Regulacja EHPA w sprawie badań (B1) * Badanie pomp ciepła typu woda-woda oraz solanka-woda Zasady, warunki oraz metody badania opracowane w oparciu o Normy Europejskie EN 14511-1 do 14511-4 oraz EN 12102 Dodatkowe warunki przyznawania międzynarodowego znaku jakości pompom ciepła weryfikacja znaku jakości na www.ehpa.org/ql Wersja 1.6 Wydanie z 01.05.2013 r. European Heat Pump Association Rue d Arlon 63-67 B-1040 Bruksela www.ehpa.org Tel. +32 24 00 10 17 faks +32 24 00 10 18 info@ehpa.org Kontakt: Michèle Mondot michele.mondot@cetiat.fr *) Tłumaczenie dokumentu na j. polski Polska Komisja Jakości Znaku EHPA Q przy Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła ul. Przybyszewskiego 29/5 30-128 Kraków www.portpc.pl Kontakt: Adolf Mirowski adolf.mirowski@portpc.pl EHPA TestReg BW-WW-HP V1.6 April 2013.doc Wersja 1.6 Strona 1 z 9
Spis treści 1 Wprowadzenie 3 2 Zakres Regulacji 3 3 Dokumenty źródłowe 3 4 Terminy i definicje 3 5 Zakres roboczy 4 6 Wymagane badania 4 6.1 Badanie efektywności 4 6.1.1 Warunki badania 4 6.1.2 Metoda badania 6 6.2 Pomiar mocy akustycznej 6 6.3 Badanie zakresu roboczego 7 6.3.1 Warunki badania 7 6.3.2 Przebieg badania 7 6.4 Badania bezpieczeństwa 8 7 Raport z badania na Poziomie 1 (status informacji: poufne) 8 7.1 Informacje ogólne dotyczące ośrodka badawczego 8 7.2 Specyfikacja techniczna 9 7.3 Badanie efektywności 9 7.4 Pomiar mocy akustycznej 9 7.5 Zakres roboczy i badanie bezpieczeństwa 9 8 Oznakowanie 9 EHPA TestReg BW-WW-HP V1.6 April 2013.doc Wersja 1.6 Strona 2 z 9
1 Wprowadzenie Niniejsza Regulacja określa terminy i definicje, warunki badań i rodzaje badań efektywności oraz inne wymogi, które warunkują przyznanie Znaku Jakości EHPA pompom ciepła typu woda-woda oraz solanka-woda do ogrzewania pomieszczeń. Warunki i metody badań przedstawione w Regulacji zostały opracowane na podstawie Europejskich Norm EN 12102:2008 i EN 14511, Części 1 4, wydane w 2011 r. oraz innych specyfikacji, do których znajdują się w niniejszym dokumencie. Wszelkie terminy i warunki, których nie zdefiniowano w Regulacji, będą interpretowane zgodnie z normą EN 14511. Pompa ciepła może otrzymać Międzynarodowy Znak Jakości dla Pomp Ciepła po pomyślnym przejściu badań przeprowadzonych zgodnie z wymogami określonymi w Regulacji. Proces kwalifikacji opisano w Regulacjach EHPA w sprawie przyznawania międzynarodowego znaku jakości dla elektrycznych pomp ciepła. Niniejsza Regulacja została przyjęta przez Komitet Znaku Jakości EHPA. Wszelkie zmiany w jej treści podlegają zatwierdzeniu przez Komitet. 2 Zakres Regulacji Niniejsza regulacja ma zastosowanie w wypadku badań fabrycznie wykonanych elektrycznych pomp ciepła typu woda-woda oraz solanka-woda do ogrzewania pomieszczeń w warunkach badawczych określonych w Części 6. Do otrzymania Znaku Jakości EHPA kwalifikują się wyłącznie pompy ciepła pochodzące z produkcji seryjnej. W przypadku pomp ciepła, których konstrukcja umożliwia wykorzystanie solanki lub wody jako źródła ciepła, a wniosek o przyznanie znaku jakości dotyczy dwóch wersji tego samego urządzenia, Regulacja przewiduje przeprowadzenie uproszczonych badań. Ponadto producent deklaruje, że pompa jest wyposażona w urządzenie zabezpieczające, które chroni parownik przed zamarzaniem gdy źródłem ciepła dla pompy jest woda. 3 Dokumenty źródłowe Norma EN 14511:2011 Części 1 4 Klimatyzatory, ziębiarki cieczy i pompy ciepła, ze sprężarkami o napędzie elektrycznym, do grzania i ziębienia Część 1: Terminy i definicje Część 2: Warunki badań Część 3: Metody badań Część 4: Wymagania Norma EN 12102:2008 Klimatyzatory, ziębiarki cieczy, pompy ciepła i odwilżacze ze sprężarkami o napędzie elektrycznym, wykorzystywane do ogrzewania i oziębiania Pomiary hałasu Wyznaczanie poziomu mocy akustycznej 4 Terminy i definicje Zastosowanie mają terminy i definicje zawarte w normach EN 14511-1 i EN 12102. EHPA TestReg BW-WW-HP V1.6 April 2013.doc Wersja 1.6 Strona 3 z 9
5 Zakres roboczy (pole pracy) Zakres roboczy, określany nie więcej niż sześcioma warunkami granicznymi, jest deklarowany przez producenta. Rys. 1 przedstawia przykładowy zakres roboczy (pole pracy) deklarowany przez producenta. Rys. 1. Przykładowy zakres roboczy podany przez producenta 6 Wymagane badania W celu uzyskania znaku jakości, pompa ciepła musi przejść następujące badania: a) badanie efektywności (zob. Część 6.1), b) badanie akustyczne (zob. Część 6.2) c) badanie zakresu roboczego (zob. Część 6.3) d) badanie bezpieczeństwa (zob. Część 6.4). 6.1 Badanie efektywności Badania wydajności przeprowadzane są zgodnie z normą EN 14511 w celu ustalenia wydajności grzewczej i współczynnika COP w warunkach badawczych przedstawionych w Tabelach 1 3, o ile mieszczą się one w zakresie roboczym podanym przez producenta. 6.1.1 Warunki badania Warunki otoczenia odpowiadają warunkom zdefiniowanym w normie EN 14511-2. EHPA TestReg BW-WW-HP V1.6 April 2013.doc Wersja 1.6 Strona 4 z 9
Tabela 1. Warunki badawcze dla zastosowań niskotemperaturowych Warunek badawczy Rodzaj Źródło ciepła Odbiornik ciepła wlotowa ( C) wylotowa ( C) powrotu ( C) na zasilaniu ( C) Pompy ciepła woda-woda W10/W35 Warunek 10 7 30 35 W15/W35 1 15 * * 35 Pompa ciepła solanka-woda B0/W35 Warunek 0-3 30 35 B5/W35 1 5 * * 35 B-5/W35 2-5 * * 35 (*)przy natężeniu przepływu o wartości równej wartości zmierzonej w odpowiednich warunkach. Tabela 2. Warunki badawcze dla zastosowań średniotemperaturowych Warunek badawczy Rodzaj Źródło ciepła Odbiornik ciepła wlotowa ( C) wylotowa ( C) powrotu ( C) na zasilaniu ( C) Pompy ciepła woda-woda W10/W45 Warunek 10 7 40 45 W15/W45 1 15 * * 45 Pompa ciepła solanka-woda B0/W45 Warunek 0-3 40 45 B5/W45 1 5 * * 45 B-5/W45 2 (**) -5 * * 45 (*) przy natężeniu przepływu o wartości równej wartości zmierzonej w odpowiednich warunkach. (**) badanie przeprowadza się, jeżeli warunki badawcze określone w Tabeli 3, nie mieszczą się w zakresie roboczym danej pompy Tabela 3. Warunki badawcze dla zastosowań wysokotemperaturowych Warunek badawczy Rodzaj Źródło ciepła Odbiornik ciepła wlotowa ( C) wylotowa ( C) powrotu ( C) na zasilaniu ( C) Pompy ciepła woda-woda W10/W55 Warunek 10 7 47 55 W15/W55 1 15 * * 55 Pompa ciepła solanka-woda B0/W55 Warunek 0-3 47 55 B5/W55 1 5 * * 55 B-5/W55 2-5 * * 55 (*) przy natężeniu przepływu o wartości równej wartości zmierzonej w odpowiednich warunkach. EHPA TestReg BW-WW-HP V1.6 April 2013.doc Wersja 1.6 Strona 5 z 9
6.1.2 Metoda badania Badanie zostanie przeprowadzone zgodnie z normą EN 14511-3 przy uwzględnieniu określonych poniżej dodatkowych wymagań. 6.1.2.1 Poziom napełnienia czynnikiem chłodniczym Urządzenia napełniane czynnikiem chłodniczym w fazie produkcji mogą być dostarczane w stanie fabrycznym, o ile na potrzeby badania instalacji nie jest wymagane wprowadzenie dodatkowego ładunku czynnika. Powyższy warunek obowiązuje wyłącznie wtedy, gdy w fazie produkcji stosowana jest procedura kontroli poziomu napełnienia czynnikiem chłodniczym. Jeżeli dostarczona pompa ciepła jest wypełniona azotem, a czynnik chłodniczy ma zostać uzupełniony w laboratorium badawczym, wówczas typ czynnika zostanie wybrany na podstawie informacji widniejących na tabliczce znamionowej lub w dokumentacji technicznej producenta. 6.1.2.2 Solanka Podczas badania pomp ciepła typu solanka-woda wykorzystywana jest solanka, której 30% objętości stanowi glikol etylenowy, a temperatura zamarzania wynosi -15 C. Uwaga: Gęstość, temperatura zamarzania i inne właściwości solanki podlegają badaniu przez laboratorium badawcze. Jeżeli pompa korzysta z innego ciekłego nośnika ciepła niż woda, należy ustalić właściwą pojemność cieplną oraz gęstość nośnika, a następnie uwzględnić je w obliczeniach. 6.1.2.3 Urządzenia o stałej wydajności termostatu urządzenia o stałej wydajności jest ustawiana na maksymalną wartość w celu wymuszenia nieprzerwanej pracy, bez wyłączania i załączania się sprężarki. 6.1.2.4 Urządzenia o zmiennej wydajności lub urządzenia o stopniowym sterowaniu wydajnością W przypadku urządzenia o zmiennej wydajności lub urządzenia o stopniowym sterowaniu wydajnością badanie przy częściowym obciążeniu może zostać przeprowadzone w warunkach badawczych określonych w Tabeli 1, 2 lub 3 zgodnie ze specyfikacją producenta. 6.2 Pomiar mocy akustycznej Pomiar mocy akustycznej pompy ciepła przeprowadzany jest zgodnie z normą Europejską EN 12102 z wykorzystaniem metody Klasy A, w warunku dla najwyższej temperatury pracy, dla której pompa ma otrzymać znak jakości. W zależności od typu badanej pompy ciepła, dokonuje się pomiaru następujących poziomów mocy akustycznej: 1. Urządzenia modułowe instalowane na zewnątrz a. LWo : poziom mocy akustycznej emitowanej przez obudowę na zewnątrz 2. Urządzenia modułowe instalowane w pomieszczeniach a. LWi : poziom mocy akustycznej emitowanej przez obudowę w pomieszczeniu 3. Zespół typu split a. LWo : poziom mocy akustycznej emitowanej przez obudowę na zewnątrz b. LWi: poziom mocy akustycznej emitowanej przez obudowę wewnątrz w wypadku, gdy sprężarka znajduje się wewnątrz pomieszczenia. EHPA TestReg BW-WW-HP V1.6 April 2013.doc Wersja 1.6 Strona 6 z 9
Jeżeli producent deklaruje, że źródłem ciepła dla pompy ciepła może być solanka lub woda, wymagany jest wyłącznie jeden pomiar poziomu mocy akustycznej. Pomiar ten jest przeprowadzany podczas pracy z solanką jako źródłem ciepła. 6.3 Badanie zakresu roboczego Badania przy parametrach ustawionych w wartościach granicznych mają sprawdzać, czy pompa ciepła jest w pełni funkcjonalna i sprawna w ramach zakresu roboczego gwarantowanego przez producenta. W przypadku pomp ciepła, których konstrukcja umożliwia wykorzystanie solanki lub wody jako źródła ciepła, badanie zakresu roboczego przeprowadza się wyłącznie dla pracy z solanką jako źródłem ciepła. 6.3.1 Warunki badania Na potrzeby badania zakresu roboczego definiowane są cztery graniczne warunki badawcze, które obejmują warunki określone w pkt 4.2.1 normy EN 14511-4 i które przedstawia Tabela 4: Tabela 4. Graniczne warunki badania zakresu roboczego Warunek badawczy nr wody (solanki) na wlocie do zewnętrznego wymiennika ciepła wody na wylocie z wewnętrznego wymiennika ciepła (*) Natężenie przepływu wody (solanki) przez zewnętrzny wymiennik ciepła Natężenie przepływu wody przez wewnętrzny wymiennik ciepła 1 Górna granica Dolna granica Maksymalne Maksymalne 2 Dolna granica Górna granica Minimalne Minimalne 3 Dolna granica Górna granica Minimalne Maksymalne 4 Górna granica Dolna granica Maksymalne Minimalne (*) wartość ograniczona górną lub dolną granicą danego zakresu temperatury powietrza wlotowego. Badanie przeprowadza się przy napięciu znamionowym. Maksymalne i minimalne natężenie przepływu wody deklaruje producent zgodnie z pkt 6.4 normy EN 14511-4. Rys. 2. Przykładowe cztery warunki graniczne podlegające badaniu dla danego zakresu roboczego EHPA TestReg BW-WW-HP V1.6 April 2013.doc Wersja 1.6 Strona 7 z 9
6.3.2 Przebieg badania Podczas badania warunków granicznych nr 2 i 4, pompa cieplna jest włączana, a następnie musi działać nieprzerwanie przez co najmniej 30 minut bez zewnętrznej ingerencji i bez wyłączania przez urządzenie zabezpieczające. Podczas badania warunków granicznych nr 1 i 3, pompa cieplna jest włączana, a następnie musi działać nieprzerwanie przez co najmniej 60 minut bez zewnętrznej ingerencji i bez wyłączania przez urządzenie zabezpieczające. W trakcie badania zastosowanie mają dopuszczalne odchylenia, które określa pkt 4.2.1 normy EN 14511-4. W trakcie badania pompa ciepła nie może ulec żadnym uszkodzeniom. 6.4 Badania bezpieczeństwa Badania bezpieczeństwa pozwalają stwierdzić, czy urządzenia zabezpieczające działają poprawnie w wypadku awarii i chronią pompę ciepła przed uszkodzeniem. W przypadku pomp ciepła, których konstrukcja umożliwia wykorzystanie solanki lub wody jako źródła ciepła, badanie bezpieczeństwa przeprowadza się wyłącznie dla pracy z solanką jako źródłem ciepła. Badanie urządzeń zabezpieczających polega na symulowaniu awarii w trakcie działania pompy poprzez: 1. odcięcie przepływu nośnika ciepła (zob. pkt 4.4 normy EN 14511-4) 2. całkowite odłączenie zasilania (zob. pkt 4.5 normy EN 14511-4) Dla zastosowań niskotemperaturowych badania bezpieczeństwa przeprowadza się w warunkach badawczych określonych w Tabeli 1. Badania bezpieczeństwa przeprowadza się zgodnie z procedurami określonymi odpowiednio w pkt 4.4 i 4.5 normy EN 14511-4. 7 Raport z badania na Poziomie 1 (status informacji: poufne) Procedura badawcza obejmuje sporządzenie raportu z badania pompy ciepła przez ośrodek badawczy. Raport jest przekazywany wyłącznie producentowi lub zlecającemu badanie. Ośrodek badawczy może opublikować wyniki badania wyłącznie pod warunkiem uzyskania zgody wnioskodawcy, potwierdzonej podpisem jego upoważnionego przedstawiciela. Raport z badania na poziomie 1 zawiera pełną dokumentację badawczą oraz spełnia wymogi określone w normach EN 14511-3 i EN 12102. 7.1 Informacje ogólne dotyczące ośrodka badawczego Data Nazwa ośrodka badawczego Miejsce przeprowadzenia badania Osoba nadzorująca badanie Numer badania Odwołanie do materiałów źródłowych, na podstawie których określono właściwości cieczy Metody badania i źródłowe normy europejskie EN EHPA TestReg BW-WW-HP V1.6 April 2013.doc Wersja 1.6 Strona 8 z 9
Odwołanie do regulacji EHPA, ze wskazaniem jej wersji. 7.2 Specyfikacja techniczna Nazwa zlecającego (zwykle producenta) Typ urządzenia i oznaczenie Numer seryjny (jeżeli nie został nadany, numer seryjny sprężarki) Krótki opis konstrukcji Dane dotyczące części pompy, w tym typ sprężarki, typ wymiennika ciepła, typ zaworu rozprężnego, itp. Rok produkcji Zdjęcia urządzenia Wymiary i waga urządzenia Typ i ładunek czynnika chłodniczego Wskaźnik GWP (Global Warming Potential - potencjał tworzenia efektu cieplarnianego) dla czynnika chłodniczego (zgodnie z wymogami decyzji Komisji Europejskiej nr 2007/742/WE w sprawie oznakowania ekologicznego) 7.3 Badanie efektywności Raport zawiera opis pompy ciepła podlegającej badaniu, w tym wszystkie ustawienia, takie jak ustawienia termostatu, prędkość wentylatora i pompy oraz ustawienia sterowania wydajnością, o ile mają zastosowanie. Zawiera także wszystkie dane zarejestrowane zgodnie z Tabelą 6 normy EN 14511-3 dla poszczególnych warunków badania określonych w Tabelach 1 3, o ile mają zastosowanie. 7.4 Pomiar mocy akustycznej Szczegółowe wymogi dotyczące montażu badanego modelu (modeli) urządzenia, o ile mają zastosowanie Metoda badania mocy akustycznej Wyniki pomiarów poziomu (poziomów) mocy akustycznej 7.5 Zakres roboczy i badanie bezpieczeństwa Wynik pozytywny lub negatywny badania zakresu roboczego Wynik pozytywny lub negatywny badania bezpieczeństwa 8 Oznakowanie Każda pompa ciepła posiada trwałe, naniesione na stałe oznakowanie, które jest wyraźnie widoczne po ustawieniu urządzenia w pozycji gotowej do pracy, przy czym oznakowanie to zawiera co najmniej informacje wymagane normami bezpieczeństwa. Tabliczka znamionowa powinna zawierać następujące informacje: nazwę producenta lub dostawcy oznaczenie modelu i numer seryjny rodzaj czynnika chłodniczego oraz jego masę potrzebną do napełnienia Ponieważ wydajność grzewcza oraz wartości współczynnika COP są zależne od warunków badania oraz od możliwych kombinacji dwóch elementów zestawu typu split, wartości tych parametrów podaje producent w dokumentacji technicznej. EHPA TestReg BW-WW-HP V1.6 April 2013.doc Wersja 1.6 Strona 9 z 9