4. Pomoc psychologiczna w Warszawie

TECZKA INFORMACYJNA 4. Pomoc psychologiczna w Warszawie Bezpłatna pomoc psychologiczna i psychoterapeutyczna w Warszawie Wojewódzki Urząd Pracy w Warszawie Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej Warszawa 2008

SPIS TREŚCI 1. Wstęp... 3 2. Specjaliści zajmujący się profesjonalną pomocą psychologiczną i psychoterapeutyczną... 3 3. Formy pomocy psychologicznej... 6 3.1. Więcej o psychoterapii... 7 3.2. Formy psychoterapii... 8 4. Ośrodki interwencji kryzysowej i pomocy społecznej w Warszawie... 8 4.1. Ośrodki Interwencji Kryzysowej... 8 4.2. Ośrodki Pomocy Społecznej w których można uzyskać również pomoc psychologiczną i psychoterapeutyczną... 9 5. Ośrodki oferujące pomoc osobom uzależnionym i współuzależnionym... 12 6. Telefony zaufania w Warszawie... 14 7. Wykaz Poradni Zdrowia Psychicznego w woj. mazowieckim... 17 8. Opis wybranych ośrodków, gdzie można uzyskać bezpłatną pomoc psychologiczną i psychoterapeutyczną... 19 8.1. Centrum Mediacji i Pomocy Rodzinie Mazowieckiego Oddziału Towarzystwa Przyjaciół Dzieci... 19 8.2. Centrum Praw Kobiet... 19 8.3. Caritas Archidiecezji Warszawskiej Centrum Charytatywne Res Sacra Miser Ośrodek Pomocy Psychologicznej... 21 8.4. Fundacja RUCH POMOCY RODZINIE - Centrum Zdrowia Rodziny... 21 8.5. Komitet Ochrony Praw Dziecka Centrum Interwencyjne... 22 8.6. Powiślańska Fundacja Społeczna... 23 8.7. Towarzystwo Pomocy Młodzieży... 24 8.8. Centrum Promocji Kobiet Warszawa... 25 8.9. Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny Warszawa... 25 8.10. La Strada Warszawa Fundacja przeciwko handlowi ludźmi i niewolnictwu... 25 8.11. Liga Kobiet Polskich -Zarząd Główny Warszawa... 26 8.12. Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Problemami Emocjonalnymi SPOZA... 26 8.13. Polskie Towarzystwo Higieny Psychologicznej... 27 8.14. Fundacja Zielone Domy... 28 8.15. Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom GNIAZDO... 29 8.16. Ośrodek Pomocy Psychologicznej SPCh i Caritas Archidiecezji Warszawskiej... 30 8.17. Fundacja DZIECI NICZYJE... 30 8.18. Stowarzyszenie Damy Radę... 31 2

1. Wstęp Zdarza się, że w pewnym momencie naszego życia stwierdzamy, że trudności i problemy, które nas spotykają są ponad miarę naszych sił, że nie jesteśmy w stanie sobie z nimi poradzić. Czasem nie dajemy sobie rady z mętlikiem w naszych głowach, nie potrafimy ułożyć sobie satysfakcjonujących relacji z innymi ludźmi, mamy obniżony nastrój, nic nas nie cieszy, mamy problemy w pracy i w życiu rodzinnym, jesteśmy ciągle zestresowani. Mamy poczucie piętrzących się trudności, towarzyszącego nieustannie lęku czy zmęczenia, co odbija się na naszym funkcjonowaniu w wielu dziedzinach życia, niejednokrotnie bardzo je utrudniając. Jest to moment, który wiele osób lekceważy licząc, że jakoś się ułoży, albo Ci bardziej odważni, zwraca się o pomoc do rodziny czy przyjaciół. Często jednak doświadczamy, takich kryzysów z którymi trudno jest sobie poradzić samemu, a bliscy mimo szczerych chęci nie są wstanie nam pomóc. W takich sytuacjach najlepszym rozwiązaniem jest zwrócenie się o pomoc do osób zawodowo zajmujących się pracą z ludźmi w trudnych dla nich okresach, specjalistów w dziedzinie pomocy psychologicznej, czyli do psychologa lub psychoterapeuty. Niestety korzystanie z pomocy psychologicznej w naszym kraju wciąż jeszcze obarczone jest piętnem, choć ta sytuacja na pewno zmienia się na lepsze, szczególnie w dużych miastach. Coraz bardziej powszechny dostęp do ośrodków psychoterapeutycznych, kampanie społeczne na rzecz promocji zdrowia psychicznego i poprawy jakości życia wpływają, że nasza świadomość w tym obszarze zmienia się. Ten zeszyt powstał właśnie dlatego, aby szerzyć i udostępniać informacje o miejscach w których w trudnych sytuacjach i momentach życiowych można szukać dla siebie pomocy i że warto o taką pomoc prosić. W opracowaniu tym znaleźć można informacje na temat dostępnych form pomocy psychologicznej, a także wykazy ośrodków i krótkie opisy placówek w Warszawie, które pomoc taką oferują. 2. Specjaliści zajmujący się profesjonalną pomocą psychologiczną i psychoterapeutyczną Specjalistami zajmującymi się zdrowiem psychicznym są osoby, z różnym przygotowaniem zawodowym, kwalifikacjami i wiedzą specjalistyczną. Co za tym idzie, swoje usługi świadczą w wybranych obszarach, choć często ze sobą współdziałając 3

w leczeniu zaburzeń czy rozwiązywaniu problemów ludzkich. Dlatego też, aby uzyskać najlepszą pomoc dla siebie warto wiedzieć, do kogo konkretnie, w danej sytuacji należałoby się zwrócić. Każdy z niżej wymienionych specjalistów posiada pewne przygotowanie do udzielenia pomocy psychologicznej, ale nie każdy posiada wystarczające kompetencje i wiedzę do profesjonalnego jej świadczenia. Tym, co odróżnia te osoby od siebie to przede wszystkim poziom posiadanych przez nie umiejętności i wiedzy. Poniżej, za portalem http://online.synapsis.pl/, zostały scharakteryzowane zawody związane z pomocą psychologiczną. Pedagog to osoba, która ukończyła studia wyższe pedagogiczne, np. o specjalności resocjalizacyjnej czy opiekuńczej lub absolwent innych studiów np. biologii pracujący w szkole, bądź też osoba, która przeszła tzw. kurs pedagogiczny. Pedagog przygotowany jest do prowadzenia działań wychowawczych, reedukacyjnych, szkoleniowych czy diagnozy pedagogicznej, nie posiada natomiast odpowiedniego przygotowania do głębszej pracy z klientem, np. do prowadzenia psychoterapii. Pedagodzy zwykle pracują w szkołach, poradniach psychologiczno-pedagogicznych, placówkach penitencjarnych, centrach pomocy rodzinie, niekiedy w placówkach medycznych. Pracownik socjalny to osoba, której praca polega na opiekowaniu się ludźmi np. w szpitalu, na pomocy i udzielaniu rad np. bezrobotnym, bezdomnym, rodzinom patologicznym, oraz na współpracy z różnego rodzaju instytucjami biorącymi udział w organizowaniu pomocy społecznej. Pracownik socjalny może mieć wykształcenie pomaturalne lub studia wyższe o kierunku: praca socjalna, polityka społeczna, resocjalizacja, socjologia, pedagogika, psychologia lub inne pokrewne przygotowujące go do interwencji środowiskowych w placówkach pomocy społecznej, nie zaś do pracy psychoterapeutycznej. Psychiatra jest lekarzem specjalistą przygotowanym do diagnozowania zaburzeń psychicznych i do stosowania farmakoterapii w celu ich leczenia. Część psychiatrów niezależnie przechodzi specjalistyczne całościowe szkolenie w psychoterapii i może wówczas uprawiać zarówno zawód psychoterapeuty, jak i zawód psychiatry. Psycholog wg. obowiązującego polskiego prawa psycholog, to osoba, która uzyskała w dyplom magistra psychologii oraz odbyła podyplomowy staż zawodowy, pod merytorycznym nadzorem psychologa posiadającego prawo wykonywania zawodu, który ponosi odpowiedzialność za czynności zawodowe wykonywane przez psychologa-stażystę. Praca psychologa polega na świadczeniu usług psychologicznych, a w szczególności na diagnozie psychologicznej, opiniowaniu, orzekaniu, o ile przepisy odrębne tak stanowią, 4

psychoterapii, udzielaniu pomocy psychologicznej. W praktyce jednak, psychologowie najczęściej pracują w poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w placówkach oświatowych, w pomocy społecznej, w służbach mundurowych, w lecznictwie, ośrodkach diagnostycznych, w biznesie. Prowadzą też prywatne praktyki psychologiczne, aby jednak prowadzić psychoterapię przechodzą dodatkowe szkolenia. Psycholog kliniczny to absolwent psychologii, który ma za sobą kilkuletnie szkolenie podyplomowe w psychologii klinicznej (nie mniej niż 3 lata) i zdany odpowiedni egzamin państwowy. Ma gruntowne przygotowanie teoretyczne i praktyczne nie jest jednak psychoterapeutą. Psycholog kliniczny potrafi diagnozować zaburzenia psychiczne i stosować niektóre metody pomocy psychologicznej oraz prowadzić badania naukowe. Najczęściej pracuje w szpitalach psychiatrycznych i poradniach zdrowia psychicznego oraz innych placówkach opieki zdrowotnej. Terapeuta uzależnień ma wyższe wykształcenie, przeszedł specjalistyczne szkolenie w terapii osób uzależnionych i członków ich rodzin i zdał egzamin certyfikacyjny z tego zakresu. Prowadzi terapię uzależnień od środków psychoaktywnych. Jego klientami mogą być osoby uzależnione i ich rodziny. Część terapeutów uzależnień przechodzi także odrębne szkolenie w psychoterapii. Terapeuta zajęciowy prowadzi dla pacjentów terapię zajęciową np. polegającą na działaniach artystycznych, organizacji wolnego czasu, kinezyterapii czy nauczaniu umiejętności społecznych. Nie musi posiadać umiejętności psychoterapeutycznych ani przechodzić szkolenia w psychoterapii. Część terapeutów prowadzących artterapię jest jednak w pełni wyszkolonymi psychoterapeutami. Instruktor terapii uzależnień ma wąskie przygotowanie do asystowania terapeucie uzależnień, mimo że przeszła odpowiednie szkolenie, praktyczne nie ma jednak uprawnień do samodzielnego prowadzenia terapii uzależnień. Często jest to osoba, która sama przeszła leczenie z uzależnienia lub tzw. współuzależnienia. Trener i superwizor treningu grupowego, coach, life coach, doradca są to osoby o bardzo różnym stopniu przygotowania do szkolenia swoich klientów lub doradzania im. Część ma wyższe wykształcenie i potwierdzone przez jakąś organizację szkoleniową przygotowanie do prowadzenia zajęć kształcących rozmaite umiejętności, także psychologiczne. Potrafi na przykład prowadzić trening interpersonalny albo szkolić w technikach komunikowania czy oddychania holotropowego. Trener (po angielsku: coach) czy doradca (po angielsku counselor) nie jest psychoterapeutą. 5

3. Formy pomocy psychologicznej W poprzednim rozdziale pokazano, że osoby zajmujące się pomocą psychologiczną różnią się poziomem kompetencji, zakresem posiadanych umiejętności i wiedzy. Nie oznacza to jednak, że jedni nadają się bardziej inni mniej do pomagania innym ludziom. Daje natomiast wiedzę, że jest wielość poziomów, na którym można w obszarze naszego zdrowia i życia psychicznego pracować, oraz że w różnych sytuacjach można szukać pomocy u różnych specjalistów. Pomoc, jaką może nam udzielić psychiatra jest na pewno inna od tej, którą uzyskamy od psychologa czy psychoterapeuty, a główną różnicą będzie przede wszystkim problem jakiego doświadczamy, stopień odczuwalnego przez nas dyskomfortu, czy cierpienia w życiu codziennym, ewentualnie stopień naszego niedostosowania społecznego, zaburzenia czy choroby. Wyróżnić można następujące formy pomocy psychologicznej: 1. Konsultacja to spotkanie, którego podstawowym celem jest rozpoznanie problemu oraz motywu z jakim dana osoba zgłasza się do specjalisty, a także określenie przez terapeutę najkorzystniejszego sposobu pomocy. Na konsultacje do specjalisty mogą zgłaszać się wszystkie osoby, które odczuwają dyskomfort w swoim życiu, także małżeństwa i rodziny. 2. Porada psychologiczna może być udzielana podczas spotkania indywidualnego, rozmowy telefonicznej bądź listownie, a obecnie coraz bardziej popularne są porady on-line. Celem porady jest udzielenie osobie szukającej rozwiązania dla swojej sytuacji, informacji na interesujący ją temat takiej, aby możliwe było rozwiązanie jej kłopotu. 3. Psychoedukacja - jest to formą oddziaływania psychologicznego, która ma na celu zmianę postaw i zachowań ludzi, a jej podstawowym zadaniem jest uczenie nowych umiejętności np. interpersonalnych lub radzenia sobie w trudnych sytuacjach np. z chorobą. Oddziaływania psychoedukacyjne prowadzone są w formie ustrukturalizowanych zajęć treningowych lub grup dyskusyjno-edukacyjnych. Osoba poszukująca pomocy uzyskuję więc informacje ze wskazaniem możliwych sposobów postępowania. 4. Interwencja psychologiczna/kryzysowa - to pokierowanie przez eksperta-terapeutę zachowaniem klienta (osoby, rodziny) będącego w sytuacji kryzysowej wymagającej 6

szybkiego działania, np. w sytuacji potencjalnego lub rzeczywistego zagrożenia życia lub zdrowia danej osoby lub kogoś z członków rodziny. 5. Psychoterapia - dłużej trwająca forma regularnej pomocy psychologicznej mająca na celu zrozumienie źródeł, usunięcie objawów dyskomfortu psychicznego i cierpienia osoby zgłaszającej się po pomoc. Czas trwania terapii i jej intensywność zależy od wagi problemu oraz szkoły terapeutycznej, w której pracuje terapeuta. 3.1. Więcej o psychoterapii Psychoterapia to zbiór technik leczących lub pomagających leczyć rozmaite schorzenia i problemy natury psychologicznej, którego celem jest głównie leczenie zaburzenia psychicznych, leczenie zaburzeń i problemów emocjonalnych, pomoc w trudnych sytuacjach życiowych oraz rozwój osobowości. Celem psychoterapii tak więc może być osiągniecie poprawy w zakresie objawów np. pozytywne zmiany zachowania, polepszenie kontaktów z innymi ludźmi lub poprawy polegającej na zmianach postaw i pewnych cech osobowości, np. zredukowanie poziomu lęku, czy podwyższenie samooceny. Psychoterapia we wszystkich swoich formach jest najbardziej skuteczna w pomaganiu pacjentom ogólnie zdrowym psychicznie, którzy mają rozmaite problemy ze swoim życiem i osobowością, natomiast wspólną cechą wszystkich technik leczących w psychoterapii jest kontakt międzyludzki, w odróżnieniu od leczenia czysto medycznego. W obecnym rozumieniu medycznym należy jednak podzielić to, co popularnie nazywa się psychoterapią, na dwie istotnie różniące się od siebie dziedziny - psychoterapię i pomoc psychospołeczną. Psychoterapia sensu stricto jest metodą posiadająca największa w leczeniu zaburzeń nerwicowych (obecnie klasyfikowanych jako zaburzenia lękowe) i zaburzeń osobowości. Pomoc psychospołeczna jest to "pomaganie" - tam gdzie nie ma zdefiniowanej choroby ani zaburzenia, ale jednak pacjent potrzebuje czyjejś pomocy. Decydując się na psychoterapię należy zdawać sobie sprawę, że nie polega ona na udzielaniu rad przez terapeutę, jak postąpić w konkretnych sprawach życiowych, ale na jego pomocy w budowaniu wewnętrznej siły klienta, jego suwerennej dojrzałości i zdolności do przeżywania życia zgodnie ze swoimi autonomicznymi celami. Trzeba mieć także świadomość, że poziom naszego zaangażowania w proces zdrowienia i pomocy samemu sobie, ma w psychoterapii szczególne znaczenie. Nie można więc liczyć na to, że psycholog, psychoterapeuta czy inny specjalista nam pomoże, jeżeli samemu nie będziemy chcieli sobie pomóc. 7

3.2. Formy psychoterapii Psychoterapia może być prowadzona w różnych formach. Te najbardziej popularne to: Psychoterapia indywidualna - gdzie pacjent/klient sam spotyka się z psychoterapeutą i pracuje nad indywidualnymi problemami. Psychoterapia grupowa, w której kilka lub kilkanaście osób pracuje jednocześnie z jednym lub dwójką terapeutów. Ta forma uwzględnia interakcje zachodzące pomiędzy uczestnikami grupy i wykorzystuje dynamikę grupy do wywołania pożądanych zmian. Praca taka może odbywać się w grupach zamkniętych, gdzie wszyscy członkowie grupy w tym samym czasie kończą i rozpoczynają terapię oraz w grupach otwartych, które nie spełniają tego warunku i można do nich dołączyć oraz opuścić je w dowolnym momencie. Za czynniki leczące w grupie psychoterapeutycznej uznaje się np. nadzieję na pozbycie się problemu (skoro udaje się innym, uda się też mnie), poczucie przynależności (nie ja jeden mam taki problem), wsparcie udzielane przez grupę czy dostarczanie wzorców konstruktywnego zachowania. Psychoterapia rodzinna, która umożliwia spotkanie całej rodziny i daje możliwość analizowania wzajemnych stosunków i interakcji pomiędzy jej członkami. Przedmiotem tej formy terapii jest struktura rodziny, rodzaje więzi, komunikacja oraz cały system rodzinny i jego podsystemy. W zależności od problemu z jakim klient zwraca się na psychoterapię może ona trwać od kilku miesięcy do nawet kilku lat. Biorąc więc pod uwagę czas terapii, można wyróżnić: psychoterapię krótkoterminową, która umożliwia pomoc w konkretnej sytuacji, takiej jak kryzys, konieczność podjęcia ważnej decyzji życiowej czy rozwiązanie konkretnego problemu. Taka psychoterapia trwa najczęściej od kilku do kilkudziesięciu spotkań, nie więcej jednak niż 20; psychoterapię długoterminową, nastawioną na głębokie poznanie siebie i gruntowną zmianę w życiu. Trwa co najmniej dwa lata. 4. Ośrodki interwencji kryzysowej i pomocy społecznej w Warszawie 4.1. Ośrodki Interwencji Kryzysowej 1) Ośrodek Interwencji Kryzysowej Adamus (działający w ramach Ośrodka Wspomagania Rodziny) 8

02-843 Warszawa, ul. 6 Sierpnia 1/5, tel. (022) 644 80 50, (022) 644 84 51 Ośrodek oferuje: poradnictwo psychologiczne, prawne, socjalne, interwencje w nagłych zdarzeniach i przeżyciach traumatycznych, konsultacje psychiatryczne, schronienie dla osób doznających przemocy w rodzinie (hostel), terapię indywidualną i grupową oraz grupy wsparcia. 2) Ośrodek Interwencji Kryzysowej (działający w ramach Ośrodka Wsparcia Dziecka i Rodziny KOŁO) 01-439 Warszawa, ul. Dalibora 1, tel. (022) 877 56 43 Ośrodek prowadzi: interwencje kryzysowe, porady i konsultacje psychologiczne, krótkoterminową psychoterapię indywidualną i małżeńską, warsztaty i treningi psychologiczne (treningi umiejętności, interpersonalne, komunikacja, asertywność), warsztaty aktywizujące dla osób bezrobotnych, grupy wsparcia, porady prawne, poradnictwo socjalne, telefon zaufania, Hostel, świetlicę socjoterapeutyczną. 3) Ośrodek Interwencji Kryzysowej Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej 00-703 Warszawa, ul. Polska 33 A i B, tel. (022) 651 05 71 Ośrodek oferuje: pomoc psychologiczną, prawną i socjalną, grupy wsparcia, zajęcia opiekuńczo-wychowawcze dla dzieci, zajęcia umiejętności wychowawczych, schronienie dla osób w sytuacji kryzysowej, w szczególności dla ofiar przemocy w rodzinie (hostel). 4) Ośrodek DOM dla Ofiar Przemocy w Rodzinie Stowarzyszenia Pomocy Bezdomnym 03-926 Warszawa, ul. Walecznych 59, tel. (022) 616 10 36 Ośrodek prowadzi: poradnictwo psychologiczne, prawne, socjalne, grupy wsparcia, terapię indywidualną i grupową, konsultacje psychiatryczne, pediatryczne, warsztaty umiejętności wychowawczych, zajęcia socjoterapeutyczne, Hotel - schronisko dla osób doznających przemocy w rodzinie. 4.2. Ośrodki Pomocy Społecznej w których można uzyskać również pomoc psychologiczną i psychoterapeutyczną 1) Ośrodek Pomocy Społecznej Dzielnicy Bemowo m. st. Warszawy 01-381 Warszawa, ul. Powstańców Śląskich 9, tel: (0 22) 664 70 14, 664 53 20, 665 20 37, fax: (0 22) 665 89 39, mail: sekretariat@opsbemowo.neostrada.pl, 2) Ośrodek Pomocy Społecznej Dzielnicy Białołęka m.st. Warszawy 03-126 Warszawa, ul. Antalla 4, tel: (0 22) 614 70 00, 614 46 36, 884 48 66, 9

fax: (0 22) 614 70 00, 614 69 45, mail: opsbialoleka@op.pl, 3) Ośrodek Pomocy Społecznej Dzielnicy Bielany m.st. Warszawy 01-824 Warszawa, ul. Przybyszewskiego 80/82, tel: (0 22) 639 87 72 (73, 74) 639 81 94 (95), 639 85 30, 834 44 25, 835 34 10, fax: (0 22) 864 59 52, mail: sekretariat@opsbielany.waw.pl, www.opsbielany.waw.pl, 4) Ośrodek Pomocy Społecznej Dzielnicy Mokotów m.st. Warszawy 02-547 Warszawa, ul. Falęcka 10, tel: (0 22) 849 58 88, fax: (0 22) 849 44 68, mail: ops_mokotow@o2.pl, 5) Ośrodek Pomocy Społecznej Dzielnicy Ochota m. st. Warszawy 02-361 Warszawa, ul. Przemyska 11, tel: (0 22) 822 11 24, 824 46 19, fax: (0 22) 817 64 63, mail: osrodek@opsochota.waw.pl, www.opsochota.waw.pl, 6) Ośrodek Pomocy Społecznej Dzielnicy Praga Południe m. st. Warszawy 04-388 Warszawa, ul. Prochowa 49, tel: (0 22) 517 14 90, 517 14 63 (64), fax: (0 22) 517 14 89, mail: sekretariat@ops-pragapoludnie.pl, www.ops-pragapoludnie.pl, 7) Ośrodek Pomocy Społecznej Dzielnicy Praga Północ m. st. Warszawy 03-477 Warszawa, ul. Szymanowskiego 6/61, tel: (0 22) 818 00 00, 619 76 62, 619 34 37, fax: (0 22) 818 00 00, 619 76 62, 619 34 37 wew. 25, mail: ops_praga_pln@o2.pl, www.opspragapolnoc.neostrada.pl, 8) Ośrodek Pomocy Społecznej Dzielnicy Rembertów m. st. Warszawy 04-491 Warszawa, ul. Dwóch Mieczy 22a, tel: (0 22) 611 99 94, 612 94 65, fax: (0 22) 611 99 94, mail: dyrektoropsrem@wp.pl, 9) Ośrodek Pomocy Społecznej Dzielnicy Śródmieście m. st. Warszawy 00-680 Warszawa, ul. Żurawia 43, tel: (0 22) 628 07 12, 699 81 26, fax: (0 22) 626 91 32, mail: sekretariat@ops-srodmiescie.waw.pl, www.ops-srodmiescie.waw.pl, 10) Ośrodek Pomocy Społecznej Dzielnicy Targówek m. st. Warszawy 03-332 Warszawa, ul. Chodecka 2, tel: (0 22) 675 19 80, fax: (0 22) 675 19 80 wew. 13, mail: cps_tar@targowek.waw.pl, www.targowek.waw.pl/ops.htm, 10

11) Ośrodek Pomocy Społecznej Dzielnicy Ursus m. st. Warszawy Warszawa, Pl. Czerwca 1967 r. nr 1, tel: (0 22) 478 41 11, fax: (0 22) 478 41 01, mail: opsursus@pro.onet.pl, 12) Ośrodek Pomocy Społecznej Dzielnicy Ursynów m. st. Warszawy 02-784 Warszawa, ul. Cybisa 7, tel: (0 22) 544-12-00, fax: (0 22) 544-12-01, mail: sekretariat@ops-ursynow.pl, www.ops-ursynow.pl, 13) Ośrodek Pomocy Społecznej Dzielnicy Wawer m. st. Warszawy 04-519 Warszawa, ul. Korkowa 119/123, tel: (0 22) 613 38 42, 613 38 44, 613 38 94, fax: (0 22) 613 38 42, 613 38 44, 613 38 94 wew. 13, mail: opswawer@wp.pl, www.opswawer.waw.pl, 14) Ośrodek Pomocy Społecznej Dzielnicy Wesoła m. st. Warszawy 05-075 Warszawa Wesoła, ul. 1 Praskiego Pułku 21A, tel: (0 22) 773 44 12, 773 94 40, 773 94 34, fax: (0 22) 773 44 12, mail: sekretariat@opswesola.waw.pl, www.opswesola.waw.pl, 15) Ośrodek Pomocy Społecznej Dzielnicy Wilanów m. st. Warszawy 02-958 Warszawa, ul. St. Kostki-Potockiego 20, tel: (0 22) 651 77 92, 425 61 52, fax: (0 22) 651 77 92, mail: wilanow@ops.waw.pl, 16) Ośrodek Pomocy Społecznej Dzielnicy Włochy m. st. Warszawy 02-457 Warszawa, ul. Czereśniowa 35, tel: (0 22) 863 98 37, 863 91 75, fax: (0 22) 863 98 37, 863 91 75 wew. 110, mail: opswlochy@poczta.onet.pl, 17) Ośrodek Pomocy Społecznej Dzielnicy Wola m. st. Warszawy 01-140 Warszawa ul. Syreny 18, tel: (0 22) 632 28 67, fax: (0 22) 632 07 29, mail: sekretariat@ops-wola.waw.pl, www.ops-wola.waw.pl, 18) Ośrodek Pomocy Społecznej Dzielnicy Żoliborz m. st. Warszawy 01-644 Warszawa, ul. Dembińskiego 3, tel: (0 22) 833 15 21, 833 71 70, 833 69 56, fax: (0 22) 833 64 24, mail: zolops@ops-zoliborz.waw.pl, www.ops-zoliborz.waw.pl, 11

5. Ośrodki oferujące pomoc osobom uzależnionym i współuzależnionym 1) Poradnia Leczenia Uzależnień i Współuzależnień Szpital Wolski ul. Kasprzaka 17 paw.6 01-211 Warszawa tel. 022/389 48 09 2) Przychodnia/poradnia terapii uzależnienia od alkoholu i współuzależnienia ul. Rejonowa 28/30 Warszawa (Włochy) tel.: 022 863-91-90 3) SPL-Vitamed: przychodnia/poradnia terapii uzależnienia od alkoholu i współuzależnienia ul. Wileńska 18 Warszawa (Praga Północ) tel.: 022 473-79-07 4) Dzienny oddział terapii uzależnienia od alkoholu ul. Zgierska 18a 03-934 Warszawa (Praga Południe) tel.: 022 870-31-36 5) Przychodnia/poradnia terapii uzależnienia od alkoholu i współuzależnienia ul. Bellottiego 1 Warszawa (Śródmieście) tel.: 022 838-73-64 6) Wojskowa Akademia Techniczna: dzienny oddział terapii uzależnienia od alkoholu ul. Kartezjusza 2 Warszawa (Bemowo) tel.: 022 683-82-34 7) Oddział leczenia alkoholowych zespołów abstynencyjnych (detoksykacyjny) ul. Solidarności 67 Warszawa (Śródmieście) tel.: 022 818-50-61 8) Przychodnia/poradnia terapii uzależnienia od alkoholu i współuzależnienia ul. Zgierska 18a 03-934 Warszawa (Praga Południe) tel.: 022 813-27-65 9) COTUA dla osób bezdomnych (Markot) ul. Marywilska 44 03-042 Warszawa (Białołęka) tel.: 022 814-57-32 12

10) Oddział leczenia alkoholowych zespołów abstynencyjnych (detoksykacyjny) ul. Kondratowicza 8 03-242 Warszawa (Targówek) tel.: 022 326-57-07 11) Dzienny oddział terapii uzależnienia od alkoholu ul. Łokietka 11 03-590 Warszawa (Targówek) tel.: 022 679-21-45 12) Przychodnia/poradnia terapii uzależnienia od alkoholu i współuzależnienia ul. Jagiellońska 34 03-719 Warszawa (Praga Północ) tel.: 022 619-60-65 13) Oddział leczenia alkoholowych zespołów abstynencyjnych (detoksykacyjny) ul. Sobieskiego 1/9 02-957 Warszawa (Mokotów) tel.: 022 458-27-21 14) Całodobowy oddział terapii uzależnienia od alkoholu (COTUA) ul. Sobieskiego 1/9 02-957 Warszawa (Mokotów) tel.: 022 651-93-18 15) Przychodnia/poradnia terapii uzależnienia od alkoholu i współuzależnienia ul. Belgijska 4 02-511 Warszawa (Mokotów) tel.: 022 845-46-49 16) Młodzieżowa Poradnia dla Osób z Problemem Alkoholowym i Ich Rodzin ul. Dąbrowskiego 75A 02-586 Warszawa (Mokotów) tel.: 022 844-94-61 17) Przychodnia/poradnia terapii uzależnienia od alkoholu i współuzależnienia ul. Zamiany 13 02-786 Warszawa (Ursynów) tel.: 022 648-66-57 18) Przychodnia/poradnia terapii uzależnienia od alkoholu i współuzależnienia ul. Goplańska 44 02-954 Warszawa (Wilanów) tel.: 022 842-26-35 19) Przychodnia/poradnia terapii uzależnienia od alkoholu i współuzależnienia ul. Elektoralna 26 01-418 Warszawa (Sródmieście) tel.: 022 620-35-24 13

20) Przychodnia/poradnia terapii uzależnienia od alkoholu i współuzależnienia ul. Żeromskiego 13 01-887 Warszawa (Bielany) tel.: 022 663-54-39 21) Całodobowy oddział terapii uzależnienia od alkoholu (COTUA) oddział leczenia alkoholowych zespołów abstynencyjnych (detoksykacyjny) ul. Kolska 2/4 01-045 Warszawa (Śródmieście) tel.: 022 838-93-60 22) Przychodnia/poradnia terapii uzależnienia od alkoholu i współuzależnienia ul. Pawińskiego 2 02-106 Warszawa (Ochota) tel.: 022 823-48-05 23) Przychodnia/poradnia terapii uzależnienia od alkoholu i współuzależnienia ul. Czumy 1 01-355 Warszawa (Bemowo) tel.: 022 664-58-95 24) Przychodnia/poradnia terapii uzależnienia od alkoholu i współuzależnienia ul. Żelazna 99 01-017 Warszawa (Śródmieście) tel.: 022 636-56-09 25) Przychodnia/poradnia terapii uzależnienia od alkoholu i współuzależnienia ul. Solec 30a 00-403 Warszawa (Śródmieście) tel.: 022 628-37-46 26) Przychodnia/poradnia terapii uzależnienia od alkoholu i współuzależnienia Al. Jerozolimskie 47m3 00-697 Warszawa (Śródmieście) tel.: 022 629-25-85 27) Oddział Dzienny Terapii Uzależnienia od Alkoholu Wojewódzki Szpital Bródnowski ul. Kondratowicza 8 03-242 Warszawa tel. 022 326-59-40 6. Telefony zaufania w Warszawie 1) Adopcyjny - telefon wsparcia Towarzystwa Przyjaciół Dzieci (022) 827 50 23 (pn., wt., pt. w godzinach 9-14, śr., czw. w godzinach 9-19) 2) AIDS - całodobowy ogólnopolski telefon Stowarzyszenia Bądź z Nami (022) 622 50 01 (wt., czw. w godzinach 16-20 - dyżur lekarza, śr. w godzinach 17-21 - dyżur psychologa) 14

3) Anonimowy Przyjaciel - internetowy telefon zaufania Towarzystwa Pomocy Telefonicznej pomoctel@free.ngo.pl 4) Bemowski Telefon Zaufania - Problemy rodzinne i osobiste (022) 664 15 58 (pn.-pt. w godzinach 14-20) Ośrodek Pomocy Społecznej (022) 638 87 38 (w godzinach 22-6) 5) Bezpłatne konsultacje psychologiczne dla rodziców małych dzieci, pomoc w rozwiązywaniu problemów wychowawczych - telefon Ruchu Samopomocy Kobiet (022) 845 06 72 (pn. w godzinach 9-14), (022) 831 60 51 (pt. w godzinach 9-14) 6) Biuro Służby Krajowej AA (022) 828 04 94 (pn.-pt. w godzinach 9-21) 7) Dla diabetyków - infolinia medycznej firmy Hand Prod 0-800 401 061 (w godzinach 9-16) 8) Dla dzieci i młodzieży dorastającej i dorosłej - telefon Fundacji Lepszy Świat (022) 672 52 26 9) Dla dzieci i nastolatków zaniedbanych, seksualnie wykorzystywanych, których rodzice piją - telefon Stowarzyszenia OPTA (022) 827 61 72 (pn.-pt. w godzinach 15-18) 10) Dla gejów, lesbijek i ich bliskich - telefon Stowarzyszenia Lambda (022) 628 52 22 (wt. w godzinach 18-21 - dyżur grupy gejów-chrześcijan; śr. w godzinach 18-21 - dyżur lesbijek; pt. w godzinach 16-22 - gejów) 11) Dla kobiet - telefon wsparcia Federacji na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny (022) 632 08 82 (pn.-pt. w godzinach 16-20) 12) Dla kobiet przed i po mastektomii - telefon klubu Amazonki (022) 643 91 85 (śr. w godzinach 16-18), (022) 836 01 33 i (022) 664 76 86 (pn. w godzinach 16-18) 13) Dla kobiet w ciąży (022) 624 20 68, 0-602 285 444 (pn.-pt. w godzinach 9-18) 14) Dla kobiet w ciąży i matek małych dzieci - telefon Fundacji Rodzić po Ludzku (022) 628 11 91 (pn.-pt. w godzinach 9-12) 15) Dla ojców i dzieci, których prawa nie są przestrzegane - telefon Stołecznego Stowarzyszenia Obrony Praw Ojca (022) 844 14 82 (w godzinach 10-11 i 21-22), www.ssopo.w.pl 16) Dla osób w trudnej sytuacji życiowej - telefon Biura Porad Obywatelskich (022) 828 12 95 (pn. w godzinach 10-19, wt.-pt. w godzinach 9-17) 17) Dla osób z chorobą Alzheimera (022) 827 35 86 (pn.-pt. w godzinach 8-16, konsultacje lekarskie wt. i czw. w godzinach 14-17) 18) Dla osób z problemem alkoholowym - telefon Polskiego Towarzystwa Pomocy Telefonicznej (022) 842 26 00 (pn.-pt. w godzinach 15-20) 15

19) Dla rodzin osób zaginionych - telefon Fundacji ITAKA (022) 654 70 70 (pn.-czw. w godzinach 17-21) 20) Dominikański Ośrodek Informacji o Sektach i Nowych Ruchach Religijnych tel/fax: (022) 543 99 99, email: warszawa@sekty.net; dyżur: wtorki w godz. 17-19.30. 21) Gdy Twoim problemem jest ciąża - telefon Fundacji Pro Familia (022) 628 95 24 (pn.-pt. w godzinach 10-18) 22) Edukacja. Praca - kompleksowe bezpłatne porady dla młodzieży Młodzieżowej Agencji Informacyjnej (022) 629 63 34 (pn.-pt. w godzinach 11-17) 23) Infolinia nt. chorób reumatycznych - Stowarzyszenia Reumatyków i ich Sympatyków, koło w Warszawie 0-800 500 600 (pt.-nd. w godzinach 11-19) 24) Infolinia Psychiatryczna - 0-800 600 700 (pt.-nd. 1 w godzinach 6-22) 25) Komitetu Ochrony Praw Dziecka (022) 831 24 29 (pn., śr.-pt. w godzinach 9-14, wt. w godzinach 9-18) 26) La Strada - telefon Fundacji przeciwko Handlowi Kobietami (022) 628 99 99 (wt. w godzinach 9-21, śr. w godzinach 14-20 - dyżur w jęz. ros.) 27) Linia Żadnych Pytań - dla zaginionych, którzy chcą dać znak życia (022) 654 70 70 (nd. w godzinach 17-21) 28) Mokotowski Telefon Interwencyjny - 0-800 47 90 64 (w godzinach 8-24) 29) Narkomania - Pomoc rodzinie - telefon Ogólnopolskiego Pogotowia Makowego (022) 844 44 70 (pn.-pt. w godzinach 11-19, sb. w godzinach 11-15) 30) Narkotyki-narkomania - Ogólnopolski Telefon Zaufania 0-801 199 990 (w godzinach 16-21) 31) Narodowej Koalicji do Walki z Rakiem - infolinia 0-800 464 884, biuro 646 96 96 32) Niebieska Linia - infolinia Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie 0-800 1200 02 (w godzinach 10-6, przerwa 6-10) 33) Nocny Telefon Zaufania - dla mieszkańców Pragi-Pd. z problemem alkoholowym, ich rodzin i osób doświadczających przemocy domowej (022) 671 51 41 (w godzinach 21-7 oprócz nocy z pn. na wt. i świątecznych) 34) Onkologiczny - telefon Polskiego Komitetu Zwalczania Raka (022) 822 56 94 (pn.-wt., cz. w godzinach 13-16) 35) Policyjny Telefon Zaufania 0-800 120 226 36) Pomarańczowa Linia - pomaga rodzicom, których dzieci upijają się 0-801 14 00 68 (w godzinach 16-21) 16

37) Poradnia Młodzieżowa i Rodzinna Towarzystwa Rozwoju Rodziny (022) 828 61 92 (pn.-pt. w godzinach 15-20) 38) Poradnia Pomocy Palącym - infolinia Fundacji Promocji Zdrowia 0-801 108 108 (w godzinach 9-20), (022) 643 92 86 (wt. w godzinach 14-18) 39) Rodzinny - telefon Polskiego Związku Katolicko-Społecznego (022) 827 37 11 (w godzinach 9-15), (022) 629 30 25 (w godzinach 18-21) 40) Ruch Pomocy Rodzinie (022) 621 03 67 (pn.-pt. w godzinach 10-17) 41) Skłócone małżeństwa, problemy młodzieżowe i osobiste (022) 728 64 35 (codziennie w godzinach 21-4, wt. 9-17) 42) STOP - telefon Centrum Praw Kobiet dla kobiet dotkniętych przemocą i dyskryminacją (022) 621 35 37 (pn.-pt. w godzinach 10-15) 43) Stowarzyszenia Obrony Praw Ojca, oddziału Warszawa 0-601 966 032, www.free.polbox.pl/s/sopowawa 44) Stowarzyszenia Pomocy Osobom z Chorobą Alzheimera (022) 622 11 22 (wt., czw. w godzinach 15-17) 45) Stołeczne Stowarzyszenia Osób z Chorobą Parkinsona (022) 602 18 88 (wt., czw. w godzinach 11-15) 46) Stowarzyszenia Przeciwko Zbrodni im. Jolanty Brzozowskiej 0-501 100 420 (całą dobę) 47) Straży Granicznej - rejestruje informacje o naruszeniach prawa przez funkcjonariuszy SG, nielegalnym pobycie cudzoziemców w Polsce itp. 0-800 422 322 48) Towarzystwa Pomocy Młodzieży (022) 635 54 67 (w godzinach 14-18) 49) Uzależnienia - telefon gminy Centrum i Poradni Profilaktyki i Terapii Uzależnień Monar (022) 823 65 31 (w godzinach 9-21) 50) Wenerologiczny i AIDS - telefon Instytutu Wenerologii AM (022) 629 79 77 (w godzinach 16-21, wt.-czw. 14-17 - konsultacje lekarskie) 51) Zielona Linia - porady i informacje nt. HIV/AIDS (022) 621 33 67 (pn., śr. w godzinach 13-19, wt., czw.-pt. w godzinach 10-16) 52) Żydowski - telefon Forum Żydowskiego dla osób mających problemy z żydowskim pochodzeniem (022) 652 21 44 (czw. w godzinach 17.30-20) 7. Wykaz Poradni Zdrowia Psychicznego w woj. mazowieckim 17

Grodzisk Mazowiecki Poradnia Zdrowia Psychicznego ul. Daleka 11, tel. (22) 755 28 07 Ostrołęka Przychodnia Zdrowia Psychicznego NZOZ ul. Gen. Gorbatowa 5a/1A tel. (29) 764 62 77 Otwock Poradnia Zdrowia Psychicznego ul. Mickiewicza 8 tel. (22) 788 88 41 Piaseczno Poradnia Zdrowia Psychicznego ul. Kościuszki 9 tel. (22) 757 00 78 Płońsk Poradnia Zdrowia Psychicznego ul. Sienkiewicza 7 tel. (23) 662 28 30 Pruszków Poradnia Zdrowia Psychicznego ul. Kraszewskiego 18 tel. (22) 758 77 75 Siedlce Poradnia Zdrowia Psychicznego ul. Kilińskiego 29 tel. (25) 644 68 11 Szydłowiec Poradnia Zdrowia Psychicznego ul. Kościuszki 170 tel. (48) 617 06 64 Warszawa-Mokotów Poradnia Zdrowia Psychicznego ul. Chełmska 13/17 tel. (22) 841 26 42 Warszawa-Śródmieście Poradnia Zdrowia Psychicznego ul. Twarda 1 tel. (22) 620 83 02 Warszawa-Wola Poradnia Zdrowia Psychicznego ul. Płocka 49 tel. (22) 632 86 81 Warszawa-Ochota Poradnia Zdrowia Psychicznego ul. Pawińskiego 2 tel. (22) 822 14 88 Warszawa Praga-Południe Poradnia Zdrowia Psychicznego ul. Gruzińska 6 tel. (22) 617 56 82 Wołomin Poradnia Zdrowia Psychicznego ul. Legionów 78 tel. (22) 776 31 20 Ząbki k/warszawy Poradnia Zdrowia Psychicznego "Drewnica" ul. Rychlińskiego 1 tel.. (22) 762 45 47 18

8. Opis wybranych ośrodków, gdzie można uzyskać bezpłatną pomoc psychologiczną i psychoterapeutyczną 8.1. Centrum Mediacji i Pomocy Rodzinie Mazowieckiego Oddziału Towarzystwa Przyjaciół Dzieci Centrum Mediacji i Pomocy Rodzinie ul. Zielna 45 (w biurze Zarządu TPD Dzielnicy Śródmieście) Wejście od strony ul. Królewskiej tel. 022 624-81-68 www.tpd-maz.org.p, lbiuro-tpd@tpd-maz.org.pl Zadaniem CENTRUM jest wspieranie rodzin potrzebujących pomocy lub porady (przede wszystkim z terenu Warszawy), w tym szczególnie rodzin wychowanków Środowiskowych Ognisk Wychowawczych TPD. W Centrum oprócz porad psychologa i pedagoga można również uzyskać pomoc prawną. Każda wizyta powinna być poprzedzona telefonicznym kontaktem z pracownikami Centrum. Dyżury: Poniedziałek: Porady psychologa: 14.00-18.30 Porady pedagoga: 14.00-18.30 Mediacje 18.30-20.30 (I i II poniedziałek miesiąca) Wtorek Poradnictwo dla rodzin uchodźców: 8.00-12.00 Środa Porady pedagoga: 15.00-18.00 Czwartek Porady psychologa: 9.30-12.00 (ul. Kredytowa 1A, 0-22 827-58-21) Porady psychologa: 12.00-15.00 (ul. Zielna 45) Piątek Porady prawnika 9.30 13.30 Sobota Prowadzenie grupy wsparcia 9.00 13.00 (I i III sobota miesiąca) 8.2. Centrum Praw Kobiet ul. Wilcza 60 lok.19 00-679 Warszawa tel. (022) 622-25-17 tel./faks (022) 652-01-17 www.cpk.org.pl 19

porady prawne porady.prawne@cpk.org.pl porady psychologiczne porady.psychologiczne@cpk.org.pl Fundacja Centrum Praw Kobiet udziela porad psychologicznych oraz prawnych kobietom będącym ofiarami przemocy ze strony męża lub partnera, ofiarom przestępstw na tle seksualnym, kobietom doświadczającym mobbingu oraz wszystkim kobietom znajdującym się w ogólnie trudnej sytuacji życiowej. Fundacja Centrum Praw Kobiet udziela porad z następujących dziedzin prawa: Prawo cywilne, w tym głównie prawo rodzinne i opiekuńcze W ramach poradnictwa z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego, prawnicy świadczą pomoc dotyczącą problematyki rozwodów, separacji, świadczeń alimentacyjnych, podziału majątku i zasiłków rodzinnych; Prawo karne W ramach poradnictwa z zakresu prawa karnego, prawnicy świadczą pomoc dotyczącą przestępstw związanych z przemocą domową i przestępstw na tle seksualnym; Prawo pracy W ramach poradnictwa z zakresu prawa pracy, prawnicy świadczą pomoc dotyczącą urlopów macierzyńskich i wychowawczych, mobbingu, molestowania seksualnego w miejscu pracy oraz niesłusznych zwolnień z pracy. Porady psychologiczne oraz prawne udzielane są w formach: W siedzibie Fundacji konieczny wcześniejszy kontakt telefoniczny z Fundacją pod numerem telefonu: (022) 652-01-17 Drogą e-mailową należy przesłać zapytanie na adres: porady.psychologiczne@cpk.org.pl lub porady.prawne@cpk.org.pl Drogą telefoniczną kontakt telefoniczny (022 652-01-17) z psychologiem możliwy jest w poniedziałki, wtorki, środy i piątki w godzinach 10:00-15:00, porady prawne udzielane są natomiast w czwartki od godziny 10:00 do 16:00. Drogą listowną W celu uzyskania informacji prawnej drogą listowną, należy przesłać list z jasno sformułowanym problemem na adres Fundacji. Fundacja Centrum Praw Kobiet prowadzi także schronisko TEMIDA, w którym kobiety doświadczające przemocy ze strony partnera mogą uzyskać niezbędną i fachową pomoc.. Adres schroniska nie jest powszechnie ujawniany, więc jego mieszkanki mogą czuć się w nim bezpiecznie. Koordynatorem schroniska jest Grażyna Mlonka, osoba ta pełni 20