skuteczny instrument wsparcia innowacyjnego rozwoju MŚP

skuteczny instrument wsparcia innowacyjnego rozwoju MŚP

Działanie 5.4 Wzmocnienie regionalnego potencjału badań i rozwoju technologii Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko Pomorskiego na lata 2007 2013

Formy wsparcia: a. voucher badawczy indywidualny na zainicjowanie współpracy z jednostką naukową (40 tys. zł), b. voucher badawczy indywidualny na kontynuację współpracy z jednostką naukową (80 tys. zł), c. voucher badawczy kooperacyjny (400 tys. zł)- przeznaczony na realizację przedsięwzięcia badawczego realizowanego w kooperacji z innymi niezależnymi przedsiębiorcami. Dofinansowanie na zakup usług badawczo-rozwojowych przez MŚP od jednostek naukowych.

4 konkursy dla MŚP 124 przedsięwzięcia badawcze alokacja 8 milionów złotych 477 wnioskodawców 127 beneficjentów ostatecznych

10 specjalistów obsługujących promocję, konkursy, zawieranie umów i monitorowanie 6 kierowników i koordynatorów zarządzających działaniami projektu 7 księgowych i asystentów zaangażowanych w rozliczanie projektu zaangażowana kadra 16 ekspertów Komisji Oceny Wniosków, Zarząd lidera podejmujący decyzję o dofinansowaniu

Animacja współpracy biznesu i nauki:

VOUCHERY INDYWIDUALNE wnioski o dofinansowanie przedsięwzięć badawczych w 4 konkursach VOUCHERY KOOPERACYJNE 455 złożone 22 140 odrzucone - ocena formalna 9 137 odrzucone - ocena merytoryczna 3 nie otrzymały wsparcia 46 2 z powodu braku środków

REZYGNACJA WNIOSKODAWCÓW I BENEFICJENTÓW VOUCHERY INDYWIDUALNE 13 na etapie oceny wniosku, z podpisania umowy lub z umowy w trakcie jej realizacji VOUCHERY KOOPERACYJNE 3

PODZIAŁ ALOKACJI Voucher badawczy indywidualny na zainicjowanie współpracy z jednostką naukową Voucher badawczy indywidualny na kontynuację współpracy z jednostką naukową Voucher badawczy kooperacyjny 3 020 299,15 zł 2 875 194,80 zł 1 895 153,00 zł 7 790 646,95 zł

stopień realizacji wskaźników projektu Voucher badawczy wskaźnik planowana liczba (w szt.) zrealizowana liczba(w szt.) poziom realizacji wskaźnika w % liczba przedsięwzięć badawczych ogółem 105 124 118,1% liczba przedsięwzięć w ramach Vouchera badawczego kooperacyjnego 5 5 100% liczba wspartych przedsiębiorstw 80 127 158,75% liczba przedsiębiorstw wspartych w ramach Vouchera badawczego indywidualnego liczba przedsiębiorstw wspartych w ramach Vouchera badawczego kooperacyjnego 65 114 175,38% 15 15 100%

Wnioski o dofinansowanie przedsięwzięć badawczych wnioski ogółem 284 Projekt Program pilotażowy w województwie kujawsko-pomorskim Voucher badawczy 100,0 % Projekt Voucher badawczy 477 100,0% objęte wsparciem 184 64,8% 124 26,0% rozpatrzone pozytywnie, nie otrzymały wsparcia z powodu braku środków odrzucone - ocena merytoryczna lub rezygnacja wnioskodawca po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku 1 0,4% 48 10,1% 51 18,0% 156 32,7% odrzucone - ocena formalna 48 16,9% 149 31,2%

127 BENEFICJENTÓW

Liczba beneficjentów vouchera badawczego indywidualnego w powiatach:

Liczba beneficjentów vouchera badawczego kooperacyjnego w powiatach: Bydgoszcz 14 inowrocławski 1

Wykonawcy przedsięwzięć badawczych:

EWALUACJA PRÓBA BADAWCZA mikro, mali i średni przedsiębiorcy będący beneficjentami programu Voucher badawczy, przedstawiciele IOB i jednostek naukowych badanie ilościowe ankiety wśród 110 firm badanie jakościowe - zogniskowane wywiady grupowe

Regionalna Strategia Innowacji Województwa Kujawsko- Pomorskiego na lata 2014-2020 zatwierdzona przez Zarząd Województwa w dniu 14 stycznia 2015 r. określa potencjały rozwojowe, czyli najważniejsze dziedziny gospodarcze, które wpływają na innowacyjność regionu, będące punktem wyjścia dla procesu odkrywania specjalizacji inteligentnych. 28% badanych firm nie zidentyfikowało powiązania z żadnym potencjałem

dziedzictwo kulturowe, sztuka, przemysły kreatywne 1% narzędzia, formy wtryskowe, wyroby z tworzyw sztucznych 11% transport, logistyka, handel, szlaki wodne i lądowe 1% przetwarzanie informacji, multimediów, programowanie oraz usługi ICT 31% motoryzacja, urządzenia transportowe i automatyka przemysłowa 4% najlepsza bezpieczna żywność przetwórstwo, nawozy i opakowania 13% POTENCJAŁY ROZWOJOWE potencjał naturalny, środowisko, energetyka 5% medycyna, usługi medyczne i turystyka zdrowotna 7%

Inicjator i lider przedsięwzięcia badawczego: respondenci mogli wybrać więcej niż jedną odpowiedź

Powody wyboru wykonawcy respondenci mogli wybrać więcej niż jedną odpowiedź

Innowacje technologiczne powstałe w ramach przedsięwzięć badawczych:

Skala innowacji opracowanych w ramach projektu Voucher badawczy :

Problemy, które pojawiły się podczas realizacji Vouchera Badawczego: tylko 25% badanych zidentyfikowało sytuacje problemowe respondenci mogli wybrać więcej niż jedną odpowiedź

Rekomendacje zmian w Projekcie Voucher Badawczy najczęstsze odpowiedzi:

Rekomendacje zmian w Projekcie Voucher Badawczy wskazania poniżej 15% respondenci mogli wybrać więcej niż jedną odpowiedź

Źródło informacji o Projekcie Voucher Badawczy : respondenci mogli wybrać więcej niż jedną odpowiedź

Ocena projektu na podstawie badania ankietowego Beneficjentów: 95% badanych zamierza uczestniczyć w kolejnych edycjach projektu typu Voucher Badawczy 85% badanych nie odnotowało żadnych problemów w czasie realizacji Vouchera Badawczego 94% badanych oceniło jakość i zaangażowanie jednostki naukowej jako bardzo wysokie i wysokie

Planowanie strategiczne w firmach podstawie badania ankietowego beneficjentów Vouchera badawczego : u 66% badanych przedsięwzięcie realizowane w ramach projektu wynika z długoterminowej strategii rozwoju firmy aż 64 % badanych nie realizuje działalności innowacyjnej w oparciu o szczegółowo sprecyzowaną strategię 79% respondentów nie posiada dokumentu opisującego strategię działania 25% badanych nie posiada w ogóle określonej strategii rozwoju

Przyczyny podjęcia działań zmierzających do podniesienia innowacyjności firmy: respondenci mogli wybrać więcej niż jedną odpowiedź

Najczęstsze działania rozwojowe realizowane aktualnie przez przedsiębiorstwa: firmy w małym zakresie wprowadzają innowacje organizacyjne i marketingowe respondenci mogli wybrać więcej niż jedną odpowiedź

Potrzeby rozwojowe zdiagnozowane w wyniku realizacji Vouchera badawczego innowacje produktowe to dominująca potrzeba rozwojowa firm respondenci mogli wybrać więcej niż jedną odpowiedź

Współpraca przedsiębiorców z otoczeniem w działaniach innowacyjnych: badane firmy poszukują nowych rozwiązań głównie w jednostkach naukowych respondenci mogli wybrać więcej niż jedną odpowiedź

Udział Współpraca wydatków przedsiębiorców na działalność z otoczeniem badawczo-rozwojową w działaniach innowacyjnych w przychodach ze sprzedaży ogółem przedsiębiorcy: do 1% od 1 do 2% od 2 do 3% od 3 do 4 % od 4 do 5 % od 5 do 10 % od 10 do 20 % powyżej 20%

Infrastruktura i narzędzia do prac B+R w firmach: 75% ankietowanych nie posiada własnej infrastruktury oraz narzędzi umożliwiających prowadzenie prac B+R we własnym zakresie posiadana infrastruktura to najczęściej: specjalistyczne oprogramowanie, prototypownie, stanowiska pomiarowe, laboratoria i aparatura badawcza

Formy ochrony własności intelektualnej u ankietowanych beneficjentów vouchera badawczego indywidualnego elementy formy ochrony własności intelektualnej liczba struktura w % zgłoszenie patentowe 8 18% patent 5 11% wzór użytkowy 5 11% wzór przemysłowy 4 9% znak towarowy 22 50% razem: 44 100% 34% 33 liczba przedsiębiorców z co najmniej jednym elementem liczba respondentów 96 -

Formy ochrony własności intelektualnej u ankietowanych beneficjentów vouchera badawczego kooperacyjnego elementy formy ochrony liczba struktura w % własności intelektualnej zgłoszenie patentowe 2 29% patent 0 0% wzór użytkowy 0 0% wzór przemysłowy 2 29% znak towarowy 3 43% razem: 7 100% liczba odpowiedzi: 4 29% liczba respondentów: 14 100%

22,73% badanych deklaruje, że rozwiązanie powstałe w efekcie vouchera badawczego zostało zgłoszone lub będzie zgłoszone do Urzędu Patentowego RP jako wynalazek, wzór użytkowy lub wzór przemysłowy w celu uzyskania ochrony

Zakres usług zewnętrznych, z których skorzystali przedsiębiorcy w ostatnich dwóch latach respondenci mogli wybrać więcej niż jedną odpowiedź

Doradztwo i sieci współpracy jako usługi zewnętrzne, z których planują korzystać respondenci w ciągu dwóch najbliższych lat respondenci mogli wybrać więcej niż jedną odpowiedź

Sieci współpracy istotne dla rozwoju firmy wzrasta znaczenie organizacji pracodawców w rozwoju innowacyjnym firm

Zakres usług doradczych istotnych w ramach potrzeb rozwojowych firm (najczęstsze odpowiedzi) respondenci mogli wybrać więcej niż jedną odpowiedź

Rekomendacje: przestrzenne rozlokowanie beneficjentów Ponad połowa przedsiębiorców będących beneficjentami projektu Voucher Badawczy ma swoją siedzibę w Bydgoszczy. Wynika to z rozwiniętych relacji nauki i biznesu w tym mieście. Konieczne jest wzmocnienie bezpośredniego kanału komunikacyjnego w innych powiatach.

Rekomendacje: kanały komunikacyjne Dotarcie do przedsiębiorcy bezpośrednio (bezpośrednia i osobista rozmowa) jest kosztowne, wymaga zaangażowania dużych zasobów ludzkich na etapie promocji projektu, ale skuteczność tego kanału komunikacyjnego wielokrotnie przewyższa pozostałe. Warto rozwijać sieci brokerów innowacji, zwłaszcza w oparciu o zasoby instytucji otoczenia biznesu, które posiadają rozwinięte relacje z biznesem. Jest to skuteczna forma animacji współpracy, której nie zastąpią standardowe punkty konsultacyjne.

Rekomendacje: współpraca pomiędzy przedsiębiorcami a jednostkami naukowymi Większość przedsiębiorców nie posiada własnej infrastruktury do prowadzenia prac badawczo rozwojowych. Poziom współpracy przedsiębiorców z jednostkami naukowymi województwa kujawsko-pomorskiego utrzymuje się nadal na niskim poziomie. Rekomenduje się wsparcie przedsiębiorców w procesie wprowadzania innowacji poprzez zapewnienie im szerokiego dostępu do wysokiej jakości usługi doradczej o charakterze proinnowacyjnym. Usługi te pomogą ocenić potencjał i potrzeby przedsiębiorcy w zakresie możliwości i potrzeb wdrożenia w swojej firmie innowacji nie tylko technologicznych, ale także marketingowych i organizacyjnych.

Rekomendacje: innowacje organizacyjne i marketingowe Przedsiębiorcy zaznaczają, że w realizowanych przedsięwzięciach badawczych sporym ograniczeniem był brak możliwości finansowania działań związanych z inicjowaniem innowacji organizacyjnych i marketingowych. Należy rozważyć włączenie do założeń projektów grantowych działań towarzyszących wprowadzaniu innowacji technologicznych, które zostaną wzmocnione przez nowe rozwiązania w obszarze organizacji i marketingu firmy.

Rekomendacje: instytucje zrzeszające przedsiębiorców Większość badanych przedsiębiorców zauważa korzyści dla rozwoju wynikające ze współpracy z instytucjami zrzeszającymi przedsiębiorców, takimi jak np.: organizacja pracodawców, izba handlowa czy izba gospodarcza. Są one postrzegane jako sieć współpracy istotna dla działalności innowacyjnej. Należy rozważyć działania sieciujące, które wzmocnią ofertę usługową instytucji zrzeszających przedsiębiorców. Konieczne jest włączenie tychże instytucji do inicjatyw mających na celu stymulowanie współpracy nauki i biznesu oraz animowanie powiązań kooperacyjnych między firmami prowadzących do rozwijania innowacji technologicznych.

Rekomendacje: rodzaj i zakres wsparcia Konieczność wniesienia wkładu własnego nie stanowiła istotnej bariery dla firm biorących udział w projekcie. Prawie połowa badanych przedsiębiorców wskazywała, że zwiększenie kwoty dotacji pozwoliłoby uatrakcyjnić ofertę Vouchera Badawczego. Przedsiębiorcy nie wykazywali zainteresowania finansowaniem zwrotnym na zakup prac badawczo-rozwojowych. Dlatego należy zweryfikować planowanie wydatkowania funduszy europejskich, mając na uwadze konieczność zagwarantowania dotacji na współpracę z jednostkami naukowymi, zwłaszcza na przedsięwzięcia dotyczące nawiązania współpracy. Należy również rozważyć zwiększenie kwoty dotacji na prowadzenie prac B+R szczególnie istotnych dla gospodarki województwa.

Rekomendacje: voucher badawczy kooperacyjny Zaproponowana formuła vouchera badawczego kooperacyjnego została przyjęta pozytywnie zarówno ze strony przedsiębiorców jak i jednostek naukowych. Firmy tworzące poszczególne powiązania kooperacyjne, znały się i współpracowały przed zainicjowaniem wspólnego przedsięwzięcia badawczego, a wspólny projekt pozwolił im zacieśnić wzajemne relacje gospodarcze. Włączenie formuły Vouchera kooperacyjnego do założeń projektów grantowych wspierających przedsiębiorców w zakresie działalności badawczo-rozwojowej wpłynie pozytywnie na animowanie współpracy innowacyjnej firm.

Rekomendacje: okres realizacji przedsięwzięć badawczych Zarówno przedsiębiorcy jak i przedstawiciele jednostek naukowych wskazywali, że należałoby wydłużyć i uelastycznić okres realizacji przedsięwzięć badawczych. Potrzeba ta wynika z przyczyn organizacyjnych. Przykładowo w niektórych przedsięwzięciach badania można wykonać tylko w określonych porach roku, co determinuje okres ich realizacji. Zbyt krótki czas na prace badawczo-rozwojowe był przyczyną wszystkich rezygnacji z realizacji przez przedsiębiorców Vouchera Kooperacyjnego. Należy wprowadzić mechanizmy pozwalające dostosować okres realizacji przedsięwzięć badawczych do ich specyfiki.

Rekomendacje: wypłata dofinansowania Przedsiębiorcy, podpisując umowę na wykonanie usługi z jednostką naukową zobowiązują się uregulować należność za wykonaną usługę w określonym terminie. W przypadku nie przekazania w tym terminie środków finansowych przez realizatora projektu typu Voucher badawczy jednostki naukowe muszą naliczać karne odsetki, które nie są kosztem kwalifikowanym w projekcie i pokrywane są ze środków własnych przedsiębiorcy. Należy wprowadzić mechanizmy zapewniające realizatorom przyszłych projektów grantowych wystarczającą ilość środków finansowych do terminowego regulowania zobowiązań.

Dziękuję za uwagę! Hanna Wygocka Dyrektor Biura