stanowiący pierwszy stopień biologicznego oczyszczania ścieków poprzez usuwania fosforu; 9) reaktor biologiczny o łącznej kubaturze 5.600 m 3 - obiegowa komora osadu czynnego w której zachodzi drugi stopień biologicznego oczyszczania ścieków (redukcja związków azotu i BZT 5 ), z centralnie umieszczonym radialnym osadnikiem wtórnym w którym zachodzi proces sedymentacji grawitacyjnej osadu z jego częściową recyrkulacją; wyposażona w 12 rusztów napowietrzających z dyfuzorami rurowymi, 2 mieszadła wolnoobrotowe, zgarniacz obrotowy denny i powierzchniowy; 10) instalacje i urządzenia technologiczne w budynku maszynowni o całkowitej powierzchni użytkowej 398,7 m 2 i kubaturze 2.969,7 m 3 (dmuchawy do natleniania ścieków w komorze osadu czynnego i do napowietrzania piaskownika, uruchamiania pomp mamutowych i natleniania osadu w zagęszczaczu, instalacja dozowania PIX, pompy osadu recyrkulowanego i osadu nadmiernego, elementy systemu zasilania i sterowania); 11) linia technologiczna obróbki osadu ściekowego (nadmiernego) z grawitacyjnym zagęszczaniem i mechanicznym odwadnianiem osadu w wirówce dekantacyjnej - odwodniony osad (18 % suchej masy) przekazywany jest do zagospodarowania (m.in. dla potrzeb rekultywacyjnych). Zbiornik zagęszczacza osadu nadmiernego z napowietrzaniem o kubaturze 218 m 3 ; 12) układ odprowadzania ścieków oczyszczonych do rz. Duńczyca wraz opomiarowaniem; 13) sieci technologiczne zewnętrzne; 14) drogi i place o łącznej powierzchni 2.602 m 3. Obecnie oczyszczalnia przyjmuje nieznaczne ilości ścieków sanitarnych ze statków z uwagi na możliwość zrzutu tych ścieków w odległości, co najmniej 12 mil od brzegu oraz posiadania przez niektóre statki urządzeń oczyszczających ścieki sanitarne, które to urządzenia oczyszczają ścieki do poziomu pozwalającego na ich swobodny zrzut do morza. Ścieki sanitarne podlegają następującym procesom oczyszczania: 1) oczyszczanie mechaniczne polega na eliminacji zanieczyszczeń stałych w oparciu o cedzenie na kracie mechanicznej; 2) buforowanie prowadzone jest w zbiorniku przepompowni ścieków dowożonych w celu ujednolicenia składu ścieków i zapewnienia ich równomiernego dozowania do podstawowego ciągu technologicznego oczyszczalni biologicznej; 3) oczyszczanie biologiczne polega na dalszym odseparowaniu cząstek zawiesiny i usunięciu obciążeń organicznych. 6.4. Inne portowe urządzenia odbiorcze Do innych portowych urządzeń odbiorczych zalicza się urządzenia, którymi zarządza firma odbierająca odpady oraz jej podwykonawcy, a służące do odbioru oraz transportu odpadów z miejsc ich czasowego magazynowania do miejsc dalszego zagospodarowania Strona 45 z 70
1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 odpadów. 6.5. Opis metod rejestrowania bieżącego użycia portowych urządzeń odbiorczych Obecnie ZMPSiŚ S.A. prowadzi rejestr bieżącego użycia portowych urządzeń odbiorczych przy użyciu programu komputerowego o nazwie roboczej Odpady, który jest centralnym rejestrem ilości i rodzajów odpadów odbieranych ze statków w ramach systemu odbioru odpadów ze statków, bazą danych o statkach zdających odpady w porcie oraz bazą danych portowych urządzeń odbiorczych, magazynowych, transportowych oraz urządzeń i instalacji do dalszego zagospodarowania odpadów. Dane tj. nazwa statku, data zdania odpadów, rodzaj statku, obszar z którego statek przypłynął, ilość osób na pokładzie, tonaż oraz rok produkcji statku, nabrzeże do którego przybył statek w porcie oraz ilość i rodzaj zdanych przez statek odpadów wraz z rodzajem urządzeń odbiorczych, magazynowych, transportowych etc. wprowadzane są do programu Odpady przez firmę odbierającą odpady i na bieżąco weryfikowane przez Dział Ochrony Środowiska i BHP ZMPSiŚ S.A. Obowiązek wprowadzania danych do programu Odpady wynika z odpowiednich zapisów w umowie zawartej pomiędzy ZMPSiŚ S.A. a firmą odbierającą odpady. Dane odnośnie statku oraz ilości i rodzajów zdanych odpadów w porcie wprowadzane są do programu Odpady z formularza Potwierdzenie odbioru odpadów, które wystawiane jest kapitanowi statku przez firmę odbierającą odpady po wykonaniu usługi odbioru odpadów ze statku. Urządzenia i instalacje wykorzystywane przez firmę odbierającą odpady w odbiorze, magazynowaniu, transportowaniu i dalszym zagospodarowaniu odpadów zostały umieszczone w komputerowej bazie danych wg ich przeznaczenia. Stworzono cztery katalogi urządzeń wykorzystywanych w systemie odbioru odpadów ze statków: 1) katalog 1 urządzenia do odbioru odpadów; 2) katalog 2 urządzenia do okresowego magazynowania (np. na terenie bazy firmy odbierającej odpady); 3) katalog 3 urządzenia do transportu odpadów do miejsc magazynowania lub do innych urządzeń i instalacji, w których prowadzone będzie ich dalsze zagospodarowanie; 4) katalog 4 urządzenia do odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Katalog 1 zawiera zestawienie urządzeń służących do odbioru odpadów z miejsca ich wytworzenia, tj. statku. Urządzeniami tymi są: barki, autocysterny, samochody dostawcze i inne urządzenia mobilne. W katalogu tym każde z urządzeń opisane jest specjalnym kodem identyfikacyjnym, podana jest jego nazwa rodzajowa wraz z numerem rejestracyjnym, parametrami technicznymi, takimi jak pojemność, wydajność oraz nazwa zarządzającego urządzeniem. Katalog 2 zawiera zestawienie urządzeń służących do czasowego magazynowania odpadów odebranych z miejsca ich wytworzenia, tj. statku. Do kategorii tej zaliczane są urządzenia takie jak: kontenery, zbiorniki, place składowe, barki traktowane jako zbiorniki itp. Podobnie jak w poprzednim katalogu, każde urządzenie opisane jest kodem Strona 46 z 70
1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 identyfikacyjnym, nazwą, parametrami technicznymi oraz nazwą zarządzającego urządzeniem. Katalog 3 zawiera zestawienie urządzeń tj. środków transportu odpadów z miejsc czasowego ich gromadzenia (magazynowania) do miejsc magazynowania lub do innych urządzeń i instalacji, w których prowadzone będzie ich dalsze zagospodarowanie. W tej kategorii występują urządzenia takie same jak w kategorii 1 i podobnie zostały one opisane w bazie. Katalog 4 zawiera zestawienie urządzeń i instalacji do odzysku lub unieszkodliwiana odpadów, w których prowadzone jest dalsze zagospodarowanie odpadów. W niniejszym planie metodę rejestracji bieżącego użycia urządzeń odbiorczych oparto o dane dotyczące ilości (wyrażone w m 3 bądź w Mg) odebranych, zmagazynowanych, przetransportowanych oraz odzyskanych lub unieszkodliwionych, bądź zagospodarowanych odpadów danym urządzeniem odbiorczym. Strona 47 z 70
1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 7. Procedura składania sprawozdań o domniemanych nieprawidłowościach związanych z funkcjonowaniem portowych urządzeń odbiorczych Kapitan statku, który zawinął do portu morskiego w Szczecinie i stwierdził niewłaściwe funkcjonowanie portowych urządzeń odbiorczych, bądź stwierdził, iż zarządzający portem nie poinformował go o tym fakcie, ma prawo zgłosić nieprawidłowości do dyrektora właściwego urzędu morskiego, zgodnie z art. 8 b ustawy o portowych urządzeniach do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków, korzystając z formularza stanowiącego Załącznik 10. 8. Bieżące kontakty z użytkownikami portu Na potrzeby bieżących kontaktów z agentami i innymi użytkownikami portu, na stronie internetowej www.port.szczecin.pl zostały podane telefony kontaktowe do Działu Ochrony Środowiska i BHP, udzielającego wszelkich niezbędnych informacji dotyczących systemu odbioru odpadów ze statków w porcie morskim w Szczecinie. Na stronie internetowej w zakładce odpady ze statków podano adres mailowy, pod który można przesyłać informacje w przypadku uwag odnośnie funkcjonowania systemu odbioru odpadów ze statków. Ponadto umieszczono również informacje dla podmiotów zainteresowanych świadczeniem usług w zakresie odbioru pozostałości ładunkowych ze statków. Na bieżąco, codziennie utrzymywany jest kontakt z firmą odbierającą odpady. Wszelkie wątpliwości, problemy w zakresie odbioru odpadów ze statków są analizowane oraz wyjaśniane na bieżąco. 9. Zatwierdzanie planu oraz przeprowadzanie konsultacji Plan gospodarowania odpadami oraz pozostałościami ładunkowymi ze statków w porcie morskim w Szczecinie, przed zatwierdzeniem przez Marszałaka Województwa Zachodniopomorskiego w Szczecinie jest konsultowany z użytkownikami portu. Projekt planu zamieszczany jest na stronie internetowej Zarządu Morskich Portów Szczecin i Świnoujście S.A. pod adresem www.port.szczecin.pl. W wyznaczonym terminie zainteresowane podmioty mają możliwość zapoznania się z projektem planu oraz mają prawo zgłaszania wniosków i uwag. Ponadto agentom portowym rozsyłana jest informacja o umieszczeniu projektu planu na portowej stronie internetowej. Uwagi i wnioski otrzymane w wyniku przeprowadzonych konsultacji społecznych ZMPSiŚ S.A. przekazuje do organu zatwierdzającego plan. Te same procedury konsultacji przeprowadza się w przypadku wprowadzania zmian do zatwierdzonego planu. 1517 Strona 48 z 70
1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 M A P Y Strona 49 z 70
Mapa 1 Obszar portu morskiego w Szczecinie Strona 50 z 70
S C H E M A T Y Strona 51 z 70
Fizyczne przekazanie odpadów Fizyczne przekazanie odpadów Schemat 1 Schemat systemu gospodarowania odpadami ze statków w porcie morskim w Szczecinie KAPITAN STATKU (7) (6) (1) (2) (5) (6) AGENT STATKU (5) (9) (3) (1) PHICS (2) (1) (3)(5) (9) FIRMA ODBIERAJĄCA ODPADY ZE STATKÓW (1), (2) (3), (4) DZIAŁ KOORDYNACJI OBROTU PORTOWEGO ZMPSiŚ SA (3) URZĄD MORSKI W SZCZECINIE (11) (7) (8) (1) (2) (3) (4) (5) (7) (10 U DZIAŁ OCHRONY ŚRODOWISKA I BHP ZMPSiŚ S.A. INSTALACJA ODZYSKU LUB UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW (1) Informacja o odpadach znajdujących się na statku do przekazania przed zawinięciem do portu (2) Deklaracja zdania odpadów w porcie morskim w Szczecinie (3) Informacja o zaistniałych nieprawidłowościach w przekazywaniu odpadów ze statku w porcie morskim w Szczecinie (4) Informacja o niemożliwości wykonania odbioru odpadów ze statku (5) Zaświadczenie o niemożliwości wykonania odbioru odpadów ze statku (6) Telefoniczne potwierdzenie możliwości odbioru odpadów ze statku bądź zgłoszenie niemożliwości wykonania odbioru odpadów ze statku (7) Potwierdzenie odbioru odpadów ze statku (8) Rozliczenie opłat dodatkowych i specjalnych w ramach systemu odbioru odpadów ze statków (9) Faktura wystawiana na statek za odbiór odpadów z zastosowaniem opłaty dodatkowej i specjalnej (10) Faktura za odbiór i zagospodarowanie odpadów ze statków (11) Karta przekazania odpadu Strona 52 z 70
Schemat 2 Schemat odbioru odpadów ze statków Strona 53 z 70
Z A Ł Ą C Z N I K I Strona 54 z 70
Załącznik 1 Deklaracja zdania odpadów w porcie Strona 55 z 70