MINISTER PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ Warszawa, dnia 8okwietnia 2014 r Władysław Kosiniak-Kamysz DPS-I-073-,.f,- 3f8f-MC/14 Materiał do rozpatrzenia na posiedzeniu Rady Ministrów w dniu 13 maja 2014 r. KANCELARIA PREZESA RADY MINISTRÓW Departament Rady Ministrów RM-10-44-14 6-05-2014 CZŁONKOWIE RADY MINISTRÓW Przedstawiam dokument rządowy zgłoszony przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej -do rowatnenia. (-) Sekretarz Radv Ministrów Pan Maciej Berek Sekretarz Rady Ministrów Stosownie do postanowień 81 uchwały Nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. Regulamin pracy Rady Ministrów przekazuję w załączeniu projekt ustawy o zmianie ustawy o rencie socjaln~j wraz z uzasadnieniem oraz oceną skutków regulacji, z uprzejmą prośbą o rozpatrzenie go przez Radę Ministrów. Projekt ustawy ma na celu dostosowanie przepisów do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 czerwca 2013 r., sygn. akt P 11112 (Dz. U. z 2013 r. poz. 804), który orzekł o niezgodności art. 2 pkt l ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej w zakresie, w jakim uzależnia przyznanie i realizację prawa do renty socjalnej od wymogu przebywania na terytorium Rzeczypospolitej. Projekt ustawy znajduje się w wykazie Prac Legislacyjnych Rady Ministrów pod numerem UB 22. Projekt ustawy został pozytywnie zaopiniowany przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego. Zgodnie z pismem znak RCL.DPS.S0-12114 projekt nie wymaga rozpatrzenia przez Komisję Prawniczą. Jednocześnie zgodnie ze zobowiązaniem wynikającym z pisma znak DPS.I.073-13- 2867 - AŁ/14, odpowiadając na pytanie Podsekretarza Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Pana Jakuba Jaworawskiego dotyczącego katalogu przychodów osiąganych poza granicami kraju oraz metod ich weryfikacji przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, uprzejmie wyjaśniam: Katalog przychodów osiąganych za granicą przez rencistów socjalnych, jest analogiczny do przychodów osiąganych w Polsce. W projekcie ust. Sa, dodawanego w art. l O
ustawy o rencie socjalnej, przywołane zostały przepisy art.lo ust. 1-2 i 4-5 odnoszące się do rodzajów przychodów osiąganych w kraju. Po uzgodnieniu z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych przy rozliczaniu przychodów, osiąganych za gramcą przez osoby pobierające rentę socjalną, przebywające czasowo za granicą, będą przyjmowane analogiczne zasady, jakie przyjmowane są przy rozliczaniu emerytur i rent przez świadczeniobiorców, osiągających przychody za granicą. I. W przypadku, gdy przychody uzyskiwane są za granicą w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii -przy rozliczaniu emerytury lub renty przyjmuje się przychód w wysokości faktycznie osiągniętej, udokumentowanej zaświadczeniem pracodawcy lub innego podmiotu, właściwego w myśl ustawodawstwa państwa, w którym osiągany jest przychód. Jeżeli świadczeniobiorca przedłoży tylko oświadczenie o wysokości uzyskanego przychodu - zobowiązuje się go do niezwłocznego nadesłania takiego zaświadczenia. W przypadku nieprzedłożenia w/w zaświadczenia - rozliczenie następuje na podstawie oświadczenia, które może jednak podlegać weryfikacji w przypadku uzyskania zaświadczenia pracodawcy w wyniku postępowania wyjaśniającego, wszczętego w ramach współpracy międzynarodowej o udzielenie pomocy prawnej poprzez wystąpienie zaświadczenia- do zagranicznej instytucji ubezpieczeniowej. W przypadku nieuzyskania rozliczenie na podstawie oświadczenia staje się ostateczne. Świadczeniobiorcy, którzy wykonują w państwie umownym działalność inną niż zatrudnienie w ramach stosunku pracy - wymienioną w art. l 04 ust. 1 ustawy emerytalnej, jako podlegającą obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym w Polsce, dla potwierdzenia wysokości przychodu przedkładają oświadczenie o wysokości podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne, od której opłacają lub opłacalib y (w przypadku niepodlegania obowiązkowi ubezpieczenia) składkę w myśl ustawodawstwa tego państwa. Podstawę prawną takiego rozwiązania stanowi art. 5 rozporządzenia UE nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (zasada zrównania okoliczności, przychodów, świadczeń w obrębie UE), który ma zastosowanie w relacjach z państwami UE, państwami EOG nienależącymi do UE (Norwegia, Islandia, Lichtenstein) oraz ze Szwajcarią. II. W przypadku osiągania przychodów uzyskiwanych za granicą w państwie, z którym Polska nie zawarła umowy międzynarodowej w dziedzinie ubezpieczeń społecznych - przy rozliczaniu emerytury lub renty przyjmuje się: przychód osiągany z tytułu zatrudnienia u zagranicznego pracodawcy, zadeklarowany przez świadczeniobiorcę (w formie oświadczenia), nie niższy niż kwota najniższego wynagrodzenia w Polsce,
-przychód osiągany z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności, zadeklarowany przez świadczeniobiorcę (w formie oświadczenia), nie niższy niż 60% przeciętnego wynagrodzenia w Polsce. W przypadku, gdy oświadczenie nie zostanie przedłożone- przyjmuje się: - przychód w kwocie najniższego wynagrodzenia - w przypadku pracownika zatrudnionego u zagranicznego pracodawcy, - przychód w kwocie 60% przeciętnego wynagrodzenia - w przypadku prowadzenia działalności pozarolniczej. Z uwagi na to, że renta socjalna nie jest objęta zakresem przedmiotowym żadnej z zawartych przez Polskę umów dwustronnych w dziedzinie ubezpieczeń społecznych (jedynie zakres przedmiotowy rozporządzeń UE o koordynacji obejmuje rentę socjalną, jako świadczenie pieniężne o charakterze bezskładkowym) -w przypadku osób uprawnionych do renty socjalnej osiągających przychody w takim państwie (spoza UE/EOG/Szwajcarii) zastosowanie znajdą zasady analogiczne jak w przypadku osiągania przychodów za granicą w państwie, z którym Polska nie zawarła umowy międzynarodowej w dziedzinie ubezpieczeń społecznych.
------------------ ' ' Projekt z dnia 16 kwietnia 2014 r. USTAWA z dnia... 2014 r. o zmianie ustawy o rencie socjalnej Art. l. W ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2013 r. poz. 982 i 16SO) wprowadza się następujące zmiany: l) art. 2 otrzymuje brzmienie: "Art. 2. Prawo do renty socjalnej przysługuje : l) osobom posiadającym obywatelstwo polskie zamieszkującym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ; 2) cudzoziemcom zamieszk uj ącym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z okolicznościami, o których mowa wart. 127 lub art. 186 ust. l pkt 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. poz. 16SO), lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy albo ochrony uzupełniającej ; 3) cudzoziemcom posiadającym kartę pobytu z adnotacją " dostęp do rynku pracy"; 4) mającym miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelom pal'lstw członkowskich Un ii Europejskiej, pm1stw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz członkom ich rodzin w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wje ździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz. U. Nr 144, poz. 1043, z późn. zm. 1 l), posiadającym prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej."; 2) wart. l 0: a) po ust. S dodaje się ust. Sa i Sb w brzmieniu: l ) Zmiany wymienionej ustawy zos tały ogłoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 120, poz. 818, z 2008 r. Nr 2 16, poz. 1367, z 2010 r. Nr 81, poz. 531, z 20 11 r. Nr 92, poz. 532 oraz z 2013 r. poz.l650.
- 2- "Sa. Prawo do renty socjalnej ulega zawieszeniu również przychodu za granicą z tytułów wymienionych w ust. l, 2, 4 i S. w raz1e os1ągama Sb. Dla celów stosowania ust. Sa przy ustalaniu równowartości w polskich złotych kwoty przychodu wyrażonej w walucie obcej zastosowanie ma średni kurs złotego do waluty obcej, ogłoszony przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego miesiąca, w którym przychód został osiągnięty. ", b) ust. 6 otrzymuje brzmienie: "6. Prawo do renty socjalnej zawiesza się za miesiąc, w którym zostały osiągnięte przychody, o których mowa w ust. l -Sa, w łącznej kwocie wyższej niż 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego do celów emerytalnych."; 3) wart. 12c ust. l otrzymuje brzmienie: " l. Rentę socjalną wypłaca się osobie uprawnionej za pośrednictwem osoby prawnej prowadzącej działalność w zakresie doręczania świadczeń albo, na wniosek osoby uprawmonej, na JeJ rachunek w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub też na JeJ instrument płatniczy, na którym jest przechowywany pieniądz elektroniczny.". Art. 2. Do spraw o przyznanie renty socjalnej dla osób określonych w art. 2 pkt 2, 2a i 3 ustawy, o której mowa wart. l, wszczętych i niezakoóczonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy, o której mowa wart. l, w brzmieniu nadanym niniejs zą ustawą. Art. 3. Ustawa wchodzi w życ ie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.