RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W ZABRZU ZA ROK 2013

P o w i a t o w y U r z ą d P r a c y w Z a b r z u RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W ZABRZU ZA ROK 2013 POWIATOWY RAPORT ROCZNY II/P/2013 CZĘŚĆ II Zabrze 2014

Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w Zabrzu w 2013 część II Autor: Andrzej Kasperek Opracowanie redakcyjne i skład komputerowy: Andrzej Kasperek Przedruk w całości lub w części oraz wykorzystanie danych statystycznych dozwolone wyłącznie z podaniem źródła 2 Powiatowy Urząd Pracy w Zabrzu

Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w Zabrzu za rok 2013 SPIS TREŚCI Wstęp... 4 I. Edukacja...... 5 II. Kształcenie a zawody deficytowe i nadwyżkowe 8 III. Prognoza..... 14 IV. Wnioski..... 15 Załączniki... 17 Załącznik nr 1. T-II/P-4.1. Absolwenci zarejestrowani w PUP w Zabrzu według szkół i zawodów w roku 2013 oraz przewidywani absolwenci w roku 2014. Załącznik nr 2. T-II/P-4.2. Struktura zawodowa absolwentów według poziomu wykształcenia i zawodów w Zabrzu w latach 2013 i 2014. Powiatowy Urząd Pracy w Zabrzu 3

Powiatowy raport roczny II/P/2013- część II WSTĘP Powiatowy raport Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w Zabrzu w 2013 składa się z dwóch części. W części I raportu omówione zostały ogólne założenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, metodologia prowadzonych badań i podstawowe definicje. Informacje uzyskane przy pomocy programu komputerowego Syriusz posłużyły do przeprowadzenia analizy bezrobocia i zapotrzebowania na zawody oraz opracowania katalogu zawodów deficytowych i nadwyżkowych w roku 2013. Część II (prognostyczna), obejmuje analizę zawodów deficytowych i nadwyżkowych w oparciu o dane dotyczące liczby absolwentów szkół zabrzańskich w roku szkolnym 2012/2013 oraz ich prognozowanej liczby w roku szkolnym 2013/2014. Podstawowe definicje 1 monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych, to proces systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących kształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosków i krótkotrwałych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania systemów: szkolenia bezrobotnych oraz kształcenia zawodowego. zawód deficytowy, to zawód, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. zawód nadwyżkowy, to zawód, na który występuje na rynku pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. zawód wykazujący równowagę (równoważny), to zawód, dla którego liczba ofert pracy równoważy liczbę osób poszukujących pracy. Źródła informacji Źródłem informacji do opracowania części II Raportu II/P/2013 jest System Informacji Oświatowej 2 (kierunki kształcenia, liczba uczniów szkół ponadgimnazjalnych - stan na 30.09.2013), informacje dotyczące liczby absolwentów szkół ponadgimnazjalnych w latach szkolnych 2012/13 i 2013/14 wygenerowane przy pomocy komputerowego programu Syriusz oraz zabrzańskie raporty z lat 2005-2013. 1 Patrz: Zalecenia metodyczne do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, Departament Rynku Pracy Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej,2005 2 System Informacji Oświatowej Ministerstwa Edukacji Narodowej 4 Powiatowy Urząd Pracy w Zabrzu

Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w Zabrzu za rok 2013 I. EDUKACJA W roku szkolnym 2013/2014 zmieniła się struktura kształcenia w Zabrzu. Wzrosła liczba uczniów w szkołach kształcących zawodowo (stanowili oni 56% wszystkich kształcących się). Pozytywnym zjawiskiem jest wzrost liczby uczniów w klasach I w porównaniu ze starszymi rocznikami. Zmniejszyła się natomiast liczba uczniów kształconych w liceach profilowanych, gdyż kształcenie odbywało się tylko w klasach III 3. Liczba absolwentów liceów ogólnokształcących podobnie jak w latach poprzednich - stanowiła w dalszym ciągu ponad 50% wszystkich absolwentów szkół (patrz: Wykres 1 i 2). Wykres 1. Struktura absolwentów zabrzańskich szkół ponadgimnazjalnych (młodzieżowych) w roku szkolnym 2012/2013 licea ogólnokształcące 52% 3% licea profilowane 29% 16% technika szkoły zawodowe źródło: dane z Systemu Informacji Oświatowej MEN (system komputerowy SYRIUSZ) Kierunki kształcenia i zawody kształcone w zabrzańskich szkołach ponadgimnazjalnych w roku 2013/2014 4 - bez szkół dla dorosłych: 1. Licea ogólnokształcące (13) 2. Licea profilowane (3 tylko klasy III). 3. Technika: technik budownictwa technik mechanik technik ekonomista technik pojazdów samochodowych technik elektronik technik górnictwa podziemnego technik elektryk technik organizacji reklamy technik teleinformatyk technik usług fryzjerskich 3 Na podstawie ustawy z dnia 19.08.2011 o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (DzU Nr 205, poz. 1206) od 1.09.2012 struktura szkolnictwa ponadgimnazjalnego obejmować będzie szkoły zawodowe, licea ogólnokształcące, technika i szkoły policealne. Licea profilowane będą stopniowo wygaszane a następnie likwidowane. 4 Na podstawie danych z Systemu Informacji Oświatowej MEN Powiatowy Urząd Pracy w Zabrzu 5

Powiatowy raport roczny II/P/2013- część II technik geodeta technik handlowiec technik hotelarstwa technik informatyk technik logistyk kelner kucharz plastyk muzyk technik architektury krajobrazu technik eksploatacji portów i terminali technik organizacji usług gastronomicznych technik technologii żywności technik telekomunikacji technik cyfrowych procesów graficznych technik obsługi turystycznej technik żywienia i gospodarstwa domowego 1400 Wykres 2. Liczba absolwentów szkół ponadgimnazjalnych w Zabrzu w latach 2004/05-2012/2013 (razem ze szkołami dla dorosłych) 1200 1161 1000 800 731 600 400 534 471 200 0 2004/05 2005/06 2006/07 2007/08 2008/09 2009/10 2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 - prognoza szkoły policealne technika szkoły zawodowe licea ogólnokształcące - młodzieżowe licea ogólnokształcące dla dorosłych licea profilowane źródło: dane z Systemu Informacji Oświatowej MEN (system komputerowy SYRIUSZ) 4. Szkoły zasadnicze zawodowe elektromechanik elektryk lakiernik malarz tapeciarz murarz posadzkarz blacharz samochodowy blacharz izolacji przemysłowych monter systemów rurociągowych operator obrabiarek skrawających górnik eksploatacji podziemnej 122 monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie 50 6 Powiatowy Urząd Pracy w Zabrzu

Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w Zabrzu za rok 2013 krawiec murarz-tynkarz kucharz ogrodnik * cukiernik elektromechanik pojazdów samochodowych piekarz kucharz małej gastronomii fotograf monter izolacji przemysłowych fryzjer mechanik pojazdów samochodowych sprzedawca ślusarz Zmieniła się również struktura kształcenia ustawicznego dorosłych. W roku szkolnym 2013/2014 działały w Zabrzu 20 licea ogólnokształcące dla dorosłych. Liczba ich absolwentów stanowiła ponad 30% ogółu absolwentów tego typu szkół w mieście. Zdecydowanie zwiększyła się liczba słuchaczy i absolwentów szkół policealnych. Najwięcej szkół policealnych kształciło techników bezpieczeństwa i higieny pracy oraz techników administracji (po 9 szkół). Kierunki kształcenia i zawody kształcone w roku 2013/2014 w zabrzańskich szkołach ponadgimnazjalnych 5 dla dorosłych: 1. Licea ogólnokształcące (20) 2. Szkoły policealne: asystentka stomatologiczna dietetyk higienistka stomatologiczna opiekun w domu pomocy społecznej opiekunka środowiskowa opiekunka dziecięca ratownik medyczny technik bezpieczeństwa i higieny pracy opiekun medyczny technik obsługi turystycznej technik elektroradiolog terapeuta zajęciowy technik dentystyczny technik usług kosmetycznych technik administracji technik ochrony fizycznej osób i mienia florysta instruktor fitness manikiurzystka technik masażysta technik ekonomista technik informatyk technik organizacji reklamy technik usług fryzjerskich technik logistyk technik górnictwa podziemnego technik rachunkowości specjalista do spraw kadr technik weterynarii technik sterylizacji medycznej 5 Na podstawie danych z systemu informacji oświatowej MEN Powiatowy Urząd Pracy w Zabrzu 7

Powiatowy raport roczny II/P/2013- część II 3. Technika: technik budownictwa technik handlowiec kucharz technik pojazdów samochodowych technik górnictwa podziemnego 4. Szkoły zasadnicze zawodowe elektryk mechanik pojazdów samochodowych górnik eksploatacji podziemnej monter izolacji przemysłowych II. KSZTAŁCENIE A ZAWODY DEFICYTOWE I NADWYŻKOWE W Zabrzu, w szkolnictwie zawodowym, dominuje kształcenie młodzieży w zawodach generujących bezrobocie. Niektóre z tych zawodów stale deformują rynek pracy. Prawie 60% kształconych zawodów, to zawody nadwyżkowe, ale kończy je 67% ogółu absolwentów. Biorąc pod uwagę również absolwentów liceów ogólnokształcących i profilowanych, zawody nadwyżkowe kończy 83% ogółu absolwentów (patrz Tabele 1, 2, 4 i 5). Tylko 7% kształconych zawodów, to zawody deficytowe. Tabela 1. Liczba kształconych zawodów* w Zabrzu z podziałem na zawody deficytowe i nadwyżkowe według poziomów wykształcenia w latach 2011/12 i 2012/13 kształcenie ponadgimnazjalne liczba kierunków kształcenia ogółem zawody deficytowe zawody równoważne zawody nadwyżkowe 2011/12 2012/13 2011/12 2012/13 2011/12 2012/13 2011/12 2012/13 techniczne ** 50 46 1 4 23 18 26 24 zasadnicze zawodowe 26 21 1 1 8 5 17 15 Razem kształcenie zawodowe 77 67 2 5 31 23 43 39 licealne *** 1 1 - - - - 1 1 ogółem 78 68 2 5 31 23 44 40 * wg Klasyfikacji Zawodów i Specjalności ** kierunki kształcone w technikach i szkołach policealnych *** ogólnokształcące i profilowane - kierunki niedające zawodu źródło: dane z Systemu Informacji Oświatowej MEN oraz PUP w Zabrzu (system komputerowy SYRIUSZ) W roku szkolnym 2012/2013 zmniejszyła się liczba kierunków kształcenia zawodowego oraz liczba absolwentów w porównaniu z rokiem poprzednim. Pomimo tego, nastąpił wzrost kierunków kształcenia oraz liczby absolwentów w zawodach deficytowych na poziomie wykształcenia technicznego. 8 Powiatowy Urząd Pracy w Zabrzu

Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w Zabrzu za rok 2013 Tabela 2. Liczba absolwentów szkół ponadgimnazjalnych w Zabrzu z podziałem na zawody deficytowe i nadwyżkowe według poziomów wykształcenia w latach 2011/12 i 2012/13 kształcenie ponadgimnazjalne liczba absolwentów ogółem zawody deficytowe zawody równoważne zawody nadwyżkowe 2011/12 2012/13 2011/12 2012/13 2011/12 2012/13 2011/12 2012/13 techniczne 1286 1226 14 80 401 351 871 795 zasadnicze zawodowe 245 213 0 0 28 37 217 176 Razem kształcenie zawodowe 1531 1439 14 80 429 388 1088 971 licealne* 1066 1355 - - - - 1066 1355 ogółem 2597 2794 14 80 429 388 2154 2326 * kształcenie w liceach ogólnokształcących i profilowanych niedających wykształcenia zawodowego źródło: dane z Systemu Informacji Oświatowej MEN oraz PUP w Zabrzu (system komputerowy SYRIUSZ) W grupie 30 najbardziej nadwyżkowych zawodów, znalazło się osiem aktualnie kształconych w zabrzańskich szkołach (12% wszystkich kształconych zawodów i 18% wszystkich absolwentów): Technik mechanik - 311504 Technik hotelarstwa - 422402 Technik ekonomista - 331403 Posadzkarz - 712204 Kucharz małej gastronomii - 512002 Krawiec - 753105 Elektromechanik - 741201 Technik informatyk - 351203 oraz absolwenci liceów ogólnokształcących i profilowanych - przyjmuje się, że osoby bez zawodu tworzą na potrzeby statystyki grupę bez zawodu (patrz: Tabele 8 i 9 w części I Raportu). Niepokoi fakt dalszego kształcenia w zawodzie Technik ekonomista, który jest jednym z najbardziej nadwyżkowych zawodów. Na 67 kierunków kształcenia zawodowego tylko pięć (7%), to zawody deficytowe (patrz Tabela 1 i 3). Żaden z nich nie znalazł się wśród 30 najbardziej deficytowych zawodów (patrz: Tabele 10 i 11 w części I Raportu). Powiatowy Urząd Pracy w Zabrzu 9

Powiatowy raport roczny II/P/2013- część II Tabela 3. Ranking zawodów deficytowych w Zabrzu w roku 2013, w których występowało kształcenie w Zabrzu w latach szkolnych 2012/13 lub 2013/14 (według wskaźnika intensywności nadwyżki/deficytu zawodu) Lp Kod zawodu Nazwa zawodu Średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych Średnia miesięczna nadwyżka (deficyt) podaży siły roboczej Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów Liczba absolwentów Rok szkolny 2012/13 Rok szkolny 2013/14 1 741103 Elektryk 4 1,42-2,58 2,8235 0 0 2 431103 Technik rachunkowości 0,33 0,17-0,17 2 26 19 3 325905 Opiekunka dziecięca 1,17 0,58-0,58 2 0 36 4 343203 Florysta 1,33 0,83-0,50 1,6 25 81 5 325101 Asystentka stomatologiczna 0,75 0,67-0,08 1,125 29 69 źródło: dane z Systemu Informacji Oświatowej MEN oraz PUP w Zabrzu (system komputerowy SYRIUSZ) Lp Kod zawodu Tabela 4. Ranking zawodów nadwyżkowych w Zabrzu w roku 2013, w których występowało kształcenie w Zabrzu w latach szkolnych 2012/13 lub 2013/14 (według wskaźnika intensywności nadwyżki/deficytu zawodu równego zero) Nazwa zawodu Średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych Średnia miesięczna nadwyżka (deficyt) podaży siły roboczej Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów Liczba absolwentów Rok szkolny 2012/13 Rok szkolny 2013/14 1 000000 Bez zawodu* 0 142,75 142,75 0 1355 1395 2 311504 Technik mechanik 0 6,25 6,25 0 8 10 3 422402 Technik hotelarstwa 0 2,92 2,92 0 41 46 4 343204 Plastyk 0 1,75 1,75 0 24 24 5 514207 Technik usług kosmetycznych 0 1,33 1,33 0 45 93 6 352203 Technik telekomunikacji 0 1,25 1,25 0 13 9 7 713101 Malarz - tapeciarz 0 1,08 1,08 0 5 0 * absolwenci liceów ogólnokształcących i profilowanych w statystyce traktowane są jako osoby bez zawodu źródło: dane z Systemu Informacji Oświatowej MEN oraz PUP w Zabrzu (system komputerowy SYRIUSZ 10 Powiatowy Urząd Pracy w Zabrzu

Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w Zabrzu za rok 2013 Lp Kod zawodu Tabela 5. Ranking zawodów nadwyżkowych w Zabrzu w roku 2013, w których występowało kształcenie w Zabrzu w latach szkolnych 2012/13 lub 2013/14 (według wskaźnika intensywności nadwyżki/deficytu zawodu różnego zero) Nazwa zawodu Średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych Średnia miesięczna nadwyżka (deficyt) podaży siły roboczej Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów Liczba absolwentów Rok szkolny 2012/13 1 331403 Technik ekonomista 0,08 9,25 9,17 0,009 36 27 2 712204 Posadzkarz 0,08 2,33 2,25 0,0357 20 0 3 512002 Kucharz małej gastronomii 0,17 4,42 4,25 0,0377 29 0 4 753105 Krawiec 0,25 5,42 5,17 0,0462 0 0 5 741201 Elektromechanik 0,08 1,33 1,25 0,0625 1 0 6 351203 Technik informatyk 0,50 6,92 6,42 0,0723 121 135 7 522305 Technik handlowiec 0,33 3,67 3,33 0,0909 21 21 8 721306 Blacharz samochodowy 0,33 3,67 3,33 0,0909 13 8 9 334306 Technik administracji 0,33 3,33 3,00 0,1 109 149 10 325402 Technik masażysta 0,17 1,67 1,50 0,1 22 29 11 522301 Sprzedawca 10,75 98,08 87,33 0,1096 29 0 12 811101 Górnik eksploatacji podziemnej 1,42 12,42 11,00 0,1141 5 4 13 723103 Mechanik pojazdów samochodowych 0,67 5,83 5,17 0,1143 26 30 14 311204 Technik budownictwa 0,58 4,83 4,25 0,1207 23 21 15 422103 Technik obsługi turystycznej 0,33 2,75 2,42 0,1212 41 19 16 512001 Kucharz 1,00 7,58 6,58 0,1319 29 24 17 722204 Ślusarz 3,67 24,58 20,92 0,1492 0 0 18 321103 Technik elektroradiolog 0,25 1,67 1,42 0,15 40 0 19 751201 Cukiernik 0,67 4,33 3,67 0,1538 11 11 20 325907 Terapeuta zajęciowy 0,17 1,08 0,92 0,1538 10 14 21 751204 Piekarz 0,67 3,92 3,25 0,1702 3 4 Rok szkolny 2013/14 Powiatowy Urząd Pracy w Zabrzu 11

Powiatowy raport roczny II/P/2013- część II 22 321402 Technik dentystyczny 0,25 1,42 1,17 0,1765 44 44 23 741203 Elektromechanik pojazdów samochodowych 0,33 1,75 1,42 0,1905 12 10 24 514101 Fryzjer 2,42 12,67 10,25 0,1908 35 45 25 514105 Technik usług fryzjerskich 0,17 0,83 0,67 0,2 0 11 26 711202 Murarz 2,75 13,33 10,58 0,2062 13 5 27 513101 Kelner 1,33 6,25 4,92 0,2133 0 0 28 325102 Higienistka stomatologiczna 0,42 1,25 0,83 0,3333 54 46 29 311408 Technik elektronik 1,17 3,17 2,00 0,3684 33 36 30 311703 Technik górnictwa podziemnego 0,17 0,42 0,25 0,4 46 85 31 324002 Technik weterynarii 0,08 0,17 0,08 0,5 0 0 32 311303 Technik elektryk 0,92 1,67 0,75 0,55 0 0 33 611303 Ogrodnik 0,42 0,58 0,17 0,7143 9 0 źródło: dane z Systemu Informacji Oświatowej MEN oraz PUP w Zabrzu (system komputerowy SYRIUSZ) Lp Tabela 6. Zawody równoważne w Zabrzu w roku 2013, w których występowało kształcenie w latach szkolnych 2012/13 lub 2013/14 Kod zawodu Nazwa zawodu Średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych Średnia miesięczna nadwyżka (deficyt) podaży siły roboczej Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów Liczba absolwentów Rok szkolny 2012/13 1 311104 Technik geodeta 0 1,00 1,00 0 12 13 2 311513 Technik pojazdów samochodowych 0 0,42 0,42 0 31 37 3 311911 Technik cyfrowych procesów graficznych 0 0,00 0,00 0 0 0 4 314202 Technik architektury krajobrazu 0 0,58 0,58 0 24 17 5 314403 Technik technologii żywności 0 0,92 0,92 0 14 10 6 322001 Dietetyk 0 0,25 0,25 0 0 0 7 325509 Technik bezpieczeństwa i higieny pracy 0 0,58 0,58 0 63 111 8 325601 Ratownik medyczny 0 0,42 0,42 0 0 23 9 333106 Technik eksploatacji portów i terminali 0 0,00 0,00 0 0 0 10 333107 Technik logistyk 0 0,58 0,58 0 77 26 11 333906 Technik organizacji reklamy 0 0,17 0,17 0 10 0 Rok szkolny 2013/14 12 Powiatowy Urząd Pracy w Zabrzu

Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w Zabrzu za rok 2013 12 341204 Opiekunka środowiskowa 0 0,08 0,08 0 0 38 13 343101 Fotograf 0 1,00 1,00 0 1 0 14 343403 Technik organizacji usług gastronomicznych 0 0,67 0,67 0 22 11 15 351103 Technik teleinformatyk 0 0,00 0,00 0 0 0 16 515203 Technik turystyki wiejskiej 0 0,00 0,00 0 0 0 17 532102 Opiekun medyczny 0 0,17 0,17 0 20 80 18 541315 Technik ochrony fizycznej osób i mienia 0 0,08 0,08 0 77 57 19 712403 Monter izolacji przemysłowych 0 0,17 0,17 0 7 5 20 712613 Monter systemów rurociągowych 0 0,17 0,17 0 5 0 21 713201 Lakiernik 0 0,42 0,42 0 7 0 22 721303 Blacharz izolacji przemysłowych 0 0,50 0,50 0 9 0 23 722307 Operator obrabiarek skrawających 0 0,42 0,42 0 9 0 źródło: dane z Systemu Informacji Oświatowej MEN oraz PUP w Zabrzu (system komputerowy SYRIUSZ) Powiatowy Urząd Pracy w Zabrzu 13

Powiatowy raport roczny II/P/2013- część II III. PROGNOZA 6 W roku szkolnym 2013/2014 zmieniła się struktura kształcenia w Zabrzu. Licea profilowane opuścili ostatni absolwenci, a od następnego roku przestaną funkcjonować licea profilowane. Wzrośnie - w porównaniu z rokiem szkolnym 2012/2013 - liczba absolwentów techników, przy równoczesnym znaczącym spadku liczby absolwentów zasadniczych szkół zawodowych (patrz Wykres 1 i 3). Wzrośnie również liczba absolwentów liceów ogólnokształcących (patrz Wykres 1 i 3 oraz Tabela 7). Wykres 3. Struktura absolwentów zabrzańskich szkół ponadgimnazjalnych (młodzieżowych) w roku szkolnym 2013/14 - prognoza licea ogólnokształcące licea profilowane 56% 4% 8% 32% szkoły zawodowe technika źródło: dane z Systemu Informacji Oświatowej MEN (system komputerowy SYRIUSZ) Zwiększy się liczba słuchaczy i absolwentów szkół dla dorosłych, w szczególności liceów ogólnokształcących i szkół policealnych. Absolwenci tych ostatnich będą stanowili ponad 42% ogółu absolwentów (patrz Wykres 2). Wzrost absolwentów nastąpi głównie w zawodach nadwyżkowych takich jak: technik administracji, technik usług kosmetycznych, technik górnictwa podziemnego (patrz Tabela 4, 5 i 7). 6 Zgodnie z zaleceniami metodycznymi, prognoza miała objąć analizę zawodów deficytowych i nadwyżkowych w oparciu o badania sondażowe przeprowadzone w szkołach oraz badania sondażowe przeprowadzone w zakładach pracy, dotyczące planowanych przyjęć i zwolnień pracowników w roku 2013. Decyzją Departamentu Rynku Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej (Pismo DRP-VIII-074-41-AM/07 z 20.11.2007), powiatowe urzędy pracy zostały zwolnione z przeprowadzania tych badań. Dane dotyczące popytu na pracę opracowywane są wyłącznie na poziomie województw. W związku z tym nie mogą być wykorzystane przez powiatowe urzędy pracy, a jedynie przez wojewódzkie urzędy pracy (Pismo DRP-VII-074-18-AM/08 z 15.07.2008). Tym samym opracowanie prognozy monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na rok 2013 na poziomie powiatu zostało okrojone do przedstawienia informacji związanych z prognozowaną liczbą absolwentów szkół ponadgimnazjalnych powiatu gliwickiego w roku szkolnym 2013/2014. Pismo Departamentu Rynku Pracy MPiPS (DRP-VII-4002-2-1-20/AM/14 z 25.06.2014) informuje, iż dane dotyczące prognozowanej liczby absolwentów szkół ponadgimnazjalnych w roku szkolnym 2013/2014 zostaną przekazane w czerwcu 2014. W tym terminie znane są już rzeczywiste liczby absolwentów). 14 Powiatowy Urząd Pracy w Zabrzu

Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w Zabrzu za rok 2013 Tabela 7. Liczba absolwentów szkół ponadgimnazjalnych w Zabrzu według poziomów wykształcenia z podziałem na zawody deficytowe i nadwyżkowe w latach 2012/13 i 2013/14 kształcenie ponadgimnazjalne liczba absolwentów ogółem zawody deficytowe zawody równoważne zawody nadwyżkowe 2012/13 2013/14* 2012/13 2013/14* 2012/13 2013/14* 2012/13 2013/14* techniczne 1226 1516 80 205 351 423 795 888 zasadnicze zawodowe 213 77 0 0 37 5 176 72 Razem kształcenie zawodowe 1439 1593 80 205 388 428 971 960 licealne** 1355 1395 - - - - 1355 1395 ogółem 2794 2988 80 205 388 428 2326 2355 * wielkości prognozowane ** ogólnokształcące i profilowane - kierunki niedające zawodu źródło: dane z Systemu Informacji Oświatowej MEN oraz PUP w Zabrzu (system komputerowy SYRIUSZ) W zawodach deficytowych wzrost liczby absolwentów nastąpi na poziomie wykształcenia technicznego w zawodach: Opiekunka dziecięca, Florysta, Asystentka stomatologiczna. Pozytywnym faktem jest brak absolwentów (w roku szkolnym 2013/2014) w zawodach nadwyżkowych: technik elektroradiolog, kucharz małej gastronomii, sprzedawca, posadzkarz. IV. WNIOSKI 1. W Zabrzu zmienia się struktura kształcenia. Wzrasta liczba absolwentów techników, również w zawodach deficytowych. Należy kontynuować ten kierunek zmian. 2. Znacząco spadła liczba absolwentów zasadniczych szkół zawodowych w roku szkolnym 2013/2014 (o 36%) w porównaniu z rokiem 2012/2013. 3. W Zabrzu, w szkolnictwie zawodowym, dominuje kształcenie młodzieży w zawodach nadwyżkowych - generujących bezrobocie. Należy zmienić strukturę kształcenia zawodowego i kształcić w zawodach deficytowych, a nie nadwyżkowych. 4. W niektórych zawodach analizowanie informacji na poziomie zawodu (kod sześcioznakowy) może prowadzić do pewnych nieścisłości. Np. zawód Sprzedawca jest zawodem nadwyżkowym, natomiast zawody: Sprzedawca w branży mięsnej, Sprzedawca w branży spożywczej czy Sprzedawca w branży przemysłowej są zawodami deficytowymi. 5. Do opracowania prognozy na kolejne lata konieczne jest uzyskanie nie tylko aktualnej (z danego roku szkolnego) i prognozowanej liczby absolwentów poszczególnych zawodów kształconych w zabrzańskich szkołach ponadgimnazjalnych, ale również liczbę uczniów kształconych w tych zawodach. Taka informacja pozwoli na określenie, w których zawodach będzie rosło kształcenie, a w których będzie malało lub zaniknie całkowicie system komputerowy Syriusz nie daje takich możliwości. Powiatowy Urząd Pracy w Zabrzu 15

Powiatowy raport roczny II/P/2013- część II 6. Opracowywanie raportów rocznych powinno się kończyć w I kwartale następnego roku. Po zakończeniu roku szkolnego znane są rzeczywiste dane dotyczące absolwentów szkół i nie ma potrzeby korzystania z prognoz dotyczących ich liczby. 7. Wnioski dotyczące zmian i prognoz na rynku pracy Zabrza, wynikające monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych można sformułować dopiero po opracowaniu raportu za okres paru lat np. 2010 2014 i porównanie go z raportem za lata 2005 2009. 16 Powiatowy Urząd Pracy w Zabrzu