Relacja z turnieju Tata Steel Chess 20 Arcymistrzyni Szachowa Monika Krupa www.monikakrupa.pl
Rys historyczny turnieju Pierwszy z turniejów sponsorowanych przez produkującą stal i aluminium holenderską firmę Hoogovenstoernooi rozegrano w 938 r. w Beverwijk, mieście leżącym 20 km od Amsterdamu i znanym z największego targowiska w Europie. W ciągu jednego weekendu bazar odwiedza ok. 60 tys. osób. Handel odbywa się w ogromnych halach, dzięki czemu nawet przy niesprzyjającej pogodzie można swobodnie robić zakupy. Można tam znaleźć właściwie wszystko: antyki, żywność, odzież, obuwie, elektronikę, sprzęt gospodarstwa domowego, kosmetyki itd. A to wszystko o wiele taniej niż w centrach handlowych czy sklepach. Turnieje w Beverwijk organizowano 29 razy, z jedną przerwą w roku 945.
Organizatorzy turnieju w 963 roku (XXV, jubileuszowego) postanowili zaprosić wszystkich dotychczasowych zwycięzców. Pomysł znakomity, ale niemożliwy do zrealizowania. M.in. Tigran Petrosjan, zwycięzca sprzed trzech lat właśnie przygotowywał się do meczu o mistrzostwo świata z Michaiłem Botwinnikiem. Po wielu perypetiach organizatorom udało się utworzyć listę, która miała szanse na realizację. Znajdowały się na niej nazwiska dwóch znakomitych szachistów radzieckich: Bronsteina i Awerbacha. Na krótko przed otwarciem imprezy, jak grom z jasnego nieba uderzyła ich odmowa z Federacji Szachowej ZSRR. Cóż było robić wysłano depeszę do przywódcy Nikity Chruszczowa, tego, który z rozbrajającą szczerością oświadczał, że politycy wszędzie są tacy sami. Obiecują zbudować most nawet tam, gdzie nie ma rzeki. Po dwóch dniach otrzymali odpowiedź, potwierdzającą przyjazd dwóch radzieckich arcymistrzów. Ale wraz z przyjazdem rosyjskich przedstawicieli nie skończyły się kłopoty. Ktoś bowiem wpadł na pomysł, by przeprowadzić losowanie głównego turnieju prezentując publiczności na ekranie podobiznę wylosowanego. I tu pojawił się problem techniczny. Nie posiadano zdjęcia Dawida Bronsteina. Po wielu godzinach nerwowych poszukiwań wśród holenderskich szachistów i dziennikarzy - prawdziwy sukces. Naczelny redaktor miesięcznika Schakend Nederland z dumą przekazał duże zdjęcie arcymistrza. Wykorzystano go wszędzie w folderach, ilustrowanym programie festiwalu, na koniec rzucono na ścianę podczas losowania. I tu wielkie zaskoczenie i salwy śmiechu. Zdjęcie było piękne, ale nie przedstawiało Bronsteina, a wielkiego arcymistrza Samuela Reshewskiego. W 968r. rozgrywki przeniesiono do znajdującej się w magistracie Beverwijk nadmorskiej wioski Wijk aan Zee, gdzie szybko zdobyły renomę jednego z najsilniej obsadzonych cyklicznych turniejów z udziałem szachowej elity. Po połączeniu w 999r. dotychczasowego sponsora z brytyjską firmą British Steel i powstaniu firmy Corus Group, w latach 2000 200 imprezy odbywały się pod szyldem nowego sponsora jako Corus Chess Tournament. Po kolejnej fuzji, w 20r. festiwal przyjął nazwę Tata Steel Chess.
Turniej główny (Group A) rozgrywany jest systemem kołowym. Na przestrzeni lat liczba zawodników wynosiła od 0 do 6. Wśród zwycięzców turnieju znajdują się najwybitniejsi szachiści, w tym wielu mistrzów świata. Oprócz turnieju głównego, rozgrywane są również imprezy niższej rangi, jak arcymistrzowskie turnieje B i C oraz kolejne grupy turniejowe. Łącznie w całym festiwalu bierze udział kilkuset szachistów. Rekordzistą pod względem liczby zwycięstw jest Viswanathan Anand, który w Wijk aan Zee zwyciężał pięciokrotnie (w trzech turniejach dzielił I miejsce), jest też zwycięzcą bardzo oryginalnej klasyfikacji: najdłuższej serii partii bez przegranej (70, w latach 998 2004). Czterokrotnie w Wijk aan Zee triumfował Wiktor Korcznoj, natomiast trzykrotnie - Garri Kasparow, Lajos Portisch i John Nunn.
Rok 20 Uczestnicy GRANDMASTER GROUP A 20: Name Country Rating Position GM Magnus Carlsen NOR 284 GM Viswanathan Anand IND 280 2 GM Levon Aronian ARM 2805 3 GM Vladimir Kramnik RUS 2784 4 GM Alexander Grischuk RUS 2773 7 GM Hikaru Nakamura USA 275 0 GM Ruslan Ponomariov UKR 2744 GM Ian Nepomniachtchi RUS 2733 5 GM Wang Hao CHN 273 7 GM Alexei Shirov SPA 2722 24 GM Maxime Vachier-Lagrave FRA 275 3 GM Anish Giri NED 2686 52 GM Jan Smeets NED 2662 82 GM Erwin l'ami NED 2628 38 (Średni ranking: 2740)
CROSS TABELA GRUPY A 20: 2 3 4 5 6 7 8 9 Σ 0 2 3 4 R. Ponomariov X ½ ½ ½ ½ ½ ½ 0 ½ ½ ½ 0 6.5 2 E. l'ami ½ X ½ 0 0 ½ ½ 0 0 ½ ½ ½ ½ ½ 4.5 3 J. Smeets 0 ½ X 0 0 0 ½ ½ 0 ½ ½ 0 4.5 4 M. Carlsen ½ X ½ 0 ½ ½ ½ 0 ½ 8 5 H. Nakamura ½ 0 X ½ ½ ½ ½ ½ 9 M. Vachier- 6 Lagrave ½ ½ ½ 0 X ½ ½ ½ ½ ½ ½ 7.5 I. 7 ½ ½ 0 0 0 X ½ ½ 0 ½ ½ 6 Nepomniachtchi 8 V. Kramnik ½ ½ 0 ½ ½ ½ X ½ ½ ½ ½ 7.5 9 Wang Hao ½ 0 ½ ½ 0 ½ X ½ ½ 0 0 6 A. Grischuk 0 0 ½ ½ 0 ½ ½ ½ 0 X 0 0 ½ ½ 4.5 L. Aronian ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ X ½ ½ 8 A. Shirov 2 ½ ½ 0 ½ 0 0 ½ 0 ½ 0 X ½ 0 4 A. Giri 3 ½ ½ ½ ½ ½ 0 0 ½ ½ ½ X ½ 6.5 V. Anand 4 ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ X 8.5
Wielkim zaskoczeniem było zwycięstwo Hikaru Nakamury i to w niezwykłym stylu 9 z 3 partii. Jedynie Kasparow w 999 uzyskał rezultat lepszy o jeden punkt (0 z 3). Dwudziestoczteroletni dziś Nakamura urodził się w Japonii, ale od drugiego roku życia mieszka w USA. W 2003 został najmłodszym amerykańskim szachistą, któremu przyznano tytuł arcymistrza, bijąc tym samym rekord Bobby Fischera. Jak sam twierdzi, nie studiuje literatury szachowej, a spędza wiele czasu w Internecie grając w ulubione bulle chess, czyli -minutowego blitza. Posiada jeden z najwyższych rankingów na Internet Chess Club, gdzie gra pod pseudonimem Smallville, na cześć ulubionego programu telewizyjnego. Jest także autorem Bullet Chess: One Minute to Mate, w którym przybliża niektóre sekrety błyskawicznego sukcesu. Należy do komputerowego pokolenia: Fritza i Rybki. Jak mogło się stać, że ten legitymujący się 0 numerem na liście rankingowej zdołał pozostawić w pokonanym polu tylu znakomitych szachistów? Amerykanin pokonał cały dół tabeli. A z resztą, za wyjątkiem Carlsena, uzyskał remis. To wystarczyło do odniesienia wielkiego sukcesu. Pomogło też znakomite przygotowanie debiutowe, dowodem są dwa zwycięstwa w obronie Caro-Kann. Wijk aan Zee 20 Hikaru Nakamura wyprzedził Mistrza Świata Vishy Ananda o pół punktu oraz graczy z najwyższej półki Magnusa Carlsena z Norwegii i Levona Aroniana z Armenii, którzy wspólne zajęli trzecie miejsce z 8 punktami. Były mistrz świata Władimir Kramnik z Rosji i Francuz Maxime Vachier-Lagrave uzyskali 7,5 punktów. Pozostałych ośmiu graczy nie osiągnęło wyniku powyżej 50%.
Partie z turnieju Partię Carlsen - Wang Hao [B2] uznaliśmy za niezwykle piękną, interesującą i nadaliśmy jej tytuł miniatury miesiąca. Zapraszamy do obejrzenia tej doskonałej partii (wraz z komentarzami Moniki i Krzysztofa Krupy) na stronie: http://www.monikakrupa.pl/szachy_miniatura.html
Arcymistrzyni Szachowa Monika Krupa www.monikakrupa.pl