TEMATY NA USTNĄ CZĘŚĆ EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO MATURA 2014 IV LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE W GRUDZIĄDZU LITERATURA 1. Rola i znaczenie snów w życiu bohaterów literackich, mitologicznych lub biblijnych. Przedstaw na wybranych 2. Komizm i żart w literaturze staropolskiej. Przedstaw ich przejawy i funkcje na wybranych 3. Obrzędy i obyczaje ludowe w literaturze. Omów sposoby ich przedstawiania i funkcje w wybranych utworach. 4. Konszachty z siłami nieczystymi. Przedstaw najciekawsze realizacje tego tematu w wybranych tekstach literackich. 5. Fantastyka naukowa opowieści o przyszłości i teraźniejszości. Omów na podstawie wybranych tekstów literackich. 6. Młodzi przeciwko starym odwołując się do wybranych przykładów, ukaż konflikt pokoleń literackich jako zjawisko charakterystyczne dla różnego rodzaju przełomów w literaturze. 7. Bohater z książką w ręku czyli o znaczeniu lektur w świecie postaci literackich. Omów zagadnienie na podstawie wybranych przykładów z literatury romantyzmu i pozytywizmu. 8. Motywy animalistyczne w literaturze. Omów zagadnienie na wybranym materiale literackim. 9. Przedstaw różne sposoby wykorzystywania tematu powrotu do lat dziecinnych w literaturze polskiej. Omów na wybranych 10. Miłość we współczesnym świecie? Omów na podstawie wybranych przykładów literackich, jakie jej oblicze wykreowali pisarze w swoich utworach.
11. Tradycja romantyczna w literaturze następnych epok. Omów jej funkcję w wybranych tekstach. 12. Zdrada i podstęp jako środek do osiągnięcia celu. Omów temat na podstawie przykładów z literatury XIX wieku. 13. Groteska jako sposób mówienia o świecie w literaturze XX wieku. Omów temat, odwołując się do właściwych przykładów literackich. 14. Symbolika kulturowa stołu. Omów, odwołując się do wybranych przykładów z literatury. 13. Utopie i antyutopie w literaturze sposoby kreowania i ich funkcje. Rozwiń temat, odwołując się do wybranych utworów. 14. Dramat człowieka uwikłanego w historię. Omów zagadnienie na podstawie wybranych utworów literatury XX wieku. 15. Etos inteligenta i jego kreacja w literaturze różnych epok. Przedstaw problem na wybranych 16. Różne sposoby widzenia Boga, świata i człowieka w literaturze dwóch wybranych epok. 17. Idealiści i marzyciele w literaturze. Scharakteryzuj sposoby kreowania takich bohaterów w utworach z różnych epok. 18. Sposoby prezentacji świata przedstawionego i ich funkcja w najnowszej polskiej literaturze. Omów temat na podstawie wybranych utworów np. O. Tokarczuk, A. Stasiuka, T. Tryzny, P. Huellego. 19. Omów i porównaj obrazy Warszawy w wybranych utworach, epickich, dramatycznych i lirycznych. 20. Degradacja człowieczeństwa i próby jej przezwyciężenia. Omów problem, odwołując się do twórczości Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. 21. Na podstawie wybranych utworów literackich przedstaw różne ujęcia tematyki wojennej. 22. Różne obrazy rzeczywistości totalitarnej w prozie i poezji. Zinterpretuj zgromadzony materiał źródłowy. 23. Topos świata teatru w literaturze. Omów sposoby jego realizacji oraz funkcje w wybranych przykładach literackich. 24. Romantyczny rodowód bohaterów literatury późniejszych epok. Przedstaw różne przykłady, odwołując się do utworów z dwóch, trzech okresów literackich.
25. Jak literatura staropolska spełniała funkcje dydaktyczne i wychowawcze? Omów temat na podstawie wybranych utworów literackich. 26. Różne wizerunki starości. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych tekstów literackich. 27. Różne stany psychologiczne bohaterów znajdujących się w sytuacjach skrajnych. Omów temat na podstawie utworów z literatury współczesnej. 28. Porównaj sposoby prezentacji aniołów w literaturze wybranych epok. 29. Naturalizm jako sposób przedstawienia rzeczywistości. Omów temat, przywołując wybrane przykłady z literatury polskiej i/lub obcej. 30. Kostium, maska, przebranie. Przedstaw i porównaj bohaterów literackich ukrywających swoją tożsamość. 31. Motywy tyrtejskie w literaturze polskiej. Omów zagadnienie, porównując wybrane utwory z dwóch epok. 32. Wrzesień 1939 roku w literaturze polskiej. Omów i porównaj wybrane utwory literackie. 33. Wskaż i omów funkcje motywów średniowiecznych występujących w literaturze późniejszych epok. 34. Wizerunek kobiety jako matki. Omów sposoby realizacji tego powołania przez bohaterki na postawie wybranych utworów. 35. Rola pracy w kreowaniu obrazu bohatera literackiego. Przedstaw zagadnienie na wybranych 36. Człowiek katem i ofiarą. Wskaż różne uwarunkowania postaw i czynów bohaterów w wybranych tekstach literackich. 37. Portret artystów w literaturze różnych epok. Zaprezentuj różne sposoby ich kreacji w oparciu o wybrane przykłady literackie. 38. Egzystencjalizm jako sposób pojmowania sensu życia. Omów temat na podstawie wybranych tekstów filozoficznych oraz literatury polskiej i/lub obcej XX wieku. 39. Motto, cytat, tytuł jako klucz do interpretacji dzieła. Omów na wybranych przykładach literackich. 40. Postawa prometejska w utworach literackich dwóch wybranych epok. Dokonaj analizy materiału rzeczowego. 41. Niepokoje ludzi schyłku wieków dokonaj analizy zjawiska na przykładzie utworów różnych twórców.
42. Zinterpretuj wieloznaczność pojęcia dom, odwołując się do wybranych przykładów literackich. 43. Różnorakie koncepcje szczęścia omów zagadnienie, odwołując się do utworów z dwóch różnych epok literackich. 44. Porównaj sposoby ujęcia motywu samotności w literaturze wybranych epok. 45. Omów sposoby wykorzystywania motywów biblijnych w literaturze. ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 1. Przedstaw i porównaj sposoby kreowania postaci historycznych w polskiej literaturze i sztuce. 2. Dziecko istota bezbronna czy mały buntownik? Przedstaw problem na wybranych przykładach tekstów kultury. 3. Symbolika kulturowa stołu. Omów, odwołując się do wybranych przykładów z literatury i malarstwa. 4. Fascynacje brzydotą w literaturze i sztuce na wybranych przykładach z różnych epok. 5. Symbolika stroju. Omów, analizując wybrane dzieła literackie i inne (np. malarskie, rzeźbiarskie, filmowe, teatralne). 6. Różne wizerunki kobiety w literaturze i sztuce modernizmu. Przedstaw na podstawie wybranych przykładów. 7. Uprzedmiotowienie człowieka jako problem w literaturze i sztuce. Omów i zinterpretuj zjawisko na wybranych 8. Postać Chrystusa w literaturze i sztuce. Omów i porównaj na przykładzie dzieł z dwóch wybranych epok. 9. Bohaterowie mitologii greckiej lub rzymskiej w literaturze i sztuce. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów z epoki renesansu. 10. Sztuka wobec niewyrażalnego- symbol jako środek wyrazu w poezji i malarstwie. Dokonaj analizy przywołanego materiału rzeczowego. 11. Różne portrety rodziny w literaturze i sztuce. Omów sposoby ich kreowania na wybranych przykładach z dwóch epok.
12. Funkcja motywu ogrodu w literaturze i malarstwie. Omów temat na wybranych 13. Tatry jako inspiracja dla artystów. Przedstaw różne funkcje tego zjawiska, analizując wybrane przykłady literackie i malarskie. 14. Różne ujęcia motywu tańca w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie na wybranych 15. Motyw Sądu Ostatecznego w literaturze i sztuce. Przedstaw na wybranych przykładach różnorodność jego ujęcia. 16. Artystyczne interpretacje historii w literaturze i malarstwie. Analiza porównawcza wybranych dzieł np. H. Sienkiewicza i J. Matejki. 17. Inspiracje biblijne w literaturze i sztuce. Określ ich rolę oraz funkcję w wybranych dziełach. 18. Motywy muzyczne i sposoby ich eksponowania. Przedstaw na podstawie przykładów w literaturze i/lub w innych dziedzinach sztuki. 19. Polskie powstania narodowe w literaturze i malarstwie. Przedstaw ich ujęcie w przywołanych 20. Motyw drogi w literaturze i w filmie. Omów na wybranych przykładach różne ujęcia tego zagadnienia. 21. Podobne czy inne spojrzenie dwóch różnych reżyserów na to samo dzieło literackie? Omów na podstawie wybranych przykładów. 22. Różnorodny wizerunek Żyda. Omów na wybranych dziełach literackich, filmowych i/lub plastycznych. 23. Malarstwo wielkich mistrzów jako inspiracja dla literatury współczesnej. Dokonaj analizy wybranych przykładów. 24. Funkcje alegorii w literaturze i sztuce. Omów na wybranych 25. Analizując wybrane przykłady z literatury i malarstwa, omów i porównaj różne sposoby przedstawiania lęku w dziele sztuki. 26. Powstanie świata wg różnych wierzeń. Omów na podstawie wybranych dzieł z różnych dziedzin sztuki.
JĘZYK 1. Najpopularniejsze gatunki publicystyczne. Omów na przykładach ze współczesnych czasopism. 2. Przysłowia polskie. Dokonaj analizy językowej i kulturowej wybranych przysłów o określonej tematyce. 3. Funkcje nazwisk bohaterów w literaturze różnych epok. Zanalizuj właściwe przykłady. 4. Funkcje stylizacji biblijnej w tekstach literackich różnych epok. Omów na wybranych 5. Język jako instrument walki o władzę. Zanalizuj wybrane materiały wyborcze i/lub literackie. 6. Jakie tendencje w tworzeniu nazw sklepów, kawiarni, instytucji przejawiają się obecnie? Omów zjawisko na podstawie zebranego materiału. 7. Błędy językowe i mechanizmy ich powstawania. Omów zjawisko na podstawie wybranych przykładów. 8. Język internetowych grup dyskusyjnych. Zubożenie czy wzbogacenie współczesnej polszczyzny. Zaprezentuj własne stanowisko w tej kwestii. 9. Tak mówią bohaterowie literaccy. Omów język wybranych postaci ze szczególnym uwzględnieniem cech ujawniających ich przynależność środowiskową i charakter. 10. Neologizmy w literaturze XX wieku. Przedstaw ich typy oraz funkcje na wybranych 11. Dlaczego niektóre wyrazy stają się modne? Zanalizuj przykłady ze współczesnej polszczyzny. 12. Na wybranych przykładach omów funkcjonowanie dialektyzmów w języku Twojego regionu. 13. Humor w zeszytach uczniów. Analizując zgromadzony materiał, omów rodzaje błędów językowych występujących w wybranych 14. Językowe sposoby wyrażania uczuć w listach Twojego pokolenia i pokolenia romantyków ( A. Mickiewicza, J. Słowackiego, Z. Krasińskiego). Dokonaj analizy przykładowych listów. 15. Różne sposoby realizowania gry słów. Omów zjawisko, odwołując się do wybranych reklam, fraszek i aforyzmów.
16. Język ezopowy w literaturze XIX i XX wieku. Omów na wybranych przykładach utworów literackich. 17. Zanalizuj i omów różne rodzaje stylizacji językowej na przykładzie dwóch tekstów literackich XIX wieku. 18. Nie tylko literackie źródła współczesnej frazeologii. Omów zagadnienie, wykorzystując zebrany materiał, wpływ tekstów kultury na język (utwory literackie, film, reklama). 19. Sztuka prowadzenia sporów. Omów i zanalizuj różne chwyty erystyczne na podstawie wybranych polemik i dyskusji. 20. Frazeologizmy jako tworzywo poetyckie. Omów zagadnienie na podstawie wybranych utworów ze współczesnej liryki polskiej.