URZĄD STATYSTYCZNY W KATOWICACH ul. Owocowa 3, 40-158 Katowice Kontakt: e-mail: SekretariatUsKce@stat.gov.pl tel. 32 77 91 200 fax: 32 77 91 300, 25 85 155 Internet: http://katowice.stat.gov.pl KOMUNIKAT O SYTUACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO W MARCU 2015 R. Nr 3/2015 opublikowany 29.04.2015 r. Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw zmniejszyło się w porównaniu z marcem ub. roku oraz w relacji do lutego br. odpowiednio o: 0,7% i 0,2%. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych zmniejszyła się w ujęciu rocznym (o 15,1%) i w skali miesiąca (o 2,0%). Stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła 9,8% i była niższa niż w końcu marca ub. roku i lutego br. Do urzędów pracy zgłoszono w marcu br. mniej ofert pracy niż przed rokiem (o 0,5%), ale więcej niż przed miesiącem (o 19,1%). W końcu marca br. na 1 ofertę pracy przypadało mniej bezrobotnych niż w końcu marca ub. roku (19 wobec 24). Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw było wyższe niż przed rokiem (o 7,7%) oraz wzrosło w porównaniu z miesiącem poprzednim (o 1,9%). Na rynku rolnym w skali roku odnotowano wzrost skupu ziarna zbóż podstawowych (o 45,8%) oraz żywca rzeźnego (o 18,7%). Przeciętne ceny skupu produktów roślinnych oraz produktów zwierzęcych (z wyjątkiem bydła bez cieląt) były niższe niż przed rokiem. Na targowiskach przeciętne ceny produktów pochodzenia roślinnego były niższe niż przed rokiem, natomiast wyższa była średnia cena za prosię na chów (o 4,5%). Produkcja sprzedana przemysłu (w cenach stałych) była o 13,5% wyższa niż przed rokiem i o 18,0% wyższa niż w poprzednim miesiącu. Produkcja sprzedana budownictwa oraz produkcja budowlano-montażowa były wyższe niż w marcu ub. roku odpowiednio o: 9,4% i 12,9%. W marcu br. oddano do użytkowania o 10,9% mniej mieszkań niż w analogicznym okresie ub. roku. Wzrosła liczba mieszkań, na budowę których wydano pozwolenia oraz mieszkań, których budowę rozpoczęto. W odniesieniu do ub. roku sprzedaż detaliczna w przedsiębiorstwach handlowych i niehandlowych oraz hurtowa w przedsiębiorstwach handlowych były wyższe odpowiednio o: 3,2% i 4,3%.
SPIS TREŚCI Rynek pracy... 4 Wynagrodzenia... 8 Ceny detaliczne... 10 Rolnictwo... 11 Przemysł i budownictwo... 14 Budownictwo mieszkaniowe... 17 Rynek wewnętrzny... 19 Wybrane dane o województwie śląskim... 21 UWAGI OGÓLNE Prezentowane w Komunikacie dane: Strona o zatrudnieniu, wynagrodzeniach oraz o produkcji sprzedanej przemysłu i budownictwa, produkcji budowlanomontażowej, a także o sprzedaży detalicznej i hurtowej towarów dotyczą podmiotów gospodarczych, w których liczba pracujących przekracza 9 osób, o sektorze przedsiębiorstw, dotyczą podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w zakresie: leśnictwa i pozyskiwania drewna; rybołówstwa w wodach morskich; górnictwa i wydobywania; przetwórstwa przemysłowego; wytwarzania i zaopatrywania w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych; dostawy wody; gospodarowania ściekami i odpadami oraz działalności związanej z rekultywacją; budownictwa; handlu hurtowego i detalicznego; naprawy pojazdów samochodowych, włączając motocykle; transportu i gospodarki magazynowej; działalności związanej z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi; informacji i komunikacji; działalności związanej z obsługą rynku nieruchomości; działalności prawniczej, rachunkowo-księgowej i doradztwa podatkowego, działalności firm centralnych (head offices); doradztwa związanego z zarządzaniem; działalności w zakresie architektury i inżynierii; badań i analiz technicznych; reklamy, badania rynku i opinii publicznej; pozostałej działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej; działalności w zakresie usług administrowania i działalności wspierającej; działalności związanej z kulturą, rozrywką i rekreacją; naprawy i konserwacji komputerów i artykułów użytku osobistego i domowego; pozostałej indywidualnej działalności usługowej, o cenach detalicznych dotyczą towarów żywnościowych i nieżywnościowych oraz usług, które pochodzą z notowań cen prowadzonych przez ankieterów w wybranych punktach sprzedaży, w wytypowanych rejonach badania cen; ceny żywności notowane są raz w miesiącu z wyjątkiem owoców i warzyw, w zakresie których notowania cen prowadzone są dwa razy w miesiącu, o skupie produktów rolnych obejmują skup od producentów z terenu województwa; ceny podano bez podatku VAT, o wynikach finansowych przedsiębiorstw oraz nakładach inwestycyjnych dotyczą podmiotów gospodarczych prowadzących księgi rachunkowe (z wyjątkiem przedsiębiorstw rolnictwa, leśnictwa, łowiectwa i rybactwa, działalności finansowej i ubezpieczeniowej oraz szkół wyższych), w których liczba pracujących przekracza 49 osób. Dane w ujęciu wartościowym wyrażone są w cenach bieżących i stanowią podstawę dla obliczenia wskaźników struktury. Wskaźniki dynamiki zaprezentowano na podstawie wartości w cenach bieżących, z wyjątkiem przemysłu, dla którego wskaźniki dynamiki podano na podstawie wartości w cenach stałych (średnie ceny bieżące 2010 r.). Liczby względne (wskaźniki, odsetki) wyliczono na podstawie danych bezwzględnych, wyrażonych z większą dokładnością niż podane w tekście i tablicach. Dane prezentuje się w układzie Polskiej Klasyfikacji Działalności PKD 2007. Raport Koniunktura gospodarcza w województwie śląskim w kwietniu 2015 r. ukazał się na stronie głównej Urzędu Statystycznego w Katowicach http://katowice.stat.gov.pl w dniu 29 kwietnia br. 2
POLSKA KLASYFIKACJA DZIAŁALNOŚCI 2007 (PKD 2007) Zestawienie stosowanych skrótów i pełnych nazw podaje się poniżej: skrót Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja Handel; naprawa pojazdów samochodowych Zakwaterowanie i gastronomia Obsługa rynku nieruchomości Administrowanie i działalność wspierająca Produkcja koksu i produktów rafinacji ropy naftowej Produkcja wyrobów z metali Produkcja maszyn i urządzeń Produkcja pojazdów samochodowych, przyczep i naczep Gospodarka odpadami; odzysk surowców Budowa budynków Budowa obiektów inżynierii lądowej i wodnej sekcje działy pełna nazwa Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca Wytwarzanie i przetwarzanie koksu i produktów rafinacji ropy naftowej Produkcja metalowych wyrobów gotowych, z wyłączeniem maszyn i urządzeń Produkcja maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowana Produkcja pojazdów samochodowych, przyczep i naczep, z wyłączeniem motocykli Działalność związana ze zbieraniem, przetwarzaniem i unieszkodliwianiem odpadów; odzysk surowców Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków Roboty związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej ZNAKI UMOWNE Kreska ( ) zjawisko nie wystąpiło Kropka (.) zupełny brak informacji albo brak informacji wiarygodnych Znak x wypełnienie pozycji jest niemożliwe lub niecelowe W tym oznacza, że nie podaje się wszystkich składników sumy Znak Δ oznacza, że nazwy zostały skrócone w stosunku do obowiązującej klasyfikacji Znak * oznacza, że dane zostały zmienione w stosunku do już opublikowanych Inne dane charakteryzujące województwo śląskie można znaleźć w publikacjach statystycznych wydawanych przez Urząd Statystyczny w Katowicach oraz w publikacjach ogólnopolskich Głównego Urzędu Statystycznego, a także na stronach katowice.stat.gov.pl Przy publikowaniu danych US prosimy o podanie źródła. 3
RYNEK PRACY Przeciętna liczba zatrudnionych w sektorze przedsiębiorstw w marcu br. wyniosła 720,7 tys. osób i zmniejszyła się w porównaniu z marcem ub. roku oraz w stosunku do poprzedniego miesiąca odpowiednio o: 0,7% i 0,2% (w marcu 2014 r. w odniesieniu do marca 2013 r. odnotowano spadek o 1,8%). W kraju przeciętne zatrudnienie było wyższe (o 1,1%) w porównaniu z marcem ub. roku oraz wyższe w relacji do lutego br. (o 0,1%). Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw kształtowało się następująco: III 2015 I III 2015 w tys. III 2014 w tys. I III 2014 = O G Ó Ł E M... 720,7 99,3 720,5 99,4 106 105 104 103 102 101 100 99 98 97 w tym: Przemysł... 427,1 99,2 427,6 99,5 górnictwo i wydobywanie... 102,7 93,3 103,5 93,6 przetwórstwo przemysłowe... 295,1 101,7 294,7 101,9 wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę... 11,4 95,4 11,5 96,1 dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja... 17,9 98,7 17,9 98,7 Budownictwo... 54,1 93,3 54,1 93,4 Handel; naprawa pojazdów samochodowych... 96,4 102,7 96,1 102,2 Transport i gospodarka magazynowa... 41,4 102,5 41,3 102,5 Obsługa rynku nieruchomości... 14,5 98,1 14,5 97,8 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna a... 19,1 88,4 19,2 88,9 Administrowanie i działalność wspierająca... 32,4 104,4 32,1 103,6 a Nie obejmuje działów: Badania naukowe i prace rozwojowe oraz Działalność weterynaryjna. Niższe niż w marcu ub. roku przeciętne zatrudnienie odnotowano m.in. w działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej (o 11,6%) oraz w zakwaterowaniu i gastronomii (o 11,1%). Wyższa niż przed rokiem przeciętna liczba zatrudnionych wystąpiła m.in. w administrowaniu i działalności wspierającej (o 4,4%) oraz w handlu; naprawie pojazdów samochodowych (o 2,7%). Dynamika przeciętnego zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw (przeciętne miesięczne 2010 ) 96 III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III 2012 2013 2014 2015 woj. śląskie Polska W okresie styczeń marzec br. przeciętna liczba zatrudnionych w sektorze przedsiębiorstw wyniosła 720,5 tys. osób i w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku zmniejszyła się o 0,6%. 4
W urzędach pracy w końcu marca br. liczba bezrobotnych zarejestrowanych wyniosła 180,6 tys. i zmniejszyła się zarówno w porównaniu z końcem marca ub. roku o 32,1 tys. (o 15,1%), jak i w relacji do końca lutego br. o 3,7 tys. (o 2,0%). Kobiety stanowiły 52,3% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych (52,0% w końcu marca ub. roku). Liczba bezrobotnych i stopa bezrobocia kształtowały się następująco: III 2014 II 2015 III Bezrobotni zarejestrowani (stan w końcu miesiąca) w tys.... 212,7 184,3 180,6 Bezrobotni nowo zarejestrowani (w ciągu miesiąca) w tys.... 21,4 20,2 20,1 Bezrobotni wyrejestrowani (w ciągu miesiąca) w tys.... 27,0 19,9 23,8 Stopa bezrobocia rejestrowanego (stan w końcu miesiąca) w %... 11,4 10,0 9,8 W końcu marca br. stopa bezrobocia wyniosła 9,8% (w kraju 11,7%) i była niższa niż przed rokiem i miesiącem odpowiednio o: 1,6 p. proc i 0,2 p. proc. W rankingu województw, województwo śląskie pod względem stopy bezrobocia znalazło się na 2 miejscu. Niższą stopę bezrobocia odnotowano jedynie w województwie wielkopolskim (8,0%). Biorąc pod uwagę przekrój terytorialny według powiatów odnotowuje się znaczne zróżnicowanie stopy bezrobocia. Najwyższą stopę bezrobocia zanotowano w Bytomiu (19,0% wobec 21,7% w końcu marca ub. roku) oraz w powiecie częstochowskim (18,2% wobec 21,3%), natomiast najniższą w Katowicach (4,7% wobec 5,6%) oraz w powiecie bieruńsko-lędzińskim (4,7% wobec 6,0%). W porównaniu z końcem marca ub. roku stopa bezrobocia spadła we wszystkich powiatach, z wyjątkiem Żor (wzrost o 0,2 p. proc.). W największym stopniu stopa bezrobocia obniżyła się w Świętochłowicach (o 3,6 p. proc.) oraz w powiatach częstochowskim i żywieckim (po 3,1 p. proc.). % 16 Stopa bezrobocia rejestrowanego Stan w końcu miesiąca 15 14 13 12 11 10 9 8 III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III 2012 2013 2014 2015 woj. śląskie Polska 5
Stopa bezrobocia rejestrowanego według powiatów w marcu 2015 r. Stan w końcu miesiąca Polska 11,7 woj. śląskie w% 4,7 8,0 (8) 8,1 10,0 (8) 10,1 12,0 (8) 12,1 16,0 (9) 16,1 19,0 (3) 9,8 W nawiasach podano liczbę powiatów. W marcu br. liczba nowo zarejestrowanych bezrobotnych wyniosła 20,1 tys. i zmniejszyła się w skali roku i miesiąca odpowiednio o: 6,0% i 0,4%. Liczną grupę tworzyły osoby rejestrujące się po raz kolejny, a ich udział wśród nowo zarejestrowanych zwiększył się w relacji do marca ub. roku o 1,4 p. proc. (do 82,2%). W skali roku zmniejszył się natomiast udział osób dotychczas niepracujących (o 1,4 p. proc. do 15,0%), absolwentów (o 1,1 p. proc. do 8,2%) oraz osób zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładów pracy (o 0,3 p. proc. do 5,2%). Odsetek osób zamieszkałych na wsi wyniósł 19,4% (podobnie jak przed rokiem). W okresie styczeń marzec br. urzędy pracy zarejestrowały 65,7 tys. osób bezrobotnych, tj. o 9,0% mniej niż w analogicznym okresie ub. roku. Wśród nowo zarejestrowanych osoby rejestrujące się po raz kolejny stanowiły 81,3% (przed rokiem 80,0%). W marcu br. z ewidencji urzędów pracy wyrejestrowano 23,8 tys. osób, tj. mniej niż w marcu ub. roku (o 11,6%), ale więcej niż w lutym br. (o 19,5%). Z tytułu podjęcia pracy wyłączono 11,0 tys. osób (11,2 tys. przed rokiem). Udział tej kategorii osób w ogólnej liczbie wyrejestrowanych zwiększył się o 4,7 p. proc. w skali roku (do 46,2%). Wzrósł również odsetek osób, które dobrowolnie zrezygnowały ze statusu bezrobotnego (o 1,1 p. proc. do 4,9%) oraz odmówiły bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy lub innej formy pomocy (o 0,7 p. proc. do 2,1%). Obniżył się natomiast udział osób wyłączonych z ewidencji na skutek niepotwierdzenia gotowości do pracy (o 1,7 p. proc. do 26,8%), rozpoczęcia szkolenia lub stażu u pracodawcy (o 4,9 p. proc. do 10,3%) oraz nabycia praw emerytalnych lub rentowych (o 0,1 p. proc. do 1,7%). Udział osób, które nabyły prawa do świadczeń przedemerytalnych wyniósł 1,5% (podobnie jak przed rokiem). W okresie styczeń marzec br. z ewidencji bezrobotnych wyłączono 60,8 tys. osób (o 10,4% więcej niż w analogicznym okresie ub. roku), w tym z tytułu podjęcia pracy 28,3 tys. (o 4,6% mniej). 6
W końcu marca br. bez prawa do zasiłku pozostawało 156,4 tys. bezrobotnych, a ich udział w liczbie bezrobotnych ogółem wyniósł 86,6% i zmniejszył się w porównaniu z końcem marca ub. roku o 0,2 p. proc. Wybrane kategorie bezrobotnych będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy kształtowały się następująco: BEZROBOTNI a III 2014 II 2015 III w tysiącach Do 30 roku życia.... 52,1 50,2 Długotrwale bezrobotni b... 108,5 97,9 96,3 Powyżej 50 roku życia... 54,7 50,2 49,8 Posiadające co najmniej 1 dziecko do 6 roku życia.... 25,1 24,9 Niepełnosprawni... 12,8 12,0 11,8 a Stan w końcu miesiąca. b Do długotrwale bezrobotnych zalicza się osoby pozostające w rejestrze powiatowego urzędu pracy łącznie przez okres ponad 12 miesięcy w okresie ostatnich 2 lat, z wyłączeniem okresów odbywania stażu i przygotowania zawodowego dorosłych w miejscu pracy. U w a g a. Zgodnie z nowelizacją ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jednolity Dz. U. 2015 poz. 149) nastąpiła zmiana katalogu osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Bezrobotni będący w szczególnej sytuacji na rynku pracy w końcu marca br. liczyli 153,1 tys. i stanowili 84,8% ogółu bezrobotnych. Do osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy zaliczane są m.in. osoby długotrwale bezrobotne, których udział w liczbie zarejestrowanych ogółem wyniósł 53,3%. Osoby do 30 roku życia stanowiły 27,8% bezrobotnych, a osoby powyżej 50 roku życia 27,6%. Co najmniej jedno dziecko do 6 roku życia posiadało 13,8% zarejestrowanych osób, a 6,6% stanowili niepełnosprawni. Ze świadczeń z pomocy społecznej skorzystało 2,9% bezrobotnych. Struktura zarejestrowanych bezrobotnych w marcu 2015 r. Stan w końcu miesiąca według wieku według stażu pracy według wykształcenia według czasu pozostawania bez pracy 16,9% 13,7% 19,8% 27,7% 21,9% 14,6% 18,5% 16,8% 20,4% 15,3% 14,4% 28,2% 27,9% 12,5% 22,1% 9,3% 10,2% 21,5% 18,5% 16,7% 17,1% 16,0% 24 lata i mniej 25 34 1 rok i mniej 1 5 lat wyższe policealne i średnie zawodowe 1 miesiąc i mniej 1 3 35 44 5 10 średnie ogólnokształcące 3 6 45 54 55 lat i więcej 10 20 powyżej 20 lat bez stażu zasadnicze zawodowe gimnazjalne, podstawowe i niepełne podstawowe 6 12 12 24 powyżej 24 miesięcy W marcu br. do urzędów pracy wpłynęło 12,0 tys. ofert pracy, tj. mniej niż przed rokiem (o 0,5%), ale więcej niż przed miesiącem (o 19,1%). Wśród ofert pracy 2,3 tys. dotyczyło stażu, 0,7 tys. prac społecznie użytecznych, 0,5 tys. było adresowanych do niepełnosprawnych. W okresie styczeń marzec br. liczba ofert zgłoszonych do urzędów pracy wyniosła 30,9 tys. i była o 5,1% mniejsza niż w analogicznym okresie ub. roku. W końcu marca br. zanotowano 9,6 tys. wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej, w tym 2,3 tys. (24,2%) było niewykorzystanych dłużej niż 30 dni. Liczba ofert pracy ogółem zwiększyła się zarówno w porównaniu z końcem marca ub. roku o 7,3%, jak i lutego br. o 20,1%. Na 1 ofertę pracy przypadało 19 bezrobotnych (24 przed rokiem). 7
osoby 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III woj. śląskie Polska Bezrobotni na 1 ofertę pracy Stan w końcu miesiąca 2012 2013 2014 2015 Z danych urzędów pracy wynika, że według stanu w końcu marca br. 34 zakłady pracy zadeklarowały zwolnienie w najbliższym czasie 2250 pracowników (53 zakłady i 1480 pracowników przed rokiem). Wydatki Funduszu Pracy na obsługę bezrobocia w okresie styczeń marzec br. wyniosły 96,8 mln zł (o 9,2% mniej niż w analogicznym okresie ub. roku). Na programy na rzecz promocji zatrudnienia przeznaczono 22,0% ogółu wydatków, a ich wielkość wzrosła w skali roku o 4,7%. Wśród wydatków na programy na rzecz promocji zatrudnienia najwięcej środków przeznaczono na staże (10,4 mln zł) oraz na dofinansowanie podejmowania działalności gospodarczej (4,5 mln zł). Na wypłatę zasiłków dla bezrobotnych wydano z Funduszu Pracy 68,0 mln zł, tj. o 14,2% mniej niż w okresie styczeń marzec ub. roku. WYNAGRODZENIA Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw w marcu br. wyniosło 4387,84 zł i było wyższe niż przed rokiem o 7,7% (w marcu 2014 r. w relacji do marca 2013 r. wzrost o 3,6%) oraz wyższe niż w poprzednim miesiącu o 1,9%. W kraju przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto ukształtowało się na poziomie 4214,14 zł i wzrosło w odniesieniu do marca ub. roku (o 4,9%) oraz w porównaniu z lutym br. (o 5,8%). Przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto w sektorze przedsiębiorstw kształtowały się następująco: III 2015 I III 2015 w zł III 2014 w zł I III 2014 = O G Ó Ł E M... 4387,84 107,7 4253,52 103,0 w tym: Przemysł... 4886,62 108,3 4740,30 102,0 górnictwo i wydobywanie... 6366,13 113,9 6627,14 98,3 przetwórstwo przemysłowe... 4277,69 107,4 4043,45 105,6 wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę... 8796,20 105,4 6883,92 108,1 dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja... 3934,08 99,9 3920,53 102,9 Budownictwo... 3770,11 105,5 3607,33 103,2 Handel; naprawa pojazdów samochodowych... 3466,79 106,7 3412,26 105,2 Transport i gospodarka magazynowa... 3463,69 103,4 3412,63 103,6 Obsługa rynku nieruchomości... 4052,16 104,3 3824,51 103,7 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna a... 5737,48 117,3 5128,19 110,6 Administrowanie i działalność wspierająca... 2573,94 107,3 2532,55 105,8 a Nie obejmuje działów: Badania naukowe i prace rozwojowe oraz Działalność weterynaryjna. 8
Odchylenia względne przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń brutto w wybranych sekcjach od średniego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w województwie w marcu 2015 r. Górnictwo i wydobywanie Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę D Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna a Przetwórstwo przemysłowe Dostawa wody, gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja D Budownictwo Handel; naprawa pojazdów samochodowych D Transport i gospodarka magazynowa Obsługa rynku nieruchomości Administrowanie i działalność wspierająca D % -80-60 -40-20 0 20 40 60 80 100 120% a Nie obejmuje działów: Badania naukowe i prace rozwojowe oraz Działalność weterynaryjna. W marcu br. w odniesieniu do marca ub. roku wzrost przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń brutto wystąpił m.in. w sekcjach: działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (o 17,3%), górnictwo i wydobywanie (o 13,9%) oraz informacja i komunikacja (o 9,9%). Spadek przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń brutto odnotowano w dostawie wody; gospodarowaniu ściekami i odpadami; rekultywacji (o 0,1%). Przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto kształtujące się powyżej średniej wojewódzkiej w marcu br. zanotowano m.in. w wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (o 100,5%), górnictwie i wydobywaniu (o 45,1%). Poniżej średniej wojewódzkiej przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto wystąpiły m.in. w: administrowaniu i działalności wspierającej (o 41,3%), transporcie i gospodarce magazynowej (o 21,1%) oraz w handlu; naprawie pojazdów samochodowych (o 21,0%). W okresie styczeń marzec br. przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 4253,52 zł i było wyższe o 3,0% niż w analogicznym okresie ub. roku. We wszystkich sekcjach sektora przedsiębiorstw (z wyjątkiem górnictwa i wydobywania) odnotowano wzrost przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto. 160 Dynamika przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w sektorze przedsiębiorstw (przeciętne miesięczne 2010 ) 150 140 130 120 110 100 90 80 III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III 2012 2013 2014 2015 woj. śląskie Polska 9
CENY DETALICZNE Ceny artykułów żywnościowych w marcu br. w porównaniu z marcem ub. roku generalnie były niższe. Wśród badanych reprezentantów należących do grupy pieczywo i produkty zbożowe potaniały m.in.: bułka pszenna (o 7,3% za 50 g), ryż biały (o 6,5%), mąka pszenna (o 5,8%), makaron (o 4,5%), kasza jęczmienna (o 3,5%) i chleb pszenno-żytni (o 0,8%), a podrożały np. kasza pszenna manna (o 9,6%) oraz chleb żytni razowy (o 1,0%). Odnotowano spadek większości cen mięsa m.in. wieprzowego mielonego (o 9,4%), wieprzowego z kością schab środkowy i wieprzowego bez kości łopatka (odpowiednio o: 5,7% i 5,2%) oraz wołowego bez kości z udźca i wołowego z kością rostbef (odpowiednio o: 1,3% i 0,9%). Tańsze były kurczęta patroszone (o 6,4%). Więcej niż przed rokiem płacono np. za filety z indyka (o 6,3%) i mięso cielęce z kością (o 3,5%). Wśród wędlin droższa była np. polędwica (o 5,2%), natomiast mniej konsumenci płacili m.in. za kiełbasę suszoną i wędzoną (odpowiednio o: 4,3% i 3,8%) oraz szynkę wieprzową gotowaną (o 1,5%). Droższe były filety mrożone z morszczuka (o 1,1%). W grupie mleko, sery i jaja spadek cen dotyczył m.in. sera dojrzewającego (o 11,7%), mleka krowiego spożywczego o zawartości tłuszczu 2-2,5% (o 7,1%) oraz śmietany o zawartości tłuszczu 18% (o 3,3% za 200 g). Z grupy oleje i pozostałe tłuszcze konsumenci mniej płacili m.in. za olej rzepakowy produkcji krajowej (o 13,5%), masło świeże o zawartości tłuszczu ok. 82,5% (o 9,1% za 200 g). Więcej niż przed rokiem płacono np. za margarynę (o 1,3%). W grupie owoce i warzywa spadek cen dotyczył m.in. jabłek (o 31,2%), winogron wielkoowocowych (o 16,9%), pomarańczy (o 8,7%), gruszek (o 8,5%) i cytryn (o 4,1%). Więcej płacono np. za ananasy (o 34,5% za 1 kg) i banany (o 3,7%). Wśród reprezentantów z grupy warzywa mniej konsumenci płacili m.in. za ziemniaki (o 50,0%), cebulę (o 34,4%), kapustę pekińską (o 30,7% za 1 kg), buraki (o 30,1%), pietruszkę (o 20,5%) i paprykę świeżą (o 15,1%), natomiast więcej np. za kalafior (o 10,1%) i marchew (o 6,5%). Wśród pozostałych artykułów żywnościowych odnotowano wyższe ceny m.in. herbaty czarnej, liściastej (o 6,8%), czekolady mlecznej (o 6,0%) i kawy naturalnej mielonej (o 1,5%), natomiast niższą cenę cukru białego kryształu (o 31,5%) i soku jabłkowego (o 4,3%). Zmiany cen detalicznych wybranych artykułów żywnościowych w marcu 2015 r. (wzrost/spadek w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego) Ziemniaki -50,0 Cebula Cukier biały kryształ Kapusta pekińska za 1 kg -34,4-31,5-30,7 Winogrona wielkoowocowe -16,9 Ser dojrzewający Pomarańcze Kiełbasa suszona -11,7-4,3-8,7 Herbata czarna, liściasta 6,8 Kasza pszenna manna 9,6 Ceny większości artykułów nieżywnościowych w marcu br. były wyższe niż w analogicznym miesiącu ub. roku. Konsumenci płacili więcej m.in. za: rajstopy damskie gładkie 15 den (o 8,9%), płaszcz damski wiosenno-letni (o 8,3%), półbuty skórzane na podeszwie nieskórzanej damskie i męskie (odpowiednio o: 4,3% i 2,3%), talerz głęboki porcelanowy (o 3,6%) oraz spodnie (6-11 lat) z tkaniny typu jeans (o 1,5%). Mniej płacono m.in. za mydło toaletowe (o 6,4%), mikser elektryczny (o 6,0%), kuchnię mikrofalową i odtwarzacz DVD (po 4,8%). % -60,0-50,0-40,0-30,0-20,0-10,0 0,0 10,0 20,0 % W marcu br. w porównaniu z marcem ub. roku odnotowano wzrost cen większości usług konsumpcyjnych. Podrożały usługi związane ze zdrowiem m.in. badanie EKG oraz prześwietlenie płuc w przychodni prywatnej lub spółdzielni (odpowiednio o: 13,7% i 11,4%) oraz wizyta u lekarza specjalisty (o 3,6%), natomiast mniej płacono np. za zabieg rehabilitacyjny w przychodni prywatnej lub spółdzielni (o 36,1%). Więcej 10
płacono za gazetę dziennik lokalny (o 2,6%). Wyższe były również ceny biletów wstępu do instytucji kultury np. do kina (o 2,2%) i teatru (o 2,1%). Wśród usług z zakresu transportu konsumenci płacili więcej za bilet normalny na przejazd autobusem pospiesznym w komunikacji krajowej np. PKS (o 18,4% na odległość 41-60 km). Za kurs samochodowy nauki jazdy dla kierowców amatorów kat. B trzeba było zapłacić więcej niż przed rokiem (o 1,5%). Mniej konsumenci płacili za benzynę bezołowiową 95-oktanową i olej napędowy (odpowiednio o: 13,7% i 13,5%) oraz za przejazd taksówką osobową w dniu powszednim (o 1,0%). Wzrosły opłaty związane z użytkowaniem mieszkania, więcej płacono m.in. za odprowadzenie ścieków do miejskiej sieci kanalizacyjnej (o 4,0%), ciepłą i zimną wodę (odpowiednio o: 2,0% i 1,2%) oraz centralne ogrzewanie lokali mieszkalnych (o 0,8% za 1 m 2 ). Więcej trzeba było zapłacić za miejsce parkingowe lub garaż, związane z miejscem zamieszkania (o 27,6%). Wyższa była opłata m.in. za: kurs języka obcego dla dorosłych lub młodzieży (o 23,9% od osoby) oraz korepetycje z matematyki w zakresie gimnazjum (o 6,5% za 1 godz.). Więcej również płacono za godzinę opieki nad dzieckiem (usługa świadczona przez firmy lub osoby, które zarejestrowały taką działalność) o 21,7%. Zmiany cen detalicznych wybranych artykułów nieżywnościowych i usług konsumpcyjnych w marcu 2015 r. (wzrost/spadek w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego) Benzyna silnikowa bezołowiowa, 95-oktanowa Mydło toaletowe Kuchnia mikrofalowa -13,7-6,4-4,8 Węgiel kamienny Ręcznik frotte z tkaniny bawełnianej Wizyta u lekarza specjalisty Półbuty damskie skórzane na podeszwie nieskórzanej Rajstopy damskie gładkie 15 den -2,3 Badania EKG w przychodni prywatnej lub 13,7 spółdzielni Kurs języka obcego dla dorosłych 23,9 lub młodzieży (opłata od osoby) % -15,0-10,0-5,0 0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 % 1,3 3,6 4,3 8,9 ROLNICTWO Na rynku rolnym w marcu br. przeciętne ceny skupu produktów roślinnych oraz produktów zwierzęcych (z wyjątkiem bydła bez cieląt) były niższe niż przed rokiem. W odniesieniu do lutego br. obniżyły się ceny skupu ziarna pszenicy i żyta oraz mleka, natomiast wzrosły ceny skupu ziemniaków oraz żywca drobiowego, wołowego bez cieląt i wieprzowego. W kraju w skali roku odnotowano spadek przeciętnych cen skupu produktów roślinnych oraz produktów zwierzęcych (z wyjątkiem bydła bez cieląt). W porównaniu z poprzednim miesiącem obniżyły się ceny skupu ziarna pszenicy, żyta i jęczmienia, a także ceny skupu trzody chlewnej i młodego bydła. W marcu br. średnia temperatura powietrza na obszarze województwa śląskiego ukształtowała się na poziomie 5,0 C i była wyższa od średniej z lat 1971 2000 1 o 1,7 C, przy czym maksymalna temperatura wyniosła 19,1 C (Częstochowa), a minimalna minus 6,3 C (Katowice). Średnia suma opadów atmosferycznych (42,4 mm) stanowiła 102,0% normy z okresu 1971 2000 1. Liczba dni z opadami, w zależności od regionu, wyniosła od 12 do 16. Do 20 marca br. na polach nie było pokrywy śnieżnej, a temperatury w nocy wynosiły około 5 8 C, w ciągu dnia wahały się w granicach 12 17 C. Po 20 marca nastąpiło ochłodzenie z temperaturami ujemnymi 1 Przeciętne wartości temperatur i opadów obliczono jako średnie arytmetyczne przeciętnych miesięcznych wartości z czterech stacji hydrologiczno-meteorologicznych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej zlokalizowanych w Bielsku-Białej, Częstochowie, Katowicach i Raciborzu. 11
w nocy, które utrzymywały się do końca miesiąca. W trzeciej dekadzie marca br. codziennie występowały opady śniegu i deszczu ze śniegiem, ale pokrywa śnieżna na polach utrzymywała się tylko kilka godzin. Poprawiło to stan uwilgotnienia gleby, ponieważ przed 20 marca br. opady deszczu prawie nie występowały. Wegetacja roślin w pierwszej i drugiej dekadzie marca br. została wznowiona, natomiast w trzeciej dekadzie marca br. była przerwana. Siewy zbóż rozpoczęły się około 6 marca br., w pierwszej kolejności wysiewano owies oraz mieszanki zbożowe i zbożowo-strączkowe, następnie pszenicę i jęczmień. Po 20 marca br. siewy przerwano, uwilgotnienie gleby było bardzo duże, a nocami występowały przymrozki. Zaopatrzenie w materiał siewny zbóż było wystarczające, natomiast wystąpiły braki materiału siewnego roślin strączkowych. Zaawansowanie siewów warzyw było gorsze niż w analogicznym okresie ub. roku. Siewy marchwi wczesnej i pietruszki rozpoczęły się po 10 marca br. Z powodu bardzo przesuszonej gleby wschody roślin były słabe i nierównomierne. Łagodny przebieg zimy nie spowodował znaczących strat podczas zimowania drzew i krzewów owocowych oraz truskawek gruntowych. Skup zbóż a podstawowych kształtował się następująco: ZBOŻA w tys. t. VII 2014 III 2015 III 2015 VII 2013 III 2014 = w tys. t. III 2014 II 2015 O G Ó Ł E M b c... 140,3 151,7 9,1 145,8 65,2 w tym: pszenica... 114,6 153,3 7,0 125,9 60,5 żyto... 5,0 102,5 0,4 192,1 97,6 a Bez skupu realizowanego przez osoby fizyczne. b Obejmuje: pszenicę, żyto, jęczmień, owies, pszenżyto. c Łącznie z mieszankami zbożowymi, bez ziarna siewnego. Skup ziarna zbóż podstawowych (łącznie z mieszankami zbożowymi, bez ziarna siewnego) w okresie lipiec 2014 r. marzec 2015 r. wyniósł 140,3 tys. ton (o 51,7% więcej niż w analogicznym okresie poprzedniego roku gospodarczego), przy czym skup ziarna pszenicy ukształtował się na poziomie 114,6 tys. ton (o 53,3% wyższym od uzyskanego w analogicznym okresie poprzedniego roku gospodarczego), a skup ziarna żyta wyniósł 5,0 tys. ton (o 2,5% więcej). W marcu br. skup ziarna zbóż podstawowych ukształtował się na poziomie 9,1 tys. ton, tj. o 45,8% wyższym od poziomu skupu uzyskanego przed rokiem, ale o 34,8% niższym niż przed miesiącem. Ziarna pszenicy skupiono 7,0 tys. ton (o 25,9% więcej niż w marcu ub. roku, ale o 39,5% mniej niż w lutym br.), a ziarna żyta 0,4 tys. ton (o 92,1% więcej niż przed rokiem, ale o 2,4% mniej niż przed miesiącem). Skup podstawowych produktów zwierzęcych a kształtował się następująco: w tys. t I III 2015 III 2015 I III 2014 = w tys. t III 2014 II 2015 Żywiec rzeźny b... 31,2 107,0 11,8 118,7 129,5 w tym: bydło (bez cieląt)... 2,2 114,4 1,0 154,8 161,3 trzoda chlewna... 10,0 113,1 4,0 123,2 139,6 drób... 19,0 103,2 6,8 112,4 121,1 Mleko c... 48,0 99,0 16,7 97,8 110,5 a Bez skupu realizowanego przez osoby fizyczne. b Obejmuje bydło, cielęta, trzodę chlewną, owce, konie i drób; w wadze żywej. c W milionach litrów. Skup żywca rzeźnego (w wadze żywej) według siedziby producenta w okresie styczeń marzec br. wyniósł 31,2 tys. ton, tj. o 7,0% więcej niż w analogicznym okresie ub. roku. Skup żywca wołowego bez cieląt zwiększył się o 14,4%, skup żywca wieprzowego wzrósł o 13,1%, a żywca drobiowego o 3,2%. W marcu br. producenci z województwa śląskiego dostarczyli do skupu 11,8 tys. ton żywca rzeźnego, tj. więcej niż przed rokiem i miesiącem odpowiednio o: 18,7% i 29,5%. W skali roku wzrósł skup żywca wołowego bez cieląt (o 54,8%), wieprzowego (o 23,2%) i drobiowego (o 12,4%). W porównaniu z poprzednim miesiącem skupiono więcej żywca wołowego bez cieląt (o 61,3%), wieprzowego (o 39,6%) i drobiowego (o 21,1%). 12
Przeciętne ceny wybranych produktów rolnych kształtowały się następująco: Ceny w skupie Ceny na targowiskach w zł III 2015 I III 2015 III 2015 I III 2015 III 2014 = II 2015 = w zł I III 2014 = w zł III 2014 = II 2015 = w zł I III 2014 = Ziarno zbóż a za 1 dt: pszenica... 65,59 89,5 93,8 67,99 92,1 83,93 88,7 100,0 83,82 87,8 żyto... 52,08 99,3 97,6 52,78 97,9 65,24 84,4 94,3 67,42 86,9 Ziemniaki b za 1 dt... 31,34 36,7 113,3 28,77 44,4 69,09 54,6 101,4 68,74 53,2 Żywiec rzeźny za 1 kg wagi żywej: w tym: bydło (bez cieląt)... 6,41 105,6 104,7 6,20 101,4. x x. x trzoda chlewna... 4,21 91,3 100,7 4,12 87,0. x x. x drób... 3,61 92,3 108,9 3,54 92,8. x x. x Zwierzęta gospodarskie za 1 szt.: prosię na chów.... x x. x 224,00 104,5 99,1 220,00 102,2 Mleko za 1 hl... 120,06 76,9 99,1 122,11 76,9. x x. x a W skupie bez ziarna siewnego. b Na targowiskach jadalne. Przeciętna cena skupu 1 dt ziarna pszenicy w marcu br. wyniosła 65,59 zł i zmniejszyła się zarówno w skali roku (o 10,5%), jak i miesiąca (o 6,2%). W kraju za 1 dt ziarna pszenicy w skupie w marcu br. płacono średnio 69,34 zł, tj. mniej niż przed rokiem i miesiącem odpowiednio o: 8,1% i 1,9%. Średnia cena skupu 1 dt ziarna żyta osiągnęła poziom 52,08 zł, tj. niższy o 0,7% w porównaniu z marcem ub. roku i niższy o 2,4% w odniesieniu do lutego br. W kraju przeciętna cena 1 dt ziarna żyta w skupie wyniosła 51,49 zł, tj. mniej niż przed rokiem i miesiącem odpowiednio o: 10,0% i 1,0%. zł za 1 dt Przeciętne ceny skupu zbóż i targowiskowe ceny ziemniaków 190,00 160,00 130,00 100,00 70,00 40,00 10,00 III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III 2012 2013 2014 2015 pszenica żyto ziemniaki Przeciętna cena 1 dt ziarna pszenicy na targowiskach w marcu br. wyniosła 83,93 zł, tj. o 11,3% mniej niż przed rokiem, a w porównaniu z lutym br. utrzymała się na tym samym poziomie. W kraju średnia cena targowiskowa ziarna pszenicy w marcu br. wyniosła 76,57 zł za 1 dt, tj. mniej niż przed rokiem (o 15,0%), ale więcej niż przed miesiącem (o 0,2%). Przeciętna cena targowiskowa ziarna żyta ukształtowała się na poziomie 65,24 zł za 1 dt, tj. niższym niż w marcu ub. roku (o 15,6%) i w lutym br. (o 5,7%). W kraju średnia cena 1 dt ziarna żyta na targowiskach w marcu br. wyniosła 57,88 zł, tj. mniej niż przed rokiem (o 15,0%), ale więcej niż przed miesiącem (o 1,0%). Przeciętna cena ziemniaków jadalnych na targowiskach w marcu br. ukształtowała się na poziomie 69,09 zł za 1 dt i była o 45,4% niższa w odniesieniu do ceny uzyskanej w marcu ub. roku, ale o 1,4% wyższa niż w lutym br. W kraju średnia targowiskowa cena ziemniaków jadalnych wyniosła 67,28 zł za 1 dt i była niższa zarówno w porównaniu z ceną uzyskaną w marcu ub. roku, jak i w lutym br. odpowiednio o: 45,7% i 2,6%. 13
Relacja ceny skupu 1 kg żywca wieprzowego do ceny 1 kg żyta na targowiskach w marcu br. wyniosła 6,5 wobec 6,0 przed rokiem i 6,1 przed miesiącem, co świadczy o poprawie opłacalności chowu trzody chlewnej. 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 Relacja przeciętnych cen skupu żywca wieprzowego do przeciętnych cen żyta na targowiskach III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III 2012 2013 2014 2015 woj. śląskie Polska Skup mleka krowiego w okresie styczeń marzec br. ukształtował się na poziomie 48,0 mln litrów i był o 1,0% mniejszy niż w analogicznym okresie ub. roku. W marcu br. dostawy mleka krowiego do skupu wyniosły 16,7 mln litrów, tj. o 2,2% mniej niż przed rokiem, ale o 10,5% więcej niż przed miesiącem. Przeciętna cena mleka krowiego w skupie w marcu br. osiągnęła poziom 120,06 zł za 100 litrów, tj. niższy niż przed rokiem i miesiącem odpowiednio o: 23,1% i 0,9%. zł za 1 kg 8,00 7,00 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 Przeciętne ceny skupu żywca i mleka zł za 1 l mleka 1,69 1,45 1,21 0,97 0,72 0,48 0,24 1,00 III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III 2012 2013 2014 2015 bydło (bez cieląt) trzoda chlewna drób mleko 0,00 PRZEMYSŁ I BUDOWNICTWO Produkcja sprzedana przemysłu w marcu br. wyniosła (w cenach bieżących) 17759,4 mln zł i była (w cenach stałych) o 13,5% wyższa niż przed rokiem (w marcu 2014 r. w relacji do marca 2013 r. wzrost o 0,6%) oraz o 18,0% wyższa niż w poprzednim miesiącu. W ujęciu rocznym wzrost produkcji sprzedanej odnotowano we wszystkich sekcjach przemysłu, i tak w: górnictwie i wydobywaniu o 17,0%, przetwórstwie przemysłowym o 13,3% (udział tej sekcji stanowił 83,5% produkcji sprzedanej przemysłu), wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę o 9,8% oraz w dostawie wody; gospodarowaniu ściekami i odpadami; rekultywacji o 9,0%. 14
130 125 120 115 110 105 100 95 90 85 80 III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III woj. śląskie Polska Dynamika produkcji sprzedanej przemysłu (przeciętna miesięczna 2010 ; ceny stałe) 2012 2013 2014 2015 W marcu br. w odniesieniu do analogicznego miesiąca ub. roku wzrost produkcji sprzedanej odnotowano w 24 działach przemysłu (spośród 32 badanych). Wyższy poziom produkcji sprzedanej odnotowano m.in. w produkcji pojazdów samochodowych, przyczep i naczep (o 21,8%), urządzeń elektrycznych (o 21,4%) oraz w wydobywaniu węgla kamiennego i węgla brunatnego (lignitu) o 19,5%. Spadek produkcji wystąpił m.in. w produkcji metali (o 1,8%). W porównaniu z lutym br. wzrost produkcji sprzedanej wystąpił we wszystkich sekcjach przemysłu, największy w górnictwie i wydobywaniu (o 39,1%). Wyższą produkcję sprzedaną odnotowano w 29 działach przemysłu. Wydajność pracy w przemyśle, mierzona produkcją sprzedaną przypadającą na 1 zatrudnionego, w marcu br. wyniosła (w cenach bieżących) 41,6 tys. zł i była wyższa (w cenach stałych) o 14,3% w porównaniu z analogicznym miesiącem ub. roku, przy niższym przeciętnym zatrudnieniu o 0,8%, ale wyższym przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniu brutto o 8,3%. W okresie styczeń marzec br. produkcja sprzedana przemysłu wyniosła 48210,1 mln zł i była o 6,4% wyższa niż w analogicznym okresie ub. roku. Jej wzrost zanotowano w: przetwórstwie przemysłowym (o 7,9%), wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (o 4,7%) oraz w dostawie wody; gospodarowaniu ściekami i odpadami; rekultywacji (o 3,2%). Spadek odnotowano w górnictwie i wydobywaniu (o 2,3%). Wzrost produkcji wystąpił w 21 działach przemysłu, m.in. w produkcji: pojazdów samochodowych, przyczep i naczep (o 14,9%), wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych (o 12,8%) oraz urządzeń elektrycznych (o 12,3%). Spadek odnotowano m.in. w produkcji maszyn i urządzeń (o 10,5%) oraz w wydobywaniu węgla kamiennego i brunatnego (lignitu) o 1,4%. 15
Dynamika (w cenach stałych) i struktura (w cenach bieżących) produkcji sprzedanej przemysłu kształtowały się następująco: III 2015 I III 2015 analogiczny okres roku poprzedniego w odsetkach O G Ó Ł E M... 113,5 106,4 100,0 Górnictwo i wydobywanie... 117,0 97,7 9,8 w tym: wydobywanie węgla kamiennego i węgla brunatnego (lignitu)... 119,5 98,6 9,3 Przetwórstwo przemysłowe... 113,3 107,9 83,2 w tym produkcja: artykułów spożywczych... 111,9 102,8 7,1 wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych... 114,9 112,8 5,4 wyrobów z pozostałych mineralnych surowców 109,0 106,7 4,0 niemetalicznych... metali... 98,2 99,7 13,1 wyrobów z metali... 117,9 110,0 8,8 urządzeń elektrycznych... 121,4 112,3 3,8 maszyn i urządzeń... 108,7 89,5 2,2 pojazdów samochodowych, przyczep i naczep... 121,8 114,9 27,5 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę... 109,8 104,7 4,4 Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja... 109,0 103,2 2,6 Produkcja sprzedana budownictwa (w cenach bieżących) w marcu br. wyniosła 1436,8 mln zł i była wyższa niż w marcu ub. roku (o 9,4%) oraz wyższa w porównaniu z lutym br. (o 38,6%). W okresie styczeń marzec br. produkcja sprzedana przedsiębiorstw budowlanych osiągnęła wartość 3430,8 mln zł i była o 2,5% niższa niż w analogicznym okresie ub. roku. Wydajność pracy w budownictwie, mierzona wartością przychodów ze sprzedaży wyrobów i usług na 1 zatrudnionego, w marcu br. ukształtowała się na poziomie 26,6 tys. zł i była o 17,3% wyższa niż przed rokiem, przy spadku przeciętnej liczby zatrudnionych o 6,7% i wzroście przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto o 5,5%. Produkcja budowlano-montażowa (stanowiąca 58,1% produkcji sprzedanej budownictwa) zrealizowana w marcu br. wyniosła 835,3 mln zł i w relacji do marca ub. roku zwiększyła się o 12,9%. Wzrost produkcji odnotowano w przedsiębiorstwach zajmujących się głównie budową budynków oraz wykonywaniem robót budowlanych specjalistycznych. Spadek produkcji wystąpił w przedsiębiorstwach których podstawowym rodzajem działalności były roboty związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej. Dynamika i struktura (w cenach bieżących) produkcji budowlano-montażowej kształtowały się następująco: III 2015 I III 2015 analogiczny okres roku poprzedniego w odsetkach O G Ó Ł E M... 112,9 103,2 100,0 Budowa budynków... 118,3 102,9 29,7 Budowa obiektów inżynierii lądowej i wodnej... 76,1 79,3 29,5 Roboty budowlane specjalistyczne... 157,5 132,3 40,8 W okresie styczeń marzec br. produkcja budowlano-montażowa wyniosła 1965,5 mln zł i była wyższa o 3,2% w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku. 16
BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE Według wstępnych danych 2, w marcu br. oddano do użytkowania 841 mieszkań, tj. o 103 mniej niż przed rokiem (o 10,9%) i o 188 więcej niż w lutym br. (o 28,8%). W kraju liczba oddanych mieszkań wyniosła 11064 i była większa w porównaniu z marcem ub. roku (o 4,3%) i większa w porównaniu z poprzednim miesiącem (o 15,9%). Najwięcej mieszkań przekazali do użytkowania inwestorzy indywidualni 648 (o 29 więcej niż przed rokiem). W budownictwie przeznaczonym na sprzedaż lub wynajem oddano 79 mieszkań (o 227 mniej niż przed rokiem). W porównaniu z analogicznym okresem ub. roku wzrósł udział mieszkań oddanych do użytkowania w budownictwie indywidualnym (o 11,5 p. proc. do 77,1%), spółdzielczym (o 9,5 p. proc. do 9,5%) i komunalnym (o 2,1 p. proc. do 4,0%), natomiast zmniejszył się udział mieszkań przeznaczonych na sprzedaż lub wynajem (o 23,0 p. proc. do 9,4%). Mieszkania oddane do użytkowania w województwie śląskim w marcu br. stanowiły 7,6% ogółu mieszkań oddanych w kraju. Liczba mieszkań oddanych do użytkowania w okresie styczeń marzec br. kształtowała się następująco: w liczbach bezwzględnych Mieszkania oddane do użytkowania w odsetkach I III 2014 Przeciętna powierzchnia użytkowa 1 mieszkania w m 2 O G Ó Ł E M... 2356 100,0 90,6 126,0 Indywidualne... 1814 77,0 101,7 143,2 Przeznaczone na sprzedaż lub wynajem 404 17,1 53,7 71,8 Spółdzielcze... 80 3,4 x 70,5 Komunalne... 58 2,5 92,1 43,4 W okresie styczeń marzec br. oddano do użytkowania 2356 mieszkań, tj. o 244 mniej niż w analogicznym okresie ub. roku. Spadek liczby oddanych mieszkań odnotowano w budownictwie przeznaczonym na sprzedaż lub wynajem (o 348) i w budownictwie komunalnym (o 5). Więcej mieszkań oddano w budownictwie spółdzielczym (o 80) i indywidualnym (o 30). Przeciętna powierzchnia 1 mieszkania oddanego do użytkowania w okresie styczeń marzec br. wyniosła 126,0 m 2 i była większa niż przed rokiem o 4,2 m 2. Większa niż przed rokiem była przeciętna powierzchnia 1 mieszkania przekazanego do użytkowania w budownictwie komunalnym (o 6,7 m 2 ) oraz w budownictwie przeznaczonym na sprzedaż lub wynajem (o 3,6 m 2 ), mniejsza natomiast w budownictwie indywidualnym (o 4,2 m 2 ). 180 Dynamika mieszkań oddanych do użytkowania (analogiczny okres 2010 ) 160 140 120 100 80 60 I-III I-IV I-V I-VI I-VII I-VIII I-IX I-X I-XI I-XII I I-II I-III I-IV I-V I-VI I-VII I-VIII I-IX I-X I-XI I-XII I I-II I-III woj. śląskie Polska 2013 2014 2015 2 Dane meldunkowe mogą ulec zmianie po opracowaniu sprawozdań kwartalnych. 17
W okresie styczeń marzec br. najwięcej mieszkań przekazano do użytkowania w Gliwicach (137), powiecie mikołowskim (135) i powiecie cieszyńskim (133), a najmniej w Piekarach Śląskich (17), Siemianowicach Śląskich (19) i Mysłowicach (20). Mieszkania oddane do użytkowania według powiatów w okresie styczeń marzec 2015 r. Polska 31817 woj. śląskie 2356 17 28 (9) 29 60 (9) 61 90 (9) 91 117 (6) 118 137 (3) W nawiasach podano liczbę powiatów. Mieszkania o największej przeciętnej powierzchni użytkowej wybudowano w powiecie wodzisławskim (174,6 m 2 ), myszkowskim (172,8 m 2 ) i raciborskim (172,0 m 2 ) i były to mieszkania zrealizowane przez inwestorów indywidualnych. Mieszkania o najmniejszej przeciętnej powierzchni oddano do użytkowania w Świętochłowicach (44,7 m 2 ), Tychach (80,3 m 2 ) i Rudzie Śląskiej (91,0 m 2 ). W marcu br. starostwa powiatowe wydały pozwolenia na budowę 1044 mieszkań, tj. o 192 więcej niż w analogicznym miesiącu ub. roku. Wydane pozwolenia dotyczyły przede wszystkim mieszkań budowanych przez inwestorów indywidualnych (823) i budownictwa przeznaczonego na sprzedaż lub wynajem (180). W marcu br. rozpoczęto budowę 1100 mieszkań (o 238 więcej niż w marcu ub. roku), z tego 821 w budownictwie indywidualnym, a 279 w budownictwie przeznaczonym na sprzedaż lub wynajem. 18
Liczba mieszkań, na budowę których wydano pozwolenia i mieszkań, których budowę rozpoczęto w okresie styczeń marzec br. kształtowała się następująco: w liczbach bezwzględnych Mieszkania, na budowę których wydano pozwolenia w odsetkach I III 2014 = Mieszkania, których budowę rozpoczęto w liczbach bezwzględnych w odsetkach I III 2014 = O G Ó Ł E M... 2901 100,0 145,3 2385 100,0 122,9 Indywidualne... 1920 66,2 123,1 1613 67,6 101,4 Spółdzielcze 4 0,1 400,0 24 1,0 300,0 Przeznaczone na sprzedaż lub wynajem... 933 32,2 262,1 748 31,4 240,5 Komunalne... 44 1,5 55,7 x RYNEK WEWNĘTRZNY W marcu br. sprzedaż detaliczna (w cenach bieżących) zrealizowana przez przedsiębiorstwa handlowe i niehandlowe była wyższa niż w analogicznym miesiącu ub. roku o 3,2% (w marcu 2014 r. w relacji do marca 2013 r. wzrost o 8,0%) oraz wyższa niż przed miesiącem o 13,3%. W ujęciu rocznym wzrost sprzedaży detalicznej wystąpił m.in. w grupach: prasa, książki, pozostała sprzedaż w wyspecjalizowanych sklepach (o 53,5%), meble, RTV, AGD (o 15,0%), żywność, napoje i wyroby tytoniowe (o 7,7%) oraz farmaceutyki, kosmetyki, sprzęt ortopedyczny (o 6,6%). Spadek odnotowano natomiast w grupach: pozostałe (o 13,7%), paliwa stałe, ciekłe i gazowe (o 7,1%) oraz pojazdy samochodowe, motocykle, części (o 5,6%). W okresie styczeń marzec br. sprzedaż detaliczna była o 2,4% wyższa niż w analogicznym okresie ub. roku. Największy wzrost odnotowano w grupie prasa, książki, pozostała sprzedaż w wyspecjalizowanych sklepach (o 54,8%), natomiast spadek odnotowano w grupach: pozostałe (o 12,3%), pojazdy samochodowe, motocykle, części (o 7,5%), paliwa stałe, ciekłe i gazowe (o 3,0%) oraz pozostała sprzedaż detaliczna w niewyspecjalizowanych sklepach (o 0,9%). Dynamika i struktura (w cenach bieżących) sprzedaży detalicznej kształtowały się następująco: III 2015 I III 2015 analogiczny okres roku poprzedniego w odsetkach O G Ó Ł E M a... 103,2 102,4 100,0 w tym: Pojazdy samochodowe, motocykle, części... 94,4 92,5 18,3 Paliwa stałe, ciekłe i gazowe... 92,9 97,0 10,6 Żywność, napoje i wyroby tytoniowe... 107,7 104,8 30,9 Pozostała sprzedaż detaliczna w niewyspecjalizowanych sklepach... 100,3 99,1 1,9 Farmaceutyki, kosmetyki, sprzęt ortopedyczny... 106,6 107,9 6,1 Włókno, odzież, obuwie... 105,6 104,9 3,7 Meble, RTV, AGD... 115,0 110,0 7,7 Prasa, książki, pozostała sprzedaż w wyspecjalizowanych sklepach... 153,5 154,8 8,3 Pozostałe... 86,3 87,7 11,9 a Grupowania przedsiębiorstw dokonano na podstawie Polskiej Klasyfikacji Działalności PKD 2007, zaliczając przedsiębiorstwo do określonej kategorii według przeważającego rodzaju działalności, zgodnie z aktualnym w omawianym okresie stanem organizacyjnym. Odnotowane zmiany (wzrost/spadek) sprzedaży detalicznej w poszczególnych grupach rodzajów działalności przedsiębiorstw mogą zatem również wynikać ze zmiany przeważającego rodzaju działalności przedsiębiorstwa oraz zmian organizacyjnych. Nie ma to wpływu na dynamikę sprzedaży detalicznej ogółem. 19
Sprzedaż hurtowa (w cenach bieżących) w jednostkach handlowych w marcu br. była wyższa niż w marcu ub. roku o 4,3%, a w przedsiębiorstwach hurtowych była wyższa o 4,7%. W okresie styczeń marzec br. sprzedaż hurtowa była większa niż w analogicznym okresie ub. roku zarówno w przedsiębiorstwach handlowych, jak i w przedsiębiorstwach hurtowych (po 0,8%). 20
WYBRANE DANE O WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM A 2014 B 2015 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Ludność a w tys.... A.. 4595,9.. 4593,4.. 4591,5.. 4585,9 B... Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw b (w tys. osób)... A 726,4 725,9 725,7 726,8 725,2 725,0 724,1 723,9 722,8 722,4 721,4 720,6 B 721,8 721,9 720,7 poprzedni miesiąc... A 100,2 99,9 100,0 100,2 99,8 100,0 99,9 100,0 99,8 99,9 99,9 99,9 B 100,2 100,0 99,8 analogiczny miesiąc poprzedniego roku... A 97,9 97,8 98,2 98,6 98,3 98,5 98,8 99,0 98,9 99,0 99,0 99,4 B 99,4 99,4 99,3 w tym górnictwo i wydobywanie... A 112,9 111,4 110,1 109,2 108,4 107,6 106,9 106,3 105,5 104,6 104,1 102,8 B 104,0 103,7 102,7 poprzedni miesiąc... A 100,1 98,6 98,8 99,2 99,3 99,3 99,3 99,4 99,3 99,2 99,5 98,8 B 101,2 99,7 99,0 analogiczny miesiąc poprzedniego roku... A 94,7 93,5 93,0 92,8 92,5 92,2 92,1 92,0 91,7 91,3 91,3 91,1 B 92,1 93,1 93,3 Bezrobotni zarejestrowani w tys. osób (stan w końcu okresu).. A 218,4 218,3 212,7 203,7 196,5 189,0 184,9 181,5 178,7 174,9 176,1 175,7 B 184,1 184,3 180,6 Stopa bezrobocia c w % (stan w końcu okresu)... A 11,7 11,7 11,4 11,0 10,7 10,3 10,1 9,9 9,8 9,6 9,6 9,6 B 10,0 10,0 9,8 Oferty pracy (zgłoszone w ciągu miesiąca)... A 10594 9898 12073 9553 10442 10496 11344 9889 12409 11505 8145 6725 B 8781 10089 12018 Liczba bezrobotnych na 1 ofertę pracy (stan w końcu okresu) A 30 29 24 22 21 16 15 17 14 15 19 24 B 28 23 19 Przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto w sektorze przedsiębiorstw b (w zł)... A 3899,26 4342,19 4073,65 4188,41 3980,13 4092,29 4141,89 4048,33 4118,51 4143,65 4248,47 5396,44 B 4005,58 4305,66 4387,84 poprzedni miesiąc... A 74,0 111,4 93,8 102,8 95,0 102,8 101,2 97,7 101,7 100,6 102,5 127,0 B 74,2 107,5 101,9 analogiczny miesiąc poprzedniego roku... A 101,8 103,2 103,6 102,4 103,9 103,9 100,0 103,4 103,8 103,6 99,2 102,4 B 102,7 99,2 107,7 w tym górnictwo i wydobywanie... A 5539,86 8621,19 5587,88 6562,35 5477,16 5831,00 6159,71 5743,25 6188,09 6331,95 7115,60 13599,37 B 5575,35 7674,49 6366,13 poprzedni miesiąc... A 42,8 155,6 64,8 117,4 83,5 106,5 105,6 93,2 107,7 102,3 112,4 191,1 B 41,0 137,7 83,0 analogiczny miesiąc poprzedniego roku... A 94,5 105,5 103,7 96,8 102,4 106,0 88,9 102,8 107,4 106,6 98,9 105,2 B 100,6 89,0 113,9 a Stan w końcu okresu. b W przedsiębiorstwach, w których liczba pracujących przekracza 9 osób. c Udział zarejestrowanych bezrobotnych w cywilnej ludności aktywnej zawodowo, szacowanej na koniec każdego miesiąca. 21