POWIATOWY URZĄD PRACY 37-450 STALOWA WOLA, ul. Dmowskiego 8 tel. (0-15) 643 37 80; fax (0-15) 643 37 87 rzsw@praca.gov.pl, pup@pupstalowawola.pl; www.pupstalowawola.pl Centrum Aktywizacji Zawodowej Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie stalowowolskim w 2013 roku część II (prognostyczna) raportu dotycząca absolwentów szkół ponadgimnazjalnych Stalowa Wola, lipiec 2014 r.
SPIS TREŚCI WSTĘP... 3 1. ABSOLWENCI SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH W POWIECIE STALOWOWOLSKIM WEDŁUG POZIOMU WYKSZTAŁCENIA... 4 2. ABSOLWENCI Z WYKSZTAŁCENIEM WYŻSZYM W POWIECIE STALOWOWOLSKIM 6 3. ABSOLWENCI Z WYKSZTAŁCENIEM POLICEALNYM I ŚREDNIM ZAWODOWYM WEDŁUG ZAWODÓW... 7 4. ABSOLWENCI Z WYKSZTAŁCENIEM ŚREDNIM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM W POWIECIE STALOWOWOLSKIM... 10 5. ABSOLWENCI Z WYKSZTAŁCENIEM ZASADNICZYM ZAWODOWYM WEDŁUG ZAWODÓW W POWIECIE STALOWOWOLSKIM... 11 6. PRZEWIDYWANA LICZBA ABSOLWENTÓW SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH W POWIECIE STALOWOWOLSKIM W 2014 ROKU... 13 7. BEZROBOTNI ABSOLWENCI ZAREJESTROWANI W POWIATOWYM URZĘDZIE PRACY W STALOWEJ WOLI W KOŃCU 2013 ROKU... 17 PODSUMOWANIE... 20 ZAŁĄCZNIKI... 22 2
WSTĘP Monitoring zawodów, w których kształcą szkoły ponadgimnazjalne funkcjonujące na terenie powiatu jest jednym z elementów wpływających na właściwą realizację polityki rynku pracy. Niniejsze opracowanie stanowi II część Monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie stalowowolskim za 2013 rok i obejmuje wyłącznie dane o absolwentach szkół ponadgimnazjalnych z terenu powiatu stalowowolskiego. Ta część raportu rocznego ma charakter prognostyczny i jej nadrzędnym celem jest uzyskanie informacji o sytuacji absolwentów na lokalnym rynku pracy. W opracowaniu wykorzystano dane dotyczące: uczniów szkół ponadgimnazjalnych - System Informacji Oświatowej Ministerstwa Edukacji Narodowej (SIO MEN), studentów i absolwentów szkół wyższych - Główny Urząd Statystyczny, bezrobotnych absolwentów będących w rejestrze osób bezrobotnych i poszukujących pracy - Powiatowy Urząd Pracy w Stalowej Woli. W monitoringu przedstawione zostały informacje dotyczące struktury zawodowej absolwentów według szkół i zawodów w 2013 roku oraz przewidywanej liczby absolwentów kończących szkoły ponadgimnazjalne w 2014 roku. Scharakteryzowano także sytuację zawodową bezrobotnych absolwentów zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Stalowej Woli na dzień 31.12.2013 roku według poziomu wykształcenia. W przedstawionym opracowaniu pojęcie bezrobotny absolwent oznacza osobę, która w 2013 roku ukończyła szkołę ponadgimnazjalną i figurowała w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Stalowej Woli w końcu 2013 roku. 3
1. ABSOLWENCI SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH W POWIECIE STALOWOWOLSKIM WEDŁUG POZIOMU WYKSZTAŁCENIA W 2013 roku szkoły ponadgimnazjalne powiatu stalowowolskiego ukończyło łącznie 1991 absolwentów (liczba ta nie uwzględnia absolwentów szkół wyższych). W porównaniu do 2012 roku liczba osób kończących te szkoły zmniejszyła się o 104 osoby (5,0%). Na terenie powiatu młodzież kształciła się w następujących typach szkół: - zasadnicze szkoły zawodowe, - szkoły średnie techniczne (technika, licea zawodowe), - licea ogólnokształcące, - szkoły policealne. Liczbę absolwentów kończących naukę w latach 2012-2013 według rodzaju ukończonej szkoły oraz przewidywaną liczbę absolwentów tych szkół w 2014 roku przedstawia poniższy wykres. W 2013 roku na poziomie szkolnictwa ponadgimnazjalnego zwiększyła się liczba absolwentów szkół policealnych o 62 osoby (tj. o 39,5%) oraz liczba absolwentów liceów ogólnokształcących - o 33 osoby (tj. o 3,3%). Jednocześnie zmniejszyła się liczba absolwentów szkół średnich technicznych (technika, licea zawodowe) o 116 osób (tj. o 19,8%) oraz liczba absolwentów zasadniczych szkół zawodowych o 83 osoby (tj. o 24,4 %). W prognozie na rok 2014 przewidywany jest wzrost liczby absolwentów na poziomie kształcenia policealnego i średniego technicznego. Największy wzrost prognozowany jest wśród absolwentów szkół 4
policealnych. Zmniejszy się natomiast liczba absolwentów kończących licea ogólnokształcące i szkoły zasadnicze zawodowe. Największy spadek nastąpi wśród absolwentów liceów ogólnokształcących. Strukturę absolwentów ze względu na rodzaj ukończonej szkoły (za wyjątkiem absolwentów szkół wyższych) w powiecie stalowowolskim przedstawia poniższy wykres. W strukturze absolwentów szkół ponadgimnazjalnych działających na terenie powiatu stalowowolskiego największy udział stanowili absolwenci liceów ogólnokształcących - 52,5% (1046 osób). Absolwenci szkół średnich technicznych (technika, licea zawodowe) stanowili 23,6% ogółu absolwentów (469 osób). Zasadnicze szkoły zawodowe ukończyło 12,9% ogółu absolwentów (257 osób). Najmniej, 11,0% (219 osób) stanowili absolwenci szkół policealnych. Na przestrzeni ostatnich lat nie odnotowuje się szczególnych zmian w strukturze absolwentów szkół ponadgimnazjalnych. Dominujący udział mają absolwenci szkół ogólnokształcących, natomiast najmniejszy - absolwenci szkół policealnych. 5
2. ABSOLWENCI Z WYKSZTAŁCENIEM WYŻSZYM W POWIECIE STALOWOWOLSKIM Dane GUS dotyczące studentów i absolwentów szkół wyższych uwzględniają jedną z wyższych uczelni mającą siedzibę na terenie powiatu stalowowolskiego tj. Wyższą Szkołę Ekonomiczną w Stalowej Woli. Liczba absolwentów WSE w roku akademickim 2012/2013 wynosiła 83 osoby (tj. o 76 osób mniej niż w roku poprzednim), w tym 57 kobiet (68,7%). Na koniec 2013 roku w ewidencji tut. urzędu pracy pozostawało 8 absolwentów WSE. Młodzież powiatu stalowowolskiego może kształcić się także na następujących wyższych uczelniach, mających wydziały zamiejscowe w Stalowej Woli: Katolicki Uniwersytet Lubelski Wydział Zamiejscowy Nauk o Społeczeństwie w Stalowej Woli, Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza w Rzeszowie Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny w Stalowej Woli. Dane publikowane przez Główny Urząd Statystyczny dot. absolwentów oddziałów zamiejscowych są przedstawione w ogólnej liczbie absolwentów, dlatego też w przedstawionej analizie dane dot. stalowowolskich filii tych uczelni nie zostały wykazane. 6
3. ABSOLWENCI Z WYKSZTAŁCENIEM POLICEALNYM I ŚREDNIM ZAWODOWYM WEDŁUG ZAWODÓW Szkoły policealne i średnie zawodowe w powiecie stalowowolskim ukończyło w 2013 roku łącznie 688 absolwentów, tj. o 54 osoby (7,3 %) mniej niż w poprzednim roku. Absolwenci tych szkół zdobywali wykształcenie w 28 zawodach. W tut. urzędzie pracy w końcu 2013 roku zarejestrowanych było 130 bezrobotnych absolwentów tych szkół (tj. 18,9% absolwentów kończących te szkoły), tj. o 33 osoby (20,2%) mniej niż w końcu 2012 roku. Strukturę zawodową absolwentów szkół policealnych i średnich zawodowych według zawodów w powiecie stalowowolskim w 2013 roku wraz z prognozą na 2014 rok przedstawia poniższa tabela. Kod zawodu "311513" Nazwa zawodu Absolwenci, którzy ukończyli szkołę na terenie powiatu w roku 2013 Bezrobotni absolwenci zarejestrowani w PUP w końcu roku 2013 w tym bezrobotni absolwenci ze szkół danego powiatu Przewidywani absolwenci w roku 2014 (5) : (3) w % 1 2 3 4 5 6 7 Wykształcenie policealne i średnie zawodowe Technik pojazdów samochodowych* 55 10 10 36 18,18 "351203" Technik informatyk* 53 13 13 71 24,53 "311204" "514207" Technik budownictwa* 52 6 6 52 11,54 Technik usług kosmetycznych* 43 6 6 39 13,95 "311504" Technik mechanik* 37 7 7 25 18,92 "522305" Technik handlowiec* 37 6 6 14 16,22 "343403" Technik organizacji usług gastronomicznych* 35 4 4 8 11,43 "331403" Technik ekonomista* 34 3 3 25 8,82 "311206" Technik drogownictwa* 25 8 8 24 32,00 "325601" Ratownik medyczny* 25 4 4 20 16,00 "343203" Florysta* 25 0 0 42 0 "532102" Opiekun medyczny* 25 8 8 99 32,00 "512001" Kucharz* 23 11 11 23 47,83 "311208" "514105" Technik inżynierii środowiska i melioracji* 20 4 4 10 20,00 Technik usług fryzjerskich* 20 3 3 47 15,00 "333107" Technik logistyk* 18 3 3 23 16,67 "513101" Kelner* 18 5 5 7 27,78 7
"321301" "322002" Technik farmaceutyczny* 17 6 6 14 35,29 Technik żywienia i gospodarstwa domowego* 16 5 5 17 31,25 "325402" Technik masażysta* 16 3 3 20 18,75 "343602" Muzyk* 16 0 0 22 0 "311408" Technik elektronik* 14 4 4 12 28,57 "311410" Technik mechatronik* 14 1 1 12 7,143 "311924" "314202" "325101" "311209" Technik technologii odzieży* 14 4 4 4 28,57 Technik architektury krajobrazu* 13 2 2 11 15,38 Asystentka stomatologiczna* 11 3 3 17 27,27 Technik urządzeń sanitarnych* 6 1 1 10 16,67 "351103" Technik teleinformatyk* 6 0 0 11 0 *- zawód szkolny Analizując powyższą tabelę można zauważyć, że w 2013 roku podobnie jak w latach poprzednich najwięcej absolwentów szkół tego poziomu kształcenia posiadało zawód: technik pojazdów samochodowych (55 osób) - spośród których 18,8% było zarejestrowanych w urzędzie pracy jako bezrobotni w końcu 2013 roku, technik informatyk (53 osoby) - w końcu roku 2013 24,5% to osoby bezrobotne, technik budownictwa (52 osoby) - spośród, których 11,5 % to osoby bezrobotne. W porównaniu z rokiem ubiegłym w 2013 roku odnotowano wyraźny spadek liczby absolwentów w zawodach: technik budownictwa o 41 osób (tj. 44,1%) i technik mechanik o 40 osób (tj. 52,0%). Najliczniejszą grupę wśród absolwentów szkół policealnych w 2013 roku stanowili absolwenci, posiadający zawód: technik usług kosmetycznych (43 osoby, tj. 19,6% wszystkich absolwentów szkół policealnych); liczba bezrobotnych absolwentów zarejestrowanych w PUP w końcu 2013 roku 6 osób, opiekun medyczny (25 osób, tj. 11,4% wszystkich absolwentów szkół policealnych); liczba bezrobotnych absolwentów w końcu 2013 roku - 8 osób, ratownik medyczny (25 osób, tj. 11,4% wszystkich absolwentów szkół policealnych); liczba bezrobotnych absolwentów w końcu 2013 roku 4 osoby, florysta (25 osób, tj. 11,4% wszystkich absolwentów szkół policealnych); liczba bezrobotnych absolwentów w końcu 2013 roku 0 osób, technik organizacji usług gastronomicznych (22 osoby, tj. 10,0% wszystkich absolwentów szkół policealnych); liczba bezrobotnych absolwentów w końcu 2013 roku 3 osoby, technik usług fryzjerskich (20 osób, tj. 9,1% wszystkich absolwentów szkół policealnych); liczba bezrobotnych absolwentów w końcu 2013 roku 3 osoby. 8
Najliczniejszą grupę absolwentów szkół średnich technicznych (technika, licea zawodowe) w 2013 roku stanowili absolwenci kończący kierunki: technik pojazdów samochodowych (55 osób tj. 11,7% ogółu absolwentów tych szkół); liczba bezrobotnych absolwentów w końcu 2013 roku 10 osób, technik informatyk (53 osoby tj. 10,3% ogółu absolwentów tych szkół); liczba bezrobotnych absolwentów w końcu 2013 roku 13 osób, technik budownictwa (52 osoby tj. 11,1% ogółu absolwentów tych szkół); liczba bezrobotnych absolwentów w końcu 2013 roku 6 osób, technik mechanik (37 osób tj. 7,9% ogółu absolwentów tych szkół); liczba bezrobotnych absolwentów w końcu 2013 roku 7 osób, technik ekonomista (34 osoby tj. 7,2% ogółu absolwentów tych szkół); liczba bezrobotnych absolwentów w końcu 2013 roku 3 osoby. Z analizy rankingu zawodów deficytowych i nadwyżkowych powiatu stalowowolskiego za 2013 rok wynika, iż niemalże wszystkie zawody na poziomie wykształcenia policealnego i średniego zawodowego identyfikowane są jako zawody nadwyżkowe. Największe trudności z uzyskaniem zatrudnienia będą mieli absolwenci posiadający zawód: technik inżynierii środowiska i melioracji, technik urządzeń sanitarnych, technik mechatronik, technik technologii odzieży, technik architektury krajobrazu, technik organizacji reklamy oraz technik organizacji usług gastronomicznych. W 2013 roku w tut. urzędzie pracy nie zarejestrowano żadnej oferty pracy we wskazanych zawodach. Zawód technik bezpieczeństwa i higieny pracy oraz technik logistyk zostały zidentyfikowane jako zawody zrównoważone. Oznacza to, że w tych zawodach zarejestrowanych zostało prawie tyle samo ofert pracy, co osób poszukujących zatrudnienia w tych zawodach. Jednak biorąc pod uwagę, iż we wskazanych zawodach odnotowano zaledwie po jednej ofercie pracy trudno jest jednoznacznie wskazać te zawody jako zawody dające realnie większą szansę na podjęcie zatrudnienia. 9
4. ABSOLWENCI Z WYKSZTAŁCENIEM ŚREDNIM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM W POWIECIE STALOWOWOLSKIM Absolwenci liceów ogólnokształcących stanowili największą grupę wśród osób kończących naukę w szkołach ponadgimnazjalnych w 2013 roku. Szkoły te łącznie ukończyło 1046 absolwentów, tj. o 33 osoby (3,3%) więcej niż w roku poprzednim. Liczbę absolwentów z wykształceniem średnim ogólnokształcącym w powiecie stalowowolskim w 2013 roku wraz z prognozą na 2014 roku przedstawia poniższa tabela. Kod zawodu Nazwa zawodu Absolwenci, którzy ukończyli szkołę na terenie powiatu w roku 2013 Bezrobotni absolwenci zarejestrowani w PUP w końcu roku 2013 w tym bezrobotni absolwenci ze szkół danego powiatu Przewidywani absolwenci w roku 2014 (4) : (3) w % 1 2 3 4 5 6 7 Wykształcenie średnie ogólnokształcące 000000 Bez zawodu 1046 74 74 978 7,07 Z ogólnej liczby absolwentów z wykształceniem ogólnokształcącym 74 osoby (7,1%) zarejestrowało się w tutejszym urzędzie pracy jako osoby bezrobotne. Liczba zarejestrowanych w urzędzie pracy absolwentów szkół ogólnokształcących jest zdecydowanie mniejsza od liczby osób, które ukończyły te szkoły. Wiąże się to zapewne w dużym stopniu z kontynuowaniem nauki w szkołach policealnych i wyższych w celu podniesienia poziomu wykształcenia i kwalifikacji. 10
5. ABSOLWENCI Z WYKSZTAŁCENIEM ZASADNICZYM ZAWODOWYM WEDŁUG ZAWODÓW W POWIECIE STALOWOWOLSKIM Zasadnicze szkoły zawodowe powiatu stalowowolskiego w 2013 roku ukończyło 257 absolwentów i w porównaniu z rokiem poprzednim było to o 83 osoby (24,4%) mniej. Absolwenci tych szkół kształcili się w 14 zawodach. Strukturę zawodową absolwentów szkół zasadniczych zawodowych według zawodów w powiecie stalowowolskim w 2013 roku wraz z prognozą na 2014 roku przedstawia poniższa tabela. Kod zawodu Nazwa zawodu Absolwenci, którzy ukończyli szkołę na terenie powiatu w roku 2013 Bezrobotni absolwenci zarejestrowani w PUP w końcu roku 2013 w tym bezrobotni absolwenci ze szkół danego powiatu Przewidywani absolwenci w roku 2014 (4) : (3) w % "512002" "712904" 1 2 3 4 5 6 7 Wykształcenie zasadnicze zawodowe Kucharz małej gastronomii* 38 11 11 0 28,95 Technolog robót wykończeniowych w budownictwie* 38 18 18 57 47,37 "514101" Fryzjer* 37 8 8 40 21,62 "723103" "741203" Mechanik pojazdów samochodowych* 37 8 8 35 21,62 Elektromechanik pojazdów samochodowych* 24 9 9 31 37,50 "711202" Murarz* 16 1 1 23 6,25 "522301" Sprzedawca* 13 5 5 0 38,46 "721306" Blacharz samochodowy* 12 3 3 8 25,00 "751201" Cukiernik* 12 1 1 15 8,33 "712604" Monter instalacji i urządzeń sanitarnych* 11 4 4 20 36,36 "722204" Ślusarz* 6 4 4 7 66,67 "722307" Operator obrabiarek skrawających* 6 0 0 0 0 "751204" Piekarz* 6 0 0 0 0 "752205" Stolarz* 1 0 0 2 0 *- zawód szkolny 11
Analizując strukturę zawodową absolwentów szkół zasadniczych zawodowych możemy zauważyć, iż najliczniejszą grupę stanowią osoby posiadające zawód: kucharz małej gastronomii (38 osób, tj. 14,8% wszystkich absolwentów zasadniczych szkół zawodowych); liczba bezrobotnych absolwentów w końcu 2013 roku - 11 osób, technolog robót wykończeniowych w budownictwie (38 osób, tj.14,8% wszystkich absolwentów zasadniczych szkół zawodowych); liczba bezrobotnych absolwentów w końcu 2013 roku 18 osób, fryzjer (37 osób, tj. 14,4% wszystkich absolwentów zasadniczych szkół zawodowych); liczba bezrobotnych absolwentów w końcu 2013 roku 8 osób, mechanik pojazdów samochodowych (37 osób, tj.14,4% wszystkich absolwentów zasadniczych szkół zawodowych); liczba bezrobotnych absolwentów w końcu 2013 roku 8 osób, elektromechanik pojazdów samochodowych (24 osoby, tj. 9,3% wszystkich absolwentów zasadniczych szkół zawodowych); liczba bezrobotnych absolwentów w końcu 2013 roku 9 osób. Niepokojący jest fakt, że wszystkie kierunki kształcenia na poziomie zawodowym w powiecie stalowowolskim to zawody nadwyżkowe. Największe trudności z uzyskaniem zatrudnienia będą mieli absolwenci posiadający zawód: kucharz małej gastronomii i elektromechanik pojazdów samochodowych, gdyż w tych zawodach w 2013 roku nie zarejestrowano żadnej oferty pracy. 12
6. PRZEWIDYWANA LICZBA ABSOLWENTÓW SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH W POWIECIE STALOWOWOLSKIM W 2014 ROKU Przewiduje się, że w roku 2014 w powiecie stalowowolskim, ogólna liczba absolwentów szkół ponadgimnazjalnych kształtować się będzie na poziomie 2 062 osoby, czyli ok. 3,6% (71 osób) więcej niż w roku poprzednim, z tego: 47,4% (978 osób) stanowić będą absolwenci liceów ogólnokształcących (tj. o 68 osób mniej niż w roku 2013) i będzie to tradycyjnie najliczniejsza grupa absolwentów, 23,8% (490 osób) stanowić będą absolwenci szkół średnich zawodowych (tj. o 21 osób więcej niż w roku poprzednim), 17,3% (356 osób) stanowić będą absolwenci szkół policealnych (tj. o 137 osób więcej niż w roku poprzednim), 11,5% (238 osób) stanowić będą absolwenci zasadniczych szkół zawodowych tj. o 19 osób mniej niż w roku poprzednim). Poniższa tabela przedstawia przewidywaną liczbę absolwentów w 2014 roku oraz liczbę absolwentów, którzy ukończyli szkołę w 2013 roku z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym. Lp. Absolwenci, którzy Przewidywani Kod ukończyli szkołę na Różnica Nazwa Zawodu absolwenci zawodu terenie powiatu w roku 2014 w roku 2013 1 2 3 4 5 6 1. "532102" Opiekun medyczny* 99 25 +74 2. "351203" Technik informatyk* 71 53 +18 3. "311204" Technik budownictwa* 52 52 Bez zmian 4. "514105" Technik usług fryzjerskich* 47 20 +27 5. "343203" Florysta* 42 25 +17 6. "514207" Technik usług kosmetycznych* 39 43-4 7. "311513" Technik pojazdów samochodowych* 36 55-19 8. "325509" Technik bezpieczeństwa i higieny pracy* 30 0 +30 9. "333906" Technik organizacji reklamy* 29 0 +29 10. "431103" Technik rachunkowości* 27 0 +27 11. "311504" Technik mechanik* 25 37-12 12. "331403" Technik ekonomista* 25 34-9 13. "311206" Technik drogownictwa* 24 25-1 14. "333107" Technik logistyk* 23 18 +5 15. "512001" Kucharz* 23 23 Bez zmian 16. "343602" Muzyk* 22 16 +6 17. "334306" Technik administracji* 21 0 +21 18. "325402" Technik masażysta* 20 16 +4 19. "325601" Ratownik medyczny* 20 25-5 13
20. Technik żywienia i gospodarstwa 17 16 "322002" domowego* +1 21. "325101" Asystentka stomatologiczna* 17 11 +6 22. "321301" Technik farmaceutyczny* 14 17-3 23. "522305" Technik handlowiec* 14 37-23 24. Pozostali pracownicy opieki osobistej w ochronie zdrowia i pokrewni gdzie 13 0 "532990" indziej niesklasyfikowani +13 25. "311408" Technik elektronik* 12 14-2 26. "311410" Technik mechatronik* 12 14-2 27. "314202" Technik architektury krajobrazu* 11 13-2 28. "315317" Technik mechanik lotniczy* 11 0 +11 29. "351103" Technik teleinformatyk* 11 6 +5 30. Technik inżynierii środowiska i 10 20 "311208" melioracji* -10 31. "311209" Technik urządzeń sanitarnych* 10 6 +4 32. Technik organizacji usług 8 35 "343403" gastronomicznych* -27 33. "513101" Kelner* 7 18-11 34. "311924" Technik technologii odzieży* 4 14-10 *- zawód szkolny Biorąc pod uwagę powyższe zestawienie szacuje się, że w 2014 r. wśród absolwentów szkół policealnych i szkół średnich zawodowych najwięcej osób zdobędzie zawód: opiekun medyczny (99 osób), technik informatyk (71 osób), technik budownictwa (52 osoby), technik usług fryzjerskich (47 osób), florysta (42 osoby), technik usług kosmetycznych (39 osób), technik pojazdów samochodowych (36 osób), technik bezpieczeństwa i higieny pracy (30 osób). Prognoza na 2014 rok przewiduje, że największy wzrost liczby absolwentów w stosunku do roku poprzedniego będzie w zawodach: opiekun medyczny (o 74 osoby), technik usług fryzjerskich (o 27 osób), technik informatyk (o 18 osób), florysta (o 17 osób). Największy spadek liczby absolwentów ma nastąpić w zawodach: technik organizacji usług gastronomicznych (o 27 osób), technik handlowiec (o 23 osoby), technik pojazdów samochodowych (o 19 osób), technik mechanik (o 12 osób), kelner (o 11 osób), technik inżynierii środowiska i melioracji (o 10 osób), technik technologii odzieży (o 10 osób). Prognozuje się natomiast, że wśród osób kończących szkoły policealne i średnie zawodowe w 2014 roku pojawią się absolwenci nowych zawodów: technik bezpieczeństwa i higieny pracy (30 osób), technik organizacji reklamy (29 osób), technik rachunkowości (27 osób), technik administracji (21 osób) oraz technik mechanik lotniczy (11 osób). 14
Poniższa tabela przedstawia przewidywaną liczbę absolwentów w 2014 roku oraz liczbę absolwentów, którzy ukończyli szkołę w 2013 roku z wykształceniem średnim ogólnokształcącym. Absolwenci, którzy Przewidywani ukończyli szkołę na Różnica Lp. Kod zawodu Nazwa Zawodu absolwenci terenie powiatu w roku 2014 w roku 2013 1 2 3 4 5 1. "000000" Bez zawodu 978 1046-68 Szacuje się, że w roku 2014 liczba absolwentów tego typu szkół zmniejszy się w stosunku do roku 2013 o 68 osób, tj. 6,5% i będzie wynosić 978 osób. Absolwenci tych szkół będą nadal tradycyjnie najliczniejszą grupą absolwentów kończących szkoły ponadgimnazjalne. Można przypuszczać, że osoby te podobnie jak w latach poprzednich będą kontynuować naukę na uczelniach wyższych lub w szkołach policealnych. Poniższa tabela przedstawia przewidywaną liczbę absolwentów w 2014 roku oraz liczbę absolwentów, którzy ukończyli szkołę w 2013 roku z wykształceniem zasadniczym zawodowym. Lp. Kod zawodu Nazwa Zawodu Przewidywani absolwenci w roku 2014 Absolwenci, którzy ukończyli szkołę na terenie powiatu w roku 2013 1 2 3 4 5 Różnica 1. Technolog robót wykończeniowych "712904" w budownictwie* 57 38 +19 2. "514101" Fryzjer* 40 37 +3 3. Mechanik pojazdów "723103" samochodowych* 35 37-2 4. Elektromechanik pojazdów "741203" samochodowych* 31 24 +7 5. "711202" Murarz* 23 16 +7 6. Monter instalacji i urządzeń "712604" sanitarnych* 20 11 +9 7. "751201" Cukiernik* 15 12 +3 8. "721306" Blacharz samochodowy* 8 12-4 9. "722204" Ślusarz* 7 6 +1 10. "752205" Stolarz* 2 1 +1 11. "512001" Kucharz* 0 0 Bez zmian 12. "512002" Kucharz małej gastronomii* 0 38-38 13. "522301" Sprzedawca* 0 13-13 14. "713201" Lakiernik* 0 0 Bez zmian 16. "722307" Operator obrabiarek skrawających* 0 6-6 19. "751204" Piekarz* 0 6-6 *- zawód szkolny 15
Zgodnie z powyższą tabelą wzrost absolwentów w porównaniu do 2013 roku przewidywany jest w zawodach: technolog robót wykończeniowych (o 19 osób), monter instalacji i urządzeń sanitarnych (o 9 osób), elektromechanik pojazdów samochodowych (o 7 osób), murarz (o 7 osób), fryzjer (o 3 osoby), cukiernik (o 3 osoby), ślusarz (1 osoba) i stolarz (1 osoba). Spadek liczby absolwentów nastąpi w zawodach: blacharz samochodowy (o 4 osoby) oraz mechanik pojazdów samochodowych (o 2 osoby). W roku 2014 nie przewiduje się absolwentów w zawodach: kucharz małej gastronomii, sprzedawca, operator obrabiarek skrawających i piekarz. Odnosząc się do prognozowanej liczby absolwentów szkół zawodowych należy zauważyć, iż udział tej grupy w ogólnej liczbie absolwentów zmniejszy się w porównaniu do roku poprzedniego. Obserwując jednak lokalny rynek pracy należy zwrócić uwagę na fakt, iż potrzebuje on absolwentów zasadniczych szkół zawodowych - potencjalnych kandydatów do pracy, posiadających zawód wyuczony, tj. m.in.: operatorów maszyn, czy pracowników obsługi technicznej. 16
7. BEZROBOTNI ABSOLWENCI ZAREJESTROWANI W POWIATOWYM URZĘDZIE PRACY W STALOWEJ WOLI W KOŃCU 2013 ROKU W ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Stalowej Woli na koniec 2013 roku zarejestrowanych było 276 absolwentów, którzy ukończyli szkoły ponadgimnazjalne na terenie powiatu stalowowolskiego (nie uwzględniając absolwentów szkół wyższych). Liczba bezrobotnych absolwentów w porównaniu z 2013 rokiem zmniejszyła się o 59 osób. Liczbę absolwentów kończących szkoły w 2013 roku i bezrobotnych absolwentów zarejestrowanych w tut. urzędzie pracy na koniec 2013 roku według typu ukończonej szkoły przedstawia poniższy wykres. Najwyższy odsetek (28%) zarejestrowanych bezrobotnych absolwentów (w końcu 2013 roku) posiadało wykształcenie zasadnicze zawodowe (72 osoby bezrobotne spośród 257 absolwentów tych szkół). Mniejszy odsetek osób bezrobotnych (20%) zanotowano wśród absolwentów szkół średnich zawodowych (94 osoby spośród 469 absolwentów). Wśród absolwentów szkół policealnych odsetek osób bezrobotnych wyniósł 16,4% (36 osób spośród 219 absolwentów). Najniższy odsetek osób bezrobotnych - 7,1% (74 osoby spośród 1046 absolwentów) odnotowano wśród absolwentów szkół ogólnokształcących, a wiąże się to najczęściej z dalszym kontynuowaniem nauki. 17
W poniższej tabeli przedstawiono ranking zawodów reprezentowanych co najmniej przez 5 absolwentów szkół ponadgimnazjalnych zarejestrowanych w tut. urzędzie pracy w końcu 2013 roku oraz liczbę ofert pracy w tych zawodach. Lp. Kod zawodu Nazwa Zawodu Absolwenci, którzy ukończyli szkołę na terenie powiatu w roku 2013 Bezrobotni absolwenci zarejestrowani w PUP w końcu roku 2013 (5) : (4) w % Liczba ofert pracy w 2013 r. 1 2 3 4 5 6 7 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. *- zawód szkolny "000000" "712904" "351103" Inny zawód lub brak zawodu 1046 74 7,07 Technolog robót wykończeniowych w budownictwie* 38 18 47,37 Technik informatyk* 53 13 24,53 "512001" Kucharz* 23 11 47,83 63 Kucharz małej "512002" gastronomii* 38 11 28,95 0 Technik pojazdów "311513" samochodowych* 55 10 18,18 4 Elektromechanik pojazdów 0 "741203" samochodowych* 24 9 37,5 Technik "311206" drogownictwa* 25 8 32 2 "532102" Opiekun medyczny* 25 8 32 2 "514101" Fryzjer* 37 8 21,62 29 Mechanik pojazdów "723103" samochodowych* 37 8 21,62 17 "311504" Technik mechanik* 37 7 18,92 2 Technik "311204" budownictwa* 52 6 11,54 2 Technik "321301" farmaceutyczny* 17 6 35,29 11 Technik usług "514207" kosmetycznych* 43 6 13,95 7 Technik "522305" handlowiec* 37 6 16,22 16 Technik żywienia i gospodarstwa 2 "322002" domowego* 16 5 31,25 "513101" Kelner* 18 5 27,78 20 "522301" Sprzedawca* 13 5 38,46 183 0 3 7 Jak wynika z powyższej tabeli w końcu 2013 roku najwięcej bezrobotnych absolwentów zarejestrowanych było w zawodach (bezrobotni zarejestrowani do 12 miesięcy od ukończenia nauki): technolog robót wykończeniowych (18 osób), technik informatyk (13 osób), kucharz (11 osób), kucharz małej gastronomii (11 osób), technik pojazdów samochodowych (10 osób). 18
Analizując odsetek bezrobotnych absolwentów zarejestrowanych w PUP w końcu 2013 roku w stosunku do absolwentów, którzy ukończyli naukę w danym zawodzie w tym samym roku, najbardziej niekorzystną relację można zauważyć w zawodach: kucharz (47,8% bezrobotnych absolwentów), technolog robót wykończeniowych w budownictwie (47,4% bezrobotnych absolwentów), sprzedawca (38,5% bezrobotnych absolwentów), elektromechanik pojazdów samochodowych (37,5% bezrobotnych absolwentów), technik farmaceutyczny (35,3% bezrobotnych absolwentów), technik drogownictwa (32,0% bezrobotnych absolwentów), opiekun medyczny (32,0% bezrobotnych absolwentów), technik żywienia i gospodarstwa domowego (31,3% bezrobotnych absolwentów). Jednocześnie ze względu na liczbę ofert pracy zgłoszonych w danym zawodzie można wskazać, iż relatywnie większą szansę na podjęcie zatrudnienia powinni mieć absolwenci posiadający zawód: sprzedawca (183 oferty pracy), kucharz (63 oferty pracy), fryzjer (29 ofert pracy), kelner (20 ofert pracy), mechanik pojazdów samochodowych (17 ofert pracy) oraz technik handlowiec (16 ofert pracy). W ewidencji tut. urzędu pracy na dzień 31.12.2013 roku nie był zarejestrowany żaden absolwent posiadający zawód: florysta, operator obrabiarek skrawających, piekarz i stolarz. Trudności w uzyskaniu zatrudnienia będą mieli absolwenci posiadający zawód: elektromechanik pojazdów samochodowych i kucharz małej gastronomii, ponieważ w tych zawodach nie odnotowano żadnej oferty pracy. Nie oznacza to jednak zupełnego braku możliwości zatrudnienia. Należy zwrócić szczególną uwagę na zawód kucharz małej gastronomii, gdzie jest deficyt ofert pracy, natomiast w zawodzie kucharz liczba ofert pracy jest jedną z większych. Ponadto należy pamiętać, że do PUP trafia tylko część ofert pracy i analiza liczby ofert pracy w oparciu tylko o statystyki tut. urzędu nie przedstawia rzeczywistych potrzeb kadrowych pracodawców. Absolwenci mogą również podejmować zatrudnienie na pokrewnych stanowiskach, pozwalających wykorzystać nabyte w trakcie nauki kwalifikacje zawodowe i umiejętności praktyczne. Bezrobotni absolwenci reprezentują różne obszary zawodowe. Barierą w podjęciu zatrudnienia jest głównie brak doświadczenia zawodowego oraz brak odpowiednich kwalifikacji zawodowych wymaganych przez pracodawców. Obecny rynek pracy oczekuje pracowników z dobrym praktycznym przygotowaniem zawodowym. 19
PODSUMOWANIE W powiecie stalowowolskim w 2013 roku szkoły ponadgimnazjalne (z wyłączeniem uczelni wyższych) ukończyło 1991 osób, tj. o 104 osoby mniej niż w roku poprzednim. Analiza sytuacji absolwentów szkół powiatu pozwala na stwierdzenie, że największym zainteresowaniem wśród młodzieży kończącej gimnazja cieszą się licea ogólnokształcące, szkoły te w 2013 r. ukończyło 1046 osób. Najmniej 219 osób ukończyło szkoły policealne. Najwięcej absolwentów szkół średnich technicznych ukończyło kształcenie w zawodach: technik pojazdów samochodowych, technik informatyk, technik budownictwa, technik usług kosmetycznych. Najniższy wskaźnik bezrobocia (7,1%) odnotowano wśród absolwentów liceów ogólnokształcących, co należy wiązać z kontynuowaniem przez nich nauki na studiach wyższych lub szkołach policealnych. Najwyższy wskaźnik bezrobocia został odnotowany wśród absolwentów zasadniczych szkół zawodowych (28,0% osób kończących te szkoły). Wysoka wartość wskaźnika bezrobocia wystąpiła także wśród absolwentów szkół średnich technicznych (20,0% osób kończących te szkoły). Specyfika lokalnego rynku pracy, tj. dominujący charakter branży metalowej i motoryzacyjnej oraz perspektywa rozwoju tej branży, stwarza nowe możliwości absolwentom szkół średnich technicznych i zawodowych, co uzasadnia celowość utrzymania tego profilu kształcenia. W związku z powyższym wysoki wskaźnik bezrobocia wśród absolwentów wymienionych szkół nie musi oznaczać braku możliwości zatrudnienia w zawodzie wyuczonym. Prognozuje się, że w roku 2014 w powiecie stalowowolskim, ogólna liczba absolwentów szkół ponadgimnazjalnych kształtować się będzie na poziomie 2062 osoby, czyli wzrośnie o ok. 3,6% (71 osób). Przewidywany jest tu wzrost absolwentów szkół policealnych i średnich technicznych oraz spadek liczby absolwentów na poziomie szkół ogólnokształcących i zasadniczych szkół zawodowych. Podsumowując, we wszystkich szkołach powiatu stalowowolskiego dominuje kształcenie w zawodach nadwyżkowych, czyli generujących bezrobocie. Problem stanowi nie liczba absolwentów, ale struktura zawodowa i dopasowanie do oczekiwań rynku pracy. Wniosek nie może być tu jednoznaczny - absolwenci mogą podejmować zatrudnienie na innych stanowiskach pracy, wykorzystując nabyte kwalifikacje i umiejętności. Ogromnie ważna pozostaje tu kwestia jakości kształcenia i stopnia przygotowania do wykonywania określonego zawodu. Od dłuższego czasu sukces na rynku pracy jest uzależniony nie tylko od poziomu wykształcenia. Coraz częściej w procesie rekrutacji pracodawcy stawiają na indywidualne cechy kandydata do pracy. Największe szanse na podjęcie pracy mają osoby, które poza wykształceniem posiadają praktyczne umiejętności, są mobilni, kreatywni, dyspozycyjni, wyróżniają się motywacją do pracy, są chętni do nabywania nowych umiejętności i doświadczeń zawodowych. Na rynku pracy trwale obserwujemy deficyt fachowców wyspecjalizowanych w różnych zawodach branży technicznej. Stale niewystarczająca jest liczba pracowników z konkretnym, głównie technicznym przygotowaniem zawodowym, gdzie szczególne znaczenie ma ilość i jakość odbytych praktyk zawodowych oraz umiejętności praktyczne niezbędne do pracy. 20
Nieodzowna jest tu zatem współpraca pomiędzy szkołami, kreującymi politykę edukacyjną, wyższymi uczelniami, a pracodawcami i urzędem pracy. Powiatowy Urząd Pracy w Stalowej Woli proponuje absolwentom formy aktywizacji zawodowej przewidziane w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Najbardziej popularną formą aktywizacji młodych ludzi są staże i tą formą objętych jest najwięcej absolwentów. Udział w stażu pozwala młodzieży na zdobycie doświadczenia zawodowego w miejscu pracy. Absolwenci mogą być również aktywizowani poprzez: udzielanie środków na podjęcie działalności gospodarczej, udział w szkoleniach, które pozwalają zdobyć kwalifikacje dostosowane do potrzeb lokalnego rynku pracy, czy też udział w zajęciach Klubu Pracy, gdzie można poznać techniki aktywnego poszukiwania pracy. Oferowane są im również oferty pracy niesubsydiowanej. 21
ZAŁĄCZNIKI Tablica 4.1 Absolwenci zarejestrowani w PUP w powiecie stalowowolskim według szkół i zawodów w roku 2013 oraz przewidywani absolwenci w roku 2014. Tablica 4.2 Struktura zawodowa absolwentów według poziomu wykształcenia i zawodów w powiecie stalowowolskim w latach 2013 i 2014. 22