M.Barczy«ski W.Bederski M.Startek Systemy Operacyjne 2005/2006
Plan prezentacji 1 2 Osioªkowi w»ªoby dano, czyli co dla kogo. Systemy zarz dzania pakietami 3 SUS LSB FHS Zgodno± dystrybucji 4
Co to jest dystrybucja? Jak podaje Wikipedia: dystrybucja (... ) systemu operacyjnego Linux to zestaw programów rozpowszechnianych ª cznie i daj cy po zainstalowaniu gotowy do u»ycia system.
Plan prezentacji 1 2 Osioªkowi w»ªoby dano, czyli co dla kogo. Systemy zarz dzania pakietami 3 SUS LSB FHS Zgodno± dystrybucji 4
GNU GNU's Not UNIX Richard Stallman 27 wrze±nia 1983 roku ogªasza manifest GNU...ale prace zaczynaj si dopiero 5 stycznia 1984......celem jest stworzenie otwartego systemu operacyjnego. Do 1990 GNU miaªo ju»: Emacs'a, gcc, TEX, XWindowSystem 1, i praktycznie wszystkie niezb dne biblioteki......brakowaªo tylko sko«czonego Trix'a, Mach'a, Hurd'a itd. wtedy pojawia si... 1 TE Xi X'y nie byªy napisane przez grup GNU, lecz powstaªy wcze±niej
GNU GNU's Not UNIX Richard Stallman 27 wrze±nia 1983 roku ogªasza manifest GNU...ale prace zaczynaj si dopiero 5 stycznia 1984......celem jest stworzenie otwartego systemu operacyjnego. Do 1990 GNU miaªo ju»: Emacs'a, gcc, TEX, XWindowSystem 1, i praktycznie wszystkie niezb dne biblioteki......brakowaªo tylko sko«czonego Trix'a, Mach'a, Hurd'a itd. wtedy pojawia si... 1 TE Xi X'y nie byªy napisane przez grup GNU, lecz powstaªy wcze±niej
GNU GNU's Not UNIX Richard Stallman 27 wrze±nia 1983 roku ogªasza manifest GNU...ale prace zaczynaj si dopiero 5 stycznia 1984......celem jest stworzenie otwartego systemu operacyjnego. Do 1990 GNU miaªo ju»: Emacs'a, gcc, TEX, XWindowSystem 1, i praktycznie wszystkie niezb dne biblioteki......brakowaªo tylko sko«czonego Trix'a, Mach'a, Hurd'a itd. wtedy pojawia si... 1 TE Xi X'y nie byªy napisane przez grup GNU, lecz powstaªy wcze±niej
GNU GNU's Not UNIX Richard Stallman 27 wrze±nia 1983 roku ogªasza manifest GNU...ale prace zaczynaj si dopiero 5 stycznia 1984......celem jest stworzenie otwartego systemu operacyjnego. Do 1990 GNU miaªo ju»: Emacs'a, gcc, TEX, XWindowSystem 1, i praktycznie wszystkie niezb dne biblioteki......brakowaªo tylko sko«czonego Trix'a, Mach'a, Hurd'a itd. wtedy pojawia si... 1 TE Xi X'y nie byªy napisane przez grup GNU, lecz powstaªy wcze±niej
GNU GNU's Not UNIX Richard Stallman 27 wrze±nia 1983 roku ogªasza manifest GNU...ale prace zaczynaj si dopiero 5 stycznia 1984......celem jest stworzenie otwartego systemu operacyjnego. Do 1990 GNU miaªo ju»: Emacs'a, gcc, TEX, XWindowSystem 1, i praktycznie wszystkie niezb dne biblioteki......brakowaªo tylko sko«czonego Trix'a, Mach'a, Hurd'a itd. wtedy pojawia si... 1 TE Xi X'y nie byªy napisane przez grup GNU, lecz powstaªy wcze±niej
GNU GNU's Not UNIX Richard Stallman 27 wrze±nia 1983 roku ogªasza manifest GNU...ale prace zaczynaj si dopiero 5 stycznia 1984......celem jest stworzenie otwartego systemu operacyjnego. Do 1990 GNU miaªo ju»: Emacs'a, gcc, TEX, XWindowSystem 1, i praktycznie wszystkie niezb dne biblioteki......brakowaªo tylko sko«czonego Trix'a, Mach'a, Hurd'a itd. wtedy pojawia si... 1 TE Xi X'y nie byªy napisane przez grup GNU, lecz powstaªy wcze±niej
Linux 17 wrze±nia 1991 Linus Torvalds zamieszcza pierwsz wersj Linuxa w sieci. Hobby: poznanie architektury PC i j zyka C Terminal tty sªu» cy gªównie do marnowania czasu na news'ach. Niezadowolenie z Minixa i rozszerzanie terminala do systemu Unixopodobnego
Linux 17 wrze±nia 1991 Linus Torvalds zamieszcza pierwsz wersj Linuxa w sieci. Hobby: poznanie architektury PC i j zyka C Terminal tty sªu» cy gªównie do marnowania czasu na news'ach. Niezadowolenie z Minixa i rozszerzanie terminala do systemu Unixopodobnego
Linux 17 wrze±nia 1991 Linus Torvalds zamieszcza pierwsz wersj Linuxa w sieci. Hobby: poznanie architektury PC i j zyka C Terminal tty sªu» cy gªównie do marnowania czasu na news'ach. Niezadowolenie z Minixa i rozszerzanie terminala do systemu Unixopodobnego
Linux 17 wrze±nia 1991 Linus Torvalds zamieszcza pierwsz wersj Linuxa w sieci. Hobby: poznanie architektury PC i j zyka C Terminal tty sªu» cy gªównie do marnowania czasu na news'ach. Niezadowolenie z Minixa i rozszerzanie terminala do systemu Unixopodobnego
Linux 17 wrze±nia 1991 Linus Torvalds zamieszcza pierwsz wersj Linuxa w sieci. Hobby: poznanie architektury PC i j zyka C Terminal tty sªu» cy gªównie do marnowania czasu na news'ach. Niezadowolenie z Minixa i rozszerzanie terminala do systemu Unixopodobnego
GNU/Linux Linus od pocz tku u»ywaª narz dzi GNU (bash, gcc) Dziaªaj ce, aktywnie rozwijane j dro byªo tym czego FSF brakowaªo. GNU Linux czy GNU/Linux czy Linux? GNU/Hurd dzisiaj
GNU/Linux Linus od pocz tku u»ywaª narz dzi GNU (bash, gcc) Dziaªaj ce, aktywnie rozwijane j dro byªo tym czego FSF brakowaªo. GNU Linux czy GNU/Linux czy Linux? GNU/Hurd dzisiaj
GNU/Linux Linus od pocz tku u»ywaª narz dzi GNU (bash, gcc) Dziaªaj ce, aktywnie rozwijane j dro byªo tym czego FSF brakowaªo. GNU Linux czy GNU/Linux czy Linux? GNU/Hurd dzisiaj
GNU/Linux Linus od pocz tku u»ywaª narz dzi GNU (bash, gcc) Dziaªaj ce, aktywnie rozwijane j dro byªo tym czego FSF brakowaªo. GNU Linux czy GNU/Linux czy Linux? GNU/Hurd dzisiaj
GNU/Linux Linus od pocz tku u»ywaª narz dzi GNU (bash, gcc) Dziaªaj ce, aktywnie rozwijane j dro byªo tym czego FSF brakowaªo. GNU Linux czy GNU/Linux czy Linux? GNU/Hurd dzisiaj
Plan prezentacji 1 2 Osioªkowi w»ªoby dano, czyli co dla kogo. Systemy zarz dzania pakietami 3 SUS LSB FHS Zgodno± dystrybucji 4
Pierwsze dystrybucje MCC Interim Linux - Uniwersytet w Manchester (luty 1992) MJ - Martin Junius (lipiec 1992) TAMU - Uniwersytet TAMU w Teksasie (lipiec 1992) SLS - Softlanding Linux System (sierpie«1992)
SLS Najbardziej zbli»ona do dzisiejszych Pakiety z oprogramowaniem do wyboru: podstawowy system dodatki (man, emacs) X-Window kompilator gcc TEX ¹ródªa
Powstanie dzisiejszych dystrybucji Slackware - Peter MacDonald (1993) na bazie SLS Debian - Ian Murdock (1993) comp.os.linux.development na bazie SLS RedHat - Marc Ewing (1994) komercyjna
Dystrybucje dzisiaj Typowy skªad J dro systemu Oprogramowanie open source i/lub zamkni te Dokumentacja Multimedia
Dystrybucje dzisiaj ródªa czy pakiety binarne binarki - wi kszo± dystrybucje typu self-hosting ¹ródªa (np. Gentoo)
Dystrybucje dzisiaj Oprogramowanie i konguracja zarz dzanie pakietami z góry ustalona konguracja ewentualnie ró»ne warianty (Workstation, Server, Desktop) administracja jest wymagana
Plan prezentacji Osioªkowi w»ªoby dano, czyli co dla kogo. Systemy zarz dzania pakietami 1 2 Osioªkowi w»ªoby dano, czyli co dla kogo. Systemy zarz dzania pakietami 3 SUS LSB FHS Zgodno± dystrybucji 4
Wybór dystrybucji Osioªkowi w»ªoby dano, czyli co dla kogo. Systemy zarz dzania pakietami http://eedok.voidofmind.com/linux/chooser.html http://jakilinux.org/jaki-linux/quiz http://www.zegeniestudios.net/ldc/index.php?rsttime=true
Pozorna kl ska urodzaju Osioªkowi w»ªoby dano, czyli co dla kogo. Systemy zarz dzania pakietami Niewiele oryginalnych dystrybucji na rynku. Wi kszo± to pochodne jednej z gªównych gaª zi. 129 dystrybucji bazowanych na Debianie 63 dystrybuche bazowane na FC 50 bazowanych na Knoppixie 28 niezale»nych dystrybucji: ALT Linux Arch Linux Ark Linux CCux Linux CRUX Debian GNU/Linux dyne:bolic Fedora Core Freepia Gentoo Linux GoboLinux Linux From Scratch Litrix Mandrakelinux Momonga Linux Nitix Autonomic Linux Octoz GNU/Linux Onebase Linux Peanut Linux Project dev Puppy Linux QiLinux ROCK Linux Server optimized Linux Slackware Linux Sorcerer Specix Linux SUSE LINUX UHU-Linux 28 bazowanych na Slackware 14 na RH i Mandrake 12 na Gentoo
Plan prezentacji Osioªkowi w»ªoby dano, czyli co dla kogo. Systemy zarz dzania pakietami 1 2 Osioªkowi w»ªoby dano, czyli co dla kogo. Systemy zarz dzania pakietami 3 SUS LSB FHS Zgodno± dystrybucji 4
Ogólnie Osioªkowi w»ªoby dano, czyli co dla kogo. Systemy zarz dzania pakietami Linux, Unix == maªe, wyspecjalizowane narz dzia Du»e aplikacje == wiele niewielkich, kooperuj cych programów Mnogo± wersji, zale»no±ci, ró»nice w konguracjach, niechciane pliki i inne problemy systemu bez pakietów. Werykacja pakietu Prosta instalacja, usuni cie, aktualizowanie pakietu ledzenie zale»no±ci mi dzy pakietami Wprowadzanie poprawek bezpiecze«stwa, uaktualnianie caªego systemu. Grupowanie pakietów w kategorie.
dpkg Osioªkowi w»ªoby dano, czyli co dla kogo. Systemy zarz dzania pakietami dpkg to podstawowy systemem zarz dzania pakietami dystrybucji systemu operacyjnego GNU/Linux Debian Zaprojektowaª i stworzyª go Ian Jackson w 1993 roku. Narz dzie niskiego poziomu operuj ce na pakietach
dpkg-apt Osioªkowi w»ªoby dano, czyli co dla kogo. Systemy zarz dzania pakietami APT (czyli Advanced Packaging Tool) APT nie jest programem samym w sobie. Jest bibliotek j zyka C++ u»ywan przez oddzielne programy apt-get install php4, apt-get update, apt-get upgrade ±ci ganie pakietu (z Internetu, sieci lokalnej lub pªyty CD-ROM) konguracj, ewentualn kompilacj i instalacj dowolna liczba repozytoriów mo»e by wpisana do /etc/apt/sources.list automatycznie zajmuje si zale»no±ciami danej instalacji, proponuje zalecane pakiety, uaktualnia zaistalowane, informuje o miejscu jakie zostanie zaj te itd. itp. nakªadki: aptitude, synaptic package manager
src/portage/emerge Osioªkowi w»ªoby dano, czyli co dla kogo. Systemy zarz dzania pakietami system zarz dzania pakietami napisany w pythonie wzorowany na portach z FreeBSD znacz co ró»ny od dpkg czy rpm ebuild - plik tekstowy okre±laj cy co nale»y popra, skompilowa i zainstalowa aby dany pakiet znalazª si w systemie emerge-sync - synchronizacja z ocjalnym drzewem Portage agi USE - konguracja instalacji, kompilacji itd. Wpªywaj na zale»no±ci..tbz2 - prekompilowane pakiety dla Portage. np. KDE
rpm Osioªkowi w»ªoby dano, czyli co dla kogo. Systemy zarz dzania pakietami RPM (RPM Package Manager, dawniej Red Hat Package Manager skompresowane bzipem2 archiwum tar z plikiem.spec ujednolicenie nazw - plik-wersja-wersjapakietu.architektura.rpm
rpm-urpmi Osioªkowi w»ªoby dano, czyli co dla kogo. Systemy zarz dzania pakietami urpmi jest to system zarz dzania pakietami stworzony na potrzeby dystrybucji linuksa Mandrake Linux (przemianowanej pó¹niej na Mandrakelinux, a obecnie Mandriva), a stworzony przez rm MandrakeSoft. System urpmi wykorzystuje pakiety RPM (Red Hat Package Manager). W skªad narz dzi urpmi wchodz : urpme - deinstaluje wybrane pakiety wraz z zale»no±ciami urpmf - wyszukuje pakiety o zadanej zawarto±ci urpmi - instaluje wybrane pakiety urpmq - pozwala na wy±wietlenie zawarto±ci bazy pakietów urpmi.(addmedia,removemedia) - pozwala dodawa /usuwa ¹ródªa pakietów urpmi.update - aktualizuje wybrane pakiety
rpm-yum Osioªkowi w»ªoby dano, czyli co dla kogo. Systemy zarz dzania pakietami Yellow Dog Updater, Modied (Fedora Core, Yellow Dog Linux) mniejszy od apt-rpm'a wolniejsze dziaªanie obci»enie ª cza internetowego brak ocjalnego GUI (wczesne prace nad pup)
rpm-poldek Osioªkowi w»ªoby dano, czyli co dla kogo. Systemy zarz dzania pakietami program Pawªa Gajdy (cz ± instalatora PLD) nie przywi zany do jednego repozytorium (jak apt) ªatwo decydowa kiedy ma by uaktualniana lista pakietów (w przeciwie«stwie do yum'a) ukrywanie pakietów mo»liwo± ªatwej wymiany programów sªu» cych do pobierania pakietów (np. wget'a) tryb wsadowy i interaktywny rozwi zywanie zale»no±ci maªo znany
tgz Osioªkowi w»ªoby dano, czyli co dla kogo. Systemy zarz dzania pakietami minimalistyczne podej±cie do zarz dzania pakietami brak ±ledzenia zale»no±ci tgz rozpakowany w katalogu root umieszcza pliki tam gdzie by powinny skrypt doinst.sh jako zaawansowane narz dzie instalacyjne ;) nakªadki: slapt-get - udaje apt-geta, maªo popularny stratdate: uªatwia pobieranie przy pomocy rsync gaª dzi current slacka swaret: zarz dzanie zale»no±ciami - ldd, not fount, libraries-version, slaptpkg: skrypt basha, instalowanie i uaktualnianie pakietów z Internetu, sieci lokalnej
LSB Osioªkowi w»ªoby dano, czyli co dla kogo. Systemy zarz dzania pakietami brak standardu pakietów rpm zamiast deb nie wprowadzone pomysªy z portage, Debian podnosi r kawic
Popularno± Osioªkowi w»ªoby dano, czyli co dla kogo. Systemy zarz dzania pakietami DEB - 129 dystrybucji (Debian, Knoppix, Ubuntu...) RPM - 112 dystrybucji (Fedora Core, PLD, Mandriva, SUSE...) TGZ - 39 (Slackware i pochodne) SRC/Portage - 10/10 (Gentoo)
Plan prezentacji SUS LSB FHS Zgodno± dystrybucji 1 2 Osioªkowi w»ªoby dano, czyli co dla kogo. Systemy zarz dzania pakietami 3 SUS LSB FHS Zgodno± dystrybucji 4
SUS LSB FHS Zgodno± dystrybucji wzorcowe API dla UNIX'ów opracowane w 1985 przez IEEE (IEEE 1003) wysokie opªady, brak zgody na publikacj -> SUS drogie testy PCTS (ang. Posix Conformance Test Suite) (dalej aktualne) zgodno± Windows z cz ±ciami 'a + Cygwin Open Posix Test Suite http://posixtest.sourceforge.net/
SUS LSB FHS Zgodno± dystrybucji.1, System bazowy Tworzenie i zarz dzanie procesami Sygnaªy Wyj tki operacji zmiennopozycyjnych Naruszenie segmentacji Niepoprawne instrukcje Bª dy magistrali Operacje na plikach i katalogach Potoki Standardowa biblioteka C Interfejsy We/Wy i ich zarz dzanie
SUS LSB FHS Zgodno± dystrybucji.1b, System czasu rzeczywistego Szeregowanie z priorytetami Sygnaªy czasu rzeczywistego Zegary i wyzwalacze Semafory Wymiana komunikatów Pami dzielona Synchroniczne i asynchroniczne We/Wy Blokady pami ci
Plan prezentacji SUS LSB FHS Zgodno± dystrybucji 1 2 Osioªkowi w»ªoby dano, czyli co dla kogo. Systemy zarz dzania pakietami 3 SUS LSB FHS Zgodno± dystrybucji 4
Single Unix Specication SUS LSB FHS Zgodno± dystrybucji Common API Specication -> Spec 1170 -> Single UNIX Specication. Sun Microsystems, IBM, Hewlett-Packard, Novell/USL i OSF. Denicje Interfejsu Systemowego, Interfejsy Systemowe i Nagªówki, Polecenia i Narz dzia, Usªugi Sieciowe, X/Open Curses Uzasadnienie bash, awk, echo, ed do przej±cia testów nie jest niezb dny otwarty kod ¹rodªowy. brak certykatów dla Linux'ów - zbyt cz st zmiany w dytrybucjach FreeBSD mocno zgodny ale nie certykatowany
Plan prezentacji SUS LSB FHS Zgodno± dystrybucji 1 2 Osioªkowi w»ªoby dano, czyli co dla kogo. Systemy zarz dzania pakietami 3 SUS LSB FHS Zgodno± dystrybucji 4
SUS LSB FHS Zgodno± dystrybucji realizowany w ramach The Free Standard Group wspierany mi dzy innymi przez: RedHat, Novell, Adobe, Intel oparty na Single Unix Specication inne (otwarte standardy)
Cele SUS LSB FHS Zgodno± dystrybucji rozwijanie i promowanie zbioru standardów zwi kszaj cych kompatybilno± pomi dzy dystrybucjami Linuxa koordynowanie dziaªa«zach caj cych rmy do pisania produktów dla Linuxa
Zakres SUS LSB FHS Zgodno± dystrybucji Executable and Linking Format (ELF) Podstawowe biblioteki Biblioteki narz dziowe Polecenia i narz dzia rodowisko wykonywania Inicjalizacja systemu U»ytkownicy i grupy Format pakietów z oprogramowaniem
rodowisko wykonywania SUS LSB FHS Zgodno± dystrybucji dystrybucja musi by zgodna z FHS wymogi dla aplikacji (prawa do zapisu i odczytu niektórych plików i katalogów)
Inicjalizaca systemu SUS LSB FHS Zgodno± dystrybucji usªugi skrypty inicjalizacyjne run-levele Run-level Opis 0 Wyª czenie komputera 1 Tryb pojedynczego u»ytkownika 2 Wielu u»ytkowników bez sieci 3 Wielu u»ytkowników z sieci 4 To samo co 3 5 To samo co 3, cz sto tryb graczny 6 Zrestartowanie komputera
Format pakietów oprogramowania SUS LSB FHS Zgodno± dystrybucji dystrybucja musi obsªugiwa pakiety RPM dystrybucja nie musi u»ywa RPM dla wªasnych pakietów dystrybucja nie musi u»ywa programu rpm
Certykaty SUS LSB FHS Zgodno± dystrybucji proces certykacji przez The Open Group we wspóªpracy z The Free Standard Group bª dnie napisane testy + niespójna polityka zwalniania z testów
Plan prezentacji SUS LSB FHS Zgodno± dystrybucji 1 2 Osioªkowi w»ªoby dano, czyli co dla kogo. Systemy zarz dzania pakietami 3 SUS LSB FHS Zgodno± dystrybucji 4
SUS LSB FHS Zgodno± dystrybucji pocz tek procesu standaryzacji (tylko Linux) 1993 Linux Filesystem Structure Standard 1994 i pó¹niej kolejne wersje FHS - tak»e inne systemy unixowe - 1995
Cele SUS LSB FHS Zgodno± dystrybucji umo»liwienie oprogramowaniu oraz u»ytkownikom przewidywania poªo»enia zainstalowanych plików oraz katalogów. ograniczony zakres lokalne poªo»enie lokalnych plików to sprawa lokalna wskazanie sytuacji, w których poªo»enie plików musi by skoordynowane pomi dzy wieloma stronami jak lokalne sieci, dystrybucje, aplikacje, dokumentacja itp.
Podstawowy podziaª plików SUS LSB FHS Zgodno± dystrybucji wspóªdzielone nie wspóªdzielone statyczne /usr, /opt /etc, /boot dynamiczne /var/mail, /var/spool/news /var/run, /var/lock
Gªówny system plików SUS LSB FHS Zgodno± dystrybucji zawarto± gªównego systemu plików musi pozwala na: uruchomienie systemu naprawienie systemu przywrócenie systemu powinien by jak najmniejszy
Wymagane katalogi SUS LSB FHS Zgodno± dystrybucji bin - pliki wykonywalne podstawowych komend boot - statyczne pliki bootloadera dev - pliki urz dze«etc - pliki konguracyjne specyczne dla hosta lib - gªówne wspóªdzielone biblioteki i moduªy j dra media - punkt montowania dysków wyjmowalnych mnt - tymczasowy punkt montowania dla systemów plików opt - dodatkowe aplikacje sbin - podstawowe z punktu widzenia systemu pliki binarne srv - dane dla usªug dostarczanych przez system (np. WWW, FTP) tmp - pliki tymczasowe usr - drugi oprócz gªównego najwa»niejszy system plików var - dynamiczne (zmieniaj ce si ) dane
Plan prezentacji SUS LSB FHS Zgodno± dystrybucji 1 2 Osioªkowi w»ªoby dano, czyli co dla kogo. Systemy zarz dzania pakietami 3 SUS LSB FHS Zgodno± dystrybucji 4
Zgodno± z i SUS SUS LSB FHS Zgodno± dystrybucji Wbrew pozorom spora ale bez certykatów. Wspomniany Open Posix Test Suite.
Zgodno± z LSB SUS LSB FHS Zgodno± dystrybucji Kontrowersyjna ze wzgl du na bª dne testy i ró»ne do nich podej±cia ze strony programistów (zmiana systemu pod bª dny test b d¹ ignorowanie testu). Zgodne: Aurox, Debian, Fedora Core, Knoppix, Mandriva, PLD, Slackware, SUSE, Ubuntu i inne. Niezgodne: Gentoo, Arch
Absoltune minimum czyli czego Linuxowi do»ycia potrzeba faza inicjalizacji j dra faza uruchamiania programów (/sbin/init)
Podstawowe pakiety SysVinit Bash Bzip2 Coreutils Diutils Findutils Gawk Grep Gzip NCurses Patch Sed Tar Util-linux Vim